KINDERARMOEDE IN VLAANDEREN

Transcriptie

1 KINDERARMOEDE IN VLAANDEREN Studiedienst van de Vlaamse Regering VOORWOORD Beste lezer, Hierbij de resultaten van een analyse van de Studiedienst van de Vlaamse Regering over kinderarmoede in Vlaanderen. Deze oefe ning gebeurde ter aanvulling van de gegevens opgenomen in de Vlaamse Armoedemonitor. In de recent verschenen Vlaamse Armoedemonitor zijn indicatoren opgenomen over de armoedesituatie bij kinderen van 0 tot jaar. Om uitspraken te doen over verschillen binnen deze groep is de steekproef van de gebruikte EU-SILC-survey te klein. Daarom worden hier de resultaten gepresenteerd van een oefening waarbij 2 jaargangen van de EU-SILC-survey werden samengevoegd. Dat zorgt ervoor dat uitspraken mogelijk worden over de verschillen tussen kinderen naar leeftijd, gezinssituatie, huisvestingssituatie of nationaliteit. De EU-SILCresultaten worden aangevuld met de resultaten van de Kind en Gezin-indicator over geboorten in kansarme gezinnen. Deze oefening brengt de ongeveer kinderen in Vlaanderen tussen 0 en jaar in beeld die onder de Europese armoederisicodrempel zitten. Het grootste armoederisico zit bij de kinderen in 1 oudergezinnen (3%), in gezinnen waar niemand werkt (0%), in niet -EU-gezinnen (53%) en in huurwoningen (3%). % van de kinderen in één oudergezinnen en % van de kinderen in gezinnen waar niemand werkt, leeft in een huishouden dat zich geen maaltijd met vlees, kip of vegetarisch alternatief kan veroorloven om de 2 dagen. Bijna één op 3 kinderen in niet-eu-gezinnen leeft in een huishouden dat er om financiële reden niet in slaagt de woning voldoende te verwarmen. 3% van de kinderen in een gezin waar niemand werkt, kan een onverwachte noodzakelijke uitgave van 00 euro niet uit eigen middelen betalen. Onze eigen Kind en Gezin-indicator die niet alleen kijkt naar het inkomen van het gezin maar ook naar de opleiding en de arbeidssituatie van de ouders, de huisvesting en de gezondheid van het gezin en naar de ontwikkeling van het kind, toont een verdubbeling van het aantal geboorten in kansarme gezinnen in de laatste 10 jaar. Hoog tijd dus om actie te ondernemen. Deze oefening die jaarlijks zal gebeuren, zal de noodzakelijke analyses aanleveren om het beleid inzake kinderarmoede bij te sturen. Ingrid Lieten Viceminister-president van de Vlaamse Regering en Vlaams Minister van Innovatie, Overheidsinvesteringen, Media en Armoedebestrijding

2 INHOUD Inkomen en deprivatie Arbeid Huisvesting Indicatoren Kinderen onder de armoederisicodrempel Situatie per groep Europese vergelijking Diepte van de inkomensarmoede Situatie per groep Subjectieve beoordeling van de inkomenssituatie Situatie per groep Materiële deprivatie Samengestelde maat: situatie per groep Samengestelde maat: Europese vergelijking Voedingsproblemen Vakantieparticipatie Onverwachte uitgave aankunnen Achterstallige betalingen Geboorten in kansarme gezinnen Evolutie Jobloze huishoudens Evolutie Europese vergelijking Woonkosten zware last Situatie per groep Slechte woningkwaliteit Situatie per groep Woning onvoldoende kunnen verwarmen Situatie per groep I1 I2 I3 I I5 I6 I I I I10 I11 A1 A2 H1 H2 H3

3 Indicator I1 Kinderen onder de armoederisicodrempel: situatie per groep Percentage kinderen (0 tot jaar) met een gestandaardiseerd beschikbaar huishoudinkomen onder de Vlaamse regionale armoederisicodrempel (= 60% van het mediaan gestandaardiseerd huishoudinkomen in het Vlaams Gewest) na sociale transfers, in de periode % kinderen onder armoederisicodrempel jaar jaar Kind in EU-gezin** Kind in niet-eu-gezin * Werkintensiteit (W): het aantal werkelijk gewerkte maanden in een jaar door de volwassen leden van het huishouden ten opzichte van het aantal maanden dat de volwassen leden zouden kunnen werken. ** Kind in EU-gezin: alle volwassen leden van het gezin hebben EU-nationaliteit; kind in niet-eu-gezin: minstens 1 volwassene heeft nationaliteit van buiten de EU.

