Hoofdstuk 06. XIIIb Petrus Emericus van HAEFF, zoon van Wilhelmus (vervolg van hoofdstuk 5). XIIIb, p )

Transcriptie

1 6-1 Hoofdstuk 06 XIIIb Petrus Emericus van HAEFF, zoon van Wilhelmus (vervolg van hoofdstuk 5). XIIIb, p ) Ca werd te Goch gedoopt: Petrus Emericus [241]; de zoon van Wilhelmus van Haef en Gertrudis Abels. (Zie vorig hoofdstuk). In het testament van zijn moeder Gertrudis staat de zoon Petrus Emericus vermeld. Een zoon met de afzonderlijke voornaam Petrus is dus niet bekend, maar vrijwel zeker betreft het dezelfde persoon. Voor zover bekend wordt alleen Emmericus gedoopt op 29 jan Dit zou de bedoelde zoon moeten zijn. Doopheffers hierbij zijn Emmericus Abels en Johanna van Richelraet. Het zou hier ook om een nog onbekende doop kunnen gaan evenals dit waarschijnlijk het geval is met zijn broer de Eerw. Heer Joannes Henricus van Haaff, pastoor te Schaijk. Op 6 aug aanvaardt deze Joannes Henricus van Haaff, het pastoorsambt in Schaijk, een paar kilometer verwijderd van Megen waar Petrus hetzelfde jaar "opduikt". Tot die tijd is er niets van hem bekend. Hij heeft tot dat moment zeer waarschijnlijk in Goch gewoont en trouwt 30 nov te Appeltern (net aan de Gelderse kant van de Maas) met Catharina Bresser(s) of Brassart, dochter van Michiel Bresser en Jacomina?. Zeer waarschijnlijk is zij te Maasbommel op de noordoever van de Maas geboren. De plaats van herkomst van bruid- en bruidegom is niet vermeld. "Wij Hendrick Brants president en Jan Hendrick de Bitter schepenen deses stadt Megen, doen cond en tuijgen als dat voor ons in eijgene persoon is gecompareert Peter van Haaff den welke bekende wel ende deugdelijck schuldigh te sijn aen Anna Catharina en Caspert Bressers (wsch. aangetr. tante en oom) eene capitale somma van twee seventigh guldens en 16 st. heerkomende van een restant der coopspeenninge van een huijs en hoff staende en gelegen in dese stadt Megen aen de Maesport die geenen den comparant beloft jaerlijx te sullen verrenten met vier diergelijcke guldens tegens het hondert over een jaer en alsoo van jaar tot jaar in dese jaar sijne betaelinge te continueren totter tijdt toe het selve capitael werkelijck sal afgelost en gerestitueert sijn, verbient den comparant craght deses ten behoeven van Anna Catharina en Caspert Bressers voorn. specialijck een huijs en hoff aende en gelegen in dese stadt aen de Maesport. Megen de 9e jan Dit protocol interpreteer ik dusdanig, dat Petrus een huis in Megen aan de Maespoort heeft gekocht en daarvoor geld heeft geleend ( fl restant der kooppenningen misschien het ontbrekende geld om de koopsom voor het huis te kunnen voldoen?) o.a. van Anna Catharina en Caspert Bresser (zijn schoonfamilie). De rente van dit geleende bedrag moet uiteraard betaald worden Ook op 9 jan. Michiel Bressert geh. met Jacomina sijne huisvrouw, als wettige vooght van zijne onmondige kinderen Joannes en Franciscus Bressert, en meerderjarige Catharina Bressert geh. met Peeter van Haef, doghter van Michiel Bressert, heeft ontruijmt huijsinge ende erve in deze stad, bewoont bij Levi den Joode. De helft van Michiel Bressert, de andere helft van zijn kinderen. Hij wil vanwege bouwvalligheijt de reparatie niet becostigen en verzoekt te mogen verkopen. We zien hier dat Michiel Bresser en Jacomina (de ouders van Catharina) een huis in Megen ontruimen dat hij samen met zijn kinderen in eigendom en verhuurd heeft. Reparatie vanwege bouwvalligheid valt niet te bekostigen. Kennelijk is van de schepenbank toestemming nodig om het te mogen verkopen.

2 6-2 Verder zien we dat Michiel en Jacomina nog twee zonen hebben te weten Joannes en Franciscus. Beiden dus broers van Catharina. Of Anna Catharina uit het eerdere protocol dezelfde is als deze Catharine is niet duidelijk. Caspert (Caspar) Bresser is waarschijnlijk ook een zoon van Michiel. Op 16 juni -vijf en een halve maand na hun trouwen-, wordt Emericus Wilhelmus [245] gedoopt, "filius legitimus Petri Emerici van Haaff et Catharinae Bresser". Doopheffers zijn: Michiel Bresser (grootvader) en Gertrudis Abels (grootmoeder). (2 jan. 1748) Poorter Petrus van Haaf, inwoonder deser stadt borg voor zijne persoon, vrouw en kinderen die van buijten in dese stadt sigh begeven. Hij moet fl betalen. Borg met 7 hont lants onder dese stadt in den Megense Ham agter Duijnen. In kantlijn geschreven dat dit bedrag op 8 febr is betaald. Zeven hont. Interessant is hier het onderpand van zeven hont (= 700 roede = 23170m2 = ruim 2,3 ha) land in de Megense Ham Achterduinen!! Kennelijk heeft Petrus dit land in 1748 al in eigendom want het fungeert vooralsnog als onderpand voor verschillende leningen. Ook komt daar het huis aan de Maespoort later bij. In 1752 (25 april) lezen we het volgende: "Wij Hermen Verbeeck en Marcillis Voet schepenen deser stadt Megen, doen cond en tuijgen als dat voor ons in eijgen persoon is gecompareert Peter van Haeff denwelken bekende verkogt te hebben ende diens volgens te vesten, op te dragen ende te transporteren, doende sulx craeght deses aen en ten behoeven van den Eerw. Hr. Joannes Henricus van Haeff, pastoir in Schaijck seven hont lants gelegen onder dese stadt Megen, beneden Achterduijnen, er wordt in dit protocol echter vreemd genoeg geen prijs genoemd! Mijn idee dat Petrus die zich hier toch vanuit Goch vestigt, dit land wel via zijn priesterbroer Henricus Joannes verkregen zou hebben, is dus onjuist. Het omgekeerde lijkt het geval te zijn. Is Petrus al in Megen voordat J.H. daar op St. Jan (24 juni) 1747 pastoor wordt? Als we wat verder rechercheren, dan zien we dat de eerdere pastoor Emericus Abels, de broer van hun moeder Gertrudis Abels te Schaijck op 28 juni 1746, dus een jaar eerder, komt te overlijden. Joannes Henricus start daar als deservitor het doop-trouw en begraafregister op de 2 e september Zou de zeven hont land in de Megense Ham Achterduinen wellicht uit de erfenis van pastoor Emericus Abels komen? Maar vreemd genoeg verkoopt Joannes (Henricus-onleesbaar) van Haeff, pastor in Schaijk op 21 juni 1752 de seven hont onder de stad beneden achter Duijnen, hetzelfde onroerend goed dus (!) weer terug aan zijn broer Peter van Haeff. Kooppenningen zullen voldaan worden als "alle commer voorbij is". Mijns inziens houdt dit in dat broer Petrus en zijn gezin in een financieel niet zo florissante situatie verkeren. Hij mag de koopsom later betalen. Vreemd genoeg zien we echter dat Petrus een half jaar later zijn huis en hof aan de Maespoort weer aan zijn broer verkoopt voor fl. 700,-. Ook hier wordt weer de belofte gedaan dat alle commer in het geheel zal worden afgedaan waarbij de broer pastoor tevens als borg staat voor fl. 600,- voor zijn broer en zijn gezin die zich van buiten de stad Megen hier hebben gevestigd. Het blijft nogal verwarrend wat hier gebeurt en waarom er steeds over en weer onroerend goed wordt gekocht en verkocht. En wat betekent de commer waarmee Petrus te maken krijgt. Op welke tegenslag heeft dit betrekking? Op 5 jan leent Peter van Haaff van Juffr. Maria Anna Grootenacker fl tegen 4% rente. Als borg dient weer de zeven hond in de Megense Ham. Op 4 sept. lezen we "In sake van Wijnandus Senger aenlegger tegens Peter van Haef geciteerde. Wijnandus Senger aenlegger over den agterstaende interesse van wegen het huijs modo inwoonende Peter van Haef in summa van pretentie ter goeder rekening van seven en dertig guldens waerop versoeke regt van sake,

