Notulen van Provinciale Staten

Transcriptie

1 Notulen van Provinciale Staten Vergadering 26 maart 2014 Index Paginanummer Opening van de vergadering Regeling van de werkzaamheden Aan het verzoek van de leden Wenneker (D66) en Hillebrand (PvdA) om het onderwerp Uitlatingen van landelijke PVV-leider Wilders over minder Marokkanen aan de agenda toe te voegen, wordt door Provinciale Staten voldaan. Het onderwerp wordt als eerste punt aan de agenda toegevoegd De door de PvdA-fractie voorgedragen fractievertegenwoordiger, dhr. W.A. Minderhout, wordt toegelaten en legt de verklaring en belofte af Vaststelling subsidieplafonds integrale groenprojecten en verwerving en inrichting ecologische verbindingen 2014 (6679) Voordracht Statencommissie Bestuur en Middelen inzake zienswijze PS over aanpassing programmabegroting 2014 van recreatieschap Midden- Delfland (6680) Gewijzigde voordracht GS over subsidie aan gemeente Papendrecht voor uitbreiding intensivering en ontsluiting van bedrijventerrein Fokker Slobbengors (6677) Voordracht GS inzake de brief financieel toezicht, vorm en bevindingen 2014 (6676) Vaststelling subsidieplafond Erfgoedlijnen 2014 (6678) Vaststellen beleidskader ondergronds beluchten van grondwater voor de drinkwaterbereiding (6681) Aangenomen en afgehandelde moties van Provinciale Staten (6682) Notulen van de vergadering van Provinciale Staten van 26 februari

2 20423 Notulen van de vergadering van 26 maart 2014 in de Statenzaal van het provinciehuis te s-gravenhage. (Geopend om uur) Voorzitter: de Commissaris van de Koning, de heer J. Smit Griffier: de heer R.H. van Luijk Volgens de presentielijst zijn aanwezig 52 leden, te weten: Van Aelst, Van Assendelft, Bal, Van den Berg, Blokhuizen, Van den Boogaard, Braam, Brands, Branderhorst, Breitbarth, Démoed, Van Dieren, Van Dobben de Bruijn, Van Dongen, Egmond, Hassan, Heemskerk, Hillebrand, Jarmohamed, Kip, Kleijweg, Koning, Lionaar, Loose, Ludema, Maeijer, Meurs, Van der Nat, Noordermeer, Overwater, Paymans, Privé, Propstra, Van Santen, Schaapman, Schuringa, Smits, Snellink, Van der Stoep, Stoop, Struijlaard, Van der Tas, Verkoelen, F. Vermeulen, P.L. Vermeulen, Van Viegen, Van de Vondervoort, De Vree, Weide, Wenneker, De Zoete, Zwaan Afwezig zijn de leden: Keulen, Brill en Jansen OPENING De VOORZITTER: Goedemorgen. Ik open de vergadering. Ik deel mede dat berichten van verhindering zijn binnengekomen van de heer Keulen (PvdA), de heer Brill (VVD) en de heer Jansen (PVV). De heren Weide (VVD) en Van Dongen (D66) komen later. 1. REGELING VAN WERKZAAMHEDEN De VOORZITTER: Van de heren Wenneker (D66) en Hillebrand (PvdA) is het verzoek ontvangen om het onderwerp uitlatingen van de landelijke PVV-leider Wilders, over minder Marokkanen aan de agenda toe te voegen. Indien u dit toestaat, dan stel ik voor om dit onderwerp als eerste te behandelen. Verlangt iemand hierover het woord? Mevrouw MAEIJER (PVV): Afgelopen maandagavond heeft de PVV-fractie Zuid-Holland een persbericht doen uitgaan, waarin zij een verklaring aflegt voor de kiezers. Daarvan hebt u allen hier kennis kunnen nemen. Een aantal partijen heeft er blijkbaar behoefte aan om de hetze tegen de PVV hier voort te zetten. Ik denk dat dat onder andere bedoeld is om het verlies aan gemeentezetels te maskeren. Daar doen wij niet aan mee. Onze fractie zal dan ook niet aanwezig zijn bij en ook niet deelnemen aan het debat. De VOORZITTER: Dank. Ik word erop gewezen dat ik u nog moet mededelen dat het presidium besloten heeft om de spreektijd van deze vergadering vast te stellen op één uur. In verband met de beperkte duur van de vergadering wordt er geen lunch geserveerd. De versie van de huidige agenda is 3.0. UITLATINGEN VAN DE LANDELIJKE PVV-LEIDER WILDERS OVER MINDER MAROKKANEN wij hierover wel een standpunt. Naar aanleiding van de recente uitspraken van Geert Wilders heeft de D66-fractie samen met de PvdA een verzoek ingediend voor een debat in Provinciale Staten om te horen welk standpunt de PVV-fractie inneemt ten aanzien van de uitspraak over minder Marokkanen. Wij hebben het debat vooral aangevraagd om aan te geven dat wij discrimineren, uitsluiten of ongewenst verklaren van groepen inwoners van Zuid-Holland verwerpelijk vinden. Helaas heeft de PVV er zojuist voor gekozen om niet deel te nemen aan dit debat. De PVV communiceert enkel via de media maar durft het debat niet aan met de andere fracties. D66 constateert dat de PVV eens te meer wegloopt voor de eigen standpunten. Wij vinden dat zwak. Al jaren doet de PVV walgelijke uitspraken, bijvoorbeeld over kopvoddentaks, knieschoten en uitzetting van criminele moslims. En al jaren gaat D66 het debat aan met Geert Wilders. Met de uitspraak over minder Marokkanen is Wilders opnieuw een stap verdergegaan. Ondanks het feit dat de PVV er nu niet is, vinden wij dat wij het gesprek moeten aangaan over de manier waarop de PVV in het vervolg in de discussie zal staan en zal omgaan met bijvoorbeeld insprekers van Marokkaanse afkomst in de Staten en de commissies maar ook met medewerkers van de provincie zelf. De uitspraak van Wilders heeft de afgelopen dagen tot veel gevoelens van onrust onder de inwoners van Zuid-Holland geleid en niet in de laatste plaats bij Nederlanders van Marokkaanse afkomst. Wat D66 betreft kan er geen onduidelijkheid bestaan over de vraag of alle burgers van Zuid-Holland nog wel worden vertegenwoordigd door Provinciale Staten. Wij hebben er behoefte aan om te benadrukken dat dat voor D66 het geval is en blijft en voor alle partijen het geval zou moeten zijn. Dank u wel. De heer HILLEBRAND (PvdA): De fractie van de PvdA heeft met afschuw kennisgenomen van de uitspraken die Geert Wilders tijdens de raadscampagne en daarna heeft gedaan over Nederlanders van Marokkaanse afkomst. Zo sprak hij vorige week bij Omroep West de volgende tekst uit: "Wat zou het geweldig zijn, minder Marokkanen in Nederland en ook in Den Haag. U moet weten dat Marokkanen niet alleen zeven keer vaker in de bijstand zitten dan autochtonen maar zij zijn ook vijf keer crimineler. Zij zijn tweeëntwintig keer vaker schuldig aan straatroof en dat soort zaken. Dus als we dat soort mensen morgen de stad en het land uit zouden krijgen, dan zou de stad verlost zijn van een hoop ellende." Met deze uitspraken wordt het fundament onder ons rechtsstelsel uit getrokken. Mensen worden in onze samenleving en onze rechtsstaat individueel beoordeeld op hun gedrag en niet op hun afkomst, geslacht, geloof of welk ander groepskenmerk ook. Dit fundament van onze westerse beschaving is niet zonder reden vastgelegd in artikel 1 van onze Grondwet. Wilders heeft dit uitgangspunt met zijn uitspraken geschonden en daarmee het rechtsgevoel aangetast van de inwoners van ons land en onze provincie, en van mensen met een Marokkaanse achtergrond in het bijzonder. Sinds 19 maart 2014 namen veel volksvertegenwoordigers van de PVV verontwaardigd afscheid van hun partij. De VOORZITTER: Wie mag ik het woord geven? De heer Wenneker. De heer WENNEKER (D66): Mijn partij heeft overigens geen zetelverlies geleden in Zuid-Holland maar desondanks hebben

3 20424 Uitlatingen PVV-leider Wilders over minder Marokkanen Hillebrand, Voorzitter en F. Vermeulen Inmiddels stapten twee Tweede Kamerleden op, een Europarlementariër, zes Statenleden en een raadslid. Dat is de tussenstand van de exodus die gisteren was bereikt. De politieke leider van de PVV volhardt echter in zijn standpunt en is niet bereid om iets van zijn woorden terug te nemen. Bij de PVV Zuid-Holland bleef het lang stil maar afgelopen maandag verscheen bij Omroep West het bericht dat de fractie van de PVV in deze Staten volledig het standpunt van Wilders onderschrijft. Daarbij werd een inmiddels bekende PVV-tactiek gebruikt. Terwijl de PVV meent met een beroep op de vrijheid van meningsuiting alles te kunnen zeggen, verwijt men hen die daarover verontwaardigd zijn met het grootste gemak demonisering en haatzaaierij. Zoiets als keihard kaatsen maar de bal niet terug verwachten. De fractie van de PvdA in Zuid- Holland heeft, en ik hecht eraan om dat te benadrukken, er geen enkele behoefte aan om de PVV te demoniseren. Wij hebben dat in de afgelopen jaren ook nooit gedaan. Maar wij oordelen wij wel en zouden het zeer op prijs gesteld hebben als wij vandaag aan de PVV-fractie van Zuid-Holland hadden kunnen vragen om alsnog afstand te nemen van de uitspraken, simpelweg omdat deze discriminerend zijn. Wij betreuren het zeer dat de fractie van de PVV dit democratisch debat hier in dit huis uit de weg gaat. De politiek heeft tot taak om ernstige misdrijven met kracht te bestrijden maar dat is heel wat anders dan electoraal garen spinnen bij maatschappelijke angsten, zeker als dat ten koste gaat van het gevoel van de bestaansonzekerheid van mensen omdat zij als groep ongewenst worden verklaard. Het ongewenst verklaren