4 De meeste van de indicatoren opgenomen in deze indicatorenset over kinderarmoede zijn gebaseerd op de samenvoeging van de dat asets van EU-SILC 200 en EU-SILC 200. Dat zorgt ervoor dat het aantal Vlaamse kinderen opgenomen in de steekproef een stuk groter wordt (N=3.555) wat de betrouwbaarheid van de cijfergegevens behoorlijk vergroot. Als gewerkt zou worden met slechts 1 jaargang van de EU- SILC-dataset zou men moeilijker uitspraken kunnen doen over de situatie van kleinere subgroepen zoals bijvoorbeeld de 0 - tot 2-jarigen of de 3- tot 5-jarigen. De Studiedienst van de Vlaamse Regering maakt bij de monitoring van de armoedesituatie in Vlaanderen gebruik van een Vlaamse regionale armoederisicodrempel. Deze regionale armoederisicodrempel verschilt van de nationale armoederisicodrempel die tradi tioneel door de federale Algemene Directie Statistiek (ADSEI) wordt gebruikt. Voor de bepaling van de nationale armoederisicodrempel worden alle Belgische inkomens in rekening gebracht. Bij de bepaling van de Vlaamse regionale armoederisicodrempel wordt enkel reken ing gehouden met de inkomens in het Vlaamse Gewest. Op deze manier worden de Vlaamse armoedecijfers niet vertekend door de inkome ns in de andere gewesten, hetgeen aangewezen is als de armoedesituatie in Vlaanderen op zichzelf wordt bekeken of wordt vergelek en met de situatie in andere Europese landen of regio's. De Vlaamse regionale armoederisicodrempel (= 60% van het mediaan gestandaardiseerde huishoudinkomen in het Vlaamse Gewest) la g volgens de EU-SILC-survey van 200 voor een alleenstaande op 11.5 euro per jaar of 32 euro per maand. In 200 ging het om euro per jaar of 60 euro per maand. Voor elke bijkomende volwassene in het huishouden wordt dat bedrag verhoogd met een fact or 0,5, voor elk kind met een factor 0,3. Voor een gezin met 2 volwassenen en 2 kinderen (1 + 0,5 + 0,3 + 0,3) lag de armoederisicodr empel in 200 zo op 1.5 euro per maand, in 200 op euro per maand (= armoederisicodrempel van een alleenstaande x 2,1). Het huishoudinkomen van de kinderen opgenomen in de survey van 200 wordt vergeleken met de armoederisicodrempel van 200, het inkomen van de kinderen in de survey van 200 met de armoederisicodrempel van 200. Er wordt vanuit gegaan dat personen die l even in een huishouden dat moet rondkomen met een inkomen onder die drempel, een verhoogd risico lopen op armoede. In de periode leefde 13% van de Vlaamse kinderen (ongeveer kinderen) in een huishouden dat moet rondkomen met een inkomen onder de Vlaamse regionale armoederisicodrempel. Dat aandeel ligt even hoog als het aandeel personen van 0 tot jaar met een inkomen onder de armoederisicodrempel. De armoedesituatie van kinderen verschilt niet naar geslacht. Naar leeftijd lijkt de situatie van de groep tussen 6 en 11 jaa r iets beter dan de situatie van de andere groepen al blijven de verschillen tussen de leeftijdsgroepen beperkt. Naar huishoudtype zijn vooral de kinderen in eenoudergezinnen en in mindere mate ook kinderen in grote gezinnen er minder goed aan toe. Hetzelfde geldt voor kinderen in gezinnen waar niemand werkt (werkintensiteit = 0) of slechts beperkt wordt gewerkt (werkintensiteit tussen 0 en 0,5), voor ki nderen die leven in een gezin dat de eigen woning huurt en voor kinderen in een gezin waarvan minstens 1 volwassen lid een nationaliteit heeft van een land van buiten de Europese Unie. Hierbij dient opgemerkt te worden dat in de EU-SILC-survey bepaalde kwetsbare bevolkingsgroepen (zoals personen in collectieve huishoudens, personen die illegaal in het land verblijven of dak- en thuislozen) niet of nauwelijks vertegenwoordigd zijn. De hier vermelde armoedecijfers lijken dus eerder een onderschatting van de werkelijkheid.