3 6-3 Peter van Haef gedaegde en verwerder segt dat (hij) protesteert tegens Wijnandus Sengers (en) segt op hem niet te pretenderen te hebben, en versoekt copij. Schepenen gelasten Peter van Haef verwerder, naestkomende gerichtsdagh hier tegens in te komen. Megen den 4e september Op 3 dec. leent Peter van Haef opnieuw een bedrag groot fl van de Clarissen. Als borg wordt wederom de zeven hond in de Megense Ham gesteld (18 juli) Peter van Haaf leent fl van Adrianus Recoupe, pastor. Als borg dienen huijs en hoff in de stad aen de Maespoort (21 juni) "Wij Hendrick Brants president en Jan Hendrick de Ritter, schepenen deser stadt Megen doen cond, en tuijgen all dat voor ons sijn gecompareert, Machiel (vader), Jan en Francis de Bressers (zonen) inwoonders tot Maesbommel, dewelke bekenden wegens de twee onmondige kinderen van Machiel Bressers voornoemt, met name Anna Catharina en Caspar Bressers in janu(arius) 1747 vercogt te hebben ende dienvolgens te vesten en op te dragen ende te transporteren doende sulx craght deses aen en ten behoeven van Peter van Haaff sijnen schoon(zoon?) en swager van de voornoemde transportanten een huijs en hoff, staende en gelegen in dese stad Megens aen de Maesport. Het ene eijnt de gemeene straet, het andere eijnt de Maesdijck met een laest van omtrent 2 royen sommerdijck gelegen in den Lochsekamp met den laest van ses hondert guldens verbonden ten behoeven van dese armetafel voor het kindt van Weijnandus Sengers (zie 5 jan.) waervan den voorn. Weinandus moet profiteren de jaarlijxe interessen tegen 4 gulden percent vervallende op den 26e april hebben voor sigh en in haer gem. qualitijdt met hant, halm en mont op den eijgendom van 't voors. huys en hoff gerenuntieert en affstant gedaen aen en ten behoeven van Peter van Haaff voorn. sonder daer aen eenigh verder recht of eijgendom te behouden en bekennende van de koopspenninge den selven ten vollen voldaen te sijn gelovende alle verdere commer als voors. is in't geheel te sullen afdoen ende het transporteerde te vrijen, naren en guaranderen naer lantsrechten. Megen den 9e janu(arius) Randschrift bij bovenstaand transport: "In waerderingh van dit capital van seshondert gld. is afgelost door Peter van Haef de somma van twee hondert gld en 4st. die geenen Lambert Heer als man van Johanna de Molingh ontfangen heeft, met den interest van dien. Actum op Megen den 18e juli Petrus van Haeff leent 27 mrt van (zijn moeder) Geertruijt Abels, weduwe van Wilhelmus van Haeff fl Als borg dient (daar is het weer) zeven hont beneden achter Duijnen en op 2 juni wordt Peter van Haef genoemd in een transport als belending van de Hr. Jacobus Sengers. Op 2 dec. wordt gedoopt Jacobus [254], zoon van Petrus van Haaff en Catharina Brassart. Doopheffers zijn: Joannes Henricus van Haaff ( heeroom en pastoor te Schaijk) en Anna Catharina Brassart (tante moederszijde). (25 apr. 1752) "Wij Hermen Verbeeck en Marcillis Voet schepenen der stadt Megen, doen cond en tuijgen als dat voor ons in eijgen persoon is gecompareert Peter van Haeff dewelken bekende verkogt te hebben ende te vesten, op te dragen ende te transporteren, aen en ten behoeven van den Eerw. Hr. Joannes Henricus van Haeff, pastoir in Schaijck seven hont lants gelegen onder dese stadt Megen, beneden Achterduijnen, het eene eijnt de Strommaes het andere eijnt den Braijendijck met den laest van den sommerdijck daerdoor gaende, Megen den 25e aprill Testament van Gertrudis Abels. Op 19 mei 1752 "Compareerde voor ons ondergeschr. scheepenen en Landschr. van Schaijk, land van Ravesteijn in eijgen persoone Juffr. Gertruij Abels wed. van Wilhelm van Haeff woonende bij haeren heere soone in de pastorie aldaer, aen ons wel bekent sijnde eenigsints swaeck van lichaem, dogh gaende ende staende ter steege en ter straete, haere reedene

