IVN Asten-Someren & VWG De Peel Verslag Vogelherkenningscursus VWG De Peel

Transcriptie

1 IVN Asten-Someren & VWG De Peel Verslag Vogelherkenningscursus 2010 VWG De Peel Vogels kijken kan overal Overal zijn vogels. Waar je ook kijkt als je buiten bent, zie je ze zitten, zwemmen of vliegen. Vogels zien is leuk, maar er bewust naar kijken is nog leuker. Voor veel mensen is het een hobby en een verrijking van hun leven: kijken naar hun kleuren, vormen en gedragingen is genieten! Belangstellenden kunnen zich aanmelden voor 15 jan 2010 bij Frans Hoefnagels, Oliemolen 10, 5721 WN Asten of e- mailen naar: Een aanmeldingsformulier is aan te vragen via F.Hoefnagels of te downloaden van website. De kosten bedragen 65,- De prijs is inclusief cursusmateriaal en koffie. Het cursus bedrag aub overmaken op Raborekening tnv IVN Asten/Someren, o.v.v. Vogelherkenning Inlichtingen: Toon v. Seggelen ( ) of kijk op: Het IVN Asten-Someren organiseert een Vogelherkenningscursus Met deze cursus willen we belangstellenden in de gelegenheid stellen meer te weten te komen over vogels en meer inzicht te krijgen in hun gedrag, waar ze leven en waar ze vandaan komen. De cursus wordt gegeven op 8 woensdag avonden met 7 excursies op zaterdag en wordt gegeven door leden van de vogelwerkgroep De Peel en enkele gastdocenten. Thema s die worden behandeld zijn o.a.: Kennismaking + Introductie Kenmerken algemeen Vogeltrek & Wintergasten Vogels van Water & Moeras Vogels in Tuin & Park Roofvogels & Uilen Vogels van Weide & Heide Zang, Territorium & Balts 8 Theorielessen zijn op woensdagavonden om uur in de Stulp aan de Ostaderweg 30 te Asten en de 7 excursies zijn op zaterdagen (meestal s morgens, tijdstip van aanvang op afspraak): 3 februari 10 februari, exc. 13/2 Foerageerrende ganzen 24 februari, exc. 27/2 De Banen 10 maart, exc. 13/3 Soerendonk 24 maart, exc. 27/3 Centrum Asten 14 april, exc. 5 juni Uilen ringen, Someren 21 april, exc. 24/4 Moostdijk 12 mei, exc. 15/5 Starkriet

2 Excursie Foerageergebieden Ganzen, zaterdag 13 februari Na de leerzame en interessante instructieavond door Jacques Feijen, gingen we zaterdagmorgen in twee groepen op pad. Het doel was ganzen te gaan bekijken. Ganzen komen in de winter vanuit het koude noorden naar hier om te foerageren. Zodoende kunnen ze voldoende energie opdoen om in de lente weer terug te vliegen en hun jongen groot te brengen. Wij gingen met onze groep eerst naar het Leegveld in Liessel waar normaal gesproken veel ganzen zitten. Maar nu waren ze allemaal weg, we zagen alleen n paar schapen. We reden langzaam door langs weiden en akkers, ondertussen goed rondkijkend of we toch ergens ganzen zagen, maar zonder resultaat. Na overleg werd er besloten om via Griendsveen, Helenaveen en Neerkant richting de Groote Peel te rijden, hopend op meer succes. Op de Soemeersingel werd gestopt. Ganzen! In de verte zagen we twee koppels Grauwe Ganzen en n eindje verder n groepje van zo n 15 stuks. Jacques zei tegen mij: Dat wordt n kort verslagje. Op de kanaalstraat richting Liessel werd er weer gestopt. Nu hadden we meer geluk. We zagen n grote groep ganzen en door de telescoop van Jacques zagen we Kolganzen, Rietganzen en twee Nijlganzen. n Eindje verder op de Snoertsebaan zagen we n grote groep Kolganzen en Rietganzen. Deze zat dichterbij zodat we ze ook met onze verrekijkers goed konden zien. Vanaf de Meijelseweg zagen we in n groepje ganzen een Toendrarietgans die te herkennen was aan een kleine oranje band rond zijn snavel. Op weg naar de Groote Peel zagen we vanaf de Bosdijk nog een groep van zo n 100 Kolganzen en Rietganzen. Op n gegeven moment schrokken ze ergens van en vlogen toen massaal op. Dat was een spectaculair gezicht! Daarna reden we verder naar de Moostdijk aan de rand van de Groote Peel waar we bij de andere groep uitkwamen. Andere vogels die zij hadden gezien waren: Kramsvogel, Boomkruiper, Wilde eend, Blauwe Kiekendief, Buizerd en Aalscholver. Na ervaringen uitgewisseld te hebben werd besloten om terug te gaan naar de Stulp. Al met al was het na een aarzelende start toch nog een zeer geslaagde excursie geworden. Ik wil alle begeleiders hiervoor hartelijk bedanken. Ik kijk al uit naar de volgende excursie. Harrie van Schalen. Tussen de Riet- en Kolganzen, één opvliegende Brandgans, foto: Maria van Neerven Verslag Vogelherkenningcursus 2010.doc 2/13 28 juni 2010

