Jsu- Proeftuin 'Een levensbrede aanpak bij Autisme-Spectrumstoornissen (ASS) Krimpen aan den IJssel

Transcriptie

1 Jsu- Proeftuin 'Een levensbrede aanpak bij Autisme-Spectrumstoornissen (ASS) Programma Kwaliteit van de Samenleving Zuid-Holland Colofon Uitgever: Tekst: Marlies de Kok, Marjan Volkerink, Datum uitgave: maart 2016 Bezoekadres: Nieuwe Gouwe Westzijde 1, 2802 AN Gouda Postbus 540, 2800 AM Gouda T F E info@jso.nl Copyright 2016 Uit deze uitgave mag niets worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm, retrieval systemen of op welke andere wijze dan ook zonder toestemming van.

2 Inhoudsopgave 1. Proeftuin Aanleiding Waarom Doelstelling Doelstellingen per doelgroep Aanvullende doelstellingen 4 2. Aanpak Kader De proeftuin als onderdeel van het programma Kwaliteit van de Samenleving Zuid-Holland Uitvoering en fasering 7 A. Vooronderzoek Afbakening proeftuin en verkenning samenwerking - mei-juni B. Ontwerpen en ontwikkelen van een levensbrede aanpak bij ASS - juli - augustus C. Uitproberen van de levensbrede aanpak bij ASS in de gemeente Krimpen (september november 2016) 9 D. Monitoring en Evaluatie (mei december 2016) Communicatie en organisatie, planning, activiteiten en kosten Communicatie en organisatie Planning Activiteiten, inzet en kosten Ambtelijke inzet vanuit de gemeente 13 Bijlage I Programma Kwaliteit van de Samenleving in het kort 14 Bijlage II Voorbeelden van modellen 16 2

3 1. Proeftuin 1.1 Aanleiding In de gemeente heeft men te maken met een grote groep cliënten met een Autisme-Spectrum Stoornis (ASS). De zorg en ondersteuning in de gemeente wordt op dit moment nog te fragmentarisch ingekocht en de behoeften van de cliënt zijn niet altijd leidend voor de hulp. Al in 2009 schreef de Gezondheidsraad dat een integrale aanpak in de vorm van levensbegeleiding bij mensen met autisme bijdraagt aan een optimaal functioneren in de samenleving. De gemeente Krimpen wil de uitdaging aangaan om in een proeftuin, samen met cliënten, zorgaanbieders, onderwijs, werkgevers, zorgverzekeraars en andere organisaties een levensbrede aanpak van Autisme-Spectrumstoornissen (ASS) daadwerkelijk in de gemeente in te voeren. Deze innovatieve aanpak kan een voorbeeld zijn voor andere kleinere gemeenten in Zuid-Holland. De proeftuin wordt uitgevoerd binnen het programma Kwaliteit van de Samenleving in de provincie Zuid-Holland. Overstijgende vraagstukken van gemeenten en uitvoeringsorganisaties in het sociaal domein op het gebied van transformeren worden in proeftuinen verkend en naar een oplossing of oplossingsrichting gebracht. In de bijlage is een korte beschrijving opgenomen van dit programma. 1.2 Waarom Een Autisme-Spectrumstoornis ziet er in elke levensfase anders uit. De stoornis heeft gevolgen voor de opvoeding, school, werk, wonen, vrije tijd en dagbesteding, voor vriendschap en relaties door de jaren heen. Voor mensen met ASS is het belangrijk dat zij levenslang op alle levensterreinen zorg en ondersteuning kunnen krijgen. Daarbij is (vroeg)signalering, goede informatie, diagnostiek, onderwijs, behandeling en begeleiding belangrijk. Een levensbrede aanpak geeft mensen met ASS en hun ouders de mogelijkheid om zelf steeds meer de regie te voeren over hun eigen leven en de ondersteuning die hierbij nodig is. Mensen met ASS hebben daarom zorg en ondersteuning nodig die op hen persoonlijk is toegesneden. De ondersteuning en zorgverlening zijn nu vaak versnipperd en georganiseerd in verschillende domeinen en wordt gefinancierd uit verschillende geldstromen. De praktijk van mensen met ASS is er één van schotten. Een levenslange ongedeelde, geïntegreerde ondersteuning en begeleiding van mensen met autisme is noodzakelijk. Een dergelijke aanpak levert de kwalitatieve ondersteuning en begeleiding die zij nodig hebben en is bovendien kostenbesparend. Uit: Het advies Autismespectrumstoornissen: Een leven lang anders. De Gezondheidsraad concludeert in 2009 dat een goede signalering en diagnostiek onontbeerlijk zijn voor het welslagen van de behandeling en begeleiding van kinderen, jongeren en volwassenen met een Autisme-Spectrumstoornis. Voor deze mensen dient hulp levenslang en te allen tijde toegankelijk te zijn, omdat de behoefte aan zorg en begeleiding gedurende het leven wisselt van aard en intensiteit. Een levensloopbegeleider kan hierin een belangrijke coördinerende rol spelen en zo verergering van problemen voorkomen. Een adequate inzet van de levensloopbegeleider kan problemen en daarmee (zorg)kosten voorkomen. 3

