Infobrochure voor studenten. Inwendige 6 Oncologie. Straat 47

Transcriptie

1 Infbrchure vr studenten Inwendige 6 Onclgie Straat 47

2 str 47 nclgie WELKOMSTWOORD Beste student, Welkm in AZ St-Lucas Gent! Je kmt binnenkrt bij ns p stage en wij zijn daar heel blij m. We investeren graag wat tijd in ju als student. Jij bent immers nze tekmst! AZ St-Lucas kan ju heel wat mgelijkheden bieden. Met 825 bedden, meer dan 2300 medewerkers en z n pnames per jaar behren we tt één van de grtste ziekenhuizen van Vlaanderen. Het hele gamma van specialiteiten staat vr nze patiënten ter beschikking. We kunnen je dus heel wat leermmenten aanbieden. Grijp deze kansen dan k met beide handen, vraag gerust m eens een nderzek bij te mgen wnen, een techniek uit te veren, Juw interesse speelt alleen maar in je vrdeel. Een rganisatie zals AZ St-Lucas, brengt heel wat met zich mee. Daarm geven we je graag wat extra infrmatie, die je p de vlgende bladzijden kan terugvinden. Neem deze bundel zeker dr als je vr de eerste maal p stage kmt in ns ziekenhuis. Je kan er belangrijke infrmatie in terugvinden! We wensen je alvast een fijne en zeer leerrijke stage te, Christine Van der Hgerstraete Directeur persneel en rganisatie Els Vanblaere Verpleegkundig en paramedisch directeur Wim Merman Kurt Burguillien Begeleidingsverpleegkundigen

3 str 47 nclgie INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE 3 ALGEMENE GEGEVENS 4 Glbale mschrijving van de afdeling 4 Functies 4 GRONDPLAN 5 PROFIEL VAN DE AFDELING 6 Kenmerken van de patiëntengrep/patiëntenprfiel 6 Medische pathlgieën, behandeling, nderzeken 7 Meest vrkmende verpleegactiviteiten: 14 ORGANISATIE EN WERKING VAN DE AFDELING 21 Dagschema (vergenmen van een andere afdeling) 21 Diensturen verpleegkundigen 23 Diensturen studenten 23 Afdelingsgebnden tips 23 Orbis 24 5.BIJLAGE 25 Werkpstfiche risicanalyse van de afdeling 25 MEDISCHE TERMINOLOGIE 26 Etymlgie 26 Wrdenschat 31

4 str 47 nclgie ALGEMENE GEGEVENS Glbale mschrijving van de afdeling De verpleegafdeling is een afdeling nclgie hematlgie en bevindt zich p straat / inwendige6@azstlucas.be De dienst nclgie - hematlgie heeft een capaciteit van 32 bedden Functies Artsen: Onclgen zie k p website zrgaanbd medisch aanbd Hfdverpleegkundige: Wuter Lievyns Stagementren: Nathalie Van Praet en Jke De Vleeschhuwer Team van verpleegkundigen Lgistieke assistenten: zij veren ndersteunende taken uit zals: zrgen vr het vedingsgebeuren zrgen vr het patiëntenverver veren allerlei bdschappen uit Kinesisten: Sciale dienst: Psychlgen: Klinische pharmacie Palliatief Supprt Team Liaisn Geriatrie

5 str 47 nclgie GRONDPLAN

6 str 47 nclgie Kenmerken van de patiëntengrep/patiëntenprfiel Specifieke afdeling vr de behandeling van nclgische en hematlgische aandeningen De nclgische patiënt : Dit zijn de patiënten met de vaste tumren. Deze kunnen zich veral in het lichaam bevinden. De reden van pname kan uiteenlpend zijn : curatief : chemtherapie / raditherapie neutrpenie t.g.v. de behandeling infectie pijnprblemen verzrgingsprblemen prgressie van de testand De hematlgische patiënt : Hierbij gaat het ver bledaandeningen van allerlei aard, waarnder: anemie myeldysplasie leukemie lymfm multiple lymfmen Reden van pname p de afdeling : curatief : chemtherapie pancytpenie prgressie van de ziekte infectie stamcelmbilisatie stamcelreïnfusie PROFIEL VAN DE AFDELING Dr het feit dat de nclgie hematlgie patiënt, multiple prblemen kan hebben, is er een grte verscheidenheid van activiteiten p de afdeling. In punt 3.2 kan u hiervan de meest vrkmende terugvinden.

7 str 47 nclgie Medische pathlgieën, behandeling, nderzeken Pathlgie Behandeling Onderzeken Onclgie Onclgische patiënten Cardilgie: angr acuut mycard infarct acuut lngedeem vrkamerfibrillatie ritmestrnissen hartdecmpensati e pacemaker bleddrukprblem en Chem Raditherapie medicamenteus: per s, I.V., S.C. bewaking met telemetrie crnargrafie + event. plaatsen van een stent (PTCA ) C.A.B.G. zuurstftherapie aërsltherapie cardirevalidatie Slging nderzek Rutinenderzeken: lab, urinesediment, RX Thrax en Echgrafie Abdmen Aanvullende nderzeken: RX bekken, thracale en lumbale wervelzuil,ribbenrst er RX schuder, ellebg, knie, heup CT hersenen CT abdmen CT pancreas, lever, nieren IVP ERCP Allerlei cnsulten: Urlgie bv. IVP, cystscpie, Gastrenterlgie bv.gastrscpie, clnscpie, rectscpie Neurlgie bv.encephalgram Cardilgie bv electrcardigram, hlterregistratie Oftalmlgie bv. nazicht van de visus bij diabeten ORL bv. audimetrie Reumatlgie Dermatlgie Chirurgen

8 str 47 nclgie Neurlgie pat. met hemiplegie syncpes T.I.A. Thrmbsen Parkinsn Bewegingsstrniss en Dementie Epilepsie Geriatrie ntregelde diabetes schildklierlijden deshydratatie nderveding COPD pstt pneumnie (pleura-) dyspne brnchitis hartdecmpensatie vrkamerfibrillatie hartritmestrnissen diepe veneuze trmbse flebitis gastritis maagulcus aambeien/ faeclmen leveraandening/ gal CVA-TIA dementie ziekte van Parkinsn haematurie/ blaas/ prstaat enz. Infecties Urineweginfecties Luchtweginfecties Revalidatie: Kinesitherapie Lgpedie Ergtherapie Psychsciale benadering Medicatie: per s (= PO), subcutaan (= SC), intramusculair (= IM), intraveneus (= IV) medicamenteus infuustherapie, vchttediening medicamenteus, aersl, O2, afhankelijk rzaak en ernst, evt. medicatie, peratie plaatsen cystfix, intermitterend snderen, blaasinstillatie, Znder klachten : geen behandeling Z T en klachten : antibitica Krts : antibitica, aersl, taptage lab, dagcurve lab, schildklierscan, ech visueel huidpli gewicht RX thrax, cnsult pneum EKG cnsult cardi duplex nderste ledematen duplex cartiden cnsult gastr gastrscpie rectaal tucher, e ech abdmen, RX abdmen,ivp CT hersenen, evt. NMR dementietest cnsult neurlgen lab, cnsult urlgen, evt. nefrlgen, ech blaas-nieren, cystscpie, Lab, urinekweek Recidiverende UWI : IVP Lab, sputumkweek, hemcultuur, RX thrax