3 Zaterdagmorgen kwart voor negen. Koud. 3 Graden onder nul. Een veertigtal personen, goed ingepakt, dikke jas, handschoenen aan, pet op, das om, heeft zich verzameld op het parkeerterrein tegenover De Stulp. Oh, dat zijn zeker weer die lui van het IVN. Ja, inderdaad. In het kader van de vogelherkenningscursus is voor vandaag de eerst excursie gepland. Aanvankelijk lag het in de bedoeling naar De Banen in Nederweert te gaan. Maar door de weersomstandigheden is dit gebied moeilijk toegankelijk en valt er weinig te zien. Daarom is besloten om fouragerende ganzen te gaan spotten in De Groote Peel ten westen van Mijl op Zeven en in het Leegveld ten oosten van Liessel. Na een korte uitleg, het formeren van twee groepen en het uitdelen van enkele verrekijkers vertrekt onze groep, o.l.v. Hendrik Winkelmolen, naar De Groote Peel. Onderweg zien we al een buizerd langs de rand van een weiland op een paal zitten en een aantal houtduiven vliegt op. In de Frenkenbaan ziet Hans in de verte in een weiland een aantal wolganzen staan, de zwarte en de witte. Langs de Eindhovense Baan in, een weiland, ontwaren we een eerste grotere groep ganzen. Het zijn er zo n 80. We stoppen hier om de ganzen goed te kunnen bekijken. Het blijkt voornamelijk om de kolgans te gaan. De zwarte strepen op zijn buik en de witte kol rond zijn snavel zijn duidelijk te zien. Andere kenmerken van deze gans zijn de oranje poten en de oranje snavel. Tussen deze kolganzen bewegen zich ook enkele rietganzen. Deze zijn herkenbaar aan de bruine kop en de donkere snavel met gele band. Een ander kenmerk van deze gans zijn de oranje-gele poten. Volgens Gerard gaat het hier om 2 verschillende soorten, nl. de Taigarietgans en de Toendrarietgans. Tijdens het spotten komt er ook nog een grote groep ganzen in een prachtige V-formatie overvliegen. Hun geluid is al van verre hoorbaar. De ganzen zijn enigszins onrustig en vliegen wat op en neer, om tenslotte definitief te verdwijnen. We hebben er ook nog een buizerd zien vliegen met een mooi, licht verenkleed. Iets verderop in het weiland bevindt zich ook nog een groep meeuwen. Bij nadere inspectie blijkt het om de stormmeeuw te gaan. Deze meeuw is te herkennen aan de lichtelijk bruin gestreepte kop en de groengelige snavel met de zwarte vlek. Na een goede drie kwartier vertrekken we. Maar al gauw zien we aan de linkerkant van de weg opnieuw een groep ganzen. Volgens Herman gaat het om een groep van zo n 200 à 300 vogels. Ook dit zijn weer grotendeels kolganzen, maar hiertussen zien we ook een paar brandganzen lopen. Deze vogels zijn meteen te herkennen aan hun witte kop en de zwarte borst en hals. Verder vallen hun zwarte poten en zwarte snavel op. Als vijfde soort hebben we ook nog de grauwe gans gezien. Deze is groter dan de kolganzen waar hij tussen loopt en hij is vooral ook te herkennen aan zijn roze poten. Alles bij elkaar is het een mooi aantal ganzen dat we te zien hebben gekregen. We hadden gehoopt de roodhalsgans nog te zien, maar helaas. We hebben onderweg nog 2 stops gemaakt. Bij de eerste stop zien we links van de weg weer een groep ganzen. Rob ziet rechts van de weg tussen de rietstoppels een kramsvogel rondscharrelen. Normaal komt de kramsvogel in grote getale voor, maar in dit geval gaat het om een enkel exemplaar. Nadat Rob en Gerard hun telescoopkijker hebben ingesteld, krijgen we allen de gelegenheid deze vogel eens goed te bekijken. Hij behoort tot de lijsterachtige. Opvallend is zijn grijze kop en de bruinbeige gestippelde borst. Een telescoopkijker is een onmisbaar attribuut, want met een gewone verrekijker is het onmogelijk deze vogel goed in beeld te krijgen, laat staan om details waar te nemen. Een leuk verjaardagscadeau!! Tussen twee haakjes, woensdag 17 februari zag ik, vanuit de keuken, op het Loverveld tussen de gevallen bladeren een stuk of 50 koperwieken rondscharrelen. Ook deze vogel hoort tot de lijsterachtige. De laatste stop wordt gemaakt om een groep vogeltjes te bekijken die vlak boven een weiland golft. Het is moeilijk om ze goed in beeld te krijgen, maar volgens Hendrik gaat het om de veldleeuwerik. Het is een groep van zo n 30 à 40 exemplaren. Tijdens deze laatste stop komen eindelijk de thermosflessen te voorschijn. De kou is inmiddels goed in onze ledematen doorgedrongen, een hete kop koffie is dus zeer welkom. We besluiten de excursie af te ronden en om half twaalf zijn we weer terug bij De Stulp. Verslag Vogelherkenningcursus 2010.doc 3/13 28 juni 2010

