Regiobijeenkomst studeren met psychische klachten 8 oktober 2015 HAN Nijmegen
|
|
- Anneleen Hendrickx
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Regiobijeenkomst studeren met psychische klachten 8 oktober 2015 HAN Nijmegen Welkom door Egbert Hulshof (HAN). Sietske Sportel introduceert het thema van de dag. Het betreft heel uiteenlopende problematiek: wel of geen diagnose, wel of niet open over de aandoening, tijdens de studie zich openbarend of al eerder, etc. Wat vraagt dit van onderwijs, de student en de hulpverlening. Egbert Hulshof is ombudsman bij de HAN. Daarnaast is hij ook coördinator studeren met een functiebeperking. Vanuit die rol levert hij vandaag een bijdrage. Casus: moeder Piet belt, ze wil in gesprek over studievoortgang van haar zoon. Egbert geeft aan dat hij in gesprek met Piet wil, waarop moeder zegt dat ze zijn wettelijk vertegenwoordiger is. Moeder blijkt bekend bij het campusdecanaat en opleidingen. Ze was vastberaden en werd door Egbert en anderen als irritant ervaren. Student Piet had de droom ALO (opleiding docent lichamelijke opvoeding). Eén van de problemen: samenwerken. Zodra Piet op school werd aangesproken, sprong moeder in de bres. Zij probeerde de competentie samenwerken om te bouwen/te vervangen, dat werd geweigerd. Egbert nodigt vader, moeder en Piet uit voor gesprek. Vader en moeder komen. Egbert wil gesprek niet voeren vanwege afwezigheid van Piet. Moeder eist gesprek vanwege wettelijke vertegenwoordiging. Gesprek ging over waarom Piet er niet was: hij was moe van dit soort gesprekken. Egbert wil persé dat Piet in volgende gesprek aanwezig is. Vader, moeder en Piet komen. Piet geeft aan dat hij het moeilijk vindt dat zijn moeder altijd voor hem in de bres moet springen. Moeder: ik ben getrouwd met een autist en ik heb drie autistische zonen. Vaardigheidstoetsen zijn voor Piet erg moeilijk, hij krijgt het niet voor elkaar. Om die reden heeft hij zijn Propedeuse niet gehaald. Hij heeft extra training aangeboden gekregen. Hij had ook probleem met multiple choice: vanwege de keuze, tijdsdruk, andere studenten die al klaar zijn, twijfel, faalangst. Dat is heel lastig. Tijdens tentamens kun je niet meer ingrijpen. Veel studenten vragen in zo n geval een alternatief. Dat is niet eenvoudig. Een mondeling moet bijvoorbeeld met 2 personen, de toets moet HBO waardig zijn. Wat helpt dan wel? Hoe het verder ging? Piet ging op kamp. Hij werkte geweldig samen met de kinderen, hij liet zien over de vaardigheid samenwerken te beschikken. Docent: nu moet je dat ook op school laten zien. Die formele momenten zijn dus het probleem. Toevallige situaties worden niet geaccepteerd. Een alternatieve mondelinge toets is ook niet goed gegaan. Piet had aangegeven niet met open vragen uit de voeten te kunnen. Hij had een docent die vertrouwen had in zijn kunnen. Die docent gaf wel aan, ik ben geen hulpverlener. Helaas is het niet gelukt. Piet is gestopt met de opleiding en gaan werken. Egbert geeft aan dat de verwachtingen van Piet en ouders niet overeenkwamen met wat school kan bieden. Binnen de HAN zijn er veel SLB-ers die alles uit de kast halen, maar binnen de uren niet voldoende kunnen doen wat misschien nodig is. Het betrekkingsniveau met student is cruciaal. De klik moet er zijn. Als die er niet is: mag een docent dan zeggen dat je geen klik hebt met studenten met autisme? Reactie uit de zaal van een moeder met een kind met autisme: het gaat niet om de klik, het gaat om de vaardigheid hiermee om te gaan. Egbert: er is een verandering in het scala aan studenten. Deskundigheidsbevordering is belangrijk. 500 studenten met vraag om extra hulp, daarvan 30 % met psychische problematiek/klachten. Er is een campusdecanaat, er zijn senior-slb-ers en er zijn studentenpsychologen. Zij hebben een eigen netwerk en kunnen doorverwijzen naar externen, ze behandelen zelf niet. Ze voeren maximaal vijf gesprekken, gericht op problematiek en het in kaart brengen van belemmeringen. Er zijn ook veel studenten die het niet zeggen, die met een schone lei willen beginnen. Van belang:
2 samen feeling hebben Studenten, kleinere leergemeenschappen vormen, zodat studenten geen nummer zijn, maar een naam. NB Piet werkt nu fulltime als bedrijfsleider bij Gamma Lies Korevaar, lector Hanze Hogeschool (presentatie zie website h+s) ADHD en autisme zijn vaak al in de jeugd gediagnosticeerd. Iemand mist acceptatieproces van andere aandoeningen, wat ook psychische problemen kan veroorzaken. DSM wordt elke keer dikker. Maar ook: sommige mensen hebben meer uiteenlopende klachten, die ieder apart niet ernstig genoeg zijn voor diagnose, maar samen wel zorgen voor veel klachten en belemmeringen met zich mee brengen. Andere psychische aandoeningen manifesteren zich vaak tussen 17 en 25 jaar. Belemmeringen (per student anders!): Cognitieve belemmeringen Sociaal-emotionele belemmeringen o.a. samenwerken, angst voor stigma, laag zelfvertrouwen, e.d. Omgevingsinvloeden: familie, stigma, ontbreken onbekendheid onvoldoende gebruik maken van ondersteuningsmogelijkheden Aandoening: fluctuerende aard van de aandoening; bijwerkingen medicatie: sufheid, vermoeidheid, droge mond/erge dorst; wazig kijken; trillen van handen. (depressie, psychose, schizofrenie) (beeld luie student, die doorzakt, te laat naar bed gaat; maar kan dus ook komen door.) Beeld stoplicht in China: wel/geen voorzieningen treffen; wel geen hulp bieden/vragen; etc. We zien veel handelingsverlegenheid in onderwijs en GGZ. Onderwijs: wat kunnen we nu met psychische beperkingen? GGZ: wij weten niks van het onderwijs. 