van mensen op basis van een groepskenmerk is discriminatie. Het stigmatiseert en zaait haat in de samenleving. Zij die dat doen respecteren onze rechtsstaat niet. Hierover zal de PvdA nooit zwijgen en wij zullen het nooit accepteren. Met de partijen en volksvertegenwoordigers die zich hieraan schuldig maken, kunnen en willen wij niet samenwerken. En dat heeft, ik hecht eraan dat te benadrukken, niets te maken met het doelbewust isoleren van een partij, laat staan een deel van het electoraat. Het vloeit voort uit de gewetensgrenzen die wij als sociaaldemocraten vanuit onze vaste overtuiging in acht wensen te nemen. Dit houdt tevens in dat volksvertegenwoordigers die zich schuldig maken aan discriminatie en zij die niet bereid zijn om daar afstand van te nemen, naar het oordeel van de PvdA ongeschikt zijn voor besturen of functies, waarin individuele Statenleden Provinciale Staten en dus ook ons vertegenwoordigen. De uitspraken van Geert Wilders hebben in Zuid-Holland tot grote onzekerheid onder de bevolking geleid. In Nederland geboren en opgroeiende kinderen van 10 tot 12 jaar die hoop koesteren op een fatsoenlijk bestaan, vroegen aan hun ouders: "Moeten wij nu weg?" Dat is hartverscheurend. Ik heb niet de illusie dat wij deze gevoelens van diepe onzekerheid hier vandaag weg kunnen nemen. Het minste dat ik wel kan doen, is met kracht uitspreken dat alle inwoners van Zuid- Holland in gelijke mate recht hebben om hier een fatsoenlijk en menswaardig bestaan op te bouwen, ondanks hun godsdienst, afkomst, levensovertuiging, ras, geslacht of welk groepskenmerk dan ook. En dat wij discrimineren, uitsluiten, ongewenst verklaren of het op andere wijze benadelen van een deel van onze inwoners op grond hiervan ten zeerste afkeuren. Dank u wel. De heer F. VERMEULEN (VVD): Voorzitter. De VOORZITTER: Mag ik u even onderbreken. Kunt u ermee leven mijnheer P.L. Vermeulen dat de heer F. Vermeulen eerst het woord voert? Ja? Goed zo. De heer F. VERMEULEN (VVD): Een kleine persoonsverwisseling door de achternaam. Mijn excuses aan collega P.L. Vermeulen. Ik zag de blik van de voorzitter op mij gericht en dacht dan ook dat hij mij bedoelde. Wat de VVD-fractie betreft hadden wij dit debat niet gehad omdat het nogmaals de aandacht vestigt op de volstrekt verwerpelijke uitspraken, waaraan wat ons betreft zo min mogelijk aandacht geschonken zou moeten worden. In Hyde Park in Londen is de speakers corner. Wellicht bent u er wel eens langs gelopen. Op deze plek wordt door iedereen die dat wil de vrijheid van meningsuiting tot uitdrukking gebracht. Die vrijheid van meningsuiting is een van de grondbeginselen van onze democratie. Je ziet echter in Hyde Park ook dat de meeste sprekers op hun zeepkist geen publiek hebben. De vrijheid van meningsuiting is een groot goed, maar de spreker heeft pas effect als hij publiek heeft. Daarom moet je jezelf constant de vraag stellen, ga je er op in, luister je ernaar of doe je dat niet. Vandaag kiezen wij er met elkaar voor om er wel op in te gaan maar daarmee geven wij ook aandacht aan de uitspraken, wat wij wat de VVD betreft niet zouden moeten doen. De Volkspartij voor Vrijheid en Democratie herbevestigde in een bomvolle zaal in Rotterdam in 2010 haar beginselverklaring, herschreven door Mark Rutte, waarin de liberale beginselen, vrijheid en verantwoordelijkheid, nogmaals werden onderstreept. De VVD staat in de liberale traditie om mensen te zien als individu en niet, zoals in sommige andere ideologieën, te denken in groepen. Individuen die alle vrijheid moeten hebben om zichzelf naar eigen inzicht, mogelijkheden en wensen te ontplooien en die verantwoordelijk zijn voor hun eigen daden. Een van de uitgangspunten van de VVD is daarom: het gaat om je toekomst en niet om je afkomst. De VVD spreekt mensen als individu aan op hun daden en zal mensen nooit veroordelen als onderdeel van een groep. Daarin past het niet om uitspraken te doen zoals Geert Wilders heeft gedaan tijdens en rondom de verkiezingscampagne voor de gemeenteraden. De VVD veroordeelt deze uitspraken dan ook en heeft de PVV gevraagd om hier afstand van te nemen. Dat doen wij ook in de provincie. Als dat niet gebeurt, dan geeft dat geen goede grond voor verdere samenwerking in de toekomst, ook niet in Provinciale Staten. Wat dat betreft zat er geen woord Spaans bij de verklaring die Halbe Zijlstra het afgelopen weekend namens de VVD heeft afgelegd. Eergisteren was de president van de Verenigde Staten voor een rondleiding in het Rijksmuseum. Hij zag daar onder andere de Acte van Verlatinghe die een inspiratie vormde voor de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring. Als mensen mij vragen wat het liberalisme inhoudt dan citeer ik bij voorkeur uit die verklaring uit 1776: We hold these truths to be selfevident, that all men are created equal, that they are endowed by their Creator with certain unalienable rights, that among these are Life, Liberty and the pursuit of Happiness. De VOORZITTER: Ik geef het woord aan de heer Vermeulen van de VVD.

4 20425 Uitlatingen PVV-leider Wilders over minder Marokkanen F. Vermeulen, Voorzitter, P.L. Vermeulen, Kleijweg, Démoed, Schaapman en Erbas Deze beginselen zijn boven iedere wet en boven iedere grondwet verheven in de beste traditie van het natuurrecht. Niemand kan en mag aan die beginselen tornen en als iemand met woorden of daden daaraan raakt, is het aan eenieder om ofwel daartegen stelling te nemen ofwel, zoals in Hyde Park, er gewoon langs te lopen. Dank u wel. De VOORZITTER: Dan geef ik nu het woord aan de andere heer Vermeulen van de SP met excuses. De heer P.L. VERMEULEN (SP): De SP hanteert drie uitgangspunten, waarmee wij maatschappelijke ontwikkelingen analyseren en waarmee wij politiek bedrijven. Die uitgangspunten zijn: de menselijke waardigheid, gelijkwaardigheid en solidariteit. Bij menselijke waardigheid gaat het onder andere om het respect voor andere mensen en het recht van iedereen om in onze samenleving mee te doen. Een beschaafde samenleving vereist ook de fundamentele erkenning dat alle mensen gelijkwaardig zijn. Willen wij iedereen op deze manier benaderen, dan vereist dat de aanwezigheid van een brede tolerantie in de hele samenleving en de afwezigheid van elke vorm van discriminatie en achterstelling. Mensen zijn gelijkwaardig maar niet gelijk. De mogelijkheden van de één zijn immers altijd anders dan die van de ander. Daarom is het belangrijk dat wij voortdurend solidariteit tussen mensen organiseren, zodat wij waar nodig elkaar kunnen helpen en voor elkaar kunnen zorgen en ieder mens daadwerkelijk een eerlijke kans geven bij het streven naar een gelukkig en beter leven. Deze drie uitgangspunten zijn voor de SP de basis voor een samenleving die zich beschaafd wil noemen en die als geheel vooruit wil komen. De uitlatingen van de heer Wilders over de Marokkaanse Nederlanders hebben veel teweeggebracht en voeden angst, tweedeling en onrust. De SP constateert dat deze uitspraken in strijd zijn met alle drie haar uitgangspunten. Aangezien de SP het als haar taak ziet om wat in strijd is met haar beginselen, te voorkomen en te bestrijden, en de PVVfractie heeft aangegeven achter de uitlatingen van de heer Wilders te staan, zien wij geen andere mogelijkheid dan iedere vorm van samenwerking met de PVV af te wijzen. Uiteraard zullen wij voorstellen van de PVV altijd op de inhoud beoordelen. Mevrouw KLEIJWEG (GROENLINKS): Een debat hebben wij nu niet, dus wij geven een verklaring zoals ook andere partijen doen. Wij doen dat in de lijn van de partijvoorzitter van GroenLinks die ons heeft gewezen op de Grondwet die aanstaande zondag 200 jaar bestaat. De Grondwet is het belangrijkste staatsdocument en de hoogste nationale wet van Nederland die alle regels bevat omtrent staatsinrichting en grondrechten van de burgers. In hoofdstuk 1 zijn de rechten van de ingezetenen vastgelegd. Artikel 1 luidt: Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan. Een ander democratisch recht is onze vrijheid van meningsuiting. GroenLinks hecht ook grote waarde aan de vrijheid van meningsuiting maar als die de grondrechten van anderen raakt, dan moeten wij opletten en moeten mensen zich verantwoordelijk tonen. Dat geldt ook voor Tweede Kamerleden, dat geldt ook voor Geert Wilders. GroenLinks hecht grote waarde aan de mensenrechten. Die zijn de basis. Wij verwerpen dan ook elke inbreuk en aanslag op de mensenrechten, ook wanneer dat gebeurt door anderen aan te moedigen verwerpelijke uitspraken te doen. Wij roepen de PVV Zuid-Holland in dit concrete geval dan ook op om de gebruikte uitspraken af te wijzen, zodat er een basis is voor samenwerking. Dank u wel. De heer DÉMOED (CDA): Ook vanuit het CDA zal ik volstaan met een korte verklaring. Ik wijs erop dat ik het woord kort met nadruk gebruik omdat ik mij realiseer dat de aandacht die wij met