4 Verslag Vogelherkennigscursus 2010 Om volledig te zijn, moet ik nog vermelden dat we ook de volgende vogels hebben gezien: boomkruiper, staartmees, torenvalk, blauwe kiekendief, zilverreiger, roek, spreeuw en vink. Alles bij elkaar hebben we een twintigtal verschillende soorten vogels waargenomen. Een mooi resultaat, nietwaar? Mijn excuses voor de eventuele onvolkomenheden in dit verslag. Ik heb alles uit mijn hoofd moeten reproduceren, dus niet alles staat me meer heel duidelijk voor de geest. Hopelijk toch een duidelijke impressie van de eerste excursie. Mij rest nog de begeleiders te bedanken voor hun uitleg en graag tot de volgende keer. De groeten, Toon Sauvé. Excursie de Banen, Nederweert-Eind, zaterdag 27 februari Het was om half negen verzamelen op de parkeerplaats bij de Stulp, een beetje grijs en koud, maar allemaal benieuwd welke vogels dat we zouden gaan zien. Aangekomen bij het natuurgebied, werden we verdeeld in vier groepen, omdat we met zoveel waren. Ook de tien gidsen werden verdeeld over de groepen. We gaan dan vogels kijken, maar luisteren is nog belangrijker. Het valt ons op, dat de gidsen eerst de vogels horen en dan weten zij waar ze ze kunnen vinden. De geelgors was ons beloofd en het was dan ook de eerste vogel die we zagen. Later op de wandeling kwamen we er nog verschillende meer tegen. Zo wordt er ook verteld welke vogels je waar kunt vinden. Veel kleintjes in de bossages. Met een telescoop kun je alles dichtbij halen. We zagen oa een veldleeuwerik op een molshoop, een bonte specht hoog tegen een boom, spreeuwen met daartussen koperwieken in een weiland, een boomkruiper tegen een boom, grauwe ganzen in de verte en nog veel meer. Al lopend krijg je uitleg over specifieke kenmerken, zoals gedrag, zang, manier van vliegen, welke je altijd bij elkaar vindt en waar je ze vindt. Op het einde van de wandeling begon het te regenen en werd het wel erg koud, ook de vogels lieten zich niet veel meer zien. De erwtensoep van Jos was dan ook meer dan welkom, erg lekker!! Allemaal bedankt voor de heerlijke morgen! Maria en Ricus van Neerven De Stulp Asten 8.30 uur : Onder een bewolkte hemel stonden ongeveer 38 cursisten met hun begeleiders klaar voor vertrek naar De Banen. Vanuit de auto zagen we onderweg al Knobbelzwanen in de weilanden langs de Zuid Willemsvaart. En in de weilanden rondom De Banen zaten een groep Kramsvogels en een groep ganzen; n.l. de Grauwe- de Kol- de Riet- en de Nijlgans. Verslag Vogelherkenningcursus 2010.doc 4/13 28 juni 2010

5 Vlakbij de plaats waar onze wandeling zou beginnen, kwam er nog een pracht van een Kiekendief voorbij vliegen. Dus voordat we een meter gelopen hadden, was de excursie al geslaagd. In vier kleinere groepen gingen we aan de wandel. Het werd eigenlijk meer stilstaan dan wandelen; zoveel was er te zien en te horen. Onze gids Gerard gaf ons vele tips waar we op moesten letten bij het herkennen van de vogels en hun geluiden. Gerard wees ons er op wat voor piepje en bliebje bij welke vogel hoorde. Zo zagen we niet, maar hoorden we wel de Winterkoning, Geelgors, Zanglijster, Matkopmees, Heggenmus, Boomkruiper en Groene Specht. Ondertussen was het gaan regenen en voelden we de "waterkou". Daardoor herkenden sommigen van ons beter de vogels dan hun eigen handen. Maar dat even terzijde, want met de hulp van Gerard en een zakdoek om de lenzen van de verrekijker te drogen ontdekten we o.a. Staartmezen, een Grote bonte specht, Merels, Vinken en een Fazant. Bovendien genoten we volop van een paar baltsende Kievieten. Ze duikelden door de lucht en lieten geregeld hun typische "Kiewiet! Kiewiet!" roep horen. En dat duidde vast niet op de aanwezigheid van "Wiet" op de akker. In de vogelhut aan het ven had een van de begeleiders een telescoop opgesteld. Deze had een nest met daarop een Blauwe Reiger in het vizier. Ook vertelde hij ons het een en ander over de historie van het natuurgebied. Het ven is een oud Peelven waar vroeger turf zat. Doordat er in de bodem in dit gebied zaden van zeldzame oeverplanten zijn gevonden, heeft het Limburgs Landschap extra subsidie ontvangen. Zodoende was er gelegenheid om in dit gebied deze oeverplanten weer een kans te geven zich te ontwikkelen en ze te behouden voor de toekomst. Zo kwamen we na dit alles weer bij elkaar op de parkeerplaats van de "Houtsberg". Het regende niet meer en we waren klaar voor het "toetje" van deze excursieochtend. Jos en Irma trakteerden ons