Duurzaam ondernemen biedt kansen voor toekomst
|
|
- Bram van der Laan
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Duurzaam ondernemen biedt kansen voor toekomst Planmatig werken vermindert de milieubelasting In maart 2010 ging het project Duurzaam ondernemen in de boomkwekerij 2 van start. Het doel was om de teelt van boomkwekers die kweken volgens de criteria van Milieukeur in Nederland uit te breiden, in aantallen, maar ook wat betreft het aantal verschillende gewasgroepen. Daarnaast was de doelstelling om duurzaam ondernemen in de boomkwekerij ook praktisch vorm te geven. Aan het einde van het project zouden overheden en andere partijen dan een compleet sortiment aan duurzaam geteelde boomkwekerijgewassen kunnen inkopen. Auteurs: Hans Smeets en Esther Hessel Forse groei aantal Milieukeur-boomkwekerijen Het Project Duurzaam ondernemen in de boomkwekerij 2 was een vervolg op een eerder project Duurzaam ondernemen, dat in eerste instantie vooral op de provincie Noord-Brabant was gericht. Het tweede project werd mogelijk gemaakt door de financiële ondersteuning van de provincie Noord-Brabant en het waterschap Rijn en IJssel. Het aantal Milieukeur-boomkwekers is dankzij het project sinds 2010 fors gestegen. Momenteel zijn er ruim 60 boomkwekerijen met het Milieukeurcertificaat in Nederland, verdeeld over alle regio s die ons land telt. Niet alleen laan- en sierbomen worden onder Milieukeur geteeld, maar mede dankzij de begeleiders zijn er nu ook kwekers die bos- en haagplantsoen, vaste planten en sierheesters en coniferen kweken volgens Milieukeur. Daarnaast is er nog een aantal boomkwekerijen dat het MPS A-keurmerk voert met bewijs van duurzaamheid. Overheden en andere inkopers kunnen nu beschikken over een totaalpakket van duurzaam geteeld plantmateriaal. Het project Duurzaam ondernemen in de boomkwekerij 2 onderscheidde zich van eerdere projecten waarin duurzaam ondernemen werd gestimuleerd door de component marketing en communicatie. Door de organisatie van congressen voor zowel boomkwekers als afnemers is het project Duurzaam ondernemen onder de aandacht van de buitenwereld gebracht. Binnen de werkgroep marketing werden de aan het project deelnemende kwekers gestimuleerd om zich te profileren met het duurzaam ondernemerschap. De website heeft daarbij ook een grote rol gespeeld. DLV Plant organiseerde voor leden van de vereniging Duurzame Boomkwekers Nederland (DBN) vier drukbezochte bijeenkomsten, waarbij bodembiologie en stimulering van natuurlijke vijanden op en rondom de kwekerij aan bod kwam. Bovendien werd er een discussiestuk over de klimaatlat/module geschreven, een bedrijfsnatuurplan en een leidraad voor afnemers, en werden er voorbeelden van gewasbeschermingsplannen opgesteld voor de diverse gewasgroepen. Het resultaat van de bijeenkomsten was dat een aantal DBN-leden de besproken teeltmaatregelen heeft overgenomen en dat ze actief aan de slag zijn gegaan met de inzaai van groenbemestermengsels en het meer op maat bemesten. Waarom duurzaam telen? Veel boomkwekers vragen zich af waarom je een keurmerk moet voeren als boomkwekerij. Je kweekt zonder keurmerk toch ook al duurzaam, en wat is de meerwaarde van een keurmerk? Dankzij de gerichte vraag van de Nederlandse overheid naar gecertificeerde duurzaam geteelde boomkwekerijgewassen groeide het aantal MPS-A+- en Milieukeur-boomkwekerijen. De Nederlandse overheid heeft in een convenant vastgelegd dat ze uitsluitend duurzaam geproduceerde producten wil inkopen. Kijk op: files/bijlagen/conceptcriteriadocument%20 Groenvoorzieningen_0.pdf Biologisch, Milieukeur en MPS-A met bewijs van duurzaamheid zijn certificaten die voldoen aan de eisen die de Nederlandse overheid stelt. Als 24
2 boomkwekerij kun je ook meedingen naar overheidsopdrachten, indien je kunt aantonen dat je voldoet aan de criteria duurzame groenvoorzieningen, opgesteld door Agentschap NL. Kwekers laten zich vrijwillig certificeren omdat de markt erom vraagt. Momenteel zijn er ruim 60 boomkwekerijen met het Milieukeur-certificaat in Nederland, verdeeld over alle regio s die ons land telt Meerwaarde keurmerk Boomkwekerijen die gecertificeerd zijn, dienen het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en meststoffen goed te registreren om te kunnen aantonen dat ze voldoen aan de wet- en regelgeving. In de praktijk zie je dat registreren niet alleen tijd kost, maar ook voordelen kan opleveren. Als manager of eigenaar van een kwekerij krijg je inzicht in het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en meststoffen en ook in de kosten die gemaakt worden voor de aankoop van deze producten. Steeds meer zie je dat onze samenleving terecht kritisch kijkt naar de bespuitingen die plaatsvinden op landbouwbedrijven, en dus ook in de boomkwekerijsector. Het is dus belangrijk dat je als eigenaar van een bedrijf een goed overzicht van het middelengebruik hebt en dat je hiermee duidelijk naar buiten kunt treden als er vragen over worden gesteld. Een aantal Brabantse boomkwekerijen organiseert open dagen, waarop de bevolking uitleg krijgt over de teelt van bomen en planten en over de inzet van gewasbeschermingsmiddelen en meststoffen. Goede communicatie naar de samenleving zorgt voor begrip en kan leiden tot steun vanuit de politiek bij het uitvoeren van bedrijfsactiviteiten. Beter inzicht in bodem en bodemleven Gecertificeerde boomkwekerijen dienen aan de hand van grondanalyses een bemestingsplan op te stellen. De meeste boomkwekerijen laten vooraf aan hun teelt een grondmonster nemen, maar vaak wordt er alleen gekeken naar de hoofdelementen zoals kali, fosfaat en magnesium. Deelnemers aan het project Duurzaam ondernemen 2 hebben zich gedurende het project verdiept in het bodemleven en de bodembiodiversiteit. Er werd ook goed gekeken naar de invloed van sporenelementen op de groei van de gewassen. Overmatig bemesten met fosfaatrijke en stikstofrijke meststoffen leidt niet tot een betere bodem of een beter bodemleven. Veel boomkwekers zijn nog steeds in de veronderstelling dat de goede oude stalmest van groot belang is om het organischestofgehalte op peil te houden. Compost bevat meer organische stof en minder fosfaat en stikstof per m 3. Vaste stalmest bevat Het voordeel van duurzaam ondernemen voor boomkwekers is planmatig werken. Een boomkweker maakt een bemestingsplan op basis van grondmonsters, zodat onnodige uitspoeling van fosfaten, sulfaten en nitraten voorkomen wordt. Als bedrijf stel je een bedrijfsnatuurplan op om meer aandacht te besteden aan de natuurwaarden van je bedrijf. Ziekten en plagen worden voorkomen doordat bespuitingen met gewasbeschermingsmiddelen op een verstandige manier worden uitgevoerd op basis van actuele waarnemingen. Door planmatig te werken, verminder je de milieubelasting op significante wijze. Bijkomend voordeel is dat de bedrijfsvoering een meer gestructureerde vorm krijgt. vaak veel fosfaat, en het regelmatig bemesten met deze meststoffen zorgt ervoor