4 6-4 memorie ende verstandt, gelijk aen ons blijve(?), ende wij niet anders oirdeelen conde wel maghtig ende gebruijckende de welcke aen ons te kennen gaeff, eene dispositie over haere goederen op te righten. In den eersten recomandeert tastatrice te herroepen, casseere ende te niet te maecken, alle testamentaire dispostie, legaate, gifte ende maeckinge hoe die oock genoemt moge worden en speciaelijck de gheene, de welcke testatrice voor den notaris J.F. Ploegh in dato 30 october 1750 voor die daerbij genoemde getuijgen in het pastorije huijs tot Schaijck heeft opgericht (dit testament is helaas niet bewaard gebleven!), willende alsoo, dat gheene andere dispositie haere effecte sullen sorteeren, dan alleenelijck deese. Craeghte welcke testatrice tot haeren erffgenaem is roepende den Eerw. 11e pastoor alhier Joannes Hendricus van Haeff in alle soo gereede als ongereede goederen als testatrice stervende sal commen naertelaeten, voorbehoudens die legitime portie haere andere kinderen, met name Thomas van Haeff, Anneke van Haeff wed. van Math.(?) van Sambeek en Petrus Emericus van Haeff competeerende, in welcke legitime portie testatrice haere voornoemde kinderen en bij vooraffsterven van deselve, de kinderen in haer ouders plaetse tot haere erffgenaeme is roepende. Ende om alle moijelijckheidt ende queestie die soude conne onstaen, soo laet testatrice in voldoeninge der legitime portie, aen haere drie voors. kindere all het gheene wat testatrice haere voornoemde drie kinderen met naemen Thomas, Anneke en Petrus Emericus van Haeff, geleent offte voorgestreckt heefft, willende ende beegeerende testatrice alsoo, dat haere voornoemde drie kinderen mits deese gedaene aenwijsinge sigh vergenoeght sullen hebben te houden, edogh soo de selve een sulx niet soude willen doen, soo kan testatrices Heere soon den geinstitueerden erffgenaem met haere voornoemde drie kinderen affdeilen, in welcken vall voornoemde drie kinderen sullen gehouden sijn niet alleen het gheene in te brengen, watte selve aen testatrice uijt eenighe hooffden soo weegens geleent gelt als andersints schuldigh sijn, maer oock tot voordeel van den gemeenen boedell sullen gehouden sijn in te brengen al het gheene tot voordeel van den gemeene boedell sal genoote worden. Daerenboven legateert testatrice aen de pastorie tot Schaijck eene somm van 50 gld. omme voor d'interesse van dien iaerlijx tot haere ziele laeffnis te celebreeren eene singende misse van Requiem, mette vigilie van d' overleedeene en haeren naem op het doodboeck te stellen en op de gewoone daege aff te leese, en geefft testatrice alsnogh de somm van 150 glds, waervoor sij ordonneert, dat strax nae haeren doodt sullen geleese worden misse van requiem tot laeffnisse van haere ziele. All het gheene voors. is verclaert testatrice te sijn haere laeste en uijterste wille, willende ende begeerende, datte ten selven in alle deelen en poineten, het zij als een testament, codicille, giffte ter saecke des doodts, offte onder die leevende, offte soo als den selven het beste sal connen, offte mogen bestaen door haere kinderen sall aghtervolget en van woordt tot woordt naergecomen worden. Des in oirconde heefft testatrice sulx eijgenhandig neffens ons scheepene en Landschr. onderteeckent binnen Schaijk den 19e meij 1752, Gertruij Abels wed. van Haeff" 1752 (3 aug.) Verkoop door Peter van Haeff van zeven hont land onder de stad Beneden achter Duijnen aan Jacobus van de Boogaert voor fl (10 sept.) Verkoop door Peter van Haaf van een huijs en hoff in deze stad aen de Maespoort bij fl , opgehouden. (Verkoop is dus niet doorgegaan!) 1753 (8 febr.) "Wij Jacobus Stockum en Joannes van Mensel schepenen deser stadt Megen, doen cond en tuijgen als dat voor ons in eijgen persoon is gecompareert Peter van Haeff, inwoonder deser stadt den welken bekenden verkogt te hebben en diens volgens te vesten op te dragen en te transporteren, aen en ten behoeven van sijne Hr. Broeder den Eerw. Heer Joannes Hendricus van Haeff, pastor in Schaijck, een huijs en hoff staende en gelegen in dese stadt Megen aen de Maesport en dat voor de somma van seven hondert guldens Hollants, het eene eijnt de gemeene straet, het andere eijnt den winterdijck met den laest van dien. Edogh in sijn gemelte qualitijdt met hand, halm en mont op den eijgendom van het voors. huys en hoff

5 6-5 gerenuntieert en afstant gedaen aen en ten behoeven van sijne Hr. Broeder voornoemt, sonder daeraen eenigh verder recht of eijgendom te behouden, bekennende van de coopspeenninge der selvige ten vollen voldaen te sijn, gelovende alle verdere commer als voors. is in't geheel te sullen afdoen ende het transporteerde te vrijen, naren en guaranderen naer lants rechten, hebben wij schepenen dit eijgenhandigh beteekent binnen Megen den 8e febr (8 febr.) De Eerw. Heer Joannes Henricus van Haeff, pastor in Schaijck, geeft borg huijs en hoff in dese stad (Megen) aen de Maespoort voor zijne broeder Peter van Haeff, desselfs vrouw en kinderen die sigh van buijten in dese stadt gevestigd hebben fl (9 febr.) Peter van Haeff verkoopt aan Jacobus van den Boogaart seven hondt lands onder de stad Megen beneden achter Duijnen. Kooppenningen zijn ten volle voldaan. Op 30 sept wordt te Megen gedoopt Michael [246], zoon van Petrus van Haaff en Catharina Bressers. Doopheffers zijn: Franciscus Bressers (oom) en Gertrudis Abels (hier is de moeder van Petrus opnieuw). Zoon Gerardus [250] die op 26 sept te Megen wordt gedoopt, zal een lang en roerig leven beschoren zijn. Doopheffers zijn: Henricus van Scheerenbergh en Anna Michels. (beide doopheffers onbekend) Het is pater van Beurden die met medeweten van de pastoor Riedijckx het kind doopt. Gedoopt te Megen op 11 jan een zoon Hermannus [251] die zeer waarschijnlijk zeer jong overlijdt. Op de 29e mei wordt het Megense gezin eindelijk met een dochter verblijd. Haar naam is Anna Maria [252]. Doopheffers zijn Caspar Bresser en pastoor J.G.Riedijckx. In het doodboek van Megen staat twee maand later op 2 aug vermeld: "obiit Anna Maria van Haaf, infans". Naar alle waarschijnlijkheid is hier een fout in de administratie geslopen. Het is vrijwel zeker dat dit overlijden zoon Hermannus betreft, temeer daar Anna Maria later huwt en pas 22 dec te Herpen overlijdt. Van Hermannus wordt echter niets meer vernomen Cijns over huijs- en erfpachten en morgengelden. Emericus van Haeff uijt huijs en hoff aen de Maespoort, d'eene seijde Jan van Megen, d'andere seijde de kinderen van Matheus van Altvorst t/m 1765 per jaar aan cijns betaald Peter van Haaff woont in 1765 aen de Maespoort en rond 1766 vertrekt zoon Jacobus naar Amsterdam om daar opgeleid te worden tot goud- en zilversmid. De andere zoon Gerardus (geb.1755) moet rond deze tijd naar het semenarie vertrokken zijn Op 1 juli overlijdt Petrus van Haaff te Schaijk (11 juli) "Ontlasting van Borgtaal". Compareerde voor ons ondergeschrevene schepenen deser stad Megen in eijgen persoon Hermanus Hopsomers, dewelcke ten versoecke van den Eerw. Heer Joannes Henricus van Haaff pastor tot Schaijk voors. en tot ontlasting van soodane borgtaal, als sijne Eerw. op den 8e februarij 1783 alhier ten protocolle van borgtalen ten behoeven desers stadts armentafel heeft gepasseert voor desselfs broeder Peter van Haaff met vrouw en kinderen, die toenmaals van buijten in dese stad Megen ter woone sigh hadden begeven, onder verband van desselfs huijs en hoff hetwelck sijne Eerw. thans verkoght en heden getransporteert heeft aan Jan Pansier inwoonder deser stad Megen voor de somma van ses hondert glds., verbindend daarvoor specialijck 4 1/2 hond lands gelegen onder dese stad Megen op den Middelsten Scheelen, hem comparant toebehoorende. Aldus gedaan Megen den 11e julij 1783". Alle informatie betreffende de vestiging van Petrus van Haaff en zijn gezin in Megen zijn in de hieronder staande tabel weergegeven. Nog steeds wordt echter niet duidelijk wat er nu