2 projecten zijn gestart vanuit het lectoraat: Begeleid leren (Nederlands project gericht op onderwijs en GGz) ImpulSE (Europees project). Beide hebben als doel een toolkit te ontwikkelen op basis van kiezenkrijgen-behouden. Doel: studenten met psychische beperkingen helpen beter te functioneren zodat ze met succes en naar hun eigen tevredenheid de opleiding van hun eigen keuze kunnen (ver)volgen. Vaak worden vorm en norm door elkaar gehaald. Meerkeuzevragen is vorm. Je kunt ook op andere manier aantonen dat je iets kunt/weet. Halen diploma op zich is een doel. Geen plicht om dat beroep uit te voeren. HBO-competentie: zijn er alternatieven? Student: maar op je werk word je hand niet altijd vastgehouden? Lies: wij allemaal kunnen niet functioneren zonder anderen. Iedereen heeft anderen nodig. Bijvoorbeeld het College van Bestuur heeft de meeste hulpbronnen: presentatie wordt voor hen gemaakt, enz. Mensen kiezen ook banen, die bij hen passen. Een HBO-er met autisme kiest voor een computerfunctie. En ervaart weinig hinder van zijn beperking. Een beperking wordt soms een belemmering door de omgeving! Vaak wil men een diagnose weten, want dan weet ik hoe ik met hem om moet gaan. Schijnzekerheid. Als ik vertel dat iemand schizofrenie heeft, weet je dan opeens hoe je daarmee om moet gaan? Als je je eigen leven niet kunt voorspellen, dan kun je dat van een ander toch ook niet? Succes kun je niet garanderen, maar je kunt wel het falen beperken. Waar moeten studenten aan voldoen vanuit het onderwijs? Wat vindt de student belangrijk? Vaak haken ze af, omdat ze zich niet prettig voelen (bijv. omdat ze geen contact hebben met andere
3 studenten in de pauze).wat heb je nodig om met plezier naar school te gaan? (ze haken bijvoorbeeld af omdat ze last hebben van angst en paniek bij het in de rij staan voor koffie). Er zijn twee subgroepen voor kiezen-krijgen-behouden: 1. Uitvallers: instroom bevorderen via kiezen en verkrijgen (deelname: gaat niet om diagnose, maar om kiezen van juiste opleiding); ook voor havo/vwo studenten in kader van gerichtere keuze voor vervolgstudie 2. Huidige studenten: voortijdig schoolverlaten voorkomen door behouden. Voor meer informatie zie website en (16 en 17 november congres) Bij Behouden wordt de 10-stappen methodiek gebruikt met aandacht voor o.a. studentrol, opleiding eigen keuze, vaardigheden en hulpbronnen (leg focus op onmisbare vaardigheden en hulpbronnen obv functionele en hulpbronnen diagnostiek!), stigma & openheid. Ook is er een cursus Vertel ik het wel of vertel ik het niet. Je kunt van te voren niet voorspellen of wel of niet vertellen positief of negatief uitpakt. Help een student dit vooraf op een rijtje te zetten. Er is een Bondgenotengroep: Met onderlinge steun studeren (MOSS). Is geen therapie. Momenteel wordt er een training cognitieve remediation voor school ontwikkeld waar studenten compenserende strategieën kunnen leren. Samenwerking onderwijs GGZ heb je te maken met taal- en cultuur verschillen. Men moet elkaar wel verstaan. Want het is vaak een multi complex probleem. GGZ moet zich meer verdiepen in het onderwijs. Ze moeten beter begrijpen hoe het onderwijs werkt. Interdisciplinaire samenwerking: leren van en met elkaar ter ondersteuning van studentenrol. Niet alleen hardlopers komen vooruit, ook zij die hinken: dit geldt ook voor studenten met een functiebeperking. Frits Niemeijer beleidsmedewerker instroom en student Chantal (3 e jaar toegepaste psychologie) vertellen hoe de HAN de studiekeuzecheck (SKC) inzet. Het begint met aansluit management met vo-scholen en mbo-scholen. VO: steeds meer bereid om over muren van hun examens heen te kijken. MBO snapt dat minder goed. Is meer naar binnen gekeerd. Helft studenten gaat werken en leert niet door. Met betrekking tot studeren met een functiebeperking: ouders en jongeren komen heel vaak na afloop naar ons toe. Moeder voert het gesprek, kind staat er beschroomd achter. Moeder is bezig met het probleem. Terwijl het kind al zover is gekomen: wat kan de jongere wel. Drama-driehoek speelt bijna altijd: moeder redt. Kind in de passieve slachtofferrol. Kunst om daar verandering in te brengen. Vraag zaal: SKC wordt toch veelal gezien als selectie instrument. Dus geven a.s. studenten zich niet altijd bloot. Bij de HAN volgt ook altijd een gesprek: dat biedt wel meer mogelijkheden, het is een stapje. Adviezen: ja, ja met aantekeningen; nee zou van de studentzelf moeten komen. Decentrale selectie: in hoeverre is het oordeel van docenten voorspellend? Dat blijkt NIET zo te zijn. Er is een HAN-breed aansluitteam en elke faculteit heeft een eigen aansluit coördinator. Bij DUO kun je je voor maximaal drie opleidingen aanmelden. Ongeveer 10 % is open bij de SKC.
