De verwachting is dat de minister voor het zomerreces een voorontwerp van een nieuw decreet op de lerarenopleiding zal bekend maken.
|
|
- Hidde de Wilde
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 stage, aanvangsbegeleiding en nascholing liggen in elkaars verlengde en vullen elkaar aan; de toegang tot de lerarenopleiding wordt, bijvoorbeeld door een modulaire opbouw ervan, vergemakkelijkt voor zij-instromers. bachelors en - waarom ook niet - masters hun positie in Europa hebben verworven. Politiek als mysterie? Dat heeft niets met arrogantie van hogescholen en universiteiten te maken, zeker nu ze binnen associaties elkaar trachten te versterken. Hoe goed zijn onze leerkrachten? (evaluatie beleid in Vlaanderen) 4 De verwachting is dat de minister voor het zomerreces een voorontwerp van een nieuw decreet op de lerarenopleiding zal bekend maken. Een persoonlijke overweging De minister heeft de lerarenopleiding en het lerarenberoep tot centrale aandachtspunten van haar beleid gemaakt. Dit heeft binnen opleidingsinstellingen, maar ook daarbuiten, tot reflectie over de opleiding aangespoord. Op vele plaatsen merkt men al aanzetten tot verandering. Bijzonder creatief zijn de universiteiten geweest in het bedenken van pistes om hun lerarenopleiding in de bachelor-master structuur te integreren. Het is niet altijd duidelijk vanuit welke bekommernis deze (soms toch wel onverwachte) belangstelling voor de lerarenopleiding werd ingegeven. Zoals het er nu uitziet zullen zij echter de grote verliezers zijn. Voor de academisch opgeleide leraar zal er ten opzichte van de huidige situatie weinig veranderen, behalve misschien dat het volume stage zal worden vergroot. Wij zijn niet zo gelukkig met deze evolutie, die haaks staat op wat in ons omringende landen gebeurt en op de hoge verwachtingen die aan de leraar worden gesteld. De intenties om de academisch gevormde leraar ruimer op te leiden tot specialisten in educatie in het eigen vakdomein voor diverse doelgroepen of tot meerdere inhoudelijk verwante vakken zullen wellicht geen doorgang kunnen vinden. Maar laten we afwachten wat de minister zal beslissen. JL: Deze uitspraak roept empathie op: medeleven met de bekommernis van de auteur. Maar welk Europees land of wie in de USA zou zich een dergelijke uitspraak kunnen veroorloven: de universiteiten zijn de grote verliezers? Maar ook de hogescholen horen tot de verliezers. Blijkbaar staat in Vlaanderen het model van de lerarenopleidingen in de centra voor volwassenenonderwijs centraal: goedkoop, rekbaar en zeker niet elitair. Hogescholen en universiteiten hebben een grote inspanning gedaan om met de hun toegekende middelen van financies en personeel bij te dragen aan de kwaliteit van de leraar. Inzet wordt hier bestraft. En hoe zal men, door het inkrimpen van de opleidingsduur nog aan een relevante stage kunnen denken? Het is inderdaad onbegrijpelijk hoe Vlaanderen met haar lerarenopleiding aan de staart van de Europese ontwikkelingen is gaan staan. We investeren minder in duur en niveau dan de ons omringende landen. Hoe lang is het wachten op de daling van de kwaliteit van onze leraren? Arm Vlaanderen, dat wat het zelf doet ook beter doet? Waarom investeert de overheid niet in leraren? Wellicht omdat het de herwaardering van de leraar hoog in het vaandel voert? Binnen een beperkt aantal jaren smeken ouders om kwaliteit van het onderwijs, met leraren die als N o t e n Het secundair onderwijs omvat in de regel 6 studiejaren, opgedeeld in drie graden van telkens twee jaar. 2 Het stelsel van bekwaamheidsbewijze, dat de diplomavereisten vastlegt waaraan moet worden voldaan om een bepaald vak aan een bepaalde groep leerlingen te onderzoeken, is bijzonder ondoorzichtig. Meestal is het zo dat één bepaald basisdiploma toelaat verschillende vakken te onderwijzen. 3 Het decreet schrijft bovendien voor dat de opleidingen voor kleuteronderwijzer, onderwijzer en leraar secundair onderwijs groep voor een gemeenschappelijke stam van ten minste 45 studiepunten moeten hebben. Het voorzien in deze gemeenschappelijke stam heeft even wel niet geleid tot het gemeenschappelijk inrichten van opleidingsonderdelen voor deze drie leraarstypes. L i t e r a t u u r Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs (9999). Beroepsprofielen en basiscompetenties van leraren. Decretale tekst en memorie van toelichting, januari 99. Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap (200). Departement Onderwijs, Evaluatie van de lerarenopleidingen Rapport van de stuurgroep, september 0. Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs (2003). Arbeidsmarktrapport. Basisonderwijs en secundair onderwijs, januari 03. Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap (999). Een regering voor de Vlamingen. Devos, G. & Vanderheyden, K. (2002). Attracting, developing and retaining teacher. Thematic Review OESO. Report from Flanders. Decreet betreffende de universiteiten van Vlaamse gemeenschap, 2 juni 99. Decreet betreffende de hogescholen van de Vlaamse gemeenschap, 3 juli 994. Decreet betreffende de lerarenopleidingen en de nascholing, 6 april 966. Decreet betreffende de beroepsprofielen van de leraren, 9 december 998. Decreet betreffende het volwassenenonderwijs, 2 maart 999.