dit debat op het onderwerp vestigen, eens temeer helder maakt dat dit een pijnlijke zaak is voor grote groepen inwoners, ook van onze eigen provincie. Daarom moeten wij er heel zorgvuldig mee omgaan. Tegelijkertijd wil de CDA-fractie niet berusten in het feit dat wij in de achterliggende weken geconfronteerd zijn met uitspraken van de heer Wilders die hebben gezorgd voor grote maatschappelijke onrust. Het maakt ons boos en verdrietig dat grote groepen inwoners, ook uit onze eigen provincie, op deze manier worden weggezet en buitengesloten. In lijn met de uitspraken die onze politieke leider in de Tweede Kamer, Sybrand Buma, heeft gedaan, nemen wij op deze plek ook grote afstand van deze uitspraken en met name ook van de manier waarop die naar buiten zijn gekomen. Onze teleurstelling, verdriet en boosheid worden vergroot doordat wij hebben moeten constateren dat de PVVfractie in onze eigen provincie in een persbericht geen afstand heeft willen nemen van deze uitspraken en dat doet extra pijn omdat wij hadden verwacht dat zij in de reactie ook van deze ontoelaatbare uitspraken afstand hadden genomen maar het door hen uitgebrachte persbericht duidt daar geenszins op. Het CDA wil een partij zijn van, voor en door de samenleving. Door de uitlatingen van de heer Wilders is dat principe met voeten getreden. Die hebben op ontoelaatbare wijze schade aangebracht. Ik sluit af met onze visie op vrijheid van meningsuiting: dit fundamentele recht kan alleen tot zijn recht komen, als wij dat doen met respect voor onze samenleving en alle inwoners die in die samenleving zich bewegen. Dank u wel. De heer SCHAAPMAN (ChristenUnie en SGP): Ook de fractie van ChristenUnie en SGP had niet veel behoefte aan dit agendapunt vandaag, in de overweging dat op het moment dat wij afstand nemen van uitspraken, wat wij ook in deze concrete situatie doen, snel het beeld wordt oproepen dat wij zo veel beter zijn. Op het moment dat er groepen aan de schandpaal genageld worden, rijst bij de mensen in onze fractie meer het beeld van wie van u zonder zonden is, werpe de eerste steen. Laat het ons scherp houden op waar wij staan en waar wij voor staan. Het zal u wel duidelijk zijn waar de fractie van de ChristenUnie en SGP staat in dit soort debatten en waar wij voor staan. Wij staan voor jong en oud, rijk en arm, allochtonen en autochtonen, gevangenen en vrijen. En dat zullen wij ook doen in de komende periode. Dank u wel. De heer ERBAS (Fractie Erbas): Het uitsluiten van bevolkingsgroepen in de samenleving is meer dan zorgwekkend, laat staan het aanzetten tot haat en discriminatie.

5 20426 Uitlatingen PVV-leider Wilders over minder Marokkanen ; Regeling van de werkzaamheden Erbas, Struijlaard, Van Viegen, Voorzitter, P.L. Vermeulen, F. Vermeulen, Hillebrand en De Vree Dit terwijl op 29 maart 2014 het 200-jarig jubileum van de Grondwet wordt gevierd met artikel 1 dat discriminatie van welke aard dan ook niet toestaat. De Fractie Erbas verafschuwt en veroordeelt de zeer recente uitspraak van de PVV-leider, Geert Wilders, die hij op 19 maart 2014 heeft gedaan en waarbij door het aanwezige publiek gescandeerd werd minder Marokkanen. Dit zorgt voor polarisatie onder bevolkingsgroepen en staat in schril contrast met het streven naar een betere en harmonieuzere samenleving. Oproepen tot minder is goed als het gaat om de werkloosheid, eenzaamheid onder ouderen, verslechterde zorg en criminaliteit. De focus van politieke partijen van welke aard dan ook moet gericht zijn op het aanpakken van de oorzaken van deze problemen in een gezonde dialoog met de totale samenleving. Wij moeten niet bepaalde bevolkingsgroepen uitsluiten. De Fractie Erbas is zowel binnen als buiten deze Staten gaarne bereid tot samenwerking met eenieder zolang er respect is voor culturele, politieke en religieuze achtergronden. Dank u wel. De heer STRUIJLAARD (50Plus): Er is al het een en ander gezegd door mijn collega's hiervoor. Ik zal het heel kort en krachtig houden. Het ondertekenen van PVV-moties en - amendementen vindt 50+ een verkeerd signaal. Het past niet om een specifieke groep burgers, zoals Marokkanen, te willen uitsluiten. Om dan moties en amendementen van de PVV mede te ondertekenen en daarmee dus ook moties van 50+ te laten zijn, vindt 50+ een verkeerd signaal. De fractie 50+ zet zich juist in om groepen in de samenleving, in het bijzonder ouderen en vijftigplussers, een gelijkwaardige plek te geven. Wij zullen geen moties en amendementen van de PVV meeondertekenen, maar een motie steunen is iets anders. Iedere motie zal door ons op inhoud beoordeeld worden. Dan zal bepaald worden of 50+ voor of tegen zal stemmen. De fractie 50+ wil beslist niet zo ver gaan als de PvdA-fractie in de Tweede Kamer en Provinciale Staten van Zuid-Holland die hebben besloten om voorlopig geen moties en amendementen van de PVV te steunen, ongeacht de inhoud. Dank u wel. Mevrouw VAN VIEGEN (Partij voor de Dieren): De recente uitspraak van Wilders met een belofte om ervoor te zorgen dat er minder Marokkanen in Nederland zullen verblijven, heeft gezorgd voor veel maatschappelijke beroering. En terecht. Artikel 1 van de Grondwet geeft aan -mevrouw Kleijweg zei het ook al maar ik wil het nog een keer herhalen vanwege het belang- dat allen die zich in Nederland bevinden in gelijke gevallen gelijk behandeld worden. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, het is niet toegestaan. Dit is een belangrijk grondrecht en waarborg voor allen die zich in Nederland bevinden. De kernwaarden van de Partij voor de Dieren zijn duurzaamheid, mededogen, persoonlijke vrijheid en persoonlijke verantwoordelijkheid. Juist de drie laatste waarden worden door de recente uitspraak van Wilders ernstig geschonden. De Partij voor de Dieren neemt nadrukkelijk afstand van deze uitspraak en roept de PVV-fractie van Zuid- Holland op om haar eigen verantwoordelijkheid hierin te nemen met het oog op de grondrechten en de waarborgen die gelden voor allen die zich in Zuid-Holland bevinden. Dank u wel. 1. REGELING VAN WERKZAAMHEDEN De VOORZITTER: Zoals eerder gezegd is het aantal spreekuren vastgesteld op één. Tot slot deel ik u mee dat de heer Struijlaard lid is geworden van de werkgroep Europa. Dan zijn wij toe aan de toelating van de heer Minderhout als fractievertegenwoordiger van de PvdA. De heer P.L. VERMEULEN (SP): Ik heb de behoefte om een vraag te stellen aan de PvdA over het toelaten van een fractievertegenwoordiger. In 2007 was de PvdA fel tegen deze regeling. Daar had de PvdA toen vier redenen voor, waaronder een principieel bezwaar. Aan het begin van deze Statenperiode wilde de PvdA graag de regeling voor fractievertegenwoordigers terugdraaien. Ik ging er dus van uit dat de bezwaren uit 2007 nog steeds overeind stonden. Op dit moment is er echter blijkbaar ineens wel behoefte aan een fractievertegenwoordiger bij de PvdA. Dat vind ik een behoorlijk groot verschil met de opstelling van de PvdA tot nu toe. Uiteraard zullen wij de heer Minderhout straks van harte welkom heten en veel succes wensen bij zijn werkzaamheden maar, mede gelet op het feit dat deze regeling ooit vooral voor kleinere fracties in het leven is geroepen, vraag ik om een korte toelichting van de PvdA. De heer F. VERMEULEN (VVD): De VVD was zowel in 2007 als in 2011 tegen deze vorm van extra toegevoegde leden aan commissies. Dat zijn wij nog steeds maar we zullen natuurlijk niet tegen de heer Minderhout als persoon in zo'n functie stemmen. Ik hecht er echter wel aan om ons standpunt te benadrukken in aansluiting op wat de heer Vermeulen van de SP heeft gezegd. De heer HILLEBRAND (PvdA): Wij zijn in het verleden altijd tegen deze regeling geweest. Dat zijn wij nog steeds. Maar tegelijkertijd geldt dat als een regeling er eenmaal is, die voor iedereen geldt. Het is een beetje vergelijkbaar met hypotheekrenteaftrek. We zijn ertegen maar als de regeling er is dan is het PvdA ers niet verboden om rente af te trekken. Zo gaat het in het leven. Wij springen wel terughoudend om met de toepassing van deze regeling, maar met het vertrek van mevrouw Van den Boogaard en het verlies van een zetel hadden wij toch moeite om de juiste deskundigheid op het gebied van milieu in de commissie te krijgen. Wij vinden dat de gedeputeerde Milieu wel wat controle kan gebruiken en wij denken dat de heer Minderhout daarvoor een uitstekende kandidaat is. De VOORZITTER: Ik geef het woord aan de heer De Vree als commissievoorzitter over de toelating en beëdiging van de heer Minderhout. De heer De VREE (PVV): Dat is aardig van u, voorzitter, maar ik was er niet bij. Ik denk dat de heer P.L. Vermeulen mijn rol in dezen overneemt. Ik kan er weinig over zeggen. De VOORZITTER: Dan geef ik het woord aan de heer P.L. Vermeulen. De VOORZITTER: Dank. Ik sluit hiermee de discussie over dit agendapunt en ga door met de rest van de agenda.