4 Chantal is o.a. betrokken bij SKC. Zij merkte hoe belangrijk het is om te bespreken met de aanstaande studenten wat studeren betekent, wat er bij komt kijken. Frits: contact gaat voor contract bij de SKC. Vraag uit de zaal: voorheen kregen studenten brief met verzoek te melden als er sprake is van een functiebeperking. Daarvan maken ongeveer 300 studenten gebruik. Moet je het dan weer vragen in de SKC? Of??? Het zit nu in de basisvragenlijst. Marian de Groot (handicap + studie), suïcidepreventie Tijdens de pauze wordt aan Marian gevraagd waarom het onderwerp suïcidepreventie vandaag ook op het programma staat. Met deze vraag start Marian het middagprogramma. Uit de zaal komen antwoorden als: Komt veel voor, Doodsoorzaak nummer 1 onder jongeren en psychische klachten kunnen leiden tot zelfmoord. Op de vraag hoeveel van de aanwezigen binnen de instellingen te maken heeft gehad met zelfmoord, steekt ongeveer de helft de hand op. De presentatie van Marian, in overleg met 113online gemaakt, is te vinden op de website van h+s. In de presentatie komt de missie en visie van 113online, feiten, aantallen do s en don ts aan bod. Enkele opmerkingen en vragen die aan bod zijn gekomen: Jonge mensen hebben nog niet de ervaring dat iets over kan gaan. Wanneer ze er in zitten kan het voor hen heel heftig zijn. Het kan dan enorm helpen wanneer suïcide gedachten bespreekbaar worden, bijvoorbeeld doordat iemand vanuit het onderwijs er naar vraagt. In hoeverre speelt de identiteit van de school een rol als het om dit onderwerp gaat? De identiteit is niet zozeer bepalend, maar veel meer hoe je naar suïcide kijkt. Het woord suïcidepreventie zegt het al, we willen het voorkomen. Een aantal hogescholen en universiteiten hebben zelf een protocol ontwikkeld. Eén van de aanwezige studentendecanen geeft aan dat ze, nadat ze met zelfmoord te maken hadden gehad, iedereen een training suïcidepreventie kreeg. De belangrijkste les hier uit voor haar: benoem het, maak zelfmoord bespreekbaar. Er volgen diverse voorbeelden uit de zaal over manieren waarop je zelfmoord kunt bespreken met studenten. Op het moment dat je open vragen stelt naar de gedachten over suïcide krijg je (en de student) meer zicht op het hoe en waarom. Een belangrijk inzicht dat zo in het gesprek kan ontstaan is dat zelfmoord niet een behoefte is die al heel lang bestaat om dood te willen, maar het gaat om de behoefte een ander leven te willen, dat het leven op deze manier ondraaglijk is. Waar ligt de grens tussen onderwijs en hulpverlening in geval van suïcidaliteit? Als school kun je heel goed luisteren naar de student, het gesprek aangaan en dan? Het is van belang dat er binnen de instelling iemand aanwezig is met expertise en ook dat je contacten hebt met de hulpverlening/ggz. De manier waarop de samenwerking met onderwijs en hulpverlening vorm krijgt is divers. Zo is er bij één instelling een collega docent die naast docent ook een ggz achtergrond heeft, op deze manier kan de student op een laagdrempelige manier in contact gebracht worden. Vaak zie je ook dat het op studierichtingsniveau georganiseerd is. Bij veel instellingen lopen de contacten met de GGz via de studentenpsychologen en/of decanen en is er enig contact (wat voor verbetering mogelijk is zo wordt ook benoemd). In geval van crisis hanteren sommige instellingen een crisisprotocol en/of zorgplan. Hier in is opgenomen hoe te handelen bij crisis. De eerste stap bij crisis is doorverwijzen naar de huisarts, deze kan weer doorverwijzen naar de crisisdienst van de GGz. Op één van de universiteiten is er een crisistelefoon die 24/7 bereikbaar is (en bemand wordt door de studentenpsychologen). Studeren met psychische klachten, aanpak binnen het hoger onderwijs
5 Behoefte aan een aanpak zodat het onderwijs GGz beter kan informeren (waardoor behandeling/therapie beter kan aansluiten bij de belemmeringen die studenten tijdens het studeren ervaren). Duidelijk beleid binnen de instelling essentieel Als het over samenwerking tussen onderwijs en GGz gaat, is contact hebben de eerste stap Veel studenten met een diagnose willen het niet vertellen, willen geen stempel Maatjes-projecten worden als zeer succesvol ervaren (uitdaging is het vinden van voldoende maatjes ) Lastig blijft, bij psychische klachten en suïcide, dat je het soms niet weet Goede vragen stellen essentieel bij studenten met psychische klachten. Attitude is hierbij heel belangrijk: contact maken, respectvol, laagdrempelig. De samenwerking tussen onderwijs en GGz is goed te organiseren wanneer het initiatief vanuit de student komt. Bijvoorbeeld: zou je contact op willen nemen met mijn hulpverlener, mag mijn hulpverlener bij het gesprek zijn? Lastiger wordt het wanneer student niet bij hulpverlening in beeld is en/of deze behoefte niet heeft.
Regiobijeenkomst studeren met psychische klachten 8 oktober 2015 HAN Nijmegen
Regiobijeenkomst studeren met psychische klachten 8 oktober 2015 HAN Nijmegen Welkom door Egbert Hulshof (HAN). Sietske Sportel introduceert het thema van de dag. Het betreft heel uiteenlopende problematiek:
Nadere informatieStuderen met psychische klachten
Studeren met psychische klachten Handicap + Studie Regiobijeenkomst Nijmegen, 8 oktober 2015 Lies Korevaar Overzicht 1. Waar hebben studenten met psychische problemen last van? 2. Toolkit Begeleid Leren
Nadere informatieOverzicht. Waar hebben studenten met psychische problemen last van? Studeren met psychische klachten
Studeren met psychische klachten Handicap + Studie Regiobijeenkomst Groningen, 15 oktober 2015 Overzicht 1. Waar hebben studenten met psychische problemen last van? 2. Toolkit Begeleid Leren 3. Samenwerking
Nadere informatieOverzicht. Begeleid Leren. Jong volwassenheid heeft een hoger risico om psychische problemen te krijgen
Begeleid Leren Overzicht Symposium Success@School Utrecht, 29 november 2018 Doelgroep Begeleid Leren Positionering van Begeleid Leren Ontwikkelde kennis, producten en diensten Dr. Lies Korevaar Agenda
Nadere informatieOverzicht. Introductie Begeleid Leren: wat is het, waarom is het nodig en welke begeleidingsinstrumenten zijn beschikbaar?
Begeleid Leren Het ondersteunen van jongeren met psychische problemen bij het kiezen, verkrijgen en behouden van een reguliere opleiding Middagsymposium Amsterdam, 19 januari 2017 Lies Korevaar, Franca
Nadere informatieOverzicht. Waarom aandacht voor studenten met psychische problemen?
Ondersteuning van studenten met psychische problemen bij het volhouden/afronden van de studie Studieadviseurs Universiteit Utrecht Utrecht, 31 oktober 2017 Kennismaking Overzicht Waarom aandacht voor studenten
Nadere informatieIPS en Begeleid Leren
IPS en Begeleid Leren Symposium IPS Arbeidsreïntegratie met de beste papieren? Amersfoort, 30 maart 2006 Lies Korevaar Programma Workshop Welkom Doelstelling workshop Inleiding Doelgroep Begeleid Leren-programma
Nadere informatieOverzicht. Waarom aandacht voor studenten met persoonlijke/psychische problemen?
Ondersteuning van studenten met psychische problemen bij het volhouden/afronden van de studie H+S Den Bosch, 15 juni 2017 Kennismaking Overzicht Waarom aandacht voor studenten met psychische problemen?
Nadere informatieOverzicht. Waarom aandacht voor leerlingen met psychische problemen? Leerlingen met psychische problemen: van probleem naar ontwikkeling!