2 - HOE GOED WORDEN ONZE LEERKRACHTEN AFGELEVERD? Hoe goed zijn onze leerkrachten? Commentaar vanuit een Nederlands perspectief Op het eerste gezicht zijn er veel overeenkomsten tussen de manier waarop in België en in Nederland bekwaamheidseisen voor leraren zijn ontwikkeld. In Nederland spreken we van bekwaamheidseisen, maar die kunnen worden opgevat als basiscompetenties. Bekwaamheidseisen worden ook in Nederland in termen van competenties beschreven. Ook inhoudelijk zijn er grote overeenkomsten. Er zijn wellicht een paar interessante verschillen. In de eerste plaats is het in Nederland de beroepsgroep van leraren zelf die de bekwaamheidseisen ontwikkelt. Daarover gaat paragraaf. Ten tweede wordt het competentiebegrip mogelijk wat anders opgevat. Dat beschrijf ik in paragraaf 2 die het grootste deel van mijn bijdrage beslaat. In paragraaf 3 ga ik kort in op de problematiek van haalbaarheid en het belang van de school als opleidingsplaats. Tot slot waag ik mij in paragraaf 4 aan een polemiserende opmerking. Ik meen te begrijpen dat mijn Belgische collega Moens in enigszins bedekte termen pleit voor nadere definitie van competenties en kennisvereisten, waar ik meer en meer redenen zie om juist naar meer globale definities van bekwaamheid te zoeken, die ruimte laten voor een pluriforme lokale concretisering. Misschien interpreteer ik mijn collega verkeerd, maar het is zoveel spannender om te beloven dat je een tegendraads geluid laat horen. AUTEUR(S) Frank Jansma, Samenwerkingsorgaan Beroepskwaliteit Leraren (SBL). De beroepsgroep ontwikkelt Ook in Nederland liggen beroepsprofielen aan de basis van bekwaamheidseisen. De beroepsprofielen van de Nederlandse leraar zijn ontwikkeld door de organisaties van werkgevers en werknemers in het onderwijs. Er zijn twee profielen: één voor de leraar basisonderwijs (kinderen in de leeftijd van 4-2), gepubliceerd in 995, en één voor de leraar voortgezet onderwijs, gepubliceerd in 999. De beroepsprofielen zijn zeer uitgebreide beschrijvingen van het leraarschap, zoals dat ideaaltypisch in de praktijk wordt uitgeoefend. Ze zijn opgebouwd uit taakprofielen. In deze taakprofielen worden de vele verschillende situaties die zich bij de beroepsuitoefening voordoen en de verschillende verantwoordelijkheden die de leraar in die situaties heeft, samengevat. Voorts wordt bij zo n taakprofiel ideaaltypisch beschreven hoe de leraar te werk gaat. De beroepsprofielen vormen een gemeenschappelijk uitgangspunt voor de werkgevers- en werknemersorganisaties in het Nederlandse onderwijs, bijvoorbeeld bij hun onderhandelingen over de arbeidsvoorwaarden en de arbeidsomstandigheden. Het is echter in opdracht van de Minister van Onderwijs, dat er op basis van deze profielen bekwaamheidseisen ontwikkeld worden. Al in 993 (de nota Vitaal Leraarschap ) had de Minister van Onderwijs het beleidsvoornemen kenbaar gemaakt te willen komen tot een Wet Beroepen In het Onderwijs (Wet BIO) waarin bekwaamheidseisen voor het leraarschap zouden worden geregeld. In die wet wil de minister onder andere regelen dat de beroepsgroep van leraren zelf verantwoordelijk is voor de ontwikkeling van bekwaamheidseisen, dat die eisen worden voorgesteld aan de Minister en dat de Minister ze vaststelt per Algemene Maatregel van Bestuur. Deze eisen moeten vervolgens periodiek worden geactualiseerd, wederom door leraren zelf. In 999 gaf de Minister van Onderwijs de opdracht tot het ontwikkelen van bekwaamheidseisen aan het Samenwerkingsorgaan Beroepskwaliteit Leraren (SBL), een stichting waarin de verschillende werknemersorganisaties in het onderwijs samenwerken. (Zie voor meer informatie over SBL: ). Inmiddels ligt het voorstel voor de Wet BIO ter behandeling voor in de Tweede Kamer van het Nederlandse Parlement. 2. Competentie met diepgang Er zijn heel veel verschillende definities van het begrip competentie in omloop. Een overzichtsstudie (Competenties: van complicaties tot compromis. Over schuifjes en begrenzers; 2002) daarvan is onlangs gemaakt in opdracht van de Onderwijsraad (een onafhankelijk adviescollege ten aanzien van de hoofdlijnen van beleid en wetgeving op het gebied van het onderwijs). Ondanks de verscheidenheid van opvattingen zijn er ook wel gemeenschappelijke elementen aan te wijzen. Zo is een betrekkelijk algemeen uitgangspunt dat competentie in ieder geval te maken heeft met VELON Tijdschrift voor Lerarenopleiders jrg 24(3)
3 praktisch handelen aan probleemstellingen in concrete beroepssituaties. Het is onomstreden dat de leraar over de handelingsbekwaamheid moet beschikken waarmee hij zijn verantwoordelijkheden in de verschillende kenmerkende situaties van de concrete beroepspraktijk moet kunnen waarmaken. Er is ook een ruime mate van overeenstemming over de vraag welke die verantwoordelijkheden zijn en welke de kenmerkende beroepssituaties zijn. Het is ook niet zo n punt dat daarvoor verschillende ordeningsprincipes kunnen worden gehanteerd. De overzichten die zo ontstaan kunnen met enige goede wil gemakkelijk naar elkaar worden vertaald. (Zo te zien is er ook een grote mate van overeenstemming tussen wat er in België en Nederland belangrijk wordt gevonden.) pedagoog (vak)didacticus interpersoonlijk organisatorisch met met leerlingen collega s met omgeving KENMERKENDE SITUATIES met mezelf Hoe goed zijn onze leerkrachten? - commentaar vanuit een Nederlands perspectief 6 De vraag is veeleer hoe die handelingsbekwaamheid in hanteerbare elementen uiteen kan worden gelegd (het onderscheiden van verschillende competenties) én, of en hoe vervolgens naast gedragscomponenten ook mentale componenten in de definitie van de competenties worden opgenomen. Wat betreft het onderscheiden van competenties in het geheel van bekwaamheid is er door de beroepsgroep in Nederland voorlopig voor gekozen zo dicht mogelijk in de buurt te blijven van de evidente verantwoordelijkheden van de leraar. Daarin worden vier beroepsrollen onderscheiden (zie hieronder). Wat betreft de elementen in de competentiedefinitie is gekozen voor een definitie met diepgang, dus niet alleen gedragscomponenten, maar ook componenten op het gebied van kennis, beroepshouding en ook persoonskwaliteiten. Ter informatie zal ik eerst het beschrijvingsmodel met de zeven competenties schetsen en daarna ingaan op de diepgang van de competentiedefinitie. Z e v e n c o m p e t e n t i e s Samen met leraren uit alle vormen van onderwijs heeft het SBL een model gemaakt waarmee de verschillende relevante aspecten van beroepsbekwaamheid beschreven worden. We hebben daarbij twee wegen gevolgd. Bij de eerste zijn we uitgegaan van het leraarschap zoals dat in de praktijk wordt uitgeoefend. Dat is bijvoorbeeld beschreven in de beroepsprofielen die gemaakt zijn door vakbonden en werkgevers. Op basis van de beroepsprofielen kun je typen situaties en beroepsrollen onderscheiden en van daaruit kom je op zeven competenties (zie figuur ). In feite beschrijf je met elke competentie het beroepsmatig handelen van de leraar in een bepaald type