6 20427 Regeling van de werkzaamheden; Subsidieplafonds integrale groenprojecten P.L. Vermeulen, Voorzitter, Minderhout en Van Viegen De heer P.L. VERMEULEN (SP): De Commissie voor het Onderzoek van de Geloofsbrieven is in meerderheid bijeengekomen. Namens de commissie kan ik u meedelen dat wij de geloofsbrieven van de heer Minderhout als kandidaatfractievertegenwoordiger van de PvdA hebben gecontroleerd. Uit deze controle is niets gebleken van enig feit dat de benoeming van de heer Minderhout in de weg zou staan. De commissie oordeelt derhalve dat de heer Minderhout tot fractievertegenwoordiger van de PvdA kan worden benoemd. De VOORZITTER: Dan stel ik voor om overeenkomstig het advies van de commissie te besluiten tot toelating van de heer Minderhout als fractievertegenwoordiger van de PvdA. ALDUS WORDT BESLOTEN. De VOORZITTER: Ik verzoek de heer Minderhout om naar voren te komen voor zijn beëdiging en alle aanwezigen om even te gaan staan. Ik verzoek u om na het voorlezen van de verklaring en belofte te zeggen: dat verklaar en beloof ik. Ik verklaar en beloof dat ik om tot fractievertegenwoordiger benoemd te worden, rechtstreeks noch middellijk, onder welke naam of welk voorwendsel ook, enige gift of gunst heb gegeven of beloofd. Ik verklaar en beloof dat ik, om iets in dit ambt te doen of te laten, rechtstreeks noch middellijk, enig geschenk of enige belofte heb aangenomen of zal aannemen. Ik beloof dat ik getrouw zal zijn aan de Grondwet, dat ik de wetten zal nakomen en dat ik mijn plichten als fractievertegenwoordiger naar eer en geweten zal vervullen. De heer MINDERHOUT (PvdA): Dat verklaar en beloof ik. De VOORZITTER: Dan wens ik u geluk met uw benoeming als fractievertegenwoordiger. U kunt de nieuwe fractievertegenwoordiger na afloop van de vergadering feliciteren. U kunt achterin de zaal plaatsnemen maar laat ik u eerst de hand drukken en feliciteren. Dank u wel. 2. BESPREEKSTUKKEN A. SUBSIDIEPLAFONDS INTEGRALE GROENPRO- JECTEN (6679) De VOORZITTER: Aan de orde is het voorstel van GS over de vaststelling van de subsidieplafonds integrale groenprojecten en verwerving en inrichting van ecologische verbindingen. Dit voorstel is op advies van de commissie Groen en Water als bespreekpunt opgenomen omdat mevrouw Van Vliegen (PvdD) heeft aangegeven dat zij een amendement zal indienen op het voorstel. Voor de beraadslagingen in eerste termijn geef ik het woord aan mevrouw Van Viegen. Mevrouw VAN VIEGEN (Partij voor de Dieren): De fractie van de Partij voor de Dieren heeft bij de vaststelling van de Begroting 2014 niet ingestemd met de bezuinigingen op de natuursubsidies. Je zou kunnen zeggen dat wij het laten zoals het is omdat het nu eenmaal is vastgesteld, maar er is een aantal redenen om dat vooral niet te doen. Ik zal uitleggen waarom. onlangs is verschenen blijkt dat de biodiversiteit ernstig achteruit is gegaan. De seinen staan op rood. De onderzoeksresultaten zijn heel duidelijk. Er is een jarenlange constant dalende trend zichtbaar bij alle landnatuur in de provincie Zuid-Holland. Deze wordt met name veroorzaakt doordat het zeer slecht gaat met de agrarische natuur, de akker- en weidevogels. In twaalf jaar tijd zijn deze met meer dan 30% achteruitgegaan. Ook met de bedreigde soorten van de rode lijst is het slecht gesteld. Ten opzichte van 1990 is circa 70% van de populatieomvang van deze soorten verloren gegaan. Dat is zeer zorgwekkend. Zowel nationaal als internationaal was afgesproken dat de achteruitgang van de biodiversiteit moet worden gestopt omdat de biodiversiteit voor de mens, maar ook voor de dieren, van levensbelang is. Als de provincie niet veel sterker gaat inzetten op de verbetering van de biodiversiteit, dan zal de achteruitgang gepaard gaan met ernstige gevolgen voor mens en dier, zoals voor de voedsel- en medicijnenvoorziening maar ook voor ons klimaat, onze leefomgeving, gezondheid en welzijn. Wat eenmaal weg is aan biodiversiteit, krijg je niet gemakkelijk weer terug, als je het al terugkrijgt. En dan gaat dat ook nog eens gepaard met veel hogere kosten, niet alleen voor verbetering van de biodiversiteit maar het heeft ook ernstige nadelige consequenties voor onze economie. Er moet nu echt wat gebeuren om het tij te keren. Een extra inzet is onontbeerlijk. Van alle provincies steekt Zuid-Holland verhoudingsgewijs het minste provinciale geld in verbetering van de biodiversiteit. Dat vinden wij een slechte zaak. En dat, terwijl dit college zichzelf de doelstelling heeft gesteld om de biodiversiteit juist te verbeteren. In de Groenagenda wordt als doelstelling aangegeven dat de natuurkwaliteit in Zuid-Holland in 2015 gelijk gebleven moet zijn op basis van de Alterra-systematiek, de index ten opzichte van Alle zeilen moeten worden bijgezet om de teruggang van biodiversiteit überhaupt een halt toe te roepen. Dan red je het niet met ruim 2 miljoen euro bezuiniging op de natuursubsidies. Een robuust netwerk van natuurgebieden en verbindingen hiertussen zal gerealiseerd moeten worden. Daarbij zijn de ecologische verbindingen onontbeerlijk. Daardoor kunnen soorten zich tussen gebieden verplaatsen en worden populaties versterkt. Ook is het noodzakelijk om tot vergaande verbeteringen van het agrarisch natuurbeheer te komen omdat het agrarisch natuurbeheer de afgelopen jaren nauwelijks succesvol is geweest, ondanks de vele miljoenen euro s die hierin geïnvesteerd zijn. Ik heb hierover in eerdere bijdragen al het nodige gezegd. Ik hoop dat dit college tot het inzicht komt dat een extra inzet noodzakelijk is en dat het college ingrijpt voordat het te laat is. Het is en blijft een politieke keuze om te bezuinigen op natuur. Dat wil ik met dit amendement voorkomen. Ik hoop op een juiste inzet en verbetering van de biodiversiteit met dit amendement. Dank u wel. Sinds de vaststelling van de Begroting 2014 is belangrijke nieuwe informatie aan Provinciale Staten gegeven. Het gaat, zoals wij allemaal weten, helemaal niet goed met de biodiversiteit in Zuid-Holland. Uit de biodiversiteitsmonitor die

7 20428 Subsidieplafonds integrale groenprojecten Koning, Brands en Van Egmond INGEDIEND IS: Amendement 457/6679 van de leden Van Viegen, Van Egmond en Koning over verhoging subsidieplafond inrichting ecologische verbindingen. Provinciale Staten van Zuid-Holland, in vergadering bijeen op 26 maart 2014 ter behandeling van bovengenoemd onderwerp, Besluiten: In het bij het voornoemde voorstel behorende ontwerpbesluit, het onderdeel: Ten behoeve van de Subsidieregeling landelijk gebied 2013, artikel 42, lid 2, juncto bijlage V, art. 2, lid 1, sub b en sub c (verwerving en inrichting van ecologische verbindingen), met dien verstande dat alleen prioritaire ecologische verbindingen die op kaart 2 in het UPG2014 zijn aangeduid met 'Ontwikkelopgave t/m 2021' in aanmerking komen voor subsidie. te wijzigen in: Ten behoeve van de Subsidieregeling landelijk gebied 2013, artikel 42, lid 2, juncto bijlage V, art. 2, lid 1, sub b en sub c (verwerving en inrichting van ecologische verbindingen), met dien verstande dat alleen prioritaire ecologische verbindingen die op kaart 2 in het UPG2014 zijn aangeduid met 'Ontwikkelopgave t/m 2021' in aanmerking komen voor subsidie. 