Universiteit Twente EWI. Practicum ElBas. Klasse AB Versterker

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Universiteit Twente EWI. Practicum ElBas. Klasse AB Versterker"

Transcriptie

1 Universiteit Twente EWI Practicum ElBas Klasse AB Versterker Jeroen Venema (s Danie l Sonck (s j.venema-1@student.utwente.nl) d.e.sonck@student.utwente.nl) 23 april 2012

2 Samenvatting Voor dit deel van het ElBas practicum hebben wij een klasse AB versterker ontworpen. We hebben ervoor gekozen om het ingangssignaal in meerdere trappen te versterken en aan te sluiten op de luidspreker. Tussen alle trappen zitten koppelcondensatoren om het beïnvloeden van DC-spanningen van voorgaande trappen te voorkomen. Uiteindelijk is er een spanningsversterking gehaald van meer dan 30 bij een verbruik van 0.2 A op een voedingsspanning van 10 V dus 2 W. De maximale amplitude van het ingangssignaal bedraagt 100 mv voor een vervorming binnen onze eisen.

3 Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 2 Ontwerpeisen 3 3 Ingangstrap GSS e Trap GES e Trap GDS 12 6 Klasse AB eindtrap 16 7 Totale versterker 18 8 Meetresultaten 20 9 Conclusie 24 1

4 Hoofdstuk 1 Inleiding Onze klasse AB versterker bestaat uit vier trappen waarvan de eerste en de tweede trap versterken. De derde trap is een tussentrap om de eindtrap een hoog impedante ingang te geven. Dit zodat de versterkertrappen niet belast worden. Tot slot levert de eindtrap uiteindelijk het benodigde vermogen voor de luidspreker. De eerste trap is een GSS, deze trap heeft een hoog impedante ingang. Als tweede trap wordt er gebruik gemaakt van een GES voor verdere versterking. De derde trap is een GDS om ervoor te zorgen dat de versterkertrappen niet worden belast. En als eindtrap wordt er gebruik gemaakt van een klasse AB. Alle trappen zijn aan elkaar gekoppeld met behulp van koppelcondensatoren zodat de offset spanningen van voorgaande trappen de maximaal haalbare versterking niet verkleinen. 2

5 Hoofdstuk 2 Ontwerpeisen De eisen die werden gesteld aan de zelfontworpen versterker zijn: Werkt op U DD = 10 V enkelzijdige voeding, maar met een zo groot mogelijk voedingsbereik Frequentiebereik van minstens 20 Hz tot 20 khz ( 3 db) R in > 50 kω A u = 30 Geen DC stroom door de luidspreker Zo veel mogelijk uitgangsvermogen Zo min mogelijk THD, minimaal 40 db Al deze eisen hebben we gehaald met onze versterker. De vervormingseis is met onze eigen metingen en simulatie wel gehaald maar met de meting van de docenten niet. Meer daarover zie: 8 Meetresultaten. De versterker heeft een voedingsbereik van 9 V tot 30 V en een verbruik van 2 W bij 10 V. De volgende resultaten zijn gemeten met de audioanalyzer bij de versterker op U DD = 10 V: Frequentiebereik van <20 Hz tot 20 khz ( 3 db) A u = 30 Geen DC stroom door de luidspreker Aan de hand van deze resultaten is dan ook te concluderen dat het doel van het practicum is bereikt. 3

6 Hoofdstuk 3 Ingangstrap GSS De ingangstrap is een gemeenschappelijke source schakeling. Er is voor een GSS gekozen omdat deze een hoge ingangsweerstand heeft en daarnaast ook al kan versterken om zo de complete versterker klein te houden. De eis voor de ingangstrap: Rin > 50 kω De GSS heeft enkele nadelen: De benodigde versterking van 30x is niet uit deze ene trap te halen De GSS is een inverterende versterker dus het ingangssignaal wordt 180 gedraaid De uitgangsweerstand is gemiddeld (afhankelijk van de drain weerstand) Omdat de GSS een klein spanningsbereik heeft waarin deze goed werkt zonder vervorming is de trap berekend op een versterking van 3. Het kleine spanningsbereik wordt veroorzaakt door de relatief hoge U T = 2.1 V ten opzichte van 10 V U DD. Ook is het maximale ingangssignaal van invloed, deze hebben we op 100 mv gezet zodat 30 versterking een amplitude van 3 V oplevert. 4

7 Voor de eerste trap wordt er gebruik gemaakt van de volgende schakeling: U cc in R1G1 C1in G D R1D R1G2 S R1S uit Figuur 3.1: Schema GSS 1e Trap Deze schakeling is ingesteld met de volgende beginwaarden: U cc = 10 V U gs = 2.13 V U g = 3 V I D = 1 ma U t = 2.1 V Aan de hand van deze beginwaarden zijn de weerstandswaarden van R1G1, R1G2 en R1S berekend. Voor de complete berekeningen zie het journaal pagina 4 Instelschakeling. R1G1 = 300 kω R1G2 = 700 kω R1S = 870 Ω 5

8 Na het bepalen van de weerstanden kan de laatste weerstand R1D berekend worden met behulp van het KSVS: R1G1 R1D + G D + U in s U gs - R1G2 S U uit R1S + G S - D + U in R1G1 R1G2 R1S s U gs R1D U uit - - Figuur 3.2: Kleinsignaalvervangschema GSS 1 e Trap Met de overdracht die is berekend met behulp van Figuur 3.2 kan door wat omschrijfwerk R1D berekend worden. H = U uit = s R1D U in 1 R1S s R1D = U uit U in s 1 R1S s (3.1) (3.2) Met de eerder gevonden waarden komt R1D uit op 2565 Ω. Voor de complete berekeningen zie het journaal pagina 5 Kleinsignaalvervangschema. Dan is er nog één onbekende in het schema: de koppelcondensator C1in. Er geldt hiervoor een maximale waarde en minimale waarde om het 3 db punt op de juiste plaats te hebben en een korte oplaadtijd. De volgende vergelijkingen zijn gebruikt voor het berekenen van de Capaciteitwaarde: C max C min 1 R in ln(100) 1 R in f min 2π (3.3) (3.4) 6

9 Het 3 db punt ligt op 20 Hz en de ingangsweerstand is te berekenen met behulp van Figuur 3.2 en dat is in dit geval R1G1 R1G2 en dat komt uit op R in = 240 kω. Nu alles bekend is kunnen C max en C min berekend worden. Uit de voorgaande vergelijkingen volgt dat C max = 904 nf en C min = 66.3 nf. Er is uiteindelijk gekozen voor een C1in van 470 nf, omdat deze waarde mooi tussen de maxima en minima in ligt en als één component beschikbaar is. Er wordt gebruik gemaakt van een BS170 MOSFET voor de hoge ingangsweerstand en versterking. 7

10 Hoofdstuk 4 2 e Trap GES De 2 e trap is een gemeenschappelijke emitterschakeling en versterkt naast de 1 e trap de resterende 10. Er is gekozen voor een GES omdat deze een grote versterking kan bereiken. Eigenlijk is de 30 versterking alleen met deze trap al te bereiken. Maar omdat deze trap net zoals de eerste enkele nadelen heeft is er gekozen om de versterking in twee trappen te realiseren. De nadelen van een GES zijn: Fasedraaiing van 180 Een gemiddelde ingangsweerstand De uitgangsweerstand is gemiddeld (afhankelijk van de collectorweerstand) De eerste trap heeft een versterking van 3 dus dan zou deze trap 10 moeten versterken om aan de totale 30 versterking te komen. De versterking voor deze trap is echter gezet op 11 waardoor het totaal op 33 uitkomt. We hebben dit gedaan omdat de overige twee trappen een kleine verzwakking hebben en we uiteindelijk op een versterking van 30 uitkomen volgens de simulatie. Net als de eerste trap heeft deze trap een fasedraaiing van 180 waardoor de totale fasedraaiing op 360 komt en het signaal weer in de originele fase staat. 8