9 str 47 nclgie Cardilgisch Ischemie Decmpensatie ritmestrnissen Medicatie : vasdilatren Medicatie : diuretica, digitalis, ACE inhibitren Dieet Medicatie : anti-aritmica Pacemaker Lab EKG RX thrax Hlterregistratie Neurlgisch TIA en CVA Acute verwardheid Dementie Medicatie : vaatverwijders, neurtrpica Erg Lg Kiné Medicatie : antipsychtica, sedativa, anxilitica, antidepressiva Uitsluiten smatische aandeningen CT hersenen EEG Lab Urinesediment RX thrax Hlterregistratie ORL Pneumlgie cara-pat. pneumnie lngedeem lngemblie pneumthrax lngca Vaataandeningen diepe veneuze thrmbse stense van arterie aneurysma medicamenteus aërsltherapie zuurstftherapie angigrafie + event. plaatsen van een stent medicamenteus Chirurgisch Cartis Femer pplitea Sympathectmie Safena ent Aneurysma (buik, pseud) Illi femrale ent Arta bifurcatie Lngperatie lbectmie hrascpie Anti-cagulantia tedienen: per s SC IV via sheet Artbifurcatieprthes lab. Rx. lngfunctietest lng-perfusieventilatietest CT en NMR sputumnderzek Rx lab. angigrafie veneuze duplex OL duplex cartiden

10 str 47 nclgie Gastr-enterlgie Dehydratatienderveding Braken Diarree Obstipatie Oesphagitis Slkdarmstense Maagulcus Maag-C.A.,eventueel gemetastaseerd Chlangitis Chlelithiasis Pancreatitis Hepatitis (A, B, C) Levercirrse Lever-C.A. Cln C.A. Spastisch cln Peptisch cln Clitis ulcersa Diverticulitis Maag- en darminfecties Clstridium Salmnella Darm-bstructie Ziekte van Crhn Als basis wrden de meeste therapieën medicamenteus nderlegd, meestal te starten met een intraveneuze therapie m dan verder te gaan met medicatie per s. Zeer frequent is bijvrbeeld de therapie met zuurremmende middelen bv. lgastric (behandeling van ulcera). Rehydrateren Bijveding IV veding Medicatie ev. Antibitica Laxerende veding extra vcht Medicatie- therapie (I.V.-therapie, per rale therapie) Antibitica-therapie Lavement Ascitespunctie ERCP (= endscpisch retrgrade chlangipancreaticgr afie, wrdt uitgeverd bij chlelithiasis, f bij stense van de galwegen) Lab ech abdmen verzicht abdmen gastrscpie stelgangkweek rectscpie clnscpie RX-abdmen C.T.- abdmen R.X.-thrax Leverpunctie Leverbipsie Diagnstische ascitespunctie Bariumklysma(steeds laxeermiddel na O.Z.) Gastrgrafineklysma(di t O.Z. werkt laxerend) M.R.C.P. Enterclyse (O.Z. van de dunne darm, zeer specifiek, wrdt zelden aangevraagd) Endcrinlgie Diabetesntregeling Srten diabetes: Type 1 : Absluut terkrt aan insuline. Zeer veel plassen. Grt drstgevel. Verhgde eetlust en tch vermageren. Vermeidheid Infecties Jnge mensen < 30 jaar 10% van de diabeten. Insuline per rale medicatie dieet Behandelingsdelen Bledglucsewaarden z dicht mgelijk bij nrmale waarden (nrmglycemie) diabetes is meer dan bledglucse alleen: behandeling van: hypertensie (hge bleddruk) hyperlipidemie/hyp erchlesterlemie Lab Dagkurve haem-gluctesten, echabdmen RX thrax Urinekweek Onderzeken die systematisch gebeuren: Ogfundusnderzek Nierfunctie-nderzek (12 f 24 uurs urine) EKG blednderzek vetinspectie ech abdmen

11 str 47 nclgie Type 2: Relatief tekrt aan Insuline + resistentie. Vaak geen klachten Geleidelijk begin Uiteindelijk zelfde type klachten als type 1 Slechte wndgenezing Oudere mensen > 40 jaar 90% van de diabeten vergewicht. Diabetes tengevlge van bv. pancreasperatie f na medicatie gebruik bv. crtisne: Cmplicaties: Acute cmplicaties: Hypglycemie: te lage bledglucsewaar de Hyperglycemie: te hge bledglucsewaar de Chrnische cmplicaties: Hart-en grte bledvaten Ogen: retinpathie Nieren: nefrpathie Zenuwen: neurpathie Diabetische vet (vetmetablisme) -een strikte behandeling det het aantal diabetescmplicati es dalen. Specifieke behandeling type 1: dieet + beweging + insuline type 2 : dieet + beweging f dieet + beweging + perrale med. f dieet + beweging + insuline al dan niet met perrale type glucphage. Secundaire diabetes : dieet + beweging f dieet + beweging + perrale med. f dieet + beweging + insuline al dan niet met perrale type glucphage. Urlgie blaasbiptie prstaatbipsie cystfix plaatsen wisselen cyststmiesnde + blaassnde urethrscpie (URS) cystscpie cndylmata scheren peratiestreek nteren wie de patiënt kmt afhalen (bij eendagspname) parameter cntrle (RR, P en temperatuur) cntrleren en nteren van vitale en fysieke parameters drinken geven cfr anesthesist veding cfr anesthesist eerste pstaan cfr anesthesist, steeds nder begeleiding

12 str 47 nclgie Vlwassenen : hydrcele, spermatcele en vasiccele blaasbiptie vasectmie cystfix plaatsen wisselen cyststmiesnde Oftalmlgie cataract strabisme entrpin ectrpin trabeculectmie nteren wie de patiënt kmt afhalen (bij eendagspname) parameter cntrle (RR, P en temperatuur) gvrbereiding cfr dkter cntrle mictie ntslag cfr. anesthesist en na cnsult behandelende artsafspraak? verlpen behandeling thuis (medicatie, zrg vr verband) - ev. cntrle blaassnde (debiet + aspect urine) cntrleren en nteren van vitale en fysieke parameters drinken geven cfr anesthesist veding cfr anesthesist eerste pstaan cfr anesthesist, steeds nder begeleiding cntrle mictie ntslag cfr. anesthesist en na cnsult behandelende artsafspraak? verlpen behandeling thuis (medicatie, zrg vr verband) zrg pstp uitleggen ev. thuisverpleging regelen Onderzeken nder narcse/ znder narcse clnscpie gastrscpie

13 str 47 nclgie Onderzeken znder narcse ascitispunctie beenmergpunctie Pijntherapie cervicale epidurale lumbale epidurale wrtelinfiltratie plaatsen pijnpmp plaatsen neurstimulatr scheren peratiestreek nteren wie de patiënt kmt afhalen (bij eendagspname) parameter cntrle (RR, P en temperatuur) plaatsen infuus cntrleren en nteren van vitale, fysieke en neurlgische parameters patiënten veel laten drinken na epidurale inspuiting eerste pstaan nder begeleiding cntrle mictie - ntslag cfr. Behandelende arts Intraveneuse behandeling remicadetherapie (bij rheuma, bij ziekte van Cröhn) Chemtherapie zmeta, IV calciumtherapie bledtransfusie behandeling met antidepressiva anamnese lab prikken en drbellen arts infuus plaatsen cntrle parameters bservatie allergische reacties (krts, rillen, ) cntrleren en nteren van vitale en fysieke parameters ntslag in verleg met behandelende arts afspraak vr vlgende behandeling maken