1,5 miljoen euro 3,5 miljoen euro en de vaststelling van de subsidieplafonds hiermee in overeenstemming te brengen. Toelichting: Natuurontwikkeling en natuurbeheer is een van de belangrijke kerntaken waar de provincie verantwoordelijk voor is. Het stoppen van de achteruitgang van de biodiversiteit is een van de doelstellingen van de Groenagenda. In de Groenagenda wordt als doelstelling aangegeven dat de natuurkwaliteit in Zuid-Holland in 2015 gelijk is gebleven (op basis van de Alterra-systematiek, index ten opzichte van 2011). Alle zeilen moeten worden bijgezet om de achteruitgang van de biodiversiteit überhaupt een halt toe te roepen. In de brief van gedeputeerde Weber d.d. 27 februari 2014 over de resultaten van de Biodiversiteitsgraadmeter 2012 valt op te maken dat de biodiversiteit in het agrarisch gebied en de meest kwetsbare soorten van de zogenaamde rode lijst sterk achteruit zijn gegaan. Een robuust natuurnetwerk en ecologische verbindingen zijn noodzakelijk om de achteruitgang van de biodiversiteit te stoppen. Daardoor kunnen soorten zich tussen gebieden verplaatsen en worden populaties versterkt. Het zal onvoldoende zijn om alleen in te zetten op de prioritaire ecologische verbindingen. Daarom moet sterker worden ingezet op de realisatie van ecologische verbindingen. De verhoging kan worden gedekt vanuit de algemene reserve. dat het niet goed gaat met de weidevogels. Niet alleen met de vogels zelf maar ook met het hele leefgebied. Het geldt dus ook voor de rest van de planten en dieren die daar leven. Ook met andere soorten die gevolgd worden, zoals de soorten op de rode lijst, gaat het nog steeds minder goed dan wij zouden willen. Wij hebben onze handtekening onder dit amendement gezet omdat wij hopen dat wij met 2 miljoen euro extra uit de algemene reserve voor ecologische verbindingen, met name gericht op de biodiversiteit, meer doen aan het stoppen van de achteruitgang. Dank u wel. De heer BRANDS (PVV): Het gaat blijkbaar slecht met de weidevogels, als wij de PvdA mogen geloven. Een van de redenen waarom het zo slecht gaat met die weidevogels, zijn de door de PvdA zo geliefde windmolens. Die slaan per stuk achtendertig vogels per jaar uit de lucht, waaronder veel weidevogels. Is het voor de PvdA bespreekbaar om ook eens te kijken naar de gevolgen van windmolens voor leefgebieden en slachtoffers onder de weidevogels? Mevrouw KONING (PvdA): Wij zijn nog steeds voorstander van het plaatsen van windmolens omdat een duurzame energievoorziening noodzakelijk is om de achteruitgang van fossiele brandstoffen op te vangen. De provincie moet goed nadenken over de plaatsen waar zij windmolens neerzet. Maar wat ons betreft is investeren in het leefgebied van de weidevogels heel erg belangrijk om ervoor te zorgen dat zij een goede plek krijgen. Geen windmolens neerzetten is voor ons geen oplossing. De heer BRANDS (PVV): Mag ik het dan zo begrijpen dat u aan de ene kant miljoenen euro s wilt investeren in nepnatuur om ervoor te zorgen dat er iets meer weidevogels bij komen, terwijl u aan de andere kant tegelijkertijd ook miljoenen euro's wilt uitgeven aan windmolens die diezelfde weidevogels dan weer in mootjes hakken. Mag ik het zo concluderen? Mevrouw KONING (PvdA): Volgens mij zou u moeten concluderen dat de PvdA ook in Zuid-Holland staat voor het goed organiseren van echte natuur en daar maken de weidevogels in onze provincie een heel groot onderdeel van uit en dat de PvdA voorstander is van een transitie naar duurzame energievoorziening. Beide kunnen onder andere met overheidsfinanciering goed tot stand worden gebracht. En daar pleiten wij voor. De heer BRANDS (PVV): Ik vond mijn conclusie toch iets beter. Dank u wel. Mevrouw KONING (PvdA): Dat verbaast mij niets. Mevrouw VAN EGMOND (GROENLINKS): Ook GroenLinks heeft de afgelopen jaren vaak gepleit voor meer budget voor met name het groenbeleid. De biodiversiteitsmeter die net is uitgekomen, geeft aan hoe snel er iets moet gebeuren om de biodiversiteitstargets ook echt te halen. Wij willen nog even memoreren dat er ook plannen waren om wat meer aandacht te besteden aan de biodiversiteit in de recreatiegebieden en daaraan bij het beheer aandacht te besteden. Mevrouw KONING (PvdA): De PvdA heeft in diverse debatten aangegeven dat zij graag meer geld zou uitgeven aan groen. Onder andere de meest recente biodiversiteitsmonitor laat zien

8 20429 Subsidieplafonds integrale groenprojecten Van Egmond, Brands, Voorzitter, Van Dobben de Bruijn en Van Viegen Tegelijkertijd wordt op de budgetten voor beheer bezuinigd en horen wij uit de omgeving dat men daaraan eigenlijk tekortkomt in plaats van dat men kan investeren in biodiversiteit. De herijking van de EHS maar juist ook de verbindingen tussen ecologische gebieden zijn van belang. Vanuit die opvattingen ondersteunt GroenLinks het amendement. De heer BRANDS (PVV): Ik heb een motie. Provinciale Staten kijken aan tegen bezuinigingen. Er wordt nu verkend hoe wij die bezuinigingen moeten opvangen. Er wordt bijvoorbeeld gekeken naar het intensiveren van de lasten voor de inwoners van Zuid-Holland door verzwaring van de opcenten. Dat is wat de PVV betreft onacceptabel. Dat heeft onder andere te maken met de uitgaven aan wat wij nepnatuur noemen. Daarom een motie, waarbij wij het college oproepen om de ambities op het terrein van nepnatuur zodanig naar beneden bij te stellen dat er vanaf 2015 geen dekkingstekort ontstaat van 2 à 3 miljoen euro per jaar, waardoor er ook geen sprake zal zijn van lastenverhoging en het schrappen van infrastructurele projecten. En als punt 2 dat GS Provinciale Staten nog voor het zomerreces een voorstel sturen aangaande dit streven. Deze motie is meeondertekend door mijn collega s Braam en Van Assendelft. Dank u wel. INGEDIEND IS: Motie 499/6679 van de leden Brands, Braam en Van Assendelft over bezuinigen op natuurbeleid. Provinciale Staten van Zuid-Holland, in vergadering bijeen ter behandeling van bovenvermeld onderwerp; Constaterende dat: Oplopend vanaf 2015 een bedrag van 2 á 3 miljoen euro per jaar voor het onderhoud van groen niet gedekt is; Het college in zijn zoektocht naar aanvullende dekking voorstelt infrastructurele projecten te schrappen en het opcententarief op de motorrijtuigenbelasting te verhogen; Het college voorstelt het plafond voor de projectsubsidie integrale groenprojecten vast te stellen op 12 miljoen euro, voor groenparticipatie op 2,67 miljoen euro en voor de verwerving en inrichting van ecologische verbindingen op 1,5 miljoen euro; Overwegende dat: De provincie Zuid-Holland sinds 2007 met afstand de hoogste opcenten op de motorrijtuigenbelasting hanteert en slechts een beperkt deel van deze inkomsten spendeert aan infrastructuur, daar dit college zijn nepnatuurambities mede vanuit de opcenten financiert; Nieuwe lastenverzwaringen, zoals in de vorm van verhoging van de opcenten, onacceptabel zijn; Ook het schrappen van investeringen in de provinciale infrastructuur eveneens absoluut niet de voorkeur geniet; Het naar beneden bijstellen van de uitgaven aan het provinciale nepnatuurbeleid zal leiden tot een structurele verbetering van de financiële positie van Zuid-Holland; 2. Provinciale Staten nog voor het zomerreces een voorstel te sturen aangaande de invulling van dit streven; en gaan over tot de orde van de dag! De VOORZITTER: Deze motie maakt onderdeel uit van de beraadslagingen. Ik geef het woord aan mevrouw Van Dobben de Bruijn van de VVD. Mevrouw VAN DOBBEN DE BRUIJN (VVD): Een drietal partijen, PvdA, GroenLinks en Partij voor de Dieren, vraagt om 2 miljoen euro extra voor de subsidieplafonds. Extra geld geeft de VVD heel graag voor concrete projecten, voor nuttige projecten en specifieke doelen. Mevrouw VAN VIEGEN (Partij voor de Dieren): U geeft aan dat er extra wordt uitgegeven maar het is een bezuiniging die teruggedraaid wordt. Mevrouw VAN DOBBEN DE BRUIJN (VVD): Die bezuiniging is niet voor niets teruggedraaid, mevrouw Van Viegen, en u weet dat het doel van de VVD en van deze coalitie is om de financiële zaken op orde te hebben en tegelijkertijd de juiste dingen te doen. Dat is het doel van de coalitie en daar zullen wij naar blijven streven. Ik heb met de Partij voor de Dieren het geweldige probleem dat zij het vooral heeft over slechte zaken in de zin van dit moet niet zo maar anders. Ik had van de Partij voor de Dieren wel eens verwacht dat zij met een concreet en betaalbaar plan zou komen om de ganzenproblematiek bijvoorbeeld op te lossen. Maar dat zie ik niet komen. U hebt het over algemene zaken en u wilt 2 miljoen euro extra. Dat verstoort de begroting en daar is de VVD niet voor. Mevrouw VAN VIEGEN (Partij voor de Dieren): Wij hebben voldoende voorstellen gedaan om de ganzenproblematiek te verbeteren. Mevrouw VAN DOBBEN DE BRUIJN (VVD): Maar niet om op te lossen. Mevrouw VAN VIEGEN (Partij voor de Dieren): Het gaat nu om verbetering van de biodiversiteit. Een van de doelen is dat de natuurkwaliteit in Zuid-Holland in 2015 gelijk is gebleven. Als je de biodiversiteitsmonitor bekijkt, dan blijkt dat dat absoluut niet gehaald wordt. Of vindt u dat wij de doelen die u met dit college hebt vastgesteld, dan maar niet moeten halen? Als wij zo doorgaan, halen wij ze zeker niet. Mevrouw VAN DOBBEN DE BRUIJN (VVD): Dan begrijp ik uw amendement niet helemaal. Ik heb het goed gelezen en ik lees daarin: alle zeilen moeten worden bijgezet om de biodiversiteit überhaupt een halt toe te roepen. Mevrouw VAN VIEGEN (Partij voor de Dieren): Dat moet de achteruit van de biodiversiteit zijn. De VOORZITTER: Wilt u mij de kans geven om u het woord te geven want anders wordt er door elkaar heen gepraat. Roepen het college op: 1. De ambities op het terrein van nepnatuurbeleid zodanig naar beneden bij te stellen zodat er in de toekomst geen dekkingstekort ontstaat, en daardoor geen sprake is van lastenverhoging en het schrappen van infrastructurele projecten;