dat op landbouwgronden te hoge fosfaatgehalten ontstaan. Een overmaat aan fosfaten kan schadelijk zijn en leiden tot tekorten aan belangrijke sporenelementen zoals koper, ijzer en zink. Bij het bestuderen van talloze grondmonsters zie je op vrijwel alle boomkwekerijgronden hoge tot zeer hoge fosfaatgehalten. Uitzonderingen vormen vaak weilanden die jaren niet bemest zijn. Zijn dat niet de beste gronden om een kwekerij op te beginnen? Overmatig stikstof strooien zorgt voor kopergebrek, maar ook voor verkeerd opgebouwde proteïnen waardoor de stofwisseling in de cel wordt verstoord. Deze verstoringen in de celstofwisseling zijn irreversibel (niet omkeerbaar). Planten worden hierdoor gevoeliger voor ziekten. (A) Bomen en planten leven in de natuur vaak samen met goede bodemschimmels. Mycorrhiza s die een symbiose vormen met de wortels, waarbij de boom of plant suikers aan de schimmels levert, die op hun beurt voedingsstoffen en water uit de bodem halen en via de gemycorrhizeerde wortels aan de bomen leveren. Zo spelen mycorrhizaschimmels een belangrijke rol in de voedingsstoffenvoorziening. Met name door de uitbundige groei kunnen mycorrhiza schimmels een groot bodemvolume exploiteren en nutriënten, zoals stikstof en fosfaat, opnemen. Een hoog fosfaatgehalte zorgt ervoor dat deze schimmels afsterven. Het afsterven van deze schimmels heeft weer tot gevolg dat ook ander bodemleven afsterft en dat het biologische evenwicht in de bodem verstoord raakt. Kwekers die samenge- 25
3 werkt hebben in de werkgroep Natuur en Milieu, hebben inzicht gekregen in bodem en bodembiologie. Tijdens een van de bijeenkomsten werd een bezoek gebracht aan een wormenkwekerij, waar de deelnemers informatie kregen over de functie van regen- en aardwormen in de bodem. Naar aanleiding van het bezoek aan de kwekerij zijn er bij enkele deelnemers daadwerkelijk regenwormen ingezet die zorgen voor een verbetering van de structuur van de grond. Gecertificeerde boomkwekerijen dienen aan de hand van grondanalyses een bemestingsplan op te stellen Duurzaam ondernemen leidt tot innovaties Groenbemestermengsels Drs. Claudia Külling heeft tijdens het project Duurzaam ondernemen 2 een aantal presentaties gegeven, waarbij ze uitleg gaf over de invloed van groenbemesters op de bodem en het bodemleven. Boomkwekers strooien soms stikstofrijke meststoffen met als doel ervoor te zorgen dat de boomkwekerijgewassen snel de gewenste maat krijgen. Hierdoor kunnen ze voldoen aan de eisen die hun afnemer stelt aan de gewenste maat en kwaliteit. Boomkwekerijen die gecertificeerd zijn als Milieukeur of MPS-A+, moeten vooraf een N-mineraalmonster nemen om te bepalen of er werkelijk stikstof noodzakelijk is om de gewenste groei te krijgen. van groenbemesters ingezaaid met een verrassend resultaat. U als lezer vraagt zich misschien af waarom je voor een mengsel zou kiezen in plaats van voor de gebruikelijke groenbemesters. De reden is als volgt: iedere plant scheidt organische zuren en enzymen af via de wortels, om hiermee voedingstoffen in de bodem oplosbaar en voor de plant beschikbaar te maken. Hierbij scheidt iedere plantensoort andere stoffen af. In de natuur zie je ook dat een wegberm bestaat uit een grote variatie aan planten. Inzaai van mengsels van groenbemesters zorgt voor het openbreken van de teeltlaag, het stimuleren van het bodemleven, het vastleggen van voedingsstoffen en tot slot het naleveren van voedingselementen na onderwerken van de groenbemester. Als neveneffect wordt de populatie van natuurlijke vijanden en bijen gestimuleerd, waardoor er een grote biodiversiteit ontstaat op en rond de kwekerijen. Bemesting op maat op basis van bladmonsters Een belangrijke innovatie die heeft plaatsgevonden, is het analyseren van bladeren door middel van een drogestofbepaling. Bij een aantal kwekers zijn bladeren of naalden van eiken, beuken, rhododendron en laurier, maar ook van sparren en taxus geanalyseerd en op basis van de uitslagen zijn er adviezen gegeven. Bij een drogestofbepaling worden de ingezonden bladeren door een gespecialiseerd laboratorium gedroogd, fijngemalen en daarna in oplossing gebracht. Hierna volgt een analyse van de vloeistof. Op basis van de resultaten kan gericht advies uitgebracht worden. Het wordt steeds duidelijker dat het zorgen voor een uitgekiende voeding resulteert in een goede en gezonde groei van de plant. Advies geven op basis van bladmonsters brengt tekorten of overmaat van sporenelementen zoals borium, kobalt, koper en molybdeen in beeld. Bij een overmaat aan hoofdelementen, die zorgen voor het vastleggen van sporenelementen, kunnen deze elementen alleen op peil gebracht worden met speciale bladmeststoffen. De Duitse scheikundige Justin von Liebig ( ) kwam met de wet van het minimum. Hij stelde vast dat het element dat het minst beschikbaar is voor de plant, verantwoordelijk is voor de groei van de plant. Tevens stelde von Liebig vast dat iedere plant verschillende voedingstoffen nodig heeft. Ervaringen die de afgelopen jaren opgedaan zijn, geven inderdaad aan dat de oorzaak van een verminderde groei vaak te vinden is in een tekort aan een of meerdere sporenelementen. Bij aanvulling van dit tekort werd niet alleen een betere groei van de planten vastgesteld, maar het lijkt erop dat planten daardoor ook veel minder gevoelig zijn voor ziekten en plagen. Op kwekerijen die weinig kunstmest gebruiken, zie je vaak veel minder zware aantastingen van luizen of andere plaaginsecten dan bij kwekers die juist wel veel aanvullend bemesten. Met name de afgenomen gevoeligheid voor plagen lijkt vreemd, maar het is bekend dat bijvoorbeeld Vlinderbloemigen kunnen zelf luchtstikstof binden en zorgen dus voor een goede beschikbaarheid van stikstof voor het volggewas. Groenbemesters worden door veel boomkwekerijen ingezaaid. Denk hierbij aan rammenas, gele mosterd, Soedangras en tagetes. Twintig boomkwekers, verdeeld over diverse regio s in Nederland, hebben tijdens het project mengsels Stichting Milieukeur beloont boomkwekers die hun gewassen bijmesten op basis van een bladanalyse op maat met een bonuspunt. Meer informatie treft u aan in het schema Milieukeur boomkwekerij