14 str 47 nclgie Meest vrkmende verpleegactiviteiten: Basiszrgen: Kan medicatie tedienen de student kan S.C een inspuiting geven met betrekking tt anticagulantietherapie (bv. Clexane) de student kan een I.M. inspuiting tedienen kan insuline tedienen met spuit en naald huidplitechniek kan insuline tedienen met insulinepen huidplitechniek (2) prikken van dagcurves bij diabetespatiënten kan medicatie S.C. tedienen inspuittechniek (2) kan medicatie I.M. tedienen (2) kan medicatie I.V. tedienen (2) kan bij een patiënt met een centraal veneuze catheter leidingen en verbandwisseling uitveren (3) de student kan medicatie per s tedienen Gede lichaamshygiëne geven aangepast aan de nden van de patiënt, vb. bedbad, bad f duche geven, hulp aan lavab, zelfzrg stimuleren evenals aandacht vr de haren, gebit, nagels en cnditie van de huid. Omschrijven van verpleegkundige prblemen, actie plannen en evalueren. Observeren p psychisch, fysisch en sciaal vlak. Specifieke behandelingen: Ademhalingsstelsel kent nrmale en afwijkende AH-types en kan afwijkingen hierp bij de patiënt vaststellen zrgt vr de ademhaling van de patiënt dr aangepaste huding hulp bij phesten bserveert en rapprteert sputum en kan dit verzamelen vr labnderzek kan zuurstf tedienen kan inhalatietherapie tedienen Bledsmlp stimuleren m zwel passieve als actieve efeningen te den afhankelijk van de pathlgie, tedienen medicatie Cntrle van bleddruk en pls Tedienen van bepaalde bledverdunnende medicatie - per s, SC. - I.V vb. via spuitpmp(heparine) Bledtransfusies Huid en zintuigen kan tezicht huden p en het verband wisselen bij een geslten chirurgische wnde (2) kan naadlze wndhechting aanbrengen (2) kan de srten wndnaden herkennen en hechtingsmateriaal verwijderen: haakjes en draadjes (2)

15 str 47 nclgie kan tezicht huden l» en het verband verwisselen bij een passief drainagemiddel: tubulaire drain, Penrse, Lamelle, T-drain(2) kan een receptrzakje aanbrengen bij een passief drainagemiddel tezicht huden p en een verbandwisseling uitveren bij een vacuumdrainage en het pvangrecipiënt verwisselen (2) kan een passief drainagemiddel inkrten (2) kan een actief- en passief drainagemiddel verwijderen (2) kan tezicht huden p en verbandwisseling uitveren bij: zuivere pen wnden: ppervlakkig / diep exsudaat: weinig / veel maceratie geïnfecteerde wnden p advies van de arts verzrgen een staal wndvcht pnemen een wnde peilen en spelen ude wieken verwijderen en nieuwe wieken inbrengen wndinstillatie tepassen de wnden nderkennen in de granulatiefase, bilgische ntstekingsfase en necrtische fase (2) passieve en interactieve wndverbanden aanbrengen: (2) kan de stmazrg uitveren en aangepast materiaal gebruiken bij een patiënt met anus praeter (3) Spijsverteringsstelsel stimuleren m p te zitten, eventueel rnd te lpen, aangepaste veding aangenaam maken, zrgen vr een rustige mgeving, ngemakken vrkmen, vldende laten drinken Tedienen van medicatie per s f IV. Vb. Lgastric Eventueel plaatsen van een maagsnde veding via micrsnde bij dementerende en psychiatrische patiënten. Wrdt k gebruikt bij patiënten die ng niet vldende veding kunnen innemen. Na plaatsing steeds cntrle in RX. RADIO OPAKE CATHETER. Gastrstmiecatheter: blijvende catheter dr de huid rechtstreeks in de maag geplaatst via gastrscpie. Eerste dag enkel water tedienen. Srt sndeveding wrdt dr de arts drgegeven. Steeds spelen na vedseltediening. Opletten bij diabetespatiënten. Verband 3x/week vernieuwen. Uitscheidingsstelsel Zrgt vr mictie en defaecatie van de patiënt biedt hulp aan de patiënt die niet zelfstandig kan urineren f defaeceren: met gebruikmaking van tilet f tiletstel in bed met behulp van bedpan, urinaal bij incntinentie (met aangepast materiaal) Lavementen: klein lavement : zals fleet grt lavement : zeeplavement, zutlavement Anaal verwijderen van faecalmen wanneer andere laxativa niet helpen draagt er zrg vr dat de zelfstandigheid en de privacy hierbij z weinig mgelijk geschaad wrden bserveert en rapprteert, z ndig, de frequentie en de tiletgewnten van de patiënt, herkent macrscpische afwijkingen

16 str 47 nclgie maakt z ndig bservatie mgelijk dr pvang en verzameling van urine en faeces vr lab-nderzek bevrdert de defaecatie en neemt maatregelen m bstipatie te vrkmen dr: te stimuleren tt meer beweging gebruiken van een aangepaste veding en vchtinname tedienen van rale f rectale laxantia kan een eenmalige blaascatheterisatie uitveren bij een mannelijke en vruwelijke patiënt vr: staalname, urineretentie en residu (2) kan alleen / met hulp een verblijfcatheter plaatsen bij een mannelijke en vruwelijke patiënt en kan het vereiste tezicht hierp uitefenen (2) kan een urinestaal afnemen bij een verblijfscatheter (2) kan blaasspeling uitveren: pen systeem bij patiënt met verblijfscatheter (2) veding en vchttediening Zrgt vr vldende vedsel en vchtpname kan de vedingstestand van de patiënt berdelen dient de maaltijd p met zrg vr de mgeving en de sfeer stimuleert de zelfstandigheid van de patiënt bij de maaltijd biedt hulp aan bij patiënten die niet zelfstandig kunnen eten en drinken dient vedsel en vcht te met gebruik van hulpmiddelen zals tuitkannetje, aangepast bestek Er steeds attent p zij f de patiënt nuchter met zijn: vr peratie vr het nderzek dr zijn diagnse/pathlgie (bijv. pancreatitis) na een nderzek (vb na zijn gastrscpie mag de pt. tt 60 na het nderzek niets nuttigen mdat de keel verdfd werd met xylcaïne spray) -> verstikkingsgevaar Er zijn verschillende diëten, de meest vrkmende zijn : Diabetesdieet, Na-arm, Na-2000, Na-3000, C.A.V. (chlesterlarme veding), L.V. (lichtverteerbare veding), Glutenvrij-dieet, Vetarme veding, Eiw 80 vchtbeperking, mslimdieet, mbiliteit Zrgt vr de juiste huding in bed en afwisseling hierin rugligging, zijligging, buikligging, wisselligging, half zittend, rechtp zittend, Trendlenburg, anti-trendlenburg, Fwler, met hgliggende arm f been. maakt ged gebruik van de hulpmiddelen: ruggesteun, vetensteun, dekenbg, bedgalg, bedverhgers, zandzakken, veiligheidshekkens, schapevacht en andere hulpmiddelen die de druk nder de drukplaatsen herverdelen helpt zndig bij beweging: passief bewegen van de ledematen mbiliseert de zieke: zittend p de rand van het bed zittend in zetel f rlstel lpend aan de arm/f met andere hulpmiddelen kan de patiënt ververen met bed, brancard rlstel

