beschikbare OVER INZAMELING EN RECYCLING VAN E-WASTE NVMP-Symposium Design for Recycling op politieke agenda

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "beschikbare OVER INZAMELING EN RECYCLING VAN E-WASTE NVMP-Symposium Design for Recycling op politieke agenda"

Transcriptie

1 OVER INZAMELING EN RECYCLING VAN E-WASTE winter 2013 NVMP-Symposium Design for Recycling op politieke agenda Driegesprek Nieuwe regels voor registratie e-waste Recyclers lopen ook met inzet van de best beschikbare technologie tegen natuurwetten aan

2 Colofon Retour is een uitgave van de producenten en importeurs van elektrische apparaten en energiezuinige verlichting, verenigd in de NVMP. Hiermee houdt de NVMP u twee keer per jaar op de hoogte van belangrijke ontwikkelingen op het gebied van e-waste in Nederland en Europa. De standpunten van de producenten en importeurs over diverse onderwerpen vindt u op producentenverantwoordelijkheid.nl. Hier staat ook nadere informatie over de productstichtingen die met elkaar de Vereniging NVMP vormen: Stichting Bruingoed, Stichting ICT Milieu, Stichting LightRec Nederland, Stichting Metalektro Recycling, Stichting Verwerking Centrale Ventilatoren, Stichting Verwijdering Elektrische Gereedschappen en Stichting Witgoed. Uw reacties en ideeën zijn welkom via info@producenten-verantwoordelijkheid.nl. Uitvoeringsorganisatie Wecycle heeft een eigen website: wecycle.nl. Retour is een uitgave voor betrokkenen bij de inzameling en recycling van elektrische apparaten en energiezuinige verlichting. Retour verschijnt in een oplage van exemplaren. Bij dit drukwerk is gebruik gemaakt van biologische inkten. De drukker maakt gebruik van groene stroom, produceert geheel CO 2 -neutraal en gebruikt uitsluitend CO 2 -neutrale grondstoffen. De pre-press is geheel chemievrij. Gedrukt op milieuvriendelijk papier. Redactie Jeroen Bartels, Eva Gobits, Ted van Hintum en Jeroen de Roos Redactieadres Vereniging NVMP, Postbus 190, 2700 AD Zoetermeer, (079) , producenten-verantwoordelijkheid.nl Vormgeving Han Snel, Utrecht Fotograf ie Voermans van Bree Fotograf ie, Arnhem 2

3 INHOUD NVMP-Symposium Design for Recycling op politieke agenda 4 Onderzoek Gemeenten tevreden over Wecycle 7 Gemeenten Samenwerken aan een ambitieus afvalbeleid 8 LightRec Wecycle op jacht naar afgedankte verlichting 10 Retail Groei inzamelpunten zichtbaar 13 Standaardisering Standaardisering schept een level playing field 14 Onderzoek Bezitmeting Witgoed 16 Driegesprek Nieuwe regels voor registratie e-waste 18 Interview Gedeelde verantwoordelijkheid maakt eensgezind 22 Inzamelproef Inzamelprimeur kleine elektrische apparaten 27 Wecycle Toon en Jekko werken samen 28 Convenant Horizontaal toezicht 29 Wecycle Campagnes 30 Retail Inzamelmeubels voor e-waste trekken klanten 32 Recycle app Voortgang 33 Resultaten Kerncijfers

4 Symposium Design for Recycling op politieke agenda Slim productontwerp helpt hoogwaardige materialen terug te winnen Het blijkt moeilijk om kritische grondstoffen als antimoon, coltan of zeldzame aardmetalen terug te winnen uit elektronica. Kan de recyclingindustrie niet meer van deze hoogwaardige materialen terugbrengen in de kringloop? Dat kan wel, zo bleek eind augustus op het door de NVMP georganiseerde symposium Grondstoffenterugwinning kritisch bekeken. Maar dan moeten die elektronica wel op een slimmere manier worden ontworpen. Het slechte nieuws is dat 100 procent herwinning van grondstoffen uit elektronica niet mogelijk is. Dr. ir. Antoinette van Schaik, die uitgebreid onderzoek heeft gedaan naar de recycling van kritische materialen, tempert in haar presentatie op het NVMP-symposium meteen de verwachtingen. De metallurgie stelt grenzen aan het scheiden van kritische stoffen die in kleine hoeveelheden en in complexe samenstellingen met andere materialen worden gebruikt. Ook met gebruik van de modernste scheidings-, smelt- of chemische technologie, blijft het vaak een kwestie van kiezen welke stof wordt gerecycled en welke in het proces verloren gaat. Het goede nieuws is dat het herwinningspercentage van al die tientallen kritische materialen wel drastisch omhoog kan, als we ze anders inzetten. Van nul procent herwinning gaan we misschien niet naar honderd, maar zestig of tachtig procent is onder voorwaarden mogelijk. En dat niet voor een of enkele kritische materialen, maar voor het overgrote deel. Er is hiermee grote winst te behalen. De uitdaging om dat mogelijk te maken ligt niet primair bij de recyclingindustrie, zegt Van Schaik. De recyclers lopen ook met inzet van de best beschikbare technologie tegen natuurwetten aan. Het verlies van kritische grondstoffen is alleen te beperken door elektronica anders in elkaar te zetten, dus om het anders te ontwerpen. Per product en per component moet worden bezien of een andere keuze van materialen of een andere samenstelling of constructie een beter recyclingresultaat oplevert. Daarmee ligt de bal bij de producenten. Concurrerende ontwerpeisen Productontwerpers moeten al rekening houden met tal van wensen en eisen ten aanzien van functionaliteit, vormgeving, productiekosten, veiligheid en energieverbruik. Om te voorkomen dat de recyclingvriendelijke keuzes ondersneeuwen, dienen zij volgens Van Schaik geïntegreerd te worden in de CAD/CAM-systemen die productontwerpers in hun werk veel gebruiken, zodat zij de recyclingvoorkeuren kunnen meenemen in samenhang met alle andere eisen. In andere bedrijfstakken, zoals in de automotive industrie gebeurt dit al. Het komt dus aan op recyclingvriendelijk ontwerp, beter bekend als Design for Recycling (DfR). Of liever, met het oog op de nadruk die er ligt op het herwinnen van grondstoffen: Design for Resource Efficiency. De grondstoffenvoorziening en de bijdrage die recycling daaraan kan leveren, is een onderwerp dat hoog op de agenda staat, getuige de 4

5 Antoinette van Schaik Het komt aan op recyclingvriendelijk ontwerp hoge opkomst op het NVMP-symposium. Er waren ruim tachtig vertegenwoordigers van elektronicaproducenten, recyclingbedrijven, inzamelorganisaties, ministeries, universiteiten, onderzoeksinstellingen en adviesbureaus. Ook de politiek was vertegenwoordigd, door Tweede Kamerleden Remco Dijkstra (VVD) en Paulus Jansen (SP). Jansen, voorzitter van de vaste Kamercommissie voor Infrastructuur en Milieu, constateert dat er in de Kamer op hoofdlijnen consensus is over de noodzaak om meer grondstoffen te halen uit onze afvalstromen. Juist in Nederland, dat voor veel van die grondstoffen afhankelijk is van het buitenland, heeft het herwinnen van hoogwaardige en kritische grondstoffen prioriteit. Jansen zegde toe dat hij het onderwerp zal agenderen voor het reguliere overleg van de Commissie. Magere resultaten Dat onderwerp moet zich nog wel bewijzen, zegt NVMPbestuurslid André Habets. Want er wordt al twintig jaar over Design for Recycling gepraat met vooralsnog bescheiden resultaten. Hij noemt als voorbeeld de televisiefabrikanten die de samenstelling van het glas in hun beeldbuizen hebben geüniformeerd, zodat zij na recycling elkaars glas konden hergebruiken. Beperking van het aantal verschillende soorten kunststoffen dat in apparaten wordt gebruikt, draagt bij aan de kwaliteit van het recyclingresultaat. Maar overigens zijn de initiatieven vooral in mooie plannen en mislukte experimenten blijven steken. René Kik van recyclingconcern Sims wordt dan ook niet vrolijk van zijn terugblik op twintig jaar DfR. Elektronica, en zeker de consumentenproducten, zijn volgens hem niet gemakkelijker te demonteren dan in de jaren negentig. Componenten die gevaarlijke stoffen bevatten zijn niet gemakkelijker te verwijderen. De diversiteit van gebruikte materialen is bepaald niet afgenomen en kunststoffen zijn nauwelijks beter herkenbaar. Dat is ook niet verwonderlijk, zegt Kik, zolang de consument zich bij de aankoop van elektronica laat leiden door vormgeving en functionaliteit. Recycleerbaarheid is geen koopargument, noch een marketinginstrument. Bovendien worden consumentenapparaten nauwelijks meer onderhouden of worden onderdelen vervangen. Daardoor zijn ze, anders dan professionele apparatuur, steeds minder demontabel. Voor recyclingbedrijven wordt het terugwinnen ondertussen alleen maar lastiger naarmate producten kleiner, dunner en waterdicht gemaakt worden. De recyclingbedrijven, die door concurrentie gedwongen worden de efficiency te verhogen, hebben ondertussen de handmatige demontage vervangen door mechanische processen met geavanceerde scheidingstechnieken. Nadat eventuele toxische stoffen of onderdelen verwijderd zijn, gaan apparaten door een shredder waarna de snippers van verschillende materialen door magneetwerking, schudden, blazen, scannen en andere bewerkingen netjes gescheiden worden. DfR-initiatieven die uitgaan van demontage, zoals het labelen van de gebruikte soort plastic op kunststofonderdelen of het vervangen van schroeven door klikverbindingen, zijn door deze mechanisering achterhaald. 5

6 Nieuwe ronde Waarom zou DfR nu, in een nieuwe ronde, meer opleveren dan de afgelopen twintig jaar? Omdat we kiezen voor een pragmatische aanpak, zonder algemene regels of voorschriften, zegt Antoinette van Schaik. In de aanpak die zij met Markus Reuter en andere medeonderzoekers heeft uitgewerkt, gaat zij uit van de best beschikbare recyclingtechnologieën en worden nieuwe tools ingezet waarmee producenten kunnen achterhalen welke grondstoffen waar verloren gaan en waarom. Op grond van de simulaties die zij met die nieuwe tools maken, kunnen de productontwerpers van de grote fabrikanten andere keuzes maken die, als het apparaat aan het einde van zijn levensduur komt, een hoger recyclingresultaat kunnen opleveren. Jan Kamminga, de voorzitter van de Vereniging NVMP, waarschuwt meteen dat dit een zaak is voor de lange termijn. Elektronicaproducenten moeten metallurgie verbinden met productontwerpkeuzes en moeten hun productieprocessen voor al die verschillende apparaten aanpassen. Zo n aanpassingsproces kost tijd, zegt hij. En als producenten eenmaal apparaten op de markt brengen die zijn ontworpen met het oog op fijnmazige recycling en grondstoffenefficiency, dan duurt het gemiddeld nog een jaar of tien voordat die producten worden afgedankt en bij de recyclingbedrijven terecht komen. Dat is geen reden om er niet aan te beginnen, zegt Kamminga, gegeven het belang van de grondstoffenvoorziening. Hij beveelt producenten van harte aan om aan het werk te gaan met de tien vuistregels die Antoinette van Schaik heeft opgesteld om te komen tot een recyclingvriendelijk ontwerp. En hij presenteert namens de NVMP vier beleidsmatige aanbevelingen om het proces op gang te brengen: 1. Formuleer uitsluitend doelen die technisch en economisch haalbaar zijn; 2. Stel het gebruik van gecertificeerde best beschikbare technologie verplicht voor alle marktpartijen en handhaaf op ontwijking en ontduiking; 3. Werk aan internationale normen en doelstellingen die ook hun effect sorteren in de VS en Azië waar veel elektronica wordt ontworpen en geproduceerd; 4. Organiseer open overleg en samenwerking tussen elektronica-industrie, inzameling, recyclingindustrie en wetenschap ter bevordering van een grondstoffenefficiënte keten. De Vereniging NVMP wil de discussie tussen alle betrokken partijen in Nederland in gang zetten. De vereniging zal met de overheid initiatief nemen voor een rondetafelbijeenkomst ter bespreking van de benodigde aanpassingen in de keten. Tweede Kamerlid Paulus Jansen (l) neemt aanbevelingen in ontvangst van NVMP-voorzitter Jan Kamminga (r) Ik zou deze recyclingsimulaties in mijn werk zeker gebruiken, zegt Eveline Bijleveld, een van de productontwerpers die het symposium Grondstoffenterugwinning kritisch bekeken bijwoonde. Het maakt heel inzichtelijk wat de consequenties zijn van je materiaalkeuze en -samenstelling voor de recyclingopbrengsten, en je kunt ook snel en eenvoudig alternatieven zoeken. Recyclen op een beeldscherm Bijleveld hoort tot de jonge generatie ontwerpers die is opgeleid in de wereld van computer-aided design and manufacturing, naar het Engelse acroniem aangeduid als CAD/CAM. De ontwerpsoftware ontwikkelt zich snel en biedt 3D-visualisatie en tal van berekenings- en simulatiefuncties, die de ontwerper helpen om zijn ontwerp te toetsen op vorm, deugdelijkheid, degelijkheid, productiekosten et cetera. Zo zijn er nieuwe versies op de markt waar de impact van een val of botsing van elektronica zichtbaar wordt gemaakt. De productsimulaties die onderzoekers Antoinette van Schaik en Markus Reuter aanreiken, zijn even goed in te bouwen in de software en laten zien welke percentages van de gebruikte stoffen in het ontworpen apparaat teruggewonnen kunnen worden. De recyclingvriendelijke keuzes zullen nog steeds afgewogen moeten worden tegen de consequenties die zij hebben voor kosten of functionaliteit of veiligheid. Ze zullen misschien niet het zwaarst wegen, waarschuwt Bijleveld. Maar de recyclingmogelijkheden kunnen in elk geval op een eenvoudige manier zichtbaar worden gemaakt en in de afweging worden betrokken. Veel van de elektrische en elektronische producten die in Europa op de markt komen, worden in Azië ontworpen en geproduceerd. Design for Recycling and Resource Efficiency zal daar in praktijk gebracht moeten worden. Als Europa zich echt hard maakt voor duurzame, recyclingvriendelijke elektronica, gaat dat volgens Bijleveld snel genoeg. Zij is net terug uit China waar zij in het kader van het Europese Rewin-project training gaf aan producenten en recyclingbedrijven over DfR op het gebied van elektronica. Chinese bedrijven zijn heel gevoelig voor de eisen geformuleerd vanuit de EU. En de overheid is gevoelig voor alles wat de exportpositie van het land raakt. 6