5 Denemarken Slovenië Finland Vlaams Gewest Cyprus Zweden Nederland Tsjechië Duitsland Oostenrijk Frankrijk België Slovakije Estland Ierland Hongarije Malta EU2 Luxemburg Portugal Griekenland Letland Litouwen Polen Spanje Verenigd Koninkrijk Italië Bulgarije % kinderen onder armoederisicodrempel Indicator I2 Kinderen onder de armoederisicodrempel: Europese vergelijking Percentage kinderen (0 tot jaar) met een gestandaardiseerd beschikbaar huishoudinkomen onder de armoederisicodrempel (= 60% van het mediaan gestandaardiseerde huishoudinkomen van elk land, bij het Vlaams Gewest gaat het om 60% van het mediaan gestandaardiseerde huishoudinkomen in het Vlaams Gewest) en armoederisicodrempel in elk land, in de periode (telkens gemiddelde van 200 en 200) en 2 lidstaten van de Europese Unie Vlaams Gewest: samengestelde dataset EU-SILC , Algemene Directie Statistiek (berekeningen SVR); EU2-landen: Eurostat hoogte van de armoederisicodrempel in euro 0 0 % kinderen onder armoederisicodrempel (linkse as) hooge van de armoederisicodrempel in euro (rechtse as) Het armoederisicopercentage bij de Vlaamse kinderen (13%) lag in de periode duidelijk lager dan het EU2-gemiddelde (20%). Vlaanderen haalt daarmee een de plaats in de EU2. Denemarken, Slovenië en Finland voeren de rangschikking aan. Het is opval lend dat verschillende Oost- en Centraal-Europese landen niet beduidend slechter scoren dan de West- en Noord-Europese landen, terwijl de levensstandaard in die eerste groep landen toch lager ligt. Dat heeft te maken met het feit dat het hier gaat om een relatiev e armoedemaat, berekend op basis van het mediaaninkomen in elk land afzonderlijk. Dat gebeurt vanuit de redenering dat een mini maal aanvaardbare levensstandaard - en dus ook de armoederisicodrempel - sterk afhankelijk is van de specifieke sociaaleconomische situatie van het land in kwestie. In de grafiek is op de rechteras de hoogte van de armoederisicogrens in elk land af te lezen. Daaruit blijkt dat de armoederisicogrens sterk verschilt van land tot land. Daarmee moet bij de vergelijking van de armoederisicopercentages zeker rekening gehouden worden.

6 % personen onder drempel Indicator I3 Diepte van de inkomensarmoede: situatie per groep Percentage kinderen (0 tot jaar) en percentage personen (0 tot jaar) met een gestandaardiseerd beschikbaar huishoudinkomen onder 0%, 50%, 60% (= regionale armoederisicodrempel) en 0% van het regionale mediaan gestandaardiseerd huishoudinkomen na sociale transfers, in de periode Aantal personen % personen 12,6 13, 13,6 13, 12, 11, tot jaar 0 tot jaar Onder 0% van het mediaaninkomen Onder 50% van het mediaaninkomen Onder 60% van het mediaaninkomen (armoederisicodrempel) Onder 0% van het mediaaninkomen Om zicht te krijgen op de spreiding van de inkomens rond de armoederisicodrempel en dus de diepte van de inkomensarmoede kan men de hoogte van de armoederisicodrempel laten variëren. In de periode leefde 20% van de Vlaamse kinderen in een gezin met een inkomen lager dan 0% van het regionale mediaaninkomen, % in een gezin met een inkomen lager dan 50% van het mediaaninko men en 3% lager dan 0% van het mediaaninkomen. Die cijfers zijn nagenoeg identiek aan de cijfers voor de totale Vlaamse bevolkin g (0 tot jaar).