4 luizen graag zitten op plantendelen die veel eiwitten bevatten. Overmatig bemesten met stikstofmeststoffen leidt tot uitbundige groei en een overmaat aan eiwitten. (A) Stimulering natuurlijke vijanden Tijdens de bijeenkomsten van de werkgroep Natuur en Milieu is er aandacht besteed aan het bevorderen van natuurlijke vijanden. Het bedrijfsnatuurplan dat Milieukeur-kwekers op maat kunnen ontwikkelen voor hun bedrijf, geeft allerlei handvatten voor het bevorderen van de aanwezigheid van nuttige insecten, vogels en zoogdieren. Op de website kan een voorbeeld van het bedrijfsnatuurplan gevonden worden. De praktijk wijst uit dat bedrijven die bewust de natuur stimuleren, erin slagen een reductie van het insecticidengebruik te realiseren. Goed scouten is een must voor het opzetten van een goede geïntegreerde teelt. Het plaatsen van hulpmiddelen, zoals feromoonvallen en plak- of alcoholvallen, kan ertoe bijdragen dat de kweker goede informatie krijgt over de aanwezigheid van schadelijke en nuttige insecten. Het ophangen van signaalplaten kan ook een manier zijn om de aanwezigheid van nuttige en schadelijke insecten in beeld te brengen. Boomkwekers die duurzaam kweken, kiezen heel bewust uit de lijst van gewasbeschermingsmiddelen juist die middelen die minder schadelijk zijn voor de nuttige insecten. Selectief kunnen middelen zoals Pirimor, Teppeki en Vertimec ingezet worden op plaatsen waar ingrijpen toch noodzakelijk kan zijn. Klimaatlat of klimaatmodule Wereldwijd worden er initiatieven genomen om de emissie van broeikasgassen terug te dringen. Om die reden heeft de wereldgemeenschap in 1997 het Kyoto-verdrag opgesteld. Nederland is met de ondertekening van het verdrag de verplichting aangegaan zijn broeikasgassen met 6% te verminderen in 2012 ten opzichte van Er ligt nu een Europese doelstelling om de hoeveelheid broeikasgassen te verminderen met 20% in 2020 ten opzichte van Lachgas of distikstof(mon)oxide (N 2 O) is een van de meest schadelijke broeikasgassen. Dit gas breekt slechts heel langzaam af. Agrariërs zijn zich er nauwelijks van bewust dat juist deze sector een van de belangrijkste bronnen is van de productie van lachgas. Lachgas kan vrijkomen bij het scheuren van grasland en bij de omzetting van meststoffen in de bodem, vooral onder zuurstofarme omstandigheden. En juist de boomteeltsector, waarin planten, bomen en struiken moeten worden gerooid onder de slechtste omstandigheden van het hele jaar als het gaat om de bodem, juist deze sector werkt dus noodgedwongen mee aan het verdichten van de bodem en dus aan slechtere bodemomstandigheden. Andere belangrijke broeikasgassen zijn methaan en CO 2. De agrarische sector is verantwoordelijk voor de uitstoot van 38% van het methaan, 31% van het lachgas en 31% van de CO 2. In totaal is de agrarische sector verantwoordelijk voor 12% van de broeikasgasemissie. Informatie over de klimaatlat is te vinden op de website van CLM: Vanuit het project is er een discussiestuk opgesteld over de klimaatmodule en de maatregelen die boomkwekers en andere agrariërs zouden moeten nemen om de emissie van broeikasgassen te verminderen. Boomkwekers kunnen kiezen uit een groot aanbod aan organische en kunstmeststoffen en combinaties van beide. Tijdens de bijeenkomst van de werkgroep Natuur en Milieu is er uitleg gegeven over de uitvinding van Fritz Haber en Carl Bosch, die in 1909 in Duitsland ontdekten hoe men kunstmatig stikstof kan produceren. Een ontdekking die van grote invloed is op de wereldwijde voedselproductie, maar ook grote invloed heeft op het milieu. Dankzij deze uitvinding steeg de wereldwijde voedingscapaciteit van 1,9 personen/ha naar 4,8 personen per ha in De productie van kunstmest heeft echter ook een keerzijde, want bij de synthese van ammoniak worden grote hoeveelheden fossiele brandstof gebruikt (5% van de wereldgasproductie) en door overmatig gebruik van stikstofbevattende kunstmeststoffen spoelen nitraten uit naar de rivieren, wat een grote invloed heeft op het ecosysteem. (B) Boomkwekers die telen volgens Milieukeur of MPS-A met bewijs van duurzaamheid, voeren alleen stikstofbemestingen uit op basis van grondanalyses en bladanalyses. Hierdoor wordt voorkomen dat er een overmaat aan stikstofmeststoffen gegeven wordt. Deelnemers van het project werken nu ook meer met organische mestkorrels in plaats van kunstmestkorrels. Onkruidbestrijding Onkruidbestrijding is met afstand het grootste 27
5 boomkwekers met percelen die grenzen aan watervoerende sloten deze technieken nu toepassen. Beperking van het gebruik van herbiciden is lastig, maar het leidt wel tot het zoeken naar innovaties. Een aantal kwekers blijkt in staat om de kwekerij vrij te houden van onkruiden met een minimaal gebruik van herbiciden. Oplossingen moeten gezocht worden in een combinatie van mechanische onkruidbestrijding en herbiciden. Het opstellen van een onkruidbestrijdingsstrategie, waarbij in de winter een goede afweging gemaakt wordt tussen kosten, middelen en mogelijkheden, kan zorgen voor een goede onkruidbestrijding tegen aanvaardbare kosten. Beperking van het gebruik van herbiciden is lastig, maar het leidt wel tot het zoeken naar innovaties knelpunt voor de Nederlandse boomkwekerij. Mechanische onkruidbestrijding is in theorie een oplossing. Veel kwekers geven echter aan dat mechanische onkruidbestrijding praktisch niet goed mogelijk is gezien de vele natte periodes die het Nederlandse klimaat kent, maar ook vanwege de hoge kosten van niet-chemische onkruidbestrijding. Bovendien zorgt mechanische onkruidbestrijding meestal voor een flinke toename van de CO 2 -uitstoot. Gedurende het project zijn er op een aantal kwekerijen grasbanen ingezaaid waardoor microklavers zijn gemengd. Laanboomkwekers kunnen dankzij de inzaai van grasbanen fors besparen op het gebruik van herbiciden. Microklavers kunnen luchtstikstof binden, dankzij hun vermogen om via rhizobiumbacteriën stikstofknolletjes te vormen aan de wortels. Gras-klaverbanen hebben als voordeel dat het bodemleven onder deze stroken sterk verbeterd wordt en dat de bomen een gezonde groei vertonen. Bovendien ontstaat er altijd een mooi aanzicht van de kwekerij. De verminderde diktegroei valt mee bij de zwaardere bomen. Optimalisering van bemesting en water is wel een voorwaarde. De bijeenkomsten die werden georganiseerd tijdens het project leidden ook tot kleine aanpassingen van de wet- en regelgeving. Mede dankzij één bijeenkomst in het kader van het project worden de spuitlans en de onkruidstick nu gezien als driftbeperkende maatregelen en mogen Meerwaarde voor internationale afzet? Een aantal boomkwekerijen in Nederland vraagt zich af of een keurmerk zoals MPS-A of Milieukeur een meerwaarde heeft voor de afzet van hun producten naar buitenlandse klanten. Een terechte vraag, want het behalen van een keurmerk kost tijd en geld. Maar ook buitenlandse afnemers willen graag zaken doen met betrouwbare producenten. En een toenemend aantal afnemers wil, naast een goed product voor een goede prijs, ook weten hoe een product geproduceerd wordt. In het buitenland zijn het vaak niet alleen de overheden die graag willen weten hoe een product geproduceerd wordt, maar ook de grote inkooporganisaties die boomkwekerijproducten verkopen in tuincentra of bouwmarkten. Steeds meer burgers vragen zich tegenwoordig af of het product dat ze kopen op een duurzame manier geproduceerd is. Een goed voorbeeld is de kerstboom. Deense en Duitse producenten van kerstbomen behalen een MPS Global GAP-keurmerk, om hun afnemers meer inzicht te kunnen geven in het gebruik van middelen en meststoffen. In het najaar van 2012 zijn er zelfs vrijwillig naaldanalyses uitgevoerd door een aantal grote producenten van sparren, om aan te kunnen tonen dat de bomen op een milieuvriendelijke manier geteeld zijn. Het ziet ernaar uit dat de komende jaren niet alleen overheden gaan vragen naar een certificaat, maar dat ook de Europese consument belang hecht aan een duurzaam geteeld boomkwekerijgewas. Hans Smeets is adviseur DLV Plant team boomteelt - h.smeets@dlvplant.nl en Esther Hessel is directeur van Hessel Marketing en communicatie - e.hessel@hesselmarketing.nl A Titel: De geheimen van een vruchtbare bodem - auteur Erhard Hennig B Titel: De mens als god - auteur: Mark Lynas 29