11 Voor de tweede trap wordt er gebruik gemaakt van de volgende schakeling: U cc in R2B1 C2in B C R2C uit R2B2 E R2E Figuur 4.1: Schema GES 2e Trap Deze schakeling is ingesteld met de volgende beginwaarden: U CC = 10 V Ic = 1 ma UBE = 0.65 V UB = 1.15 V Aan de hand van deze beginwaarden zijn de weerstandswaarden van R2B1, R2B2 en R2E berekend. Voor de complete berekeningen zie het journaal pagina 9 Instelschakeling. R2B1 = 885 kω R2B2 = 115 kω R2E = 500 Ω 9

12 Na het bepalen van de weerstanden kan de laatste weerstand R2C berekend worden met behulp van het KSVS: + R2B1 B C R2C + U in α s s U BE U uit - R2B2 E - R2E + B α s E C + U in R2B1 R2B2 R2E s U BE R2C U uit - - Figuur 4.2: Kleinsignaalvervangschema GES 2e Trap Met de overdracht die is berekend met behulp van Figuur 4.2 kan door wat omschrijfwerk R2C berekend worden. H = U uit U in = R2C s (4.1) R2C = U uit U in s (4.2) Met de eerder gevonden waarden komt R2C uit op 7510 Ω. Voor de complete berekeningen zie het journaal pagina 10 Kleinsignaalvervangschema. Dan is er nog één onbekende in het schema: de koppelcondensator C2in. Er geldt hiervoor een maximale waarde en minimale waarde om het 3 db punt op de juiste plaats te hebben en een korte oplaadtijd. De volgende vergelijkingen zijn gebruikt voor het berekenen van de Capaciteitwaarde: C max C min 1 R in ln(100) 1 R in f min 2π (4.3) (4.4) 10

13 Het 3 db punt ligt op 20 Hz en de ingangsweerstand is te berekenen met behulp van Figuur 4.2 en dat is in dit geval α s, s = IC U be en dat komt uit op R in = 325 kω. Nu alles bekend is kunnen C max en C min berekend worden. Uit de voorgaande vergelijkingen volgt dat C max = 668 nf en C min = 49 nf. Er is uiteindelijk gekozen voor een C2in van 470 nf, omdat deze waarde als één component beschikbaar is. Er wordt gebruik gemaakt van een BC550 BJT voor de versterking. 11

14 Hoofdstuk 5 3 e Trap GDS Er is aan de schakeling een 3 e tussentrap toegevoegd omdat de 2 e trap een gemiddelde uitgangsweerstand heeft en er voor de klasse AB eindtrap juist een lage uitgangsweerstand nodig is. Zonder deze trap zouden de versterkertrappen te zwaar belast worden waardoor de versterking kleiner wordt. De tussentrap is een GDS omdat deze een hoge ingangsweerstand heeft en daarmee de andere trappen niet belast. Daarnaast heeft deze een overdracht van ongeveer 1 en een lage uitgangsweerstand welke benodigd is voor de eindtrap. De GDS heeft wel enkele nadelen: 1. Een GDS versterkt niet 2. De overdracht is kleiner dan 1 Het eerste nadeel is niet van belang omdat de versterking al door de voorgaande trappen wordt gedaan. Met het tweede nadeel is rekening gehouden aangezien de versterking van de 1 e en 2 e trap 33 is om het verlies in de andere twee trappen te compenseren. 12

15 Voor de derde trap wordt er gebruik gemaakt van de volgende schakeling: U cc in R3G1 C3in G D R3G2 S R3S uit Figuur 5.1: Schema GDS 3 e Trap Deze schakeling is ingesteld met de volgende beginwaarden: U CC = 10 V I D = 30 ma U t = 2.1 V U gs = 2.7 V U g = 8 V Aan de hand van deze beginwaarden zijn de weerstandswaarden van R3G1, R3G2 en R3S berekend. Voor de complete berekeningen zie het journaal pagina 16 Instelschakeling. R3G1 = 200 kω R3G2 = 800 kω (5.1) R3S = 180 Ω 13

16 Het KSVS dat wordt gebruikt bij de 3 e trap is: R1G1 + G D U in s U gs - R1G2 S + R1S U uit - + G D s U gs S + U in R3G1 R3G2 R3S U uit - - Figuur 5.2: Kleinsignaal vervangschema GDS 3 e Trap Dan is er nog één onbekende in het schema: de koppelcondensator C3in. Er geldt hiervoor een maximale waarde en minimale waarde om het 3 db punt op de juiste plaats te hebben en een korte oplaadtijd. De volgende vergelijkingen zijn gebruikt voor het berekenen van de Capaciteitwaarde: C max C min 1 R in ln(100) 1 R in f min 2π (5.2) (5.3) Het 3 db punt ligt op 20 Hz en de ingangsweerstand is te berekenen met behulp van Figuur 5.2 en dat is in dit geval R3G1 R3G2 en dat komt uit op R in = 160 kω. Nu alles bekend is kunnen C max en C min berekend worden. Uit de voorgaande vergelijkingen volgt dat C max = 1.35 µf en C min = 99 nf. Er is uiteindelijk gekozen voor een C3in van 680 nf, omdat deze waarde mooi tussen de maxima en minima in ligt en als één component beschikbaar is. 14

17 Voor de uitgangsweerstand van deze trap geldt: R uit = 1 s (5.4) s = 2I D U gs U t (5.5) Na het invullen van alle waarden komt R uit op 20 Ω en dat is laag genoeg voor de eindtrap. Er wordt gebruik gemaakt van een BS170 MOSFET voor de hoge ingangsweerstand. 15

18 Hoofdstuk 6 Klasse AB eindtrap Er is gekozen voor een klasse AB eindtrap omdat deze trap met de juiste componenten een overdracht heeft van 1 en veel vermogen kan leveren. U cc R4B1 C4in1 in C4in2 C4uit out R4B2 Figuur 6.1: Schema Klasse AB uitgang eindtrap De trap bestaat uit twee transistoren; een NPN en een PNP die beide een deel van het uitgangssignaal van vermogen voorzien, dit is eigenlijk een klasse B trap zonder cross-over punt. De klasse B trap heeft enkele voordelen en nadelen: Voordelen: De transistoren zijn de helft van het signaal uitgeschakeld waardoor deze geen vermogen dissiperen Geen ruststroom en dus energiezuiniger 16

19 Nadelen: Een deel van het uitgangssignaal zijn beide transistoren uitgeschakeld en wordt er geen vermogen geleverd of er is sprake van grote vervorming. Het zogenaamde cross-over punt. Het nadeel van de klasse B wordt opgelost door twee diodes tussen de ingangen te plaatsen zoals te zien is in Figuur 6.1. Door deze diodes zijn beide transistoren in het cross-over punt ingeschakeld en is dus het uitgangssignaal weer compleet zonder vervorming. Dit brengt echter wel één nadeel met zich mee: er is nu wel sprake van een kleine ruststroom, maar nog steeds redelijk energiezuinig. De weerstandwaarden R4B1 en R4B2 zijn met behulp van LTSpice bepaald. Na enig gepuzzel zijn we op een weerstandswaarde van 1 kω gekomen, uit de simulatie blijkt dat 1 kω ongeveer de beste keuze is om een zo dicht mogelijke overdracht van 1 bij lage frequenties te hebben, zonder dat er veel vermogen door de weerstanden wordt gedissipeerd. Deze trap heeft ingangscondensatoren en een uitgangscondensator. De ingangscondensatoren hebben we berekend op dezelfde manier die al eerder is gebruikt: C max C min 1 R in ln(100) 1 R in f min 2π (6.1) (6.2) Het 3 db punt ligt op 20 Hz en de ingangsweerstand is R4B1 R4B2 en dat komt uit op R in = 500 Ω. Nu alles bekend is kunnen C min en C max berekend worden. Uit de voorgaande vergelijkingen volgt dat C max = 434 µf en C min = 31.8 µf. Er is uiteindelijk gekozen voor een C4in van 470 µf, omdat uit de simulatie bleek dat er met een lage condensatorwaarde meer verzwakking ontstaat in de eindtrap, er is hierdoor wel een iets langere opstarttijd maar het verschil is niet merkbaar. Voor de uitgangscondensator is gekozen voor een grote waarde, namelijk 2 mf omdat deze condensator in serie staat met een kleine impedantie van de luidspreker. De transistoren die gebruikt worden zijn de BD139 en BD140. Dit zijn middle power transistoren. 17