situatie en in het perspectief van een beroepsrol. Met competentie kijk je naar situaties waarin de leraar aan het werk is met leerlingen en vanuit het perspectief van het pedagogisch handelen. Diezelfde situaties kun je bezien vanuit het perspectief van vakdidactisch handelen (competentie 2), interpersoonlijk handelen (3) of organisatorisch handelen (4). Bij competentie 5 kijk je naar situaties waarin de leraar samenwerkt met collega s; bij 6 hoe hij samenwerkt met anderen in de omgeving van de school; bij 7 hoe hij werkt aan onderwijsverbetering en zijn eigen professionele ontwikkeling. Een uitgebreide beschrijving Figuur Zeven onderwijscompetenties van de leraar Pedagogisch (vak)didactisch handelen Professioneel handelen Sociale interactie Persoonlijk meesterschap Figuur 2 Bekwaamheid is één geheel met de persoon hiervan is te vinden op Zoals gezegd, op het eerste gezicht zijn er veel overeenkomsten met de verantwoordelijkheidsdomeinen zoals die in België worden onderscheiden. P e r s o o n l i j k e k w a l i t e i t c e n t r a a l De tweede weg is eigenlijk belangrijker. Die gaat ervan uit dat het belangrijkste gereedschap van de leraar zijn eigen persoonlijkheid is. Niet alleen moet
4 Wat maakt jou bekwaam? - je bagage aan kennis en vaardigheden - je beroepshouding / opvattingen - je persoonlijke kwaliteiten Professioneel repertoire Werken als leraar Wat vind je belangrijk? Gedragsrepertoire met name sociale interactie Beroepshouding / beroepsopvatting Werken met mensen Wat probeer je te bereiken? Kwaliteiten / motivatie / inspiratie Unieke persoonlijkheid Figuur 3 IJsberg als metafoor, vier niveaus van analyse hij zichzelf als persoon kunnen hanteren in de verschillende situaties van het beroep; hij moet zichzelf ook kennen en kritisch kunnen verantwoorden in zijn beroepshouding, zijn opvattingen en in de wijze waarop hij aan het beroep gestalte geeft. Je kunt dat persoonlijk meesterschap noemen en dat hangt nauw samen met competentie 7 (reflectie en ontwikkeling). De leraar zet zichzelf als persoon in via sociale interactie en daar moet hij op een professionele manier vorm aan kunnen geven. Daarbij is het in de eerste plaats van belang dat hij met individuele leerlingen en met de groep op een positieve en constructieve manier het contact kan aangaan (competentie 3) en dat kan structureren tot een werkrelatie (competentie 4). In die werkrelatie benut de leraar zijn pedagogisch en vakdidactisch repertoire om leerlingen te helpen bij hun ontwikkeling (competentie en 2). Daar houdt het werk van de leraar niet op, hij moet zijn werk afstemmen met collega s en met andere betrokkenen in de omgeving van de school (de competenties 5 en 6). Zie figuur 2. Aansluitend bij deze tweede benadering gebruiken we de metafoor van de ijsberg (Spencer & Spencer (993) ontleend aan McLelland) zowel om de diepgang van het competentiebegrip recht te doen als om duidelijk te maken dat mentale componenten betrokken moeten worden in de definitie van en het werken met competenties. Dat is ons inziens overigens vooral van belang in het werken met competenties in het kader van professionele ontwikkeling, bijvoorbeeld bij de opleiding van leraren of de kwaliteitszorg binnen de school. 3. Bekwaamheidseisen en opleidingspraktijk Ook in Nederland speelt de vraag hoe concreet de wettelijk verankerde competenties (bekwaamheidseisen) geformuleerd moeten zijn in combinatie met de vraag naar haalbaarheid. Het Nederlandse parlement moet zich hierover nog uitspreken en pas dan zal blijken hoe specifiek de bekwaamheidseisen in Nederland uiteindelijk zullen zijn. In het onderwijsveld zelf (en dat geldt voor de scholen zowel als voor de opleidingen) is er een krachtige roep om de bekwaamheids eisen op hoofdlijnen vast te stellen en ruimte te laten voor een ruime mate van pluriformiteit van concrete uitwerking. Daarmee kan recht gedaan worden aan de zeer verschillende contexten waarin leraren aan het werk zijn. Wat betreft haalbaarheid breekt geleidelijk aan het inzicht door dat competenties kunnen worden opgevat als een beschrijving van de ontwikkelingsruimte waarin leraren zowel hun bekwaamheid van dit moment kunnen markeren als de door henzelf en hun school gewenste professionele ontwikkeling kunnen uitstippelen. Bekwaamheidseisen zijn dan niet meer of minder dan formele ijkpunten in die ontwikkelingsruimte. Overigens is het probleem van haalbaarheid mijns inziens niet zozeer een kwestie van beschrijven van de competentie als wel van het normeren van het handelingsbereik dat van een beginnende professionele leraar verwacht moet worden, gegeven de wijze waarop hij of zij door de school wordt ingezet. In Nederland ontstaat meer en meer de situatie dat de leraar in opleiding daadwerkelijk aan het werk is VELON Tijdschrift voor Lerarenopleiders jrg 24(3)
5 in een school (duaal opgeleid wordt) en dat de professionele ontwikkeling van leraren binnen scholen geïntegreerd is met schoolontwikkeling en onderwijsverbetering. Zeker in die situatie (maar eigenlijk altijd) is het van groot belang dat zowel de leraar zelf als de school en de daarmee samenwerkende opleiding in staat zijn het handelingsbereik van de leraar (al of niet in opleiding) binnen de verschillende competenties adequaat in te schatten en in het verlengde daarvan zowel de werkbelasting van de leraar als de verdere ontwikkeling van dat handelingsbereik te plannen. Belangrijker nog dan de discussie over het normeren van bekwaamheid is de vraag of we met elkaar in staat zijn de competentie als ontwikkelingsruimte in kaart te brengen en te ontdekken hoe leraren daar in de praktijk in kunnen leren. Tegelijkertijd moeten in Nederland (en dat zal in België niet anders zijn) arrangementen voor competentiegericht opleiden worden ontwikkeld. Het zwaartepunt daarvan ligt binnen de school en dat vraagt zowel van scholen als opleidingen een compleet andere opvatting en vormgeving van hun rollen bij de opleiding van leraren en het werken aan schoolontwikkeling en onderwijsverbetering. inziens behoefte aan een globale regeling van bekwaamheidseisen die veel ruimte laat aan pluriforme lokale concretisering. Juist in centraal geregelde specificering van bekwaamheidseisen en kennisvereisten schuilt het gevaar dat geen enkele leraar adequaat wordt opgeleid voor de specifieke praktijk waarin hij of zij werkt. Een globale regeling van vereisten hoeft niet te betekenen dat het leraarschap in professionele zin uitgehold wordt. Ook in globale termen kan professionaliteit in het leraarschap gerelateerd worden aan de kennisbasis die onderliggend is aan het leraarschap en aan een academisch niveau van werken en denken vanuit en met die kennisbasis. We moeten een onderscheid maken tussen verschillende typen kennis op praktisch, methodisch en theoretisch niveau. De academische vorming van de leraar stelt hem in staat om vanuit het primaat van zijn praktijk zelfstandig te navigeren tussen die typen kennis en daarmee zijn beroepsmatig handelen te richten en verder te ontwikkelen. Juist een dergelijke benadering van professionaliteit doet recht aan de pluriformiteit van onderwijs en sluit aan bij de dynamiek van kennisontwikkeling. 4. Een andere conclusie? De verschuiving van het zwaartepunt van de lerarenopleiding richting school is praktisch gesproken in de Nederlandse situatie onomkeerbaar en bovendien mijns inziens ook principieel wenselijk. Met het almaar pluriformer worden van de verschillende contexten waarin leraren aan het werk zijn, is er mijns L i t e r a t u u r Onderwijsraad (november 2002). Competenties: van complicaties tot compromis. Over schuifjes en begrenzers. Een studie in opdracht van de Onderwijsraad. Den Haag. Spencer, L.M. & Spencer, S.M. (993). Competence at work. Models for superior performance. New York: Wiley & Sons. Hoe goed zijn onze leerkrachten? - commentaar vanuit een Nederlands perspectief 8