7 Indicator I Subjectieve beoordeling van de inkomenssituatie: situatie per groep Percentage kinderen (0 tot jaar) dat leeft in een huishouden dat volgens de referentiepersoon (zeer) moeilijk rondkomt met het beschikbare inkomen % kinderen in gezin dat (zeer) moeilijk rondkomt jaar 12- jaar Kind in gezin onder armoededrempel Kind in gezin boven armoededrempel Kind in EU-gezin** Kind in niet-eu-gezin * Werkintensiteit (W): het aantal werkelijk gewerkte maanden door alle leden van het huishouden ten opzichte van het aantal werkbare maanden tijdens het referentiejaar. ** Kind in EU-gezin: alle volwassen leden van het gezin hebben EU-nationaliteit; kind in niet-eu-gezin: minstens 1 volwassene heeft nationaliteit van buiten de EU. Bij de indicatoren I1 tot I3 wordt op een objectieve manier nagegaan of het inkomen waarover mensen zelf zeggen te beschikken al dan niet boven een bepaalde drempel ligt. Maar de inkomensgerelateerde verwachtingen en behoeften verschillen van mens tot mens e n zijn afhankelijk van de specifieke leefsituatie van elk individueel gezin (huis in volle eigendom of nog af te betalen, gezondhei dstoestand van de gezinsleden...). De objectieve vergelijking van het beschikbare inkomen met de armoededrempel wordt daarom best aangevuld met een subjectieve inschatting van het inkomen door de betrokkenen zelf. In de periode leefde % van de Vlaamse kinderen (ongeveer kinderen) in een huishouden waarvan de referentiepersoon zelf aangeeft (zeer) moeilijk rond te komen met het beschikbare inkomen. Dat ligt iets hoger dan het aandee l personen in subjectieve armoede bij de totale bevolking (12%). Naar leeftijd en geslacht blijven de verschillen beperkt. Dat is niet het geval bij de andere opdelingen. Kinderen uit eenoud ergezinnen en grote gezinnen scoren duidelijk minder goed dan andere kinderen. Hetzelfde geldt voor kinderen in gezinnen waar niet of beper kt wordt gewerkt, kinderen in gezinnen die hun woning huren en kinderen in een gezin waar minstens 1 volwassene een nationaliteit van een land van buiten de EU heeft. Het is ten slotte weinig verwonderlijk dat een groot deel van de gezinnen met een inkomen onder de armoederisicodrempel zelf aangeven dat ze moeilijk rondkomen met dat inkomen. Maar ook bij de gezinnen boven de armoededrempe l geeft een niet onbelangrijk aandeel aan moeilijk rond te komen.

8 Indicator I5 Materiële deprivatie - samengestelde maat: situatie per groep Percentage kinderen (0 tot jaar) dat leeft in een huishouden dat minstens 3 van volgende items mist omwille van financiële redenen: een maaltijd met vis, vlees of kip om de 2 dagen, 1 week vakantie per jaar, een wasmachine, een kleuren-tv, een telefoon, een auto, de rekeningen voor huur, hypotheek, nutsvoorzieningen of andere aankopen kunnen betalen, het huis degelijk kunnen verwarmen, beperkte onverwachte financiële uitgave kunnen doen % kinderen in gezin met materiële deprivatie jaar 12- jaar Kind in gezin onder armoededrempel Kind in gezin boven armoededrempel Kind in EU-gezin Kind in niet-eu-gezin * Werkintensiteit (W): het aantal werkelijk gewerkte maanden door alle leden van het huishouden ten opzichte van het aantal werkbare maanden tijdens het referentiejaar. ** Kind in EU-gezin: alle volwassen leden van het gezin hebben EU-nationaliteit; kind in niet-eu-gezin: minstens 1 volwassene heeft nationaliteit van buiten de EU. Recentelijk werd op Europees niveau een armoede-indicator ontwikkeld die niet zozeer focust op het inkomen zelf, maar op het feit of men mede dankzij dit inkomen kan genieten van een minimale levensstandaard. Dat gebeurt door na te gaan hoeveel basisitems (uit e en lijst van items) elk gezin moet missen omwille van financiële redenen. Vervolgens wordt per land of regio het percentage individu en berekend dat leeft in een gezin dat niet beschikt over minstens 3 van de items. In de periode leefde % van de Vlaamse kinderen (ongeveer kinderen) in een materieel gedepriveerd gezin (mist minstens 3 items om financiële redenen). Dat ligt iets hoger dan het aandeel materieel gedepriveerden bij de totale bevolking (6%). Net als bij de andere indicatoren geldt ook hier dat het vooral de kinderen in eenoudergezinnen en grote gezinnen minder goed scoren, net als de kinderen in gezinnen waar niet of beperkt wordt gewerkt, in gezinnen die hun huis huren, in gezinnen waarvan minstens 1 volwa ssene een nationaliteit heeft van buiten de EU en in gezinnen onder de armoederisicodrempel.