20 Hoofdstuk 7 Totale versterker In Figuur 7.2 is het eindproduct te zien. Zoals vrijwel meteen opvalt komen niet alle weerstandwaarden overeen met de berekende waarden, dit heeft twee redenen: 1. Door belasting van de ene trap op de andere zijn enkele weerstanden aangepast om toch de verwachte versterking te leveren. 2. De schakeling is geoptimaliseerd om op een voedingsspanningbereik van 9 V tot 30 V te werken. Uit de simulatie blijkt dat de versterker prima een ingangssignaal van max 100 mv, 30 kan versterken op een voedingsspanningbereik van 9 V tot 30 V. Figuur 7.1: Simulatie voedingsspanningsbereik bij U in = 100 mv en f = 1 khz met U CC =9 V, 10 V, 20 V en 30 V Bij een hogere voedingsspanning neemt de versterking ook toe tot maximaal 36. De versterking wordt niet erg beïnvloed door de voedingsspanning. Een hogere voedingsspanning heeft echter niet tot gevolg dat er ook hogere ingangssignalen in kunnen. De maximale ingangsamplitude blijft 100 mv. 18

21 Figuur 7.2: Schema versterker 19

22 Hoofdstuk 8 Meetresultaten We hebben zelf onze versterker op verschillende frequenties (20 Hz, 1 khz, 10 khz en 20 khz) met een ingangsamplitude van 100 mv gemeten op 10 V voedingsspanning. (a) 20 Hz (b) 1 khz (c) 10 khz (d) 20 khz Figuur 8.1: Meetresultaten totale versterker Uit deze metingen blijkt een versterking van ongeveer 30 op alle frequenties, bij de lage frequenties iets onder de 30 en bij de hoge iets erboven. Ook blijkt er uit deze metingen een minimale faseverschuiving voor alle frequenties uit de specificatie. Voor uitgebreidere metingen, zie journaal. 20

23 Naast onze eigen metingen zijn er ook metingen door de practicumdocenten uitgevoerd. Figuur 8.2: AC analyse De versterking uit deze meting komt goed overeen met onze eigen metingen. Op de lage frequenties iets lager dan 30 en op hogere frequenties meer dan 30. De fasedraaiing spreekt juist onze eigen metingen en simulaties tegen. Er is hier namelijk sprake van een fasedraaiing van 180 tot een frequentie van 1500 Hz en daarna 180. Dit kan meerdere oorzaken hebben: De metingen van de practicumdocenten is te snel uitgevoerd en daardoor niet juist Een slechte verbinding tussen de versterker en de meetapparatuur Defecte componenten. Enkele dagen voor de metingen van de docenten hebben wij zelf metingen uitgevoerd op de versterker en daar tussen zijn enkele componenten vervangen doordat deze defect waren door overbelasting 21

24 Naast de versterkingmeting en fasedraaiing is ook het uitgangssignaal met bijbehorende vervorming gemeten. Figuur 8.3: FFT analyse bij f = 1 khz Uit deze meting blijkt dat er redelijke vervorming is bij een ingangssignaal van 1 khz en een onbekende amplitude. Als deze amplitude hoger is dan 100 mv is het logisch dat er enorme vervorming is aangezien onze versterker gebouwd is op een maximale amplitude van 100 mv. Bij een hogere amplitude gaat hij op bepaalde punten clippen en dus vervormen. Als het ingangssignaal lager is dan 100 mv en we uitgaan van een amplitude van 2.7 V op 1 khz en 30.2 db versterking (volgens deze meting) dan is de versterking 32 waardoor het ingangssignaal op 84 mv komt. Figuur 8.4: FFT simulatie metu in = 84 mv en f = 1 khz Uit de simulatie blijkt dat er bij deze waarden geen vervorming is die niet voldoet aan de eisen: namelijk een THD van minimaal 40 db. Kijkend naar de meetresultaten uit Figuur 8.3 heeft de versterker veel vervorming. De 2 e, 3 e en 4 e harmonische voldoen niet aan de minimale THD van 22

25 40 db en dus wordt deze eis niet gehaald. dezelfde oorzaken als eerder genoemd: We denken dat dit komt door De meting van de practicumdocenten is te snel uitgevoerd en daardoor niet juist Een slechte verbinding tussen de versterker en de meetapparatuur Defecte componenten. Enkele dagen voor de metingen van de docenten hebben wij zelf metingen uitgevoerd op de versterker en daar tussen zijn enkele componenten vervangen doordat deze defect waren door overbelasting 23

26 Hoofdstuk 9 Conclusie Dit project was zeer leerzaam en ook leuk. Vooral door met niks te beginnen en uiteindelijk een werkende versterker te hebben waar ook nog eens redelijk goed geluid uit komt. Het begin viel ons nogal tegen omdat we begonnen met ideen die we meteen in LTSpice gingen simuleren zonder eerst berekeningen te hebben gedaan. Nadat we de juiste berekeningen hadden bleek ons idee redelijk goed te werken en zijn er met LTSpice verbeteringen aangebracht voor een optimale werking. Wij hebben genoeg tijd gehad om onze versterker te bouwen en te meten. Helaas hebben wij geen koelblokken gebruikt en zijn de transistoren uit de eindtrap kapot gegaan door overbelasting. Na de reparatie leek alles weer goed en klonk de versterker ook weer goed, maar de metingen met LabVIEW spreken onze eerdere metingen tegen. Dus voor de volgende keer dienen we de transistoren die veel vermogen moeten leveren te koelen met een koelblok. 24

Klasse B versterkers

Klasse B versterkers Klasse B versterkers Jan Genoe KHLim Universitaire Campus, Gebouw B 359 Diepenbeek Belgium http://www.khlim.be/~jgenoe In dit hoofdstuk bespreken we de Klasse B en de klasse G versterker. Deze versterker

Nadere informatie

Vak: Labo elektro Pagina 1 / /

Vak: Labo elektro Pagina 1 / / Vak: Labo elektro Pagina 1 / / Verslag Transistoren. Spanningsversterking. De transistor is slechts een stroomversterker. Die tot spanningsversterker kan worden uitgebreid. Hiervoor plaatsen we een weerstand

Nadere informatie

Hydrofoon versterker. Een versterker voor de Aquarian H2a. Betreft: Hydrofoon versterker. Door: David Boelee,

Hydrofoon versterker. Een versterker voor de Aquarian H2a. Betreft: Hydrofoon versterker. Door: David Boelee, Hydrofoon versterker Een versterker voor de Aquarian H2a Betreft: Door: Opdrachtgever: Hydrofoon versterker David Boelee, davidboelee@gmail.com Hogeschool Rotterdam, Kenniscentrum Duurzame Havenstad Kees

Nadere informatie

Een mogelijke oplossing verkrijgen we door het gebruik van gyratoren. In de volgende figuur zien we het basisschema van een gyrator.