Bekwaamheidseisen leraren
Concept eindversie 20 mei 2004 Bekwaamheidseisen leraren Stichting Beroepskwaliteit Leraren en ander onderwijspersoneel Inleiding Wat goed onderwijs is, wordt bepaald door de samenleving. Die stelt zich
Nadere informatieHERVORMING LERARENOP LEIDINGEN - BASISUITGANGSPUNTE N -
HERVORMING LERARENOP LEIDINGEN - BASISUITGANGSPUNTE N - Werkdocument 02.10.2002 1. Woord vooraf...2 2. Basiscompetenties...2 3. Karakterisering van de opleiding...2 4. Stage...3 5. Soorten opleidingen...3
Nadere informatieVlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.10 - Juli
Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.10 - Juli 2008-77- VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN FRANK VANDENBROUCKE VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN WERK, ONDERWIJS
Nadere informatieBekwaamheidseisen of competenties docenten LD
Bekwaamheidseisen of competenties docenten LD Bekwaamheidseisen docenten LD vmbo en havo/vwo. (tekst: Wet op de beroepen in het onderwijs en Besluit bekwaamheidseisen onderwijspersoneel / 2006). 1. Zeven
Nadere informatieCOMPETENTIE 1: INTERPERSOONLIJK COMPETENT
DE SBL competenties COMPETENTIE 1: INTERPERSOONLIJK COMPETENT De leraar primair onderwijs moet ervoor zorgen dat er in zijn groep een prettig leef- en werkklimaat heerst. Dat is de verantwoordelijkheid
Nadere informatievan, voor en door de leraar Discussienota Uitgangspunten Herijking Bekwaamheidseisen
van, voor en door de leraar Discussienota Uitgangspunten Herijking Bekwaamheidseisen Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 / De kern en inhoud als uitgangspunt... 4 1.1 de kern... 4 1.2 de inhoud... 5 Hoofdstuk 2
Nadere informatieBekwaamheidseisen of competenties docenten LC
Bekwaamheidseisen of competenties docenten LC Bekwaamheidseisen docenten LC vmbo en havo/vwo. (tekst: Wet op de beroepen in het onderwijs en Besluit bekwaamheidseisen onderwijspersoneel / 2006). 1. Zeven
Nadere informatieCompetenties in relatie tot het Protocol Vermoedens van huiselijk geweld, mishandeling, verwaarlozing en seksueel misbuik
Competenties in relatie tot het Protocol Vermoedens van huiselijk geweld, mishandeling, verwaarlozing en seksueel misbuik Competenties Het werken met een protocol, zoals het protocol Vermoedens van huiselijk
Nadere informatiecompetentieprofiel groepsleerkracht/ docent algemeen vormend onderwijs Het Driespan
Samenwerken Omgevingsgericht/samenwerken Reflectie en zelfontwikkeling competentieprofiel groepsleerkracht/ docent algemeen vormend onderwijs Het Driespan Competentieprofiel stichting Het Driespan, (V)SO
Nadere informatieAandachtspunten schooljaar
Aandachtspunten schooljaar 2007-2008 5. Aandachtspunten vanaf het schooljaar 2007-2008 5.1. Bachelor-Master-structuur (BaMa) Als gevolg van het invoeren van de BaMa-structuur in het hoger onderwijs worden
Nadere informatieOm te voldoen aan deze bekwaamheidseis moet de leraar primair onderwijs het volgende doen:
1 Interpersoonlijk competent De leraar primair onderwijs moet ervoor zorgen dat er in zijn groep een prettig leefen werkklimaat heerst. Dat is de verantwoordelijkheid van de leraar primair onderwijs en
Nadere informatieInhoudsopgave. Inleiding 13
Inhoudsopgave Inleiding 13 1 School en ouders 21 1.1 Twee opvoedingsmilieus 21 1.2 Pedagogische opdracht van de school 22 1.3 Rollen van ouders 23 1.4 Ouderbetrokkenheid en ouderparticipatie 24 1.5 Actieve
Nadere informatieEindbeoordeling van het assessment Startbekwaam (op grond van portfolio, presentatie en criterium gericht interview)
Eindbeoordeling van het assessment Startbekwaam (op grond van portfolio, presentatie en criterium gericht interview) Student: Opleidingsassessor: Studentnummer:. Veldassessor:. Datum: Een startbekwaam
Nadere informatie1 Basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs
1 Basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs Het Vlaams parlement legde de basiscompetenties die nagestreefd en gerealiseerd moeten worden tijdens de opleiding vast. Basiscompetenties zijn een
Nadere informatieWerkdocument 1 Opleidingsconcept
Samenvatting De basis van de samenwerking binnen Samenscholing.nu is de gezamenlijke visie op de eisen waaraan onderwijskrachten in Rotterdam moeten voldoen. De aard van de opleiding is afgestemd op het
Nadere informatieONTWERP VAN DECREET. betreffende de kwalificatiestructuur AMENDEMENTEN
Zitting 2008-2009 25 maart 2009 ONTWERP VAN DECREET betreffende de kwalificatiestructuur AMENDEMENTEN Zie: 2158 (2008-2009) Nr. 1: Ontwerp van decreet 5571 OND 2 AMENDEMENT Nr. 1 Artikel 7 In a), tweede
Nadere informatieCompetenties en bekwaamheden van een Daltonleerkracht
Naam: School: Daltoncursus voor leerkrachten Competenties en bekwaamheden van een Daltonleerkracht Inleiding: De verantwoordelijkheden van de leerkracht zijn samen te vatten door vier beroepsrollen te
Nadere informatieSecundair Onderwijs. Structuur van het rapport. De vraag naar leraren. Arbeidsmarktrapport Basisonderwijs Secundair onderwijs
VVKSO CODIS/DOC/11/09 2011-02-07 Arbeidsmarktrapport 2010 Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Departement Onderwijs en Vorming Secundair Onderwijs Basisonderwijs Secundair onderwijs Structuur van
Nadere informatie1 Interpersoonlijk competent
1 Interpersoonlijk competent De leraar primair onderwijs moet ervoor zorgen dat er in zijn groep een prettig leefen werkklimaat heerst. Dat is de verantwoordelijkheid van de leraar primair onderwijs en
Nadere informatieDE VLAAMSE REGERING, Gelet op het advies van de Inspectie van Financiën, gegeven op 4 januari 2019;
Besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van het besluit van de Vlaamse Regering van 5 juni 1989 tot vaststelling en indeling van de ambten van de leden van het bestuurs- en onderwijzend personeel
Nadere informatieStandpunt over de hertekening van de lerarenopleidingen
Vlaamse Onderwijsraad Algemene Raad Leuvenseplein 4 17 december 2002 1000 Brussel AR/RHE/DOC/002ter Standpunt over de hertekening van de lerarenopleidingen 1 Situering De minister van Onderwijs publiceerde
Nadere informatieOnderwijs-seminar. De Leraar van de Toekomst. Bestaat De leraar van De Toekomst wel?
