In super vorm met. Super

Transcriptie

1 In super vorm met Super

2 Beste ouder, leraar en diëtist Men kan het niet genoeg benadrukken: evenwichtig eten en regelmatig bewegen zijn essentieel voor een goede gezondheid. Vele onderzoeken komen nochtans tot schrikwekkende vaststellingen. Kinderen eten niet genoeg fruit en groenten, ze drinken te weinig water, hun voeding is te rijk aan vetten en snelle suikers en ze bewegen veel te weinig. Iedereen (ouders, leerkrachten, gezondheidsspecialisten, enz.) moet zich inzetten om gezonde(re) leefgewoonten bij kinderen te promoten. Alleen als de krachten gebundeld worden, is het mogelijk om een omgeving te creëren, die gezond gedrag volop stimuleert. De dienst Gezondheidspromotie van de Onafhankelijke Ziekenfondsen wenst u bij die uitdaging te ondersteunen. Dit handige doeboekje richt zich tot kinderen van à 0 jaar. Maar indirect worden ook ouders en leerkrachten, kortom de familiale entourage én de schoolomgeving van het kind aangesproken. Dit boekje wordt ook verspreid naar diëtisten, waar het tijdens een raadpleging gebruikt kan worden om op een ludieke manier het belang van gezonde leefgewoonten aan te kaarten. De bedoeling is om kinderen op een speelse manier te doen nadenken over gezondheid, zodat hun attitudes en/of gedrag in de gezonde richting worden gestimuleerd. Hoe het boekje gebruiken? Dit spelboekje verzamelt 8 ludieke spelletjes. Bij elk spel worden het aantal spelers, het materiaal en de spelregels vermeld. Achteraan in dit boekje vindt u de oplossingen, samen met enkele tips. Op de laatste pagina vindt u een overzicht van nuttige websites op het vlak van voeding, beweging en een gezonde levensstijl. Op school kan het boekje tijdens de lessen wereldoriëntatie, Nederlands of lichamelijke opvoeding als basis dienen voor een activiteit. Het boekje kan gemakkelijk gefotokopieerd worden en de leerlingen kunnen in kleine groepjes werken en daarna hun antwoorden en bedenkingen uitwisselen. Thuis kunnen kinderen met of zonder hulp van de ouders aan de slag. Spelletjes spelen in familieverband is leuk en leerzaam, voor iedereen! Bij de diëtist wordt met behulp van de spelletjes het belang van een evenwichtige voeding geschetst binnen de globale gezondheidscontext. Veel speelplezier! Het team Gezondheidspromotie van de Onafhankelijke Ziekenfondsen

3 Helaba! Mijn naam is Super Banaan! Zoals je misschien wel weet, is goed eten en veel bewegen gezond voor je lichaam. Het helpt je om groot en sterk te worden en om fit en gezond te blijven! Ben je tussen en 0 jaar? Reis dan samen met mij mee langs de fruitplaneten en ontdek hoe je fit en gezond kan blijven. Je zal het vast super vinden! Als je iets niet begrijpt of als je nog niet zo goed kan lezen, laat je dan helpen door je papa, mama, juf, meester, broer, zus, enz Hoe dit boekje gebruiken? Dit boekje verzamelt 8 leuke en supergezellige spelletjes. Je kan ze alleen of in groep spelen. Bij elk spelletje staat aangegeven welk materiaal je nodig hebt. Op het einde van het boekje, vind je de oplossing van de spelletjes Natuurlijk mag je die pas na het spelen bekijken. Ik reken op jou!

4 Maak je eigen superdriehoek? Aantal spelers: Materiaal: stickertjes (in het midden van dit boekje) Ken je de actieve voedingsdriehoek? In dit spel wil ik de driehoek samen met jou ontdekken. Oeps! De driehoek is leeg! Help me even om hem in te vullen. In het midden van dit boekje vind je een stickervel. Kleef de stickertjes in de juiste laag. Zoals je misschien al weet, zijn de onderste lagen van de driehoek, de breedste, ook de belangrijkste voor je gezondheid! Dus, snel aan de slag! Melkproducten Hou je tanden en botten sterk en gezond: gebruik melkproducten per dag! Groenten Groenten eet je nooit genoeg: eet ze warm op je bord, in de soep en tussen je boterham! Aardappelen en graanproducten Ze horen thuis in elke maaltijd en geven je volop energie!