Een mogelijke oplossing verkrijgen we door het gebruik van gyratoren. In de volgende figuur zien we het basisschema van een gyrator. 1.1.1 Oplossing met gyratoren Een mogelijke oplossing verkrijgen we door het gebruik van gyratoren. In de volgende figuur zien we het basisschema van een gyrator. Figuur 36.2 Het basisschema van een gyrator

Nadere informatie

Inleiding Vermogenversterkers en de Klasse A versterker

Inleiding Vermogenversterkers en de Klasse A versterker Inleiding Vermogenversterkers en de Klasse A versterker Jan Genoe KHLim Universitaire Campus, Gebouw B 3590 Diepenbeek Belgium http://www.khlim.be/~jgenoe In dit hoofdstuk situeren we eerste in het algemeen

Nadere informatie

Ultrasone snelheidsmeting. Technischverslag Versterker

Ultrasone snelheidsmeting. Technischverslag Versterker Ultrasone snelheidsmeting Technischverslag Versterker Plaats van de versterker in het geheel De multiplier krijgt informatie van de oscillator en de transducers binnen. Omdat het uitgangssignaal van de

Nadere informatie

Versterking Principe van de versterking

Versterking Principe van de versterking 6. 6.1.a Versterking Principe van de versterking Signalen worden versterkt door lampen of halfgeleiders. Halfgeleiders worden gemaakt van halfgeleidende materialen ( bv. silicium of germanium ) waar onzuiverheden

Nadere informatie

Repetitie Elektronica (versie A)

Repetitie Elektronica (versie A) Naam: Klas: Repetitie Elektronica (versie A) Opgave 1 In de schakeling hiernaast stelt de stippellijn een spanningsbron voor. De spanningsbron wordt belast met weerstand R L. In het diagram naast de schakeling

Nadere informatie

Hoofdstuk 5: Laagfrequent vermogenversterkers

Hoofdstuk 5: Laagfrequent vermogenversterkers Elektronica: Tweede kandidatuur industrieel ingenieur 1 Hoofdstuk 5: Laagfrequent vermogenversterkers 1: De gemeenschappelijke emitterschakeling Beschouw de gemeenschappelijke emitterschakeling weergegeven

Nadere informatie

Besturing. 200W eindtrap. 28V Voeding db MHz db 2: MHz db db 4: MHz db. 3:

Besturing. 200W eindtrap. 28V Voeding db MHz db 2: MHz db db 4: MHz db. 3: Eddystone S800/ DAB eindtrap 00Watt op 45 MHz Deze Eddystone eindtrap is afkomstig uit een oude DAB zender. In deze zender zaten een aantal van deze eindtrappen gekoppeld. Omdat de eindtrappen oorspronkelijk

Nadere informatie

P ow er Quality metingen: Harmonischen

P ow er Quality metingen: Harmonischen P ow er Quality metingen: n Focus Power Quality is een begrip dat de laatste decennia enorm aan belangstelling heeft gewonnen. Power Quality behelst het garanderen van een sinusvormige spannings en stroomgolfvorm,

Nadere informatie

Hoofdstuk 3: JFET-versterkerschakelingen

Hoofdstuk 3: JFET-versterkerschakelingen Elektronica: Tweede kandidatuur industrieel ingenieur 1 Hoofdstuk 3: JFET-versterkerschakelingen 1: Inleiding In het eerste semester zagen we dat een AC-verterker opgebouwd kan worden met behulp van een

Nadere informatie

Opgave 2 Een spanningsbron wordt belast als er een apparaat op is aangesloten dat (in meer of mindere mate) stroom doorlaat.

Opgave 2 Een spanningsbron wordt belast als er een apparaat op is aangesloten dat (in meer of mindere mate) stroom doorlaat. Uitwerkingen 1 A Een spanningsbron wordt belast als er een apparaat op is aangesloten dat (in meer of mindere mate) stroom doorlaat. Een ideale spanningsbron levert bij elke stroomsterkte dezelfde spanning.

Nadere informatie

Trillingen & Golven. Practicum 1 Resonantie. Door: Sam van Leuven 5756561 Jiri Oen 5814685 Februari 2008-02-24

Trillingen & Golven. Practicum 1 Resonantie. Door: Sam van Leuven 5756561 Jiri Oen 5814685 Februari 2008-02-24 Trillingen & Golven Practicum 1 Resonantie Door: Sam van Leuven 5756561 Jiri Oen 5814685 Februari 2008-02-24 In dit verslag wordt gesproken over resonantie van een gedwongen trilling binnen een LRC-kring

Nadere informatie

Elektronische basisschakelingen: Oefenzitting 1

Elektronische basisschakelingen: Oefenzitting 1 Elektronische basisschakelingen: Oefenzitting 1 Aki Sarafianos (aki.sarafianos@esat.kuleuven.be) ESAT 91.22 October 21, 2013 Formuleoverzicht In zitting 1 en 2 worden volgende constanten en modellen gebruikt:

Nadere informatie

Module 1: werken met OPAMPS. Project 1 : Elementaire lineaire OPAMP schakelingen.

Module 1: werken met OPAMPS. Project 1 : Elementaire lineaire OPAMP schakelingen. Vak: Labo elektro Pagina 1 / / Module 1: werken met OPAMPS. Project 1 : Elementaire lineaire OPAMP schakelingen. 1. Opgaven. - Zoek de bijzonderste principe schema s en datagegevens. Meet de opstellingen

Nadere informatie

DEEL 9 :Triode voorversterker. MAES FRANK

DEEL 9 :Triode voorversterker. MAES FRANK DEEL 9 :Triode voorversterker MAES FRANK 0476501034 Frank.maes6@telenet.be MAES Frank Triode VV Mei 2015 1 Inleiding We hebben tot nu toe aangenomen dat we bij onze buizenversterker met een 12AX7 altijd

Nadere informatie

Hoofdstuk 1: De OPAMP

Hoofdstuk 1: De OPAMP Elektronica: Tweede kandidatuur industrieel ingenieur 1 Hoofdstuk 1: De OPAMP 1: Definitie Een opamp (= operational amplifier = operationele versterker) is een versterker met twee ingangen en (meestal)

Nadere informatie

Hoofdstuk 4 : BESLISSINGSDIAGRAM

Hoofdstuk 4 : BESLISSINGSDIAGRAM Hoofdstuk 4 : BESLISSINGSDIAGRAM 4.1. Inleiding. Om te komen tot het resultaat dat we in het kader van dit eindwerk hebben bereikt, moesten we een studie maken van de bestaande methodes en op basis hiervan

Nadere informatie

Onderzoek werking T-verter.

Onderzoek werking T-verter. Onderzoek werking T-verter. De Beer Gino Page 1 02/10/2007 Inhoudstabel: 1. Doelstellingen. 2. Benodigd materiaal. 3. Bespreking van de frequentieregelaar. 4. Instellingen en gebruik van de frequentieregelaar.

Nadere informatie

Hoofdstuk 3: Praktische opampschakelingen 2

Hoofdstuk 3: Praktische opampschakelingen 2 Elektronica: Tweede kandidatuur industrieel ingenieur 1 Hoofdstuk 3: Praktische opampschakelingen 2 1: De nietinverterende versterker i Rf R f i R1 u i u R1 u id 0 i 0 i 0 u Rf u O Figuur 3.1: De nietinverterende

Nadere informatie

Voor de zend / luister amateur. Het berekenen van weerstand verzwakkers.

Voor de zend / luister amateur. Het berekenen van weerstand verzwakkers. PA0FWN. Voor de zend / luister amateur. Het berekenen van weerstand verzwakkers. Regelmatig krijgen we in b.v. Electron en andere publicaties te maken met zaken als Hf (vermogens) verzwakkers. Tussen een

Nadere informatie

Zelf een hoogspanningsgenerator (9 kv gelijkspanning) bouwen

Zelf een hoogspanningsgenerator (9 kv gelijkspanning) bouwen Zelf een hoogspanningsgenerator (9 kv gelijkspanning) bouwen Inhoud De schakeling Een blokspanning van 15 V opwekken De wisselspanning omhoog transformeren Analyse van de maximale stroom door de primaire

Nadere informatie

Deel 1 De Operationele versterker

Deel 1 De Operationele versterker Deel 1 1)Symbool Henry Torfs 6TIICT 1/11 2)Inwendige + werking 2.1)Inwendige structuur van de Op-Amp Verschilversterker Versterker Eindtrap Henry Torfs 6TIICT 2/11 3)Werking De operationele versterker

Nadere informatie

Elektronica 2ge - sem 1

Elektronica 2ge - sem 1 Elektronica ge - sem 1 Michael De Nil 11 februari 004 1 Init Formula s Diode: I D = I S. Transistor: I C = I S. g m = I C VT r π = β g m r o = V CE+V A I C α β α = β β+1 β = α α+1 A v db e V D VT 1 db

Nadere informatie

Hoofdstuk 9: Transistorschakelingen

Hoofdstuk 9: Transistorschakelingen Elektronica: Tweede kandidatuur industrieel ingenieur 1 Hoofdstuk 9: Transistorschakelingen 1: Inleiding Na in het voorgaande hoofdstuk het gedrag van de transistor zelf beschreven te hebben, zullen we

