Inhoudsopgave: natuur- en landschapsperceptie. ontwikkeling landbouw en impact op natuur en landschap

Transcriptie

1 INLEIDING

2 Hoofdstuk 2 Inhoudsopgave: natuur- en landschapsperceptie ontwikkeling landbouw en impact op natuur en landschap Vlaams beleidskader agrarisch natuur- en landschapsbeheer stellingen agrarisch natuur- en landschapsbeheer

3 natuur- en landschapsperceptie Hoofdstuk 2

4 landschapsperceptie landschap = onze zichtbare omgeving als resultaat van natuurlijke processen en menselijk handelen landschap = dynamisch verschijnsel dat continu onderhevig is aan verandering en er telkens anders uit ziet

5 landschap ervaren totaalkarakter van een gebied een element krijgt slechts betekenis door zijn omgeving

6 landschap ervaren Hoofdstuk 1 Wat is volgens u een mooi landschap? Geef een score tussen 0 en 10 aan volgende foto s.

7 landschap ervaren

8 landschap ervaren

9 landschap ervaren

10 landschap ervaren

17 landschap ervaren conclusie uit onderzoek Stedula: landbouwers: hoogste waardering bestaande landbouwlandschap minder waardering voor ruigte (half-open) moeras of water natuurbeheerders: meer belang aan voorkomen vegetatie positiever tegenover meer gesloten, groene landschappen

18 landschap ervaren perceptie is sterk persoonsgebonden en afhankelijk van: voorkennis persoonlijke herinneringen specifieke context

19 landschap ervaren afwisseling en natuurlijkheid: belangrijkste kwaliteiten voor aantrekkelijkheid landschappen

22 natuurperceptie Natuur = levende organismen, hun habitat, de ecosystemen waarvan zij deel uitmaken en de daarmee verbonden uit zichzelf functionerende ecologische processen, ongeacht of deze al dan niet voorkomen in aansluiting op menselijk handelen, met uitsluiting van de cultuurgewassen, de landbouwdieren en de huisdieren.

23 natuurperceptie Natuurbeeld = de uiting van wat men concreet onder natuur verstaat.

24 natuurperceptie natuur en landbouw: 2 culturele tradities in West-Europa

25 natuurperceptie Bron: picasaweb

26 natuurperceptie

27 natuurperceptie Elk beschermt zijn natuur, afhankelijk van zijn visie stedeling: als plek om te recreëren landbouwer: als grondstof om te bewerken en van te leven jager: als hulpbron die moet beheerd worden om wild te kunnen oogsten natuurbeschermer: als terrein dat vooral tegen andere moet beschermd worden

28 evolutie natuur- en landschapsbeheer Hoofdstuk 2

29 evolutie natuur- en landschapsbeheer agrarisch natuur- en landschapsbeheer = relatief nieuw begrip landschap resultaat eeuwenlange boerenarbeid mens wenst sinds zijn bestaan de natuur te beheersen

30 evolutie natuur- en landschapsbeheer rond 1800: landschapsvormende activiteiten beperkt kleinschalige familielandbouw boeren en natuur nauw verbonden landschapselementen functie in landbouw

31 evolutie natuur- en landschapsbeheer eind 19de eeuw: industrialisatie, kunstmest en schaalvergroting Δ landschapsvormende invloed toenemende bezorgdheid natuur na WO II: grootschaligheid, specialisering en mechanisering effect op productie, natuur en landschap doorbraak natuur- en milieubewustzijn

32 evolutie natuur- en landschapsbeheer recent: gewijzigde verhoudingen landbouw: besef afstemming natuur en milieu nodig natuur: besef belang landbouw bij bestendigen natuurwaarden nieuwe mogelijkheden voor samenwerking in natuur- en landschapsbeheer

33 evolutie natuur- en landschapsbeheer agrarisch natuur- en landschapsbeheer = alle activiteiten van landbouwers, al dan niet in samenwerking met anderen en al dan niet tegen vergoeding of beloning, die het behoud en/of de ontwikkeling beogen van natuur- en landschapswaarden

34 evolutie natuur- en landschapsbeheer natuur op agrarische bedrijven: beheerpakket agrarisch natuurbeheer VLM (ha onder beheer) bron: Dumortier et al., 2007