6 6-6 aan de hand is en waarom de twee broers; Petrus en de pastoor van Schaijck elkaar steeds het onroerend goed toespelen. Op een of andere manier lukt het Petrus kennelijk maar niet om een goede start te maken in Megen. Hij leent geld waarbij hij bouwland en een huis als onderpand gebruikt, maar hij bezit dat onderpand eigenlijk nauwelijks omdat het kennelijk geheel gefinancierd moet worden met externe middelen. Hij schijnt er maar niet uit te komen. Aan de andere kant lukt het dan toch op een of andere manier, want tot zijn dood schijnt hij in het pand aan de Maespoort gewoond te hebben. Hieronder zijn de handelingen die Petrus doet tussen 1747 en zijn overlijden in 1769 weergegeven in een tabel. Handeling In Uit Datum 1 Petrus van Haaff is schuldig aan Anna Cath. en Caspert Bresser restant koopspenningen van huis en hof in Megen aan de Maespoort. Jaarlijkse rente van 4% fl jan. 2 Poorter Petrus van Haaff, inwoner van Megen, borg voor z n gezin. Onderpand 7 hont lands in de Megense Ham. Betaald de 8 e febr (dus uitgestelde betaling). 3 Lening van fl. 300,- van Juffr. Maria Anna Grootenacker tegen 4% rente. Onderpand 7 hont lands in de Megense Ham 4 Achterstallige rente aan Wijnandus Senger groot. Petrus ontkent iets schuldig te zijn 5 Petrus leent van de Clarissen. Onderpand 7 hont in de Megense Ham 6 Petrus leent van Adrianus Recoupe, pastor. Onderpand huis en hof aen de Maespoort 7 Machiel, Jan en Francis Bresser verkopen aan Petrus van Haaff huis en hof aen de Maespoort te Megen. Weinandus Sengers ontvangt 24,- jaar rente (4% van fl. 600,-) 8 Petrus lost fl af aan Lambert Heer en zijn vrouw Johanna de Molingh (plus interest) 9 Petrus leent van moeder Gertrudis Abels fl. 1800,- Onderpand 10 Verkoop door Petrus van zeven honts lands in de Beneden Achterduinen aan zijn broer pastoor J.H. van Haaff 11 Verkoop aan Petrus van Haaff door zijn broer J.H. van zeven hont lands in de Beneden Achterduinen. Koopsom te voldoen als alle commer voorbij is. 12 Verkoop door Petrus van 7 hont lands in de Beneden Achterduinen aan Jacobus van den Bogaard (9 febr koopspenningen ten volle voldaan) 13 Verkoop van huis en hof aan de Maespoort door Petrus. Verkoop opgehouden fl. 600,- 14 Verkoop van hetzelfde huis aan zijn broer de pastoor J.H. van Haaff 15 Pastoor J.H. van Haaff geeft als borg aan Petrus van Haaff hetzelfde huis en hof aan de Maespoort fl. 600, jan. fl. 300,- fl. 12, jan. fl. 37, jan. fl. 300, dec. fl. 200, juli fl. 24, juni fl. 200, rente 18 juli fl. 1800, mrt.?? apr.?? juni fl. 425, aug. Aangeh sept. fl. 700, febr febr.

7 6-7 (fl. 600,-) 16 Petrus woont nog in huis en hof aan de Maespoort Petrus overlijdt juli 18 Pastoor J.H. van Haaff verkoopt het bovenstaande huis aan Jan Pansier fl. 600, juli 4. Gerardus van HAAFF [250], zoon van (XIIIb p. 5-15) geb. en RK ged. te Megen op vrijdag 26 sept zoon van Petrus (Emericus) van Haaff [241] en Catharina Bresser [242]. Doopheffers: Henricus van Scheerenbergh en Anna Michels, priester, ovl. (90 jaar oud) te Megen op vrijdag 6 febr Luis in de pels. Op 1 juli 1769 overlijdt te Schaijk Petrus van Haaff; vader van de pas dertienjarige Gerardus. Hij liet een vrouw en vier minderjarige kinderen achter. (Twee oudere broers 15 en 17 jaar en een jonger zusje van 10 jaar oud). (Nakijken of er iets is geregeld over de voogdij van deze kinderen!) Dit hoofdstuk gaat verder alleen maar over Gerardus, de (latere) pastoor van Megen. Het leven van Gerardus is dusdanig turbulent, vol conflicten vooral met het plaatselijk bestuur van de stad Megen, dat er zoals u zult zien gemakkelijk een hoofdstuk te vullen is met zijn kleurrijke leven. De pastoor is een punctueel econoom die veel bezig is met het bestieren van de parochiale kas, maar ook zijn privévermogen groeit met der tijd. Tijdens het lezen van alle hieronder weergegeven feiten zult u kennismaken met de vasthoudendheid van Gerardus. Hij schuwt het conflict niet en is voor de duivel niet bang, hetgeen hem als pastoor goed uitkomt. Dit brengt hem als uiterste op een punt waarop hij bijna geëxecuteerd wordt in Keulen. Toch weet hij met magistrale verbaliteit zijn nek uit de strop te praten en hij keert na verbannen te zijn geweest uit zijn graafschap- weer terug in Megen. Een groot deel van zijn latere leven is hij zwak en ziekelijk, maar hij voert strijd tot voor het gerecht omdat hij de doktersrekening exorbitant hoog vindt. Zijn grote opponent is en blijft de Schout van Megen; Roerich, de zetbaas van de Graaf van Schall. Geschillen om wereldlijke en/of kerkelijke macht, excommunicatie, pesterijen, gesar over en weer en de pastoor vraagt van alles uitgereide kopiën. Hij bouwt aan een enorm dossier waarover hij in zijn testament dan ook expliciet beschikt. Dit dossier is een enorme geschiedkundige bron. Overal waar de pastoor ging liet hij een spoor van brieven en protocollen na. Hij bemoeide zich met alles en schreef brieven aan de Koning omdat het stadsbestuur uit pesterij zijn inkomen uit allerlei tienden bevroor. Maar Gerardus zou geen echte van Haaff zijn als hij het erbij zou laten zitten. Hij gaat de strijdt