Nadere informatie

Hoofdstuk 2: Praktische opampschakelingen 1

Hoofdstuk 2: Praktische opampschakelingen 1 Elektronica: Tweede kandidatuur industrieel ingenieur 1 Hoofdstuk 2: Praktische opampschakelingen 1 1: Inleiding Opamps worden zeer vaak toegepast in diverse elektronische schakelingen. De toepassingsmogelijkheden

Nadere informatie

Fig. 5.1: Blokschema van de 555

Fig. 5.1: Blokschema van de 555 5 Timer IC 555 In de vorige drie hoofdstukken hebben we respectievelijk de Schmitt-trigger, de monostabiele en de astabiele multivibrator bestudeerd. Voor ieder van deze schakelingen bestaan in de verschillende

Nadere informatie

10 kω stappenverzwakker als audio volumeregelaar

10 kω stappenverzwakker als audio volumeregelaar 10 kω stappenverzwakker als audio volumeregelaar Inleiding Volumeregelaars voor stereoweergave worden meestal van twee gelijklopende potentiometers gemaakt. Die gelijkloop laat nogal eens te wensen over,

Nadere informatie

05 Een station met 16F3 modulatie in de MHz-band, mag op de volgende frequentie niet zenden:

05 Een station met 16F3 modulatie in de MHz-band, mag op de volgende frequentie niet zenden: 01 Het uitzenden van televisie-signalen is zonder meer toegestaan: a. op alle amateurbanden boven de 144 MHz b. op alle amateurbanden boven de 430 MHz c. in de amateurbanden 430-440 MHz en 1215-1300 MHz

Nadere informatie

Geavanceerd EMC Printontwerp

Geavanceerd EMC Printontwerp Geavanceerd EMC Printontwerp Patrick Dijkstra 9 November 2016 Waar gaan we het over hebben? Introductie DARE!! Filtering en afgeschermde kabels Voedingsontkoppeling Routing (referentievlak) Voor een Veilige

Nadere informatie

Tentamen Inleiding Meten Vakcode 8E020 22 april 2009, 9.00-12.00 uur

Tentamen Inleiding Meten Vakcode 8E020 22 april 2009, 9.00-12.00 uur Tentamen Inleiding Meten Vakcode 8E april 9, 9. -. uur Dit tentamen bestaat uit opgaven. Indien u een opgave niet kunt maken, geeft u dan aan hoe u de opgave zou maken. Dat kan een deel van de punten opleveren.

Nadere informatie

Power Amplifier Q2 - Q4 AUDAC PROFESSIONAL AUDIO EQUIPMENT. Power Amplifier Q2 Q4. Gebruikershandleiding & Installatiegids

Power Amplifier Q2 - Q4 AUDAC PROFESSIONAL AUDIO EQUIPMENT. Power Amplifier Q2 Q4. Gebruikershandleiding & Installatiegids Power Amplifier Q2 - Q4 AUDAC PROFESSIONAL AUDIO EQUIPMENT Power Amplifier Q2 Q4 Gebruikershandleiding & Installatiegids A U D A C P R O F E S S I O N A L A U D I O E Q U I P M E N T Gebruikershandleiding

Nadere informatie

Hoofdstuk 1: Transistorschakelingen: oefeningen

Hoofdstuk 1: Transistorschakelingen: oefeningen Elektronica: Tweede kandidatuur industrieel ingenieur 1 Hoofdstuk 1: Transistorschakelingen: oefeningen In Hoofdstuk 9 van de cursus Elektronica van H. Messiaen en J. Peuteman is de gemeenschappelijke

Nadere informatie

Hoofdstuk 7: Algemene versterkingstechniek

Hoofdstuk 7: Algemene versterkingstechniek Elektronica: Tweede kandidatuur industrieel ingenieur 1 Hoofdstuk 7: Algemene versterkingstechniek 1: Spanningsbronnen en stroombronnen We beginnen dit hoofdstuk met een aantal eigenschappen in verband

Nadere informatie

Aurix bovenop de Octave MKII. " Hoofdtelefoonversterker. "AuriX. Gebruiksaanwijzing. Bijgewerkt per Made by ALL Engineering

Aurix bovenop de Octave MKII.  Hoofdtelefoonversterker. AuriX. Gebruiksaanwijzing. Bijgewerkt per Made by ALL Engineering Aurix bovenop de Octave MKII "AuriX " Hoofdtelefoonversterker Gebruiksaanwijzing Bijgewerkt per 11-01-2014 Introductie De Aurix is niet zomaar een aanvulling op de bestaande product range van Metrum acoustics

Nadere informatie

Deel 23: db s bij spanningen. Maes Frank

Deel 23: db s bij spanningen. Maes Frank Deel 23: db s bij spanningen Maes Frank 0476501034 frank.maes6@telenet.be MAES Frank db's bij Spanning 1 1. db s bij Spanningen Hier gaan we enkele basis waarden bespreken welke tijdens berekeningen met

Nadere informatie

GESTABILISEERDE VOEDING

GESTABILISEERDE VOEDING 1 GESTABILISEEDE VOEDING In de module over de diode werd in de laatste paragraaf de netadaptor behandeld: om aan de uitgang een dc-spanning te bekomen, werd in serie met de belastingsweerstand een zenerdiode

Nadere informatie

DVM 68 LCD Auto Range Digital Multimeter

DVM 68 LCD Auto Range Digital Multimeter DVM 68 LCD Auto Range Digital Multimeter 1. Omschrijving Uw DVM 68 is een professionele digitale multimeter met een 3 ¾ digit LCD uitlezing en een automatische meetbereikinstelling. U kunt dit toestel

Nadere informatie

7. Hoe groot is de massa van een proton, van een neutron en van een elektron?

7. Hoe groot is de massa van een proton, van een neutron en van een elektron? Vraagstukken Halfgeleiders Middelbaar Elektronicus (Rens & Rens) 1. Wat verstaat men onder een molecule? 2. Waaruit bestaat in het algemeen een molecule? 3. Waaruit bestaat in het algemeen een atoom? 4.

Nadere informatie

Gebruiksaanwijzing versie 1.0 november 2002 www.behringer.com NEDERLANDS 2 ULTRA-DI DI20 Welkom bij BEHRINGER! Hartelijk dank voor het vertrouwen in de producten van BEHRINGER waarvan u door de aankoop

Nadere informatie

vanwege het hoge rendement weinig warmte-ontwikkeling vanwege de steile schakelpulsen genereert de schakeling sterke hf-stoorsignalen

vanwege het hoge rendement weinig warmte-ontwikkeling vanwege de steile schakelpulsen genereert de schakeling sterke hf-stoorsignalen SCHAKELENDE VOEDING INLEIDING Bij de examenstof over voedingen is sinds 2007 behalve de stof in hoofdstuk 3.3. van het cursusboek ook kennis van de werking van schakelende voedingen opgenomen. De voordelen

Nadere informatie

Practicum Audioversterker H01M3 Elektronische Basisschakelingen

Practicum Audioversterker H01M3 Elektronische Basisschakelingen Faculteit Ingenieurswetenschappen Departement Elektrotechniek ESAT KATHOLIEKE UNIVERSITEIT LEUVEN Practicum Audioversterker H01M3 Elektronische Basisschakelingen Titularis: Steyaert, M. Assistenten: Elly

Nadere informatie

Mini Handleiding over Elektronica-onderdelen

Mini Handleiding over Elektronica-onderdelen Mini Handleiding over Elektronica-onderdelen Deze handleiding is speciaal geschreven voor kinderen vanaf 10 jaar. Op een eenvoudige manier en in begrijpelijke tekst leer je stapsgewijs wat elk elektronica-onderdeel

Nadere informatie

LABORATORIUM ELEKTRICITEIT

LABORATORIUM ELEKTRICITEIT LABORATORIUM ELEKTRICITEIT 1 Proef RL in serie... 1.1 Uitvoering:... 1.2 Opdrachten... 2 Proef RC in serie... 7 2.1 Meetschema... 7 2.2 Uitvoering:... 7 2.3 Opdrachten... 7 3 Proef RC in parallel... 11