Opdrachten. Organische bemesting opdrachten 1
Opdrachten Organische bemesting opdrachten 1 Inleiding Je weet dat je melk moet drinken om voldoende calcium binnen te krijgen voor de opbouw van je botten. Calcium is dus een belangrijk element voor de
Nadere informatieBijeenkomst PN DA. Hans Smeets. Adviseur DLV plant BV
Bijeenkomst PN DA Jongenelen oktober 2013 Hans Smeets. Adviseur DLV plant BV Waarom een grondanalyse? Inzicht krijgen in de beschikbare voeding voor de plant; Hoofdelementen; Sporenelementen; ph van de
Nadere informatieBemestingsplan. Hans Smeets Adviseur DLV team boomteelt. DLV Plant
Bemestingsplan Hans Smeets Adviseur DLV team boomteelt Waarom een grondanalyse? Inzicht krijgen in de beschikbare voeding voor de plant; Hoofdelementen; Sporenelementen; ph van de grond; Organische stof
Nadere informatieBodemverbetering Boomkwekerij Leune Ondertitel: onderdeel van Koepelproject plantgezondheid bomen en vaste planten
1 Bodemverbetering Boomkwekerij Leune Ondertitel: onderdeel van Koepelproject plantgezondheid bomen en vaste planten Introductie project 1. Doel van project Onderzoek effecten van steenmeel en bodemverbeteraars.
Nadere informatieBodemverbetering door middel van organische meststoffen Ondertitel: onderdeel van Koepelproject plantgezondheid bomen en vaste planten
Bodemverbetering door middel van organische meststoffen Ondertitel: onderdeel van Koepelproject plantgezondheid bomen en vaste planten 1 2 Introductie project 1. Doel van project Doel van het project is
Nadere informatieBijeenkomst Praktijknetwerk Kerstbomen Ospel, 30 mei 2011
Bijeenkomst Praktijknetwerk Kerstbomen Ospel, 30 mei 2011 Aanwezigen: zie bijgevoegde handtekeningenlijst. Aanvang De Bijeenkomst werd gehouden op Kwekerij de Noordhoeve van de heer Van Nieuwenhoven. Het
Nadere informatieDuurzame groeninkoop, Wat houdt dit nu in? Hans Smeets DLV Plant BV h.smeets@dlvplant.nl
Duurzame groeninkoop, Wat houdt dit nu in? Hans Smeets DLV Plant BV h.smeets@dlvplant.nl Even voorstellen Medewerker DLV Plant. Markgroep boomteelt Adviseur laanbomen,vruchtboom en stedelijk groen. 5 jaar
Nadere informatieOptimale groei met medewerking van bodem, bodembiologie en bemesting. Wilma Windhorst Boomteeltcursus Vlamings BV
Optimale groei met medewerking van bodem, bodembiologie en bemesting Wilma Windhorst Boomteeltcursus Vlamings BV 130116 Schimmelziekten algemeen Chemisch systeem: brandjes blussen Ziekte vinden middel
Nadere informatieMilieukeur/ On the way to PlanetProof Bloembollen en Bolboemen
Milieukeur/ On the way to PlanetProof Bloembollen en Bolboemen Wim Uljee Communicatie Manager SMK februari 2018 Onze opdracht Stimuleren van duurzamer produceren en consumeren door middel van keurmerken
Nadere informatieEvenwicht in de volkstuin? april 1, 2014 DLV Plant
Evenwicht in de volkstuin? Evenwichtige bemesting Bodemmonster Belangrijk om te weten: Algemeen: Fosfaat, kali, magnesium Op zand: ph en o.s. Op klei: % slib Bodemmonster Fosfaat laag: voldoende bemesten
Nadere informatieBodemmonster Bodemmonster
Evenwicht in de volkstuin? Evenwichtige bemesting Bodemmonster Bodemmonster Belangrijk om te weten: Fosfaat laag: voldoende bemesten Kali laag: voldoende bemesten of bijsturen Magnesium laag: bijsturen
Nadere informatieBodem en bemesting Basis voor plantgezondheid Wilma Windhorst, VHG docentendag
Bodem en bemesting Basis voor plantgezondheid Wilma Windhorst, VHG docentendag 5-10-2017 Groeifactoren Klimaat Gewasbesch. biologisch Plantversterkers Gewasbesch. chemisch Bemesting Plantmateriaal Klimaat
Nadere informatieBiologische grondontsmetting met groenbemesters onderdeel van Koepelproject plantgezondheid bomen en vaste planten
1 Biologische grondontsmetting met groenbemesters onderdeel van Koepelproject plantgezondheid bomen en vaste planten Biofumigatie, Neutkensmix en Tagetes single gold Introductie project 1. Doel van project:
Nadere informatieGezonde bodem, precisielandbouw & weerbaar gewas. onderdeel van Koepelproject plantgezondheid bomen en vaste planten
Gezonde bodem, precisielandbouw & weerbaar gewas onderdeel van Koepelproject plantgezondheid bomen en vaste planten Doel van project Door middel van beperkte eerste ervaringen in een project waarin boomkwekers
Nadere informatieVeel leesplezier! Bertus Stip, Hoveniersbedrijf Stip
Het bodemboek aanleg en onderhoud van de tuin Voorwoord De grond in de tuin, wat moeten we daar nu weer mee? Misschien heeft u zichzelf deze vraag wel eens gesteld. Wij van Hoveniersbedrijf Stip stellen
Nadere informatieGewasbeschermingsplan kerstbomenteelt
Gewasbeschermingsplan kerstbomenteelt Hans Smeets Adviseur DLV plant BV Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland. Het Ministerie van Economische Zaken,
Nadere informatie1 Voedingselementen Voedingselementen Zuurgraad Elektrische geleidbaarheid (EC) Afsluiting 14
Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 6 1 Voedingselementen 9 1.1 Voedingselementen 9 1.2 Zuurgraad 12 1.3 Elektrische geleidbaarheid (EC) 13 1.4 Afsluiting 14 2 Kunstmeststoffen 15 2.1 Indeling kunstmeststoffen
Nadere informatieModule Plantenvoeding
Module Plantenvoeding Colofon Auteur Jan van den Langenberg, Helicon, Boxtel Redactie Marga Winnubst, Kristal Tekst- en communicatiebureau Beeld ARKA media BV, Beeldverwerving en beeldcreatie Resonans
Nadere informatieGewasbeschermingsplan
tel. (418) 65 59 44 Gewasbeschermingsplan Boomkwekerij 215 Waardenburg, januari 215 GEWASBESCHERMINGSPLAN Versie: boomkwekerij (januari 214) Naam: Gewas: Laanboom pot Laanboom vlg Adres: Heester pot Heester
Nadere informatieSamenstelling en eigenschappen
Samenstelling en eigenschappen Mest is onder te verdelen in kunstmest en natuurlijke mest. Natuurlijke mest is op zijn beurt weer onder te verdelen in mest van dierlijke herkomst en mest van plantaardige
Nadere informatieAandachtspunten. Praktijknetwerk duurzame aanpak ziekten plagen en onkruiden Esther Hessel & Hans Smeets
Aandachtspunten onkruidbestrijding Praktijknetwerk duurzame aanpak ziekten plagen en onkruiden Esther Hessel & Hans Smeets Onkruidbestrijding Toenemende mate een groot probleem veroorzaakt door steeds
Nadere informatieGoede bemesting geeft gezonde planten
Goede bemesting geeft gezonde planten Door: HortiNova Opbouw van presentatie: Doel van gezonde bodem & plant Hoe groeit een plant? Hoe kan een plant ziek worden? Waarom moeten we bladgroen en wortels promoten
Nadere informatieBemesting kool en relatie tot trips.