8 6-8 aan en komt steeds weer als winnaar uit de strijd. Een lastpost dat wel, een luis in de pels, maar met een onwrikbaar gevoel voor rechtvaardigheid en gerechtigheid. Ik heb al veel ballast uit dit hoofdstuk gelaten en u moet een doorzetter zijn om zich door zijn leven te lezen. Maar daarna zult u hem nooit meer vergeten die pastoor Gerardus. In het jaar 1774 wordt hij op 18 apr. ingeschreven aan de universiteit van Keulen. Een jaar later op Op 11 febr. slaagt hij voor zijn Baccalaureus bij zijn leraar Johannes Pützfeld. Vijf jaar later op 18 febr 1779 lezen we het volgende: "Acte van de Heer Joannes Henricus van Haaff [148], om titulus ordinationis te krijgen voor Gerardus van Haaff". "Wij Mr. L.F de Raet Drossard en Schout, H.J. van Anrae en Johan van Dijck, schepenen van de hooge Vrijheerlijkheid Boxmeer, doen kond en tuigen dat voor ons gekomen is den Heer Joannes Henricus van Haaff Pastor tot Schayk welke verklaarde te cedeeren en te transporteeren aan (zijn neef) Gerardus van Haaff geboortig van Megen en thans studerende tot Keulen, - uit een weikamp tot Middelaar gelegen jaarlijx een somme van vijff en twintig daalder voor een weekelijksche misse tot Gennep, - twee en twintig en een halven daalder voor een weekelijkse misse tot Ottersum uit een weikamp en eenen mergen bouland tot Boxmeer gelegen, - agt en twintig daalder uit een Capitaal van een duisend een honderd en vijf en twintig Cleefse daalder ten lasten van Wolter Willem Michels, - negen en twintig daalder ses stuvers uit de Capitaalen tot Oeffeld voor twee weekelijksche missen in de kerk tot Oeffeld, - en laastelijk nog uit de Capitaalen tot Oeffeld twee en veertig daalder, waaruit bijgesteld sijn een duisend en vijftig guldens Hollans tegen drie per cent uitmaakende 31 en een halve gulden hollans, maaken voors. twee en veertig daalder alle welke een jaarlijxe somme van honderd en ses en veertig daalder een en twintig stuiver Cleefs, alles tot een titulis ordinationis voor gemelde Gerardus van Haaff, sullende deze overgifte soo lange stand grijpen, totdat gemelde Gerardus van Haaff met een ander geestelijk benefici versien is. Verklaarende gemelde Heer Pastor Joannes Henricus van Haaff, dat na aftrek der schattingen en lasten voorschr. landerijen en Capitalien vrij meer opbrengen als voorstaande bij dese aan Gerardus van Haaff gecedeerde jaarlijxe honderd en ses en veertig daalder een en twintig stuiver Cleefs, omdat gemelte goederen niet

9 6-9 leenroerig maar allodiale goederen sijn: in teeken van waarheid hebben wij gerigtspersonen dese beneffens den Heer transportant geteekend, Boxmeer den 18e february 1700 negen en seventig". Na zijn studie in Keulen ontvangt Gerardus op 20 aug de demissoriales voor de eerste tonsuur (scheren van de kruin). " Wij H. de Groot Notaris tot Herpen resideerende en die ondergeschr. schepenen des Dorps Schaijk, doen cond en certificeeren bij deeze dat voor onsen persoon is gecompareerd den Wel Eerwaarde Heer Joannes Henricus van Haaff, pastor in Schaijk welken comparant behoorlijk aan ons te kennen gaff hoe dat zijnen neeff Gerardus van Haaff, wettige zoon van Petrus van Haaff en Catharina Bressers echtel. in sijne studie en genomene resolutien tot den Geestelijken staat zoo verre waare geavanceert om de ordinis te ontfangen. Edogh om redene dat voors. theologant met geene beneficie of officie geprovideerd is of om daartoe te kunnen geraken, zoo is't dat voornoemde Eerw. Heer comparant de hierna te noemene goederen als daar toe volgens bijliggende getuijgschriften 't zij van weegens testamentaire dispositie heeft geassigneerd voor eenen weijtitul bestaande in de volgende parceelen van ongereede goederen: 1. Eenen weijkamp van vier Cleefse morgens geleegen in de Vrije Heerlijkheid van Boxmeer aan de Groeskens jaarlijks opbrengende na aftreck van alle lasten een zumme van fl Eenen weijkamp van een en enen halven morgen Hollants geleegen in de Heerlijkheid Middelaar gefundeerd van Emericus Krist, geweesene pastor van Gennip, jaarlijks opbrengende na aftreck van alle lasten fl Een officie in de parochiale kerk van Ueffeld gefundeerd door Arnoldus Cornelius Krifs, gewesenen pastor in Ueffeld voorn. jaarlijks rendeerende deductis deducendis fl Uijt de capitalen van 2700 guldens staande op de gemeente van Ueffeld een capitaal van 1050 guldens Hollants tegens drie pro cento, monteerd jaarlijks fl Een capitaal van 250 guldens Hollants staande tot lasten van Henricus van Dueren en Hermanus van den Hoogen aan ons ondergeschr. in originalis verthoond, teegen vier pro cento, monteerd fl Tot hier toe zijn het goederen en inkomsten der fundaties van de famille, hierbij voegd den Eerw. Heer comparant een capitaal van: 6. Een obligatie van 250 guldens Hollants en een dito van 50 guldens staande tot lasten van Ruth Ploegmakers, teegens vier pro cento, monteerd jaarlijks fl Een obligatie van 250 guldens Hollants staande tot lasten van Leonardus Cokken en Joanna Voet echtel. teegens vier pro cento mede aan ons in originalis geexhibeerd, bedraagd jaarlijks fl Een obligatie van 250 guldens tot lasten van Paulus L. van Hees aan ons in originalis vertoond, jaarl. fl Dus bedragen de gemelte goederen in contante penningen de zumma van fl jaarlijks gelijk blijkt uyt de bijgevoegde authentieke documente en aan deezen titul is annex de pligt van voor deeze vier weekelijkse missen te leezen. Als welke voorgemelte ongereede goederen en gemelte obligaties aan voorgemelte Eerw. Heer Comparant als vollen eijgenaar van de selve voor eenen weijtitul is afstaande en dat met alle baate en voordeelen, regten en geregtigheden, in den eijgendom of de jaarlijkse revenuens iets te reserveeren, en dit alles tot tijd en wijlen d' Heer Gerardus van Haaff van een beneficie sal voorzien weezen. Des in oirconde hebben wij deeze na gedaane voorleesinge onderteekend en bekragtigd. Schaijck den 20 aug. 1779". Het lijkt voor de hand te liggen dat hiermee de inkomsten die zijn Heeroom Joannes Henricus van Haaff hem eerder toebedeelde (18 febr. 1779) in het kader van zijn titulus ordinationes, komen te vervallen. Of is het toch een aanvulling op dat benefici?