Nadere informatie

Hoofdstuk 5 : SCHEMA'S

Hoofdstuk 5 : SCHEMA'S Hoofdstuk 5 : SCHEMA'S 5.1. Inleiding. In dit hoofdstuk worden de eigenlijke ontwerpen besproken. We vertrekken van de volledige schakeling, om dan telkens iets dieper in detail te gaan. Zo komen we uiteindelijk

Nadere informatie

F voorjaar 2005. 1- In het telegrafieverkeer is de gebruikelijke afkorting voor ZENDER: TX TR TRX ZDR

F voorjaar 2005. 1- In het telegrafieverkeer is de gebruikelijke afkorting voor ZENDER: TX TR TRX ZDR F voorjaar 2005 1- In het telegrafieverkeer is de gebruikelijke afkorting voor ZENDER: TX TR TRX ZDR 2 - In de algemene bepalingen van de Telecommunicatiewet komt de volgende definitie voor: "[ - X - ]:

Nadere informatie

DC-motoren. Mechatronica/Robotica Mechanical Systems ELA motoren, actuatoren, besturen. Introductie Relaistechniek Halfgeleider techniek

DC-motoren. Mechatronica/Robotica Mechanical Systems ELA motoren, actuatoren, besturen. Introductie Relaistechniek Halfgeleider techniek Mechatronica/Robotica Mechanical ystems L motoren, actuatoren, besturen DC-motoren Introductie Relaistechniek Halfgeleider techniek essie 2: Halfgeleider techniek; de Darlington uteurs: M.J. ermaning R.D.R

Nadere informatie

DHCP-2. Keuzes. inbouw 22RH541. voor. in de. HM 1/19 9 maart 2014 V1.0

DHCP-2. Keuzes. inbouw 22RH541. voor. in de. HM 1/19 9 maart 2014 V1.0 DHCP-2 Keuzes voor inbouw in de 22RH541 HM 1/19 9 maart 2014 V1.0 Inhoud 1.Introductie...3 2.Wat blijft, wat blijft niet, wat wordt nieuw...3 3.Voeding...4 4.Kast en demping...4 5.DHCP-2 ingangscircuit

Nadere informatie

HOOFDSTUK 6 : AFREGELPROCEDURES

HOOFDSTUK 6 : AFREGELPROCEDURES HOOFDSTUK 6 : AFREGELPROCEDURES 6.1. Inleiding. Nu we de racks ontworpen en gemonteerd hebben, moeten we de schakelingen nog afregelen. Dit is noodzakelijk omdat ze voorzien zijn van trimmers die een fijnregeling

Nadere informatie

Ombouw VH501A1 eindtrap

Ombouw VH501A1 eindtrap Ombouw VH501A1 eindtrap De VH501 Rohde&Schwarz eindtrappen in Nederland door NOZEMA gebruikt voor de provinciale TV zenders. Eind 2006 zijn deze analoge TV zenders uitgeschakeld en is een geheel nieuw

Nadere informatie

Hoofdstuk5. 1 Hoofdstuk5: Praktische realisatie van logische schakelingen. Peter Slaets () Digitale en analoge technieken October 6, 2005 1 / 19

Hoofdstuk5. 1 Hoofdstuk5: Praktische realisatie van logische schakelingen. Peter Slaets () Digitale en analoge technieken October 6, 2005 1 / 19 Hoofdstuk5 1 Hoofdstuk5: Praktische realisatie van logische schakelingen Inleiding Bestaande poortschakelingen Hoog- en laagactieve signalen Poorten en hun waarheidstabel Praktische realisaties Ingangsschakelingen

Nadere informatie

Meetinstrumenten. PEKLY 33, Rue Boussingault _ Paris. Werkboekje behorende bij de software. Naam : Klas: 3, 15, 30, 150, 450 1,5 2

Meetinstrumenten. PEKLY 33, Rue Boussingault _ Paris. Werkboekje behorende bij de software. Naam : Klas: 3, 15, 30, 150, 450 1,5 2 Meetinstrumenten. 3, 1, 3, 1, 4 1,.1 Hz 4 o +1...+ o C PEKLY 33, Rue Boussingault _ Paris Werkboekje behorende bij de software. Naam : Klas: Figuur 1 Figuur - H.O.Boorsma. http://www.edutechsoft.nl/ 1

Nadere informatie

TENTAMEN Versterkerschakelingen en Instrumentatie (EE1C31)

TENTAMEN Versterkerschakelingen en Instrumentatie (EE1C31) TECHNISCHE UNIVERSITEIT DELFT Faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica TENTAMEN Versterkerschakelingen en Instrumentatie (EE1C31) 15 april 2015, 9.00-12.00 uur Dit tentamen bestaat uit twee opgaven

Nadere informatie

Vak: Labo elektro Pagina 1 / /

Vak: Labo elektro Pagina 1 / / Vak: Labo elektro Pagina 1 / / 1. Opgave. Project 7 De thyristor toegepast. a) Maak de gegeven schakeling en onderzoek het principe van de fasesturing met Tic 106. b) Maak de gegeven schakeling die gebruik

Nadere informatie

Elektronische Basisschakelingen Oefenzitting 1

Elektronische Basisschakelingen Oefenzitting 1 Elektronische Basisschakelingen Oefenzitting 1 Aki Sarafianos http://homes.esat.kuleuven.be/~h01m3/ Materialen Slides, opgaves, extra info,... http://homes.esat.kuleuven.be/~h01m3/

Nadere informatie

STROOMSENSOR 0222I GEBRUIKERSHANDLEIDING

STROOMSENSOR 0222I GEBRUIKERSHANDLEIDING STROOMSENSOR 0222I GEBRUIKERSHANDLEIDING CENTRUM VOOR MICROCOMPUTER APPLICATIES http://www.cma-science.nl Beschrijving Stroomsensor 0222i is ontworpen voor het meten van stromen tussen 500 en +500 ma in

Nadere informatie

DIFFERENTIËLE SPANNINGSENSOR 0212I GEBRUIKERSHANDLEIDING

DIFFERENTIËLE SPANNINGSENSOR 0212I GEBRUIKERSHANDLEIDING DIFFERENTIËLE SPANNINGSENSOR 0212I GEBRUIKERSHANDLEIDING CENTRUM VOOR MICROCOMPUTER APPLICATIES http://www.cma-science.nl Beschrijving Differentiële Spanningsensor (0212i) is ontworpen om kleine spanningen

Nadere informatie

PIC Callgever Door PA1RUM

PIC Callgever Door PA1RUM PIC Callgever Door PA1RUM Aanleiding Tijdens de radiokampweek 2008 is deze callgever met veel enthousiasme gebouwd. Niet alleen omdat het een zeer eenvoudig en veelzijdig ontwerp is, maar ook omdat het

Nadere informatie

Een Simpele RF Ontvanger

Een Simpele RF Ontvanger Een Simpele RF Ontvanger Een eenvoudige schakeling rond de RRFQ1 module Samenvatting De hierbij gepresenteerde schakeling vormt een eenvoudige ontvanger voor het ontvangen van seriële data over een smalband

Nadere informatie

Elektronische basisschakelingen: Oplossingen 1

Elektronische basisschakelingen: Oplossingen 1 Elektronische basisschakelingen: Oplossingen Aki Sarafianos (aki.sarafianos@esat.kuleuven.be) ESAT 9.22 November 4, 202 Oefening op spannindelers, wetten van Kirchoff en equivalente schakelingen R v R

Nadere informatie

A-examen radioamateur : Zitting van 11 oktober Reglementering

A-examen radioamateur : Zitting van 11 oktober Reglementering A-examen radioamateur : Zitting van 11 oktober 2000 Reglementering 1. Het woord EXAMEN wordt volgens het internationaal spellingsalfabet gespeld als : a. Echo X-ray Alpha Mike Echo November b. Eric X-files

Nadere informatie

Operationele versterkers

Operationele versterkers Operationele versterkers. Inleiding. Een operationele versterker of ook dikwijls kortweg een "opamp" genoemd, is een veel voorkomende component in de elektronica. De opamp komt voor in allerlei verschillende

Nadere informatie

Examenopgaven. Radiotechniek en Voorschriften N-EXAMEN Najaar examencommissie amateurradiozendexamens