17 str 47 nclgie kan de tillift gebruiken en kan de patiënt in en uit bed tillen hygiëne: De student zrgt bij de dagelijkse lichaamshygiëne van de patiënt f vr de hulp hierbij bestaande uit: de vlledige f gedeeltelijke verzrging van de patiënt, p bed, aan de lavab nder de duche f in bad schenkt bij de verzrging van de huid telkens aparte aandacht aan de verschillende drukplaatsen, met de bedeling decubitus te vrkmen, vrkmt en behandelt intertrig verzrgen van de uitwendige geslachtsrganen, na mictie f defaecatie, bij incntinentie, tijdens de menstruatie het vrkmen van verwikkelingen van bedlegerigheid en immbiliteit: decubitus, cntractuur, trmbse, atrfieën, luchtwegeninfectie, incntinentie, urineretentie, afname van eetlust, darmtraagheid, cnstipatie en psychische gevlgen helpt de patiënt die in zijn beweging gestrd is dr infrmatie te geven ver de gevaren van langdurige immbiliteit dagelijkse mndverzrging: tanden petsen, mnd spelen, prthese verzrgen, vrkmen en/ f eventueel behandelen van mndaandeningen, mndverzrging bij de patiënt die daar zelf niet te in staat is, stimuleren van speekselsecretie, lippen verzrgen dagelijkse haarverzrging: haar brstelen f kammen, baard scheren, haar wassen in bed f aan de lavab nagelverzrging van handen en veten biedt hulp bij aan - en uitkleden en laat het kiezen van de kleding zveel mgelijk ver aan de patiënt Zrgt vr een ged pgemaakt bed kan bed pmaken en afhalen: de patiënt mag uit het bed de patiënt mag in bed draaien maar niet pstaan Fysieke beveiliging: Gebruik maken van bedspnden en bindmateriaal. Steeds zrgen vr beveiliging, vb. nrusthekkens mhg, bij nrustige patiënten fixatiemateriaal aanwenden zals een vrzettafel, fixatiegrdel, plsbinden, verpleeglaken Bed in de laagste stand zetten bij het verlaten van de kamer Er vr zrgen dat het belsignaal altijd in het bereik van de patiënt ligt. Verpleegactiviteiten die verband huden met het stellen van diagnse: Observeert de lichaamstemperatuur: rectaal, raal f axillair; velt en telt de pls, maar k vb. kleur, pijnprikkels, alertheid, sufheid, ademhalingsritme Observatie van de patiënt vb. kleur, pijnprikkels, alertheid, sufheid, ademhalingsritme. Bijhuden van diurese vlgen van gewicht. Cntrle van bleddruk en pls.

18 str 47 nclgie Z de pat.gevlgd wrdt via telemetrie: cntrle van hartritme: regelmatig f niet? Zijn er wijzigingen in het tracé? Bij tediening van een bepaald geneesmiddel nagaan f dit effect heeft p het hartritme; vb. tedienen van Rytmnrm I.V. bij een pat. die zeer tachycard is tengevlge van snelle vrkamerfibrillatie. Clnscpie Vrbereiding: s avnds licht verteerbare veding + het drinken van 2 l Klean prep (zutplssing), + het stimuleren van het drinken van heldere dranken (vb. water, thee, clinutren pmpelmes, water met citren pgelst) s mrgens geen vaste veding + het drinken van Klean prep tt de ntlasting kleurls is (geel). De vlledige dag is het ng tegelaten m heldere drank te nuttigen. Algemene aandachtspunten bij een clnscpie: Observatie van de stelgang Cntrle p nausea, een verlaagde RR Patiënten stimuleren m te drinken Patiënten meten ververd wrden met bed O.P.- hemdje identificatie-armbandje = rd etiket met patiënt gegevens nder plastiek hesje aan het veteinde van het bed (adres + telefnnummer drhalen met zwarte stift dit m de privacy van de patiënt in acht te huden) Na het nderzek mag de patiënt nmiddellijk eten. Enkele tips m de vrbereiding van de patiënt aangenaam te maken: Bij nausea kan er primperan tegediend wrden. Er is mgelijkheid m een smaakstf te te dienen aan de Klean prep appelsapbrikje wrdt tegevegd aan 1l Klean prep. Kauwgm werkt preventief bij nausea (patiënt dient dit wel zelf mee te brengen) Sms helpt het m met een rietje te drinken. Clnscpie nder verdving Idem zals hierbven maar aandacht vr het invullen van een anesthesiefiche en een dagelijks bservatieblad en een vragenlijst. Gastrscpie Hierbij dient de patiënt enkel nuchter te zijn, en mag hij/zij na het nderzek niet direct iets nuttigen mdat de keelhlte ng verdfd is dr xylcaïnespray, de patiënt dient ng een uurtje geduld uit te efenen m te eten. ERCP Dit nderzek gebeurt k nder anesthesie dus is er k een anesthesiefiche en een dagelijks bservatieblad ndig, de patiënt is nuchter. ERCP= Endscpic Retrgrade Chlangi-Pancreatgraphy, is een diagnstische prcedure vr het nderzek van lever, galwegen en pancreas. Aangezien het gebeurt nder sedatie wrden de patiënten afgehaald p recvery). Nazrg bij ERCP: cntrle parameters, eerste uur na het nderzek niet eten f drinken, tenzij anders vermeld p het dagelijks bservatieblad.

19 str 47 nclgie MRCP Het MRCP is de magnetische resnantie (N.M.R.) van de galwegen en de pancreas. Dit nderzek gebeurt p de dienst medische beeldvrming en is luter diagnstisch. C.T. abdmen De patiënt is nuchter, een verpleegkundige van radilgie brengt een fles met cntrastvleistf naar de afdeling dit dient de patiënt uit te drinken p het aangegeven tijdstip vermeld p de fles, telkens 1 beker met een tussenperide van 20, na de derde beker mag de patiënt niet meer plassen zdat cntraststf in het lichaam blijft. Nazrg: veel drinken, zeker 1l extra, melden aan de patiënt dat hij/zij dunne ntlasting kan hebben. Slik-act slkdarm De patiënt dient nuchter te zijn Nazrg: het drinken van een laxeermiddel: prepacl Maag-darm: bariumklysma De patiënt dient nuchter te zijn Nazrg: 30 ml lie te drinken, dit mag verdunt wrden met een andere vleistf Maag-darm: gastrgrafineklysma De patiënt dient nuchter te zijn Nazrg: melden aan de patiënt dat hij/zij dunne ntlasting kan hebben Dunne-darmtransit De patiënt dient nuchter te zijn Nazrg: 30 ml lie drinken RX-cln De avnd vr het nderzek dient de patiënt een flesje prepacl te drinken Nazrg: 30 ml lie drinken Leverpunctie/ leverbipsie De patiënt met nuchter zijn. O.P. hemdje Dagelijks bservatieblad Nazrg: de patiënten dienen een tijdje p hun Re- zij te blijven liggen, dit m de bleding te stelpen; cntrle verband. Ascitespunctie De patiënt heft niet nuchter te zijn Verzamelen van materiaal p plateau: Assisteren bij verpleegkundige handelingen Assisteren bij bepaalde ingrepen vb. bij pleura- f ascitespunctie Aanleren en aanleggen van electrden vr mnitring f telemetrie Gebruik van spuitpmpen en druppeltellers Manueel blaasspeling: meestal 2 maal per dag f meer indien ndig met fysilgische plssing. Inkrten rnde drain: wrdt in 2 maal gedaan, en lpt steeds af in een urinezakje. Een rnde drainzakje wrdt geledigd m 6 uur dr de nachtdienst. Plaatsen wieken Verblijfsnde plaatsen en éénmalige sndage bij man en vruw: snderen bij de man gebeurt met een teinmann snde Ch 16. Bij de vruw met Ch 14.