7 Onderzoek Gemeenten tevreden over Wecycle Gemeenten zijn positief over de samenwerking met Wecycle. Dit blijkt uit onderzoek van KplusV Organisatieadvies onder gemeenten en afvalorganisaties. Gemeenten geven aan dat Wecycle hen ontzorgt voor een belangrijke publieke taak: de verantwoorde recycling van e-waste. Er bestaat bij de gemeenten breed draagvlak om de samenwerking met Wecycle voort te zetten na affloop van de huidige contractperiode. De gemeenten vinden Wecycle een betrouwbare uitvoeringspartner en zijn tevreden over de samenwerking en de logistieke afspraken. Ook zijn de gemeenten content met de hoogte van de kostenvergoeding die Wecycle biedt voor inname, tijdelijke opslag en afgifte van e-waste. De NVMP en Wecycle zijn verheugd met de hoofdconclusie van het onderzoek door KplusV Organisatieadvies. Wecycle heeft afgiftecontracten met 407 van de 408 gemeenten in Nederland. Deze lopen in februari 2014 af, waarna een nieuwe samenwerkingsperiode ingaat. Ontzorging en betrouwbaarheid De belangrijkste succesfactoren in de samenwerking zijn ontzorging, facilitering en betrouwbaarheid. Wecycle biedt een complete en praktische ketenoplossing voor gemeenten. Daarnaast faciliteert Wecycle landelijke communicatie en zorgt het voor een efficiënte logistieke uitvoering. Ten slotte zien gemeenten Wecycle als een betrouwbare samenwerkingspartner. Wecycle staat volgens de gemeenten garant voor een milieuhygiënisch verantwoorde afvoer en recycling. Communicatie De ondersteuning en facilitering door Wecycle op communicatiegebied worden als positief ervaren door gemeenten. Gemeenten geven daarbij aan dat campagnes in combinatie met lokale ondersteuning een meerwaarde opleveren, omdat capaciteit en middelen worden gebundeld. Hierdoor zijn het bereik en de impact groot. Wecycle-fonds Naast de samenwerking met Wecycle zijn ook de resultaten onderzocht van de 20 gemeentelijke inzamelpilots en 60 communicatiecampagnes, die (mede) zijn gefinancierd uit het Wecycle-fonds. Kansrijk lijken de aanvullende systemen waarbij e-waste in combinatie met andere afvalstromen wordt opgehaald en aparte brengvoorzieningen voor klein e-waste. De lokale campagnes zijn met name kwalitatief beoordeeld, omdat kwantitatieve effecten moeilijk meetbaar of zichtbaar bleken. Campagnes met een brede doelgroep lijken de beste kosten-/batenverhouding te hebben. Aanpak onderzoek Het onderzoek is uitgevoerd door KplusV Organisatieadvies in opdracht van de VNG, NVRD en Wecycle. KplusV heeft een groot aantal documenten en rapporten bestudeerd en interviews gehouden met meer dan twintig gemeenten, afvalorganisaties die namens gemeenten e-waste inzamelen, VNG, NVRD, Wecycle en het ministerie van Infrastructuur en Milieu. 7

8 Gemeenten Wecycle ontzorgt gemeenten Samenwerken aan een ambitieus afvalbeleid Wecycle staat aan de vooravond van het sluiten van nieuwe afgiftecontracten met de gemeenten. De samenwerking wordt door de gemeenten als positief ervaren, zo blijkt uit onderzoek door bureau KplusV Organisatieadvies (zie elders in deze Retour). Wat zijn de voordelen voor de gemeenten van het opnieuw samenwerken met Wecycle? De landelijke overheid bepleit een ambitieus afvalbeleid: minder afval en meer recyclen door innovatie, minder administratiedruk en sterke communicatie naar de inwoners. Gemeenten die samenwerken met Wecycle, leveren hieraan gegarandeerd een goede bijdrage. De afgelopen vijf jaar werkten 407 van de 408 gemeenten tot volle tevredenheid samen met Wecycle. Als partner van Wecycle zijn zowel de gemeente als de inwoners verzekerd van optimale inzameling en recycling van alle afgegeven elektrische apparaten en energiezuinige lampen en van het voldoen aan de regelgeving die vanaf februari 2014 geldt. Optimaal materiaalhergebruik Zo realiseert Wecycle in opdracht van de producenten en importeurs een totaal materiaalhergebruik van 84 procent. De nuttige toepassing komt uit op 96 procent. Wecycle behaalt hiermee voor alle productcategorieën ruimschoots de wettelijke recycling-doelstellingen. In 2012 heeft Wecycle daarnaast 449 miljoen kilo CO 2 -uitstoot vermeden door recycling van e-waste. Dat is vergelijkbaar met de jaarlijkse CO 2 -uitstoot van benzineauto s. Ontzorging en kostenvergoeding Wecycle ontzorgt gemeenten zodat zij verantwoord, veilig en vertrouwd alle ingenomen e-waste kunnen laten afvoeren. Door al het e-waste aan Wecycle af te geven, ontvangen de 8

9 Televisies Koel-/ vriesapparaten Recyclingresultaat Wecycle 2012 (%) wettelijke norm gerealiseerd 65% 90% 75% 84% die wellicht een hogere vergoeding geven voor stromen die nog een waarde hebben, maar de stromen met een negatieve waarde laten staan. Indien een gemeente er voor kiest al het ingenomen e-waste niet af te geven aan Wecycle maar bijvoorbeeld aan een verwerker, ontvangt de gemeente een registratievergoeding van 10 euro per ton. Voorwaarden hiervoor zijn dat deze verwerker voldoet aan de WEEELABEXkwaliteitseisen of de CENELEC-normen voor de verwerking van e-waste èn dat de verwerker al het bij de gemeente ingenomen e-waste rapporteert aan Wecycle. Hiermee vervalt uiteraard de eerder genoemde kostenvergoeding van 85 euro per ton. Groot Witgoedapparaten Overig Wit- en Bruingoed ICT Energiezuinige lampen 75% 83% 60% 78% 60% 86% 80% 94% Een gemeente die niet of slechts gedeeltelijk e-waste afgeeft aan Wecycle, loopt mogelijk wel risico s. Alle stromen, ook die geen of een negatieve waarde hebben, worden door Wecycle gegarandeerd goed verwerkt. Als deze aan een andere inzamelaar worden meegegeven moet de gemeente zich ervan vergewissen dat deze op de juiste manier worden getransporteerd en verwerkt. Ook loopt de gemeente afhankelijk van de contracten financiële risico s door wisselende opbrengsten op de grondstoffenmarkt. Gemeenten die samenwerken met Wecycle lopen deze risico s niet. gemeenten een vergoeding van 84,93 euro per ton voor de kosten die zij op de milieustraat maken voor inname, tijdelijke opslag en afgifte ervan. Vanaf het nieuwe contract in 2014 is dit 85 euro voor elke ton die Wecycle meeneemt. Optioneel ontvangen de gemeenten vanaf 2014 daarnaast een eenmalige kostenvergoeding van euro bij bewezen acceptatie van lampen afgegeven door het MKB. In overleg met de gemeente kan Wecycle ondersteuning bieden op het gebied van social return. Gemeenten kunnen inwoners met een afstand tot de arbeidsmarkt helpen met (re)integreren. De integratie kan er bijvoorbeeld uit bestaan dat deze mensen worden betrokken bij de inzameling van afgedankte apparaten, die via de gemeentelijke milieustraat of kringloopbedrijf worden afgegeven aan Wecycle. Risico s Een gemeente kan ervoor kiezen vanaf 2014 wel of geen e-waste af te geven aan Wecycle. De gemeenten moeten dit afwegen tegen aanbiedingen van andere inzamelsystemen De voordelen voor gemeenten van ontzorging door wecycle Volledige facilitering in logistiek Reële kostenvergoeding, geautomatiseerde uitbetaling Praktische en veilige inzamelmiddelen Heldere afspraken Ondersteuning Communicatie met lokale campagnes Advies op maat Jaarlijks certificaat met recyclingopbrengsten en vermeden CO 2 -uitstoot Voorlichting medewerkers milieustraat Support social return (inzameling/sortering/ kringloopbedrijven) Geen aanbestedingsplicht Nieuwe regelgeving Wecycle benaderde in oktober 2013 de gemeenten met de nieuwe contracten, die uiterlijk 14 februari 2014 ingaan. Per die datum wordt namelijk de nieuwe Regeling afgedankte elektrische en elektronische apparatuur van kracht. Deze Regeling implementeert de herziene Europese WEEE-richtlijn in Nederlandse wetgeving. Op belangrijke onderdelen verandert de huidige Regeling. Zo stijgt de inzameldoelstelling per inwoner fors van 4 kilo nu naar 17 kilo in De recyclepercentages gaan met 5 procent omhoog naar 85 procent nuttige toepassing en 80 procent materiaalhergebruik. De recycling van e-waste is voortaan alleen nog toegestaan door bedrijven die zijn gecertificeerd op basis van Europese verwerkingsstandaarden. Recyclers en producenten zijn verplicht om de verwerkte hoeveelheden te registreren, waarbij de staatssecretaris van Milieu het registratiesysteem van Wecycle als wettelijke norm heeft gesteld. Ook zal er in de nieuwe regeling meer aandacht zijn voor het voorkómen van illegale export van e-waste. Gemeenten die al hun e-waste afgeven aan Wecycle, voldoen volledig aan de nieuwe wetgeving. 9

10 LightRec Actieplan mikt op intensivering inzameling in professionele markt Wecycle op jacht naar afgedankte verlichting De hoeveelheid spaarlampen, tl-buizen en armaturen die Wecycle jaarlijks inzamelt neemt langzaam toe. Lang niet snel genoeg om straks te kunnen voldoen aan nieuwe Europese doelstellingen. Dus liet LightRec, die namens producenten en importeurs opdrachtgever aan Wecycle is voor de verantwoorde inzameling en verwerking van energiezuinige verlichting, onderzoek doen naar de mogelijkheden om de groei te versnellen. Die zijn gevonden in de professionele markt. Wecycle voert elk jaar campagnes op billboards, radio en tv om de consument te bewegen om al zijn verlichting en ander elektronisch afval gescheiden in te leveren. Zij voert ook acties gericht op groothandel, installatiebranche en professionele gebruikers. Het gescheiden inleveren wordt gemakkelijk gemaakt met speciale inzamelmeubels in winkels en bij de technische groothandel, en met speciale inzamelverpakkingen voor winkeliers, installateurs en grootgebruikers. De resultaten van al die inspanningen leiden desondanks nog niet tot het gewenste resultaat, zegt Jeroen Bartels, manager van LightRec. Het ingezamelde volume groeit met een paar procent per jaar. Op deze manier gaan we de nieuwe Europese doelstellingen niet halen, terwijl het bestuur de ambitie heeft uitgesproken om daar wel aan te voldoen. Wecycle zamelt in opdracht van LightRec nu ongeveer 30 procent in van het gewicht dat jaarlijks als nieuwe energiezuinige verlichting op de markt wordt gebracht. De Europese richtlijn stelt 65 procent als minimumnorm, met ingang van Ook als het alternatieve criterium wordt gehanteerd, inzameling in percentage van de daadwerkelijk afgedankte lampen en armaturen, moet er nog veel gebeuren. Krap de helft van het gewicht aan afgedankte energiezuinige lampen wordt op dit moment ingezameld, terwijl in procent is vereist. Reden voor LightRec om Wecycle en onderzoeksbureau Möbius te vragen om voorstellen te doen die de groei van de inzameling kunnen versnellen. Möbius is begonnen om op basis van de gegevens over op de markt gebrachte lampen en armaturen, hun levensduur en de aanwezige voorraden in de keten, te komen tot eenduidige cijfers over de daadwerkelijk afgedankte hoeveelheid verlichting. In 2011 blijkt ton lampen en armaturen te zijn afgedankt, waarvan circa 90 procent door bedrijven en instellingen en door de installateurs, onderhoudsbedrijven, bouwers en slopers die in hun opdracht werken. Dat aandeel zal ook de komende jaren ruim boven de 80 procent blijven. De cijfers onderstrepen dat het grootste potentieel voor nog niet ingezamelde verlichting in de B2B -markt te vinden is. De eerste conclusie die Möbius aanreikt en die het bestuur van LightRec overneemt, is dan ook om nieuwe acties te richten op de tl-buizen, spaarlampen en armaturen die de professionele gebruikers afdanken. Acties naar de consument moeten wij vooral blijven doen omdat die belangrijk zijn voor bewustwording en gedragsverandering. Ook installateurs kijken televisie, zegt Jeroen Bartels. Maar we gaan niet inzetten op verdere intensivering van communicatie naar consumenten. Op de professionele markt kunnen we mogelijk veel meer rendement halen op extra inspanningen. Met name armaturen uit de B2B-markt komen nog veel te weinig bij Wecycle terecht. Alle reden om daar verandering in te brengen, omdat veel afgedankte tl-armaturen een pcbhoudende condensator hebben en daardoor een milieurisico vormen als ze niet op de juiste manier worden gerecycled. Slechts een op de vijf professionele armaturen dat zijn vooral buitenarmaturen wordt bij Wecycle ingeleverd. De andere vier gaan waarschijnlijk naar de oudijzerhandel waar de verwerking niet wordt geregistreerd of gecontroleerd, of 10