Leerlingen met psychische problemen: van probleem naar ontwikkeling! Dag van de Ondersteuningscoördinator Groningen, 6 oktober 2015 Overzicht 1. Waarom aandacht voor leerlingen met psychische problemen?
Nadere informatieOverzicht. Waarom aandacht voor studenten met persoonlijke/psychische problemen?
Ondersteuning van studenten met psychische problemen bij het volhouden/afronden van de studie HAS Venlo, 18 mei 2017 Kennismaking Overzicht Waarom aandacht voor studenten met psychische problemen? Begeleiden
Nadere informatieSuccesvol studeren met psychische klachten?! De rol van de onderwijsinstellingen bij de begeleiding van studenten met psychische klachten
Succesvol studeren met psychische?! De rol van de onderwijsinstellingen bij de begeleiding van studenten met psychische Sietske Sportel, adviseur Expertisecentrum handicap + studie Participatie door educatie,
Nadere informatieKlik om de stijl te bewerken. Studie en psyche. Studiemiddag Ervaringswijzer 20 januari 2015 Sietske Sportel handicap + studie
Klik om de stijl te bewerken Studie en psyche Studiemiddag Ervaringswijzer 20 januari 2015 Sietske Sportel handicap + studie Klik om de stijl te bewerken uit het hoger onderwijs Rollen 2014/2015 Klik om
Nadere informatieOverzicht. Begeleid Leren als brug tussen psychiatrie en maatschappij. 1. Jongeren met een psychotische kwetsbaarheid (terug) naar school
Vroegrehabilitatie & Interdisciplinaire samenwerking; wat neemt u mee naar huis? Netwerkconferentie 'het sociale netwerk' Beilen, 15 oktober 2015 Overzicht 1. Jongeren met een psychotische kwetsbaarheid
Nadere informatieOpenheid geven over je psychische problemen op school of stage
Openheid geven over je psychische problemen op school of stage Of Hoe Wie Wanneer Wat DAG 1 Kennismaken DAG 2 Aanpak & Onderzoek (Lies Korevaar) Aanleiding en opzet project Oefening 3: Wanneer vertel ik
Nadere informatieSuïcidepreventie. Marian de Groot Directeur handicap + studie Mede namens 113-Online
Suïcidepreventie Marian de Groot Directeur handicap + studie Mede namens 113-Online Missie en visie @113 Taboe op praten over zelfmoord doorbreken Drempels bij zoeken en vinden van hulp verlagen Landelijk
Nadere informatieJacomijn Hofstra Onderzoeker lectoraat Rehabilitatie en docent Toegepaste Psychologie, Hanze hogeschool Groningen
Jacomijn Hofstra Onderzoeker lectoraat Rehabilitatie en docent Toegepaste Psychologie, Hanze hogeschool Groningen In duo s: Wat hindert jongvolwassenen met psychiatrische problemen bij het (opnieuw gaan)
Nadere informatieConcrete voorstelling is lastig. Beperkte zelfkennis. Beperkte kennis sterke en zwakke kanten. Overzicht
Kiezen van een vervolgopleiding voor VO-leerlingen (met psychische problemen) Overzicht Waarom speciale aandacht voor het kiezen van een vervolgopleiding? Begeleid Leren Toolkit Het kiezen-traject met
Nadere informatieErvaringen met StuDent
Ervaringen met StuDent Ondersteuning van zelfhulpgroep voor en door studenten met depressieve klachten Handicap en studie Hanzehogeschool Franca Hiddink Juni 2018 3 onderwerpen Organisatie: tijd, plaats,
Nadere informatieDOEL van de WORKSHOP. KIESKEURIG 3 jaar OPDRACHT. Hoe KIESKEURIG bent u geweest bij het kiezen van deze workshop? 13-11-2014
KIESKEURIG 3 jaar Ondersteuning bij het kiezen van een vervolgopleiding voor middelbare scholieren HAVO en VWO November 2014 Eveline Hartman RSG Wolfsbos Hoogeveen Franca Hiddink Lectoraat rehabilitatie
Nadere informatieWelkom. Regiobijeenkomst onderwijs: Psychische kwetsbaarheid
Welkom Regiobijeenkomst onderwijs: Psychische kwetsbaarheid Datum: : Spreker: https://www.youtube.com/watch?v=lym WPSKpRpE Programma Missie & Visie Stichting 113Online Diensten 113Online / 113Preventie
Nadere informatieStudenten met een functiebeperking helpen naar succes!
Studenten met een functiebeperking helpen naar succes! Fontys Hogescholen Dienst Studentenvoorzieningen Presentatie: André Rozendaal, teamleider Decanen & Psychologen Onderwerpen - Overgang van VO naar
Nadere informatie13-11-2014. Poster. Belemmeringen in drie categorieën te verdelen: In duo s: 1. Persoonlijke belemmeringen
Poster Jacomijn Hofstra Onderzoeker lectoraat Rehabilitatie en docent Toegepaste Psychologie, Hanzehogeschool Groningen In duo s: Belemmeringen in drie categorieën te verdelen: Wat hindert jongvolwassenen
Nadere informatieStudentenwelzijn opdracht handicap + studie. 29 januari Utrecht
Studentenwelzijn opdracht handicap + studie 29 januari 2019 - Utrecht Aandacht voor studentenwelzijn (1) + Signalen studenten(bonden) + RVS-rapport Recept voor maatschappelijk probleem 2017 + Onderzoek
Nadere informatieBehouden Kiezen verkrijgen
Gek op School Behouden Kiezen verkrijgen Casus 1 Jan 23 jaar, student Rechten. Eerste psychose op zijn 20e tijdens studiereis. Aanmelding via de huisarts. 1e psychose onderzoek UCP: voorlopige diagnose;
Nadere informatieExpertisecentrum Begeleid Leren. Succesvol studeren met steun voor (jong)volwassenen met een psychiatrische aandoening
Expertisecentrum Begeleid Leren Succesvol studeren met steun voor (jong)volwassenen met een psychiatrische aandoening Expertisecentrum Begeleid Leren Ê Succesvol studeren met steun voor (jong)volwassenen
Nadere informatieRegiobijeenkomst studeren met psychische klachten 15 oktober 2015 Hanzehogeschool Groningen
Regiobijeenkomst studeren met psychische klachten 15 oktober 2015 Hanzehogeschool Groningen Op Twitter te volgen met de hashtag: #regiobk Het ervaringsverhaal van Britt (student maatschappelijke werk en
Nadere informatieStuderen aan het hbo. W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g
Studeren aan het hbo Inhoud van de presentatie Kenmerken van het hbo Verschil tussen havo en hbo Verschil hbo en universiteit Opbouw van een hbo-opleiding Studieresultaten en begeleiding Toelating en aanmelding
Nadere informatieParticipatie in rollen. De cliënten die van de Awbz naar de Wmo gaan. Overzicht. Mensen met beperkingen participeren in de wijk (en daar buiten)
Maatschappelijke participatie, stigma en openheid Overzicht Maatschappelijke Participatie Participatie door rehabilitatie Openheid Lies Korevaar Groningen, 27 januari 2015 Afsluiting De cliënten die van
Nadere informatieStuderen met een Functiebeperking
STUDEREN Studeren met een Functiebeperking BESPREEK DE MOGELIJKHEDEN Maak een afspraak met de studentendecaan Windesheim zet kennis in werking Informatie voor ouders Een goede start is belangrijk om te
Nadere informatieStuderen met een functiebeperking
CIJFERS Studeren met een functiebeperking Gebaseerd op het onderzoek Studeren met een functiebeperking 2012 door ResearchNed/ITS in opdracht van het Ministerie van OCW. 1 De 10 meest voorkomende functiebeperkingen
Nadere informatieProfessionaliseringsaanbod
6 sept Studeren met dyslexie en dyscalculie Studeren met dyslexie of dyscalculie: wat is het, wat doet het en hoe worden studenten met dyslexie of dyscalculie belemmerd in hun studie? Welke oplossingen
Nadere informatieKlik om de stijl te bewerken. Een voldoende halen, of laten zien wat je kan? Welkom! conferentie Versterking examencommissies.