20 str 47 nclgie Plaatsen infuus: is vr 2 de en 3 de jaars. Snderen via urstma: met fijne female snde Ch 12. Aanprikken prth-à-cath: vr het tedienen van infuus f chem. Verwijderen hechtingen: meestal in 2 maal nder tezicht van een verpleegkundige. Verwijderen redn: nder tezicht van een verpleegkundige. Specifieke aandachtspunten vr de afdeling Zrgt vr de patiënt en zijn mgeving draagt zrg vr de materiële inrichting en de rustige mgeving in de ziekenkamer f het dagverblijf zrgt vr de leefsfeer van de patiënt: bezek, blemen, fruit, pst, kleding, telefn zrgt vr het recreatief bezig zijn van de patiënt, nderkent dr bservatie en gesprek waarin de patiënt belang stelt in verband met ntspanning en bezigheid reinigt en nderhudt het gebruikte verplegingsmateriaal, past regels vr persnlijke en algemene hygiëne zdanig te dat infecties vrkmen wrden functineert als ged teamlid en medestudent p de afdeling met een verantwrdelijkheid die beperkt is tt wat van een beginnende student kan verwacht wrden en zals hierbven beschreven Cgnitieve en sciale vaardigheden: De student: kan een pnamegesprek veren bij een patiënt (2) kan algemene préperatieve zrgen plannen en uitveren (2) kan infrmatie geven aan de patiënt met betrekking tt nderzeken en ingreep (2) heeft inzicht in de gehanteerde verpleegprtcls p een heelkundige verpleegeenheid heeft inzicht in de wijze waarp patiënten het peratiegebeuren beleven(2) kan infrmatie geven aan heelkundige patiënten i.v.m. verpleegkundige interventies. (2) kan bservaties p smatisch en niet-smatisch vlak rapprteren en bespreekbaar stellen en team(2) kan een verpleegplan hanteren (2) kan pstperatieve verwikkelingen bij patiënten bserveren en signaleren i.v.m. - ademhalingsstelsel gastr-intestinaal stelsel cardi-vasculair stelsel urinestelsel huid zenuwstelsel (2en 3) Technische vaardigheden De student: kan de basisprincipes tepassen: hygiëne en steriliteit, veiligheid, beleving van de patiënt, cmfrt, zelfzrg en inspraak, ergnmie, ecnmie en eclgie (2)

21 str 47 nclgie ORGANISATIE EN WERKING VAN DE AFDELING Dagschema (vergenmen van een andere afdeling) Vregdienst: Laatdienst: 6.30 u Overdracht nacht vrege Cntrle + aftekenen medicatie 7u dr verpleegkundige parametercntrle Medicatieter 7u Stagiairs: hulp bij pdienen 8.15 u Overdracht vrege dagdienst 8.30 u Afdienen ntbijt Verzrging + Invullen en in rde brengen dagelijkse zrgbladen Opnames/transfers u Cntrle, aftekenen en rnddelen medicatie 12u Stagiairs: hulp bij pdienen + eten geven patiënten u Middagpauze (kan variëren tussen u u) (1/2 uur pauze) Stagiairs: vereen te kmen met de verpleegkundigen u Klaarzetten medicatie vr 24 uur. Dr verpleegkundigen - vanaf 16u tem 14u - 22u nteren p een blad en klaarzetten - nachtmedicatie van 24u tem 6u niet - per s + infuusblad Tezicht dienst u Overdracht vrege (enkel verpleegkundigen ) late u Nazienlijstje medicatie in rde brengen (ev. naar aptheek gaan) Opbergen geleverde medicatie Medicatieruimte in rde brengen Tedienen chem Stagiairs: parameters nemen van alle patiënten + nteren dssier Afwijkende waarden melden aan verpleegkundigen u Einde vregdienst u Overdracht vrege late Stagiairs: diegene die de laatdienst hebben, mgen de verdracht bijwnen u Opnames/transfers van andere afdelingen f naar andere afdelingen brengen Opbergen geleverde medicatie Cntrle, aftekenen en rnddelen medicatie 14u Tedienen chem Stagiairs: parameters nemen van alle patiënten + nteren dssier. Afwijkende waarden melden aan verpleegkundigen.

22 str 47 nclgie Dagdienst: u Cntrle + aftekenen medicatie 16u dr verpleegkundigen medicatieter 16u tedienen chem Opnames/transfers u Cntrleren en aftekenen van medicatie 18u 20u dr verpleegkundige Hulp bij pdienen avndmaal u *Medicatieter 18u Vrbereiding avndter Pauze Stagiairs: pauze vereen te kmen met de verpleegkundigen u Cntrle, aftekenen en rnddelen medicatie 20u Klaarleggen medicatie 22u u Overdracht late nacht (bij drukke gang: verdracht afznderlijk den) u Einde laatdienst Nachtdienst 8.15 u Overdracht vrege dagdienst 8.45 u Afdienen ntbijt Verzrging + allerlei en Invullen + in rde brengen van dagelijks zrgenbladen Kffiepauze u Hulp bij pdienen middagmaal Middagter: bij alle patiënten langs gaan + cntrle u Middagpauze Stagiairs: vereen te kmen met verpleegkundigen u Tezicht dienst en hulp algemeen Beantwrden telefns Stagiairs:parameters nemen van alle patiënten + nteren dssier Afwijkende waarden melden aan verpleegkundigen u Kffiepauze u Namiddagverzrging Opnames/transfers u Einde dagdienst 20.45u Overdracht late dienst naar nacht dienst 21.15u 6.30u Medicatiecntrle + ter m 22u, 24u, 02u, 04u, 06u. Opgenmen patiënten installeren Mictiecntrles Administratieve taken Slaapregistratie Oprepen van patiënten beantwrden Cntrle infusen Vchtbalans IV medicatie 6.30u Overdracht naar vrege dienst

23 str 47 nclgie Diensturen verpleegkundigen Dagdienst Vregdienst Late dienst Nachtdienst Diensturen studenten 8u15 tt 16u42 (45 min pauze). 06u30 tt 14u12 (geen pauze) 13u30 tt 21u12 (geen pauze) 20u45 tt 06u45 (geen pauze) De diensturen vr studenten zijn dikwijls verschillend per schl. Tch vlgen de studenten de uren van de medewerkers = 7.42u Laat dagelijks je urenlijst aftekenen dr de verantwrdelijke. Als je naar de intrductie kmt de eerste stagedag, breng k je urenlijst mee en laat je deze dr de begeleidingsverpleegkundige aftekenen. Afdelingsgebnden tips Draag zrg vr het materiaal, wees kstbewust Er is altijd werk p een afdeling (aanvelen, zien, ) Draag je steentje bij tijdens verdrachtsmmenten (bservaties, vragen stellen, rapprtering) Km ged vrbereid naar de stage ( infbrchures, cursussen, delstellingen) Lees de infbrchure Herzie de algemene anatmie en fysilgie Herzie de technieken die je reeds zag Frmuleer heel duidelijk je delstellingen vr deze stage Gede en gepaste mgangsvrm; hffelijkheid, verzrgd vrkmen, verzrgde taal. Van de student verwachten we : Nakmen van afspraken Vermgen van degelijk berveren en rapprteren Aanpassingsvermgen Drzettingsvermgen Verantwrdelijkheid Engagement: begaan zijn met de zrg m patiënten en met eigen leerprces Leergierigheid: vragen stellen Psitief kritische ingesteldheid Geen handelingen stellen waarte men ng niet bevegd is! Geen handelingen stellen waarvan je niet zeker bent, f waarbij je je niet zeker velt. Open en eerlijke cmmunicatie met verpleegkundigen. Respect vr patiënten, aandacht vr privacy, respecteren berepsgeheim.