op zelfgemaakte stevige erwtensoep. Daar konden we weer warm mee thuiskomen!! Iedereen die aan deze mooie excursie meewerkte: Van harte bedankt! Nellie Maas- v.d.loo Excursie Soerendonks Goor en Ringselvennen (zinkfabriek, Budel), zaterdag 13 maart Na de leerzame cursus over water- en moerasvogels van afgelopen woensdag zagen we toch wel uit naar de excursie op het Soerendonks Goor en de Ringselvennen. Dit is een gebied waar we grote kans maakten om er allerlei soorten watervogels te zien. Zowel de grondeleenden als de duikeenden waren volop vertegenwoordigd. Voor de gedane waarnemingen verwijs ik naar de waarnemingenlijst die bij dit verslag is gevoegd. Met name mooie waarnemingen waren de slobeenden, de wintertalingen, de smienten, de bergeenden en de brilduikers. Het viel op dat met name op het Soerendonks Goor verschillende soorten eenden vlak bij elkaar zaten, zodat je de verschillen goed kon zien. We hebben dan ook ruimschoots de tijd genomen om te kijken. Daar kwam nog bij dat onze hofleverancier van verrekijkers en telescopen ook aanwezig was om ons zijn assortiment te tonen en uit te proberen. Naast de waarnemingen op het water hebben we ook nog leuke waarnemingen gehad in de nabije omgeving. Een boomleeuwerik verraste ons met zijn gezang en even later zagen we hem in een boom en op de grond. Dat is erg vroeg voor de tijd van het jaar. Na het Soerendonks Goor waren de Ringselvennen aan de beurt. Het regende nogal toen we vertrokken, maar we hadden geluk, toen we arriveerden was de regen opgehouden. Deze vennen voegden niet veel toe aan de waarnemingen die we al gedaan hadden op het Soerendonks Goor. Hier zagen we de brilduiker die we nog niet hadden gezien. In de omgeving hebben enkelen van ons een roodborsttapuit en twee graspiepers gezien. Er is ook een waarneming van een slechtvalk gedaan, die erg ver weg zat en daarom niet helemaal zeker. Op weg naar huis zijn nog scholeksters, waterhoentjes, knobbelzwanen en kieviten waargenomen. We hebben een leerzame excursie gehad en gelukkig viel het met de regen mee, dat is op voorgaande excursies wel eens anders geweest. Alle begeleiders van harte bedankt voor jullie inzet en enthousiasme. (Foto: Jowan Iven). Rob Boesten Verslag Vogelherkenningcursus 2010.doc 5/13 28 juni 2010

6 Met nagenoeg de complete groep vertrekken we stipt op tijd onder regie van Jo van Santen richting het Soerendonks Goor. Het weer is bij aankomst redelijk somber en grijs, en in eerste instantie dacht ik dit wordt moeizaam om vogels te spotten. Maar het tegendeel bleek waar te zijn, na verdeeld te zijn in 2 groepen blijf ik zo veel mogelijk en zo dicht mogelijk bij Peter van Lieshout deze wandelende en vooral pratende vogelgids met een ongelofelijk kennis van de vogels en alles wat er bij komt. De meeste vogels die we spotten zitten redelijk ver weg dus de telescoop kijkers van de gidsen zijn fantastisch voor dit soort situaties. De firma Rooymans komt langs om kijkers te demonstreren, ik heb er eerlijk gezegd niet naar gekeken ik vond het jammer om daar tijd aan te spenderen ( dat doe ik wel als ik van plan ben om iets aan te schaffen ) de Wintertaling had ik nog nooit zo mooi in beeld gekregen met al zijn kleuren en gele vlek op het achterlijf zeker toen een waterig zonnetje doorbrak was het prachtig om te zien. Naast de Wintertaling hebben we de volgende vogels waar kunnen nemen: Nijlgans, Canadese gans, Wintertaling, Smient, Knobbelzwaan, Kuifeend, Blauwe reiger, Aalscholver, Wilde eend, Grauwe gans, Bergeenden ( ik zie ze elk jaar op de wadden maar had niet door dat ze ook in deze regio voorkomen) Tafeleend, Smiet ( wiew wiew geluid ) Grote zilverreiger als klap op de vuurpijl kwam deze voorbij vliegen, werkelijk schitterend Pieter hoort op een gegevenmoment een Boomleeuwerik ( tuuw, tuuw, tuuw geluid ) Na een minuut of 3 heeft hij hem gevonden typisch fladderend omhoog en zich daarna bijna naar beneden laten vallend, het verschil met een andere leeuwerik is dat deze boomleeuwerik een korte staart heeft zo vertelt Pieter en is nog maar net terug van zijn winterverblijf. Ik weet niet of hij ook nog een andere zang heeft als van een veldleeuwerik. Ik wist overigens niet dat IVN om de hoogte was van mijn dieetwens, er waren zelfs worstenbroodjes geregeld ( die ik op zaterdag meestal eet ) wat een luxe zeg, heerlijk!! Verslag Vogelherkenningcursus 2010.doc 6/13 28 juni 2010