Klik om de stijl te bewerken Een voldoende halen, of laten zien wat je kan? Welkom! conferentie Versterking examencommissies 9 maart 2016 VSNU Klik om de stijl te (even bewerken voorstellen) Lex Jansen
Nadere informatieDe Studiekeuzecheck: voor wie werkt het?
De Studiekeuzecheck: voor wie werkt het? Onderzoek naar SKC bij de Randstad hogescholen Dr. F. Rutger Kappe 17 maart, Utrecht rutger.kappe@inholland.nl Opzet Landelijk overzicht SKC in het hbo Resultaten
Nadere informatieBeperkte zelfkennis. Beperkte kennis sterke en zwakke kanten. Overzicht. Waarom speciale aandacht voor het kiezen van een vervolgopleiding?
Kiezen van een vervolgopleiding voor VO-leerlingen (met psychische problemen) Evaluatieonderzoek Overzicht Waarom speciale aandacht voor het kiezen van een vervolgopleiding? Het kiezen-traject met oefening
Nadere informatieExpertisecentrum handicap + studie ondersteunt hogescholen en universiteiten bij het toegankelijk maken van onderwijs voor studenten met een
Expertisecentrum handicap + studie ondersteunt hogescholen en universiteiten bij het toegankelijk maken van onderwijs voor studenten met een functiebeperking. In deze folder leest u wat Expertisecentrum
Nadere informatieKIESKEURIG Ondersteuning bij het kiezen van een vervolgopleiding voor middelbare scholieren HAVO en VWO Oktober 2015
KIESKEURIG Ondersteuning bij het kiezen van een vervolgopleiding voor middelbare scholieren HAVO en VWO Oktober 2015 Franca Hiddink MRc, docent Hanzehogeschool Groningen (Lectoraat Rehabilitatie) WAT IS
Nadere informatiePlanmatig werken aan de toegankelijkheid van toetsing en examinering
Planmatig werken aan de toegankelijkheid van toetsing en examinering Hoger onderwijsinstellingen beschikken over adequaat beleid om de visie op de kwaliteit van het onderwijs te realiseren. Onderdeel van
Nadere informatieBen ik er op tijd bij? - Behoeften aan steun herkennen - Lies Korevaar
Ben ik er op tijd bij? - Behoeften aan steun herkennen - 0 Lies Korevaar Inhoudsopgave Voorwoord Behoeften aan steun herkennen 0. Sjaak (1) 1. Inleiding 2. Behoeften aan steun herkennen: wat, waarom, hoe
Nadere informatie10-stappen methodiek
10-stappen methodiek Het begeleiden van jongeren met psychische beperkingen bij het behouden van een reguliere Mbo-, Hbo- of universitaire opleiding Doel van de methodiek Onderwijs- en GGz-professionals
Nadere informatieStuderen met een Functiebeperking
Studeren met een Functiebeperking Weten hoe jij zo optimaal mogelijk studeert? Maak een afspraak met de studentendecaan om je situatie te bespreken Windesheim zet kennis in werking Inhoud Pag 4 Studeren
Nadere informatieStuderen met een functiebeperking
Studeren met een functiebeperking Informatie voor aspirant-studenten 1 Studiesuccescentrum Windesheim Inhoud Studeren met een functiebeperking, informatie voor aspirant-studenten... 1 Studeren met een
Nadere informatieKind en Jeugd GGZ. Psychologische hulpverlening voor kinderen en jeugdigen tot 21 jaar.
Kind en Jeugd GGZ Psychologische hulpverlening voor kinderen en jeugdigen tot 21 jaar. Team Kind en Jeugd heeft ervaring met de specifieke problematiek waarmee kinderen en jongeren kunnen kampen. Vraagt
Nadere informatieHoe maak je het makkelijk voor mensen om weer financieel zelfredzaam (er) te leven na een periode van schulden?
