Project Evaluatie Kindergemeenteraad De Wolden 2016

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Project Evaluatie Kindergemeenteraad De Wolden 2016"

Transcriptie

1 Gemeenteraad Project Evaluatie Kindergemeenteraad De Wolden 2016 Evaluatie Kindergemeenteraad 12 mei 2016 Projectgroepleden: Douwe Oosterveen (Gb) (voorzitter) Karin Brouwer-Dekker (CDA) Suzan Flokstra-Beute (Griffie) Pagina 1 van 30

2 Inhoudsopgave Inleiding 3 Hoofdstuk 1 Huidige Kindergemeenteraad De Wolden 4 Hoofdstuk 2 Uitkomsten enquêtes 6 Hoofdstuk 3 Alternatieve vormen 8 Hoofdstuk 4 Conclusies 13 Hoofdstuk 5 Aanbevelingen 16 Bijlagen 17 Pagina 2 van 30

3 Inleiding Naar aanleiding van de aangenomen motie Kindergemeenteraad, ingediend door Gemeentebelangen (Gb) tijdens de behandeling van de Kadernota 2016, is in februari 2016 gestart met de uitvoering van deze motie. Op 25 juni 2015 heeft de raad middels de motie besloten: Na de Kindergemeenteraad 2015 de ervaringen met de gehouden kindergemeenteraden te evalueren en, wanneer de evaluatie daartoe aanleiding geeft, te onderzoeken of met een andere invulling van de Kindergemeenteraad, het doel: Kinderen kennis te laten maken met het democratische besluitvormingsproces, gecontinueerd kan worden. Gemeentebelangen had voor het indienen van deze motie de volgende zaken in overweging genomen: Alle basisscholen met de geplande organisatie van de Kindergemeenteraad in oktober 2015 een kans hebben gekregen om mee te doen; Kinderen met de Kindergemeenteraad en een aanvullend lesprogramma kennis maken met de lokale democratie en besluitvormingsproces van de gemeenteraad; Door het grote succes en enthousiasme continuering vals wenselijk wordt ervaren. Gemeentebelangen heeft deze motie ingediend, 1: omdat niet het middel, maar het doel, kinderen kennis laten maken met de (gemeentelijke) politiek, voorop dient te staan. En 2: Andere vormen van invulling van de Kindergemeenteraad mogelijk zijn, zoals het spel democracity. Eind 2015 heeft het presidium besloten drie projectgroepen in te stellen. 1 Voor de Evaluatie kindergemeenteraad werd voorgesteld dat de projectgroep zou bestaan uit Douwe Oosterveen (Gb) (voorzitter), Karin Brouwer-Dekker (CDA), een stagiair en Suzan Flokstra-Beute (griffie). Door het presidium werd voorgesteld om contact te leggen met ProDemos in Den Haag en een stagiair(e) in te schakelen om deze opdracht samen met de projectgroep uit te voeren. Contact met ProDemos bleek niet noodzakelijk, omdat de benodigde informatie via de website prodemos.nl voldoende beschikbaar was. Wanneer behandeling in de gemeenteraad op 26 mei 2016 daar aanleiding toe geeft, zal de projectgroep contact opnemen met ProDemos. In februari 2016 heeft de projectgroep vragenlijsten opgesteld. Deze vragenlijsten zijn verzonden naar de vier groepen (leerlingen, docenten en directie, fractiecoaches en raad/college/griffie). De vragenlijsten konden van 1 tot en met 14 maart 2016 worden ingeleverd bij de griffie. De projectgroep heeft de uitslagen bekeken en beoordeeld. In hoofdstuk 2 worden de uitkomsten van de enquêtes besproken. Op basis van de uitkomsten zijn een aantal conclusies getrokken. Alternatieve vormen staan beschreven in hoofdstuk 3. Hoofdstuk 4 betreft de conclusies en hoofdstuk 5 de aanbevelingen. In het eerste hoofdstuk volgt een beschrijving van de Kindergemeenteraad De Wolden zoals deze er in de huidige vorm uitziet. 1 Aanpak evaluatie vergaderstructuur, evaluatie kindergemeenteraad en instelling jongerenraad. Pagina 3 van 30

4 Hoofdstuk 1 Huidige Kindergemeenteraad De Wolden In 2013 vond de eerste Kindergemeenteraad De Wolden plaats. Wegens het succes, en om alle scholen de mogelijkheid te bieden een keer mee te doen, is het project Kindergemeenteraad ook in 2014 en 2015 georganiseerd. De gemeente De Wolden telt 15 basisscholen. Alle 15 scholen hebben de kans gehad om een keer mee te doen. Alle scholen, behalve de Harm Vonckschool in Ruinerwold, hebben een keer meegedaan. 2 Hoe werkt het? De Kindergemeenteraad richt zich op leerlingen uit groep 8 van de basisscholen in de gemeente De Wolden. Het project omvat de voorbereiding op school gevolgd door een Kindergemeenteraadsvergadering, met een raadsagenda en voorstellen, waarbij het winnende voorstel daadwerkelijk wordt uitgevoerd. Elke basisschool in De Wolden kon deelnemen met een fractie, bestaande uit drie of vier leerlingen uit groep 8. Omdat de gemeente veel basisscholen telt, wordt gewerkt met een inschrijfsysteem. Budget ten behoeve van het winnende voorstel De gemeente De Wolden stelt jaarlijks een budget van 750, - beschikbaar. De fracties (scholen) bereiden een voorstel voor, hoe dit budget moet worden ingezet. De bestemming moet een maatschappelijk doel dienen, waarvan alle kinderen in De Wolden profijt hebben. Lessen op school De scholen geven lessen in de weken voorafgaand aan de Kindergemeenteraad, waarin de gemeente en de lokale democratie aan bod komen. Daarvoor is een speciale leskoffer beschikbaar, die in september wordt uitgereikt. Deze koffer wordt gevuld met een lespakket dat is samengesteld door de raadsgriffie. Een excursie naar het gemeentehuis van De Wolden is ook onderdeel van het programma. Tijdens de excursie ontvangt de burgemeester de kinderen op zijn werkkamer en legt de griffier uit hoe de gemeenteraad vergadert in de raadszaal. 2 De Harm Vonckschool heeft in 2015 besloten niet mee te willen doenmet het project, omdat zij een kleine school zijn en dit project niet vonden passen in de toenmalige groep 8. Wel waren zij geïnteresseerd om in de toekomst deel te nemen. Pagina 4 van 30

5 Gastlessen door raadsleden Raadsleden hebben een actieve rol bij dit project. Zij helpen als fractiecoaches de 'fracties' bij de voorbereiding en geven een presentatie op de scholen, waarbij zij vertellen over de lokale democratie en hoe die is georganiseerd in De Wolden. De gemeenteraad van De Wolden startte in 2013 met de Kindergemeenteraad: op donderdag 17 oktober 2013 werd de eerste Kindergemeenteraad gehouden in de raadszaal van De Wolden. De Kindergemeenteraad 2014 vond plaats op donderdag 23 oktober De derde Kindergemeenteraad vond plaats op 15 oktober Het doel van het project is om kinderen al vroeg kennis te laten maken met democratische besluitvorming, bijvoorbeeld door hen mee te laten denken over de inrichting van hun eigen speel- en leefomgeving. Dat bevordert de bewustwording en overbrugt de kloof tussen politiek en jonge burgers. Om een indruk te krijgen van de Kindergemeenteraad hebben wij van het project 2014 een filmpje laten maken, deze is te bekijken op het YouTube-kanaal van de gemeenteraad De Wolden. Welke kosten en inspanning brengt het met zich mee? Het handboek Lokale politiek in De Wolden is door de griffie ontwikkeld en wordt ieder jaar geactualiseerd. De kosten voor dit project bedragen 750, - voor de uitvoering van de prijs. Daarnaast zijn er interne kosten, zoals reprokosten, en facilitaire kosten (koffie/thee/fris etc.). Voor de uitvoering van het project, wordt inzet gevraagd van de raadsleden (coaches), docenten en griffie. Bijdrage fractiecoaches Voor de fractiecoaches betekent deelname aan het project, het bijwonen van de informatiebijeenkomst, een bezoek brengen aan de klas, de klas helpen bij het bedenken van een voorstel en voorbereiden op de komende kindergemeenteraadsvergadering. Tot slot is het bijwonen van de vergadering een vast onderdeel, en indien nodig, de kinderen daarbij ondersteunen. Achteraf kan de begeleidende coach van het winnende voorstel helpen bij de uitvoering van het voorstel. Bijdrage docenten Van de docenten wordt het volgende gevraagd: het bijwonen van een informatiebijeenkomst, het plannen van het project in de lessen, aandacht besteden aan het project ter voorbereiding op de komst van het raadslid in de klas, het raadslid een dagdeel ontvangen en vervolgens om voorstel bedenken en op papier zetten. De kinderen worden uitgenodigd een bezoek te brengen aan het gemeentehuis en vervolgens zijn de docenten aanwezig tijdens de kindergemeenteraadsvergadering. De winnende klas is verantwoordelijk voor de uitvoering van het voorstel. Bijdrage griffie De griffie krijgt veel regelwerk, zoals het verzamelen van informatiemateriaal (leskoffertje), voorbereiden en organiseren van een bijeenkomst t.b.v. het uitreiken van het lesmateriaal, het onderhouden van contact met de docenten, het beoordelen van de voorstellen en organiseren van een raadsvergadering. Pagina 5 van 30