9 Luxemburg Nederland Zweden Denemarken Vlaams Gewest Finland Spanje Slovenië Estland Oostenrijk België Duitsland Ierland Frankrijk Malta Verenigd Koninkrijk Italië Tsjechië Griekenland EU2 Portugal Cyprus Litouwen Slovakije Polen Letland Hongarije Roemenië Bulgarije % kinderen in materiële deprivatie Indicator I6 Materiële deprivatie - samengestelde maat: Europese vergelijking Percentage kinderen (0 tot jaar) dat leeft in een huishouden dat minstens 3 van volgende items mist omwille van financiële redenen in periode (telkens gemiddelde van 200 en 200): een maaltijd met vis, vlees of kip om de 2 dagen, 1 week vakantie per jaar, een wasmachine, een kleuren-tv, een telefoon, een auto, de rekeningen voor huur of hypotheek en nutsvoorzieningen kunnen betalen, het huis degelijk kunnen verwarmen, beperkte onverwachte financiële uitgave kunnen doen en 2 lidstaten van de Europese Unie Vlaams Gewest: samengestelde dataset EU-SILC , Algemene Directie Statistiek (berekeningen SVR); EU2-landen: Eurostat Het aandeel materieel gedepriveerde kinderen lag in de periode in het Vlaamse Gewest (%) duidelijk lager dan het EU2- gemiddelde (20%). Vlaanderen haalt daarmee een 5de plaats in de EU2 na Luxemburg, Nederland, Zweden en Denemarken. In tegenstelling tot bij de armoederisicopercentages (zie I2) scoren de Oost- en Centraal-Europese landen nu wel duidelijk slechter dan de Noord- en West-Europese landen. Slovenië en Estland vormen op dit vlak opvallende uitzonderingen.

10 Indicator I Materiële deprivatie - voedingsproblemen Percentage kinderen (0 tot jaar) dat leeft in een huishouden dat zich geen maaltijd met vlees, kip, vis of vegetarisch alternatief kan veroorloven om de 2 dagen % kinderen in gezin met voedingsproblemen jaar jaar Kind in gezin onder armoededrempel Kind in gezin boven armoededrempel 1 * Werkintensiteit (W): het aantal werkelijk gewerkte maanden voor alle volwassen leden van het huishouden ten opzichte van het aantal werkbare maanden tijdens het referentiejaar. In de periode leefde 2% van de Vlaamse kinderen (ongeveer kinderen) in een huishouden dat zich niet om de 2 dag en een maaltijd met vlees, vis, kip of een vegetarisch alternatief kan permitteren. Dat komt overeen met het aandeel personen me t voedingsproblemen in de totale bevolking (2%). Bij een aantal groepen kinderen ligt dat aandeel beduidend hoger: kinderen in eenoudergezinnen, kinderen in gezinnen waar niemand werkt en kinderen in gezinnen met een inkomen onder de armoederisicodremp el. De opdeling naar nationaliteit is niet mogelijk wegens het lage aantal kinderen met voedingsproblemen.