11 Zo moet het niet: nog veel potentie in B2B-markt Acties naar de consument zijn belangrijk voor bewustwording en gedragsverandering ze verdwijnen in het restafval bijvoorbeeld via het bouw- en sloopafval. Overigens zouden zowel LightRec als Wecycle er vrede mee hebben als de verlichting niet via Wecycle wordt ingezameld, maar bij de oudijzerhandel wordt geregistreerd, mits kan worden aangetoond dat deze wel op de juiste manier wordt gerecycled. Want ook dan kan deze hoeveelheid worden toegerekend aan de totale hoeveelheid die Wecycle rapporteert. Analyse van de cijfers en de verschillende stromen afgedankte verlichting laten zien dat met name bij kleinere installatiebedrijven en bij kleinere eindgebruikers veel verloren gaat. Tijd voor bewustzijns- en gedragsverandering dus, en voor maatregelen die het gescheiden inleveren gemakkelijk maken. Ook in de bouw- en sloopsector staat de gescheiden inzameling in de kinderschoenen en gaat er bij renovatie of sloop veel verloren. De analyse van de cijfers brengt Möbius tot een zestiental mogelijke acties die zijn geformuleerd op basis van een aantal brainstormsessies met eindgebruikers en inzamelaars uit het veld. Hieruit heeft Wecycle een aantal acties geselecteerd die op basis van haalbaarheid, de benodigde tijd van implementatie en bijdrage aan de inzameling het beste scoren, vertelt Mark Tilstra, manager operations van Wecycle. Wij hebben aan het bestuur van LightRec zeven acties voorgesteld die we het komende jaar kunnen opstarten en die, op basis van de inschatting van dit onderzoek een aanzienlijk effect gaan sorteren. 11

12 Om de inzameling van lampen vanuit het professionele segment te vergroten, valt de keuze allereerst op het uitrollen van meer inzamelmogelijkheden bij de groothandel, bijvoorbeeld door het plaatsen van inzamelmeubels waar kleine eindgebruikers en installatiebedrijven hun afgedankte lampen en armaturen kunnen inleveren. Wecycle wil de groothandels ook aanzetten meer en actiever zelf in te zamelen bij hun klanten, waarbij er gekeken wordt of ze een vergoeding kunnen krijgen voor lampen die zij extra inzamelen of wanneer partijen naar Wecycle worden doorverwezen. Daarnaast richt Wecycle de pijlen op de installatiesector. De grote installatiebedrijven nemen al actief deel aan de inzamelprogramma s en er wordt samengewerkt met branchevereniging UNETO-VNI, maar bij de kleine en middelgrote installateurs valt er nog een wereld te winnen. Om het inzamelen te vergemakkelijken, komt Wecycle met een nieuw inzamelmiddel voor tl-buizen dat erop gericht is met name kleinere volumes makkelijker af te voeren. Daarnaast kunnen kleine en middelgrote installateurs bij hun inzameling aanhaken bij grotere branchegenoten, die net als de groothandels via een overslagvergoeding kunnen worden geprikkeld om meer lampen en armaturen in te leveren. In het kader van het partnerprogramma met UNETO-VNI ontwikkelt Wecycle trainingen en werkt zij aan een keurmerk voor installateurs die afgedankte verlichting verantwoord inzamelen. De ambitie is dat dit keurmerk uiteindelijk onderdeel wordt van het certificaat Veiligheid, gezondheid en milieu Checklist Aannemers, zegt Tilstra. Door verantwoord inzamelen van lampen en armaturen een onderdeel te maken van dit certificaat wordt het een algemeen erkende norm voor de hele branche. De derde doelgroep van de acties zijn de bouw- en sloopbedrijven. Door actieve communicatie wil Wecycle deze bedrijven en hun opdrachtgevers bewegen om in de panden die zij (laten) verbouwen of slopen tl-buizen, spaarlampen en armaturen apart te verzamelen en in te leveren. Het is de bedoeling dat die gescheiden inzameling een standaardbepaling wordt in de bestekken waarin de opdracht aan aannemer of sloper in detail wordt uitgewerkt. De laatste doelgroep zijn de gemeenten, die het voor middelgrote en kleine bedrijven veel gemakkelijker kunnen maken om verlichting gescheiden in te leveren. Formeel vallen energiezuinige lampen onder het chemisch afval zodat zij ook Wecycle legt de ambities hoog. We mikken erop om de helft van de stromen naar ons toe te trekken. door bedrijven gratis mogen worden ingeleverd op de milieustraat van de gemeente. Maar de praktijk is dat het MKB voor alle bedrijfsmatige ontdoening van afval moet betalen. Wecycle gaat in overleg met de gemeenten op zoek naar creatieve oplossingen die het mogelijk maken dat MKBbedrijven hun oude verlichting en armaturen op een verantwoorde manier in kunnen leveren. Zo ontvangen gemeenten die vanaf 2014 een nieuw afgiftecontract met Wecycle aangaan, eenmalig een vergoeding van euro bij bewezen acceptatie van spaarlampen en tl-buizen uit het MKB. Wecycle legt de lat hoog, zegt Mark Tilstra. Möbius heeft een schatting gemaakt van het volume dat via de verschillende stromen wordt afgedankt. Wij mikken erop om de helft van die stromen naar ons toe te trekken. Dat gaat om forse volumes. De inschatting van Möbius is dat de groothandel en de installatiebedrijven samen goed zijn voor 350 ton extra lampen. Openstelling van de milieustraten voor verlichting van het MKB bijvoorbeeld, zou op termijn 190 ton moeten toevoegen en in de bouw- en sloopsector is de inschatting 100 ton. Direct bij eindgebruikers is nog eens 70 ton te halen. Bij elkaar is dit een extra potentie van ruim 700 ton lampen. Dat moet de komende jaren een toename van de lampeninzameling van ruim 40 procent opleveren ten opzichte van de 1700 ton lampen die Wecycle nu jaarlijks inzamelt. Dat is precies de versnelde groei waar het bestuur van LightRec naar op zoek is. 12

13 Retail Groei inzamelpunten zichtbaar Detailhandel spil bij inzameling lampen voor recycling Consumenten leveren hun oude energiezuinige lampen het liefst in bij winkels die ook lampen verkopen. Zo blijkt uit de Verlichtingsmonitor van LightRec, één van de zeven productstichtingen van de Vereniging NVMP. Op dit moment leveren de meeste consumenten hun oude verlichting in bij de milieustraat. Als het aan de consument ligt, wordt het inleveren nog gemakkelijker en kan het dichter bij huis. Dit sluit aan bij de trend dat steeds meer winkels proactief inzamelbakken neerzetten voor oude lampen en elektronica. Het verlaagt de drempel om lampen en armaturen in te leveren, aldus LightRec. Uit het onderzoek kan geconcludeerd worden dat steeds meer consumenten hun lampen dicht bij huis in willen leveren, bij de winkel waar ze nieuwe lampen kopen of door middel van een container in de buurt. Dat laatste is volgens LightRec onder meer wegens veiligheidsaspecten niet haalbaar, maar steeds meer winkels komen aan de wens van de consument tegemoet door proactief bakken neer te zetten waarin consumenten hun oude elektronica, ICT-producten en verlichting altijd kwijt kunnen. Belangrijke rol detailhandel De wettelijke verplichting luidt dat een consument altijd een lamp mag inleveren voor recycling, als hij een nieuw exemplaar koopt. Veel winkelketens gaan nu een stapje verder, aldus Jeroen Bartels, manager van LightRec. Een mooie trend als je kijkt naar het milieu en het behoud van kritische grondstoffen. De detailhandel vervult een belangrijke rol bij de inzameling van lampen, we moeten de drempel om in te leveren daarom zo laag mogelijk maken. Op die manier kunnen we zoveel mogelijk lampen recyclen. Inmiddels heeft de uitvoeringsorganisatie Wecycle inzamelmeubels geplaatst bij Blokker, Media Markt, Saturn, Gamma, Hornbach en de supermarkten Bas, Dekamarkt, Digros, Dirk van den Broek en MCD. Wecycle haalt de elektronica en/of lampen bij deze winkels op en verzorgt de recycling. Voor professionele gebruikers is nu elke vestiging van groothandel Technische Unie voorzien van een inzamelstraat, waar ook lampen en armaturen kunnen worden ingeleverd. Recyclen lampen Nu er geen gloeilampen meer verkocht worden, moeten straks alle oude lampen en armaturen worden ingezameld voor recycling om ervoor te zorgen dat er geen stoffen in het milieu terecht komen en de materialen weer zoveel mogelijk opnieuw gebruikt kunnen worden. Verlichting kan voor meer dan 90 procent gerecycled worden, zodat kritische grondstoffen worden behouden. 13

14 Standaardisering Standaardisering schept level playing field Nederland wacht op e-waste certificering door Cenelec Hoe kun je e-waste op een verantwoorde manier verwerken? Wecycle en andere inzamelsystemen in Europa stellen hoge eisen aan de transporteurs, verwerkers en recyclingbedrijven die zij contracteren, maar overigens kan ieder zijn eigen normen stellen. Niet lang meer. Bij het standaardisatieinstituut Cenelec in Brussel wordt hard gewerkt aan een set van Europese standaarden. Nederland wil deze standaarden verplicht stellen voor alle betrokken partijen, zodat zij concurreren op basis van dezelfde hoge eisen aan de kwaliteit. Deel 1 is klaar, nog vier delen te gaan. Na anderhalf jaar werken aan het opstellen van standaarden voor de inzameling en recycling van elektronisch afval lijkt dat een mager resultaat. Maar Bart in t Groen van DNV KEMA Energy & Sustainability, een van de Nederlandse vertegenwoordigers in de werkgroep die de regelgeving voorbereidt, is niet ontevreden. Om regels te stellen voor een verantwoorde verwerking van het volledige palet aan afgedankte elektrische en elektronische apparaten en voor energiezuinige verlichting in alle landen van de Europese Unie, heb je de inbreng van veel instanties en organisaties in alle lidstaten nodig. De werkgroep die bij Cenelec met de normering van e-waste belast is, kan voortbouwen op de 'WEEELABEX standard' die de inzamelsystemen in 22 Europese landen eerder hebben opgesteld. Maar deze normen moet de werkgroep toetsen op onafhankelijkheid en formulering en waar nodig aanvullen voordat die als algemeen erkende harmonised standards kunnen gelden, en dat kost tijd. De werkgroep heeft 41 leden die producenten, inzamelsystemen, en recyclingindustrie in de verschillende lidstaten vertegenwoordigen. In t Groen en andere leden van de werkgroep reizen enkele keren per maand voor een tweedaagse sessie naar Brussel en nemen daarnaast nog deel aan een aantal webconferenties en videovergaderingen. Het is een tijdrovend proces, zegt hij. Dat leidt uiteindelijk wel tot zorgvuldig vastgestelde regels die praktisch uitvoerbaar zijn en breed gedragen worden. Het eerste deel dat nu wordt afgerond, is ook meteen het meest omvattende. Het stelt een generieke standaard voor het verwerkingsproces van elektronisch afval in het algemeen. Zo dicteert deze General Treatment Standard, om een simpel voorbeeld te geven, dat uit ongeacht welk apparaat alle zonder gereedschap bereikbare batterijen, moeten worden verwijderd voor de verwerking kan beginnen. Dit omvangrijke document met algemeen geldende principes is door de werkgroep goedgekeurd en ligt nu voor commentaar bij alle lidstaten, waarna het kan worden vastgesteld. De werkgroep vordert inmiddels met de delen twee en drie. Het tweede deel bevat bijzondere behandelingsvoorschriften voor vier productcategorieën: verlichting, beeldschermen, koel- en vriesapparatuur en zonnepanelen. De behandeling van deze producten vereist bijzondere zorg: de spaarlampen bijvoorbeeld omdat zij kwik bevatten en fluorescentiepoeders. Beeldschermen bevatten ook zulke fluorescentiepoeders, en koel- en vriesapparatuur heeft een speciale behandeling nodig omdat oudere generaties cfk s bevatten. Het derde deel geeft technische specificaties voor het neutraliseren van deze en andere toxische stoffen. In dit deel zijn alle limietwaarden opgenomen die gelden voor de genoemde stoffen, maar ook voor pcb s, gebromeerde brandvertragers 14