35 evolutie natuur- en landschapsbeheer inzet landbouwers in Natuurreservaten: 70% van erkende reservaten in beheer van Natuurpunt samenwerking met landbouwers bron: Geysels et al. 2003

36 evolutie natuur- en landschapsbeheer agrarisch natuur- en landschapsbeheer = ontwikkelingsproces behoud en ontwikkeling van natuur en landschap centraal

37 Hoofdstuk 2 Vlaams beleidskader natuur- en landschapsbeheer

38 Vlaams beleidskader natuur- en landschapsbeheer NATUURBELEID LANDBOUWBELEID LANDSCHAPSBELEID BELEID RO Natuurdecreet Mid Term Review Landschapsdecreet Decreet RO gebiedsgericht beleid: VEN IVON NR SBZ toeslagrechten randvoorwaarden Landschapsatlas toestemming erfgoed stedenbouwkundige vergunning Algemene bepalingen: natuurvergunning natuurmelding zorgplicht Mestdecreet Plattelandsontwikkeling mestbankaangifte bemestingsplan inscharingscontract BO vergoeding Natuur

39 Vlaams beleidskader natuur- en landschapsbeheer juridische kader NATUURBELEID in Vlaanderen = Natuurdecreet + uitvoeringsbesluiten gebiedsgericht beleid bijzondere aandacht VEN IVON Natuurreservaten SBZ

40 Vlaams beleidskader natuur- en landschapsbeheer VEN = GEN + GENO IVON = NVWG + NVBG bron:

41 Vlaams beleidskader natuur- en landschapsbeheer bron: INBO, 2008

42 Vlaams beleidskader natuur- en landschapsbeheer bron: GIS Vlaanderen, 2008

44 Vlaams beleidskader natuur- en landschapsbeheer juridische kader MESTbeleid in Vlaanderen = Mestdecreet + uitvoeringsbesluiten evolutie mestbeleid: transport mestoverschot afzetgebieden indicatieve bemestingsnorrnen + structurele verminderen mestoverschot brongerichte maatregelen, oordeelkundig bemesten en mestverwerking kwetsbare zone + derogatieverzoek

45 Vlaams beleidskader natuur- en landschapsbeheer Mestbankaangifte info mestflow Vlaanderen ieder landbouwbedrijf: 2 ha cultuurgrond 50 are groeimedium 300 kg P/jaar mestproductie

46 Vlaams beleidskader natuur- en landschapsbeheer Bemestingsplan planning mestgebruik op perceelsniveau incl. bemestingsregister = dagboek uitvoering bemestingsplan

47 Vlaams beleidskader natuur- en landschapsbeheer Inscharingscontract landbouwer laat vee grazen bij derden eigenaar of pachter perceel: bemestingsrechten inschaarder (eigenaar vee): mestbankaangifte

49 Vlaams beleidskader natuur- en landschapsbeheer LANDBOUWbeleid: Mid Term Review (MTR) rechtstreekse inkomenssteun gekoppeld aan randvoorwaarden: 1. beheerseisen uit 19 Europese richtlijnen en verordeningen 2. minimumnormen bodemerosie, organische stof bodem, bodemstructuur, 3. behoud totale oppervlakte blijvend grasland toeslagrecht (MTR-recht): landbouwer recht op steunbedrag/ha

50 Vlaams beleidskader natuur- en landschapsbeheer 19 verordeningen en richtlijnen 1. Vogelrichtlijn (79/409/EEG) 2. Habitatrichtlijn (92/43/EEG) 3. Grondwaterrichtlijn (80/68/EEG) 4. Slibrichtlijn (86/278/EEG) 5. Nitraatrichtlijn (91/676/EEG) 6. Richtlijn identificatie en registratie van dieren (92/102/EEG) 7. Verordening identifcatie- en registratieregeling voor runderen (1760/2000/EEG ) 8. Uitvoeringsverordening oormerken, paspoorten en bedrijfsregisters (911/2004/EEG ) 9. Verordening identificatie- en registratieregeling voor schapen en geiten (21/2004/EEG) 10. Richtlijn 91/414/EEG op markt brengen gewasbeschermingsmiddelen 11. Richtlijn 96/22/EG verbod op gebruik, in veehouderij, bepaalde stoffen met hormonale en thyreostatische werking 12. Verordening (EG) algemene beginselen en voorschriften van levensmiddelenwetgeving 13. Verordening (EG) preventie, bestrijding en uitroeiing van bepaalde overdraagbare spongiforme encefalopathieën 14. Richtlĳn 2003/85/EG bestrĳding mond- en klauwzeer 15. Richtlijn 92/119/EEG bestrijding bepaalde dierziekten en specifieke maatregelen t.a.v.vesiculaire varkensziekte 16. Richtlijn 2000/75/EG bestrijding en uitroeiing van bluetongue 17. Richtlijn 91/629/EEG minimumnormen ter bescherming van kalveren 18. Richtlijn 91/630/EEG minimumnormen ter bescherming van varkens 19. Richtlijn 98/58/EG minimumnormen voor bescherming van voor landbouwdoeleinden gehouden dieren