6 Hoofdstuk 2 Uitkomsten enquêtes De projectgroep heeft ervoor gekozen om vier verschillende enquêtes uit te zetten. De vier groepen bestonden uit: leerlingen, docenten en directie, fractiecoaches en raad/college/griffie. De vragenlijsten voor de leerlingen zijn alleen naar de kinderen toegestuurd die in 2015 aan het project Kindergemeenteraad hebben deelgenomen. De reden dat wij hiervoor gekozen hebben, is omdat eventuele contactgegevens van oudgroep 8- leerlingen niet te achterhalen waren omdat zij inmiddels op middelbare scholen buiten de gemeente De Wolden zitten. Concreet betekent dit dat 97 leerlingen van De Dissel, De Wezeboom, De Rozebottel en de Pr. Johan Frisoschool de enquête toegestuurd hebben gekregen. Response Van de leerlingen heeft 88% de enquête ingevuld. Van de groep directie en docenten is dat 120%; dit percentage ligt hoger dan 100% omdat we uit zijn gegaan van 15 scholen = 100%. In sommige gevallen waren er twee docenten van groep 8 en de directie heeft ook gelegenheid gekregen om te reageren. Van de fractiecoaches heeft 78% de enquête ingevuld en van de groep raad/college/griffie heeft 51% gereageerd. Uitkomsten In het algemeen zijn de uitkomsten van de enquête erg positief. Hoe hoger het cijfer, hoe hoger de waardering. Op pagina 18 e.v. zijn de enquêtes en uitkomsten bijgevoegd. Uitkomsten leerlingen Uit de enquête blijkt dat de leerlingen het project Kindergemeenteraad als zeer positief ervaren. Het gemiddelde cijfer (van 1 tot en met 5) was een 3,7. De kinderen geven aan dat ze er veel van hebben geleerd en blij zijn mee te hebben gedaan. Ze vonden het niet erg spannend om mee te doen. De hoogste waardering kreeg de vraag: Zat je in een fractie, zo ja, ben je blij dat je hebt meegedaan? Deze vraag werd met een 4,8 beoordeeld. De laagste waardering was voor vraag 3B (Vond je het spannend om mee te doen?). De opmerkingen die de leerlingen hadden gegeven, hebben vooral betrekking op het lesmateriaal dat in de klas werd behandeld (dat vond niet iedereen leuk) en het stemmen (dat kan eerlijker). Uitkomsten directie en docenten Deze groep heeft de Kindergemeenteraad gemiddeld heel erg hoog gewaardeerd. Ondanks een aantal kritische punten, zijn de docenten/directie heel erg lovend over dit project en dringen zij er op aan dit project voort te zetten. Vraag 1 (Hoe kijkt u terug op deelname) is gemiddeld met een 4,5 (van 1 tot en met 5) beoordeeld. De docenten vinden het lesmateriaal erg goed, de rondleiding nuttig en geven aan dat kinderen er veel van hebben geleerd. Vraag 6 (Wat vond u van de rondleiding in het gemeentehuis en de kennismaking met de burgemeester en griffier) is door hen het hoogst beoordeeld, met (van 1 tot en met 5) een 4,9. Vraag 3 (Was het eenvoudig een voorstel te bedenken) werd met een 3,9 het laagst beoordeeld. Uit de opmerkingen blijkt verder dat de docenten de Kindergemeenteraad regelmatig koppelen aan andere thema s en daar later in het jaar nog weer op terugkomen. Verder geven de docenten aan dat het kiezen van een voorstel in de klas soms als oneerlijk is ervaren. Pagina 6 van 30

7 Uitkomsten fractiecoaches De fractiecoaches spreken ook hun waardering uit over het project Kindergemeenteraad. Vraag 1 (Hoe kijkt u terug op uw deelname aan het project?) wordt met een 4,7 beoordeeld. Daarmee heeft deze vraag de hoogste waardering. De laagste waardering gaat naar vraag 6 (Bent u tevreden met de afloop van het project en de uitvoering van het voorstel?). De vraag is met een 3,2 beoordeeld. Ook vraag 4 (Wat vond u van uw rol tijdens de kindergemeenteraadsvergadering) is met een 3,6 iets lager beoordeeld. Uit de opmerkingen blijkt dat de rol van de docent mede bepalend is voor het enthousiasme in de klas. De inhoud van de voorstellen en de wijze van stemmen zijn andere aandachtspunten. Uitkomsten raad, college en griffie De response van deze groep was met 51% de laagste van allemaal. De waardering is positief. Vraag 1 (Hoe heeft u het project Kindergemeenteraad ervaren) en vraag 6 (Slaagt de KGR erin het doel te behalen, namelijk kinderen kennis te laten maken met democratische besluitvorming) zijn met een 4,4 het hoogst beoordeeld. De laagste waardering gaat naar vraag 5A (Was u aanwezig bij de uitvoering van het voorstel? Zo ja, wat vond u van de uitvoering van het voorstel?). Deze vraag is met een 3,6 beoordeeld. Ook bij deze groep komt het onderdeel stemmen terug in de opmerkingen, net als de uitvoerbaarheid van de voorstellen. Pagina 7 van 30