9 20430 Subsidieplafonds integrale groenprojecten Van Viegen, Van Dobben de Bruijn, Voorzitter en Démoed Mevrouw VAN VIEGEN (Partij voor de Dieren): Dat foutje ga ik nog herstellen. Maar ik wil graag nog een antwoord van u. Neemt u genoegen met de achteruitgang van de biodiversiteit? Mevrouw VAN DOBBEN DE BRUIJN (VVD): Dat is een vraag die u heel gemakkelijk kunt stellen maar waarop het antwoord niet te geven is. In de eerste plaats weten wij niet zeker hoe de biodiversiteit zich ontwikkelt. Alle biologen zijn het erover eens dat er soorten uitsterven maar dat er ook weer nieuwe soorten bij komen. Ik denk dat de evolutie misschien het antwoord is op uw problemen. Mevrouw VAN VIEGEN (Partij voor de Dieren): De biodiversiteitsmonitor geeft heel duidelijk aan dat de biodiversiteit achteruitholt. De doelstelling in de Groenagenda van het college is ook heel duidelijk: de achteruitgang van de biodiversiteit moet een halt toegeroepen worden. Mevrouw VAN DOBBEN DE BRUIJN (VVD): Dan moet u dat duidelijker formuleren. Ik denk dat wij het hierover niet eens worden. Zelfs biologen en wetenschappers zijn het niet eens. Ik denk dat wij het hier in deze zaal ook niet eens zullen worden over dit onderwerp. Mevrouw VAN VIEGEN (Partij voor de Dieren): Ik concludeer dat u er genoegen mee neemt. Mevrouw VAN DOBBEN DE BRUIJN (VVD): Famous last words. Ik wil nog een opmerking maken over het amendement en over de gang van zaken. Wij hebben in de commissie uitgebreid gesproken over dit onderwerp maar daarna werd gezegd dat er toch ook in Provinciale Staten gesproken moest worden over dit onderwerp in verband met een amendement van de Partij voor de Dieren. Ik denk in de eerste plaats dat het amendement al in de commissie behandeld had kunnen worden. In de tweede plaats denk ik dat het geen goede zaak is dat het amendement pas een uur geleden is rondgedeeld. Ik denk dat dat geen recht doet aan de behandeling die wij normaal hebben, namelijk eerst in de commissie en zo nodig in de Staten. Dit punt was wat ons betreft overbodig. Ik wil een compliment maken aan GS die in deze periode met heel weinig middelen al heel veel tot stand hebben gebracht en heel veel hebben gedaan voor de ontwikkeling van de groenprojecten, de verwerving die wij moesten doen en de inrichting van de ecologische verbindingen. Als wij dan toch hier bijeen zijn, dan mag dat ook wel eens gezegd worden. En dan ter bespoediging van de behandeling nog een opmerking over de motie van de PVV. Het sluitend maken van de begroting en het niet extra belasten van onze inwoners zijn altijd de doelen van de VVD en deze coalitie geweest. De dekking verwachten wij aan het eind van het jaar te hebben, dus wij hebben geen behoefte aan een eerdere behandeling, eerdere dekking of een voorstel voor het zomerreces. Wij denken dat de begroting tijdig genoeg is om te constateren dat de dekking aanwezig is en dat het financieel in orde is. Mevrouw VAN VIEGEN (Partij voor de Dieren): Ik kan uit het betoog van mevrouw Van Dobben de Bruijn dus concluderen dat de oppositie in het vervolg alle amendementen en moties van tevoren toegestuurd krijgt? amendement en wij zijn gewend om onze stukken te krijgen. Daar is de griffier heel strikt op. Ook GS moeten hun stukken op tijd indienen, dus dat had u ook kunnen doen. Mevrouw VAN VIEGEN (Partij voor de Dieren): Dan verwacht ik van de VVD hetzelfde. Mevrouw VAN DOBBEN DE BRUIJN (VVD): Dat doen wij ook meestal, denk ik eerlijk gezegd. De motie van de PVV vinden wij dus overbodig en het amendement van de Partij voor de Dieren zullen wij, zoals geheel duidelijk is, niet steunen. De VOORZITTER: Dank u wel. Het woord is aan de heer Démoed van het CDA. De heer DÉMOED (CDA): Het lijkt zo n dag waarop je dacht, laat ik er niets van zeggen en dan doe je het toch, hoewel dat ook kan komen door de inbreng van anderen die je daartoe uitdaagt. Eigenlijk gaat het bij de behandeling van dit agendapunt alleen om de voorliggende motie en het amendement want het debat over het Groenprogramma hebben wij uitvoerig gevoerd in de commissie met de gedeputeerde maar dat is bovendien een zaak van GS. Ik zou er nog enkele woorden aan willen wijden, mede omdat er een voorstel voorligt om fors meer geld beschikbaar te stellen in het kader van de subsidieplafonds. Ik wil de indieners nog even in herinnering brengen, in ieder geval vanuit de visie van het CDA op het groendossier, dat deze coalitie initiatiefnemer is geweest van een wat ons betreft zeer noodzakelijke omwenteling, ook in de aanpak, waarbij het accent gelukkig weer is komen te liggen op de eigenaren en particuliere initiatiefnemers die ook bij het groen betrokken kunnen worden, in plaats van op al die verslindende beherende organisaties die in het verleden onder andere regimes het groendossier beheersten. Wij zijn daar blij mee. Ik zie mevrouw Van Viegen komen. Dat had ik kunnen verwachten. U bent het niet met mij eens? Mevrouw VAN VIEGEN (Partij voor de Dieren): Natuur is er toch voor ons allemaal? De overheid heeft een belangrijke taak om die natuur juist voor ons allemaal beschikbaar te houden. Ik vind niet dat je het zo maar even (ik chargeer) over de schutting van gemeenten, particulieren en terreinbeheerders kunt gooien. U bent het toch wel met mij eens dat de overheid wel degelijk een belangrijke kaderstellende taak heeft om dat te realiseren? De heer DÉMOED (CDA): Die kaderstellende rol wel maar ik krijg juist vaak van mensen te horen dat in de periode dat die beherende organisaties erover gingen, zij helemaal niet het gevoel hadden dat het groen en de natuur van hen waren. Ik vind het dus een zegen dat wij van dat tijdperk af zijn en dat wij ook nog eens 100 miljoen euro met een effectieve aanpak van het college en de gedeputeerde, waarvoor hij vandaag een compliment verdient, tot stand hebben gebracht. Dat vraagt helemaal niet om deze extra bijdrage. Ik ben er trots op dat wij het groen weer teruggegeven hebben aan de samenleving. Mevrouw VAN DOBBEN DE BRUIJN (VVD): Nee, u haalt het uit de context, mevrouw. De behandeling ging over één