Onderwijs-seminar De Leraar van de Toekomst Bestaat De leraar van De Toekomst wel? Even voorstellen Anne Looijenga, directeur Centrum voor Ontwikkeling Katholieke Pabo Zwolle En jullie zijn.? 2 De of een
Nadere informatieDe ontwikkeling van de Mondriaan methode VISIE OP PROFESSIONALISEREN
M.11i.0419 De ontwikkeling van de Mondriaan methode VISIE OP PROFESSIONALISEREN versie 02 M.11i.0419 Naam notitie/procedure/afspraak Visie op professionaliseren Eigenaar/portefeuillehouder Theo Bekker
Nadere informatieOp Stapel januari Onderwijsorganisatie en -personeel Huis van het GO! Willebroekkaai Brussel
Op Stapel 2016-01 25 januari 2016 25-01-2016 Onderwijsorganisatie en -personeel Huis van het GO! Willebroekkaai 36 1000 Brussel In de rubriek Op Stapel geven de collega's van de afdeling Onderwijsorganisatie
Nadere informatieBrussel, 18 februari _Advies_studiefinanciering_HO. Advies. Studiefinanciering en studentenvoorzieningen in het hoger onderwijs
Brussel, 18 februari 2004 180204_Advies_studiefinanciering_HO Advies Studiefinanciering en studentenvoorzieningen in het hoger onderwijs 1. Inleiding De Vlaamse Minister van onderwijs en vorming heeft
Nadere informatie27 oktober Terugkomavond SLO-alumni
27 oktober 2011 Terugkomavond SLO-alumni SLO Liaison Officer: Mevr. C. Van Liedekerke Coördinator: Dhr. G. Walraevens Medewerkers SLO: Mevr. D. Bulckmans Mevr. T. Casteele Mevr. H. De Groote Dhr. O. Holz
Nadere informatieWiskunde en informatica: innovatie en consolidatie Over vragen in het wiskunde- en informaticaonderwijs
Tijdschrift voor Didactiek der β-wetenschappen 22 (2005) nr. 1 & 2 53 Oratie, uitgesproken op 11 maart 2005, bij de aanvaarding van het ambt van hoogleraar Professionalisering in het bijzonder in het onderwijs
Nadere informatieGlossarium praktijkcomponent lerarenopleiding 17 februari 2011 - inter-enw-werkgroep
Inter ENW werkgroep stage Glossarium praktijkcomponent lerarenopleiding 17 februari 2011 - inter-enw-werkgroep Situering en ontstaan De inter-enw-werkgroep Stage heeft in november 2009 een gezamenlijke
Nadere informatieBekwaamheidseisen leraren
Concept eindversie december 2003 Bekwaamheidseisen leraren Stichting Beroepskwaliteit Leraren en ander onderwijspersoneel 2 Inleiding Wat goed onderwijs is, wordt bepaald door de samenleving. Die stelt
Nadere informatieLerarenopleidingen versterken: hoe doen we dat? Liesbeth Hens Departement Onderwijs en Vorming
Lerarenopleidingen versterken: hoe doen we dat? Liesbeth Hens Departement Onderwijs en Vorming liesbeth.hens@ond.vlaanderen.be Inhoud De conceptnota: lerarenopleidingen versterken Het ontwerpdecreet lerarenopleidingen
Nadere informatieAandachtspunten schooljaar
Aandachtspunten schooljaar 2007-2008 1. Aandachtspunten vanaf het schooljaar 2007-2008 1.1. Bachelor-Master-structuur (BaMa) Als gevolg van het invoeren van de BaMa-structuur in het hoger onderwijs worden
Nadere informatieAdvies over het ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering betreffende de organisatie van tijdelijke projecten in het basis- en secundair onderwijs
ADVIES Algemene Raad 18 mei 2006 AR/PCA/ADV/014 Advies over het ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering betreffende de organisatie van tijdelijke projecten in het basis- en secundair onderwijs VLAAMSE
Nadere informatieBuitengewoon onderwijs - Bijkomende of gespecialiseerde opleidingen voor leerkrachten
SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 163 van KATHLEEN HELSEN datum: 21 januari 2016 aan HILDE CREVITS VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS Buitengewoon onderwijs - Bijkomende
Nadere informatieCongres VELOV Elementen voor de toespraak van Pascal Smet Vlaams minister van Onderwijs, Jeugd, Gelijke Kansen en Brussel Mechelen, 26 maart 2014
Congres VELOV Elementen voor de toespraak van Pascal Smet Vlaams minister van Onderwijs, Jeugd, Gelijke Kansen en Brussel Mechelen, 26 maart 2014 Nieuwe ontwikkelingen en impulsen op sociaal, cultureel,
Nadere informatieStrategische noodzaak om te differentieren
Strategische noodzaak om te differentieren Studiemiddag ACTIS & APS 11 juni 2013 Vergroten deskundigheidsbevordering, professionaliteit en handelingsrepertoire onderwijspersoneel Het kabinet gaat bezuinigen
Nadere informatieAantekenformulier van het assessment PDG
Aantekenformulier van het assessment PDG Kandidaat: Assessor: Datum: Een startbekwaam docent voldoet aan de bekwaamheidseisen voor leraren in het tweedegraadsgebied (zie competentie 1 t/m 7 op de volgende
Nadere informatieVELOV - TOEKOMSTPLAN 2015-2018
VELOV - TOEKOMSTPLAN 2015-2018 VELOV, de beroepsvereniging voor lerarenopleiders in Vlaanderen, beoogt de ondersteuning van lerarenopleiders aan universiteiten, hogescholen, en centra voor volwassenenonderwijs