8 Hoofdstuk 3 Alternatieve vormen In hoofdstuk 1 staat een beschrijving van het huidige project Kindergemeenteraad De Wolden. In dit hoofdstuk staan vier alternatieve vormen van de Kindergemeenteraad omschreven. Alternatieven 1 tot en met 3 zijn opties die georganiseerd worden door ProDemos, daarom volgt nu eerst een beschrijving van deze organisatie. Prodemos ProDemos is het Huis voor democratie en rechtsstaat. ProDemos legt uit wat de spelregels zijn van de democratie en de rechtsstaat en laat zien wat je zelf kunt doen om invloed uit te oefenen - in de gemeente, de provincie, het land en Europa. Het Bezoekerscentrum van ProDemos bevindt zich recht tegenover het Binnenhof in Den Haag. Vanuit die plek bieden zij rondleidingen, educatieve programma s, debatten, exposities, cursussen en ook zaalruimte aan. ProDemos werkt samen met overheden, rechtbanken en onderwijsinstellingen. Ook doen zij zelf onderzoek. Meer informatie? Zie prodemos.nl/over-prodemos.com. Alternatief 1: Democracity Wat houdt het project in? Democracity is een interactief spel dat in het gemeentehuis uitgevoerd kan worden. Met het educatieve doe-programma Democracity zetten kinderen uit groep 7 en 8, of leerlingen van het praktijkonderwijs en het speciaal onderwijs, de eerste stappen in het gemeentehuis en maken kennis met democratische besluitvorming door samen een stad te gaan bouwen. Het is een interactief spel waarmee gemeenten op toegankelijk wijze de deuren openzetten voor alle basisscholen. Dit programma wordt één week gratis aangeboden door ProDemos. Daarna is het mogelijk het programma tegen betaling te laten uitvoeren. Het doel van Democracity is om samen een stad te bouwen. Letterlijk. Democracity bestaat uit verschillende elementen van een stad: woningen, sportfaciliteiten, scholen, groen, de brandweer etc. Voor de inrichting van de stad richten de kinderen verschillende politieke partijen op. Zij ervaren tijdens het spel dat overleg, argumentatie, meerderheid en consensus nodig zijn in een democratische samenleving. Tegelijk wordt de interesse gewekt voor democratische besluitvorming. Democracity is een educatief rollenspel voor kinderen in groep 7 en 8 van het basisonderwijs. Gemeenten kunnen de Democracity-kast bij ProDemos reserveren en klassen uitnodigen om het spel te komen spelen op het gemeentehuis. Het spel duurt ongeveer twee uur. ProDemos verzorgt de spelleiding. Democracity wordt gespeeld op het gemeentehuis bij voorkeur in de raadzaal, het lokale Huis van de Democratie. De klas neemt plaats in een grote kring. Samen vormen zij de volksvertegenwoordiging van een stad. De stad staat midden in de kring en bestaat alleen nog maar uit woningen. Het is aan de leerlingen om democratisch te beslissen wat er nog meer in de stad gebouwd gaat worden. Zijn dat bedrijven? Of moet er juist veel ruimte komen voor groen? En liever een groot ziekenhuis of toch een middelbare school? Het budget is beperkt, dus er moet echt gekozen worden. In eerste instantie wordt de klas opgedeeld in politieke fracties. Binnen de fracties worden korte partijprogramma s gemaakt met speerpunten. Vervolgens gaan de fracties weer in de grote kring met elkaar in debat. Uiteindelijk worden er een aantal beslissingen genomen en kan de stad afgebouwd worden. Pagina 8 van 30

9 Na het spel kunnen de kinderen vragen stellen aan bijvoorbeeld de burgemeester, een wethouder of enkele raadsleden. 3 Welke kosten en inspanning brengt het met zich mee? Een gemeente mag dit programma een week gratis uitproberen (vier dagen, twee groepen per dag), zolang de voorraad strekt en alleen indien niet eerder een Klassenbezoek@Gemeentehuis is afgenomen. De kosten bedragen dan 200, - om het spel naar het gemeentehuis laten vervoeren. Daarna is het mogelijk het programma tegen betaling te laten uitvoeren. Dan kost het 450, - per dag (twee groepen), plus de vervoerskosten. 4 Eenmalig kost democracity 200,- (voor 8 groepen): voor de overige 7 groepen (De Wolden kent immers 15 scholen) kost het 3,5 maal 450, - = 1575, -. Dat betekent dat de kosten voor het eerste jaar 1775, - bedragen. Voor de daaropvolgende jaren bedragen de kosten 3375,-. Gemeente De Wolden kent 15 groepen 8, dus 7,5 maal 450,- = 3375, -, plus 200, - vervoerskosten. Dat is in totaal 3575, - per jaar. ProDemos verzorgt het werkmateriaal, de inhoud en begeleiding van het spel. De gemeente zorgt voor de locatie, faciliteiten, catering en uitnodiging van de raadsleden. Alternatief 2: Kindergemeenteraad door Prodemos Wat houdt het project in? Het project Kindergemeenteraad laat basisschoolleerlingen van groep 7 en 8 zien hoe beleid tot stand komt gebaseerd op het principe leren door ervaren. De leerlingen gaan op de stoel van een gemeenteraadslid zitten en aan het werk om concrete plannen te bedenken die in de gemeente uitgevoerd kunnen worden. Tijdens de afsluitende vergadering nemen de kinderen zelf een politiek besluit over de plannen. Alle basisscholen kunnen deelnemen aan de voorbereidende lessen op school. Iedere school kan vervolgens een afvaardiging naar de Kindergemeenteraad in het gemeentehuis sturen. Het is een bijzondere mogelijkheid om alle 12-jarigen uit een gemeente in één keer te bereiken. Bij een jaarlijkse uitvoering ontstaat een traditie en bereikt de gemeente op betrekkelijk eenvoudige wijze een hele generatie jonge burgers. De Kindergemeenteraad bestaat grofweg uit drie stappen. Stap 1 Een kindergemeenteraad wordt op school voorbereid. ProDemos heeft hiervoor het lespakket Kies voor Kids gemaakt en verzorgt een docenteninstructie in het gemeentehuis. De docent verzorgt de voorbereidende lessen. Eindresultaat van de voorbereiding is dat er per deelnemende school een praktisch en uitvoerbaar plan ligt. Iedere school kiest ten slotte een aantal kinderen die de school vertegenwoordigen bij de afsluitende Kindergemeenteraad op het gemeentehuis. Stap 2 Onder begeleiding van medewerkers van ProDemos worden de kinderen voorbereid op de Kindergemeenteraad. De afvaardiging van iedere school vormt een fractie en iedere fractie heeft een eigen ProDemos begeleider. Tijdens de voorbereiding spreken de Het bedrag van 450, - per dag, plus de vervoerskosten, is inclusief bijkomende kosten. Pagina 9 van 30

10 kinderen met echte raadsleden en ze oefenen met het spreken door een microfoon en het presenteren van hun eigen plan. Stap 3 Aan het einde van de middag vindt onder voorzitterschap van de burgemeester of wethouder de Kindergemeenteraad plaats. De Kindergemeenteraad is een simulatie van een raadsvergadering waarin de fracties de plannen presenteren en met elkaar in debat gaan. Tijdens de vergadering maken de kinderen onderling en met meerderheid van stemmen uit, welk plan door de gemeente wordt uitgevoerd. Op de publieke tribune is iedereen welkom en klasgenoten komen hun klasgenootjes aanmoedigen en ouders hun kinderen. Het succes van de Kindergemeenteraad komt de gemeente toe. Maar ProDemos helpt de gemeente graag op weg, met mankracht, voorbereidend lesmateriaal en meer. Ook de scholen dragen een deel van de gezamenlijke verantwoordelijkheid. Welke kosten brengt het met zich mee? Voor de organisatie van een Kindergemeenteraad rekent ProDemos een vergoeding van 3.600, - exclusief BTW. Voor vaste klanten rekenen zij een vergoeding van 3.250, - exclusief BTW. Voor een lang programma rekenen ze 350 meer kosten. Dat betekent voor een nieuwe klant en voor een vaste klant Ondersteuning door ProDemos: ProDemos coördineert het project en begeleidt en faciliteert de voorbereiding van de dag met de gemeente en geeft een docenteninstructie aan de docenten. Op de dag van uitvoering levert ProDemos een dagcoördinator en begeleiders voor de projectgroepen. ProDemos biedt ter voorbereiding het lespakket Kies voor Kids (door de gemeente tegen betaling beschikbaar te stellen aan de deelnemende scholen). Ondersteuning door de gemeente: Het aanstellen van één aanspreekpunt voor ProDemos. Het beschikbaar stellen van het voorbereidende lespakket Kies voor Kids aan de deelnemende scholen. Het uitnodigen van de raadsleden voor de ontmoeting met de kinderen en het regelen van een voorzitter voor de afsluitende vergadering. Het verzorgen van de catering tijdens een kindergemeenteraad en het beschikbaar stellen van de benodigde werkruimtes. Het uitvoeren en bekostigen van het winnende project. Ondersteuning door de docent: Het in de les voorbereiden van de kinderen op deelname aan een Kindergemeenteraad aan de hand van lessenserie Kies voor Kids. De aanwezigheid van één docent voor elke klas die meedoet aan een Kindergemeenteraad. Als voorbereiding op deelname aan de Kindergemeenteraad kan het lespakket Kies voor Kids worden aangeschaft Pagina 10 van 30