5 Restgroep Gebruik slechts af en toe een extraatje! Vetten Een beetje margarine op je boterham en olie bij de bereidingen is meer dan genoeg! Vlees, vis, eieren en vervangproducten Om goed te groeien, eet portie vlees of vis per dag! Fruit Fruit zit boordevol vitaminen: eet stukken fruit per dag! Water Water is het ideale drankje voor je lichaam: drink minstens, liter water per dag! Lichaamsbeweging Beweeg minstens uur per dag en je blijft gezond en in supervorm!

6 Gisteren: een superdag? Aantal spelers: Materiaal: kleurpotloden in volgende kleuren: roze, geel, rood, donkerblauw, lichtgroen, donkergroen, bruin, lichtblauw en oranje Je kent nu de actieve voedingsdriehoek en de kleuren van de verschillende groepen Maar eet jij ook gevarieerd, evenwichtig en gezond? Om dat te onderzoeken, vul je de vakjes op de volgende pagina in. Denk eerst eens goed na over wat je gisteren tijdens je maaltijden en tussendoor hebt gegeten. Vergeet ook niet al je beweegmomenten van gisteren te noteren (stappen, buiten spelen, sporten, ). Teken of schrijf alles in de juiste vakjes. Heb je alles genoteerd? Niets vergeten? Super! Vergelijk nu je voeding met de groepen uit de driehoek. Heb je uit alle groepen iets gegeten? Kleur de bolletjes in de kleur(en) van de groep(en) waaruit je gegeten hebt. Je gebruikt dus één of meerdere kleuren of zelfs geen (als je niet gegeten hebt). Daarna kan je zien of de kleuren gevarieerd zijn en of ze verspreid zijn over de dag. Als dat zo is, dan ben jij de kampioen van de evenwichtige voeding! En, hoe zit het met je beweegactiviteiten? Heb je veel oranje bolletjes gekleurd op jouw superdag? Voorbeeld Gisterenmorgen heb ik een boterham met confituur gegeten, een glaasje melk gedronken en een kiwi opgesmuld. De bolletjes die ik dan moet inkleuren bij het ontbijt zijn: bruin ( boterham), roze ( confituur), donkerblauw ( melk), lichtgroen ( kiwi).

7 ontbijt 0-uurtje middagmaal -uurtje avondmaal avond

8 3 Een supergezond memoryspel Aantal spelers: vanaf spelers Materiaal: kleurpotloden naar keuze, een schaar Oefen je geheugen en vind de twee dezelfde kaarten terug! In het midden van dit boekje vind je de kaartjes voor dit memoryspel. Kleur ze mooi in. Zorg ervoor dat de koppeltjes er hetzelfde uitzien. Knip daarna de kaartjes uit en leg ze met de tekening naar beneden op de tafel. Meng de kaartjes goed door elkaar. Het is spel is nu klaar. Elke speler draait om de beurt twee kaarten om. Als je een paar gevonden hebt (dit betekent twee dezelfde kaarten), dan mag je verder spelen. Anders is het de beurt aan de volgende. Concentreer je goed! Het spel is uit als er geen kaarten meer op de tafel liggen. De winnaar is degene die het meeste paren gevonden heeft. Lichaamsbeweging Van rennen en ravotten blijf je fit: beweeg minstens uurtje per dag. Water Drink veel water om je lichaam te zuiveren: minstens, liter per dag! Graanproducten en aardappelen Volkoren brood, rijst, pasta s, aardappelen: ze horen thuis in elke maaltijd!