10 20431 Subsidieplafonds integrale groenprojecten Koning, Démoed, Van Viegen en Zwaan Mevrouw KONING (PvdA): Wij hebben het nu over een amendement om 2 miljoen euro extra te gaan besteden aan ecologische verbindingen. Dat stellen wij voor omdat wij zien dat het niet goed gaat met onder andere de weidevogels en het leefgebied van de weidevogels. U haalt aan dat het beleid van GS heel goed is omdat het in plaats van terreinbeherende organisaties weer naar eigenaren gaat. Mijn vraag is of u zich realiseert dat uit onderzoeken blijkt dat juist agrarisch natuurbeheer veel minder effectief is dan het beleid van terreinbeherende organisaties als het gaat om de weidevogels. U verbreedt de discussie een beetje door een ander onderwerp aan de orde te stellen dan waar het amendement over gaat, maar juist het agrarische natuurbeheer brengt minder voorspoed voor weidevogels dat de terreinbeherende organisaties. De heer DÉMOED (CDA): Ik deel die visie niet maar dat had u al begrepen. Mevrouw KONING (PvdA): Het is geen visie, het is een onderzoek. De heer DÉMOED (CDA): U kunt dat inbrengen. Ik kan andere dingen inbrengen. U verwijt mij dat ik de discussie verbreed. U verengt de discussie tot één element dat u belangrijk vindt. Daarmee doet u geen recht aan alle inspanningen en de omslag want daar wilt u niet op ingaan. U haalt er één aspect uit, waarvan u vindt dat het geen positieve bijdrage heeft geleverd aan de doelen die wij met elkaar nastreven. Dat deel ik niet. U gaat daarmee voorbij aan al die andere zaken en extra inspanningen van 100 miljoen euro die wij wel degelijk hebben besteed aan de groendoelen in deze prachtige provincie. Ik geef u natuurlijk het recht om de discussie te verengen maar dat was ik vandaag niet van plan. Mevrouw KONING (PvdA): U wilt horen wat wij in de commissie hebben gezegd? Ik heb juist geprobeerd om mijn bijdrage hier kort te houden en niet over te doen wat er in de commissie is gebeurd. In de commissie heb ik namens de PvdA gezegd dat wij ons realiseren dat democratisch genomen besluiten een nieuw kader zijn om vervolgens verder te kijken naar nieuwe voorliggende stukken. Wat ons betreft is er een aantal kaders waarvan wij al tijden hebben gezegd dat het niet onze keuze zou zijn. Wij staan van harte achter de keuze van deze coalitie om 100 miljoen euro extra uit te trekken voor groen. Wij zien dat het niet goed gaat met de weidevogels. Is dat het dan niet waard om 2 miljoen euro extra uit te trekken? De heer DÉMOED (CDA): Ik zou u willen uitdagen om met name dat andere te doen. U blijft volharden in uw mening dat de PvdA het anders had gedaan en dat die 100 miljoen euro fijn is omdat het u uitkomt. Ik zou u echter willen uitdagen om ook naar de resultaten te kijken van die andere benadering en te erkennen dat het gewoon goede resultaten heeft opgeleverd. Het succes van anderen erkennen is echt niet vervelend, ook niet vandaag. Mevrouw KONING (PvdA): Ik constateer dat wij beter in commissieverband nog eens verder kunnen praten. De heer DÉMOED (CDA): Dat denk ik ook. Onderzoek toont aan dat terreinbeherende organisaties meer resultaat boeken dan agrarische natuurbeheer. De heer DÉMOED (CDA): Het is altijd lastig. Mevrouw KONING (PvdA): Laten wij het op een ander moment verder met elkaar bespreken. De heer DÉMOED (CDA): Daartoe ben ik altijd bereid. Mevrouw VAN VIEGEN (Partij voor de Dieren): Ik heb toch nog een vraag. U zegt dat wij het gaan overhevelen naar particulieren, maar dat gaat dus wel gepaard met enorme bezuinigingen. U heeft het ook over die 100 miljoen euro extra maar die is puur voor Recreatie om de Stad. Ik heb zelf aan het begin van deze periode nog een amendement ingediend dat gelukkig is aangenomen om de biodiversiteit in de RodS ook te verbeteren. Maar het gaat in dit geval om de EHS. Die 100 miljoen euro wordt daaraan niet besteed. De heer DÉMOED (CDA): Het goede nieuws is dat wij af zijn van de hoge bedrijfslasten die grote terreinbeherende organisaties hebben als wij het beheer kleinschalig door eigenaren laten doen. Wij kunnen dan veel effectiever werken en dat laat de praktijk ook zien. U wilt niet weten (en dat wilt u waarschijnlijk echt niet weten) hoeveel er aan de strijkstok blijft hangen bij dat soort organisaties. Daarover zouden wij het eens moeten hebben. Wij zijn ervoor dat geld effectief bij groen en natuur terechtkomt. Dat kan op deze manier veel slimmer. Ik wil niet zeggen dat wij geld overhouden, maar het kan op deze manier veel slimmer dan in het verleden is gebeurd. Mevrouw VAN VIEGEN (Partij voor de Dieren): Ik ga daarover zeker nog technische vragen stellen. De heer DÉMOED (CDA): Aan mij? Mevrouw VAN VIEGEN (Partij voor de Dieren): Nee aan het college. Ik denk dat er van die 100 miljoen euro nog maar heel weinig is uitgegeven. Ik ben ook heel benieuwd naar de resultaten van die 100 miljoen euro tot nu toe. De heer DÉMOED (CDA): Ik denk dat de heer Weber die graag met u deelt. Mevrouw ZWAAN (SP): Laat ik beginnen met de motie van de PVV. In de eerste plaats vindt de SP die voorbarig en in de tweede plaats vindt de SP dat er al te veel bezuinigd wordt op natuur. Dat rekenen wij het college niet aan, omdat het door het Rijk is ingegeven. Wij vinden de motie dus voorbarig en wij zijn het er ook niet mee eens. Dan over het amendement van de Partij voor de Dieren. Ook wij vinden het jammer dat er bezuinigd moet worden op natuur. Ik zie echter ook een goed uitvoeringsprogramma met in onze ogen realistische doelen en strengere voorwaarden dan voorheen en monitoring. Ik spreek het vertrouwen uit dat de doelen behaald zullen worden. Wij zullen de motie dan ook niet steunen. De dekking komt uit de algemene reserve, waarvan wij weten dat die erg krap is. Mevrouw KONING (PvdA): Over de onderzoeken wel te verstaan, want ik heb u bevraagd over de resultaten daarvan.

11 20432 Subsidieplafonds integrale groenprojecten Zwaan, Voorzitter, Weber en Van Viegen Ik wil het college wel meegeven dat de SP dit scherp zal volgen, ook de biodiversiteitsmeter. Ik heb een motie ingediend voor de bescherming van gebieden die nu buiten de EHS vallen. Als blijkt dat de doelen in de toekomst niet gehaald worden, dan zouden wij wel graag zien dat er meer middelen of een effectievere methode gebruikt worden. Dank u wel. De VOORZITTER: Dank. Dan zijn wij hiermee gekomen aan het einde van de eerste termijn. Voor een reactie op de gemaakte opmerkingen en gestelde vragen geef ik het woord aan gedeputeerde Weber. Gedeputeerde WEBER: Ik denk dat dit debat eens temeer bewijst dat het belangrijk is om eerst de feiten scherp te krijgen om daarna een zinvolle gedachtewisseling te kunnen hebben op basis van argumenten. Dat gezegd hebbende, constateer ik dat er nogal wat misverstanden zijn. Ik zie een motie van de PVV, waarin wordt geconstateerd dat het college op zoek is naar aanvullende dekking door te denken aan verhoging van de opcenten. Ik moet de PVV teleurstellen want dat is niet waarmee dit college bezig is. De constateringen en aannames in de motie van de PVV zijn dan ook onjuist. Er is al een ander proces voor de dekking afgesproken. Kortom, deze motie ontraadt het college. Ik constateer dat er nog meer misverstanden zijn. Als ik de inbreng van de Partij voor de Dieren hoor, dan is het alsof het extreem slecht gaat met de biodiversiteit. Ik ben de eerste die hier altijd uitspreekt hoe belangrijk natuur voor de mens maar ook voor biodiversiteit is. De feiten zijn gelukkig aanzienlijk genuanceerder. De laatste biodiversiteitsmonitor van Alterra laat zien dat wij op een aantal punten gelukkig vooruitgang boeken maar op een aantal punten, waaronder de weidevogels (de PvdA zei dat terecht), helaas niet. Daarmee gaat het nog niet goed genoeg. Er is ook reden tot zorg over een aantal soorten van de rode lijst. Ik wil echter het beeld voorkomen dat het overal slecht zou gaan met de natuur want dat is niet het geval. Het is belangrijk dat wij dat met elkaar constateren om te voorkomen dat wij te snel bij de pakken gaan neerzitten, waaronder het draagvlak voor de natuur alleen maar zou lijden. Het gaat gelukkig wel goed met hele grote delen. Een ander misverstand dat ik hier langs hoor komen, is dat dit college bezuinigt op natuur. Dat geldt niet voor de autonome provinciale bijdrage. Ik hoorde in een bijdrage dat de provincie 2 miljoen euro bezuinigt door de bezuiniging op het Zuid- Hollands Landschap en Landschapsbeheer. Dat is niet het geval. Dat geld is gewoon binnen het veld gebleven. De bezuinigingen waarmee wij te maken hebben, zijn de bezuinigingen van het Rijk. Bij de beleidsvisie Groen, de herijking van de EHS en de Uitvoeringsstrategie EHS hebben wij met elkaar afspraken gemaakt over de manier waarop wij daarmee omgaan. In januari 2014 is afgesproken dat wij de komende jaren voor de ecologische verbindingszones, en daarmee kom ik op het amendement van de Partij voor de Dieren, extra geld uittrekken. Bij de Uitvoeringsstrategie is afgesproken dat wij daarvoor 1,5 miljoen euro per jaar zullen uittrekken. Daar hebben wij ook dekking voor. Voor de rest hebben wij geen dekking. Bovendien gaat het hier om een bijdrage aan de