Workshop congres donderdag 8 november 2018 ONDERSTEUNING Hoe maak je het makkelijk voor mensen om weer financieel zelfredzaam (er) te leven na een periode van schulden? Nikki Doorn, gemeente Amsterdam
Nadere informatieGeneralistische Basis GGZ en Specialistische GGZ
Generalistische Basis GGZ en Specialistische GGZ Informatie voor huisartsen Organisatie voor geestelijke gezondheidszorg GGZ Rivierduinen biedt vele vormen van geestelijke gezondheidszorg voor alle leeftijden;
Nadere informatiePREVENTIE VOOR POH-GGZ
PREVENTIE VOOR POH-GGZ ZORG BIEDEN DIRECT EN DICHTBIJ. DAAR STAAT INDIGO VOOR. HET LIEFST IN DE WIJK, LAAGDREMPELIG EN TOEGANKELIJK. VOOR IEDEREEN. MENTALE ONDERSTEUNING DIRECT EN DICHTBIJ INDIGO BIEDT
Nadere informatieJAARVERSLAG STUDENTENDECANAAT STUDIEJAAR 2011 2012
JAARVERSLAG STUDENTENDECANAAT STUDIEJAAR 2011 2012 Opleiding Communication and Multimedia Design (Interactieve Media) Domein Media, Creatie en Informatie Datum: Februari 2013 Samengesteld door: Jarno Gerritsen
Nadere informatieIMPLEMENTATIE BEGELEID LEREN. IMPLEMENTATIE BEGELEID LEREN Kort voorstellen IMPLEMENTATIE BEGELEID LEREN SAMEN MET. op MBO Utrecht
op MBO Utrecht Academie voor Welzijn niveau 3-4 Symposium Success@School Utrecht, 29 november 2018 Kort voorstellen U krijgt van ons in uw mailbox: Afdruk powerpoint Handout over het project De uitgewerkte
Nadere informatieFeit: Kinderen van ouders met psychiatrische problemen lopen risico zelf ook problemen te krijgen
Feit: Kinderen van ouders met psychiatrische problemen lopen risico zelf ook problemen te krijgen www.babyextra.nl Dineke Brouwers (JGZ) en Cecilia van der Zeeuw (GGzE) Baby Extra Transformeren doe je
Nadere informatierehabilitatie in de ouderenpsychiatrie
Zorg voor zelfstandigheid: rehabilitatie in de ouderenpsychiatrie Congres Ouderenpsychiatrie: en wat wilt u zelf? Amsterdam 7 april 2010 Lies Korevaar Overzicht 1. Inleiding rehabilitatie 2. Belemmeringen
Nadere informatieSUCCESVOL STUDEREN MET AUTISME?
SUCCESVOL STUDEREN MET AUTISME? BEGELEID LEREN FEITEN Circa 15% van de studenten heeft 1 of meer somatische of psychische beperkingen Onderzoek naar studenten met een handicap in het Hoger Onderwijs, Verweij
Nadere informatiePlanmatig werken aan de toegankelijkheid van toetsing en examinering
Planmatig werken aan de toegankelijkheid van toetsing en examinering Hoger onderwijsinstellingen beschikken over adequaat beleid om de visie op de kwaliteit van het onderwijs te realiseren. Onderdeel van
Nadere informatieStuderen met een Specifieke Hulpvraag. André Bartels Studentendecaan
Studeren met een Specifieke Hulpvraag André Bartels Studentendecaan Kader / achtergrond 2007: start maatjesproject voor studenten met ASS (subsidie OC&W) 2009: presentatie projectresultaten + uitbreidingsplannen,
Nadere informatieOpleiding Kindercoach
Opleiding Kindercoach Maak jij het verschil? Sociale - emotionele vaardigheden ADHD / ADD Leer- en gedragsproblemen Hooggevoeligheid Ontwikkelingsfases Kind en zijn omgeving Rouw en verlies Pesten Beelddenkers
Nadere informatieWorkshop Vertel ik het wel, of vertel ik het niet?
Workshop Vertel ik het wel, of vertel ik het niet? Openheid geven over je psychische problemen op school, stage of werk Imke Herms & Jacomijn Hofstra Lectoraat Rehabilitatie Programma Aanleiding ontwikkeling
Nadere informatieRegiobijeenkomst: Instroom en privacy. Studeren met een functiebeperking
Regiobijeenkomst: Instroom en privacy Studeren met een functiebeperking Doelstellingen + Instroom voor studenten met een functiebeperking versterken + Kennis delen over cijfers en ontwikkelingen op het
Nadere informatiePARTICIPATIE DOOR EDUCATIE
PARTICIPATIE DOOR EDUCATIE VOOR JONGEREN MET EEN PSYCHISCHE BEPERKING EXPERTISECENTRUM BEGELEID LEREN & PROMENS CARE GRONINGEN, 11 NOVEMBER 2014 De meeste psychiatrische aandoeningen komen voor het eerst
Nadere informatieDe ouderrol van mensen met (ernstige) psychische aandoeningen. Lectoraat Rehabilitatie Groningen
De ouderrol van mensen met (ernstige) psychische aandoeningen Peter van der Ende Senior-onderzoeker Lectoraat Rehabilitatie Hanzehogeschool Groningen p.c.van.der.ende@pl.hanze.nl Website: www.ouderschap-psychiatrie.nl
Nadere informatieAANMELDING VERVOLGOPLEIDING NA STUDIEKEUZE. Belangrijke informatie voor alle leerlingen (en ouders) van leerjaar 5 Havo De Hof!
AANMELDING VERVOLGOPLEIDING NA STUDIEKEUZE Belangrijke informatie voor alle leerlingen (en ouders) van leerjaar 5 Havo De Hof! Inhoud Hoe maak je een goede studiekeuze?... 3 Aanmelden... 3 Na je aanmelding:
Nadere informatiepreventie mentale ondersteuning direct en dichtbij
preventie ZORG BIEDEN DIRECT EN DICHTBIJ. DAAR STAAT INDIGO VOOR. HET LIEFST IN DE WIJK, LAAGDREMPELIG EN TOEGANKELIJK. VOOR IEDEREEN. mentale ondersteuning direct en dichtbij Indigo biedt niet alleen
Nadere informatieStuderen met een. functiebeperking
Studeren met een functiebeperking OPTIMAAL STUDEREN AAN DE CHE! Vaak heb je geen hulp nodig, maar soms is een duwtje in de rug prettig! 2 Wat is een functiebeperking? Waarschijnlijk denk jij bij het woord
Nadere informatieVoorkomen van en omgaan met stress. Het maken van een Persoonlijk Actieplan voor studenten met psychische klachten
Voorkomen van en omgaan met stress Het maken van een Persoonlijk Actieplan voor studenten met psychische klachten Voorkomen van en omgaan met stress Het maken van een Persoonlijk Actieplan voor studenten
Nadere informatieOuderschap strategieën van vaders en moeders met een psychische ziekte.