24 str 47 nclgie Orbis Op deze afdeling in AZ Sint-Lucas werkt men met het nieuwe elektrnisch verpleegkundig dssier Orbis. Om al eens een zicht te krijgen he dit systeem werkt en in elkaar zit, stellen we nline een e-learning mdule ter beschikking. Deze e-learningmdule is pgedeeld in verschillende lestpics waarin aan de hand van schermfilmpjes en geanimeerde presentaties wrdt getnd he het elektrnisch verpleegdssier binnen AZ Sint Lucas werkt. Deze e-learningmdule kun je bereiken via

25 str 47 nclgie BIJLAGE Werkpstfiche risicanalyse van de afdeling vzw AZ Sint-Lucas & Vlkskliniek Campus Sint-Lucas Campus Vlkskliniek Grenebriel 1 Tichelrei Gent 9000 Gent Tel. 09/ Tel. 09/ Fax 09/ Fax 09/ inf@azstlucas.be inf@vlkskliniek.be WERKPOSTFICHE STAGIAIRS in uitvering van het KB van 21/09/04 betreffende de bescherming van stagiairs Onderneming : AZ Sint-Lucas Werkpsten : Verpleegafdeling G2 straat 55 Typefunctie : Verpleegkundige Opleiding : Bachelr in verpleegkunde / 4 e graadspleiding verpleegkunde LUIK A Beschrijving van de werkzaamheden : - Waar : Verpleegafdeling G2 straat 55 - Welke machine, transprtmiddel, prducten :.. - Taken : Verpleegkundige taken Resultaat risic-evaluatie (1) : - Risic s : Risic bilgische agentia grep 2 : TBC + bledverdraagbare infectieziekten, dragen van lasten, cntact met veding - Genmen preventiemaatregelen : Vaccinaties, standaardvrzrgsmaatregelen - Specifieke instructies, pleiding : standaardvrzrgsmaatregelen beheersen, hef- en tiltechnieken Risic s en hinder (2) val p de begane grnd van hger gelegen vlak prikwnden/snijwnden verbrijzelingen rndvliegende scherven brandwnden elektrische risic s val van vrwerpen geïsleerd werk andere.. lawaai trillingen warmte kude vchtigheid chemische hinder spatten stf gassen, dampen LUIK B Verplicht medisch tezicht (3) risic berepsziekten : fysisch.. chemisch.. bilgisch. lngaandening huidaandening.. veiligheidsfunctie? :.. cntact met vedingswaren gebruik van beeldschermen (4) manueel hanteren van lasten (met gevaar vr rugletsel) inentingen/test : tetanus tuberculses hepatitis B andere : iniserende stralingen ndzakelijke maatregelen bij zwangerschap en brstveding. Cnfrm risiclijst AZSL aard v/h gericht nderzek. Peridiciteit 1 x geldig vr de vlledige pleiding Welke werkkledij/persnlijke beschermingsmiddelen wrden gedragen? (verantwrdelijkheid gebruiker) brekpak/schrt/andere : brekpak f schrt ademhalingsbescherming (type) :.. veiligheidsschenen (type) :.. rkap/rprpjes (type) :.. handschenen (type) : PVC f Latex helm/kapje (type) :. bril/scherm (type) : bij risic p bledspatten andere :.. Vr de nderneming : naam en handtekening Ondergetekende werd geïnfrmeerd ver de in te nemen werkpst. Datum : Datum : (1) indien het een arbeidspst znder specifieke gezndheids-en veiligheidsrisic s betreft, dient de tabel Risic s en kinder niet aangevuld te wrden (2) geeft de specifieke kenmerken van de arbeidspstanalyse (3) aard van de bltstelling zals vrzien in de inventaris pgemaakt in uitvering van ARAB art.124 & 1b en meegedeeld aan de arbeidsgeneesheer (4) gebruik van beeldschermen gedurende een aanzienlijke deel van de nrmale werktijd (bv.meer dan 4 uur) in functie van wat bij de gebruiker geldt (5) algemene pmerking : de werkpstfiche is vraf ter advies vrgelegd aan de diensten van preventie en bescherming p het werk en het cmité

26 str 47 nclgie MEDISCHE TERMINOLOGIE Etymlgie ALGEMEEN a- znder dys- wijst p een strnis -ectmie wegname intra- in -itis ntsteking lgs ( -lgie, -lg) leer paths ( -pathie) lijden ply- veel card-, cardi- (afgeleid van het Grieks) vas- (afgeleid van het Latijn) hem-, hemat- (afgeleid van het Grieks) trache- (afgeleid van het Latijn) brnch- (afgeleid van het Latijn) pneum-, pneumn- ( van het Grieks) pneu (van het Grieks) CARDIOVASCULAIR STELSEL hart cardilgie leer f studie van de hartziekten cardipathie het lijden aan een hartziekte (bled)vat BLOED- EN LYMFESTELSEL bled RESPIRATOIR STELSEL hudt verband met de luchtpijp tracheitis ntsteking van de luchtpijp wijst p een luchtpijpvertakking brnchitis ntsteking van de luchtpijpvertakking hudt verband met de lng pneumectmie wegnemen van de lng hudt verband met het ademen apne testand waarbij tijdelijk het ademen phudt

27 str 47 nclgie dyspne een meilijke ademhaling plypne snel en veelvuldig ademen SPIJSVERTERINGSSTELSEL stmat- (afgeleid van het Grieks) mnd stmatlgie studie van de mndaandeningen stmatitis mndslijmvliesntsteking gastr- (afgeleid van het grieks) wijst p maag gastrectmie wegnemen van de maag gastritis maagntsteking enter- (afgeleid van het Grieks) darm enteritis darmntsteking gastr-enteritis ntsteking van maag en darm hepat- (afgeleid van het Grieks) lever hepatitis infectie aan de lever UROGENITAAL STELSEL nefr- (afgeleid van het Grieks) hudt verband met de nier ur- (Grieks) wat verbandt hudt met de urine ureter (Latijn) urineleider cyst- (afgeleid van het Grieks) hudt verband met de blaas cystitis blaasntsteking uterus (Latijn) baarmeder hyster- (afgeleid van het Grieks) hudt verband met de baarmeder hysterectmie wegnemen van de baarmeder gynaec- (afgeleid van het grieks) wat verband hudt met de vruw gynaeclgie vruwenziekten ZENUWSTELSEL neur- (afgeleid van het Grieks) zenuw neurlgie studie van de zenuwen, zenuwziekten encefal- (afgeleid van het Grieks) hersenen cerebr- (afgeleid van het Latijn) hersenen psych- (afgeleid van het Grieks) ziel