Nadere informatieAdvies ten gronde over certificaatsupplementen
ADVIES Algemene Raad 27 november 2008 AR/KST/ADV/012 Advies ten gronde over certificaatsupplementen VLAAMSE ONDERWIJSRAAD, KUNSTLAAN 6 BUS 6, 1210 BRUSSEL www.vlor.be Advies ten gronde over certificaatsupplementen
Nadere informatieCompetentiemeter docent beroepsonderwijs
Competentiemeter docent beroepsonderwijs De beschrijving van de competenties in deze competentiemeter is gebaseerd op: - de bekwaamheidseisen uit de Algemene Maatregel van Bestuur als uitwerking van de
Nadere informatieMaarten Simons Laboratorium voor Educatie en Samenleving PPW KU Leuven
Maarten Simons Laboratorium voor Educatie en Samenleving PPW KU Leuven Aantrekkelijkheid? Gangbaar scenario (aan de basis van het huidige systeem) Aanpassing van de opleiding Aanpassing van arbeidsomstandigheden
Nadere informatieNOTA AAN DE VLAAMSE REGERING
DE VLAAMSE MINISTER VAN ONDERWIJS NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: - Ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van de indeling van studiegebieden in opleidingen van het secundair volwassenenonderwijs
Nadere informatie1/8. Voor leerkrachten zijn 7 bekwaamheden geformuleerd:
1/8 informatie Wet BIO In de Wet BIO staat de kwaliteit van het onderwijspersoneel centraal, want daarmee staat of valt de kwaliteit van het onderwijs. Het doel van de Wet BIO is: een minimumniveau van
Nadere informatieAdvies over de basiscompetenties voor de leraren
Vlaamse Onderwijsraad Algemene Raad Leuvenseplein 4 23 maart 2004 1000 Brussel AR/RHE/ADV/014 Advies over de basiscompetenties voor de leraren 1 Situering Op 17 december 2003 vroeg mevr. M. Vanderpoorten,
Nadere informatieOpleiding van leraren in de informaticawetenschappen
Opleiding van leraren in de informaticawetenschappen Studienamiddag Informaticawetenschappen in het leerplichtonderwijs Paleis der Academiën, Brussel, 2015-04-29 Bern Martens Lerarenopleiding Sec. Onderwijs
Nadere informatieVlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.2 - November 2008-147-
Vlaams Parlement Vragen en Antwoorden Nr.2 November 2008 47 VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN FRANK VANDENBROUCKE VICEMINISTERPRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN WERK, ONDERWIJS
Nadere informatieEen onderzoek naar de kwaliteit van de opleidingsschool
Werkplekleren Werkplekleren: het han Een onderzoek naar de kwaliteit van de opleidingsschool Miranda Timmermans en Bas van Lanen Beide auteurs zijn verbonden aan de Hogeschool Arnhem en Nijmegen, Faculteit
Nadere informatieVragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO
Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO 1. Persoonlijke gegevens Naam school:.. Provincie school: o Antwerpen o Limburg o Oost- Vlaanderen o Vlaams- Brabant o West- Vlaanderen Wat is je functie?
Nadere informatieOnderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO
Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO 2016-2017 Opleidingsdeel voor de bachelor lerarenopleidingen voortgezet onderwijs van Driestar hogeschool (onderdeel van Driestar educatief)
Nadere informatieWerkdocument functioneringsgesprek voor leerkrachten 1
Werkdocument functioneringsgesprek voor leerkrachten 1 Inleiding: De VCOG kent een tweejarige gesprekkencyclus. In het ene jaar houdt de leidinggevende een functioneringsgesprek met de leerkracht. In het
Nadere informatieOverzicht curriculum VU
Overzicht curriculum VU Opbouw van de opleiding Ter realisatie van de gedefinieerde eindkwalificaties biedt de VU een daarbij passend samenhangend onderwijsprogramma aan. Het onderwijsprogramma bestaat
Nadere informatieVR DOC.0178/1
VR 2019 1502 DOC.0178/1 DE VLAAMSE MINISTER VAN ONDERWIJS NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: - Ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van diverse bepalingen van het besluit van de
Nadere informatieRegistratieaanvraag:
Registratieaanvraag: Suggesties voor het uitwerken van de valideringsvragen Dit document behoort bij het Format Registratieaanvraag van de VELON. Het beschrijft suggesties om te werken aan het beantwoorden
Nadere informatieCompetenties van leerkrachten in scholen met een katholiek geïnspireerd opvoedingsproject
Competenties van leerkrachten in scholen met een katholiek geïnspireerd opvoedingsproject Deze lijst is het onderzoekresultaat van een PWO-traject binnen de lerarenopleidingen van de KAHO Sint-Lieven,
Nadere informatieBrussel, 10 december _Advies_accreditatieverdrag. Advies. Accreditatieverdrag met Nederland
Brussel, 10 december 2003 111903_Advies_accreditatieverdrag Advies Accreditatieverdrag met Nederland Inhoud Inhoud... 2 1. Inleiding en situering adviesvraag... 3 2. Samenvatting... 4 3. Advies...5 2 1.