Bespreking artikel Ouderschap strategieën van vaders en moeders met een psychische ziekte. Auteurs: P.C. Van der Ende, MSc, J.T. van Busschbach, phd, J. Nicholson, phd, E.L.Korevaar, phd & J.van Weeghel,
Nadere informatieHANZEHOGESCHOOL GRONINGEN
HANZEHOGESCHOOL GRONINGEN www.hanze.nl Warme Overdracht procedure en documenten 1 Inhoud Inleiding 3 1. De procedure in een stroomschema 4 2. Brief aan mentoren 7 3. Brief aan ouders/verzorgers 9 4. Overdrachtsformulier
Nadere informatieStuderen met een functiebeperking
Studeren met een functiebeperking NHL Hogeschool. Vergroot je perspectief. Haal het beste uit jezelf! NHL Hogeschool helpt studenten om hun talenten te ontdekken en ontwikkelen. Dat op zich is al een uitdaging,
Nadere informatieSTUDIESUCCES KOPZORGEN VAN STUDENTEN. ICF schema OPLOSSING? Privé omstandigheden. Dealen met de beperking. Werk Zorgtaken Woonsituatie Sociale druk
STUDIESUCCES KOPZORGEN VAN STUDENTEN Individuele begeleiding van studenten met psychische beperkingen bij het volhouden van de opleiding Symposium Success@School 29 november 2018 Franca Hiddink Hanzehogeschool
Nadere informatieEen oplossing voor uw verslaving én uw psychische klachten
Een oplossing voor uw verslaving én uw psychische klachten GecombinEErde behandeling bij dubbele diagnose Onderdeel van Arkin Hebt u, naast een verslavingsprobleem, last van psychische klachten, zoals
Nadere informatiejuni Jacqueline van Laar COLOFON
juni 2017 - Jacqueline van Laar info@schakelom.nl www.schakelom.nl COLOFON BELANGRIJKE NOOT VOOR DE LEZER Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze
Nadere informatieStuderen met psychische (Ψ) klachten en de rol van het onderwijs. Jolien Dopmeijer en Sietske Sportel
Studeren met psychische (Ψ) klachten en de rol van het onderwijs Jolien Dopmeijer en Sietske Sportel Aandacht voor studeren met Ψ klachten Inventarisatie door handicap + studie (2014): + Professionals
Nadere informatieToetsen, Klik om de stijl te bewerken niet minder maar anders. inleiding Casper opdracht 1 opdracht 2 opdracht 3 referentiemodel. Welkom!
Toetsen, Klik om de stijl te bewerken niet minder maar anders Welkom! Klik om de stijl te (even bewerken voorstellen) Lex Jansen (1955) Senior consultant handicap + studie 1981-2008 diverse functies in
Nadere informatiePARTICIPATIE DOOR EDUCATIE
PARTICIPATIE DOOR EDUCATIE VOOR JONGEREN MET EEN PSYCHISCHE BEPERKING EXPERTISECENTRUM BEGELEID LEREN & PROMENS CARE GRONINGEN, 11 NOVEMBER 2014 De meeste psychiatrische aandoeningen komen voor het eerst
Nadere informatieVoorlichtingsavond H5. 29 augustus 2017
Voorlichtingsavond H5 29 augustus 2017 LOB H3 oriënteren Keuzebegeleidingslessen (Qompas) Profielkeuzedag H4 verkennen en verdiepen Qompas HBO-scholenmarkt Beroepenmarkt Amphion Open dagen/ meeloopdagen
Nadere informatieManagement & Organisatie
Management & Organisatie Algemeen De Associate degree Human Resource Management (deeltijd) wordt verzorgd door het Instituut voor Bedrijfskunde, Hanzehogeschool Groningen. Mensen zijn het belangrijkste
Nadere informatieOverzicht. Wat heeft hij/zij? Wat is zijn diagnose? Omgaan met psychische aandoeningen voor docenten. Inleiding. 1. Inleiding
Omgaan met psychische aandoeningen voor docenten Success@School Urecht, 29 november 2018 1. Inleiding Overzicht 2. Signaleren psychische problemen 3. Invloed psychische aandoening op het studeren dr. Lies
Nadere informatieCasus Laurens. De eeuwige student.
Casus Laurens De eeuwige student. Korte casusconceptualisatie: Student van 34 jaar meldt zich via studentenpsycholoog aan inzake overmatig alcoholgebruik Cliënt woont alleen, heeft een grote studieachterstand,
Nadere informatieInformatie voor website Begeleid Leren voor mensen met een psychiatrische ahtergrond
Adres: Lectoraat Rehabilitatie HanzeHogeschool Groningen Zernikeplein 23 9747 AS Groningen Email:info@begeleidleren.nl Informatie voor website Begeleid Leren voor mensen met een psychiatrische ahtergrond
Nadere informatieWaarom deze conferentie? Voor wie is deze conferentie bedoeld?
Waarom deze conferentie? Een verkeerde studiehouding en gebrekkige studievaardigheden zijn belangrijke oorzaken voor uitval in de propedeuse. Veel studenten denken het te redden met de studiehouding die
Nadere informatieCosis. Workshop: Vaardigheden kun je leren?! Aanleiding Begeleid Leren binnen Cosis. Begeleid Leren in de praktijk
Succes@School Workshop: Vaardigheden kun je leren?! Cosis Annemiek Dijkhuizen en Lenneke Docter We ondersteunen onze cliënten om zelf grip te krijgen en te houden op hun leven. Aanleiding Begeleid Leren
Nadere informatieInclusief en toegankelijk onderwijs voor studenten met een functiebeperking
Inclusief en toegankelijk onderwijs voor studenten met een functiebeperking SOP 2-daagse Diversiteit en inclusiviteit in het hoger onderwijs, 30 juni 2017 Even voorstellen Expertisecentrum handicap + studie
Nadere informatieOpgroeien met zorg(en): jonge mantelzorgers
Opgroeien met zorg(en): jonge mantelzorgers Position paper In samenwerking met: Inleiding In dit paper geven MantelzorgNL en JMZ Pro inzicht in wie jonge mantelzorgers zijn, welke problemen en risico s
Nadere informatieDe Studiekeuzecheck: heeft het gewerkt?
De Studiekeuzecheck: heeft het gewerkt? Resultaten Fontys onderzoek Evelyne Meens Fontys/Tilburg University Resultaten G5 onderzoek Rutger Kappe Inholland/Vrije Universiteit Chantal Gorissen Deze workshop
Nadere informatieWarme overdracht procedure en documenten
Warme overdracht procedure en documenten Warme Overdracht procedure en documenten 1 Inhoud Inleiding 3 1. De procedure in een stroomschema 4 2. Brief aan mentoren 7 3. Brief aan ouders/verzorgers 9 4.