11 Alternatief 3: Dagje Binnenhof en Madurodam voor basisscholen Wat houdt het project in? Met groep 7 en 8 kunt u gratis een dag naar het Binnenhof én Madurodam. Op aantrekkelijke en laagdrempelige wijze leren de leerlingen over de Nederlandse politiek. Een bezoek aan de Tweede Kamer is een vast onderdeel van het programma. De dag begint op miniatuurformaat in Madurodam en gaat op het echte grote Binnenhof verder. Uiteraard maakt een bezoek aan de Tweede Kamer ook deel uit van het programma. Elke klas wordt begeleid door een enthousiaste en betrokken begeleider. Er is een programma van uur en een programma van uur. Het programma in het kort: Democracity: een educatief rollenspel waarbij leerlingen de volksvertegenwoordiging van de fictieve stad Democracity zijn. De leerlingen beslissen op democratische wijze wat er in de stad gebouwd gaat worden. Rondkijken in Madurodam Spelen educatief digitaal spel Kindermiljoenennota; hoe zouden uw leerlingen het geld uit de Rijksbegroting verdelen? Bezoek aan het echte Binnenhof (met audiotour) Rondleiding door de echte Tweede Kamer Het programma start in Madurodam, George Maduroplein 1 Den Haag, en eindigt op het Binnenhof in Den Haag. Er is een programma van uur en een programma van uur. 6 Madurodam en ProDemos organiseren dit jaar 12 Kindergemeenteraden, één in iedere provincie. Voor één dag zijn kinderen de baas in hun gemeente. Het door de deelnemende kinderen bedachte plan dat de meeste stemmen krijgt, wordt ook echt uitgevoerd. Een kindergemeenteraad is een goede manier om kinderen (groep 8) meer te leren over de lokale politiek en kinderen te laten ervaren dat ze daadwerkelijk invloed kunnen uitoefenen op hun eigen leefomgeving. Door zelf een dag op de stoel van een raadslid te zitten, ervaren ze hoe het is om democratisch tot beslissingen te komen. Het plan dat 6 Madurodam-voor-basisscholen. Pagina 11 van 30

12 tijdens de Kindergemeenteraadsvergadering wordt gekozen, wordt ook daadwerkelijk uitgevoerd. Hiervoor stelt Madurodam euro beschikbaar per deelnemende gemeente. Tijdens iedere Kindergemeenteraad wordt één leerling gekozen tot Madurodamambassadeur. Hij of zij wordt gedurende 1 schooljaar lid van de Nationale Madurodamraad. Deze bestaat dan uiteindelijk uit 12 leden: één uit iedere provincie. De raad wordt geïnstalleerd in Madurodam tijdens een feestelijke nationale installatiebijeenkomst. Iedere gemeente die deelneemt aan dit project mag, naast het plan van de kinderen, drie goede doelen aandragen. Het lid van de Nationale Madurodamraad en zijn of haar klas kiezen hun favoriet uit deze opties. Tijdens de installatie van de Nationale Madurodamraad worden de 12 winnende goede doelen gepresenteerd. Ieder gehonoreerd goed doel krijgt 2500 euro te besteden. Welke kosten brengt het met zich mee? Madurodam maakt het mogelijk dat 12 gemeenten gratis mee kunnen doen aan dit project. Zij krijgen een gratis Kindergemeenteraad, 2000 euro voor de uitvoering van het winnende kinderplan en 2500 euro voor een goed doel in de gemeente. Madurodam, opgericht in 1952 als fondsenwerver en promotieplatform voor het goede doel, schenkt haar opbrengst aan goede doelen voor kinderen. Madurodam richt haar steun op drie thema s: Leuk Leren, Feest voor iedereen en Beter Buitenspelen. Deze thema s sluiten goed aan bij het park Madurodam waar kinderen in de buitenlucht spelenderwijs ontdekken, leren en plezier beleven. De samenwerking met ProDemos en het organiseren van 12 Kindergemeenteraden sluit goed aan bij het thema leuk leren. 7 Alternatief 4: Per jaar meer klassen deel laten nemen aan de huidige vorm van de Kindergemeenteraad. Er zijn gemeenten die op vergelijkbare wijze een Kindergemeenteraad organiseren, maar bij hen doen er per jaar meer klassen mee. Dit betreft vooral grotere gemeenten, met een gemeenteraad die bestaat uit meer zetels. De gemeenteraad van De Wolden telt 19 zetels, daarom kunnen 19 leerlingen meedoen met het project. Er kunnen meer dan vijf scholen meedoen, dan krijg je meer kleine fracties. Welke kosten brengt het met zich mee? Dit alternatief brengt geen extra kosten met zich mee t.o.v. de huidige vorm van de Kindergemeenteraad De Wolden. Wel wordt de organisatie (met meer dan vijf scholen) complexer: het vraagt meer tijd, inspanning en facilitaire kosten. 7 Kindergemeenteraden-in-het-hele-land. Pagina 12 van 30

13 Hoofdstuk 4 Conclusies De projectgroep concludeert dat de uitkomsten van de enquête positief zijn. Uitkomsten leerlingen Uit de enquête blijkt dat de leerlingen de Kindergemeenteraad zeer positief ervaren. De kinderen geven aan dat ze er veel van hebben geleerd en blij zijn mee te hebben gedaan. Ze vonden het niet erg spannend om mee te doen. Het lesmateriaal en de manier van stemmen zijn punten om nog eens kritisch naar te kijken. Uitkomsten directie en docenten Deze groep heeft de Kindergemeenteraad gemiddeld heel erg hoog gewaardeerd. Ondanks een aantal kritische punten, zijn de docenten/directie heel erg lovend over dit project en dringen zij er op aan dit project voort te zetten. Uit de opmerkingen blijkt verder dat de docenten de Kindergemeenteraad regelmatig koppelen aan andere thema s en daar later in het jaar nog weer op terugkomen. Verder geven de docenten aan dat het kiezen van een voorstel in de klas soms als oneerlijk is ervaren. Uitkomsten fractiecoaches De fractiecoaches spreken ook hun waardering over het project Kindergemeenteraad. Uit de opmerkingen blijkt dat de rol van de docent mede bepalend is voor het enthousiasme in de klas. De inhoud van de voorstellen en de wijze van stemmen zijn andere aandachtspunten. Uitkomsten raad, college en griffie De waardering voor het project door deze groep is positief. Ook bij deze groep komt het onderdeel stemmen terug in de opmerkingen, net als de uitvoerbaarheid van de voorstellen. Alternatieve vormen De Kindergemeenteraad kan de volgende jaren op dezelfde manier worden uitgevoerd, maar er zijn ook diverse alternatieve mogelijkheden. Op de volgende pagina zijn deze schematisch weergegeven. Pagina 13 van 30

14 Kosten Inzet Voordelen Nadelen Conclusie Kindergemeenteraad De Wolden Alternatief 1 Democractiy Alternatief 2 Kindergemeenteraad door ProDemos 750,- en facilitaire- en repro kosten Eenmalig 1775, -. En voor de daaropvolgen de jaren bedragen de kosten 3575, - per jaar en facilitaire kosten 3.600,- tot 3.950,- Veel organisatie: griffie, docenten moeten er aandacht en inzet voor leveren, raadsleden bieden begeleiding, dat kost tijd en inzet. Veel inzet door ProDemos, het vraagt inzet van de griffie en facilitair wordt ook de nodige inzet gevraagd. Alles wordt door ProDemos geregeld. Alles is in eigen beheer, daardoor ben je niet afhankelijk van derden. Het is toegespitst op de politiek in De Wolden. Het lesmateriaal kan ieder jaar (na een kleine actualisatie) worden gebruikt. Kinderen leren iets over hun eigen gemeente. Inhoudelijke voorbereiding wordt geleverd door ProDemos Geen inzet raad en griffie. Alle 12-jarigen uit gemeente worden bereikt. Veel werk. Niet alle klassen komen aan bod. Hoge kosten. Niet gericht op de regio of gemeente en de kinderen leren de lokale politiek niet kennen. Minder contact met lokale politici. Geen lokale betrokkenheid, geen kennisoverdracht lokale politiek. Er gaat slechts een afvaardiging van de klas naar toe en het betreft een standaard pakket (geen afstemming lokale Succesvol project, het kost veel inspanningen maar gezien de uitkomsten van de enquête vindt het merendeel dat dubbel en dwars waard. De meerwaarde weegt niet op tegen de kosten die dit met zich mee brengt. Redelijk vergelijkbaar met huidige vorm, maar hier ontbreekt de lokale betrokkenheid. De kosten liggen veel hoger dan bij de huidige vorm. Pagina 14 van 30