15 Behandelingsvoorschriften voor o.a. verlichting en andere toxische stoffen die in de Europese WEEErichtlijn zijn opgenomen. Dit is het deel dat ook het meest frequent aangepast zal worden aan aangescherpte eisen of nieuwe inzichten. Het is een tijdrovend proces, dat uiteindelijk leidt tot zorgvuldig vastgestelde regels die praktisch uitvoerbaar zijn en breed gedragen worden. Deel 4 over inzameling en logistiek en deel 5 over de eindverwerking bevinden zich nog in een pril stadium. In smeltinstallaties bijvoorbeeld aan het einde van het recyclingproces worden de terugwinningspercentages gerealiseerd die centraal staan in de Europese richtlijn, zegt In t Groen. Maar die percentages kunnen alleen gerealiseerd worden als vanaf de eerste inzameling de gemengde stromen op de juiste manier worden gesorteerd, gescheiden en verwerkt. Het is dus zaak om door de hele keten het proces te monitoren en in elk stadium de normen te stellen die uiteindelijk de gewenste monostromen en daarmee ook de hoogst mogelijke recyclingpercentages opleveren. Het doel is volgens In t Groen om met uniforme standaarden die voor heel Europa gelden een gelijk speelveld te creëren waarop de verschillende marktpartijen met elkaar kunnen concurreren. Daarom is het zo belangrijk om de standaarden te objectiveren. Voorkomen moet worden dat de gestelde vereisten bepaalde bedrijven, bepaalde schakels in de keten of bepaalde lidstaten een oneigenlijk voordeel gunnen. Overheden in de verschillende lidstaten kunnen de Cenelec Standaarden op twee manieren aan alle partijen opleggen. Zij kunnen ervoor kiezen om de standaard gebruiken als toetssteen bij de verantwoording, waarbij het aan de bedrijven is om de toezichthouders te overtuigen dat zij volgens de voorschriften hebben gewerkt. De lidstaten kunnen er ook voor kiezen om de standaard in nationale wetgeving verplicht te stellen aan alle inzamelaars, transporteurs en verwerkers van e-waste als vergunningsvoorwaarde. Nederland sorteert voor op de laatste route. Certificering onder de Cenelec Standards wordt dan voor alle betrokken bedrijven verplicht. Gezien alle delen die nog vastgesteld en door de lidstaten goedgekeurd moeten worden, kan Bart in t Groen de voortgang van de werkzaamheden niet precies voorspellen. Maar hij heeft goede hoop dat Cenelec door de dikke bundel met normen op het eind een gelijkwaardig speelveld zal creëren voor hoogwaardige recycling van het e-waste in Europa. Invoering in de hele Unie zorgt voor standaardisatie van recyclingtechnieken die nodig zijn om e-waste op een verantwoorde manier te verwerken. En het maakt het strafbaar om e-waste voor weinig geld te dumpen in een lidstaat waar het gestort wordt, in plaats van het volgens de normen te recyclen. 15

16 Onderzoek Bezitmeting witgoed Penetratiegraad apparaten gegroeid In navolging van de bezitmeting onder huishoudens in 2007 heeft de Stichting Witgoed opnieuw een bezitmeting door GfK laten uitvoeren. De naastgelegen tabellen geven de belangrijkste resultaten van de metingen uit 2007 en 2013 weer. Hieruit is een aantal opmerkelijke uitkomsten naar voren gekomen. Nederland telt 7,6 miljoen huishoudens en deze huishoudens hebben tezamen 10,8 miljoen koelkasten, 7,8 miljoen wasmachines en 11,6 miljoen stofzuigers in bezit. De penetratiegraad van deze apparaten is de afgelopen 6 jaar gegroeid. Koelkasten Huishoudens hebben 10,8 miljoen koelkasten. Gebleken is dat daarvan niet in gebruik zijn en daarvan weer exemplaren defect zijn. Het half miljoen exemplaren dat nog wel werkt, wordt veelal gebruikt als aanvullende koeling voor feesten en partijen. De defecte exemplaren worden ergens in huis bewaard en staan te wachten tot zij worden verwijderd. Wasmachines De Nederlandse huishoudens tellen 7,8 miljoen wasmachines. Hiervan zijn er niet in gebruik. Hiervan werken er en zijn exemplaren defect. Het is wel vreemd dat er nog defecte apparaten op zolders en in kelders staan. Stofzuigers Van de 11,6 miljoen stofzuigers die in Nederlandse huishoudens aanwezig zijn, is 11,1 miljoen in gebruik. Van de die niet in gebruik zijn, blijken er defect. Wat de consument met deze defecte apparaten van plan is, is niet bekend. Misschien zijn zij van plan deze ooit nog te laten repareren. Afdanking Als hier de afdanking per jaar tegen wordt afgezet dan worden koelkasten, wasmachines en stofzuigers jaarlijks afgedankt. Het wordt tijd dat de burgers van Nederland hun woning opruimen, zodat alle defecte apparaten worden afgedankt en ingeleverd. In totaal gaat het namelijk om ruim 1,6 miljoen defecte grootwitgoedapparaten en dan tellen wij de kleine huishoudelijke apparaten niet eens mee. 16

17 Feiten op het gebied van witgoedbezit 2013 Wasmachines Huishoudpenetratie 95% 7,8 miljoen wasmachines in bezit Gemiddeld 1,1 per huishouden* Drogers Huishoudpenetratie 63% 5,0 miljoen drogers in bezit Gemiddeld 1 per huishouden* Vaatwassers Huishoudpenetratie 61% 4,8 miljoen vaatwassers in bezit Gemiddeld 1 per huishouden* Wasmachines afgedankt Drogers afgedankt Vaatwassers afgedankt Huishoudpenetratie 8% 0,6 miljoen wasmachines afgedankt Huishoudpenetratie 4% 0,3 miljoen drogers afgedankt Huishoudpenetratie 4% 0,3 miljoen vaatwassers afgedankt Wasmachines verwijderd Drogers verwijderd Vaatwassers verwijderd Huishoudpenetratie 6% 0,5 miljoen wasmachines verwijderd Huishoudpenetratie 3% 0,2 miljoen drogers verwijderd Huishoudpenetratie 3% 0,2 miljoen vaatwassers verwijderd 2007 Wasmachines Huishoudpenetratie 96% 7,3 miljoen wasmachines in bezit Gemiddeld 1,1 per huishouden* Drogers Huishoudpenetratie 62% 5,0 miljoen drogers in bezit Gemiddeld 1 per huishouden* Vaatwassers Huishoudpenetratie 54% 4,1 miljoen vaatwassers in bezit Gemiddeld 1,1 per huishouden* Wasmachines afgedankt Drogers afgedankt Vaatwassers afgedankt Huishoudpenetratie 8% 0,6 miljoen wasmachines afgedankt Huishoudpenetratie 4% 0,3 miljoen drogers afgedankt Huishoudpenetratie 5% 0,4 miljoen vaatwassers afgedankt Wasmachines verwijderd Drogers verwijderd Vaatwassers verwijderd Huishoudpenetratie 7% 0,5 miljoen ovens/fornuizen verwijderd Huishoudpenetratie 3% 0,2 miljoen drogers verwijderd Huishoudpenetratie 3% 0,2 miljoen vaatwassers verwijderd 2013 Ovens/fornuizen Huishoudpenetratie 67% 5,7 miljoen ovens/fornuizen in bezit Gemiddeld 1,1 per huishouden* Magnetrons Huishoudpenetratie 88% 7,6 miljoen magnetrons in bezit Gemiddeld 1,1 per huishouden* Stofzuigers Huishoudpenetratie 99% 11,6 miljoen stofzuigers in bezit Gemiddeld 1,5 per huishouden* Ovens/fornuizen afgedankt Magnetrons afgedankt Stofzuigers afgedankt Huishoudpenetratie 4% 0,3 miljoen ovens/fornuizen afgedankt Huishoudpenetratie 6% 0,5 miljoen magnetrons afgedankt Huishoudpenetratie 9% 0,7 miljoen stofzuigers afgedankt Ovens/fornuizen verwijderd Magnetrons verwijderd Stofzuigers verwijderd Huishoudpenetratie 2% 0,2 miljoen ovens/fornuizen verwijderd Huishoudpenetratie 4% 0,3 miljoen magnetrons verwijderd Huishoudpenetratie 8% 0,6 miljoen stofzuigers verwijderd 2007 Fornuizen** Huishoudpenetratie 41% 3,1 miljoen ovens/fornuizen in bezit Gemiddeld 1,1 per huishouden* Magnetrons Huishoudpenetratie 88% 7,1 miljoen magnetrons in bezit Gemiddeld 1 per huishouden* Stofzuigers Huishoudpenetratie 97% 10,4 miljoen stofzuigers in bezit Gemiddeld 1,5 per huishouden* Fornuizen** afgedankt Magnetrons afgedankt Stofzuigers afgedankt Huishoudpenetratie 3% 0,2 miljoen ovens/fornuizen afgedankt Huishoudpenetratie 6% 0,5 miljoen magnetrons afgedankt Huishoudpenetratie 8% 0,7 miljoen stofzuigers afgedankt Fornuizen** verwijderd Magnetrons verwijderd Stofzuigers verwijderd Huishoudpenetratie 2% 0,1 miljoen ovens/fornuizen verwijderd Huishoudpenetratie 3% 0,2 miljoen magnetrons verwijderd Huishoudpenetratie 6% 0,5 miljoen stofzuigers verwijderd * Gebaseerd op aantal huishoudens in het bezit van het apparaat ** Oven en kookplaat in één 17

18 Driegesprek Ton Holtkamp Koen de Snoo We willen af van de boeven die zich niets aantrekken van regels en normen Driegesprek over nieuwe regels voor de registratie van e-waste De afgelopen maanden hebben brancheorganisaties van de recyclingindustrie EERA en MRF met producentenvereniging NVMP, inzamelsysteem Wecycle en de overheid overleg gevoerd over hoe de registratie van elektronisch afval het beste geregeld kan worden. Ton Holtkamp, de onafhankelijk voorzitter van de Werkgroep Registratie, blikt terug op de discussies en de resultaten daarvan in gesprek met André Habets, bestuurslid van de NVMP, en met Koen de Snoo, directeur Duurzaamheid van het Ministerie van Infrastructuur & Milieu. Een aangescherpte Europese richtlijn voor e-waste, de nieuwe WEEE Directive, vereist dat binnen zes jaar de verwerking van 85 procent van alle vrijkomende e-waste kan worden verantwoord. Om dat mogelijk te maken is in het kader van de implementatie van de nieuwe eisen in Nederlandse wetgeving een systeem van verplichte registratie en certificering in te stellen. Alle verwerkers moeten straks gecertificeerd zijn waarmee verzekerd is dat zij e-waste op een verantwoorde manier verwerken, en zij moeten alle verwerkte e-waste registreren zodat alle bonafide verwerking zichtbaar en transparant wordt. De werkgroep van verwerkers, producenten en overheid moest doorwerken want de benodigde wetgeving moet eind november zijn afgerond, wil die nog tegen de door Brussel gestelde deadline van februari 2014 in werking treden. Is de registratie van e-waste en de daaraan verbonden certificering van verwerkende bedrijven een moetje van Brussel, of komt het voort uit de maatschappelijke ambities in Nederland? 18

19 Registratie om te weten waar e-waste blijft André Habets Ton Holtkamp: Verplichte registratie en certificering van verwerkers passen in het denken over de afvalhiërarchie dat wij hier sinds het einde van de jaren zeventig van de vorige eeuw hebben ontwikkeld. Zowel het overheidsbeleid als de industrie zijn er zich steeds meer op gaan richten om zo hoog mogelijk op de zogenoemde ladder van Lansink te komen: niet storten en zo min mogelijk verbranden en zo veel mogelijk hergebruiken van materialen of, nog beter, hergebruiken van producten. Als je materialen wilt herwinnen, moet je weten wie wat verwerkt en moet je verzekeren dat het op een verantwoorde manier gebeurt. Hergebruik is zeker voor hoogwaardig afval als afgedankte elektronica alleen maar belangrijker geworden door toenemende grondstoffenschaarste en doordat primaire winning kostbaarder wordt. We willen in onze grondstoffenvoorziening niet afhankelijk worden van een of enkele landen. Hergebruik staat centraal in het opkomende denken over een circulaire economie en het bewustzijn dat we nog veel meer materialen in de cirkel kunnen houden. Een Europese richtlijn zet de ontwikkeling op scherp met hogere inzameldoelstellingen en deadlines. André Habets: Heel veel e-waste komt al goed terecht. Wecycle registreert inmiddels al 43 procent van alle afgedankte elektrische apparaten en verlichting, die door gecertificeerde bedrijven zijn verwerkt. De recyclingindustrie haalt op eigen initiatief nog eens een kleine 40 procent van het vrijkomende e-waste uit de markt. Dat wordt niet geregistreerd, al blijkt uit onderzoek wel dat dit in veel gevallen op een verantwoorde manier wordt verwerkt. Toch zitten daar stromen tussen die niet volgens de normen worden verwerkt. En er zijn lekstromen die niet goed terecht komen en bijvoorbeeld naar Afrika worden geëxporteerd. Om die lekstromen gericht aan te pakken, moeten we zorgen dat alle bonafide partijen de e-waste die door hun handen gaat registreren zodat we weten wat waar blijft. En om te kunnen registreren hebben we kwaliteitsnormering nodig door certificering, zodat we zeker weten dat het geregistreerde e-waste op de goede manier verwerkt is. Koen de Snoo: We willen af van de echte boeven, de free riders die zich van de regels en normen niets aantrekken. Dat wil de overheid, maar dat wil ook de sector. De recyclingindustrie heeft in de beeldvorming last van dubieuze praktijken in hun branche en die willen van de free riders af. Een volledige shake out van zulke partijen krijg je niet voor elkaar: er zullen altijd wel witte busjes en obscure schroothandelaren blijven. Maar je kunt hun praktijken wel sterk terugdringen door registratie en kwaliteitsnormering netjes te regelen. We hebben zowel de wortel nodig, in de vorm van waardering voor partijen die het goed doen, als de stok voor wie zich niet aanpast. Dat vraagt samenwerking van overheid en marktpartijen. De overheid vraagt: certificeer en registreer en zorg dat er een systeem is van auditing dat een bepaalde zuiverheid borgt. Maar zij gaat zich niet bemoeien met hoe de inzameling, de recycling en de registratie en certificering verder precies ingevuld en georganiseerd worden. Dat weet de markt veel beter dus dat moet de overheid vooral aan marktpartijen overlaten. 19