11 Indicator I Materiële deprivatie - vakantieparticipatie Percentage kinderen (0 tot jaar) dat leeft in een huishouden dat zich per jaar geen week vakantie buitenshuis kan veroorloven % kinderen in gezin zonder week vakantie jaar 12- jaar Kind in gezin onder armoededrempel Kind in gezin boven armoededrempel Kind in EU-gezin** Kind in niet-eu-gezin 2 * Werkintensiteit (W): het aantal werkelijk gewerkte maanden voor alle volwassen leden van het huishouden ten opzichte van het aantal werkbare maanden tijdens het referentiejaar. ** Kind in EU-gezin: alle volwassen leden van het gezin hebben EU-nationaliteit; kind in niet-eu-gezin: minstens 1 volwassene heeft nationaliteit van buiten de EU. In de periode leefde % van de Vlaamse kinderen (ongeveer kinderen) in een huishouden dat zich geen week vaka ntie buitenshuis kan veroorloven. Dat aandeel ligt iets hoger dan bij de totale bevolking (16%). Ook hier scoren dezelfde groepen kinderen beduidend minder goed: kinderen in eenoudergezinnen, kinderen in gezinnen waar niet of beperkt wordt gewerkt, kinderen in gez innen die hun woning huren, kinderen in een niet-eu-gezin en kinderen in gezinnen met een inkomen onder de armoederisicodrempel.

12 Indicator I Materiële deprivatie - onverwachte uitgave aankunnen Percentage kinderen (0 tot jaar) dat leeft in een huishouden dat een onverwachte noodzakelijke uitgave (00 euro) niet uit eigen middelen kan betalen % kinderen in gezin dat onverwachte uitgave niet aankan jaar 12- jaar Kind in gezin onder armoededrempel Kind in gezin boven armoededrempel 5 11 Kind in EU-gezin** Kind in niet-eu-gezin * Werkintensiteit (W): het aantal werkelijk gewerkte maanden voor alle volwassen leden van het huishouden ten opzichte van het aantal werkbare maanden tijdens het referentiejaar. ** Kind in EU-gezin: alle volwassen leden van het gezin hebben EU-nationaliteit; kind in niet-eu-gezin: minstens 1 volwassene heeft nationaliteit van buiten de EU. In de periode leefde % van de Vlaamse kinderen (ongeveer kinderen) in een huishouden dat een onverwachte noodzakelijke uitgave (00 euro) niet uit eigen middelen kan betalen. In de totale bevolking (0 tot jaar) is dat bij 16% v an de bevolking het geval. Deze indicator geeft aan of gezinnen al dan niet beschikken over een beperkte financiële buffer. Bij de volgende g roepen is dat beduidend minder het geval dan bij andere groepen: kinderen in eenoudergezinnen of grote gezinnen, kinderen in gezinnen waar niet of beperkt wordt gewerkt, kinderen in gezinnen die hun woning huren, kinderen in een niet-eu-gezin en kinderen in gezinnen met een inkomen onder de armoederisicodrempel.

13 Indicator I10 Materiële deprivatie - achterstallige betalingen Percentage kinderen (0 tot jaar) dat leeft in een huishouden met minstens 1 achterstallige betaling voor hypotheek/huur, nutsvoorzieningen (gas, elektriciteit, water) en leningen (aankopen op afbetaling of andere leningen) tijdens het afgelopen jaar % kinderen in gezin met achterstallen jaar 12- jaar Kind in gezin onder armoededrempel Kind in gezin boven armoededrempel 32 5 Kind in EU-gezin** Kind in niet-eu-gezin 3 * Werkintensiteit (W): het aantal werkelijk gewerkte maanden voor alle volwassen leden van het huishouden ten opzichte van het aantal werkbare maanden tijdens het referentiejaar. ** Kind in EU-gezin: alle volwassen leden van het gezin hebben EU-nationaliteit; kind in niet-eu-gezin: minstens 1 volwassene heeft nationaliteit van buiten de EU. In de periode leefde % van de Vlaamse kinderen (ongeveer kinderen) in een gezin met minstens 1 achterstallige betaling voor huur of hypotheek, elekticiteit, water of gas of een andere lening (aankopen of afbetaling). Dat ligt hoger da n het aandeel personen met achterstallen in de totale bevolking (%). Ook hier scoren dezelfde groepen minder goed: kinderen uit eenoudergezinnen en grote gezinnen, kinderen in gezinnen waar niet of beperkt wordt gewerkt, kinderen in gezinnen die hun huis huren, kinderen in niet- EU-gezinnen en kinderen in gezinnen met een inkomen onder de armoederisicodrempel.