Bemesting kool en relatie tot trips. Programma Nutri Growing concept Trips tabaci Bemesting kool Beheersing van trips in de teelt van kool. Bodemvruchtbaarheid Het vermogen van een bodem een gewas van
Nadere informatieBLADMESTSTOFFEN. Biodiversiteit is een essentieel productiemiddel voor de land- en tuinbouw voor een natuurlijke bodemvruchtbaarheid.
BLADMESTSTOFFEN Conditieverbetering van de bodem door biodiversiteit om de bodemvruchtbaarheid te verbeteren, dit om mindere gewasbeschermingsmiddelen te gebruiken. Biodiversiteit is een essentieel productiemiddel
Nadere informatieSectorrapport Bos- en haagplantsoen
Sectorrapport Bos- en haagplantsoen Seizoen 2009/2010 Inhoudsopgave Algemeen............................................................................................................... 3 Areaalgegevens
Nadere informatie1 Gewassen en hun afwijkingen Kennismaking met de plant Afwijkingen in de teelt Afsluiting 24
Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 6 1 Gewassen en hun afwijkingen 9 1.1 Kennismaking met de plant 10 1.2 Afwijkingen in de teelt 17 1.3 Afsluiting 24 2 Afwijkingen voorkomen en bestrijdingsmethoden 25 2.1 Niet-parasitaire
Nadere informatieDilemma s biodiversiteit en gewasbescherming landbouwbedrijf.
Dilemma s biodiversiteit en gewasbescherming landbouwbedrijf. Gewasbescherming en FAB: Functionele Agro Biodiversiteit: Conflicterend of aanvullend? Gewasbescherming en FAB: De akkerrand als oplossing?
Nadere informatieMilieu. Waterkwaliteit: Denk aan: nitraat uitspoeling / erfwater / gewasbeschermingsmiddelen / alles wat oppervlakte- en grondwater kan vervuilen
Naam: Milieu Waterkwaliteit: Denk aan: nitraat uitspoeling / erfwater / gewasbeschermingsmiddelen / alles wat oppervlakte- en grondwater kan vervuilen Slootrandenbeheer Baggeren Krabbescheer bevorderen
Nadere informatieCSPE GL 2010. minitoets bij opdracht 9
CSPE GL 2010 landbouw-breed - afdelingsprogramma landbouw minitoets bij opdracht 9 variant a Naam kandidaat Kandidaatnummer Meerkeuzevragen Omcirkel het goede antwoord (voorbeeld 1). Geef verbeteringen
Nadere informatieBodem en bodemstructuur
Bodem en bodemstructuur De basis voor een mooie tuin en beplanting! Wilma Windhorst, VHG docentendag 5-10-2017 Voorbereiding aanplant Tuin en beplanting : groen visitekaartje van bewoner, gemeente, wijk,
Nadere informatieMAISTEELT 2019: DE SUCCESFACTOREN!
MAISTEELT 2019: DE SUCCESFACTOREN! In deze editie aandacht voor: Vernietigen en verkleinen vanggewas ph Organische stof: compost Kali bemesting Onderzaai Raskeuze Organisatie maisteelt Een plant groeit
Nadere informatieEen mooie tuin? Bemest! Top 5 vragen en antwoorden over bemesting! + 5 tips van onze specialist
Een mooie tuin? Bemest! Top 5 vragen en antwoorden over bemesting! + 5 tips van onze specialist Inhoudsopgave 1 Waarom is bemesten zo belangrijk? p5 Hoe vaak moet ik eigenlijk bemesten? p6 4 3 Wat is het
Nadere informatieBemesting Blauwe Bessen. Bemesting Blauwe Bessen. Bemesting Blauwe Bessen. Bemesting Blauwe Bessen. Bemesting Blauwe Bessen
Behoefte gewas Verloop in seizoen Sporenelementen Invloed van ph Breedwerpig, fertigatie of controlled release meststoffen? Problemen in de praktijk Nieuw perceel: Grondanalyse voor bepaling P, K, Mg,
Nadere informatieOntzorgen van de Rundveehouder. Loonbedrijf V.O.F. de Schalm Kennes Balans B.V.
Ontzorgen van de Rundveehouder Loonbedrijf V.O.F. de Schalm Kennes Balans B.V. Aanleiding ontwikkelen van nieuwe dienst Groei van melkveebedrijven; Melkveebedrijven ervaren knelpunten op gebied van arbeid,
Nadere informatieKennismiddagen 2017
Kennismiddagen 2017 1 Licentieverlenging voor competentie - teelt - Let bij wisselen van pasje op uw inloggegevens (oude pasnr. is inlog!!) ALGEMEEN 2 Brengplicht veiligheidsbladen Leveranciers zijn volgens
Nadere informatieDUURZAAM BODEMBEHEER IN DE LANDBOUW
DUURZAAM BODEMBEHEER IN DE LANDBOUW Samen de schouders onder duurzaam bodembeheer EEN GEZONDE BODEM IS IN BELANG VAN DE HELE MAATSCHAPPIJ Wageningen UR en het Louis Bolk Instituut hebben in opdracht van
Nadere informatieWaarom wormencompost? Presentatie op 3 juli 2019 In het kader van de O-genledenexcursies
Waarom wormencompost? Presentatie op 3 juli 2019 In het kader van de O-genledenexcursies De huidige inefficiënte benutting van stikstof proces Verlies% Bij de toediening aan het gewas 60% Bij de consumptie
Nadere informatieOm optimaal te groeien heeft een plant verschillende voedingsstoffen nodig:
Om optimaal te groeien heeft een plant verschillende voedingsstoffen nodig: Stikstof, voor de bovengrondse plantdelen en de vorming van eiwit Fosfaat, voor de wortelontwikkeling Kali, voor de sapstroom
Nadere informatieHet belang van bodemleven Inspiratiedag over functionele agrobiodiversiteit Gent, 4 november 2014
Het belang van bodemleven Inspiratiedag over functionele agrobiodiversiteit Gent, 4 november 2014 Petra Deproost Departement LNE, Dienst Land en Bodembescherming Biodiversiteit: niet enkel bovengronds!