9 Elk kaartje heeft een Super gezonde boodschap Fruit Eet stukken fruit per dag. Fruit zit boordevol vitaminen en is heerlijk als tussendoortje of als dessert. Vlees, vis, eieren en vervangproducten Eén portie vlees of vis per dag geeft je voldoende eiwitten om goed te groeien! Groenten 300 gram groenten per dag: tussen je boterham, in de soep, in een slaatje of warm op je bord. Vetten Olie, margarine, boter, leveren tal van essentiële vetzuren. Maar opgelet: gebruik ze in kleine hoeveelheden. Melkproducten Bij het ontbijt, middagmaal en avondeten: melk, kaas, yoghurt, ze houden je botten sterk! Restgroep Gun jezelf af en toe een snoepje, maar overdrijf zeker niet! Frisdranken, chocolade, chips, enz. bevatten veel suikers én vetten! super_banane_nl.indd 9 /08/00 ::

10 Een superdag met Thomas Aantal spelers: Materiaal: groen potlood en rood potlood Thomas is te laat opgestaan. Hij heeft geen tijd om te ontbijten. Hij vertrekt vlug naar school. Tijdens de speeltijd van 0 uur koopt Thomas een blikje frisdrank. Na het middagmaal speelt Thomas voetbal met zijn vriendjes. Voordat de lessen terug beginnen haast Thomas zich naar het toilet. Daarna wast hij zijn handen. 3 0

11 Kijk goed naar de tekeningen hieronder. Ze vertellen de dag van onze vriend Thomas. Kleur het bolletje groen als Thomas iets doet wat goed is voor zijn gezondheid en rood als het volgens jou minder gezond is. Om uur fietst Thomas naar huis. Als hij thuis komt, eet hij zijn -uurtje: een boterham met banaan. Thomas drinkt ook een glas melk. Na het vieruurtje speelt Thomas spelletjes op zijn computer tot 8 uur. Meteen daarna kijkt hij naar zijn favoriete tv-programma. s Avonds smult Thomas in de zetel voor de tv van een zak chips. Voordat Thomas naar bed gaat, poetst hij zijn tanden. Meteen daarna vertrekt hij naar dromenland. 8 super_banane_nl.indd /08/00 ::8

12 Een super woordenzoeker Aantal spelers: Materiaal: een potlood en een gom, kleurpotloden Zoek de namen van het fruit en de groenten met behulp van de omschrijvingen hieronder en noteer ze in de puzzel op de volgende pagina. Om jou een beetje te helpen zijn er al enkele letters ingevuld. Vul daarna de vakjes van het super geheime woord in. Heb je het woord gevonden? Teken het dan! Omschrijvingen Ik geef smaak aan bereidingen en ik prik in de ogen. Je kan in me bijten, ik ben een vlezige vrucht met een frisse smaak. Ik ben overheerlijk om 0 uur. Knol of tak, je kan me rauw of gekookt eten. Ik ben heerlijk in de soep. Ik behoor tot de fruitgroep maar word als groente gegeten. Je vindt me terug in spaghettisaus. Een stuk fruit, apen houden ervan. Ik ben zoet en sappig en groei in een tros. Ik ben groen, maar heb ook een blauwe broer. Mijn huid is heel zacht, maar ik heb een harde pit. 8

13 3 Teken hier het geheime woord! S J P 3 A 3 3 In sommige vakjes zijn cijfertjes ingevuld. Ze helpen je bij het vinden van het Super geheime woord. Het geheime woord! S J P 3 A 3 3 P E A

14 Beweeg, het superactieve spel! Aantal spelers: Materiaal: kleurpotloden Je weet dat bewegen goed is voor je gezondheid. Of je nu een wandeling maakt met je hond, naar school fietst, de trap neemt, buiten speelt of aan sport doet het belangrijkste is dat je dagelijks een uurtje actief beweegt! x Wil je lekker fit blijven? Volg onze vriend en maak dezelfde bewegingen. Teken daarna een sport die jij Super graag doet op de rechterpagina. x x

15 Ik teken mijn lievelingssport

16 Een supermooie lach Aantal spelers: Materiaal: een potlood en een gom Om mooie tanden te hebben en gaatjes te voorkomen, moet kleine Emma op een paar dingen letten. Help haar en zoek de zeven tips voor supergezonde tanden. Verbind de gezonde tips met de glimlach van Emma. Ik poets mijn tanden minstens tweemaal per dag. Als ik mijn tanden poets, dan neem ik rustig de tijd: 3 minuten. Ik poets alleen mijn voorste tanden voor mijn glimlach. Ik eet chocolade en koekjes tijdens de speeltijd.