28 str 47 nclgie ste- (afgeleid van het Grieks) muscul- (afgeleid van het Latijn) artr- (afgeleid van het Grieks pd- (afgeleid van het Grieks) thrac (afgeleid van het Latijn) psychiatrie tak van de geneeskunde die zich bezighudt met het behandelen en genezen van geestesaandeningen OSTEOMUSCULAIR STELSEL hudt verband met het been spier intramusculair inspuiting in de spier gewricht artritis gewrichtsaandening vet pdlgie studie van de vet brstkas OTORINOLARYNGOLOGIE, OFTALMOLOGIE, DERMATOLOGIE t- (afgeleid van het grieks) rin- (afgeleid van het Grieks) ftalm- (afgeleid van het Grieks) dermat- (afgeleid van het grieks ) cut- (afgeleid van het Latijn) subcutane injectie r titis rntsteking neus g heeft betrekking p de huid dermatlg dkter in de huidziekten huid inspuiting nder de huid Aantal / heveelheid hemi-, semiuni-, mnbi-, ditriligply-, multi- PREFIX helft hemiplegie verlamming van een lichaamshelft één twee drie weinig ligfrenie weinig verstand, een verstandelijke handicap veel plypne veel en snel ademen

29 str 47 nclgie Afmeting micr- macr- mega-, megal- Gelijkenis / verschil / tegenstelling aut- hm-, is- heter- anti- Graad / hedanigheid hyp- hyper- dys- Ontkenning a-, an- in-, im- Plaats in-, intra-, en-, end-, ent- klein micr-rganisme klein rganisme, bijv. een bacterie grt macrscpisch wat te zien is met het blte g grt zelf gelijk hmseksueel Zich aangetrkken velen tt hetzelfde geslacht ismrf dezelfde vrm ander heter-anamnese bevraging van een familielid tegen antibiticum tegen de ziekte nder, te weinig, nvldende hyptensie te lage bleddruk bven, te veel, verdreven hypertensie te hge bleddruk meilijkheid, strnis dyspne meilijke ademhaling znder, gebrek aan anemie bledarmede niet incntinentie niet kunnen phuden van urine in, binnen intramusculair in de spier e- ec-, ex- ex- uit, buiten

30 str 47 nclgie inter-, mes- Snelheid bradytachy- Tijd ante-, pre-, prpst- tussen, in het midden traag bradycardie trage hartslag snel tachycardie snelle hartslag vr prematuur vreggebrte na psttraumatische stress stress na een trauma -algie -ectmie -emie -fbie -geen, -genese -itis -manie -pathie, -paat -scpie -therapie SUFFIX pijn gastralgie maagpijn wegnemen hudt verband met bled glycemie suikergehalte van het bled vrees claustrfbie vrees vr kleine ruimten ntwikkeling, vrming pathgeen ntwikkelen van een ziekte ntsteking cystitis blaasntsteking drang kleptmanie neiging tt stelen aandening cardipathie hartlijden nderzek gastrscpie maagnderzek behandeling farmactherapie behandeling met medicatie

31 str 47 nclgie Wrdenschat A Abces Abnrmaal Abrtus Abrasie Abrupt Absence Absrptie Abstinentie Accidenteel Acne Activeren Acuut Adlescent Adult Afasie Agitatie Alert Allergie Amnesie Analyse Anamnese Anesthesie Anrexia Antibiticum Antidepressivum Apathie Artrse Autnm etterbuil, phping van pus in het lichaam afwijkend van de nrm miskraam schaafwnd pltseling krtstndig bewustzijnsverlies pname nthuding van medicijnen, alchl, drugs tevallig, f als gevlg van een ngeluk puistjes werkzaam maken pltseling en hevig puber, jeugdig persn vlwassene spraakstrnis pwinding plettend vergeveligheid geheugenverlies ntleding vraaggesprek naar de ziektegeschiedenis verdving f narcse magerzucht, eetstrnis geneesmiddel dat bacterien ddt middel tegen ziekelijke neerslachtigheid lustelsheid gewrichtsaandening zelfstandig

32 str 47 nclgie B Bipsie Brnchitis C Carcinm Cardiaal een stukje weefsel uit een rgaan verwijderen vr nderzek ntsteking van de luchtpijptak kankergezwel met betrekking tt het hart Caries Causaal Cellulitis Celmembraan Cerebraal Cerebrvasculair Chemtherapie Chirurgisch Chlesterl Chrnisch Circulatie Classificatie Cgnitief Citus Cmbinatie Cmplex Cmplicatie Cnceptie Cnditie Cntraceptivum Cnvulsie Crnair Crrelatie Crisis tandbederf rzakelijk verband (rzaak gevlg) ntsteking van het nderhuidse bindweefsel wand, mhulsel van de cel met betrekking tt de grte hersenen met betrekking tt de bledvaten in de hersenen behandeling van kanker met medicijnen peratief lichaamsvet van lange duur (bleds)mlp indeling, rangschikking met betrekking tt het denkprces geslachtsgemeenschap verbinding ingewikkeld bijkmende ziekte bevruchting testand waarin iemand verkeert vrbehedsmiddel stuip, teval m.b.t. de kransslagaders van het hart samenhang ernstige ziekteaanval

33 str 47 nclgie Criterium Curatief Curve Cyclus Cytplasma Cyste D Decubitus Deficit Delirium Dementie Dermatlgisch Detectie Diabetes Diagnse Distilleren Dnr Dsis Drainage E Echgrafie Eczeem Effectief Efficiënt Ejaculatie Elastisch Elektr-Encefal-Grafie Elektrcardigrafie Eliminatie Emblie Embry tets, een reden genezend krmme lijn terugkerende regelmatige reeks celvleistf hlte gevuld met vcht drligwnd gebrek acuut psychische strnis t.g.v. een lichamelijke aandening, vergiftiging f nthuding van middelen geestelijke achteruitgang met betrekking tt de huisziekten pspring, ntdekking suikerziekte vaststelling van een ziekte zuiveren degene die zijn rgaan afstaat heveelheid van een geneesmiddel vchtafvering beeld van rganen ppervlakkige huidaandening deltreffend delmatig zaadlzing rekbaar beeld van de elektrische hersenstrm nderzek van de elektrische activiteit van het hart verwijdering bledvatverstpping vrucht in het mederlichaam

34 str 47 nclgie Emesis Emfyseem Emtineel Epidemie Epilepsie Equivalent Etilgie Eufrie Evaluatie Evlutie Excessief Excitatie Extern F Faeces Fataal Fenmeen Fertiliteit Fixatie Fbie Fractuur Fysisch G Genetisch Genitaal Geriatrisch Gradueel Gynaeclgisch H Hallucinatie Hempathie braken lngaandening gevelsmatig besmettelijke ziekte die zich verspreid nder een bevlkingsgrep vallende ziekte, tevallen gelijkwaardig leer van de ziekterzaken verhgd gevel van welzijn berdeling ntwikkeling verdreven pgewndenheid uitwendig ntlasting ndlttig verschijnsel vruchtbaarheid vasthechting ziekelijke vrees been(bt)breuk lichamelijk met betrekking tt de erfelijkheid met betrekking tt de geslachtsrganen medische zrg vr de udere mens trapsgewijs met betrekking tt de vruwenziekten zinsbedrg, waanvrstelling bledziekte