Examenopgaven. Radiotechniek en Voorschriften N-EXAMEN Najaar examencommissie amateurradiozendexamens Examenopgaven examencommissie amateurradiozendexamens Radiotechniek en Voorschriften N-EXAMEN Najaar 2004 II 80.806.910 1. Tijdens een morse-verbinding wilt u weten of uw signalen door andere stations

Nadere informatie

LABO 5 / 6 : De tijdbasis 2

LABO 5 / 6 : De tijdbasis 2 De tijdbasis 2 1 / 33 1. Doelstellingen LABO 5 / 6 : De tijdbasis 2 Na het uitvoeren van de proeven : begrijp je db in de meettechniek en kan je het toepassen. kan je een bodediagram lezen, begrijpen,

Nadere informatie

Practicum complexe stromen

Practicum complexe stromen Practicum complexe stromen Experiment 1a: Een blokspanning over een condensator en een spoel De opstelling is al voor je klaargezet. Controleer of de frequentie ongeveer op 500 Hz staat. De vorm van het

Nadere informatie

Elektronica monteur, Technicus Elektronica

Elektronica monteur, Technicus Elektronica Elektronica monteur, Technicus Elektronica Patrick De Locht Business Developer SYNTRA Limburg vzw Versie Mei 2016 Patrick.delocht@syntra-limburg.be 1 Beschrijving traject Heb je al langer zin om je te

Nadere informatie

Lijst mogelijke examenvragen Analoge Elektronica

Lijst mogelijke examenvragen Analoge Elektronica Lijst mogelijke examenvragen Analoge Elektronica Vakcoördinator: Nobby Stevens Het examen is gesloten boek en mondeling met schriftelijke voorbereiding. Het gebruik van rekenmachines is niet nodig en ze

Nadere informatie

Dit tentamen bestaat uit vier opgaven verdeeld over drie bladzijden. U heeft drie uur de tijd.

Dit tentamen bestaat uit vier opgaven verdeeld over drie bladzijden. U heeft drie uur de tijd. Tentamen Signaal Verwerking en Ruis Dinsdag 10 13 uur, 15 december 2009 Dit tentamen bestaat uit vier opgaven verdeeld over drie bladzijden. U heeft drie uur de tijd. 1. Staprespons van een filter [elk

Nadere informatie

Uitwerking LES 18 N CURSSUS

Uitwerking LES 18 N CURSSUS 1) B De functie van de stuurtrap in een FM-zender is het: A) opwekken van de zendfrequentie (is de functie van de -kristal- oscillator) B) uitsturen van de eindtrap (levert het vermogen om de eindtrap

Nadere informatie

Hoofdstuk 11: Praktische transistortoepassingen

Hoofdstuk 11: Praktische transistortoepassingen 1 Hoofdstuk 11: Praktische transistortoepassingen 1: De intercom R 4 - C 1 R 2 C 4 C 5 R 6 R 8 + U CC C 3 T 1 R 3 R 5 T 2 C 7 R 7 C 8 T 3 C 2 C 6 S 1 S 2 S 3 S 4 S 5 M 1 M 2 S 6 S 7 S 8 Figuur 11.1: De

Nadere informatie

Proefexamen N najaar 2001

Proefexamen N najaar 2001 Proefexamen N najaar 2001 1- De Q-code QRT betekent: houd op einde bericht ik word gestoord 2 - In het telegrafieverkeer is de gebruikelijke afkorting om de roepletters van het tegen station en het eigen

Nadere informatie

Theorie elektriciteit - sem 2

Theorie elektriciteit - sem 2 Theorie elektriciteit - sem 2 Michael De Nil 11 februari 2004 Inhoudsopgave 1 Basisbegrippen 2 1.1 Wisselspanning/stroom gelijkspanning/stroom......... 2 1.2 Gemiddelde waarde effectieve waarde..............

Nadere informatie

520JHKHXJHQV -DQ*HQRH.+/LP

520JHKHXJHQV -DQ*HQRH.+/LP 520JHKHXJHQV -DQ*HQRH.+/LP 1 6LWXHULQJ520JHKHXJHQV Geheugens Halfgeleider Geheugens Serieel toegankelijk geheugen Willekeurig toegankelijk geheugen Read Only Memory ROM Random Access Memory RAM Masker

Nadere informatie

Benodigdheden Gloeilampje, spoel, condensator, signaalgenerator die een sinusvormige wisselspanning levert, aansluitdraden, LCR-meter

Benodigdheden Gloeilampje, spoel, condensator, signaalgenerator die een sinusvormige wisselspanning levert, aansluitdraden, LCR-meter Naam: Klas: Practicum: Kantelfrequentie en resonantiefrequentie Benodigdheden Gloeilampje, spoel, condensator, signaalgenerator die een sinusvormige wisselspanning levert, aansluitdraden, LCR-meter Eventueel

Nadere informatie

Formularium Elektronische Systemen en Instrumentatie. Hanne Thienpondt

Formularium Elektronische Systemen en Instrumentatie. Hanne Thienpondt Formularium Elektronische Systemen en Instrumentatie Hanne Thienpondt Formularium Termen en definities Analoog signaal Digitaal signaal Binair signaal V en I continue functies van de tijd V en I discontinue

Nadere informatie

Praktische opdracht Natuurkunde Gelijkrichting

Praktische opdracht Natuurkunde Gelijkrichting Praktische opdracht Natuurkunde Gelijkrichting Praktische-opdracht door een scholier 1084 woorden 30 augustus 2011 7,3 5 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Enkelzijdige en Stein Hendriks (TNP3.2) 1. Doel

Nadere informatie

Labo. Elektriciteit OPGAVE: Metingen op driefasige gelijkrichters. Sub Totaal :.../70 Totaal :.../20

Labo. Elektriciteit OPGAVE: Metingen op driefasige gelijkrichters. Sub Totaal :.../70 Totaal :.../20 Labo Elektriciteit OPGAVE: Datum van opgave: / /... Datum van afgifte: Metingen op driefasige gelijkrichters / /... Verslag nr. : 03 Leerling: Assistenten: Evaluatie:.../10 Theorie :.../... Benodigdheden:.../9.../10

Nadere informatie

Inhoud. Over de auteur...7 Inleiding...8

Inhoud. Over de auteur...7 Inleiding...8 Inhoud Over de auteur...7 Inleiding...8 1. Defenitie van doelen en eisen...10 1.1 Uitgangsvermogen...10 1.1.1 Vermogensgekte en kosten...10 1.1.2 Leer van de Japanse school...10 1.1.3 Rondom 1 Watt en

Nadere informatie

Examenopgaven. Radiotechniek en Voorschriften F-EXAMEN Voorjaar 2005. examencommissie amateurradiozendexamens 80.806.910

Examenopgaven. Radiotechniek en Voorschriften F-EXAMEN Voorjaar 2005. examencommissie amateurradiozendexamens 80.806.910 Examenopgaven examencommissie amateurradiozendexamens Radiotechniek en Voorschriften F-EXAMEN Voorjaar 2005 I 80.806.910 1. In het telegrafieverkeer is de gebruikelijke afkorting voor ZENDER: A. TX B.

Nadere informatie

DVM830L -- Digitale Mini Multimeter

DVM830L -- Digitale Mini Multimeter 1. Beschrijving -- Digitale Mini Multimeter De is een compacte multimeter met een 3 ½ digit LCD. Met dit apparaat kunt u AC en DC spanning, DC stroom, weerstanden, diodes en transistors meten. Het apparaat

Nadere informatie

(On)voldoende spanningskwaliteit kost geld!