7 Na deze onderbreking vertrekken we naar Budel nabij de zinkfabriek zien we de Ringselvennen, Een rare locatie om op een industrieterrein naar vogels te gaan kijken, het deed een beetje denken aan het voormalig Oostblok, hekwerken stomende schoorstenen, spoorrails, grijs somber weer en het regende af en toe, herinneringen kwamen weer boven. Maar het mooie is dat we ook hier redelijk wat vogels gezien en gehoord hebben, en daarnaast hoefde je alleen maar de ander kant op te kijken om te tegenstelling van het industrieterrein te zien, een mooi groot ven waar je geen snoeken mee mag nemen!!. Bij aankomst vlogen er 3 wulpen weg ( waarschijnlijk door ons verstoord ) Daarnaast hebben we de volgende vogels gespot: Fuut, Kokmeeuw ( sommige nog in winterkleed andere op weg naar zomerkleed ( donkere kop ), Kieviet, Brilduiker (met de telescoopkijker de vlek goed kunnen zien ) We hebben het gehad over een graspieper ( heeft extreem lange achter tenen ), Tafeleend, Knobbelzwaan, Dodaars gehoord maar deze liet zich niet zien ook niet na lang speuren Het advies van vandaag mag ook wel in de boeken, als beginnend vogelaar moet je gewoon veel Dubbel LL ( spreek uit dubbel ellen ) hoorde ik Pieter zeggen. Natuurlijk was dit weer een of ander vogelaars Latijn en begreep er weer niets van. Het betekent gewoon dat je als vogelaar het volgende moet doen: VEUL LOEREN EN LUISTEREN Dit waren de ervaringen van een cursist en het geeft mij de gelegenheid om het hele team van gidsen en andere ondersteuners van de IVN te bedanken voor een mooie en leerzame dag, perfect georganiseerd!! Weer : aanvangkelijk grijs daarna opklaringen met af en toe een bui 5-7 graden Celsius Arjan Jeurgens Verslag Vogelherkenningcursus 2010.doc 7/13 28 juni 2010

8 Excursie centrum Asten, zaterdag 27 maart Verslag Vogelherkennigscursus 2010 Op zaterdag 27 maart zijn we om 8.15 uur gestart vanaf de parkeerplaats van het IVN gebouw. Onderwerp was "vogels in tuinen en parken". Onze groep bestond uit de deelnemers: Harrie Aarts, Jan Verberne, Piet Crooijmans, Theo Welten, Jos van Hoeij, Harrie van Santvoort en de deskundige begeleider en fotograaf Johan uit Aarle Rixtel. Al lopend hebben we diverse vogels gespot en ook speciaal gelet op de geluiden die ze maken. We hebben de navolgende vogels gezien: Staartmees, vink, ekster, kraai, kauw, spreeuw, merel, lijster, boomklever, tjiftjaf, boomkruiper, houtduif, roodborst, wilde eend, pimpelmees, huismus, heggenmus, groenling, kokmeeuw, grote bonte specht en groene specht. Vooral in de tuinen van de zusters en de paters was het bijzonder leerzaam. Ook het kopje koffie bij de paters, (want het weer liet ons weer een beetje in de steek), was bijzonder welkom en ook gezellig. Gids Johan heeft ons prima rond geleid en veel geleerd. Vooral de spechten die op die dag bijzonder actief waren vormden voor onze groep het hoogtepunt. We hebben zowel de bonte- als de groene heel goed kunnen bekijken en beluisteren. Kortom een leerzame en gezellige ochtend. Met vr gr Harrie van Santvoort Vertrek vanaf het parkeerterrein aan de Rootweg. Het weer was voor het eerst ons eens goed gezind; zonnig en helder. Even letten op de stand van de zon bij vertrek; liefst van achteren. Eerst liepen we door het bosje direct gelegen achter de Jan Paagman Sterrenwacht. Het bosje bestaat gedeeltelijk uit loofhout en naaldhout. Nog geen blad aan de bomen, dus de vogels die er verbleven lieten zich goed zien. Specifieke soort voor naaldhout, de kuifmees, was bezig met het uithakken van een nestholte in een oude berkenboom. Slechts één van de twee was met de hakwerkzaamheden bezig. Direct buiten het bosje een slot en weilanden. Een ander biotoop, dus ook andere vogels. In de verte een koppel scholeksters op de maïsakker; 4 wilde eenden op de sloot. Het waren allemaal woerden. Boven de Slotweg een overvliegende sperwervrouwtje belaagd door een zwarte kraai. Koppel witte kwikstraat, een koppel spreeuwen en een koppel holenduiven zaten op het schuurtje in de wei aan de Slotweg. We staken de Bergdijk over en zagen hoog in de lucht een hele zwerm kokmeeuwen. Langs de rand van de Schietbaanse bossen lopend hoorden we 3 soorten spechten; de kleine bonte specht, de grote bonte specht en de groene specht. De tjiftjaf zat overal te roepen, de vinkenslag was overal te horen. In de struiken van de tuin van Ria ten Theije werd een zingende zwartkop gehoord. Deze zomervogel is mogelijk vandaag voor het eerst weer terug uit zijn