4 De werkgroep 'Vanuit autisme bekeken' heeft in oktober 2015 de interessante maatschappelijke business case Levensbrede aanpak bij Autisme gepubliceerd. Deze maatschappelijke business case laat zien hoe een dergelijk levensbrede of integrale aanpak bijdraagt aan participatie en levensgeluk van mensen met autisme, tegen lagere kosten dan de huidige voorzieningen. Er wordt geconstateerd dat de invoering van de levensbrede aanpak er toe leidt dat investeringen bij de ene partij, winst kunnen opleveren bij een andere partij. Het gezamenlijk resultaat is kostenbesparend. Het is aan gemeenten, zorginstellingen, onderwijsinstellingen en zorgverzekeraars om gezamenlijk verantwoordelijkheid te gaan dragen om deze levensbrede aanpak te gaan invoeren. 1.3 Doelstelling De gemeente wil de uitdaging aangaan om in een proeftuin samen met cliënten, zorgaanbieders, onderwijs, werkgevers, zorgverzekeraars en andere organisaties een levensbrede aanpak van ASS daadwerkelijk uit te proberen. De ondersteuning en begeleiding van mensen met ASS is nu nog georganiseerd vanuit verschillende domeinen met elk zijn eigen regelgeving (zorg, jeugdhulp, onderwijs, arbeid en dergelijke). De proeftuin wil een domein overstijgende integrale levensbrede aanpak realiseren voor mensen met ASS in de gemeente. Een aanpak die optimaal aansluit bij de vragen, behoefte en de situatie van een persoon met ASS Doelstellingen per doelgroep De te behalen doelen voor mensen met ASS en hun directe netwerk staan voor de gemeente Krimpen aan den IJssel centraal in deze proeftuin. Voor de proeftuin kunnen dan ook de volgende concrete doelen per doelgroep worden omschreven: Voor mensen met ASS in de gemeente :» is zorg, begeleiding en ondersteuning beter op de persoon toegesneden;» is zorg, begeleiding en ondersteuning geïntegreerd, levensbreed, continu en ingericht;» is zorg, begeleiding en ondersteuning kwalitatief verbeterd;» is er een grotere tevredenheid over de geboden zorg, ondersteuning en begeleiding;» is het mogelijk om meer de regie te voeren over hun eigen leven en de ondersteuning die hierbij nodig is. Voor het directe netwerk van mensen met ASS in de gemeente :» sluit de zorg beter aan bij de bestaande thuissituatie;» is het mogelijk om beter te blijven participeren (werk, vrije tijd en sociaal);» is het mogelijk meer de regie te voeren over het leven van hun kind, partner en hun eigen leven en de ondersteuning die hierbij nodig is Aanvullende doelstellingen Voor de gemeente kunnen nog de volgende aanvullende doelstellingen worden geformuleerd:» zorg, begeleiding en ondersteuning met een perspectief op de lange termijn wordt ingekocht bij verschillende partijen;» zorg, begeleiding en ondersteuning is beter georganiseerd;» er is een kostenbesparing gerealiseerd;» er is een innovatieve aanpak uitgeprobeerd, die een voorbeeld kan zijn voor andere doelgroepen en kleinere gemeenten zoals. 4