Nadere informatieBEGRIPPEN. Grond en Bodem. Kuipers maakt in zijn boek Bodemkunde onderscheid.
BEGRIPPEN Grond en Bodem Kuipers maakt in zijn boek Bodemkunde onderscheid. GROND Het losse materiaal zo we dat aan de oppervlakte van de aardkorst aantreffen. BODEM De manier waarop gronddeeltjes, in
Nadere informatieDuurzame landbouw door bodemschimmels
Duurzame landbouw door bodemschimmels Omdat er in natuurgebieden over het algemeen veel bodemschimmels leven, wordt vaak gedacht dat de aanwezigheid van schimmels in een akker of in grasland een kenmerk
Nadere informatieStudiedag boomkwekerij 2015 vrijdag 20 februari Hannes Buyle
Kansen voor duurzaamheidscertificaten in de boomkwekerij Studiedag boomkwekerij 2015 vrijdag 20 februari Hannes Buyle 1 1. Duurzaamheid, kans of bedreiging 2. Certificaten in de sierteelt 3. Veranderende
Nadere informatieInhoud. Voorwoord 5. Inhoud
Inhoud Voorwoord 5 1 Handel in duurzame producten 11 1.1 Duurzame of traditionele productie? 11 1.2 Logo s en keurmerken 13 1.3 Kosten van duurzame teelt 18 1.4 Relatie prijs - kwaliteit - afzet 19 1.5
Nadere informatieSamenwerking rondom Bodem De praktijk in Noord-Brabant
Samenwerking rondom Bodem De praktijk in Noord-Brabant Harrie Vissers 21 september 2017 Congres SIKB Varkensdichtheid per gemeente (aantal varkens per ha landbouwgrond) aantal varkens Nederland: 12,5 mln
Nadere informatieInhoudsopgave. 1. Onderscheidende product(ie) kenmerken van Bio-Trio 2
Inhoudsopgave Document: Pagina: 1. Onderscheidende product(ie) kenmerken van Bio-Trio 2 2. Bio Spring NSE 18-0-3(+2)+12 4 3. Bio Allround NSE 10-4-6(+3)+12 6 4. Bio Pre-Seed NSE 10-10-0(+HF)+12 8 5. Bio
Nadere informatieOrganisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar
17-1- Organisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar BODEM De Bodem Van Groot naar Klein tot zeer klein 2 1 17-1- Bodemprofiel Opbouw van de bodem Onaangeroerd = C Kleinste delen = 0 en A Poriënvolume
Nadere informatieVruchtbare Kringloop Overijssel = Kringlooplandbouw. Gerjan Hilhorst WUR De Marke
Vruchtbare Kringloop Overijssel = Kringlooplandbouw Gerjan Hilhorst WUR De Marke Kringlooplandbouw Kringlooplandbouw begint met het verminderen van de verliezen => sluiten van de kringloop => minder aanvoer
Nadere informatieOnkruid onderzoek naar nieuwe herbiciden
Onkruid onderzoek naar nieuwe herbiciden PNW duurzame aanpak van ziekten, plagen en onkruiden Randwijk, 6 februari 2014 Annette Bulle (PPO-BBF), Jeroen van der Meij (DLV-Plant) Onkruidbestrijding boomkwekerij
Nadere informatieEcologie: Excursie naar milieuvriendelijke landbouwbedrijven
Ecologie: Excursie naar milieuvriendelijke landbouwbedrijven Oplossingenbundel 2 1 Korte uitleg In deze bundel staat kort uitgeschreven wat de mogelijke oplossingen kunnen zijn voor een vraag. Bij sommige
Nadere informatieDe invloed van een goede ph op maïsopbrengsten, na bekalking met Ankerpoort kalk
De invloed van een goede ph op maïsopbrengsten, na bekalking met Ankerpoort kalk Onderzoek naar de effecten van bekalking op de maïsopbrengsten is zeer gedateerd. Deze onderzoeken zijn gedaan in een tijd
Nadere informatieSamen werken aan gezonde gewassen en veilige voeding. Verantwoorde gewasbescherming Agrifirm Better Together
Samen werken aan gezonde gewassen Verantwoorde gewasbescherming Agrifirm 2017-2020 Better Together Verantwoorde gewasbescherming, een zaak voor ons allen! Maximaal oogsten met een minimale milieubelasting.
Nadere informatieBemesting Hypericum. Wilma Windhorst 22 april 2015
Bemesting Hypericum Wilma Windhorst 22 april 2015 Opbouw lezing Snijheesters: goede voorbereiding zowel in perceel Snijheesters: aard van de teelt geeft problemen Bemesting algemeen Oplossingsrichtingen
Nadere informatiePHC Meststoffen. 100% plantaardig. Organic Plant Feed. We Grow Soil. De beste prestaties, natuurlijk.
PHC Meststoffen De beste prestaties, natuurlijk. 100% plantaardig Organic Plant Feed We Grow Soil. PHC Meststoffen PHC produceert en levert uitgekiende middelen om gezonde planten te kweken. Onze meststoffen
Nadere informatie25 jaar NAV NAV-visie op de Nederlandse akkerbouw tot 2030
25 jaar NAV 1 NAV-visie op de Nederlandse akkerbouw tot 2030 Visie NAV 2 Visie NAV: Een goed inkomen voor akkerbouwers Economisch en maatschappelijk duurzame akkerbouw Gewenste situatie: Nederlandse boeren
Nadere informatieWeerbaar telen Micosat
Weerbaar telen Micosat 2 Micosat is een hoog geconcentreerde entstof van mycorrhiza, nuttige schimmels en bacteriën die van nature in de bodem, rondom de wortels en op het blad van planten voorkomen. Gezamenlijk
Nadere informatieWeerbaar telen. Wat zijn de instrumenten?
Weerbaar telen. Wat zijn de instrumenten? INHOUD PRESENTATIE 1. Indeling type producten biostimulatoren en andere producten die we op het gewas toepassen 2. Natuurlijke bodemweerbaarheid: relevantie organische
Nadere informatie(Ver)ken je tuinbodem. Annemie Elsen Stan Deckers
(Ver)ken je tuinbodem Annemie Elsen Stan Deckers Tuinbodems in Vlaanderen ZUURTEGRAAD (ph) 2/3 tuinen = overbekalkt 3/4 gazons = overbekalkt voedingselementen minder beschikbaar voor planten nooit blindelings
Nadere informatieUitplanten: bodem, structuur, bodembiologie en bemesting. Hoe inboeten voorkomen? Wilma Windhorst Hovenierscursus Vlamings BV
Uitplanten: bodem, structuur, bodembiologie en bemesting Hoe inboeten voorkomen? Wilma Windhorst Hovenierscursus Vlamings BV 130116 Voorbereiding aanplant Beplanting: visitekaartje van de gemeente, de
Nadere informatieWorkshop: Overig ruwvoer en eigen krachtvoerteelt. Zijn er alternatieven? Huidige situatie voerteelt
Overig ruwvoer en eigen krachtvoerteelt Huidige situatie voerteelt Zijn er alternatieven? Gras eiwit Mais energie zetmeel Aankoop krachtvoer om rantsoen compleet te maken. Voederbieten Soja Lupine Veldbonen
Nadere informatieSectorrapport Bos- en haagplantsoen
Sectorrapport Bos- en haagplantsoen Seizoen Inhoudsopgave Terugblik op seizoen Terugblik op seizoen 3 Seizoen in cijfers 4 Verwachtingen najaar 2013 7 Van Oers Agro op bezoek bij... 8 Van Oers Agro Hofdreef
Nadere informatiePlantenvoeding Waarom is dat nodig? En waar dienen de elementen voor?