20 Holtkamp: Uniforme kwaliteitsnormering creëert een level playing field. Dat is voor de verwerkers een heel belangrijk punt. Als voor alle spelers dezelfde minimum kwaliteitseisen gelden, dan zijn zij ervan verzekerd dat de concurrentiestrijd zich richt op efficiency en dat er geen oneerlijk voordeel behaald kan worden door te bezuinigen op kwaliteit. De Snoo: Certificering en registratie hebben bovendien een economische spin off. Daar ben ik van overtuigd. Aan het einde van het proces heb je herwonnen grondstoffen waarvan de herkomst traceerbaar is en de zuiverheid bepaald kan worden. Reken maar dat grondstoffeninkopers bereid zijn daarvoor te betalen. Voor landen die niet zo n inzamel- en recyclingsysteem hebben, geldt het omgekeerde: als niet duidelijk is wie in de keten het e-waste in handen heeft gehad en wat hij ermee heeft gedaan, devalueert de waarde van de secundaire grondstof. Holtkamp: Voor de producenten van elektrische apparaten en lampen staat een ander belang voorop. Zij willen dat er voldaan wordt aan de nieuwe ambitieuze doelstellingen. Zij realiseren zich dat er straks naar hen wordt gekeken als de ingezamelde percentages achterblijven bij de norm, of als die percentages niet tijdig worden gehaald of als de verantwoorde kwaliteit ter discussie staat. Habets: Dat is niet alleen een kwestie van wettelijke verplichting. Maatschappelijk verantwoord ondernemen is verankerd in de mission statements van al die producenten. Zij begrijpen dat zij het risico lopen dat consumenten hun producten niet meer kopen als zij dat niet doen. Dat zie je terug in hun opstelling. Producenten doen veel meer dan wettelijk is voorgeschreven. Ze willen niet alleen de complementaire stromen in beeld brengen om de vereiste registratiepercentages te kunnen verantwoorden, maar plegen ook een enorme communicatie-inspanning om mensen te bewegen hun kleine elektrische apparaten en lampen niet in de vuilnisbak te gooien. Dat kost veel geld en inspanning die niet wettelijk zijn voorgeschreven, maar die wel nodig zijn om de 35 miljoen kilo die we in Nederland elk jaar weggooien voortaan ingeleverd te krijgen. Holtkamp: Timing blijkt een heikel punt. De producenten willen verplichte certificering en registratie zo snel mogelijk invoeren, om zo snel mogelijk op te bouwen naar de Europese vereisten. De verwerkers op wie de last van implementatie drukt, willen tijd om zich voor te bereiden. De Snoo: De discussie loopt nog. Wij zouden zeker niet willen dat het overhaast wordt ingevoerd. Alle partijen moeten weten wat van hen verwacht wordt en moeten de tijd hebben om zich daarop voor te bereiden. De auditors die het systeem gaan controleren, moeten in stelling worden gebracht. Dat moet zorgvuldig gebeuren. Aan de andere kant moet het systeem in elk geval op 1 januari 2016 up and running zijn, omdat dan de nieuwe Europese doelstellingen in werking treden om verder op te lopen tot Habets: Ik hoop nog steeds op invoering in 2015, omdat dat ons meer tijd geeft om naar de doelstellingen toe te werken. En laten we de benodigde inspanning en voorbereiding niet overdrijven. Heel veel van die recyclingbedrijven zijn professioneel en zitten op of dicht bij het vereiste kwaliteitsniveau. Het is zoiets als je rijbewijs halen als je al kunt rijden: je moet even doorzetten, maar het is op zich niet moeilijk. Holtkamp: Een volgend discussiepunt zijn de administratieve lasten. De verwerkers zijn heel kritisch over de vereiste inspanning en de kosten die zij daarvoor moeten maken. De Snoo: Niet alleen voor de verwerkers is dat een issue. Ook de overheid wil de administratieve kosten binnen de perken houden. De discussie gaat erover wat je van elkaar wilt en hoe je dat op een aanvaardbare manier met een aanvaardbaar prijskaartje kunt matchen. Habets: Het gaat vooral over certificering. Rapportage verloopt vrij eenvoudig via een elektronische tool, en voor kleinere partijen is er ook nog een light -versie die minder gegevens en minder detaillering vergt. Certificering en de jaarlijkse audits vragen meer inspanning en kosten meer geld. Daar staat tegenover dat certificering recyclingbedrijven een bonafide status geeft, die profijtelijk is in het contact met toeleveranciers en afnemers en in de sfeer van de handhaving. De toezichthouder gaat eerder uit van een bonafide werkwijze als een bedrijf gecertificeerd is. Holtkamp: De vertrouwelijkheid van het register heeft ook de nodige discussie losgemaakt. Dat is een zwaar punt voor de verwerkers, omdat de volumes die zij verwerken en de gerealiseerde recyclingresultaten vertrouwelijke bedrijfsgegevens zijn. Habets: Dat geldt voor producenten net zo. Zij moeten bij het register opgeven hoeveel producten zij op de markt hebben gebracht en dat zijn gegevens die zij voor hun concurrenten geheim willen houden. Dat die gegevens in een goed beveiligde black box moeten worden beheerd met waterdichte garanties voor de vertrouwelijkheid, daar is iedereen het over eens. Holtkamp: Wecycle beheert tot heden de belangrijkste black box. Deze staat model voor het ontwerp van het Nationale Register, dat op afstand wordt geplaatst. Alle partijen, waaronder Wecycle, registreren bij het Nationale Register dat op zijn beurt rapporteert aan de overheid. De Snoo: Certificering en registratie hebben grote voordelen voor de toezichthouders. Het helpt bij het opstellen van 20

NAAR EEN GESLOTEN KRINGLOOP VOOR ELEKTRISCHE APPARATEN

NAAR EEN GESLOTEN KRINGLOOP VOOR ELEKTRISCHE APPARATEN KRINGLOOP VOOR ELEKTRISCHE APPARATEN Geachte deelnemer, Europa schroeft de ambities op voor de verantwoorde verwijdering van elektr(on) ische apparaten en energie- zuinige verlichting (e-waste). Een aangescherpte

Nadere informatie

Feiten & Cijfers Wecycle 2012

Feiten & Cijfers Wecycle 2012 Feiten & Cijfers Wecycle 2012 Index Introductie 3 Het systeem 4 Opdrachtgevers 6 Resultaten 7 Financiën 15 Resultaten partners 18 Campagnes en samenwerking 22 Benchmark gemeenten 24 Inzamelmeubels 26 Inzamelbox

Nadere informatie

IGOV Kenniscafé Openbare Verlichting Inzameling en verwerking van afgedankte openbare verlichting

IGOV Kenniscafé Openbare Verlichting Inzameling en verwerking van afgedankte openbare verlichting IGOV Kenniscafé Openbare Verlichting Inzameling en verwerking van afgedankte openbare verlichting 14 maart 2019 Bart van Kalkeren 1 van 14 Wie is Wecycle rol Wecycle is een non-profitorganisatie, werkt

Nadere informatie

Speech Jan Kamminga DfR symposium 1. Speech Jan Kamminga NVMP-symposium Grondstoffenterugwinning kritisch bekeken [Alleen het gesproken woord geldt]

Speech Jan Kamminga DfR symposium 1. Speech Jan Kamminga NVMP-symposium Grondstoffenterugwinning kritisch bekeken [Alleen het gesproken woord geldt] Speech Jan Kamminga NVMP-symposium Grondstoffenterugwinning kritisch bekeken [Alleen het gesproken woord geldt] Dames en Heren, U heeft hier vanmiddag van onze sprekers een kijkje gekregen in de toekomst

Nadere informatie

FLO/U Lbr. 13/098

FLO/U Lbr. 13/098 Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad informatiecentrum tel. (070) 373 8393 betreft WEEE-richtlijn uw kenmerk ons kenmerk FLO/U201301495 Lbr. 13/098 bijlage(n) datum 14 november 2013 Samenvatting

Nadere informatie

105,⁵ INLEVEREN. 42,⁵ mln. kilo. Zakelijk. Totale inzameling inzamelpunten. Niet-zakelijk inzamelpunten. 40% zakelijk (42,5 mln.

105,⁵ INLEVEREN. 42,⁵ mln. kilo. Zakelijk. Totale inzameling inzamelpunten. Niet-zakelijk inzamelpunten. 40% zakelijk (42,5 mln. Feiten & Cijfers 2018 INLEVEREN Zakelijk We werken onder meer samen met de detailhandel, groothandel, installateurs, reparatie- en sloopbedrijven. 23% overig Totale inzameling 60% niet-zakelijk (63 mln.

Nadere informatie

Stichting LightRec Nederland. Publieksversie jaarverslag 2014

Stichting LightRec Nederland. Publieksversie jaarverslag 2014 Stichting LightRec Nederland Publieksversie jaarverslag 2014 Inleiding Stichting LightRec Nederland verenigt ruim 450 producenten en importeurs van de volgende productgroepen: TL-buizen Spaarlampen Led-lampen,

Nadere informatie

Stichting Verwerking Elektrische Huishoudelijke Apparaten h/o Stichting Witgoed. Publieksversie jaarverslag 2008

Stichting Verwerking Elektrische Huishoudelijke Apparaten h/o Stichting Witgoed. Publieksversie jaarverslag 2008 Stichting Verwerking Elektrische Huishoudelijke Apparaten h/o Stichting Witgoed Publieksversie jaarverslag 2008 Inleiding De Stichting Verwerking Huishoudelijke Elektrische Apparaten (Stichting Witgoed)

Nadere informatie

Stichting Verwerking Elektrische Huishoudelijke Apparaten h/o Stichting Witgoed. Publieksversie jaarverslag 2014

Stichting Verwerking Elektrische Huishoudelijke Apparaten h/o Stichting Witgoed. Publieksversie jaarverslag 2014 Stichting Verwerking Elektrische Huishoudelijke Apparaten h/o Stichting Witgoed Publieksversie jaarverslag 2014 Inleiding Stichting Verwerking Huishoudelijke Elektrische Apparaten (Stichting Witgoed) verenigt

Nadere informatie

Stichting Verwerking Elektronische Apparaten h/o Stichting Bruingoed. Publieksversie jaarverslag 2011

Stichting Verwerking Elektronische Apparaten h/o Stichting Bruingoed. Publieksversie jaarverslag 2011 Stichting Verwerking Elektronische Apparaten h/o Stichting Bruingoed Publieksversie jaarverslag 2011 Inleiding De Stichting Verwerking Elektronische Apparaten (Stichting Bruingoed) verenigt ruim 220 producenten

Nadere informatie

Stichting Verwerking Elektronische Apparaten h/o Stichting Bruingoed. Publieksversie jaarverslag 2008

Stichting Verwerking Elektronische Apparaten h/o Stichting Bruingoed. Publieksversie jaarverslag 2008 Stichting Verwerking Elektronische Apparaten h/o Stichting Bruingoed Publieksversie jaarverslag 2008 Inleiding De Stichting Verwerking Elektronische Apparaten (Stichting Bruingoed) verenigt ruim 270 producenten

Nadere informatie

Stichting LightRec Nederland. Publieksversie jaarverslag 2009

Stichting LightRec Nederland. Publieksversie jaarverslag 2009 Stichting LightRec Nederland Publieksversie jaarverslag 2009 Inleiding De Stichting LightRec Nederland verenigt ruim 350 producenten en importeurs van de volgende productgroepen: TL-buizen Gasontladingslampen

Nadere informatie

Stichting Verwerking Elektrische Huishoudelijke Apparaten h/o Stichting Witgoed. Publieksversie jaarverslag 2011

Stichting Verwerking Elektrische Huishoudelijke Apparaten h/o Stichting Witgoed. Publieksversie jaarverslag 2011 Stichting Verwerking Elektrische Huishoudelijke Apparaten h/o Stichting Witgoed Publieksversie jaarverslag 2011 Inleiding De Stichting Verwerking Huishoudelijke Elektrische Apparaten (Stichting Witgoed)