5 De doelgroep van de proeftuin is mensen met ASS en hun netwerk. Binnen ASS zijn vijf categorieën te onderscheiden:. Autistische stoornis.. Stoornis van Asperger.. PDD-NOS.. Stoornis van Rett.. Desintegratiestoornis van de kinderleeftijd. 5

6 2. Aanpak Van inwoners tot bestuurders; de basis van de proeftuin is alle relevante personen betrekken bij de ontwikkeling van een levensbrede aanpak voor mensen met ASS. Van behoefte onderzoek tot en met het ontwerp van de levensbrede aanpak, de samenwerkingspartners denken en participeren van begin tot eind mee. Kennis en ervaring wordt gedeeld, draagvlak gecreëerd voor een duurzaam ontwerp van de levensbrede aanpak en het daadwerkelijk realiseren hiervan in de praktijk. Een gemeenschappelijke, voor iedereen begrijpelijke en heldere taal is belangrijk. In de proeftuin wordt gewerkt met visueel sterke en duidelijke modellen die aansluiten bij de communicatie van de doelgroep (voor voorbeelden zie bijlage II). Infographics worden gebruikt voor de communicatie over het programma en het delen van (tussen)resultaten. De aanpak bestaat uit een vooronderzoek, het ontwerpen en ontwikkelen van een levensbrede aanpak voor mensen met ASS inclusief scenario's, die worden uitgeprobeerd in proeftuinen. Het resultaat is een levensbrede aanpak voor mensen met ASS passend bij de Krimpense praktijk. De proeftuin heeft een doorlooptijd van mei december Kader Samenvattend is het kader van de proeftuin: 1. De proeftuin richt zich op de brede doelgroep van Autismespectrum-Stoornissen (ASS); 2. Bij de uitvoering van deze proeftuin wordt aangesloten bij een belangrijk uitgangspunt van de gemeente : 'We praten niet over mensen, maar met mensen 3. De producten die worden opgeleverd in deze proeftuin zijn kort, krachtig, visueel en sluiten aan bij de communicatiemogelijkheden van mensen met ASS. 4. De ervaringen van de proeftuin in de gemeente Krimpen leveren algemeen toepasbare bestanddelen op die gebruikt kunnen worden in andere vergelijkbare kleinere gemeenten in Zuid Holland. 2.2 De proeftuin als onderdeel van het programma Kwaliteit van de Samenleving Zuid-Holland ' Levensbrede aanpak voor mensen met ASS als één van de proeftuinen in het programma Kwaliteit van de Samenleving. heeft in de afgelopen periode het programma Kwaliteit van de Samenleving vorm gegeven (zie bijlage I). De gemeente is hierover geïnformeerd en heeft belangstelling getoond om het vraagstuk van een levensbrede aanpak van mensen met ASS in (als één van de proeftuinen) onderdeel te laten zijn van dit programma. Het programma Kwaliteit van de Samenleving bestaat uit de volgende onderdelen:» Proeftuinen - vraagstukken die door gemeenten en organisaties zijn ingebracht.» Monitoren van de proeftuinen en onderzoeken van de werkende bestanddelen.» Inspiratie en delen van de opgedane ervaring en resultaten. Voor de proeftuinen is de stelregel 'cofinanciering': deelnemers aan de proeftuinen betalen 50 o / van de offerte en, via het programma de andere 5000). De onderdelen Monitoren en Inspireren à delen worden voor 1000 uit het programma gefinancierd. 6