Plantenvoeding Waarom is dat nodig? En waar dienen de elementen voor? uinbouwkundig Ingenieur Hans van der Staak Bronnen: VG Weser Ems, Bad Zwischenahn (D) PPO Boskoop (NL) Scotts International (NL) Basis
Nadere informatie1 Teeltgebieden in Nederland
1 Teeltgebieden in Nederland Oriëntatie Als beginnend vakgenoot heb je je misschien wel eens afgevraagd waar je je planten vandaan moet halen. Uiteraard niet bij de bloemist op de hoek, maar ook niet bij
Nadere informatieLuchtkwaliteit: ammoniak en broeikasgassen. VK Loonwerkers Najaar 2018
Luchtkwaliteit: ammoniak en broeikasgassen VK Loonwerkers Najaar 2018 Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door: Methaan Lachgas Kooldioxide Ammoniak Nitraat Fosfaat Milieuopgave melkveehouderij 1 Ammoniak
Nadere informatieBIO: ETEN & WETEN INTROLES VOOR DE
BIO: ETEN & WETEN INTROLES VOOR DE 1 e GRAAD 1 LESUUR FICHES VOOR DE LEERLINGEN FICHE 1 - A WORTELEN Biowortelen van een bioboer die kiest voor natuur en milieu. Bio kiest voor natuur en milieu! De biowortelboer(in)
Nadere informatieDe bodem onder de kringloop Hou rekening met organische stof
Nutriënten Management Instituut B.V. Postbus 250, 6700 AG Wageningen T: 088 8761280 E: nmi@nmi-agro.nl I: www.nmi-agro.nl De bodem onder de kringloop Hou rekening met organische stof Marjoleine Hanegraaf
Nadere informatieSamenvatting duurzaamheidscans bedrijven Amelisweerd
Samenvatting duurzaamheidscans bedrijven Amelisweerd De gemeente Utrecht verpacht gronden aan drie agrarische bedrijven op het landgoed Amelisweerd. Dit betreft de gangbare melkveebedrijven van Van Dijk
Nadere informatieTOPSURFLAND. 1. Waterschappen
TOPSURFLAND Hieronder wordt beschreven wat de toegevoegde waarde is van Topsurf voor de samenleving en wat de effecten zijn van het gebruik van Topsurfland voor alle belanghebbenden. 1. Waterschappen De
Nadere informatie7 Bemesting. 7.1 Bemesting met organische mest. 7.2 Mineralenverlies. 7.3 Mineralenbalans per perceel
7 Bemesting De biologische landbouw is milieuvriendelijk omdat ze geen gebruik maakt van bestrijdingsmiddelen en kunstmest. De bemesting wordt uitgevoerd met organische mest. Het probleem dat hierbij optreedt
Nadere informatieReport 1695.N.17. Mestbewerking en Waterkwaliteit. een case studie voor het beheergebied van waterschap Aa en Maas.
Report 1695.N.17 Mestbewerking en Waterkwaliteit een case studie voor het beheergebied van waterschap Aa en Maas de samenvatting Rapport 1695.N.17 Mestbewerking en Waterkwaliteit Een case studie voor waterschap
Nadere informatieMestscheiding, waarom zou u hiermee aan de slag gaan?
Mestscheiding, waarom zou u hiermee aan de slag gaan? Via project Langs de Linge is er op donderdag 8 december een demonstratie rondom mestscheiding gehouden. Deze demonstratie vond plaats op het melkveebedrijf
Nadere informatieNutriNorm.nl. Op NutriNorm vindt u praktische en onafhankelijke informatie over bemesting, meststoffen, bodem en strooien.
NutriNorm.nl Op NutriNorm vindt u praktische en onafhankelijke informatie over bemesting, meststoffen, bodem en strooien. Wij werken samen met onze kennispartners: Eurofins Agro, WageningenUR, Louis Bolk
Nadere informatieBehoud meerjarig proefveld organische bemesting
Behoud meerjarig proefveld organische bemesting Instandhouding meerjarig proefveld organische bemesting hyacint voor toekomstig onderzoek naar organische bemesting op duinzandgrond Peter Vreeburg Praktijkonderzoek
Nadere informatieHet klimaat en onze bodem
Het klimaat en onze bodem Gera van Os, Lector duurzaam bodembeheer Het klimaat en onze bodem Ons klimaat verandert Wateroverlast Droogte Verzilting Klimaatakkoord Transitie is nodig voor adaptatie en mitigatie
Nadere informatieMilieukeur. Keurmerk voor duurzamere bloembollen. Informatiebijeenkomst Bollenteeelt 29-09-2015 Stefanie de Kool, SMK
Milieukeur Keurmerk voor duurzamere bloembollen Informatiebijeenkomst Bollenteeelt 29-09-2015 Stefanie de Kool, SMK Programma Uitleg Milieukeur Criteria in het certificatieschema Betrokken instanties Certificering
Nadere informatieFactsheet biologische bloembollenteelt voor professionals
Factsheet biologische bloembollenteelt voor professionals Studiedag biologische bloembollenteelt 1 december 2016 Inleiding Het areaal biologische bloembollenteelt in Nederland is nog zeer beperkt, ongeveer
Nadere informatieAgrifirm introduceert TopCote aardappel. Onze nieuwe kunstmest voor een continue voeding. Zeker en zorgeloos.
Agrifirm introduceert TopCote aardappel Onze nieuwe kunstmest voor een continue voeding. Zeker en zorgeloos. De introductie van high-tech meststoffen Na drie jaar wetenschappelijk onderzoek en praktijkonderzoek
Nadere informatieDuurzaam middelengebruik: een gezamenlijke opgave. Ernst van den Ende Algemeen Directeur Plant Sciences Group Wageningen UR
Duurzaam middelengebruik: een gezamenlijke opgave Ernst van den Ende Algemeen Directeur Plant Sciences Group Wageningen UR Toenemende vraag naar voedsel Beschikbaarheid ongelijk verdeeld Malnutrition
Nadere informatievan harte welkom Koolstof Kringlopen
van harte welkom Koolstof Kringlopen 1 Programma 13:30 Opening met lezing 14:00 Instructie geleide rondgang 14:15 Geleide rondgang 16:45 Actieve demonstratie machines Afsluiting met drankje & snack Koolstof
Nadere informatieComposteren, waar doen we het voor? Gera van Os, Lector duurzaam bodembeheer
Composteren, waar doen we het voor? Gera van Os, Lector duurzaam bodembeheer Onderwerpen Steeds meer eisen aan de bodem Wat doet organische stof in de bodem? Koolstof-vastlegging altijd goed? Schoon product
Nadere informatieABCoop Arbustum Brabant Coöperatief UA.
ABCoop Arbustum Brabant Coöperatief UA. ABCoop is een coöperatie van een selecte groep boomkwekers uit Noord-Brabant (NL) en kenmerkt zich door een zorgvuldig kwaliteitsbeleid met oog voor milieuvriendelijkheid.