Nadere informatie

Stichting Verwerking Elektrische Huishoudelijke Apparaten h/o Stichting Witgoed. Publieksversie jaarverslag 2013

Stichting Verwerking Elektrische Huishoudelijke Apparaten h/o Stichting Witgoed. Publieksversie jaarverslag 2013 Stichting Verwerking Elektrische Huishoudelijke Apparaten h/o Stichting Witgoed Publieksversie jaarverslag 2013 Inleiding De Stichting Verwerking Huishoudelijke Elektrische Apparaten (Stichting Witgoed)

Nadere informatie

Stichting Verwerking Elektrische Huishoudelijke Apparaten h/o Stichting Witgoed. Publieksversie jaarverslag 2010

Stichting Verwerking Elektrische Huishoudelijke Apparaten h/o Stichting Witgoed. Publieksversie jaarverslag 2010 Stichting Verwerking Elektrische Huishoudelijke Apparaten h/o Stichting Witgoed Publieksversie jaarverslag 2010 Inleiding De Stichting Verwerking Huishoudelijke Elektrische Apparaten (Stichting Witgoed)

Nadere informatie

Stichting Verwerking Elektronische Apparaten h/o Stichting Bruingoed. Publieksversie jaarverslag 2009

Stichting Verwerking Elektronische Apparaten h/o Stichting Bruingoed. Publieksversie jaarverslag 2009 Stichting Verwerking Elektronische Apparaten h/o Stichting Bruingoed Publieksversie jaarverslag 2009 Inleiding De Stichting Verwerking Elektronische Apparaten (Stichting Bruingoed) verenigt ruim 260 producenten

Nadere informatie

Stichting Verwerking Elektronische Apparaten h/o Stichting Bruingoed. Publieksversie jaarverslag 2010

Stichting Verwerking Elektronische Apparaten h/o Stichting Bruingoed. Publieksversie jaarverslag 2010 Stichting Verwerking Elektronische Apparaten h/o Stichting Bruingoed Publieksversie jaarverslag 2010 Inleiding De Stichting Verwerking Elektronische Apparaten (Stichting Bruingoed) verenigt ruim 260 producenten

Nadere informatie

Stichting Verwerking Centrale Ventilatoren. Publieksversie jaarverslag 2009

Stichting Verwerking Centrale Ventilatoren. Publieksversie jaarverslag 2009 Stichting Verwerking Centrale Ventilatoren Publieksversie jaarverslag 2009 Inleiding De Stichting Verwerking Centrale Ventilatoren (SVCV) verenigt ruim 70 producenten en importeurs van de volgende productgroepen:

Nadere informatie

Stichting Verwijdering Elektrische Gereedschappen. Publieksversie jaarverslag 2013

Stichting Verwijdering Elektrische Gereedschappen. Publieksversie jaarverslag 2013 Stichting Verwijdering Elektrische Gereedschappen Publieksversie jaarverslag 2013 Inleiding De Stichting Verwijdering Elektrische Gereedschappen (SVEG) verenigt ruim 160 producenten en importeurs van de

Nadere informatie

Stichting Verwijdering Elektrische Gereedschappen. Publieksversie jaarverslag 2011

Stichting Verwijdering Elektrische Gereedschappen. Publieksversie jaarverslag 2011 Stichting Verwijdering Elektrische Gereedschappen Publieksversie jaarverslag 2011 Inleiding De Stichting Verwijdering Elektrische Gereedschappen (SVEG) verenigt ruim 160 producenten en importeurs van de

Nadere informatie

Stichting LightRec Nederland. Publieksversie jaarverslag 2010

Stichting LightRec Nederland. Publieksversie jaarverslag 2010 Stichting LightRec Nederland Publieksversie jaarverslag 2010 Inleiding De Stichting LightRec Nederland verenigt ruim 350 producenten en importeurs van de volgende productgroepen: TL-buizen Gasontladingslampen

Nadere informatie

Stichting Verwerking Centrale Ventilatoren. Publieksversie jaarverslag 2012

Stichting Verwerking Centrale Ventilatoren. Publieksversie jaarverslag 2012 Stichting Verwerking Centrale Ventilatoren Publieksversie jaarverslag 2012 Inleiding De Stichting Verwerking Centrale Ventilatoren (SVCV) verenigt ruim 70 producenten en importeurs van de volgende productgroepen:

Nadere informatie

Stichting Verwijdering Elektrische Gereedschappen. Publieksversie jaarverslag 2009

Stichting Verwijdering Elektrische Gereedschappen. Publieksversie jaarverslag 2009 Stichting Verwijdering Elektrische Gereedschappen Publieksversie jaarverslag 2009 Inleiding De Stichting Verwijdering Elektrische Gereedschappen (SVEG) verenigt ruim 160 producenten en importeurs van de

Nadere informatie

Stichting Verwerking Elektronische Apparaten h/o Stichting Bruingoed. Publieksversie jaarverslag 2014

Stichting Verwerking Elektronische Apparaten h/o Stichting Bruingoed. Publieksversie jaarverslag 2014 Stichting Verwerking Elektronische Apparaten h/o Stichting Bruingoed Publieksversie jaarverslag 2014 Inleiding Stichting Verwerking Elektronische Apparaten (Stichting Bruingoed) verenigt ruim 220 producenten

Nadere informatie

Stichting Verwijdering Elektrische Gereedschappen. Publieksversie jaarverslag 2010

Stichting Verwijdering Elektrische Gereedschappen. Publieksversie jaarverslag 2010 Stichting Verwijdering Elektrische Gereedschappen Publieksversie jaarverslag 2010 Inleiding De Stichting Verwijdering Elektrische Gereedschappen (SVEG) verenigt ruim 160 producenten en importeurs van de

Nadere informatie

Stichting Verwerking Elektronische Apparaten h/o Stichting Bruingoed. Publieksversie jaarverslag 2013

Stichting Verwerking Elektronische Apparaten h/o Stichting Bruingoed. Publieksversie jaarverslag 2013 Stichting Verwerking Elektronische Apparaten h/o Stichting Bruingoed Publieksversie jaarverslag 2013 Inleiding De Stichting Verwerking Elektronische Apparaten (Stichting Bruingoed) verenigt ruim 210 producenten

Nadere informatie

Stichting Verwerking Elektrische Huishoudelijke Apparaten h/o Stichting Witgoed. Publieksversie jaarverslag 2012

Stichting Verwerking Elektrische Huishoudelijke Apparaten h/o Stichting Witgoed. Publieksversie jaarverslag 2012 Stichting Verwerking Elektrische Huishoudelijke Apparaten h/o Stichting Witgoed Publieksversie jaarverslag 2012 Inleiding De Stichting Verwerking Huishoudelijke Elektrische Apparaten (Stichting Witgoed)

Nadere informatie

Stichting Verwijdering Elektrische Gereedschappen. Publieksversie jaarverslag 2008

Stichting Verwijdering Elektrische Gereedschappen. Publieksversie jaarverslag 2008 Stichting Verwijdering Elektrische Gereedschappen Publieksversie jaarverslag 2008 Inleiding De Stichting Verwijdering Elektrische Gereedschappen (SVEG) verenigt ruim 160 producenten en importeurs van de

Nadere informatie

CONCLUSIES EN AANBEVELNGEN n.a.v. rapport The Dutch WEEE Flows

CONCLUSIES EN AANBEVELNGEN n.a.v. rapport The Dutch WEEE Flows CONCLUSIES EN AANBEVELNGEN n.a.v. rapport The Dutch WEEE Flows INLEIDING: de Recast In 1999 startte in Nederland het eerste landelijke systeem voor inzameling en recycling van afgedankte elektrische apparaten

Nadere informatie

OVER INZAMELING EN RECYCLING VAN E-WASTE SPECIAL SPECIAL OVER DE NIEUWE REGELGEVING VAN AFGEDANKTE ELEKTRISCHE EN ELEKTRONISCHE APPARATUUR

OVER INZAMELING EN RECYCLING VAN E-WASTE SPECIAL SPECIAL OVER DE NIEUWE REGELGEVING VAN AFGEDANKTE ELEKTRISCHE EN ELEKTRONISCHE APPARATUUR OVER INZAMELING EN RECYCLING VAN E-WASTE Nieuwe wetgeving Veranderingen FEBRUARI 2014 SPECIAL Certificering Van certificaten naar resultaten SPECIAL OVER DE NIEUWE REGELGEVING VAN AFGEDANKTE ELEKTRISCHE

Nadere informatie

Stichting Metalektro Recycling. Publieksversie jaarverslag 2012

Stichting Metalektro Recycling. Publieksversie jaarverslag 2012 Stichting Metalektro Recycling Publieksversie jaarverslag 2012 Inleiding De Stichting Metalektro Recycling (SMR) verenigt ruim 660 producenten en importeurs van de volgende productgroepen: naai-, brei-,

Nadere informatie

Stichting LightRec Nederland. Publieksversie jaarverslag 2008

Stichting LightRec Nederland. Publieksversie jaarverslag 2008 Stichting LightRec Nederland Publieksversie jaarverslag 2008 Inleiding De Stichting LightRec Nederland verenigt ruim 340 producenten en importeurs van de volgende productgroepen: TL-buizen Gasontladingslampen

Nadere informatie

Stichting Metalektro Recycling. Publieksversie jaarverslag 2014

Stichting Metalektro Recycling. Publieksversie jaarverslag 2014 Stichting Metalektro Recycling Publieksversie jaarverslag 2014 Inleiding Stichting Metalektro Recycling (SMR) verenigt ruim 660 producenten en importeurs van consumentenapparatuur: naai-, brei-, borduur-

Nadere informatie

Stichting Verwerking Centrale Ventilatoren. Publieksversie jaarverslag 2010

Stichting Verwerking Centrale Ventilatoren. Publieksversie jaarverslag 2010 Stichting Verwerking Centrale Ventilatoren Publieksversie jaarverslag 2010 Inleiding De Stichting Verwerking Centrale Ventilatoren (SVCV) verenigt ruim 70 producenten en importeurs van de volgende productgroepen:

Nadere informatie

NR. (079) /GEM/wvb C Benchmark 2014 afgifte elektrische apparaten (e-waste)

NR. (079) /GEM/wvb C Benchmark 2014 afgifte elektrische apparaten (e-waste) Wecycle Gemeente Renswoude t.a.v. De Gemeenteraad Dorpsstraat 4 3927BD Renswoude Zoetermeer, 29 mei 2015 GEMEENTE RENSWOUDE 1 INGEKOMEN NR. - I JUNI 2015 Telefoon Onze ref. Uw ref. Betreft (079) 7 600

Nadere informatie

Stichting Metalektro Recycling. Publieksversie jaarverslag 2008

Stichting Metalektro Recycling. Publieksversie jaarverslag 2008 Stichting Metalektro Recycling Publieksversie jaarverslag 2008 Inleiding De Stichting Metalektro Recycling (SMR) verenigt ruim 800 producenten en importeurs van de volgende productgroepen: naai-, brei-,

Nadere informatie

De rol van herwinningssystemen voor e-waste in de CE

De rol van herwinningssystemen voor e-waste in de CE 7 januari 2019 De rol van herwinningssystemen voor e-waste in de CE Dit document maakt onderdeel uit van een reeks van 8 Position Papers waarin de visie van VPN op producentenverantwoordelijkheid wordt

Nadere informatie

Gemeente Emmen t.a.v. De Gemeenteraad postbus RA EMMEN. Zoetemneer, 29 mei 2015

Gemeente Emmen t.a.v. De Gemeenteraad postbus RA EMMEN. Zoetemneer, 29 mei 2015 Gemeente Emmen t.a.v. De Gemeenteraad postbus 30001 7800RA EMMEN Zoetemneer, 29 mei 2015 Telefoon : (079) 7 600 671 Onze ref. : 2015.034/GEM/wvb Uw ref. : C0000457 Betreft : Benchmark 2014 afgifte elektrische

Nadere informatie

Circulair met E-Waste

Circulair met E-Waste Circulair met E-Waste Gemakkelijk Elektronica Recyclen Ernest de Weert Sims Metal Management Werelds grootste metaal recycler Beursgenoteerd in Australië 8,7 miljoen ton jaarlijks Wereldwijd beschikbaar

Nadere informatie

21/11/2012. Wecycle. Opdracht Wecycle. Opdracht Wecycle. Agenda. Uitgangspositie. Structuur. Missie. Milieu Platform Zorgsector Symposium 20.11.