Nadere informatieCentrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie
Centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie Informatie voor cliënten, familie en betrokkenen Centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie Maelsonstraat 1 1624 NP HOORN 088 65 65 010 www.ggz-nhn.nl/jeugd www.ggz-nhn.nl
Nadere informatieVoorwoord. Nienke Meijer College van Bestuur Fontys Hogescholen
3 Voorwoord Goed onderwijs is een belangrijke voorwaarde voor jonge mensen om uiteindelijk een betekenisvolle en passende plek in de maatschappij te krijgen. Voor studenten met een autismespectrumstoornis
Nadere informatieAdvies en steun voor uw kind en uzelf
Advies en steun voor uw kind en uzelf Voor advies en steun aan ouders en hun kinderen Informatie advies cursussen Als u of uw kind psychische klachten heeft of problemen ervaart met alcohol of drugs, heeft
Nadere informatieOpen huis. Oudervoorlichting opleiding Chemie. Marja Krosenbrink onderwijsmanager opleiding Chemie.
Open huis Oudervoorlichting opleiding Chemie Marja Krosenbrink onderwijsmanager opleiding Chemie www.hsleiden.nl/chemie-ouders 13 oktober 2018 Waarom voorlichting voor ouders? Gesprek op weg naar huis
Nadere informatieDe Studiekeuzecheck: voor wie werkt het?
De Studiekeuzecheck: voor wie werkt het? Show & Share 2016 Haarlem, 15 juni 2016 Dr. F. Rutger Kappe, Carlijn Knuiman MSc, Eline Vis, lectoraat studiesucces Inholland Opzet SKC in het hbo Resultaten SKC
Nadere informatiePARTICIPATIE DOOR EDUCATIE
PARTICIPATIE DOOR EDUCATIE VOOR JONGEREN MET EEN PSYCHISCHE BEPERKING EXPERTISECENTRUM BEGELEID LEREN & PROMENS CARE GRONINGEN, 11 NOVEMBER 2014 De meeste psychiatrische aandoeningen komen voor het eerst
Nadere informatieKracht en steun voor ouders met (ernstige) psychische aandoeningen
Kracht en steun voor ouders met (ernstige) psychische aandoeningen Peter van der Ende Senior-onderzoeker Lectoraat Rehabilitatie Hanzehogeschool Groningen p.c.van.der.ende@pl.hanze.nl Website: www.ouderschap-psychiatrie.nl
Nadere informatieSTUDIEBEGELEIDING IN GRONINGEN
STUDIEBEGELEIDING IN GRONINGEN PEPIJN TUKKER STUDIEADVISEUR 2 Studiekeuze Matching Studie(loopbaan) Ervaring als studieadviseur Ervaringen van studenten inhoud RIJKSUNIVERSITEIT GRONINGEN RUG 1614: De
Nadere informatieTraining - Begeleiding - Coaching BALANS DE BAAS VOOR VROUWEN DIE MAMA ZIJN OF WORDEN
Training - Begeleiding - Coaching BALANS DE BAAS VOOR VROUWEN DIE MAMA ZIJN OF WORDEN HERKEN JE DIT? Heb je steeds het gevoel het net niet goed genoeg te doen voor iedereen? Zijn de dagen te kort voor
Nadere informatieToelatingsrecht, hoe zit het precies? webinar 15 juni 2018
Toelatingsrecht, hoe zit het precies? webinar 15 juni 2018 Introductie Tijdens het webinar: - Poll: met vragen peilen we uw kennis of mening - Chat: stel al uw vragen via de chat aan moderatoren Na afloop
Nadere informatieVervroegde aanmelding, matching en studiekeuzecheck. Eerste resultaten Startmonitor VSNU-conferentie Matcht het?
Vervroegde aanmelding, matching en studiekeuzecheck Eerste resultaten Startmonitor 2014-2015 VSNU-conferentie Matcht het? Vandaag Kort: Startmonitor Achtergronden studieuitval Vervroeging aanmelding en
Nadere informatieOpenheid geven over je psychische problemen op school of stage
Openheid geven over je psychische problemen op school of stage Of Hoe Wie Wanneer Wat DAG 2 Aanpak & Onderzoek (Lies Korevaar) Oefening 3: Wanneer vertel ik het? Wat vertel ik en hoe vertel ik het? Oefening
Nadere informatieRegelgeving studeren met een beperking in het Hoger Onderwijs
Regelgeving studeren met een beperking in het Hoger Onderwijs Bronnen: Nel Hofmeester Ontwikkel je eigen leerstijl bijeenkomst 4 Expertisecentrum handicap + studie Regeringsbeleid leren/studeren met een
Nadere informatieEen oplossing voor uw verslaving én uw psychische klachten
Een oplossing voor uw verslaving én uw psychische klachten GECOMBINEERDE BEHANDELING BIJ DUBBELE DIAGNOSE Onderdeel van Arkin Hebt u, naast een verslavingsprobleem, last van psychische klachten, zoals
Nadere informatieStuderen met een functiebeperking
Studeren met een functiebeperking Een student met dyslexie of autisme?! Wat betekent dat voor mij als docent? RU Onderwijsdag 2013 WELKOM! 1 Kennismaking Hanke van Buren Judith Jansen André Baars Jeroen
Nadere informatieZelfmoordpreventie bij kind en jeugd. 30 oktober 2018 Judith de Heus Manager hulpverlening
Zelfmoordpreventie bij kind en jeugd 30 oktober 2018 Judith de Heus Manager hulpverlening j.deheus@113.nl Disclosure belangen spreker (potentiële) Belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante
Nadere informatieOPVOEDEN IN TIJDEN VAN STRESS
OPVOEDEN IN TIJDEN VAN STRESS U heeft zich aangemeld bij MET ggz voor begeleiding bij of behandeling van uw psychische klachten. Dat is een hele stap! Veel ouders die bij ons in zorg komen geven aan dat
Nadere informatieWat gaan we doen in deze twee bijeenkomsten? Omgaan met burgers met psychische of verstandelijke beperking
Omgaan met burgers met psychische of verstandelijke beperking Cursus vanuit de Wmo werkplaats lectoraat Rehabilitatie dr. Arne van den Bos en drs. Siemen van der Meulen Wat gaan we doen in deze twee bijeenkomsten?
Nadere informatie10 Jaar Lectoraat Rehabilitatie. Welkom
10 Jaar Lectoraat Rehabilitatie Welkom Groningen 7 oktober 2013 Annemarie Zijlstra, Promens Care a.zijlstra@promens-care.nl In deze bijdrage Kenniscirculatie Partners 3 thema s: praktijk, onderzoek & innovatie,
Nadere informatie