Nadere informatieBloemenranden en Functionele Agro Biodiversiteit (FAB) Dave Dirks, 24 januari 2018, Zwartewaal
Bloemenranden en Functionele Agro Biodiversiteit (FAB) Dave Dirks, 24 januari 2018, Zwartewaal Rode draad in deze presentatie Waarom bloemenranden op je bedrijf? Natuurlijke plaagbestrijding is dichtbij.
Nadere informatieStikstofproblematiek: kader voor duurzame voedselproductie
Stikstofproblematiek: kader voor duurzame voedselproductie Jan Willem Erisman Arnhem, 24 januari 2018 Louis Bolk (1866-1930) Hoe ruimer zou onze opvatting van het leven zijn, indien het ons gegeven was
Nadere informatieBedrijfskaart. Biodiverse Bloembollenteelt
1 DOEL De gezondheid en productie van uw gewassen hangt af van zowel techniek als van een natuurlijk evenwicht. U werkt immers met levend materiaal. In de praktijk gaat om het verzorgen van het bodemleven,
Nadere informatieDe Nederlandse boomkwekerijsector is ongeveer vijf eeuwen oud en nog steeds vol leven.
De Nederlandse boomkwekerijsector is ongeveer vijf eeuwen oud en nog steeds vol leven. Wat is boomkwekerij? Alles wat groeit en bloeit in tuinen, parken en langs wegen wat winterhard is Laanbomen Bos-
Nadere informatielandbouw en natuurlijke omgeving 2010 plantenteelt open teelten CSPE BB
landbouw en natuurlijke omgeving 2010 plantenteelt open teelten CSPE BB minitoets bij opdracht 5 variant a Naam kandidaat Kandidaatnummer Meerkeuzevragen Omcirkel het goede antwoord (voorbeeld 1). Geef
Nadere informatieDe positieve kant van onkruid Boomkwekerij Hans Puijk - Vlamings
De positieve kant van onkruid Boomkwekerij 13-02-2016 Hans Puijk - Vlamings Inhoud Bodem, balans en elementen (herh) Bewerkingen en bodem management Wat zeggen onkruiden op het perceel Uitbreiding, nieuw
Nadere informatiemeststoffen vloeibare basismeststof groei door kennis
meststoffen 2013 vloeibare basismeststof groei door kennis Growsol Growsol meststoffen is een range van vloeibare meststoffen voor de basisbemesting voorafgaand aan een teelt. Een aantal producten kunnen
Nadere informatieKoepelproject Plantgezondheid bomen & vaste planten. Naar een toekomstbestendige boomkwekerij
Koepelproject Plantgezondheid bomen & vaste planten Naar een toekomstbestendige boomkwekerij Projecten in kader van bodemverbetering en weerbaarheid Sub projecten: Aaltjesproef bij Vruchtboomkwekerij Guus
Nadere informatieOnkruiden overzicht HortiNova blad 1 Naam: Afbeelding Ca Mg O.s. Fosfaat Kalium Ijzer Aluminium Structuur Vermeerdering Overige informatie Mogelijke oplossing Kweekgras Laag hoog Nat Zaad en ondergrondse
Nadere informatieVoeding in relatie tot ziekten en plagen Maikel van de Ven 17-02-2016 Even voorstellen Sinds 2003 bezig met plantsapmetingen in aardbei en vollegrondsgroente Brix, Ec, ph, Nitraat, Kalium Na 5 jaar ervaring:
Nadere informatieHet Fruitbomenrapport 2017 De effecten van de toevoeging van mycorrhiza, schimmels en bacteriën op de gezondheid en productie van fruitbomen
De effecten van de toevoeging van mycorrhiza, schimmels en bacteriën op de gezondheid en productie van fruitbomen November 2017 2 Inhoudsopgave Inleiding... 3 Proeven... 4 Producten... 4 Metingen... 5
Nadere informatieNATÚÚRLIJK GRAS OP SPORTVELDEN
NATÚÚRLIJK GRAS OP SPORTVELDEN DUURZAAMHEID TOEKOMST CULTUURTECHNIEK GRASZAAD BEMESTING NATÚÚRLIJK GRAS We zien sportbeoefening steeds meer als een belangrijk onderdeel van ons leven en gezondheid. Dat
Nadere informatieToelichting bij het onderzoeksproject rond stikstofopname en vroegtijdige monitoring van stikstoftekorten
Toelichting bij het onderzoeksproject rond stikstofopname en vroegtijdige monitoring van stikstoftekorten Sandy Adriaenssens VLAIO-project Naar een duurzame stikstofbemesting in de sierteelt met oog voor
Nadere informatieBemestingsonderzoek Grasland voor paarden voorste deel Postbus 115
voorste deel Onderzoek Onderzoek-/ordernr: Datum monstername: Datum verslag: 110027/001746286 07-10-2010 22-10-2010 Monster genomen bij: A. Dierhouder 8822 XX ARUM Grondsoort: Bemonsterde laag: Monster
Nadere informatieBemesting. Fosfaatgebruiksnormen. Mestwetgeving Wettelijk op maisland: 112 kg N/ha/jaar en bij hoge PW 50 kg P205/ha/jaar 1-2-2016.
Even Voorstellen Pascal Kleeven Akkerbouw/vollegrondgroentebedrijf Sinds1999 in dienst bij Vitelia-Agrocultuur Bemesting Wie teelt er maïs? Vragen Wie heeft er een mestmonster? Wie heeft er actuele grondmonsters?
Nadere informatie( BIOLOGISCHE ) Akker- en tuinbouw. Vol met boerenwijsheid én leuke Wist je datjes... CAMPAGNE GEFINANCIERD MET STEUN VAN DE EUROPESE UNIE
BIOLOGISCHE ) Akker- en tuinbouw Vol met boerenwijsheid én leuke Wist je datjes... CAMPAGNE GEFINANCIERD MET STEUN VAN DE EUROPESE UNIE Een krop sla zonder gif Biologische aardappelen, granen en groenten
Nadere informatieMesdag Zuivelfonds NLTO
Onderwerpen Mesdagfonds Actuele thema s die keuze vragen Onderzoek uitspoeling stikstof (WUR) Onderzoek vastlegging CO2 (AEQUATOR) Conclusie en aanbevelingen Mesdag Zuivelfonds NLTO Ontstaan: fonds kwaliteit
Nadere informatieKlimaatverandering en onze voedselzekerheid
Klimaatverandering en onze voedselzekerheid Prof. Dr. Martin Kropff Rector Magnificus Wageningen University Vice-president Raad van Bestuur Wageningen UR Ons klimaat verandert Ons klimaat verandert Oplossingsrichtingen
Nadere informatieMycorrhiza. Test met Micosat
Mycorrhiza Mycorrhiza een micro-organisme dat in de bodem samen met schimmels en bacteriën zorgt voor een optimaal bodemleven. Micosat Seeds (het product dat in de test is gebruikt) bestaat uit een selecte
Nadere informatieSamenvatting / Summary in Dutch SAMENVATTING
SAMENVATTING Ammoniak is een van de voornaamste luchtverontreinigende stoffen in Nederland. Het is voor bijna 90% afkomstig uit de landbouw. De ammoniak komt vooral vrij bij de produktie van mest in de
Nadere informatie