winterverblijf. Er werden 5 mezensoorten gezien; staartmees, zwarte mees, pimpelmees, koolmees en de kuifmees. De boomkruiper werd van zeer nabij begluurd bij de oversteek aan de Dijkstraat. De vogel had nestmateriaal in zijn snavel. Aan de Hofstraat/Zonnenhof werden diverse groenlingen en heggenmussen zingend waargenomen. In de Molenstraat werd achter op een televisiemast een turkse tortel gehoord en gezien. In de Schoolstraat zaten op de randen van de dakgoot van de voormalige huishoudschool, enkele huismussen, waarbij duidelijk het onderscheid man en vrouw was te zien. Vanaf de Heerbaan het wandelpad in langs Halcamp en Bokelcamp richting Langstraat lopend zagen we enkele eksternesten en ook de bewoners ervan. Menig winterkoninkje en roodborst sloeg alarm. Bij de ingang van de tuin van Priesters van het Heilig Hart aan de Langstraat werd een boomklever gehoord en een groene- en grote bonte specht gezien. Ook waren er enkele koppels kauwen bezig met hun nestholten. Helaas was er niemand meer aanwezig voor de beloofde koffie, maar dat kon de pret niet drukken. Teruglopend naar het wandelpad, dat loopt van de Langstraat naar de Ostaderstraat, zagen we een zanglijster volop zingend. Verslag Vogelherkenningcursus 2010.doc 8/13 28 juni 2010

9 Enkele merels, mannen en vrouwen, werden zingend, vechtend, foeragerend gezien. Aan de Ostaderstraat even de tuin binnen geglipd van het nationaal Beiaard- en Natuurmuseum, waar Coen ons de vele modellen nestkastjes liet zien. Zodoende kwamen we om uur weer aan bij de parkeerplaats. In totaal hebben we 32 soorten vogels gezien. 1 Blauwe Reiger 9 Groene specht 17 Zwartkop 25 Boomkruiper 2 Wilde Eend 10 Grote Bonte specht 18 Tjiftjaf 26 Ekster 3 Sperwer 11 Kleine Bonte specht 19 Staarmees 27 Kauw 4 Scholekster 12 Witte Kwikstaart 20 Kuifmees 28 Zwarte Kraai 5 Kokmeeuw 13 Heggenmus 21 Zwarte Mees 29 Spreeuw 6 Holenduif 14 Roodborst 22 Pimpelmees 30 Huismus 7 Houtduif 15 Merel 23 Koolmees 31 Vink 8 Turkse Tortel 16 Zanglijster 24 Boomklever 32 Groenling. Pieter van Lieshout Excursie Moostdijk/Mussenbaan, zaterdag 24 april Op deze stralende zaterdagmorgen zo even na half 9, had zich een legertje vogelaars verzameld bij het kruisbeeld aan de Moostdijk. Het waren wij,de 40 cursisten met hun begeleiders die weide- en heidevogels gingen spotten in dit gebied aan de rand van de Groote Peel. Met hulp van onze begeleiders die gewapend met kijkers, telescopen en veel ervaring hebben we meer dan 30 soorten gehoord en/of gezien. Gelopen hebben we maar een paar kilometer,maar gekeken en geluisterd des te meer. We waren zo intensief bezig,dat we eigenlijk geen tijd hadden om tussendoor iets te eten of te drinken. Een van de leukste momenten was het bekijken van de jonge Kieviten in het weiland. Het verjagen van Kraaien door Wulpen en Grutto s,was ook een spectaculair gezicht. Verder zagen de Roodborsttapuit en de Gele Kwikstaart er bijna exotisch uit met hun felle kleuren in de zon. De Dodaars in het kleine vennetje poseerde extra lang voor ons,terwijl die gewoonlijk erg schuw is. Elk vogeltje zingt zoals het gebekt is,zegt het spreekwoord. Het is een hele kunst om te weten welk liedje bij welke vogel hoort. Maar naarmate deze cursus vordert,worden vogel en liedje steeds vaker juist gecombineerd. Tenslotte was het vanmorgen ook gewoon genieten van al dat moois en ging iedereen rond half 12 weer tevreden naar huis. Begeleiders en organisatie: Bedankt voor deze mooie ochtend!!!! Nellie Maas- v.d.loo Nadat we op woensdagavond 21 april j.l. de prima lezing van Gerard Compiet over het onderwerp "Weide en Heide Vogels" hadden bijgewoond, werd afgelopen zaterdagochtend een excursie gehouden naar de Moostdijk nabij "de Groote Peel". Zoals gebruikelijk was de opkomst aanzienlijk en togen we met z'n allen naar het mooie weidegebied waar we rond uur arriveerden. Na verdeling van de deelnemers over de diverse gidsen, gingen we (Noud, Maria, Ricus, Elly en Harry) onder de deskundige en bezielende leiding van Frans het "veld" in. Frans raadde ons aan ook vooral op weidepalen en dergelijke te letten, want daar zitten vaak de mooiste vogels. De tip bleek een schot in de roos. We zouden maar liefst 30 verschillende vogelsoorten spotten. Als eerste zagen we enkele Wulpen en de Grutto, waarna er diverse andere vogels zouden volgen. De Spreeuw, de Graspieper, een Staartmees evenals de Zwartkop. Bijzonder leuk was het om de Kievit met een jong (later nog een Kievit met 2 jongen) te kunnen ontdekken. En, het ging maar door: de Grasmus, Boerenzwaluw, Tjif-Tjaf en de Zwarte Kraai. Een fascinerend schouwspel ontspon zich toen een Zwarte Kraai het territorium van de Kieviten binnendrong. Binnen de kortste keer werd de kraai door enkele Kieviten verjaagd, waarbij een van deze fraaie vogels wel heel duidelijk maakte dat hij/zij de dienst uitmaakte in "zijn"gebied. Een Zanglijster ontbrak al evenmin als de Roodborsttapuit. Verslag Vogelherkenningcursus 2010.doc 9/13 28 juni 2010