15 Alternatief 3 Dagje Binnenhof en Madurodam voor basisscholen Alternatief 4 per jaar meer klassen deel laten nemen aan de huidige vorm van de Kindergemeenter aad Geen. Geen extra kosten t.o.v. huidige vorm. Organisatie bij ProDemos, niet bij raad en griffie. Gelijk aan huidige vorm. Geen kosten, educatief programma op locatie. Je bereikt meer 12-jarigen uit de gemeente. politiek). Ver weg, geen lokale betrokkenheid, eenmalig project en slechts 1 school kan meedoen. Je krijgt veel kleine fracties, dat maakt het lastig te vergaderen en besluiten te nemen. Geen geschikt alternatief. Vergelijkbaar met huidige vorm. Op basis van voorgaande uitkomsten concludeert de projectgroep dat het project Kindergemeenteraad De Wolden in de huidige vorm als zeer positief wordt ervaren en daarom stelt de projectgroep voor de komende jaren het project in de huidige vorm voort zetten. De projectgroep vindt het belangrijk dat het project binding heeft met De Wolden en dat de kinderen iets leren over de werking van de lokale politiek in de gemeente. Bij voortzetting van het project zijn er wel degelijk een aantal aanbevelingen mee nemen. Pagina 15 van 30

16 Hoofdstuk 5 Aanbevelingen Op basis van de eerste vier hoofdstukken, adviseert de projectgroep de raad om het project Kindergemeenteraad De Wolden in de huidige vorm voort te zetten en daarbij de volgende aanbevelingen mee te nemen: 1. De projectgroep adviseert de gemeenteraad om de komende drie jaar alle 15 scholen opnieuw de kans te geven om mee te doen met het project Kindergemeenteraad De Wolden in de huidige vorm. Het concept om per jaar met vijf scholen per jaar mee doen, onderschrijven wij. De uitvoering van het project is realistisch met vijf scholen en de kindergemeenteraadsvergadering werkt goed met vijf fracties. 2. De projectgroep adviseert de fractiecoaches om de docenten meer te begeleiden in de voorbereidingen en bij het bedenken van een voorstel. Ook is het aan te bevelen meer tijd te besteden aan het kiezen van een voorstel in de klas, zodat alle kinderen het gevoel hebben dat dit eerlijk tot stand is gekomen. Om de coach beter te helpen, is het zinvol om een handleiding voor de coach op te stellen. 3. Verder adviseert de projectgroep de griffie om de voorstellen beter te toetsen aan de uitvoering. Is het voorstel in de praktijk goed uitvoerbaar en mogen alle kinderen uit de gemeente hieraan meedoen? De coach, en eventueel de griffie, zou een grotere rol kunnen spelen bij de totstandkoming van de uitvoering van het voorstel. 4. Het leskoffertje wordt als positief ervaren, maar de docenten kunnen er baat bij hebben dat het lespakket wordt uitgebreid met enkele goede voorbeelden van voorgaande jaren. De voorbeelden zijn vooral bedoeld ter inspiratie en het scheelt de docenten tijd om zelf te gaan zoeken. 5. De stemming wordt door verschillende personen, in alle vier de groepen, soms niet als eerlijk beschouwd. De projectgroep adviseert daarom om een procedure op stellen waarin de wijze van stemmen wordt vastgelegd. Deze procedure kan vooraf met een ieder worden gedeeld, zodat iedereen vooraf weet hoe de stemming tijdens de vergadering zal verlopen. 6. Tot slot, de lessen van de fractiecoach zijn op iedere school verschillend. Het lijkt erop dat een goede samenwerking tussen coach en docent medebepalend is voor een succesvolle deelname aan het project. Hoe beter de docent de klas heeft voorbereid op het project, hoe beter de les van de coach slaagt. Een goede voorbereiding en afstemming zijn daarom van harte aan te bevelen. Pagina 16 van 30

17 Bijlagen Pagina 17 van 30

18 Vragenlijst voor leerlingen uit groep 8 over kindergemeenteraad De Wolden Als je er niet uit komt, vraag dan je juf of meester om hulp! 1. Wat vond je van de kindergemeenteraad? Helemaal niet leuk Heel erg leuk 2. Heb je geleerd hoe politiek werkt? Helemaal niets Heel erg veel 3. Was je woordvoerder of zat je in de fractie? o Ja o Nee 3.A Zo ja, ben je blij dat je hebt meegedaan? Nee helemaal niet blij Ja heel erg blij 3.B Zo ja, vond je het spannend om mee te doen? Helemaal niet spannend Heel erg spannend 4. Wat vond je van de lessen in de klas? Helemaal niet leerzaam Heel erg leerzaam 5. Wat vond je van het lesmateriaal (het koffertje) in de klas? Helemaal niet leerzaam Heel erg leerzaam 6. Wat vond je van de les van jullie coach in de klas? Helemaal niet leerzaam Heel erg leerzaam 7. Wat vond je van de rol van jullie coach tijdens de kindergemeenteraadsvergadering? Helemaal niet leerzaam Heel erg leerzaam Pagina 18 van 30

19 8. Wat vond je van de rondleiding in het gemeentehuis en de kennismaking met de burgemeester en griffier? Helemaal niet leuk Heel erg leuk 9. Wat vond je van de kindergemeenteraadsvergadering? Helemaal niet leuk Heel erg leuk 10. Vond je het stemmen in de vergadering eerlijk? Helemaal niet eerlijk Heel erg eerlijk 11. Heeft jullie voorstel gewonnen? o Ja o Nee 11.A Zo ja, was je tevreden met de uitwerking van je voorstel? Helemaal niet tevreden Heel erg tevreden 12. Heb je nog opmerkingen, tips of verbeterpunten? Pagina 19 van 30

20 Uitslag enquête Kindergemeenteraad leerlingen groep 8 Gemiddeld Cijfer 1 Cijfer 2 Cijfer 3 Cijfer 4 Cijfer 5 Waardering met cijfer 1 t/m 5 ( 1 = zeer ontevreden en 5 = zeer tevreden) Vragenlijst voor leerlingen van groep 8 1. Wat vond je van de kindergemeenteraad? 3,7 1x 8x 22x 37x 17x 2. Heb je geleerd hoe politiek werkt? 3,2 2x 15x 36x 24x 8x Zie 3. Was je woordvoerder of zat je in de fractie? opmerking 3A. Zo ja, ben je blij dat je hebt meegedaan? 4,8 1x 2x 13x 3B. Zo ja, vond je het spannend om mee te doen? 2,8 2x 6x 4x 2x 2x 4. Wat vond je van de lessen in de klas? 3,5 3x 9x 30x 31x 11x 5. Wat vond je van het lesmateriaal (het koffertje) in de klas? 3,1 5x 13x 38x 25x 3x 1x 6. Wat vond je van de les van jullie coach in de klas? 3,8 2x 13x 12x 32x 24x 7. Wat vond je van de rol van jullie coach tijdens de kindergemeenteraadsvergadering? 3,4 6x 10x 17x 19x 13x 20x 8. Wat vond je van de rondleiding in het gemeentehuis en de kennismaking met de burgemeester en griffier? 4,3 3x 7x 34x 40x 9. Wat vond je van de kindergemeenteraadsvergadering? 3,9 4x 4x 16x 35x 25x 1x 10. Vond je het stemmen in de vergadering eerlijk? 3,3 8x 15x 13x 36x 11x Zie 11. Heeft jullie voorstel gewonnen? opmerking 11A. Zo ja, was je tevreden met de uitwerking van je voorstel? 4,3 4x 7x 10x Zie 12. Heb je nog opmerkingen, tips of verbeterpunten? opmerking Totaal aantal ingevulde formulieren van de leerlingen: 85 van de 97 88% Niet ingevuld Pagina 20 van 30