35 str 47 nclgie Hepatitis Hmgeen Hygiënisch Hyperkinesie Hypersecretie Hypersensitiviteit Hypertensie Hyperventilatie Hyptensie Hysterectmie I Identificatie Immaturiteit Immbilisatie Immuniteit Implantatie Implicatie Imptentie Impregnatie In vitr In viv Inactief Incidenteel Incisie Inclusief Incmpatibel Incntinentie Incubatie Indicatie Indicatief Indirect Individueel leverntsteking gelijksrtig met betrekking tt de lichaamszrg vermatige bewegingsdrang verhgde afscheiding verhgde geveligheid verhgde bleddruk angstige ademhaling te lage bleddruk verwijdering van de baarmeder vereenzelviging nrijpheid nbeweeglijk maken nvatbaarheid vr een ziekte inplanting verwikkeling nvermgen tt geslachtsgemeenschap binnendringen van de zaadcel in de eicel in een reageerbuis in het levende rganisme nwerkzaam bijkmend insnijding met inbegrip van nverenigbaar nvermgen m urine f ntlasting p te huden sluimeren van een ziektekiem aanwijzing aanduidend niet rechtstreeks afznderlijk

36 str 47 nclgie Inductie Infantiel Influenza Infuus Inhalatie Injectie Insmnia Intensiteit Interactie Interval Interventie Intxicatie Intramusculair Intraveneus Irreversibel Irritatie Isleren K Katheter Kinetisch Klinisch L Lactatie Latent Lateraal Leukemie Libid Lipide Lkaal Lumbag M Malaise gevlgtrekking kinderlijk griep vchttediening in de bledvaten inademen van dampen inspuiting slapelsheid sterkte nderlinge beïnvleding tussenperide ingreep vergiftiging in de spier in de ader nmkeerbaar prikkeling afsluiten buisje wat beweging verrzaakt direct vr de arts zichtbaar brstveding sluimerend aan de zijkant bledkanker geslachtsdrift vetachtige stf plaatselijk, van beperkte mvang lendenpijn gevel van nwelzijn

37 str 47 nclgie Manie Manifest Melanm Membraan Menarche Meningitis Menpauze Menstruatie Mentaal Metablisme Micrbilgisch Micrniseren Mimiek Mbilisatie Mdificeren Mntherapie Mrbiditeit Mrtaliteit Mtrisch Mucus Musculair Mutisme N Narcticum Nasaal Nenataal Nervsiteit Neveneffect Nihil O Obesitas Obsessie ziekelijke neiging nmiddellijk herkenbaar kwaadaardig gezwel van de huid dun vlies eerste maandstnden hersenvliesntsteking vergangsjaren maandstnden verstandelijk stfwisseling met betrekking tt de kleinste levende wezens verpulveren gezichtsuitdrukking beweeglijk maken wijzigen behandeling met één geneesmiddel ziektecijfer sterftecijfer met betrekking tt beweging slijm met betrekking tt de spieren nvermgen m te spreken verdvend middel met betrekking tt de neus m.b.t. de eerste weken na de gebrte zenuwachtigheid bijwerking niets vergewicht, vetzucht dwangvrstelling

38 str 47 nclgie Obstipatie Obstructie Occasineel Odr Oedeem Oestrgeen Oraal Osteprse Otitis Ovulatie P Palliatief Parallel Paralyse Parania Parese Partikel Pathlgisch Pediatrisch Penetratie Perceptie Peridiek Peristaltiek Permanent Permeabiliteit Pigmentatie Placeb Placenta Pneumnie Ppulatie Pst Partum Pstnataal meilijke stelgang verstpping nu en dan vrkmend reukzin waterzucht vruwelijk hrmn met betrekking tt de mnd btntkalking rntsteking eisprng verzachtend evenwijdig verlamming achtervlgingswaanzin gedeeltelijke verlamming klein deeltje ziekte m.b.t. de kindergeneeskunde binnendringing dr de huid heen waarneming regelmatig terugkerend darmbeweging blijvend drdringbaarheid verkleuring geneesmiddel znder werking mederkek lngntsteking bevlking na de bevalling na de gebrte

39 str 47 nclgie Pstperatief Psttraumatisch Ptentie Ptentieel Predispsitie Prematuur Prenataal Preperatief Preventie Prgnse Prgressief Prteïne Prthese Pseudtumr Psychisch Psychlgisch Psychmtrisch Psychse Psychsmatisch Punctie Purgatief R Radigrafie Raditherapie Recuperatie Referentie Regressie Reïnfectie Renaal Repetitief Reprductie na een heelkundige ingreep na een letsel kracht mgelijk vatbaarheid vrtijdig vr de gebrte vr de peratie vrkming (van ziekte) vrspelling van het verlp en de aflp van een ziekte vrtschrijdend eiwit kunstmatig lichaamsdeel schijngezwel geestelijk m.b.t. het gevelsleven m.b.t. bewegingen dr de geest verrzaakt geestelijke strnis m.b.t. het verband tussen geest en lichaam prik middel tegen verstpping ftgraferen d.m.v. röntgenstralen bestraling herstel van krachten verwijzing achteruitgang hernieuwde besmetting m.b.t. de nier zich herhalend vermenigvuldiging

40 str 47 nclgie Research Resistent Respns Retardatie Reversibel Rhinitis Rutinematig S Salivatie Sarcm Secretie Sedativum Segment Seniliteit Sensrieel Simultaan Sluti Smatisch Spasme Spradisch Sputum Stase Steriliteit Substitutie Supervisie Suppsitrium Symptm Syncpe Syndrm Systematisch Systemisch T wetenschappelijk nderzek bestand tegen antwrd vertraging, achterstand mkeerbaar, veranderbaar (neus)verkudheid zals gewnlijk speekselvled kwaadaardig gezwel afscheiding kalmerend middel nderdeel geestelijke en lichamelijke uderdmsverschijnselen zintuiglijk gelijktijdig plssing m.b.t. het lichaam kramp zeldzaam fluim, speeksel stilstand nvruchtbaarheid vervanging tezicht zetpil, pil die via de anus wrdt ingebracht ziekteverschijnsel pltseling bewustzijnsverlies ziektebeeld stelselmatig ver het hele lichaam verspreid

41 str 47 nclgie Tendens Terminaal Tetanus Therapie Thermisch Thracaal Thrmbus Tic Tlerantie Tnus Txicmanie Txisch Tranquillizer Transfer Transfrmatie Transplantatie Traumatisch Tremr Trmbse Tumr U Ulcus Unifrm Urgentie Uterus V Vaccinatie Variabiliteit Vasculair Vegetatief Veneus Vertig neiging, richting van een ntwikkeling in het eindstadium infectieziekte die dr gifstf leidt tt spierspasmen geneeswijze, behandeling met betrekking tt warmte m.b.t. de brstkas bledprp zenuwtrek verdraagzaamheid spierspanning verslaving aan gifstf giftig middel dat pwindingstestanden bedaart verdracht verandering verplanting dr een letsel ntstaan beving vrming van bledprp in bledvat f hart gezwel zweer éénvrmig dringende ndzaak baarmeder inenting veranderlijkheid m.b.t. de bledvaten buiten het bewustzijn m m.b.t. de aders duizeligheid

42 str 47 nclgie Viraal Visien Visueel dr een virus verrzaakt drmbeeld m.b.t. het zicht