7 2.3 Uitvoering en fasering De uitvoering van de proeftuin is opgedeeld in een aantal fases. De eerste stap is een vooronderzoek en levert belangrijke informatie en inspiratie. Deze kennis zal worden gebruikt om de in dit document voorgestelde globale aanpak samen met cliënten en samenwerkingspartners toepasbaar te maken voor de Krimpense praktijk. A. Vooronderzoek Afbakening proeftuin en verkenning samenwerking - mei-juni 2016 Onderzoek. Literatuuronderzoek. Onderzoek naar de doelgroep in. Onderzoek naar bestaande ervaringen met levensloopbegeleiding (PGB) van cliënten met autisme. Onderzoek naar ervaringen met levensloopbegeleiding in Delft en Woerden. 4 korte interviews met experts Resultaat Een Infographic of factsheet met een weergave van relevante uitgangspunten voor deze proeftuin. Het is een belangrijk instrument om samen met partners de focus en afbakening van de proeftuin vast te stellen. Verkennen van mogelijke samenwerking met cliënten met ASS, deskundige partners en sponsoren. Organiseren en houden van (telefonische) overleg en bijeenkomsten met:. mensen met ASS en hun ondersteuners in ;. Jan-Pieter Teunisse, Lector Levensloopbegeleiding bij Autisme aan de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen;. Nel Hofman, Autisme Netwerk Zuid-Holland Zuid;. werkgroep 'Vanuit Autisme bekeken';. Dock4 & Organisatieadvies in zorg, opsteller van de maatschappelijke businesscase 'Levensbrede Aanpak bij Autisme';. Nederlandse Vereniging voor Autisme;. AlleskITs: behandelcentrum voor kinderen met leer-, gedrags- en ontwikkelingsstoornissen;. Boba: GGZ instelling zich gespecialiseerd in Levensloopbegeleiding voor kinderen, jeugdigen, gezinnen en volwassenen met ASS vanaf IQ 80;. Stade;. Zorgverzekeraars;. werkgevers: overheid en bedrijfsleven;. andere mogelijke partners. Inventariseren en motiveren van samenwerkingspartners in de gemeente Krimpen uit verschillende sectoren. Organiseren en (telefonisch) overleg en bijeenkomsten met:. Belangenbehartigers. Cliënten. MEE. Geestelijke Gezondheid Zorg. Kleinschalige (zorg) aanbieders K(Z)A. Jeugdhulpverlening 7

8 . Onderwijs. Verstandelijke beperking (VGN). Dagbesteding en vrije tijd. Zorgkantoren. Woningcorporaties Resultaat. Een overzicht van samenwerkingspartners in en daarbuiten die voor het slagen van de proeftuin van betekenis zijn.. Daaraan gekoppeld een overzicht van de inzet die ze willen leveren in deze proeftuin uitgedrukt in tijd, kennisdeling, ervaringsdeskundigheid en/of geld.. Deze samenwerkingspartners zijn geïnformeerd over en opgewarmd voor de proeftuin 'Levensbrede aanpak bij ASS'.. De gegevens uit het vooronderzoek worden gebundeld in een startfoto. Deze startfoto levert relevante gegevens voor het ontwerp en inrichting van de proeftuin. B. Ontwerpen en ontwikkelen van een levensbrede aanpak bij ASS - juli - augustus 2016 Behoeftepeiling De peiling vormt de start voor het ontwerp en ontwikkelen van een levensbrede aanpak. De basis van een levensbrede, duurzame aanpak bij ASS is inzicht in de behoefte van de persoon. Wie is de persoon met ASS nu echt? Wat vraagt hij/zij in welke fase van het leven? Hoe kan er op ingespeeld worden door verschillende partijen? Vaak bedenken we namelijk uitkomsten voor problemen waarvan wij denken dat ze spelen, in plaats van oplossingen voor de vraagstukken die er toe doen. Twee innovatieve bijeenkomsten worden georganiseerd met samenwerkingspartners om inzicht te krijgen in de behoefte in verschillende levensfasen en een ontwerp te maken voor een levensbrede aanpak. In de bijeenkomst worden mensen met ASS en/of belangenbehartigers en medewerkers uit alle lagen van de betrokken organisaties én bestuurders van de gemeente uitgenodigd, aangevuld met deskundigen en frisse denkers. Er wordt in deze bijeenkomsten gewerkt met modellen als de 'Empathy Map' en de 'Patiënt Journey' (zie bijlage II). Een dergelijke creatieve werkwijze stelt de mensen met ASS in de gemeente Krimpen centraal en geeft inzicht in wat zij gedurende hun leven nodig hebben in de verschillende fases. Denk aan opvoeding, school, werk, wonen, vrije tijd en dagbesteding, vriendschap, en relaties. Belemmeringen en blokkades worden vastgesteld. Kansen en oplossingen worden onderzocht, met de samenwerkingspartners. De bevindingen uit de bijeenkomsten worden geverifieerd en aangevuld door interviews met mensen met ASS en hun netwerk. Resultaat. Bij de deelnemers van bijeenkomsten is het besef gegroeid dat de zorg en ondersteuning van mensen met ASS beter en goedkoper kan worden georganiseerd.. Een op de praktijk van gebaseerde schets van behoeften van de verschillende doelgroepen met ASS om volwaardig deel te kunnen nemen aan de (Krimpense) samenleving, in alle levensfasen;. Een startfoto van de doelgroep met belemmeringen, blokkades, kansen en oplossingen;. Een informatieve illustratie met tekst en beeld met gewenste diensten en producten voor de mensen met ASS in. 8