21 Opmerkingen Vraag 3 Ja: Nee: 16x 69x Vraag 11 Ja: Nee: Niet ingevuld: 21x 62x 2x Opmerkingen tips of verbeterpunten (vraag 12) 1. De toeters waren vervelend 2. De coach die deed niets en zei hetzelfde als meester 3. Maak het wat gezelliger 4. Het stemmen per persoon doen 5. Om de beurt stemmen 6. Stemmen moet eerlijker 7. De toeter was leuk top 8. Ik wil ook helpen 9. Ik zou het leuker vinden als iedereen het mag organiseren 10. Er zouden misschien meer kinderen in de fractie kunnen 11. Meer kinderen in de raad 12. Er zijn heel veel scholen en kinderen, daar moet je rekening mee houden Opmerking vraag 7 76,5 % van de leerlingen heeft deze vraag ingevuld Pagina 21 van 30

22 Vragenlijst voor directie en docenten van groep 8 over kindergemeenteraad De Wolden 1. Hoe kijkt u terug op deelname aan het project? Zeer ontevreden Zeer tevreden 2. Wat vond u van het lesmateriaal (koffertje) dat u kreeg van de griffie? Helemaal niet bruikbaar Zeer bruikbaar 3. Was het eenvoudig om een voorstel te bedenken? Helemaal niet Heel eenvoudig 4. Wat vond u van de begeleiding van de coach voorafgaand aan de kindergemeenteraadsvergadering? Helemaal niet goed Zeer goed 5. In welke mate voegde het project iets toe aan het reguliere lesprogramma? Helemaal niet Zeer sterk 6. Wat vond u van de rondleiding in het gemeentehuis en de kennismaking met de burgemeester en griffier? Helemaal niet leuk Heel erg leuk 7. Hoe verliep de avond van de kindergemeenteraadsvergadering? Helemaal niet goed Zeer goed Pagina 22 van 30

23 8. Wat vond u van de begeleiding van de coach tijdens de kindergemeenteraadsvergadering? Helemaal niet goed Zeer goed 9. Hoe heeft u de stemming over de voorstellen ervaren? Helemaal niet eerlijk Heel erg eerlijk 10. Bent u tevreden met de afloop van het project en de uitvoering van het voorstel? Helemaal niet Heel erg 11. Legde u in uw les de link met Prinsjesdag en het officiële koffertje? o Ja o Nee 12. Heeft u na afloop van het project nog aandacht besteed aan het project? o Ja o Nee 12.A Zo ja, op welke wijze? 13. Heeft u nog opmerkingen, tips of verbeterpunten? Pagina 23 van 30

24 Uitslag enquête Kindergemeenteraad: directie en docenten van groep 8 Gemiddeld Cijfer 1 Cijfer 2 Cijfer 3 Cijfer 4 Waardering met cijfer 1 t/m 5 ( 1 = zeer ontevreden en 5 = zeer tevreden) Vragenlijst voor directie en docenten van groep 8 1. Hoe kijkt u terug op deelname aan het project? 4,5 1x 4x 10x 3x 2. Wat vond u van het lesmateriaal (koffertje) dat u kreeg van de griffie? 4,6 5x 7x 6x 3. Was het eenvoudig om een voorstel te bedenken? 3,9 1x 4x 3x 5x 5x 4. Wat vond u van de begeleiding van de coach voorafgaand aan de kindergemeenteraadsvergadering? 4,4 1x 6x 6x 5x 5. In welke mate voegde het project iets toe aan het reguliere lesprogramma? 4,2 1x 2x 5x 7x 3x 6. Wat vond u van de rondleiding in het gemeentehuis en de kennismaking met de burgemeester en griffier? 4,9 1x 12x 5x 7. Hoe verliep de avond van de kindergemeenteraadsvergadering? 4,7 4x 11x 3x 8. Wat vond u van de begeleiding van de coach tijdens de kindergemeenteraadsvergadering? 4,8 3x 9x 6x 9. Hoe heeft u de stemming over de voorstellen ervaren? 4,2 1x 2x 5x 7x 3x 10. Bent u tevreden met de afloop van het project en de uitvoering van het voorstel? 4,2 3x 4x 6x 5x 11. Legde u in uw les de link met Prinsjesdag en het officiële koffertje? Zie opmerking 5x 12. Heeft u na afloop van het project nog aandacht besteed aan het project? Zie opmerking 12A. Zo ja, op welke wijze? Zie opmerking 13. Heeft u nog opmerkingen, tips of verbeterpunten? Zie opmerking Totaal aantal ingevulde formulieren van de directie/docenten: 18 van 15 scholen 120% Opmerkingen: Cijfer 5 Niet ingevuld Vraag 11 Ja: 12x Pagina 24 van 30

25 Nee: 1x Vraag 12 en 12A 1. ja, er is verteld wanneer het feest werd gegeven. 2. ja, idee uitgevoerd van winnende partij. 3. ja, terugblik + volgen landelijke politiek. 4. ja, evaluatie met de leerlingen. 5. ja, gesprekken onderwerp aan de orde brengen bij diverse burgerschapsthema`s. 6. ja, we hebben nu een aanbod "Jong en Wijs". Leerlingen gaan periodiek op bezoek in Dunninge. 7. ja, ons voorstel hebben we als prototype uitgevoerd. 8. ja, uitgebreid gereflecteerd met de kinderen. 9. ja, evaluatie met de leerlingen, nog gesproken over verschillende voorstellen. 10. ja, echt nagenieten. 11. nee, nog niet. 12. ja, past binnen aanbod burgerschap evaluatie van de uitvoering met u. Opmerkingen tips of verbeterpunten (vraag 13) 1. De leerlingen vonden het oneerlijk dat het voorstel wat is aangenomen, niet voor alle scholen was. De leerlingen konden wel naar het feest maar dat. gebeurt in de praktijk niet. 2. Coach Gemeentebelangen. 3. Genoten van het project, ook voor de leerlingen zeer waardevol. 4. Doorgaan met dit project, zeer inhoudelijk en op goed niveau. 5. Het kiezen van het voorstel in de klas werd als niet eerlijk ervaren. Dit was jammer. We hebben erg veel moeite moeten doen om sommige leerlingen, die aanvankelijk erg enthousiast waren, te motiveren. Uiteindelijk werd het een geslaagd project. 6. Het was tijdrovend maar zeer leerzaam goed idee. 7. In de toekomst zeker nog een keer doen. 8. Leerzaam project maar erg tijdrovend. We kijken er met plezier op terug. Pagina 25 van 30

26 Vragenlijst voor fractiecoaches kindergemeenteraad De Wolden 2013, 2014 en Hoe kijkt u terug op uw deelname aan het project? Zeer ontevreden Zeer tevreden 2. Wat vond u van het lespakket dat de kinderen op school volgden? Helemaal niet bruikbaar Zeer bruikbaar 3. Wat vond u van uw rol tijdens de voorbereidingen? Helemaal niet goed Zeer goed 4. Wat vond u van uw rol tijdens de kindergemeenteraadsvergadering? Helemaal niet goed Zeer goed 5. Hoe hebt u als coach de kindergemeenteraadsvergadering ervaren? Helemaal niet leuk Heel erg leuk 6. Bent u tevreden met de afloop van het project en de uitvoering van het voorstel? Helemaal niet tevreden Heel erg tevreden 7. Heeft u nog opmerkingen, tips of verbeterpunten? Pagina 26 van 30