14 aantal geboorten Indicator I11 Geboorten in kansarme gezinnen: evolutie Aantal geboorten in kansarme gezinnen volgens de criteria van Kind en Gezin en aandeel geboorten in kansarme gezinnen ten opzichte van totaal aantal geboorten Tijd Kind en Gezin % van totaal aantal geboorten Aantal % van totaal, 5, 5, 5, 5, 5, 6,,3,,3 Kind en Gezin ontwikkelde begin jaren '0 een indicator die verschillende aspecten van de armoedesituatie van pasgeborenen te gelijk in rekening tracht te brengen. Aan de hand van het maandinkomen van het gezin, de opleiding en de arbeidssituatie van de ouders, de ontwikkeling van de kinderen, de huisvesting en de gezondheidssituatie van het gezin, wordt nagegaan hoeveel kinderen geboren worden in kansarme gezinnen. Een gezin wordt als kansarm beschouwd als het op minstens 3 van de voorgenoemde criteria zwak scoort. I n 200 was dat bij 5.2 geboorten of,3% van het totale aantal geboorten in Vlaanderen het geval. Het aantal geboorten in kansarme gezinnen is na een aantal jaren min of meer stabiel te zijn gebleven, sinds 2005 sterk toegenomen. Deze kansarme gezinnen hebben veelal te kampen met een complex geheel van problemen. Een laag maandinkomen, een lage opleidin g van minstens één van beide ouders en een zwakke arbeidssituatie van de ouders, komt bij goed op 10 van deze gezinnen voor. Bijna de helft van deze gezinnen is slecht gehuisvest. Bijna op 10 van de kinderen geboren in een kansarm gezin woont in de grootste den Antwerpen en Gent. Van goed 6 op 10 kinderen geboren in een kansarm gezin beschikte de moeder bij haar geboorte niet over de Belgische nationaliteit.

15 % kinderen in jobloze huishoudens Indicator A1 Kinderen in jobloze huishoudens: evolutie Percentage kinderen (0 tot jaar) dat leeft in een huishouden zonder betaald werk (werkloos of inactief) Tijd EAK, Algemene Directie Statistiek Volgens de gegevens van de Arbeidskrachtenequête (EAK) leefde in 200 6% van de Vlaamse kinderen in een gezin waar niemand we rkt. Dit percentage is de laatste jaren nagenoeg stabiel gebleven. Uit de EU-SILC-gegevens (zie I1) blijkt dat net bij de gezinnen zonder arbeidsinkomen (werkintensiteit = 0) de hoogste armoederisicopercentages worden gemeten. In de periode liep 0% van de kinderen in een gezin waar geen enkele volwassene werkt een verhoogd risico op armoede.

16 Slovenië Cyprus Luxemburg Griekenland Nederland Oostenrijk Vlaams Gewest Portugal Italië Tsjechië Polen Slovakije Frankrijk Denemarken Spanje Malta Roemenië EU2 Letland Litouwen België Bulgarije Estland Hongarije Ierland Verenigd Koninkrijk % kinderen in jobloze huishoudens Indicator A2 Jobloze huishoudens: Europese vergelijking Percentage kinderen (0 tot jaar) dat leeft in een huishouden zonder betaald werk en 2 lidstaten van de Europese Unie Tijd 200 EAK, Eurostat en Algemene Directie Statistiek Inzake kinderen in jobloze huishoudens bezet Vlaanderen (6%) in de Europese ranking een plaats tussen de best presterende la nden en de middenmoot. Er wordt beduidend beter gescoord dan het Europese gemiddelde (10%) maar tegelijk presteren verschillende landen beter.