17 Ik drink veel water. Ik poets mijn tanden langs alle kanten. Ik poets mijn tanden alleen s avonds voor het slapengaan. Ik drink light frisdranken. Ik kauw goed tijdens het eten. Ik eet alleen tijdens de maaltijden en wanneer het speeltijd is. Ik ga twee keer per jaar op bezoek bij de tandarts.

18 8 Bereid enkele super gezonde drankjes! Je weet het vast al: water is het gezondste drankje! Je mag er zoveel van drinken als je wil. Ook melk is onmisbaar, want het bevat calcium en dat heb je nodig om goed te groeien. Naast water en melk zijn er nog gezonde drankjes zoals fruitsap zonder suiker. Hieronder vind je twee leuke recepten om zelf een supergezond en verfrissend drankje klaar te maken. Verras je ouders en je vriendjes met een lekkere gezonde cocktail Appeldruivenlimonade Voor liter 8 Ingrediënten: appels 300 g druiven (witte of blauwe) 00 ml plat of bruisend water Enkele ijsblokjes Bereiding: Was de appels en verwijder het klokhuis. Snij de appels daarna in grote stukken. Was de druiven en pluk ze van de druiventros. Pers de appels en de druiven met behulp van een sapcentrifuge. Als je geen centrifuge hebt, dan kan je het fruit in een grote kom doen en mixen met een staafmixer. Filter het sap daarna met een zeef. Meng het water met het appeldruivensap. Voeg de ijsblokjes toe. Dien ijskoud op in een glas en versier met enkele druiven en appelplakjes.

19 Sprankelende vruchtencocktail Voor liter Ingrediënten: stukken fruit naar keuze (appel, peer, perzik, kiwi, druiven, meloen ) 300 ml druivensap 00 ml appelsap 00 ml bruisend water Enkele ijsblokjes Bereiding: Was en schil het fruit. Snijd het in kleine stukjes. Meng het druivensap met het appelsap. Neem enkele mooie grote cocktailglazen en doe er wat stukjes fruit en wat ijsblokjes in. Vul het glas voor de helft met het vruchtensap en voeg het bruiswater toe. Dien op met een rietje en een lange lepel. N9 Bron: Een goed gewicht voor je kind, Lien Joossens en Lies Elslander, Standaard Uitgeverij

20 O Oplossingen Maak je eigen superdriehoek Hoe de actieve voedingsdriehoek lezen? De onderste lagen van de driehoek, de breedste lagen, zijn het belangrijkst binnen je voeding. Dit betekent dat het vooral deze voedingsmiddelen zijn, die je moet eten of drinken. De bovenste lagen van de driehoek zijn smaller en kleiner en dus minder belangrijk. De restgroep staat los van de driehoek. De voedingsmiddelen uit de restgroep (zoals chips, snoep, chocolade, enz.) maken geen deel uit van een gezonde en evenwichtige voeding. Je mag ze daarom maar af en toe eten (en niet alle dagen). Bij elke laag, is de aangeraden hoeveelheid per dag aangeduid. Denk eraan om naast gezond te eten ook dagelijks te bewegen! De beweeglaag zegt je hoe dat moet! Probeer je hieraan te houden en je zal fit en gezond blijven! Gisteren: een superdag? Bij dit spel zijn er geen juiste of fouten antwoorden. Het enige wat je moet onthouden, is dat je gevarieerd en evenwichtig moet eten. Ideaal zou zijn, als je veel verschillende kleuren hebt, verspreid over de hele dag Hou je aan de actieve voedingsdriehoek om sterk en gezond te blijven! 0 super_banane_nl.indd 0 /08/00 ::3