10 Enkele Kokmeeuwen werden gesignaleerd als ook Grauwe Ganzen, de Heggemus met zijn mooie zang en, er zit blijkbaar ook vis in het gebied, de Aalscholver. Verder lieten ook de Vink met zijn typische geluid, de Fitis, de Kneu (vroeger zeiden we in deze contreien "Kneuter"), de Winterkoning met zijn grappige, opstaande staartje en enkele Houtduiven zich spotten alsmede een Reiger. En, of het nog niet genoeg was, hoorden (Frans) en zagen wij de Rietgors, de Boompieper en de Gewone Tapuit. En, we zien ze vrijwel overal in ons woongebied, de Koolmees, Pimpelmees, en in kleinere plasjes of het kanaal de Meerkoet werden vanzelfsprekend ook gezien. Tenslotte, het liep al naar het middaguur, konden we nog een Torenvalk zien "bidden" en zich telkens een "etage" lager zien begeven op zoek naar een prooi. Helaas zijn we hiervan niet getuige kunnen zijn, er was blijkbaar geen prooi òf de valk werd gestoord. Het was reeds over 12en toen deze boeiende, met uitstekend en zonnig weer begeleide,bijzonder geslaagde excursie teneinde was. Rest slechts eenieder die bij de organisatie betrokken was te bedanken voor hun inzet en tijd. Zonder de informatie van Ricus zou het voor mij erg moeilijk zijn geweest dit verslag compleet te maken. Ricus, bedankt! Elly Smits Excursie t Starkriet, zaterdag 15 mei Vanmorgen meegedaan met deze excursie en er waren 46 vogelsoorten aanwezig: de meesten hebben we alleen gehoord en anderen hebben we ook gezien. Met begeleiding van Herman en Jaap wandelden en struinden we over droge en natte paadjes en soms "niet" paadjes door het gebied. Ik noem het Starkriet altijd "kleine Biesbosch".Het was genieten van het vogelconcert en het mooie weer in de vroege ochtend. We vonden nog een ei van een Fazant wat leeggeten was, een Horst in een boom en een Spechtennest met daarin jonge Spechten. Doordat Herman tegen die boom klopte, lieten de jonge vogels zich horen en wisten wij dat ze thuis waren. Zo hebben we vanmorgen weer veel bijgeleerd over vogelzang en vogelgeluiden. Daarna terug naar de Stulp om onder het genot van koffie, thee, peperkoek en krentenbollen, na te praten over de cursus die we volgden. Ook kregen we nog info over de gidsencursus die in september van dit jaar van start gaat. Tot slot kregen alle mensen die hun bijdrage aan deze cursus leverden, een welgemeend applaus en een attentie aangeboden. Bedankt voor alles en tot ziens bij een andere gelegenheid. Nellie Maas - v.d.loo Verslag uilen ringen Bijeenkomst: De Hoof, Someren. Gidsen : Jo van Zanten, Jaap van der Spek en Ger van Santvoort. Nestkast kerkuil (Tito alba) met 3 jongen, van 4 weken oud, in open schuur, nestkast hangt op ± 6 meter hoogte Ger heeft eerst het vlieggat dicht gemaakt met een prop zodat de oude vogels niet meer in de kast kunnen komen. Aan deze prop hangt een lang rood-wit lint dat erg opvalt. Dit is gedaan om na het ringen, wegen en meten vooral niet te vergeten de prop weeruit het vlieggat te trekken zodat de oude vogels weer in de kast kunnen komen. Jong 1: gewicht 350 gr vleugellengte 210 mm Jong 2: gewicht 361 gr vleugellengte 181 mm geslacht man Jong 3: gewicht 250 gr vleugellengte 182 mm geslacht man Verslag Vogelherkenningcursus 2010.doc 10/13 28 juni 2010

11 Jaap ringt de jonge vogels. Hij is hiertoe bevoegd en bestrijkt het gebied Zuid-Oost Brabant. Nestkast steenuil (Athene noctua) met 5 jongen van 2,5 weken oud, nestkast hangt op ± 3 meter hoogte aan een schuur. Jong 1: gewicht 113 gr vleugellengte 55 mm Jong 2: gewicht 107 gr vleugellengte 45 mm Jong 3: gewicht 114 gr vleugellengte 58 mm Jong 4: gewicht 105 gr vleugellengte 55 mm Jong 5: gewicht 112 gr vleugellengte 60 mm Uit het bovenstaande blijkt dat er geen logisch verband is te ontdekken tussen het gewicht en de vleugellengte. Jaap ringt de jonge vogels weer en Ger probeert ze alle 5 op een stok te zetten om ze mooi op de foto te krijgen. Het is wel een koddig gezicht al die uilskuikens op een rij. Wat mij opvalt is dat de kuikens erg rustig blijven tijdens het wegen, meten en ringen. Ger maakt de kast schoon ( verwijderen van prooiresten uitwerpselen etc. ) en vult aan met zaagsel. Dit wordt gedaan om de concentratie van ammoniakdamp niet te hoog te laten oplopen en de jongen niet vroegtijdig het nest verlaten. Nestkast steenuil(athena noctua) met 2 jongen, nestkas hangt in een wilg op ± 3 meter hoogte. Verslag Vogelherkenningcursus 2010.doc 11/13 28 juni 2010