21/11/2012. Wecycle. Opdracht Wecycle. Opdracht Wecycle. Agenda. Uitgangspositie. Structuur. Missie. Milieu Platform Zorgsector Symposium 20.11. Agenda Milieu Platform Zorgsector Symposium 20.11.2012 - Organisatiestructuur - Inzamelsysteem - Resultaten - Hoe hebben we dit resultaat bereikt? De nieuwe doelstellingen -De WEEE Flows -Registratie en

Nadere informatie

Hester Klein Lankhorst Grondstoffencongres: Grip op AEEA Donderdag 28 maart 2019

Hester Klein Lankhorst Grondstoffencongres: Grip op AEEA Donderdag 28 maart 2019 Hester Klein Lankhorst Grondstoffencongres: Grip op AEEA Donderdag 28 maart 2019 Ontwikkelingen in Europa Producentenverantwoordelijkheid wordt steeds verder uitgebreid binnen Europa, aan de hand van uitgebreide

Nadere informatie

Sectorplan 8 Afval van verlichting

Sectorplan 8 Afval van verlichting Sectorplan 8 Afval van verlichting 1 Achtergrondgegevens 1. Belangrijkste afvalstoffen Hoge- en lagedruk kwiklampen, hoge- en lagedruk natriumlampen en fluorescentiepoeder 2. Belangrijkste bronnen Dienstverlening,

Nadere informatie

Datum 2 \ (079) /GEM/wvb C Benchmark 2014 afgifte elektrische apparaten (e-waste)

Datum 2 \ (079) /GEM/wvb C Benchmark 2014 afgifte elektrische apparaten (e-waste) INGEKOMEN - 2JUNI 2015 /loj Gemeente Albrandswaard t.a.v. De Gemeenteraad Postbus 1000 3160GA RHOON Datum 2 \ 0 2015/ ioq Beraad&advies Verseon Ontmoeting&D Leesmap Prullenbak Raad V Agendacie RIS Archief

Nadere informatie

Resultaten van ons duurzaamheidsbeleid

Resultaten van ons duurzaamheidsbeleid Resultaten van ons duurzaamheidsbeleid In 2013 zijn we van start gegaan met de implementatie van ons duurzaamheidsbeleid en onderstaand ziet u de doelstellingen uit onze duurzaamheidsverklaring en de behaalde

Nadere informatie

Gemiddeld ingezameld per inwoner (in kilo's) Uw gemeente

Gemiddeld ingezameld per inwoner (in kilo's) Uw gemeente R-MRM/2016/2600 R-flRM / 2016 / 2600 R-flRM 31-5-2016 11-7-2016 Gemeente Boxmeer t.a.v. de Gemeenteraad Postbus 450 5830AL Boxmeer Zoetermeer, 27 mei 2016 Telefoon Onze ref. Uw ref. Betreft (079) 7 600

Nadere informatie

Nieuwe Regeling afgedankte elektrische en elektronische apparatuur

Nieuwe Regeling afgedankte elektrische en elektronische apparatuur Nieuwe Regeling afgedankte elektrische en elektronische apparatuur Met ingang van 14 februari 2014 is de nieuwe Regeling beheer elektrische en elektronische apparatuur van kracht. Deze vervangt de oude

Nadere informatie

Wecycle. Gemeente Elburg t.a.v. De Gemeenteraad Postbus AB ELBURG. Zoetermeer, 29 mei 2015

Wecycle. Gemeente Elburg t.a.v. De Gemeenteraad Postbus AB ELBURG. Zoetermeer, 29 mei 2015 Gemeente Elburg t.a.v. De Gemeenteraad Postbus 70 8080AB ELBURG Zoetermeer, 29 mei 205 Telefoon : (079) 7 600 67 Onze ref. : 205.034/GEM/wvb Uw ref. : C0062 Betreft : Benchmark 204 afgifte elektrische

Nadere informatie

Duurzaamheid. De voordelen van blikverpakkingen

Duurzaamheid. De voordelen van blikverpakkingen Duurzaamheid De voordelen van blikverpakkingen Duurzaamheid Duurzaamheid is één van de belangrijke aandachtspunten van het bedrijfsleven. Deze brochure is een initiatief van EMPAC, de organisatie van de

Nadere informatie

Gemiddeld ingezameld per inwoner (in kilo's) Uw gemeente 2,2 Bij gemeenten in dezelfde stedelijkheidsklasse 4,6 Alle Wecycle-gemeenten 4,6

Gemiddeld ingezameld per inwoner (in kilo's) Uw gemeente 2,2 Bij gemeenten in dezelfde stedelijkheidsklasse 4,6 Alle Wecycle-gemeenten 4,6 Wecycle Gemeente Elburg t.a.v. de Gemeenteraad Postbus 70 8080AB Elburg Zoetermeer, 27 mei 2016 Telefoon : (079) 7 600 611 Onze ref. : 2016.027/GEM/wvb Uw ref. : Betreft : Benchmark 2015 Geachte leden

Nadere informatie

sectorplan 8 Afval van verlichting

sectorplan 8 Afval van verlichting sectorplan Afval van verlichting 1 Achtergrondgegevens 1. Belangrijkste afvalstoffen Hoge- en lagedruk kwiklampen, hoge- en lagedruk natriumlampen en fluorescentiepoeder 2. Belangrijkste bronnen Dienstverlening,

Nadere informatie

(Di. Gemeente Nederweert t.a.v. De Gemeenteraad Postbus AA Nederweert. Zoetermeer, 29 mei 2015

(Di. Gemeente Nederweert t.a.v. De Gemeenteraad Postbus AA Nederweert. Zoetermeer, 29 mei 2015 Gemeente Nederweert t.a.v. De Gemeenteraad Postbus 2728 6030AA Nederweert Zoetermeer, 29 mei 2015 Telefoon : (079) 7 600 671 Onze ref. : 2015.034/GEM/wvb Uw ref. : C1009015 Betreft : Benchmark 2014 afgifte

Nadere informatie

sectorplan 15 Wit- en bruingoed

sectorplan 15 Wit- en bruingoed sectorplan Wit- en bruingoed 1 Achtergrondgegevens 1. Belangrijkste afvalstoffen Elektrische en elektronische apparaten 2. Belangrijkste bronnen Huishoudens en bedrijven 3. Aanbod in 2000 (in Nederland)

Nadere informatie

Omgekeerd afval inzamelen. Waar zijn we in Stichtse Vecht mee bezig?

Omgekeerd afval inzamelen. Waar zijn we in Stichtse Vecht mee bezig? Omgekeerd afval inzamelen. Waar zijn we in Stichtse Vecht mee bezig? 6 november 2017 GroenLinks Stichtse Vecht is al jaren een warm voorstander van omgekeerd inzamelen. Wat is dat eigenlijk en wat zijn

Nadere informatie

/GEM/wvb C Benchmark 2014 afgifte elektrische apparaten (e-waste)

/GEM/wvb C Benchmark 2014 afgifte elektrische apparaten (e-waste) W e c y c l e Gemeente Langedijk t.a.v. De Gemeenteraad Postbus 5 723ZG Noord-Scharwoude GEMEENTE LANGEDIJK ; 0 0 5 6 8 5 NR. - 9 JUN 205 Zoetermeer, 29 mei 205 Telefoon Onze ref Uw ref. Betreft (079)

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG. Datum 18 mei Geachte voorzitter,

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG. Datum 18 mei Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Plesmanweg 1-6 2597 JG Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456

Nadere informatie

Wecycle. 3 ï M EI ML Steenwijkerland. Gemeente Steenwijkerland t.a.v. de Gemeenteraad Postbus AD Steenwijk. Zoetermeer, 27 mei 2016

Wecycle. 3 ï M EI ML Steenwijkerland. Gemeente Steenwijkerland t.a.v. de Gemeenteraad Postbus AD Steenwijk. Zoetermeer, 27 mei 2016 Wecycle Gemeente Steenwijkerland t.a.v. de Gemeenteraad Postbus 162 8330AD Steenwijk ML Steenwijkerland 3 ï M EI 2 016 Ingekomen d.d. Zaaknummer; Reeks: Zoetermeer, 27 mei 2016 Telefoon Onze ref. Uw ref.

Nadere informatie

Vermeden broeikaseffect door recycling van e-waste

Vermeden broeikaseffect door recycling van e-waste Vermeden broeikaseffect door recycling van e-waste 29-214 Datum: 27 juli 215 Versie: 1.1 In opdracht van: Opgesteld door: Hendrik Bijker Wecycle Laura Golsteijn Marisa Vieira Dit rapport is geschreven

Nadere informatie

Beleidsnotitie van afvalbeleid naar Grondstoffenbeleid

Beleidsnotitie van afvalbeleid naar Grondstoffenbeleid Beleidsnotitie van afvalbeleid naar Grondstoffenbeleid Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 3. Omgekeerd inzamelen... 4 4. Voorscheiding plastics... 5 5. Oud papier en karton... 5 6. GFT... 6 7. Conclusie...

Nadere informatie

Masterclass Afval en Grondstof. Het Nederlandse Afvalbeleid in vogelvlucht, gemeenten in de circulaire economie

Masterclass Afval en Grondstof. Het Nederlandse Afvalbeleid in vogelvlucht, gemeenten in de circulaire economie Masterclass Afval en Grondstof Het Nederlandse Afvalbeleid in vogelvlucht, gemeenten in de circulaire economie Gemeentelijk Afvalcongres, 19 maart 2015 AGENDA 1. 2. 3. 4. 5. Afvalmanagement Ladder van

Nadere informatie

06jun 2016/1101. Gemiddeld ingezameld per Inwoner (in kilo's) Uw gemeente

06jun 2016/1101. Gemiddeld ingezameld per Inwoner (in kilo's) Uw gemeente 06jun 2016/1101 Wècycle Gemeente Montfoort t.a.v. de Gemeenteraad Postbus 41 3417ZG Montfoort Zoetermeer, 27 mei 2016 Telefoon Onze ref. Uw ref. Betreft (079) 7 600 611 2016.027/GEM/wvb Benchmark 2015

Nadere informatie

afd. (079) /GEM/wvb C Benchmark 2014 afgifte elektrische apparaten (e-waste)

afd. (079) /GEM/wvb C Benchmark 2014 afgifte elektrische apparaten (e-waste) Wecycle Gemeente Boxtel t.a.v. De Gemeenteraad postbus 10000 5280DA BOXTEL Zoetermeer, 29 mei 2015 mmimĩìñ rum TEL 1 JUN 2015 ovť afd. 0* kopie Telefoon Onze ref. Uw ref. Betreft (079) 7 600 671 2015.034/GEM/wvb

Nadere informatie

De schillenboer komt terug

De schillenboer komt terug De schillenboer komt terug In Waalre loopt een afvalproef. Er is een fiets met een aanhangbak ontworpen waarmee we in een proefwijk afval inzamelen. Twee keer in de week haalt Roel het keukenafval (voedselresten),

Nadere informatie

Vragen en antwoorden over het beleid van de EU inzake elektrisch en elektronisch afval

Vragen en antwoorden over het beleid van de EU inzake elektrisch en elektronisch afval MEMO/05/248 Brussel, 11 augustus 2005 Vragen en antwoorden over het beleid van de EU inzake elektrisch en elektronisch afval 1) Waarom vormt elektrisch en elektronisch afval een probleem? Elektrisch en

Nadere informatie

- 7NOV. 2013. (079) 7 600 611 2013.145/C1008903/wvb. Gemeente Heemstede (NH) De heer R. van Schaik ROS# Hstede Postbus 352 2100 AJ HEEMSTEDE

- 7NOV. 2013. (079) 7 600 611 2013.145/C1008903/wvb. Gemeente Heemstede (NH) De heer R. van Schaik ROS# Hstede Postbus 352 2100 AJ HEEMSTEDE Gemeente Heemstede (NH) De heer R. van Schaik ROS# Hstede Postbus 352 2100 AJ HEEMSTEDE - 7NOV. 2013 Zoetermeer, 5 november 2013 Telefoon Onze ref. Uw ref. Betreft (079) 7 600 611 2013.145/C1008903/wvb

Nadere informatie

Vermeden CO 2 emissies door recycling van e-waste

Vermeden CO 2 emissies door recycling van e-waste Vermeden CO 2 emissies door recycling van e-waste Monitoring 2013 Datum: 6-5-2014 Versie: Eindrapport Project nummer: CL1039 In opdracht van: Hendrik Bijker, Wecycle. Uitgevoerd door: Jorrit Leijting,

Nadere informatie

STAND VAN ZAKEN INZAMELING EN RECYCLING DRANKENKARTONS

STAND VAN ZAKEN INZAMELING EN RECYCLING DRANKENKARTONS STAND VAN ZAKEN INZAMELING EN RECYCLING DRANKENKARTONS STICHTING HERGEBRUIK KARTONNEN DRANKVERPAKKINGEN Stichting HEDRA is de Nederlandse brancheorganisatie van drankenkartonproducenten. Wij werken voortdurend

Nadere informatie

Grondstof voor een beter milieu

Grondstof voor een beter milieu Afval is Grondstof voor een beter milieu ISO-14001 Haal meer uit afval Gescheiden inzameling De Gewestelijke Afvalstoffen Dienst (GAD) zorgt voor het inzamelen van het huishoudelijk afval in Gooi en Vechtstreek.