9 » Draagvlak voor een levensbrede aanpak is vergroot en er is genoeg steun voor de voortgang van de proeftuin. Ontwikkelen van scenario's voor proeftuinen Op basis van het vooronderzoek en de behoeftepeiling worden scenario's ontwikkeld voor de ontwikkeling van een levensbrede aanpak ASS, toegesneden op de praktijk in de gemeente Krimpen aan den IJssel. Resultaat» Eén of meerdere scenario's waarin kort en krachtig antwoord wordt gegeven op de volgende vragen:» Wat zijn de ondersteuningsvragen van mensen met ASS in Krimpen aan de IJssel?» Wat speelt er aan vragen en problemen in de verschillende domeinen?» Welke blokkades en weerstanden zijn te verwachten bij een structurele invoering van een levensbrede aanpak?» Wat is er nodig om werkelijke ontschotting te bereiken?» Welke mogelijke effecten heeft een structurele invoering van een levensbrede aanpak op de bedrijfsvoering van de deelnemende organisaties en voor de positie van hun medewerkers op de arbeidsmarkt?» Wat is administratief en organisatorisch nodig om een levensbrede aanpak in deze gemeente te voeren?» Welke governance, cultuuromslag is nodig bij ambtenaren, professionals om een levensbrede aanpak te realiseren? C. Uitproberen van de levensbrede aanpak bij ASS in de gemeente Krimpen (september november 2016) Onder leiding van 3 kwartiermakers van wordt de levensbrede aanpak in 3 casussen (met 3 verschillende vormen van autisme) uitgeprobeerd. De kwartiermakers:» treffen voorbereidingen voor de invoering van de ontwikkelde scenario's;» brengen partijen, personen en organisaties bij elkaar;» ondersteunen de administratieve en organisatorische aanpak;» inspireren en motiveren samenwerkingspartners;» sturen op het opheffen van de te verwachten blokkades en weerstanden;» zorgen dat in deze casussen ontschotting wordt bereikt;» ondersteunen bij problemen in de bedrijfsvoering van de deelnemende organisaties;» ondersteunen de cultuuromslag, die nodig is bij ambtenaren, professionals om een levensbrede aanpak in deze casussen te realiseren. De kwartiermakers werken samen, delen de ervaringen uit de 3 verschillende pilots en leveren een einddocument met een overdraagbare aanpak. De aanpak vormt de basis voor de verdere en definitieve invoering van een levensbrede aanpak van ASS in de gemeente. Deze definitieve invoering zou mogelijk deel uit kunnen maken van een vervolg proeftuin. Resultaat Een 'gebruiksaanwijzing voor beginners' van de levensbrede aanpak ASS met concrete adviezen en aanbevelingen voor inwoners, professionals en bestuurders van. 9