27 Uitslag enquête Kindergemeenteraad: fractiecoaches De Wolden Gemiddeld Cijfer 1 Cijfer 2 Cijfer 3 Cijfer 4 Cijfer 5 Waardering met cijfer 1 t/m 5 ( 1 = zeer ontevreden en 5 = zeer tevreden) Vragenlijst voor fractiecoaches De Wolden Hoe kijkt u terug op uw deelname aan het project? 4,7 1x 6x 2. Wat vond u van het lespakket dat de kinderen op school volgden? 4,3 5x 2x 3. Wat vond u van uw rol tijdens de voorbereidingen? 4,2 1x 4x 2x 4. Wat vond u van uw rol tijdens de kindergemeenteraadsvergadering? 3,6 4x 2x 1x 5. Hoe hebt u als coach de kindergemeenteraadsvergadering ervaren? 4,6 3x 4x 6. Bent u tevreden met de afloop van het project en de uitvoering van het voorstel? 3,2 2x 2x 1x 1x 1x Zie 7. Heeft u nog opmerkingen, tips of verbeterpunten? opmerking Totaal aantal ingevulde formulieren van de fractiecoaches: 7 van de 9 78% Niet ingevuld Opmerkingen tips of verbeterpunten (vraag 7) 1. Fracties hoeven niet allemaal dezelfde mening te hebben. 2. Voorstellen moet goed uitvoerbaar zijn. 3. De inbreng en voorbereiding van de diverse scholen en leerkracht was wisselend en bepaalde duidelijk het enthousiasme van de leerlingen. 4. Bij stemming over voorstellen wordt er strategisch gestemd. Zo kan het zijn dat niet het beste voorstel wint. Stemming op een andere manier doen. 5. Voorbereiding en uitvoering zijn zeer goed, nazorg kan beter, uitvoering gewonnen maar project is belastend voor de school en komt niet uit de verf. Vooraf meer aandacht aan schenken. Daarnaast blijken de laatste jaren alle voorstellen op elkaar te lijken. Ligt dit aan het bedrag? Wellicht andere vorm kiezen. Blijft een geweldig project. 6. Op de school geweest tijdens het proces en de uitvoering van het voorstel. Werd erg gewaardeerd. Pagina 27 van 30

28 Vragenlijst voor raad, college en griffie over kindergemeenteraad De Wolden 1. Hoe heeft u het project kindergemeenteraad De Wolden ervaren? Helemaal niet zinvol Heel erg zinvol 2. In welke mate denkt u dat kinderen hebben geleerd hoe democratische besluitvorming werkt? Helemaal niet Zeer sterk 3. Wat vond u van de kindergemeenteraadsvergaderingen? Helemaal niet leuk Heel erg leuk 4. Hoe heeft u de stemming over de voorstellen ervaren? Helemaal niet eerlijk Heel erg eerlijk 5. Was u aanwezig bij de uitvoering van het voorstel? o Ja o Nee 5.A. Zo ja, wat vond u van de uitvoering van het voorstel? Helemaal niet tevreden Heel erg tevreden 6. Slaagt de KGR erin het doel te behalen, namelijk kinderen kennis te laten maken met democratische besluitvorming? Helemaal niet Heel goed 7. Heeft u nog opmerkingen, tips of verbeterpunten? Pagina 28 van 30

29 Uitslag enquête Kindergemeenteraad: raad college en griffie De Wolden Gemiddeld Cijfer 1 Cijfer 2 Cijfer 3 Cijfer 4 Cijfer 5 Waardering met cijfer 1 t/m 5 ( 1 = zeer ontevreden en 5 = zeer tevreden) Vragenlijst voor raad college griffie De Wolden 1. Hoe heeft u het project kindergemeenteraad De Wolden ervaren? 4,4 1x 8x 8x 2. In welke mate denkt u dat kinderen hebben geleerd hoe democratische besluitvorming werkt? 4 2x 13x 2x 3. Wat vond u van de kindergemeenteraadsvergaderingen? 4,6 6x 11x 4. Hoe heeft u de stemming over de voorstellen ervaren? 3,8 5x 10x 2x Zie 5. Was u aanwezig bij de uitvoering van het voorstel? opmerking 5A. Zo ja, wat vond u van de uitvoering van het voorstel? 3,6 1x 2x 3x 1x 6. Slaagt de KGR erin het doel te behalen, namelijk kinderen kennis te laten maken met democratische besluitvorming? 4,4 10x 7x Zie 7. Heeft u nog opmerkingen, tips of verbeterpunten? opmerking Totaal aantal ingevulde formulieren door raad/college/griffie: 17 van de 33 51% Vraag 5 Ja: Nee: Niet ingevuld: 7x 9x 1x Opmerkingen tips of verbeterpunten (vraag 7) 1. Met name de stemming is verwarrend omdat niet op het eigen voorstel mag worden gestemd. Uitvoering van het winnende plan bleek steeds lastig te zijn. 2. Je kan ook op een andere manier de kinderen laten kennismaken met besluitvorming. Voorstellen zijn lastig uit te voeren. Er komen steeds dezelfde soort voorstellen terug. 3. Er was geen retourenvelop bijgevoegd. 4. Voor leerkrachten is er te weinig tijd om voldoende aandacht aan het project te besteden, graag meer ondersteuning hierbij. 5. Vraag 2 is hetzelfde als vraag 6. Op de school geweest tijdens het proces en de uitvoering van het voorstel. Werd erg gewaardeerd. Pagina 29 van 30

30 Motie Kindergemeenteraad Pagina 30 van 30

Jongeren - participati e

Jongeren - participati e Jongeren - participati e ProDemos voor gemeenten Jong geleerd is oud gedaan prodemos.nl/jong ProDemos vindt dat alle leerlingen minstens eenmaal in hun schoolcarrière het gemeentehuis ervaren moeten hebben.

Nadere informatie

gemeente Tiel ontvangen op:

gemeente Tiel ontvangen op: gemeente Tiel ontvangen op: 05-06-2018 **ID18.04370 ID18.04370 Van: Ans Borninkhof [mailto:burgerschapsvormingadvies@gmail.com] Verzonden: dinsdag 5 juni 2018 20:36 Aan: Smb TL Gemeente

Nadere informatie

INITIATIEFVOORSTEL JONGERENRAAD

INITIATIEFVOORSTEL JONGERENRAAD INITIATIEFVOORSTEL JONGERENRAAD INITIATIEFVOORSTEL JONGERENRAAD 1 Inleiding. De gemeenteraad van Leeuwarden vindt het erg belangrijk dat de jeugd goed geïnformeerd wordt over wat de gemeente en de politiek

Nadere informatie

Kindergemeenteraad 2016. Leerlingenboek

Kindergemeenteraad 2016. Leerlingenboek Kindergemeenteraad 2016 Leerlingenboek Inhoudsopgave 3 Voorwoord van de Burgemeester 4 Les 1: Democratie 6 Les 2: Politiek in Nederland 8 Les 3: Politieke Partijen 10 Les 4: De Gemeente 12 Les 5: Politiek

Nadere informatie

Handleiding voorbereidende les bij Democracity. Basisonderwijs. Versie 22 mei Handleiding voorbereidende les bij Democracity

Handleiding voorbereidende les bij Democracity. Basisonderwijs. Versie 22 mei Handleiding voorbereidende les bij Democracity Basisonderwijs Versie 22 mei 2018 INHOUD Inleiding... 2 Tijdsverloop... 2 Quiz: Waar gaat de gemeente over?... 3 Filmpje Hoe werkt de gemeenteraad?... 6 Wie is de baas in de gemeente?... 7 Van probleem

Nadere informatie

KINDERGEMEENTERAAD 15 OKTOBER, NR. III

KINDERGEMEENTERAAD 15 OKTOBER, NR. III KINDERGEMEENTERAAD 15 OKTOBER, NR. III 2015 Aan de leden van de Kindergemeenteraad Hierbij nodig ik jullie uit voor de vergadering van de Kindergemeenteraad op donderdag 15 oktober 2015 om 19.00 uur in

Nadere informatie

Kinderen: vooral veel geld naar Zorg en Defensie Basisschoolleerlingen reiken Kindermiljoenennota 2017 uit aan Tweede Kamer

Kinderen: vooral veel geld naar Zorg en Defensie Basisschoolleerlingen reiken Kindermiljoenennota 2017 uit aan Tweede Kamer PERSBERICHT Kinderen: vooral veel geld naar Zorg en Defensie Basisschoolleerlingen reiken Kindermiljoenennota 2017 uit aan Tweede Kamer Den Haag, 18 september 2017 Een dag voordat de échte Miljoenennota

Nadere informatie

Welkom. bij de. gemeenteraad

Welkom. bij de. gemeenteraad Welkom bij de gemeenteraad Welkom bij de gemeenteraad Aan het hoofd van de gemeente staat de gemeenteraad. De raad neemt beslissingen over allerlei belangrijke zaken in de gemeente. Of het nu gaat om toeristenbelasting

Nadere informatie

Uitvoering aanbevelingen : Voorzetting van het project Gast in de Raad.