17 Indicator H1 Woonkosten zware last: situatie per groep Percentage kinderen (0 tot jaar) dat leeft in een huishouden waar volgens de referentiepersoon de totale woonkost (huur en aflossing van de lening, verzekering, taksen, onderhoud en nutsvoorzieningen) een zware last vormt voor het huishoudinkomen % kinderen in gezin met zware woonkosten jaar jaar Kind in gezin onder armoededrempel Kind in gezin boven armoededrempel 1 Kind in EU-gezin** Kind in niet-eu-gezin 2 * Werkintensiteit (W): het aantal werkelijk gewerkte maanden voor alle volwassen leden van het huishouden ten opzichte van het aantal werkbare maanden tijdens het referentiejaar. ** Kind in EU-gezin: alle volwassen leden van het gezin hebben EU-nationaliteit; kind in niet-eu-gezin: minstens 1 volwassene heeft nationaliteit van buiten de EU. In de periode leefde % van de Vlaamse kinderen (ongeveer kinderen) in een huishouden waar de woonkosten een zware last vormen voor het huishoudbudget. Dat ligt iets hoger dan groep personen met zware woonkosten bij de totale bevolkin g (%). Ook hier zijn weer dezelfde groepen het slechtst af: kinderen in eenoudergezinnen en grote gezinnen, kinderen in gezinnen waa r niet of beperkt wordt gewerkt, kinderen in gezinnen die hun huis huren, kinderen in gezinnen waar minstens 1 volwassene een nationali teit heeft van buiten de EU en kinderen in gezinnen met een inkomen onder de armoederisicodrempel.

18 Indicator H2 Slechte woningkwaliteit: situatie per groep Percentage kinderen (0 tot jaar) dat leeft in een huis met één of meer van volgende problemen: lekkend dak, schimmel en vocht, rottende ramen en deuren % kinderen in gezin met slechte woonkwaliteit jaar 12- jaar Kind in gezin onder armoededrempel Kind in gezin boven armoededrempel Kind in EU-gezin** Kind in niet-eu-gezin 16 * Werkintensiteit (W): het aantal werkelijk gewerkte maanden voor alle volwassen leden van het huishouden ten opzichte van het aantal werkbare maanden tijdens het referentiejaar. ** Kind in EU-gezin: alle volwassen leden van het gezin hebben EU-nationaliteit; kind in niet-eu-gezin: minstens 1 volwassene heeft nationaliteit van buiten de EU. In de periode leefde % van de Vlaamse kinderen (ongeveer kinderen) in een huis met een lekkend dak, schimmel of vocht en/of rottende ramen of deuren. Dat ligt iets hoger dan het aandeel personen dat woont in een huis met problemen in de totale bevolking (13%). Ook hier zijn weer grotendeels dezelfde groepen het slechtst af: kinderen in eenoudergezinnen en grote gezin nen, kinderen in gezinnen waar niet of beperkt wordt gewerkt, kinderen in gezinnen die hun huis huren en kinderen in gezinnen met een inkomen onder de armoederisicodrempel. Opvallend is echter ook het verschil naar leeftijd: de jongste leeftijdsgroepen scoren minder goed dan de oudere leeftijdsgroepen.

19 Indicator H3 Woning onvoldoende kunnen verwarmen: situatie per groep Percentage kinderen (0 tot jaar) dat leeft in een huishouden dat er om financiële redenen niet in slaagt de woning voldoende te verwarmen % kinderen in gezin met verwarmingsproblemen jaar 12- jaar Kind in gezin onder armoededrempel Kind in gezin boven armoededrempel 2 6 Kind in EU-gezin** Kind in niet-eu-gezin 31 * Werkintensiteit (W): het aantal werkelijk gewerkte maanden voor alle volwassen leden van het huishouden ten opzichte van het aantal werkbare maanden tijdens het referentiejaar. ** Kind in EU-gezin: alle volwassen leden van het gezin hebben EU-nationaliteit; kind in niet-eu-gezin: minstens 1 volwassene heeft nationaliteit van buiten de EU. In de periode leefde % van de Vlaamse kinderen (ongeveer kinderen) in een huishouden dat wegens financiële problemen moeite heeft om de woning voldoende te verwarmen. Dat ligt ongeveer even hoog als de groep met verwarmingsproblemen bij de totale bevolking (%). Ook hier zijn weer dezelfde groepen het slechtst af: kinderen in eenoudergezinnen en grote gezinnen, kinderen in gezinnen waar niet of beperkt wordt gewerkt, kinderen in gezinnen die hun huis huren, kinderen in niet -EU-gezinnen en kinderen in gezinnen met een inkomen onder de armoederisicodrempel.