10 6-10 Op 30 aug ontvangt hij zijn mindere wijen en op 13 nov. ontvangt hij zijn diaconaatswijding. Op 18 dec wordt hij tot priester gewijd op grond van een geestelijk patrimonium opgericht door zijn Heeroom de pastoor van Schaijk. Vervolgens is hij vanaf 1780 zes jaar assistent bij zijn Heeroom Joannes Henricus van Haaff te Schaijk. Op 25 juni 1780 huwt zijn broer Jacobus [254] die mr. goudsmid is, te Oss met Anna Maria Schaseberge [255] en een jaar later huwt zijn tweede broer Michiel [246] op 5 mei 1781 te Amsterdam. Michiel is mr. timmerman/schuijtemaker. Hij huwt met Elisabeth Sanders [247] en wordt op 8 januari 1782 ingeschreven als poorter van Amsterdam. De drie zonen van Petrus zwermen dus allemaal uit en ontvluchten de kleinschaligheid van Megen. Jacobus gaat in 1766 en Michiel in 1782 naar Amsterdam. Jacobus gaat in de leer om goudsmid te worden. Michiel is meer de avonturier die later in dienst treedt van de VOC en verre reizen maakt. Gerard vertrekt in 1774 dus naar Keulen om daar zijn opleiding tot priester te ontvangen. Gerard wordt in 1782 magister van het Gymnasium te Ravenstein en op 17 aug. wordt te Amsterdam Maria Catharina van Haaff [248] geboren, dochter van Michiel van Haaff en Elisabeth Sanders. Zij is een volle nicht van pastoor Gerardus Op 17 nov. overlijdt te 's Hertogenbosch op nog jonge leeftijd zijn broer Jacobus van Haaff; mr. zilversmid. Hij wordt de 21e aldaar begraven (3 juli) "Acte van collatie over de vacante pastorije der stad Megen, gegeven door zijne Hooggravelijke Excellentie den Heer van Grave, Carl von Schall, regeerende Grave van Megen voor en ten behoeve van den Eerwaarden Heer Gerardus van Haaff". Dit stuk is in het geheel opgesteld in het latijn en bevat behalve allerlei formele zaken nog een deel dat vertaald zou moeten worden om duidelijkheid te krijgen over de inhoud. Het stuk eindigt: "De voorstaande copie van acte van collatie accordeert van woord tot woord met het origineel door zijn Hooggravelijke Excellentie eigenhandig ondertekend en met hoog desselvs zegel bekragtigd, die aan mij ondergeschreven bekend zijn. Megen den 3de julij 1791, Hendr. Roerichs Landschrijver". Op 8 juli wordt hij officieel geïnstitueerd als pastoor van Megen. Hiermee volgt hij pastoor Biedijx op. Op dat moment is hij "maitre de rhetorique" van het Ravensteinse Gymnasium. (zie foto) "Op den 25e juli is de nieuwe pastor Gerardus van Haaff feestelijk ingehuld". Ravesteins Gymnasium. Hoewel we bij de Latijnse school aan een soort middelbare school moeten denken, moeten we ons wel realiseren dat Latijnse scholen in het algemeen zeven- of achtjarige opleidingen waren die begon als de kinderen meestal ongeveer acht jaar oud waren.

11 6-11 Sommige kinderen die er heen gestuurd werden hadden daarvoor nog niet leren lezen en schrijven, dus in de eerste klas ging daar de meeste aandacht naar uit. Elke leraar had meestal voor een volledig leerjaar de verantwoordelijkheid. Met name in de hoogste klassen werden bijna alle vakken gegeven. Dat betekende dat de betreffende leraar een soort universeel genie moest zijn. In de lagere klassen vormden na het lezen en schrijven zelf, de Latijnse taal de hoofdschotel van de leerstof. Daarna volgde het lezen en vertalen en ten slotte het schrijven van brieven in het Latijn. Men leerde vaardigheden die bij het vervaardigen van gedichten van pas kwam. Ook werd de welsprekendheid geoefend door het houden van voordrachten, met als hoogtepunt het houden van een twistgesprek (Disputatio). Gerardus van Haaff zal hieraan als "maitre de rhetorique" een belangrijke bijdrage hebben geleverd. Om de leerlingen extra aan te sporen tot ijver werden jaarlijks zogenaamde 'prijsboeken' uitgereikt aan de twee beste leerlingen van elke klas: de primus en de secundus. Ook het spelen van toneelstukken was een beproefd middel om de vaardigheden in praktijk te brengen. Jaarlijks voerden de studenten op de Markt van Ravenstein een openluchtspel op. Het ging dan vooral om klassieke toneelstukken maar soms schreven de docenten ook eigen toneelstukken. Een aantal toneelstukken zijn bewaard gebleven. Naast de klassieke vakken was het godsdienstonderwijs altijd erg belangrijk en ook het aanleren van het Gregoriaanse gezang hoorde hier bij. In de hogere klassen werd er ook natuurkunde, medicijnleer, rechtswetenschappen, geschiedenis en aardrijkskunde gegeven, maar de hoeveelheid en de kwaliteit van deze vakken moet men in het algemeen niet al te hoog schatten. Het was een streng leven op de Latijnse scholen. De leerlingen moesten dagelijks zeer vroeg opstaan (soms al om vier uur). Dagelijks misbezoek was verplicht en elke student droeg een uniform. Het was verboden om te zwemmen, te schaatsen, met sneeuwballen te gooien, te kaarten, te dobbelen, op stelten te lopen en om duiven of konijnen te houden. Behalve in de kerk mocht er geen muziek gemaakt worden. De scholen deelden op een gegeven moment strafpunten uit aan jongens die tegen wat dan ook gezondigd hadden. Bij meer dan vijf strafpunten per week moest je de hele week daarna binnen zitten en strafwerk maken. Gezinnen (waar de leerlingen logeerden) dienden slechts om kinderen te voeden en slaapgelegenheid te bieden, het grootste deel van de dag werd het leven gedicteerd door de regels van de school Vest van huis en hof op de hoek van de Kruisstraat te Megen voor de Eerwaarde Heer pastoor Gerardus van Haaff. "Wij Johannes van Mensel, president en Bernard Georg Faabe, schepen der stad Megen, doen cond en tuigen dat voor ons is gecompareerd de Heer Johan Jozeph de Neij dewelke bekende bij publique voorwaarden verkogt te hebben en dienvolgens te vesten en te transporteren ten behoeve van den Eerwaarden Heer Gerardus van Haaff, pastor der stad Megen, het huis en hof gehorende tot de nalatenschap van Q.M. Sweers, staande en gelegen binnen de stad Megen op den hoek van de Kruisstraat (sectie A 739. De nrs. 752 en 753 zijn ook van de pastoor