21 Een superdag met Thomas 3 8 Super! Een evenwichtig vieruurtje zorgt ervoor dat je het kan volhouden tot het avondmaal!. Neem tijd voor een gezond ontbijt! Met een goed gevulde maag kan je je beter concentreren op school... Wist je dat in één blikje frisdrank eigenlijk zeven suikerklontjes zitten? Dat is heel veel! Wist je ook dat veel cola en limonade drinken niet zo gezond is en slecht voor je tanden? Drink liever water, melk of fruitsap zonder toegevoegde suikers. 3. Het is belangrijk om regelmatig te bewegen voetballen is daarvan een leuk voorbeeld. Eén uur bewegen per dag helpt je om fit en gezond te blijven! +. Computerspelletjes spelen is een bezigheid zoals een andere, maar twee uur voor het scherm zitten en daarna nog tv-kijken, kan je niet echt gezond noemen. Onze vriend Thomas zit de hele tijd stil. Terwijl je weet dat je zeker een uur per dag moet bewegen. En dan nog een zakje chips eten dat is al helemaal niet goed voor je gezondheid.. Super! Je weet dat je je handen moet wassen om zo alle bacteriën en microbes weg te spoelen. Was dus regelmatig je handen en vooral na een bezoekje aan het toilet en vóór het eten! 8. Een goede reflex! Je tanden s morgens en s avonds poetsen is erg belangrijk om je mond gezond te houden en gaatjes te voorkomen. super_banane_nl.indd /08/00 ::

22 8 9 O P E R Z I K U Een super woordenzoeker 3 3 N I N Oplossingen F T O M A A T C O N C O M B R E 8 A B A N S A A R D B E I 3 S E L D A P P E L J J R D U P E R Z I K 3 B U N A I N F T O M A A T A N Een supermooie lach Volg deze zeven tips om je tanden sterk en gezond te houden en gaatjes te voorkomen. A A R D B E I 3 Ik drink veel water. Ik poets mijn tanden minstens tweemaal per dag. Als ik mijn tanden poets, dan neem ik rustig de tijd: 3 minuten. Ik poets mijn tanden langs alle kanten. Ik poets mijn tanden alleen s avonds voor het slapengaan. Ik drink light frisdranken. Ik poets alleen mijn voorste tanden voor mijn glimlach. Ik kauw goed tijdens het eten. Ik eet chocolade en koekjes tijdens de speeltijd. Ik eet alleen tijdens de maaltijden en wanneer het speeltijd is. Ik ga twee keer per jaar op bezoek bij de tandarts.

23 Interessante links. Kinderen motiveren tot een gezonde(re) levenswijze is een ware prioriteit voor de Onafhankelijke Ziekenfondsen. In dit kader zijn we partner geworden van de Olympic Health Foundation, die acties op touw zet voor kinderen van het basisonderwijs. Voor meer informatie over de acties Sport op school en Gek op gezond, surf naar Op de site van de Onafhankelijke Ziekenfondsen vindt u tal van publicaties over verschillende gezondheidsthema s, online tests, gezondheidstips, enz. Neem vlug een kijkje op Interessante websites Nationaal Voedings- en gezondheidsplan Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie vzw Vlaamse Beroepsvereniging voor Voedingsdeskundigen en Diëtisten Federatie van de Voedingsindustrie in België Onderzoeks- en Informatiecentrum van de Verbruikersorganisaties (OIVO) Nutrition Information Center Vlaamse Onderwijsraad Europese informatieraad over voeding Voeding voor jongeren (EUFIC) Belgische voedingsmiddelentabel 3

24 de landsbond van de onafhankelijke ziekenfondsen groepeert Verantwoordelijke uitgever: P. Mertens, Landsbond van de Onafhankelijke Ziekenfondsen, Sint-Huibrechtsstraat 9 0 Brussel 00/09 Grafisch ontwerp: Essentia Design