52 Vlaams beleidskader natuur- en landschapsbeheer LANDBOUWbeleid: Plattelandsontwikkeling Programma voor Plattelandsontwikkeling (PDPO) ondersteunen economische leefbaarheid Vlaamse land- en tuinbouwbedrijven versnelde ontwikkeling verbrede activiteiten, biologische landbouw en markt hoeveproducten inschakelen land- en tuinbouwers in natuurontwikkeling binnen agrarische structuur (BO)

53 Vlaams beleidskader natuur- en landschapsbeheer VLM Beheerovereenkomsten = 5-jarig contract tussen landbouwer en Vlaamse Overheid natuur- en milieubeheer op bedrijf tegen vergoeding uitvoering beheersmaatregelen kader van natuurwetgeving kader van mestwetgeving

55 Vlaams beleidskader natuur- en landschapsbeheer LANDSCHAPSbeleid in Vlaanderen = Landschapsatlas ankerplaats bron:

57 Vlaams beleidskader natuur- en landschapsbeheer RUIMTELIJKE ORDENING-beleid Stedenbouwkundige vergunning: artikel 99 decreet RO: alle activiteiten en handelingen waarvoor stedenbouwkundige vergunning vereist is

58 stellingen agrarisch natuur- en landschapsbeheer Hoofdstuk 2

59 stellingen agrarisch natuur- en landschapsbeheer Agrarisch natuur- en landschapsbeheer is win-win voor landbouw en natuur: ieder doet immers dat waar hij goed in is.

60 stellingen agrarisch natuur- en landschapsbeheer Landbouwers staan traditioneel het dichtst bij de natuur en hebben know-how: het is logisch dat zij als eerste worden aangesproken om het buitengebied te beheren.

61 stellingen agrarisch natuur- en landschapsbeheer Agrarisch natuur- en landschapsbeheer is kosten- en tijdsbesparend voor natuurbeheerders, terwijl het voor landbouwers een extra inkomen kan betekenen

62 stellingen agrarisch natuur- en landschapsbeheer Agrarisch natuur- en landschapsbeheer vraagt van beide partijen veel toegevingen.

63 stellingen agrarisch natuur- en landschapsbeheer Agrarisch natuur- en landschapsbeheer loopt mank door de bureaucratie en gebrek aan lange termijnsvisie van de overheid.

64 stellingen agrarisch natuur- en landschapsbeheer Agrarisch natuur- en landschapsbeheer zorgt voor het ontstaan van een betere onderlinge verstandhouding tussen landbouwers en natuurbeheerders.

65 stellingen agrarisch natuur- en landschapsbeheer Agrarisch natuur- en landschapsbeheer is slechts op een beperkt aantal locaties mogelijk.

66 stellingen agrarisch natuur- en landschapsbeheer In het agrarisch natuur- en landschapsbeheer is het moeilijk geschikte partners te vinden.

67 stellingen agrarisch natuur- en landschapsbeheer Agrarisch natuur- en landschapsbeheer draagt bij aan een versterking van de lokale biodiversiteit.

68 stellingen agrarisch natuur- en landschapsbeheer Agrarisch natuur- en landschapsbeheer wekt waardering op voor boer en terreinbeheerder.

69 stellingen agrarisch natuur- en landschapsbeheer Agrarisch natuur- en landschapsbeheer moet geëvalueerd worden op de resultaten voor natuur. De overheid moet daar de nodige middelen en medewerkers voor voorzien.

70 BEDANKT VOOR UW AANDACHT! VRAGEN? bronnen foto s: RLH Proclam Oliver Dochy Karina Hendriks Het virtuele land