12 6-12 en nr. 751 is de tuin tot aan de Wal) zulks dat de heg naast den hof van T. Tielens van den hof van de pastorij of heel op het verkogte erf staat en daarbij gehoord, regt doorschietende tot vooraan de gemeene straat, met het andere eind tot aan het huis en gevel van Hermanus den Groen en het klein hofje aan dat huis gehoorende en wijders tot aan het erf van Leendert Battussen en de pastorij volgens de heg af, dat koper den eigendom daarvan aanstonds het gebruik niet eerder als op maij des aanstaande jaars 1794 zal aanvaarden. Blijvende het tot die tijd toe verhuurd aan voornoemde Heer J.J. de Neij gelijk bij de verkoopvoorwaarden is bedongen ingevolge huurcedulle daarvan sijnde. Transportant heeft van het voorz. huis en hof afstand gedaan, zonder daaraan eenige verder regt of eigendom te behouden ten behoeve van den Eerwaarden Heer Gerardus van Haaff, bekomende door denselve van de koopspenningen ter somma van agtien honderd en vijvtien gulden en het getransporteerde te vrijenwaren en guaranderen na lands regten. Megen den 8 april 1793" Obligatie van fl. 1000,- Hollands voor de Heer J.C.A. Goltsius Doctor in de medicijnen en zijn vrouw A.C. van Mensel tot laste van de Eerwaarde Heer Gerardus van Haaff. "Wij Johannes van Mensel, president en Hendrik Sengers, schepen der stad Megen, doen cond en tuigen dat voor ons is gecompareerd de Eerw. Heer Gerardus van Haaff. pastor der stad Megen, dewelke bekende wel en deugdelijk schuldig te zijn aan de Heer J.C.A. Goltsius medicinae Doctor en desselvs huisvrouw A.C. van Mensel, wonende tot Lith, eene capitale som van een duisend gulden Hollands, die de comparant bekende reeds ontvangen en genoten te hebben in goed gangbaar geld en gelovende het voors. capitaal jaarlijx te verrenten met vier gulden van ijder honderd, waarvan de eerste pagt zal verschijnen op dato deser over een jaar en zo vervolgens van jaar tot jaar tot de aflossing toe, die alle jaar van wedersijde zal mogen geeischt en alsdan moeten gedaan worden onder de opzegging van drie maanden voor den verschijndag. Voor de versekering en voldoening van het voors. capitaal van f 1000,- en daarop te verlopende interessen, verbind de comparant speciaal zijn huis en hof aangekogt uit de nalatenschap van wijlen Quirina Magdalene Sweers, tot welkers aankoop het voors. capitaal gebruikt is, staande en gelegen binnen deze stad Megen op den hoek van den Kruisstraat, d'eene zijde Theodorus Tielens, d'andere zijde en het eene eind de gemeene straat, het andere eind Hermanus de Groen, Leendert Baltussen en de pastorij en wijders generaal zijn persoon, gerede en ongerede hebbende en verkrijgende goederen. Aldus gedaan in oircond der waarheid, Megen den 8 april 1793" (9 apr.) Acte van quijting van eene gulden jaerlijx voor Gijsbertus van Enderen ten opzigte van zijn huijs en hof. Compareerde voor ons ondergeschrevene schepenen der stad Megen, Gijsbertus van Enderen inwoonder alhier, welke mij f 25,- ter handen gesteld heeft om daermee af te lossen eene gulden, staende in zijn huijs en hof en jaerlijkx te betaelen aan den Heere

13 6-13 pastoor van Megen voor twee leesende missen gefundeerd door Joes Petrus en Alegonda van Hees. Deze fundatie is gemaakt in den jaere Waarom ik ondergeschr. verklaere bij deesen dat het gemelde huijs en hof van Gijsbertus van Enderen voortaen van dezen last ontlast en bevrijt is Johannes Loeffen. De Megense geschiedschrijver Loeffen heeft geruime tijd een soort dagboek bijgehouden van alle vermeldenswaardige zaken die zich in Megen afspelen. Zo schrijft hij op 16 e sept Megen wordt voor het eerst bezocht door een patrouille Franse Jagers, zo n 25 man sterk die een dag later, vergezeld door 40 man voetvolk (een piquette te voet) weer terugkomen, hebbende de Jagers beyde dagen exatien van geld en anderzinds gedaan, zijnde wij daer bij quijt geraekt f 48,-- aen baer geld, een fles genever, een dito met witte wijn en een half pond tabak a 10 stuivers, en zulks op den eersten dag, hebbende op den 2den dag met geweld bij de nonnen in t Slot gebroken, vlugtende de Nonnen alle daer uijt door de gragt. De 28 e werd Megen overspoeld door zo n 400 man (vier compagnien Tirailleurs) welke in tenten en op stro buiten de Gevangenpoort hebben gelegen. Op 3 okt. De Magistraat alhier met nog een fransch officier gegaen opnemen by ider borger haer bezit van fouragie, paerden en beesten. Direct gevolg van deze inventarisatie was dat het stadsbestuur een requisitie kreeg om 60 koeien of beesten te leveren aan de Fransen en een dag later werden 50 beesten geleverd zo melk-draegendevette- als andere beesten tegen 13 Sols fransch per pond. De 16 e okt. werd het dorp bezocht door Fransen die uit Macharen kwamen om hier brood en bier te halen. Hebbende aen de buijtenhuijsen op verscheide plaatsen geroofd en gepriesd. Op 18 oktober s nagts om een uur hier eene meenigte franschen zo huzaaren als infanteristen met haer artellerie komen doortrekken hebben wij dien nagt 9 man en s morgens wel 50 wegens een regenbuy hier in huys gehad zijnde wy daerby quijt geraekt omtrent 2 pond boter, 8 kannen bier, 4 kannen roomen, ¼ pond tabak a 12 stuivers en eenige korte pijpen enz. en zijn dienzelven dag hier wel 6000 man doorgetrokken komende van Bergem over Haren hierdoor om te Lithoyen over de brug te trekken waar zij de volgende dag van 6 uur s morgens af met handgeweer als met grof geschut sterk hebben geschoten op engelsen en emigranten, krijgende alsdan de franschen de overhand 1794 (21 en 22 dec.) werd door vele inwoners van Megen een getuigschrift ten gunste van (schout/drost en rentmeester) Roerich ondertekend. Uitzondering hierop was de verzetsgroep waartoe pastoor Gerardus behoorde. Hiermee had de bevolking zich ten tweeden male op ondubbelzinnige wijze tegen pastoor van Haaff en voor het gemeentebestuur en de drossard Roerich uitgesproken. De 30ste jan was op de huisdeuren van verschillende bewoners van Megen met krijt een bedreiging geschreven. De leuze van vrijheid, gelijkheid en broederschap laaide hoog op. Bij de Heer Drossaard stond op z'n deur: Arruijd tespoot of ik naeij U dood." Bij de Heer Pastoor (van Haaff) stond weer met krijt: Gij moet van kant en Louis van Niel in uw plaats geplant".