Nadere informatieInformatie werkplekleren
Informatie werkplekleren Pabo Venlo 2014-2015 Inhoudsopgave Inleiding Blz. 3 Stagedagen Blz. 4 Stageweken Blz. 4 Jaaroverzicht 2014-2015 Blz. 5 Opleidingsprogramma Blz. 6 Propedeusefase Hoofdfase Afstudeerfase
Nadere informatieCompetentievenster 2015
Windesheim zet kennis in werking Competentievenster 2015 TWEEDEGRAADS LERARENOPLEIDING WINDESHEIM Inleiding 3 Het competentievenster van de tweedegraads lerarenopleidingen van Hogeschool Windesheim vormt
Nadere informatieDe rol van de beroepsstandaard van lerarenopleiders in het personeelsbeleid. Véronique van de Reijt en Quinta Kools Fontys Lerarenopleiding Tilburg
De rol van de beroepsstandaard van lerarenopleiders in het personeelsbeleid Véronique van de Reijt en Quinta Kools Fontys Lerarenopleiding Tilburg Context van de Fontys Lerarenopleiding Tilburg (FLOT)
Nadere informatieAandachtspunten schooljaar
Aandachtspunten schooljaar 2002-2003 Oorspronkelijk meegedeeld in: Bekwaamheidsbewijzen deeltijds kunstonderwijs: wijzigingen vanaf 1 september 2002 referentie : PV/2002/7 publicatiedatum : (10/07/2002)
Nadere informatieOnderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO
Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO 2018-2019 Opleidingsdeel voor de bachelor lerarenopleidingen voortgezet onderwijs van Driestar hogeschool (onderdeel van Driestar educatief)
Nadere informatieGlossarium praktijkcomponent lerarenopleiding 27 oktober inter-enw-werkgroep
Glossarium praktijkcomponent lerarenopleiding 27 oktober 2010 - inter-enw-werkgroep Situering en ontstaan De inter-enw-werkgroep Stage heeft in november 2009 een gezamenlijke lijst over de terminologie
Nadere informatieVerantwoordelijke opleidingsonderdeel
Specifieke lerarenopleiding ECTS-fiches ECTS-Fiche opleidingsonderdeel: VAKDIDACTISCHE STUDIE Code: 10377 Academiejaar: 2017-2018 Aantal studiepunten: 3 Studietijd: 75 a 90 uur Deliberatie: Mogelijk Vrijstelling:
Nadere informatieVR DOC.0400/1
VR 2019 2903 DOC.0400/1 DE VLAAMSE MINISTER VAN ONDERWIJS NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: - Ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van het besluit van de Vlaamse regering van 12
Nadere informatieDe rol van de beroepsstandaard van lerarenopleiders in het personeelsbeleid. Voorloper Kwaliteit van lerarenopleiders
De rol van de beroepsstandaard van lerarenopleiders in het personeelsbeleid Voorloper Kwaliteit van lerarenopleiders Véronique van de Reijt en Quinta Kools Fontys Lerarenopleiding Tilburg Context van de
Nadere informatieAdvies over het voorstel van nieuwe opleidingen en opleidingenstructuren in het dbso vanaf 1 september 2015
Raad Secundair Onderwijs 7 mei 2015 RSO-RSO-ADV-1415-006 Advies over het voorstel van nieuwe opleidingen en opleidingenstructuren in het dbso vanaf 1 september 2015 Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus
Nadere informatieAdvies over de projectoproep proeftuin Opleiding voor Opleiders van Volwassenen
4 ADVIES Raad Levenslang en Levensbreed Leren 23 mei 2006 RLLL/PCA/ADV/012 Advies over de projectoproep proeftuin Opleiding voor Opleiders van Volwassenen VLAAMSE ONDERWIJSRAAD, LEUVENSEPLEIN 4, 1000 BRUSSEL
Nadere informatieHoorzitting Commissie Onderwijs Conceptnota lerarenopleiding
Hoorzitting Commissie Onderwijs Conceptnota lerarenopleiding Lerarenopleidingen versterken Visie hogescholen bij de conceptnota Johan Veeckman, voorzitter VLHORA 1 Algemene aandachtspunten Nood aan promotie
Nadere informatieOp Stapel mei Onderwijsorganisatie en -personeel Huis van het GO! Willebroekkaai Brussel
Op Stapel 2015-06 13 mei 2015 13-05-2015 Onderwijsorganisatie en -personeel Huis van het GO! Willebroekkaai 36 1000 Brussel In de rubriek Op Stapel geven de collega's van de afdeling Onderwijsorganisatie
Nadere informatieSAAM wijzer Professioneel statuut De Fonkeling
1 SAAM wijzer Professioneel Statuut 1.1 Aanleiding Vanaf 1 augustus 2017 is de wet Beroep leraar en lerarenregister (WBL) van kracht. Met deze wet wordt beoogd dat de positie van de leraar versterkt wordt,
Nadere informatieDE VLAAMSE REGERING, Gelet op het advies van de Inspectie van Financiën, gegeven op 8 februari 2008;
Ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van het besluit van de Vlaamse Regering van 11 juni 2004 tot vaststelling van de vorm van de diploma's en de inhoud van het bijhorend diplomasupplement
Nadere informatieToelichting competenties
Toelichting competenties De vraag van dit onderzoek was of leerkrachten, intern begeleiders en schoolleiders die werken met nieuwkomers aanvullende of extra competenties nodig hebben bovenop de bekwaamheidseisen
Nadere informatieZelfevaluatie. Inleiding:
Sabine Waal Zelfevaluatie Inleiding: In dit document heb ik uit geschreven wat mijn huidige niveau is en waar ik mij al zoal in ontwikkeld heb ten opzichte van de zeven competenties. Elke competentie heb
Nadere informatieECTS- FICHE. L.Fret, H. Hicketick, S. Van Schoubroeck
Specifieke lerarenopleiding ECTS- FICHE ECTS-Fiche Communicatievaardigheid Code: COMM Cluster: 1 Academiejaar: 2017-2018 Aantal studiepunten: 3 Studietijd: 75 à 90 lestijden Deliberatie: mogelijk Vrijstelling:
Nadere informatieLandelijk Expertisecentrum voor Onderwijs en Zorg. Inclusief Bekwaam: Ontwikkelscan
Landelijk Expertisecentrum voor Onderwijs en Zorg Inclusief Bekwaam: Ontwikkelscan Beeld van een leraar? Autonoom Avontuurlijk Professioneel Ontwikkelscan zelfbeoordeling met het oog op ontwikkeling ontwikkeld
Nadere informatieBegrippenkader Studieloopbaanbegeleiding en Reflectie
Begrippenkader Studieloopbaanbegeleiding en Reflectie Kariene Mittendorff, lectoraat Innovatief en Effectief Onderwijs Studieloopbaanbegeleiding Binnen scholen wordt op verschillende manieren gewerkt aan
Nadere informatieAdvies over de decreetwijziging betreffende de Regionale Technologische Centra (RTC)
ALGEMENE RAAD 25 november 2010 AR-AR-KST-ADV-005 Advies over de decreetwijziging betreffende de Regionale Technologische Centra (RTC) Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus 6 BE-1210 Brussel T +32 2 219
Nadere informatiePartnerschap. en scholen werken op basis van een gezamenlijke verantwoordelijkheid samen met studenten aan hun ontwikkeling tot professional.
Sinds een tiental jaren hebben we opleidingsvormen ontwikkeld die recht doen aan zowel vakbekwaamheid als praktijkkennis van aanstaande leraren. In toenemende mate doen we dat op basis van opleiden in
Nadere informatieEen taakgericht beroepsbeeld van de leraar
Een taakgericht beroepsbeeld van de leraar Leerkracht-expertise beschrijven aan de hand van Entrustable Professional Activities Maarten Lamé, PO Raad Lotte Henrichs, Universiteit Utrecht, Onderwijsadvies
Nadere informatieSamenwerking over lerarenopleidingen heen:
Samenwerking over lerarenopleidingen heen: Hoe aspirant-leraren voorbereiden op inclusief lesgeven? Debbie De Neve, Ellen Vandervieren Overzicht Context Doel van het inclusietraject Verloop van het inclusietraject
Nadere informatieOp 26 mei 2019 kiezen we ook een nieuw Europees parlement.