10 D. Monitoring en Evaluatie (mei december 2016) De 3 casussen worden gevolgd en beoordeeld op resultaat. Onderzoek naar de invoering van deze innovatieve aanpak moet leiden tot de formulering van werkzame bestanddelen; wat werkt bij de invoering van een levensbrede aanpak in deze gemeente. In opdracht van wordt de proeftuin gemonitord op het niveau van zowel effect als proces door drie onderzoeksbureaus: Nivel, Verwey-Jonker en Movisie. Verwey-Jonker verzorgt het effectonderzoek. Het effectonderzoek start met een 0-meting aan de hand van de volgende vragen: 1. Wat zijn de doelstellingen en de doelgroep(en) van de proeftuin en welke methoden zijn ingezet om deze te bereiken? 2. Welke resultaten zijn te verwachten voor de deelnemende doelgroep(en) aan de proeftuin en welke succes- en faalfactoren in beleid en uitvoering zijn te voorzien en te benoemen? 3. In hoeverre zijn de gebruikte of ontwikkelde methodieken te implementeren of te verankeren in andere contexten en onder welke randvoorwaarden? Gedurende de looptijd van de proeftuin, monitort Verwey-Jonker de voortgang op basis van tussenrapportages van de projectleider. In de eindmeting wordt vastgesteld of en hoe de proeftuin heeft bijgedragen aan de overkoepelende doelen van de transformatie. De eindmeting gebeurt op de locatie van de proeftuin en onder de deelnemers aan de proeftuin. De procesevaluatie wordt uitgevoerd door Movisie en Nivel. De monitor bestaat uit een combinatie van kwantitatief en kwalitatief onderzoek. Met het kwantitatieve deel monitoren de bureaus het proces met twee metingen. Een meting bij de start van elke proeftuin en een meting voor het einde van de projectperiode van het Programma Kwaliteit van de Samenleving. Mogelijk wordt dit aangevuld met een vereenvoudigde meting tijdens de projectperiode, zodat de proeftuin tijdens de onderzoeksperiode kunnen leren van de evaluatie. Voor het kwantitatieve deel stellen ze vragenlijsten op. Randvoorwaarden voor monitoring en evaluatie: 1. De belasting voor de deelnemers aan en eigenaren van de proeftuinen is beperkt. 2. De te ontwikkelen evaluatie-instrumenten zijn later door de proeftuineigenaren te gebruiken om toekomstige voortgang te volgen. 3. Resultaten worden consequent teruggekoppeld naar de proeftuin, opdat de uitvoering geoptimaliseerd kan worden. 10

11 3. Communicatie en organisatie, planning, activiteiten en kosten 3.1 Communicatie en organisatie Communicatie en organisatie van de proeftuin is een gedeelde verantwoordelijkheid van en de opdrachtnemer, de gemeente. De communicatie over de proeftuin wordt verzorgd door. De inhoud van de communicatie en vormgeving wordt ontwikkeld in nauw overleg met de opdrachtgever. Rolverdeling De verdeling in taken tussen de en de opdrachtgever wordt concreet gemaakt op het moment dat het plan van aanpak is goedgekeurd. De taken die op zich neemt is projectleiding, coördinatie en organisatie van bijeenkomsten en het onderzoek, advisering en ontwikkeling van kennisproducten (communicatie). De rol van de opdrachtgever is adviseren, faciliteren, organisatie en communicatie, primair binnen de gemeente. De opdrachtgever kan er voor kiezen om samenwerkingspartners onderdelen van de werkzaamheden te laten uitvoeren. De rol van de samenwerkingspartners is kennispartner, adviseur, meedenken en doen tijdens bijeenkomsten over de ontwikkeling en het uitproberen van een levensbrede aanpak voor mensen met ASS. Projectteam Vanuit de gemeente is Maria Huisman de contactpersoon voor de proeftuin. Het projectteam van bestaat uit Marjan Volkerink, adviseur en Marlies de Kok, adviseur en projectleider. 3.2 Planning Tabel Planning proeftuin mei december 2016 Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec Vooronderzoek X Ontwerpen en X X ontwikkelen levensbrede aanpak ASS Uitproberen X X X levensbrede aanpak ASS Monitoren en X X X X X X X X evalueren Communicatie X X X X X X X X 11