14 6-14 Strenge winter De winter van was een zeer strenge. De strijdende troepen konden nu door ijsvorming zonder enig probleem allerlei natuurlijke hindernissen nemen. In december 1794 waren de grote rivieren bevroren en konden dus gemakkelijk worden overgestoken. In januari 1795 staken de Franse en Bataafse troepen bij Zaltbommel de Waal over. Bijgaande prent laat het oprukkende franse leger onder leiding van generaal Pichegru zien bij deze oversteek. In februari 1795 zorgt het water weer voor grote problemen. Loeffen, de geschiedschrijver, vermeldt in zijn journaal dat de 13 e februari op 5 verschillende plaatsen de Maasdijk is doorgebroken bij hevige oostenwind en vorst waardoor groote schaede zo aan de dijken als anderzints op zulk hoog waeter wierd veroorzaekt. Op 20 februari nog dezelve oosten wind en vorst, zijnde daerbij vergezeld van sneeuw. Oproer in de stad. Er werden allerlei clubs opgericht ter verkrijging van bestuurlijke zelfstandigheid. De leden van deze clubs; "clubisten" bleven zich de volgende jaren voortdurend roeren. Zij weigerden te teekenen en Roerich daarmee carte blanche te geven. Er werden steeds weer "volksrepresentanten" naar s'-hertogenbosch en Grave gezonden. De agitatie tegen Roerich hield niet op en men keerde zich vooral ook tegen pastoor van Haaff, die zich volop met de plaatselijke politiek bemoeide. Het is denk ik goed om even te schetsen waarom de clubisten zich tegen de Drossaard Roerich en zijn volgelingen keren. De graafschap Megen was de afgelopen 25 jaar in handen geweest van een Duitse graaf von Schall welke altijd zijne residentie heeft gehad en nog heeft in Duytsland en welke dierhalven het bestier en welzijn van zijne onderdaenen, bijzonder ten opzigte van de handhaeving der Justitie, geensints na behooren heeft behartigd. Deze graaf had de (Duitse!) Drossaard Roerich benoemd en aangesteld tot Heer en Meester van Megen. Roerich was niet alleen maar Drossaard, maar ook Landsrechter, Schout en Rentmeester. Hij was de absolute alleenheerser en werd door zijn tegenstanders gehaat en tegengewerkt. De tekst die op 30 januari 95 op zijn deur werd gekalkt Arruijd tespoot of ik naeij U dood." spreekt voor zich. Alleen kan de pastoor die wel pro Frans is- zich kennelijk niet verenigen met het door het ondemocratische stadsbestuur, ook al worden er verkiezingen gehouden om nieuwe (fransgezinde) bestuursleden te kiezen. Nu was de Franse invloed ook niet direct gericht op het ontwikkelen van een democratisch bestuur. De Nederlandse economie werd zoveel mogelijk dienstbaar gemaakt aan het Franse belang. Pastoor van Haaff laat zich dan ook niets gezeggen en tekent op alle fronten verweer aan tegen de gang van zaken. Hij beschouwd zichzelf als onschendbaar ten opzichte van de wereldlijke macht en wenst alleen verantwoording af te leggen aan zijn kerkelijke superieuren. Dit leidt er o.a. toe dat pastoor van Haaff samen met Jan Sengers de verkiezingen van leden van de nieuwe Municipaliteit verstoord. Dit is het begin van een langdurige, zich voortslepende vete tussen de pastoor en de Municipaliteit (stadsbestuur).

15 6-15 De clubisten waren inmiddels begonnen om bijeenkomsten en vergaderingen te organiseren, vaak tot diep in de nacht werden plannen gesmeed bijzonder om den Drost en Regenten van kant te helpen. Buiten eenige schadschriften die op eenige deuren gevonden zijn, werd besloten om een vrijheidsboom te planten, en zulks wel op Asschen-woensdag. Dit kwam het stadsbestuur ter ore en om kwade gevolgen te vermijden hebben zij op woensdag 11 februari om twee uur s middags zelf een vrijheidsboom gepland. De dennenboom was door enkele inwoners van Macharen hier naartoe gebracht tot op de Kruisstraat. Hier werd dese verciert met een slinger van palm door de nonnen gemaakt, door Drossaard en Magistraat, Schutterij en verdere borgers uit Megen, onder het geluyd van alle klokken, het roeren der trommel en ander musiek, afgehaelt door de meiskes de stad rondgedragen en werd bij de Kaak, met medeweten van de Magistraat omver geworpen tot grote toejuijging van velen en bijzonder van de Clubisten, wordende deselve na voorgaend handgeklap, draying der hoeden, rondeel, enz. verbrijzeld. Dan werd de boom door medehulp van iegelijk opgericht en geplant en daarna verciert met een rode kap en driekleurige vlag van boven blauw, dan wit en onder rood, daarna 8 witte vaantjes door de Magistraat aangedragen met daarop Viva la Religion, Viva la Vertu, la Loi, la Justice, la Republique, la Patrie en tot slot la Citoyen. Nadat de boom was geplant begon men onder het veelvuldig geroep van Viva la Republique te dansen en feest te vieren. Maar als snel trad een der clubisten naar voren, klom op een stoel en begon de menigte toe te spreken dat iedereen nu vrij en gelijk was en dat er evenals de Franse Natie geen tyrannen of koningen geduld zouden worden. De koning der schutterij zou voortaan geen koning meer heten, maar Generaal!!.nu is de vraag aen u Drossard of gij het volk van Megen als vrij volk verklaerd en de Graaf van Schall afstaet ofte niet? Hierop antwoordde Roerich U bent immers vrij hetgeen de furie bij verschillende clubisten zoals H. van Gemert (sr.), Petrus van Coolwijk, Jan Kockx en de dames Joanna en Catharina van Niel ontketende. Zij begonnen de Drossard zeer hevig te insulteren, zeggende dat hij een schelm en een verdrukker, een despoot en tyran was en genoeg had geregeerd, hem soo bedreigende dat andere borgers zich voor hem moesten stellen. Dit noopte de Franse Commissaris Mongerod, die met zijn vrouw te gast was bij de Drossaard om eveneens een stoel te beklimmen zeggende dat zulke bewegingen waardoor de gemeene rust en veiligheid gevioleerd wierden, vooral op deze dag, geheel niet betaemden en de clubisten dienvolgens voor geene waere Republikeinen te houden waeren. Ondertussen dansden de cubisten weer rond de boom, waarop P. Tijssen met enkele flessen genever kwam en schonck dese rond aent volk, drinkende op de gesondheit van degene die niet (voor de Drossard) hadden getekend. Dit noopte het stadsbestuur om ook maar eens wat drank uit te delen en ze kwamen met drie tonnen bier waarvan de clubisten weer niet wilden drinken. Zij hadden hun eigen wijn en genevervoorraad en vormden weer een afzonderlijk gezelschap. Ook de 12 februari kon bij H. van der Heijden nog steeds gratis gedronken worden. Een huzaar die de Drossaard steeds trouw was gebleven en met zijn paard steeds had rondgereden, probeerde men om te kopen. De 14 e zijn afgevaardigden van het stadsbestuur met een document van de Magistraat alhier naar s Hertogenbosch gereden om daar over deze oproer te rapporteren. Dit mondt uit in een publicatie van 2 maart van het Centrale Administratie met het bevel deze deugdelijk te afficheren. Hieruit blijkt dat er uit Grave enige gewapende manschappen in Megen zullen worden gelegerd teneinde de rust en veiligheid van haar inwoners te kunnen garanderen en zeker te stellen. Maar de strijd gaat op papier door. Regelmatig worden allerlei afgevaardigden van zowel de Municipaliteit als van de Clubisten naar s Hertogenbosch gestuurd. De Administratie Centraal is er vreselijk druk mee, en alles wordt drievoudig en breedsprakig uitgemeten. Op 1 april worden