ecologische verbindingszones, waarbij de afspraak is dat andere partijen 50% cofinanciering leveren. Ik denk dat het voor alle partijen, gezien de investeringen die vooral ook in de robuuste kerngebieden moeten plaatsvinden, nog een hell of a job wordt om ook voor de ecologische verbindingszones met elkaar zo veel energie te genereren dat wij het allemaal uitgegeven krijgen. Mevrouw VAN VIEGEN (Partij voor de Dieren): U geeft aan dat er geen dekking is voor cofinanciering van extra subsidie. Hebt u gesprekken gevoerd met het Zuid-Hollands Landschap, Natuurmonumenten of het Groenfonds hierover? Gedeputeerde WEBER: Ik voer permanent gesprekken met alle terreinbeherende organisaties over de herijkte EHS en over de manier waarop wij met elkaar verdergaan. Dat zijn zinvolle gesprekken, waarbij wij een gedeeld beeld hebben over waarin wij gaan investeren, zeker na het vaststellen van de herijkte EHS. Wij gaan primair investeren in de robuuste EHS-gebieden, waarin de natuur zich robuust moet kunnen ontwikkelen. Vervolgens is het van belang dat wij die robuuste gebieden ook voldoende kwalitatief met elkaar verbonden krijgen. Daarover gaat het amendement en daarvoor hebben wij een dekking van 1,5 miljoen euro gevonden. Ik vind het te snel, te vroeg en te gemakkelijk om er nu alvast 2 miljoen euro bij te zetten zonder deugdelijke dekking. Mevrouw VAN VIEGEN (Partij voor de Dieren): Hebt u überhaupt gesprekken gevoerd over extra dekking? U zegt dat het er niet is. Dat moet u ergens op baseren. Hebt u daarover gesprekken gevoerd? Gedeputeerde WEBER: Ik voer permanent gesprekken met de terreinbeherende organisaties over de hele uitvoeringsstrategie van de EHS, dus inclusief de verbindingszones. Het vraagstuk van de dekking moet ik niet bij die partijen neerleggen maar primair hier in eigen huis. Dat inzicht hebben wij u geboden bij de uitvoeringsstrategie. Mevrouw VAN VIEGEN (Partij voor de Dieren): U zegt dat het niet kan. Dat moet u dan toch ergens op baseren? Gedeputeerde WEBER: Ja, op basis van onze eigen begroting die u vastgesteld hebt en op basis van de Uitvoeringsstrategie EHS die u in januari 2014 hebt vastgesteld, waarin staat wat de provincie financieel bijdraagt. Mevrouw VAN VIEGEN (Partij voor de Dieren): In dat geval daag ik u uit om het gesprek aan te gaan met die organisaties over extra dekking want zij zijn daartoe zeker bereid. Gedeputeerde WEBER: Ik hoef die uitdaging niet aan te gaan want ik ben permanent met hen in gesprek. Als de terreinbeherende organisaties zeggen dat zij naast die 1,5 miljoen euro 3,5 miljoen euro willen zetten in plaats van 1,5 miljoen euro, dan ben ik geheel hun partner. Ik vind het fijn om te horen dat zij nog zo veel middelen hebben. Ik kan mij overigens ook voorstellen dat zij hun investeringen nu primair doen in de robuuste EHS want daar ligt vooral onze zorg met betrekking tot de verslechtering van de biodiversiteit. Daar zal het werkelijk moeten gebeuren en wat minder in de ecologische verbindingszones. Voorzitter, daarmee ontraad ik ook het amendement.

12 20433 Subsidieplafonds integrale groenprojecten; Hamerstukken; Zienswijze aanpassing Programmabegroting 2014 recreatieschap Midden-Delfland; Uitbreiding intensivering en ontsluiting bedrijventerrein Fokker Slobbengors; Subsidieplafond Erfgoedlijnen 2014 Voorzitter, Van Viegen, Van Dieren, Braam, Van Egmond, Van den Berg, Schaapman en Van Dobben de Bruijn De VOORZITTER: Dank. Nu kan ik nog twee partijen beperkte spreektijd geven. De SP heeft nog een halve minuut en de PVV heeft nog drie minuten. De rest van de partijen heeft geen spreektijd meer. Is er nog behoefte aan een reactie? Mevrouw VAN VIEGEN (Partij voor de Dieren): Een heel korte reactie. Ik heb net bij de griffier aangegeven dat het er niet om gaat de biodiversiteit een halt toe te roepen maar de teruggang van de biodiversiteit. Dat is een omissie mijnerzijds. Ik vraag aan de griffier of dat aangepast kan worden. De VOORZITTER: Verder heeft niemand meer de behoefte om het woord te voeren? Dan sluit ik de beraadslagingen. Dan gaan wij allereerst stemmen over het amendement. Wenst iemand een stemverklaring af te leggen dan wel een aantekening te maken? De heer VAN DIEREN (ChristenUnie en SGP): Ik wil namens de fractie van de ChristenUnie en SGP een stemverklaring afleggen met betrekking tot het amendement en de motie. Wij hebben geen bijdrage geleverd aan de discussie omdat dat een herhaling zou zijn van januari 2014 en van de discussie over de Begroting Zowel het amendement als de motie zullen wij daarom niet steunen. De VOORZITTER: Dank. Dan gaan wij eerst stemmen over het ingediende amendement. Wie is daarvoor? Daarvoor zijn GroenLinks, PvdA, Fractie Erbas en de Partij voor de Dieren. Daarmee is het amendement verworpen. AMENDEMENT 457/6679 WORDT ZONDER HOOFDELIJKE STEMMING VERWORPEN. Dan gaan wij stemmen over het voorstel zoals het er ligt. Is er behoefte aan het afleggen van stemverklaringen? Nee. Wie is voor het voorstel? Daarvoor zijn de SP, GroenLinks, D66, PvdA, VVD, CDA, 50Plus en de ChristenUnie en SGP. Daarmee is het voorstel aangenomen. HET VOORSTEL WORDT ZONDER HOOFDELIJKE STEMMING AANGENOMEN. Tot slot stemmen wij over de motie ingediend door de PVV. Wenst iemand daarover een stemverklaring af te geven? Wie is voor deze motie? Dat is alleen de PVV. Daarmee is de motie verworpen. MOTIE 499/6649 WORDT ZONDER HOOFDELIJKE STEMMING VERWORPEN. 3. HAMERSTUKKEN A. ZIENSWIJZE PS AANPASSING PROGRAMMABEGRO- TING 2014 RECREATIESCHAP MIDDEN-DELFLAND (6680) De heer BRAAM (PVV): Er is al uitgebreid discussie geweest over dit onderwerp. De PVV is niet zo happig om meer geld voor dit onderwerp. Wij gaan dus voor minder. De VOORZITTER: Dank. Dan is het voorstel met een meerderheid aangenomen met inachtneming van de gemaakte opmerking door de PVV. B. UITBREIDING INTENSIVERING EN ONTSLUITING BEDRIJVENTERREIN FOKKER SLOBBENGORS (6677) Mevrouw VAN VIEGEN (Partij voor de Dieren): Wij stemmen tegen dit voorstel omdat wij tegen de JSF zijn en tegen alle gevolgen die dat met zich meebrengt. Mevrouw VAN EGMOND (GROENLINKS): GroenLinks is tegen dit voorstel omdat wij de kosten die wij investeren veel te hoog vinden in verhouding tot de werkgelegenheid en innovatie die deze opleveren. De heer VAN DEN BERG (PVV): De PVV is tegen het voorstel omdat wij vinden dat het geen provinciale taak is om subsidie te verstrekken aan individuele ondernemers. De heer SCHAAPMAN (ChristenUnie en SGP): Hoewel wij aanvankelijk gereserveerd stonden tegenover dit voorstel, zien wij dat wij het project Mandenmaken ook maar moeten afmaken. En bovendien gaat het om een subsidie aan een gemeente. Een combinatie van die twee argumenten heeft ons doen besluiten om voor te stemmen. De VOORZITTER: Dit voorstel is bij meerderheid van stemmen aangenomen met inachtneming van de gemaakte opmerkingen. HET VOORSTEL WORDT ZONDER HOOFDELIJKE STEMMING AANGENOMEN. C. BRIEF AAN MINISTER BZK OVER FINANCIEEL TOEZICHT, VORM EN BEVINDINGEN 2014 (6676) HET VOORSTEL WORDT ZONDER OVERLEG EN ZONDER HOOFDELIJKE STEMMING AANGENOMEN. D. SUBSIDIEPLAFOND ERFGOEDLIJNEN 2014 (6678) Mevrouw VAN DOBBEN DE BRUIJN (VVD): Ik wil het college een compliment maken over de brieven die het college ons heeft doen toekomen aangaande de erfgoedlijnen en de herbestemming. Wij willen graag de situatie rond de haven in Middelharnis nogmaals aanbevelen in de volle aandacht van het college. Dank u wel. De VOORZITTER: Dank u wel. Dan constateer ik dat ook dit voorstel is aangenomen met inachtneming van de gemaakte opmerkingen. E. BELEIDSKADER ONDERGRONDS BELUCHTEN VAN GRONDWATER (6681) F. AFGEHANDELDE MOTIES PROVINCIALE STATEN (6682) DEZE VOORSTELLEN ZIJN ZONDER OVERLEG EN ZONDER HOOFDELIJKE STEMMING AANGENOMEN. 4. NOTULEN PROVINCIALE STATEN 26 FEBRUARI 2014 DIT VOORSTEL WORDT ZONDER OVERLEG EN ZONDER HOOFDELIJKE STEMMING AANGENOMEN. HET VOORSTEL WORDT ZONDER HOOFDELIJKE STEMMING AANGENOMEN.

13 20434 Sluiting Voorzitter De VOORZITTER: De volgende vergadering is op 23 april 2014, aanvang uur. Dank voor uw aanwezigheid. Ik sluit de vergadering (11.20 uur).