(On)voldoende spanningskwaliteit kost geld! (On)voldoende spanningskwaliteit kost geld! De verantwoordelijkheid voor een voldoende kwaliteit van de spanning en de stroom is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van netbeheerders, fabrikanten en

Nadere informatie

STROOMSENSOR BT21i Gebruikershandleiding

STROOMSENSOR BT21i Gebruikershandleiding STROOMSENSOR BT21i Gebruikershandleiding CENTRUM VOOR MICROCOMPUTER APPLICATIES http://www.cma-science.nl Korte beschrijving De Stroomsensor BT21i is een veelzijdige sensor, die de stroomsterkte kan meten

Nadere informatie

Deel 26:Elektronica in de Fender Telecaster

Deel 26:Elektronica in de Fender Telecaster Deel 26:Elektronica in de Fender MAES Frank 0476501034 frank.maes6@telenet.be 1 Fender met 3 standen Bedrading uit fabriek door Fender zelf 2 Fender 1950-1951 http://www.guitarhq.com/bcastwir.jpg 3 Fender

Nadere informatie

De overgang van een gelineariseerde schakeling naar signaalverwerkingsblok

De overgang van een gelineariseerde schakeling naar signaalverwerkingsblok De overgang van een gelineariseerde schakeling naar signaalverwerkingsblok Stefan Cosemans (stefan.cosemans@esat.kuleuven.be) http://homes.esat.kuleuven.be/~scoseman/basisschakelingen/ Voorwoord In deze

Nadere informatie

DVM345DI -- DIGITALE MULTIMETER

DVM345DI -- DIGITALE MULTIMETER -- DIGITALE MULTIMETER 1. IEIDING Proficiat met uw aankoop! Met de kunt u AC en DC spanning, AC en DC stroom, weerstanden, capaciteit en temperatuur meten. Het toestel kan worden aangesloten op een computer

Nadere informatie

Deel 28: Praktishe IM metingen bij Gitaarversterkers

Deel 28: Praktishe IM metingen bij Gitaarversterkers Deel 28: Praktishe IM metingen bij Gitaarversterkers Maes Frank frank.maes6@telenet.be 0476501034 1 Intermodulatie Wanneer een versterker gaat vervormen, maken we intermodulatie IM. Een HiFi versterker

Nadere informatie

NATUURKUNDE OLYMPIADE EINDRONDE 2015 PRACTICUMTOETS

NATUURKUNDE OLYMPIADE EINDRONDE 2015 PRACTICUMTOETS NATUURKUNDE OLYMPIADE EINDRONDE 2015 PRACTICUMTOETS Opmerkingen 1. Schrijf bovenaan elk papier je naam. 2. Nummer elke bladzijde. 3. Schrijf op de eerste pagina het totale aantal bladen dat je inlevert.

Nadere informatie

Sensoren Introductie Weerstandtechniek Brug van Wheatstone Basis Opamp schakelingen Opampschakelingen voor gevorderden

Sensoren Introductie Weerstandtechniek Brug van Wheatstone Basis Opamp schakelingen Opampschakelingen voor gevorderden Mechatronica/Robotica Mechanical Systems ELA Sensoren Sensoren Introductie Weerstandtechniek Brug van Wheatstone Basis Opamp schakelingen Opampschakelingen voor gevorderden Sessie 2: Basisschakelingen

Nadere informatie

Deel 1: Metingen Bouw achtereenvolgens de onderstaande schakelingen en meet de klemspanning en de stroomsterkte. VOORKOM STEEDS KORTSLUITING!!

Deel 1: Metingen Bouw achtereenvolgens de onderstaande schakelingen en meet de klemspanning en de stroomsterkte. VOORKOM STEEDS KORTSLUITING!! Practicum elektronica: Spanningsbron Benodigdheden: Niet-gestabiliseerde voeding of batterij, 2 multimeters, 5 weerstanden van 56 Ω (5 W), 5 snoeren, krokodillenklemmen. Deel : Metingen Bouw achtereenvolgens

Nadere informatie

N najaar 2003. verhoog zendvermogen verhoog de seinsnelheid verlaag de seinsnelheid

N najaar 2003. verhoog zendvermogen verhoog de seinsnelheid verlaag de seinsnelheid N najaar 2003 1- De Q-code QRO betekent: verhoog zendvermogen verhoog de seinsnelheid verlaag de seinsnelheid 2 - De roepletters worden aan de vergunninghouder toegewezen door: KPN Telecom Agentschap Telecom

Nadere informatie

Elektronische Schakelingen. Opgave 1. (4 punten) Naam: Studienummer: Kwartaaltentamen 4 e kwartaal, 12 juni 2001, 14:00 16:00.

Elektronische Schakelingen. Opgave 1. (4 punten) Naam: Studienummer: Kwartaaltentamen 4 e kwartaal, 12 juni 2001, 14:00 16:00. Naam: Elektronische Schakelingen Studienummer: Kwartaaltentamen 4 e kwartaal, 12 juni 2001, 14:00 16:00. Gebruik deze opgavenbladen ook voor de antwoorden, in de aangegeven ruimtes en sjablonen, maar houd

Nadere informatie

B-examen radioamateur : Zitting van 8 maart Reglementering

B-examen radioamateur : Zitting van 8 maart Reglementering B-examen radioamateur : Zitting van 8 maart 2000 Reglementering 1. Het maximaal vermogen dat een station van sectie B mag uitzenden in AM is : a. 30 W b. 150 W c. 10 W d. 25 W 2. Mag een radioamateur gebruik

Nadere informatie

Meetverslag. Opdracht meetpracticum verbreding Elektrotechniek WINDESHEIM

Meetverslag. Opdracht meetpracticum verbreding Elektrotechniek WINDESHEIM Meetverslag Opdracht meetpracticum verbreding Elektrotechniek 2012-2013 WINDESHEIM Auteur: Martin van der Kevie & Marten Jongsma s1030766 & s1029432 PTH Werktuigbouwkunde/Mechanische techniek Martin van

Nadere informatie

8 CHANNEL MUSIC MIXER CHANNEL MUSIC MIXER

8 CHANNEL MUSIC MIXER CHANNEL MUSIC MIXER 8 CHANNEL MUSIC MIXER 172.580 12 CHANNEL MUSIC MIXER 172.583 Instruction Manual Gebruiksaanwijzing Mode d Emploi Gebrauchsanleitung Brugsanvisning NL Hartelijk dank voor de aanschaf van dit SkyTec mengpaneel.

Nadere informatie

23 cm 5 Watt klasse A eindtrap. 23cm PA. PAØVRE feb

23 cm 5 Watt klasse A eindtrap. 23cm PA. PAØVRE feb 1 23cm PA PAØVRE 2 23 cm 5 Watt klasse A eindtrap Herman van Rees, PA0VRE Met de transistors BFQ 68 and BFQ 136 (ON921) kun je een medium power versterker met een versterking van ongeveer 15 db en een

Nadere informatie

1.3 Over een weerstand van 4 kω staat en spanning van 20 mv. De stroomsterkte in die weerstand is A 60 A B 5 A

1.3 Over een weerstand van 4 kω staat en spanning van 20 mv. De stroomsterkte in die weerstand is A 60 A B 5 A 1.1 Bereken de uitkomst van 25.10 3 * 2.10-6 A 5.10-10 B 5.10-9 C 50.10-3 D 50.10-18 1.2 Een stroom loopt door een metalen draad. Dit betekent: A. atoomkernen bewegen in een bepaalde richting B. elektronen

Nadere informatie

Werkstuk Natuurkunde Schakeling

Werkstuk Natuurkunde Schakeling Werkstuk Natuurkunde Schakeling Werkstuk door een scholier 677 woorden 23 december 2003 5,5 68 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Inleiding In dit verslag wordt bepaald welke regels er gelden voor stromen

Nadere informatie

Opgaven bij hoofdstuk 12

Opgaven bij hoofdstuk 12 32 Meerkeuze-opgaven Opgaven bij hoofdstuk 12 12.6 Van een lineaire tweepoort is poort 1 als ingang en poort 2 als uitgang op te vatten. Bij de Z-parametervoorstelling van deze tweepoort geldt dan: a:

Nadere informatie

spanning. * Deel het verschil daarvan en deel dat getal door de gewenste stroom om de weerstandswaarde te krijgen.

spanning. * Deel het verschil daarvan en deel dat getal door de gewenste stroom om de weerstandswaarde te krijgen. Weerstand stroombeperking voor LED s Om de stroom door een LED te beperken wordt een weerstand toegepast. Maar hoe hoog moet de waarde van zo n weerstand eigenlijk zijn? In de dagelijkse praktijk wordt

Nadere informatie