SHAPE THE FUTURE OF EUROPE WITH TEACHERS TUCE Key Demands verkiezingen 2019 Een blik vooruit Op 26 mei 2019 kiezen we ook een nieuw Europees parlement. We leggen de Vlaamse democratische partijen vier
Nadere informatieAdvies over het voorstel van onderwijskwalificatie graduaat in het winkelmanagement
Algemene Raad 20 december 2012 AR-AR-ADV-010 Advies over het voorstel van onderwijskwalificatie graduaat in het winkelmanagement Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus 6 BE-1210 Brussel T +32 2 219 42 99
Nadere informatieDAG VAN DE BEROEPSKOLOM 9 O K TO B E R 20 1 5
DAG VAN DE BEROEPSKOLOM MBO-HBO 9 O K TO B E R 20 1 5 Doelen Kijken wat al goed werkt Nagaan of iets bijdraagt aan de kwaliteit van de aansluiting en doorstroom Aangeven wat kan verder worden uitgewerkt
Nadere informatieBeantwoording vragen Tweede Kamer bij rapport Financiering onderwijs vernieuwingen voortgezet onderwijs 1990-2007 (30 november 2007)
Algemene Rekenkamer Lange Voorhout 8 Postbus 20015 2500 EA Den Haag T 070-3424344 BEZORGEN F 070-3424130 De Voorzitter van de Tweede Kamer E voorljchting@rekenkamer.ni der Staten-Generaal w www.rekenkamer.ni
Nadere informatie1. Welke redenen zouden je ertoe aanzetten (of hebben je ertoe aangezet) voor het beroep van leraar/lerares te kiezen?
Reflectieformulier bij deel 1 van de lesstage SLO Geschiedenis KU Leuven Beperk je in je antwoorden niet tot algemene vaststellingen, maar zoek ook naar verklaringen. Probeer je antwoorden zo concreet
Nadere informatieBEOORDELINGSFORMULIER STAGES BACHELOR NIVEAU 3
Faculteit Geesteswetenschappen BEOORDELINGSFORMULIER STAGES BACHELOR NIVEAU 3 Onderstaand formulier betreft de beoordeling van het stageverslag en het onderzoeksverslag. Deze wordt door de begeleidende
Nadere informatieSOCIALE EN BURGERSCHAPSCOMPETENTIE
Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel SOCIALE EN BURGERSCHAPSCOMPETENTIE Algemene vorming op het einde van de derde graad secundair onderwijs Voor de sociale
Nadere informatieAdvies over de voorstellen van opleidingsprofiel voor het secundair volwassenenonderwijs
Raad Levenslang en Levensbreed Leren 18 november 2014 RLLL-RLLL-ADV-1415-001 Advies over de voorstellen van opleidingsprofiel voor het secundair volwassenenonderwijs Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus
Nadere informatieAlle competenties moeten met voldoende zijn beoordeeld
BEOORDELINGSFORMULIER / Artistieke Praktijk II jaar 4 Blad 1 Toetscode: Datum: Handtekening student: Beoordelaar 1: Handtekening beoordelaar 1: Beoordelaar 2: Handtekening beoordelaar 2: Extern deskundige:
Nadere informatieVlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.8 - Mei-Juni
Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.8 - Mei-Juni 2009-147- VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN FRANK VANDENBROUCKE VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN WERK, ONDERWIJS
Nadere informatieNOTA AAN DE VLAAMSE REGERING
DE VLAAMSE MINISTER VAN ONDERWIJS NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: - Ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van de indeling van studiegebieden in opleidingen van het secundair volwassenenonderwijs
Nadere informatieECTS-fiche. 1. Identificatie. Graduaat Maatschappelijk werk Module Geïntegreerde competentieverwerving 3. Lestijden 40
ECTS-fiche 1. Identificatie Opleiding Graduaat Maatschappelijk werk Module Geïntegreerde competentieverwerving 3 Code Ad3 Lestijden 40 Studiepunten n.v.t. Ingeschatte totale 120 studiebelasting (in uren)
Nadere informatieBekwaamheidsdossier. februari 2006 O. OC0602_p8_12 Personeelsbeleid2.i8 8 19-01-2006 16:29:26
Bekwaamheidsdossier Laat zien wat je i februari 2006 O OC0602_p8_12 Personeelsbeleid2.i8 8 19-01-2006 16:29:26 Is het bekwaamheidsdossier een nieuwe papieren tijger? Dat hoeft niet. Leraren die zelf verantwoordelijk
Nadere informatieECTS-fiche. 1. Identificatie. Specifieke lerarenopleiding Maatschappelijk en beroepsgericht handelen in de onderwijspraktijk
ECTS-fiche Opzet van de ECTS-fiche is om een uitgebreid overzicht te krijgen van de invulling en opbouw van de module. Er bestaat slechts één ECTS-fiche voor elke module. 1. Identificatie Opleiding Specifieke
Nadere informatieGeschiedenis en VOET
Geschiedenis en VOET Per 1 september 2010 traden de nieuwe vakoverschrijdende eindtermen (VOET) in werking en vanaf 1 september 2011 zal de doorlichting de VOET meenemen in de focus van de scholen. De
Nadere informatieBijlage 5: Formulier tussenevaluatie
Bijlage 5: Formulier tussenevaluatie Formulier tussenevaluatie Naam student: Studentnummer: Naam school / onderwijsinstelling: Naam werkplekbegeleider: Naam instituutsopleider: Datum: Beoordeling Niet
Nadere informatieVR DOC.0207/2
VR 2019 2202 DOC.0207/2 Besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van de regelgeving betreffende de bekwaamheidsbewijzen en salarisschalen van de personeelsleden van de onderwijsinstellingen voor gewoon
Nadere informatieSpecifieke lerarenopleiding maatschappijwetenschappen en filosofie
Specifieke lerarenopleiding maatschappijwetenschappen en filosofie www.soc.kuleuven.be/slo Waarom kiezen voor de specifieke lerarenopleiding (SLO)? Deel jij graag je kennis met anderen? Spreek je graag
Nadere informatieGezien het bovenstaande zijn kunstvakken direct of indirect betrokken bij het nastreven van vakoverschrijdende
Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel VOET EN STUDIEGEBIED BEELDENDE KUNSTEN KSO VOET EN STUDIEGEBIED PODIUMKUNSTEN KSO 1 De eigenheid van kunst en de VOET
Nadere informatieAdvies over de implementatie van ISCED 2011 in Vlaanderen
Algemene Raad PCA / 26 januari 2012 AR-AR-ADV-007 Advies over de implementatie van ISCED 2011 in Vlaanderen Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus 6 BE-1210 Brussel T +32 2 219 42 99 F +32 2 219 81 18 www.vlor.be
Nadere informatieVlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.3 - December
Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.3 - December 2009-517- VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN PASCAL SMET VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS, JEUGD, GELIJKE KANSEN EN BRUSSEL Vraag nr. 60 van 29
Nadere informatieAdvies over de conceptnota lerarenopleiding
ADVIES Algemene Raad 27 januari 2005 AR/PCA/ADV/004 Advies over de conceptnota lerarenopleiding VLAAMSE ONDERWIJSRAAD, LEUVENSEPLEIN 4, 1000 BRUSSEL www.vlor.be Advies over de conceptnota lerarenopleiding
Nadere informatie