12 3.3 Activiteiten, inzet en kosten De activiteiten, inzet in uren en kosten van respectievelijk en de gemeente Krimpen voor de uitvoering van de proeftuin is weergegeven in onderstaande tabel. De inzet en kosten voor de activiteiten 'monitoren en evalueren' wordt ingevuld op het moment dat het plan van aanpak is goedgekeurd en de onderzoekbureaus betrokken kunnen worden bij de opzet van het onderzoek. De kosten van deze activiteit heeft geen invloed op onderstaande begroting; de kosten zijn voor 10000) voor rekening van. Tabel Overzicht activiteiten proeftuin, inzet in uren en kosten Inzet betaald Inzet vanuit Totaal C door gemeente programma Krimpen aan den Kwaliteit van de IJssel Samenleving Vooronderzoek 8 dagen 8 dagen C ,00 -deskresearch -samenwerking Ontwerpen en 10 dagen 10 dagen C ,00 ontwikkelen levensbrede aanpak ASS Uitproberen 20 dagen 20 dagen C ,00 levensbrede aanpak ASS Monitoren en ntb ntb evalueren Communicatie 12 dagen C ,00 (Inspiratie en kennisdelen) subtotaal 50 dagen C ,00 subtotaal 38 dagen C ,00 Krimpen Totaal (excl. btw) 88 dagen C ,00 Het standaard dagtarief waar mee rekent voor de activiteiten binnen de proeftuin is C 960,00 exclusief btw. 12

13 3.4. Ambtelijke inzet vanuit de gemeente Er is een inschatting gemaakt van de inzet in dagen voor de contactpersoon vanuit de gemeente (Maria Huisman) voor de proeftuin. Ontwerpen en ontwikkelen levensbrede aanpak ASS Uitproberen levensbrede aanpak ASS Monitoren en evalueren Communicatie (inspiratie en kennisdelen) Totaal 2 dagen 5 dagen 2 dagen 2 dagen 11 dagen 13

14 Bijlage I Programma Kwaliteit van de Samenleving in het kort Na een periode van agendasetting, bewustwording en experimenteren met 'minder overheid, meer inwoner' is het nu tijd om keuzes te maken en te convergeren naar werkzame bestanddelen voor een gezonde, veerkrachtige samenleving, die toegerust en voorbereid is op de toekomst. gaat de decentralisaties borgen voor de toekomst. gaat daarnaast de transformatie verdiepen. Met het programma Kwaliteit van de Samenleving creëert een tijdelijke, innovatieve broedplaats, die innovaties in sociale en aanpalende domeinen duurzaam met elkaar verbindt. Partijen worden met elkaar verbonden om samen een vliegwiel te zijn voor nieuwe, realistische concepten voor de transformatie. voegt kennis toe en adviseert; de rol van verbinder, inspirator, coördinator en organisator wordt ingezet tijdens het programma. Concrete vraagstukken en concrete antwoorden Concrete vraagstukken vragen om concrete antwoorden, op korte termijn. Er is voldoende geëxperimenteerd en er zijn voldoende best practices voorhanden om in korte tijd tot resultaat te kunnen komen. Hoofdthema's: Participatie, preventie en besturingsfilosofie richt zich in het programma Kwaliteit van de Samenleving op enerzijds urgente-, actuele- en anderzijds plaats overstijgende vraagstukken bij gemeenten en instellingen. De onderwerpen die de rode draad van het programma vormen zijn: participatie, preventie en besturingsfilosofie (cultuur, regievoeren, monitoren en evalueren, financieel gezonde business modellen, informatietechnologie). De vraag centraal Gemeenten en instellingen worden nadrukkelijk gevraagd concrete vraagstukken aan te dragen voor borging en transformatie. Het programma wordt voor en door hen vormgegeven. Enkele voorbeelden:» In de dagelijkse praktijk spelen vraagstukken als 'Hoe match ik de behoefte van de inwoner op een innovatief zorgarrangement?', 'Hoe professionaliseer ik het sociale wijkteam?', 'Hoe verbind ik informele en formele zorg?' en 'Hoe creëer ik nieuwe duurzame participatienetwerken rond inwoners met een beperking, die thuis willen blijven wonen?'» Op strategisch niveau spelen vraagstukken als bestuurscultuur en de integratie van verschillende domeinen rond participatie en gezondheid van inwoners met een beperking (ontschoten). Uitgangspunten en aanpak De uitgangspunten voor het programma zijn:» Gedeelde maatschappelijke- en sociaaleconomische ambities.» Integrale benadering van maatschappelijke opgaves.» Van best practices naar 'best principles' Ã 'werkzame bestanddelen' voor innovatie.» 'Doen': van visie naar concepten en concrete realisatie. 14