Nadere informatie

Betreft : Producentenverantwoordelijkheid / herschikking Richtlijn afgedankte elekt(on)ische apparatuur (WEEE)

Betreft : Producentenverantwoordelijkheid / herschikking Richtlijn afgedankte elekt(on)ische apparatuur (WEEE) Per e-mail: cie.vrom@tweedekamer.nl Aan de Vaste Commissie voor Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (VROM) van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Betreft : Producentenverantwoordelijkheid

Nadere informatie

Meer en Betere Recycling

Meer en Betere Recycling Meer en Betere Recycling als onderdeel van VANG Uw sprekers: Max de Vries Marco Kraakman Jacobine Meijer Emile Bruls Geert Cuperus Inhoud deelsessie Meer en Beter Recycling Inleiding Pitches projecten

Nadere informatie

Van afval naar grondstof. Informatieavond voor inwoners

Van afval naar grondstof. Informatieavond voor inwoners Van afval naar grondstof Informatieavond voor inwoners Agenda 2 1. Welkom en inleiding (wethouder Jan van t Zand) 2. Presentatie Afvalbeheer (Paul de Bruin, IPR Normag) 3. Vragen en dialoog 4. Afsluiting

Nadere informatie

Leveranciersdag categorie management bedrijfskleding. MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD Ondernemen RIJK. Hanneke op den Brouw 23 april 2015

Leveranciersdag categorie management bedrijfskleding. MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD Ondernemen RIJK. Hanneke op den Brouw 23 april 2015 Leveranciersdag categorie management bedrijfskleding MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD Ondernemen RIJK Hanneke op den Brouw 23 april 2015 Wensbeeld bedrijfskleding Rijk Design Duurzaam materiaal Circulaire keten

Nadere informatie

Bedrijfsrapport <naam bedrijf>

Bedrijfsrapport <naam bedrijf> Bedrijfsrapport Brancheverduurzamingsplannen Introductie Met behulp van de Webtool Brancheverduurzamingsplannen van het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) heeft uw bedrijf

Nadere informatie

Afgifte elektronica-afval door elektronicawinkels en postorderbedrijven. Datum 24 oktober 2011

Afgifte elektronica-afval door elektronicawinkels en postorderbedrijven. Datum 24 oktober 2011 Afgifte elektronica-afval door elektronicawinkels en postorderbedrijven Datum 24 oktober 2011 Colofon VROM-Inspectie Directie Uitvoering Programma Bodem en Afval nationaal Nieuwe Uitleg 1 Postbus 16191

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Plesmanweg 1-6 2597 JG Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456

Nadere informatie

Footprint eerste helft 2014:

Footprint eerste helft 2014: September 2014 Vanaf vorig jaar november is Pilkes door TÜV gecertificeerd voor niveau 3 van de CO 2-Prestatieladder. Met deze nieuwsbrief houden wij u graag op de hoogte van de vorderingen. Pilkes heeft

Nadere informatie

sectorplan 30 Accu s

sectorplan 30 Accu s sectorplan Accu s 1 Achtergrondgegevens 1. Belangrijkste afvalstoffen Startaccu s, tractiebatterijen, stationaire batterijen 2. Belangrijkste bronnen Garagebedrijven, autodemontagebedrijven, schadeherstelbedrijven

Nadere informatie

PLATFORM HERGEBRUIK PRODUCTEN. Een initiatief van Avans Hogeschool, Syntens en de Universiteit van Tilburg

PLATFORM HERGEBRUIK PRODUCTEN. Een initiatief van Avans Hogeschool, Syntens en de Universiteit van Tilburg PLATFORM HERGEBRUIK PRODUCTEN Een initiatief van Avans Hogeschool, Syntens en de Universiteit van Tilburg MKB-bedrijven worden geconfronteerd met nieuw beleid met betrekking tot producentenverantwoordelijkheid,

Nadere informatie

te herwinnen OVER INZAMELING EN RECYCLING VAN E-WASTE ICT Milieu Registrerende markt mag zijn werk doen

te herwinnen OVER INZAMELING EN RECYCLING VAN E-WASTE ICT Milieu Registrerende markt mag zijn werk doen OVER INZAMELING EN RECYCLING VAN E-WASTE zomer 2013 ICT Milieu Registrerende markt mag zijn werk doen Wetgeving Aftellen naar hogere inzamel- en recyclingambitie ambitie om zuivere stoffen te herwinnen

Nadere informatie

Welkom in de wereld van VSM Sloopwerken B.V.

Welkom in de wereld van VSM Sloopwerken B.V. Welkom in de wereld van VSM Sloopwerken B.V. VSM Sloopwerken B.V. is nationaal én internationaal actief in het aannemen en uitvoeren van sloopwerken & asbestverwijdering in de volgende disciplines: Utiliteit-

Nadere informatie

CASUS: KERAMIEK, BITUMEN, ISOLATIE, GIPS

CASUS: KERAMIEK, BITUMEN, ISOLATIE, GIPS CASUS: KERAMIEK, BITUMEN, ISOLATIE, GIPS Scheiden vervuilende fracties Bouw en sloop Maar 10 van de totale volume behelst de meest vervuilende stromen zoals: Keramiek, Bitumen, Isolatie, C-Hout en E-waste,

Nadere informatie

Kringloopbedrijf n Roondgaank Nijverheidsstraat 19 17a 7461 AD Rijssen

Kringloopbedrijf n Roondgaank Nijverheidsstraat 19 17a 7461 AD Rijssen Kringloopbedrijf n Roondgaank Nijverheidsstraat 19 17a 7461 AD Rijssen Maatschappelijke functie Inboedelservice Inleveren/ophalen goederen Ruim gevulde winkel Afvalbrengpunt Kringloopbedrijf n Roondgaank

Nadere informatie

2015-153. BIJLAGE 2: Scenario's afvalbeleidsplan Nieuwegein

2015-153. BIJLAGE 2: Scenario's afvalbeleidsplan Nieuwegein BIJLAGE 2: Scenario's afvalbeleidsplan Nieuwegein Behorend bij raadsinformatieavond 8 januari 2015 Toelichting op de gebruikte termen vindt u aan het einde van dit document 2015-153 Scenario 1: Geen nieuwe

Nadere informatie

Veel gestelde vragen nieuwe inzamelwijze afval maart 2017

Veel gestelde vragen nieuwe inzamelwijze afval maart 2017 Veel gestelde vragen nieuwe inzamelwijze afval maart 2017 De nieuwe inzamelwijze gaat in vanaf september 2017. Tot die periode gelden de huidige inzamelregels Waarom afval scheiden 1. Ik heb een brief

Nadere informatie

Model afvalstoffenverordening VNG 2015. Wat kunt u als gemeente daarmee? Wat zit er in uw gereedschapskist?

Model afvalstoffenverordening VNG 2015. Wat kunt u als gemeente daarmee? Wat zit er in uw gereedschapskist? Model afvalstoffenverordening VNG 2015 Wat kunt u als gemeente daarmee? Wat zit er in uw gereedschapskist? Waarom regels door gemeente? Gemeente heeft plicht huishoudelijk afval inzamelen o.g.v. Wet milieubeheer

Nadere informatie

partij OVER INZAMELING EN RECYCLING VAN E-WASTE Interview Laat vooral de markt zijn werk doen Wecycle 15 jaar collectief inzamelen en recyclen

partij OVER INZAMELING EN RECYCLING VAN E-WASTE Interview Laat vooral de markt zijn werk doen Wecycle 15 jaar collectief inzamelen en recyclen OVER INZAMELING EN RECYCLING VAN E-WASTE Interview Laat vooral de markt zijn werk doen Wecycle 15 jaar collectief inzamelen en recyclen Zomer 2014 De markt als gecertificeerde en registrerende partij Colofon

Nadere informatie

HANDEL EN WANDEL VAN DE SCHROOTHANDEL AFGEDANKTE ELEKTRISCHE EN ELEKTRONISCHE APPARATUUR SAMEN MAKEN WE MORGEN MOOIER OVAM. is materiaalbewust

HANDEL EN WANDEL VAN DE SCHROOTHANDEL AFGEDANKTE ELEKTRISCHE EN ELEKTRONISCHE APPARATUUR SAMEN MAKEN WE MORGEN MOOIER OVAM. is materiaalbewust is materiaalbewust HANDEL EN WANDEL VAN DE SCHROOTHANDEL AFGEDANKTE ELEKTRISCHE EN ELEKTRONISCHE APPARATUUR SAMEN MAKEN WE MORGEN MOOIER OVAM WWW.OVAM.BE Afgedankte elektrische en elektronische apparatuur

Nadere informatie

Jaarplan 2014 gemeente Velsen

Jaarplan 2014 gemeente Velsen Jaarplan 2014 gemeente Velsen HVC Arnoud Kik Adviseur Gemeenten Versie: 28 april 2014 Inhoudsopgave 1. Inleiding 4 2. Maatregelen afvalbeheerplan 6 3. Maatregelen 2014 9 4. Planning uitwerking resterende

Nadere informatie

Voorstel 2: Creëer grondstoffenhubs en recycle bedrijfsafval

Voorstel 2: Creëer grondstoffenhubs en recycle bedrijfsafval Gemeenteblad Initiatiefvoorstel voor de raadsvergadering van.. Jaar 2015 Nummer Publicatiedatum Agendapunt initiatiefvoorstel Onderwerp Initiatiefvoorstel van het raadslid

Nadere informatie

VANG Van Afval Naar Grondstof

VANG Van Afval Naar Grondstof Afval is een keuze VANG Van Afval Naar Grondstof Regionaal Symposium Grondstoffen in Afvalland? Dinteloord, 15 april 2015 Maarten Goorhuis Senior beleidsmedewerker Koninklijke NVRD Koninklijke NVRD Vereniging

Nadere informatie

Gemeenteraad. Dienst/afdeling: SLWE. Onderwerp Andere aanpak afvalinzameling vanaf 1 januari 2015. Voorstel

Gemeenteraad. Dienst/afdeling: SLWE. Onderwerp Andere aanpak afvalinzameling vanaf 1 januari 2015. Voorstel Aan de gemeenteraad Volgnummer: Dienst/afdeling: SLWE Onderwerp Andere aanpak afvalinzameling vanaf 1 januari 2015 Voorstel 1. Een systeem van driewekelijks inzamelen restafval en plastic afval per 1 januari

Nadere informatie

Elektrische apparaten en frituurvet Scheiden van verschillende afvalstromen Onderzoek onder gemeentepanelleden Venlo 2011

Elektrische apparaten en frituurvet Scheiden van verschillende afvalstromen Onderzoek onder gemeentepanelleden Venlo 2011 Elektrische apparaten en frituurvet Scheiden van verschillende afvalstromen Onderzoek onder gemeentepanelleden Venlo 2011 Afdeling Bedrijfsvoering Team informatievoorziening Sectie Onderzoek en Statistiek

Nadere informatie

In het kader van het actualiseren van het gemeentelijk afvalbeleid is een enquête gehouden onder de inwoners van gemeente Bunnik.

In het kader van het actualiseren van het gemeentelijk afvalbeleid is een enquête gehouden onder de inwoners van gemeente Bunnik. Gemeente Bunnik Verantwoording In het kader van het actualiseren van het gemeentelijk afvalbeleid is een enquête gehouden onder de inwoners van gemeente Bunnik. Deze heeft plaatsgevonden van 30 maart t/m

Nadere informatie

Sectorplan 29 Batterijen

Sectorplan 29 Batterijen Sectorplan 29 Batterijen 1 Achtergrondgegevens 1. Belangrijkste afvalstoffen Alkaline batterijen, zinkbruinsteen batterijen, oplaadbare nikkel cadmium batterijen, kwikoxide batterijen, zilveroxide batterijen,

Nadere informatie

van afvalinzamelaar naar grondstoffenleverancier 2 I

van afvalinzamelaar naar grondstoffenleverancier 2 I LUIER RECYCLING in NEDERLAND NVRD meeting, Utrecht 7 september 2016 van afvalinzamelaar naar grondstoffenleverancier 2 I 1. SUEZ in Nederland In Nederland bedienen wij meer dan 80.000 bedrijven en 545.000

Nadere informatie

CO2-Prestatieladder Participatieplan reductie-initiatieven

CO2-Prestatieladder Participatieplan reductie-initiatieven CO2-Prestatieladder Participatieplan reductie-initiatieven Versie : 1.1 Status : definitief Datum : 16 december 2015 Opgesteld door : M. van Ham en A. van der Schalk Documenthistorie: Versie Datum Wijzigingen

Nadere informatie

Programma Circulaire Economie

Programma Circulaire Economie Programma Circulaire Economie Opening voorzitter Circulaire economie Wat is dat? Kringloop goederen; zo hoort het Pauze Hoe werkt HVC Discussie Afsluiting Schrijf in voor 4 juni. Bezoek bedrijven Samen

Nadere informatie

Zuinig licht, heldere keuze

Zuinig licht, heldere keuze Zuinig licht, heldere keuze Het Wereld Natuur Fonds ondersteunt energiezuinige verlichting omdat dit bijdraagt aan een beter klimaat. Geef de aarde door. [Deze slogan kan alleen gedurende de campagneperiode

Nadere informatie

Onderzoek Omgekeerd Inzamelen tweede fase

Onderzoek Omgekeerd Inzamelen tweede fase Onderzoek Omgekeerd Inzamelen tweede fase Duurzaam van Afval naar Grondstof Bewonersonderzoek De vragenlijst bestaat uit verschillende delen. Het eerste deel gaat in op de situatie vóór de proef, het laatste

Nadere informatie

Sectorplan 15 Wit- en bruingoed

Sectorplan 15 Wit- en bruingoed Sectorplan 15 Wit- en bruingoed 1 Achtergrondgegevens 1. Belangrijkste afvalfracties Elektrische en elektronische apparaten 2. Belangrijkste bronnen Huishoudens en bedrijven 3. Aanbod in 2000 (in Nederland)

Nadere informatie

vergoeding voor inzameling en sortering en vergoeding voor vermarkting van huishoudelijk kunststofverpakkingsafval

vergoeding voor inzameling en sortering en vergoeding voor vermarkting van huishoudelijk kunststofverpakkingsafval vergoeding voor inzameling en sortering en vergoeding voor vermarkting van huishoudelijk kunststofverpakkingsafval nadere toelichting vergoedingsgrondslag 11/12/2014 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Grondslag voor

Nadere informatie