12 Na het afdichten van het vlieggat blijkt dat ook een van de ouders nog in de kast aanwezig is. Deze vogel is geringd met ringnummer waarschijnlijk is hij eerder, als jong, binnen een straal van 8 km geringd. Ringmelding volgt. Jong 1: gewicht 149 gr vleugellengte 72 mm Jong 2: gewicht 142 gr vleugellengte 75 mm Ger maakt de kast weer schoon en laat zien dat de prooiresten voornamelijk bestaan uit dekschilden van kevers en torren. Na afloop hebben we bij Ger en Diny nog gezellig een kopje koffie gedronken en wat nagepraat. Al met al een zeer leuke en vooral leerzame middag die ik best nog eens over wil doen. Veel dank aan de deskundige gidsen, die op een aangename en leerzame manier uitleg hebben gegeven. Foto s: Gerrit Post. Met vriendelijke groet, Piet Crooijmans Met dankzegging aan alle organisatoren, docenten, excursie begeleiders en alle schrijvers van de bovenstaande verslagen, Namens IVN Asten-Someren en Vogelwerkgroep De Peel, Jo van Zanten vwg-depeel@ivnastensomeren.nl Bijlage: Waarnemingenlijst. Verslag Vogelherkenningcursus 2010.doc 12/13 28 juni 2010

13 Gezamenlijke waarnemingen deelnemers Vogelherkenningscursus 2010 SOORT Ganzengebieden De Banen S.Goor+Ringsel V. Asten Groote Peel Starkriet SOORT Ganzengebieden De Banen S.Goor+Ringsel V. Asten Groote Peel Starkriet SOORT Futen Meeuwen Zangers Dodaars 1 1 Kokmeeuw Bosrietzanger 1 Fuut 1 1 Stormmeeuw 1 1 Kleine Karekiet 1 Aalscholvers Kleine Mantelmeeuw 1 Grasmus 1 1 Aalscholver Zilvermeeuw 1 Tuinfluiter 1 1 Reigers, Ooiev., Ibissen Duiven, Tortels Zwartkop Grote Zilverreiger Holenduif Tjiftjaf Blauwe Reiger Houtduif Fitis 1 1 Zwanen Turkse Tortel Goudhaantje 1 Knobbelzwaan Koekoeken Vliegenvangers Ganzen Koekoek 1 Bonte Vliegenvanger 1 Toendrarietgans Uilen Mezen Kolgans Kerkuil 1 Staartmees Grauwe Gans Steenuil 1 Matkop 1 Indische Gans 1 Gierzwaluwen Kuifmees 1 1 Canadese Gans 1 Gierzwaluw 1 Zwarte Mees 1 Brandgans 1 Spechten Pimpelmees Nijlgans 1 1 Groene Specht Koolmees Bergeend 1 Zwarte Specht 1 Boomklever 1 1 Eenden Grote Bonte Specht Boomkruipers Smient 1 Mid. Bonte Specht Boomkruiper Krakeend 1 1 Kl. Bonte Specht 1 Kraaien Wintertaling 1 1 Leeuwerikken Gaai Wilde Eend Boomleeuwerik 1 Ekster Slobeend 1 Veldleeuwerik Kauw Tafeleend 1 Zwaluwen Zwarte Kraai Kuifeend Boerenzwaluw 1 1 Spreeuwen Brilduiker 1 Piepers, Kwikstaarten Spreeuw Roofvogels Boompieper 1 1 Mussen Blauwe Kiekendief Graspieper 1 1 Huismus Sperwer 1 Gele Kwikstaart 1 Ringmus 1 1 Buizerd Witte Kwikstaart Vinken Torenvalk 1 1 Winterkoning Vink Boomvalk 1 Heggenmussen Groenling 1 Slechtvalk 1 Heggenmus Kneu 1 Partrijzen, Fazanten Lijsters Goudvink 1 Fazant Roodborst Appelvink 1 Rallen Roodborsttapuit Gorzen Waterhoen Tapuit 1 Geelgors 1 1 Meerkoet Merel Rietgors 1 Steltlopers Kramsvogel Scholekster Zanglijster Kievit Koperwiek 1 1 Grutto 1 Grote Lijster 1 Wulp 1 Ganzengebieden De Banen S.Goor+Ringsel V. Asten Groote Peel Starkriet Waargenomen soort = 1 Niet eenduidig gedetermineerde waarneming = 0 Totaal/gebied Legenda Waarneemlocaties: Totaal 98 Ganzengebieden Ganzengebieden bij de Deurnsche Peel en tussen Groote Peel en Zuid-Willemsvaart, 13 feb 2010 De Banen De Banen, Nederweert-Eind, 27 feb S.Goor+Ringsel V. Soerendonks Goor (Soerendonk) en Ringselvennen (Budel-Dorplein) op 13 maart 2010 Waarnemers Asten Asten, tuinen van de Zusters en de Paters, 27 maart 2010 Groote Peel Groote Peel en omgeving op 24 april 2010 Starkriet Starkriet, 15 mei 2010 en Uilen ringen op 5 juni Deelnemers Vogelherkenningscursus 2010 en begeleiders van VWG De Peel De bovenstaande lijst met waarnemingen bevat het totaal aan waarnemingen die door de cursisten en begeleiders zijn ingeleverd, meestal m.b.v. ingevulde schraplijsten. Om het aantal kolommen te beperken zijn de uilen van de excursie Uilenringen toegevoegd aan de kolom Starkriet (in rood). Jo van Zanten Verslag Vogelherkenningcursus 2010.doc 13/13 28 juni 2010