15 Programmaonderdelen Het programma bestaat uit de volgende onderdelen:» Proeftuinen - vraagstukken die door gemeenten en organisaties zijn ingebracht.» Inspiratie en delen van kennis.» Monitoren van de proeftuinen en doorvertaling in methodieken en standaarden. Proeftuinen Onder proeftuinen vallen activiteiten die gemeenten en instellingen helpen om de organisatie op orde te krijgen. Daarnaast wordt onderzoek uitgevoerd, op verzoek. Inspireren en delen» Conferenties en bijeenkomsten: Delen en inspireren door elkaar te ontmoeten; conferenties en bijeenkomsten hebben een vliegwielfunctie door het leggen van nieuwe (inhoudelijke) verbindingen te faciliteren.» Inspiratietour: Op 10 mei organiseren we voor gemeenten en uitvoeringsorganisaties een tour langs innovatieve voorbeelden uit de praktijk. Monitoren Het programma wordt gemonitord op het borgen van de decentralisaties en daadwerkelijk verdiepen van de transformatie. Financiering Voor de opdrachten is de stelregel 'cofinanciering': deelnemers aan de proeftuinen wordt een bijdrage gevraagd van 500. Onderdelen van het programma Inspireren à delen en Monitoren worden voor 1000 uit het programma gefinancierd. Samenwerking Bij de uitvoering van het programma zet nadrukkelijk partijen in die enerzijds innovatief en anderzijds complementair zijn bij een integrale benadering van maatschappelijke vraagstukken. stelt zich flexibel op naar haar omgeving; op basis van toegevoegde waarde worden (tijdelijke) samenwerkingsverbanden aangegaan. Dit daagt uit om ook continu naar haar eigen toegevoegde waarde voor andere (vragende) partijen te kijken en mee te gaan en voorop te lopen met ontwikkelingen. 15

16 Bijlage II Voorbeelden van modellen Visueel sterke en eenvoudige modellen worden gebruikt in de proeftuin om een gemeenschappelijke, heldere taal te creëren. Van mensen met ASS tot bestuurders; iedereen moet kunnen meepraten en denken. Onderstaand zijn ter illustratie een paar modellen weergegeven ter ondersteuning tijdens interviews en bijeenkomsten. Een voorbeeld van een model voor behoefteonderzoek: Figuur: Empathy Map, vertaald in het Nederlands op basis van het oorspronkelijke ontwerp van XPLANE wat er echt toe doet belangrijkste bezigheden zorgen S verlangens ^S"^ wat vrienden zeggen ļ \ omgeving wat de baas zegt \ J vrienden wat beĩnvloeders zeggen \. J wat de markt biedt houding in het openbaar verschijning gedrag tegenover anderen angsten frustraties belemmeringen eisen I behoeften succesmaatstaven belemmeringen 16

17 Ĩ A M Voorbeelden van visualisatie van de Patiënt Reis: Figuur: Kaart Reumatoïde Artritis Patiënt reis, bron: Visual.ly IKOU unn mow UIIB ' ' I i 'i! i'- kwjmp ^^j, ^^^"Ŝ" TfexJ»*»*. Figuur: Voorbeeld van een uitwerking van een Klant Reis (NS, treinreis) met positieve en negatieve ervaringen, bron ; "i ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ 17