Uitvoering aanbevelingen : Voorzetting van het project Gast in de Raad. Evaluatie 'Gast in de Raad' periode 2014-2015 Aanleiding Gast in de Raad is een instrument van de gemeenteraad dat als doel heeft het bekend maken van Purmerenders met het werk van de leden van de gemeenteraad.

Nadere informatie

Handboek Politiek 2. Derde Kamer der Staten-Generaal

Handboek Politiek 2. Derde Kamer der Staten-Generaal Handboek Politiek 2 Derde Kamer der Staten-Generaal Plak hier je pasfoto Derde Kamerlid Dit Handboek Politiek is van: Naam Klas Leeftijd Fractie Fotografie & cartoons: - Hans Kouwenhoven - RVD: p. 17 -

Nadere informatie

Docentenhandleiding Derde Kamer - Handboek Politiek 1

Docentenhandleiding Derde Kamer - Handboek Politiek 1 Docentenhandleiding Derde Kamer - Handboek Politiek 1 De Derde Kamer der Staten-Generaal is een interactief lesprogramma over politiek voor leerlingen van groep 7 en 8. Wij raden aan om het lesprogramma

Nadere informatie

Docentenhandleiding Derde Kamer - Handboek Politiek 2

Docentenhandleiding Derde Kamer - Handboek Politiek 2 Docentenhandleiding Derde Kamer - Handboek Politiek 2 De Derde Kamer der Staten-Generaal is een interactief lesprogramma over politiek voor leerlingen van groep 7 en 8. Met behulp van het Handboek Politiek

Nadere informatie

Handboek Politiek 2. Derde Kamer der Staten-Generaal

Handboek Politiek 2. Derde Kamer der Staten-Generaal Handboek Politiek 2 Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid, Jij bent lid van de Derde Kamer der Staten-Generaal. Als politicus moet je natuurlijk wel verstand hebben van politiek. Samen met je

Nadere informatie

Raadscommunicatie gemeente Bergen Griffie/Team Communicatie 12 juni

Raadscommunicatie gemeente Bergen Griffie/Team Communicatie 12 juni Raadscommunicatie gemeente Bergen 2014-2018 Griffie/Team 12 juni 2014 99-3 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 Afbakening raadscommunicatie 3 Inzet is noodzakelijk! 3 2 Doel en doelgroepen raadscommunicatie 4

Nadere informatie

Derde Kamer Handboek Politiek 2

Derde Kamer Handboek Politiek 2 Derde Kamer Handboek Politiek 2 Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid, Jij bent lid van de Derde Kamer der Staten-Generaal. Als politicus moet je natuurlijk wel verstand hebben van politiek. Samen

Nadere informatie

Docentenhandleiding Derde Kamer - Handboek Politiek 1

Docentenhandleiding Derde Kamer - Handboek Politiek 1 Docentenhandleiding Derde Kamer - Handboek Politiek 1 De Derde Kamer der Staten-Generaal is een interactief lesprogramma over politiek voor leerlingen van groep 7 en 8. Wij raden aan om het lesprogramma

Nadere informatie

Polderen voor beginners

Polderen voor beginners Jongerenkamer Polderen voor beginners Voorwoord De Tweede Kamer is het hart van de Nederlandse democratie. De 150 gekozen Kamerleden gaan met elkaar en de regering in debat over de toekomst van Nederland.

Nadere informatie

Leerlingenboek KINDERRAAD

Leerlingenboek KINDERRAAD Leerlingenboek KINDERRAAD K i n d e r r a a d leerlingenboek 2 Leerlingenboek K I N D E R R A A D Voorwoord Jongens en meisjes, Als burgemeester van Leeuwarden vind ik het heel goed dat jullie meedoen

Nadere informatie

PRAKTISCHE HANDLEIDING. voor de organisatie van de KINDERVERKIEZINGEN

PRAKTISCHE HANDLEIDING. voor de organisatie van de KINDERVERKIEZINGEN PRAKTISCHE HANDLEIDING voor de organisatie van de KINDERVERKIEZINGEN TWEEDE KAMER 2012 1 INHOUDSOPGAVE Praktische voorbereiding pag. 3 De datum Schriftelijk stemmen Wie is stemgerechtigd? Hoeveel tijd

Nadere informatie

ASJEMENOU 30 september t/m 7 oktober Muziekles

ASJEMENOU 30 september t/m 7 oktober Muziekles ASJEMENOU 30 september t/m 7 oktober 2016 Muziekles Deze week is de 2e muziekles gegeven aan onze groepen. Er werd een liedje gezongen en het thema ritme stond centraal. Ritmes maken met behulp van je

Nadere informatie

Datum: 25 oktober 2016 Onderwerp: Uitnodiging voor de bijeenkomsten Op tijd voor de gemeenteraadsverkiezingen!

Datum: 25 oktober 2016 Onderwerp: Uitnodiging voor de bijeenkomsten Op tijd voor de gemeenteraadsverkiezingen! Aan: De burgemeesters De gemeenteraadsleden en ondersteuners van de fracties De griffiers en medewerkers van de griffie De lokale bestuurders van politieke partijen Datum: 25 oktober 2016 Onderwerp: Uitnodiging

Nadere informatie

Docentenhandleiding Derde Kamer - Handboek Politiek 2

Docentenhandleiding Derde Kamer - Handboek Politiek 2 Docentenhandleiding Derde Kamer - Handboek Politiek 2 De Derde Kamer der Staten-Generaal deel 2 is een interactief lesprogramma over politiek voor leerlingen van groep 7 en 8. Met behulp van het Handboek

Nadere informatie

Evaluatierapport. Workshop ADHD. Fontys PABO Limburg. Drs. Arno de Poorter Drs. Anne van Hees

Evaluatierapport. Workshop ADHD. Fontys PABO Limburg. Drs. Arno de Poorter Drs. Anne van Hees Evaluatierapport Workshop ADHD Fontys PABO Limburg Drs. Arno de Poorter Drs. Anne van Hees Inhoudsopgave Pag. 1. Inleiding 2 2. Deelnemers/respondenten 2 3. Opzet en inhoud evaluatie 2 4. Resultaten 2

Nadere informatie

Bezoek met je schoolklas DEN HAAG. stad van vrede en recht

Bezoek met je schoolklas DEN HAAG. stad van vrede en recht Bezoek met je schoolklas DEN HAAG stad van vrede en recht Den Haag is het politiek centrum van Nederland en wordt gezien als de wereldhoofdstad van vrede en recht. Naast de Nederlandse regering en ambassades

Nadere informatie

Enquête stichting Parentes Zoetermeer

Enquête stichting Parentes Zoetermeer Enquête stichting Parentes Zoetermeer In de afgelopen weken hebt u de mogelijkheid gehad om d.m.v. onze enquête uw stem te laten horen over diverse punten die spelen binnen onze stichting Parentes. In

Nadere informatie

Studenten ervaren de manier waarop in de Europese Unie vergaderd wordt en hoe de verschillende bestuurslagen zich tot elkaar verhouden.

Studenten ervaren de manier waarop in de Europese Unie vergaderd wordt en hoe de verschillende bestuurslagen zich tot elkaar verhouden. ROLLENSPEL EUROPESE BESLUITVORMING KORTE OMSCHRIJVING De studenten gaan in verschillende groepjes de weg van Europese besluitvorming naspelen. Ze gaan met elkaar in debat en moeten lobbyen. Als(gast)docent

Nadere informatie

Gemeente n Eergen op Zoom

Gemeente n Eergen op Zoom RVB05-0118 Gemeente n Eergen op Zoom Onderwerp Nummer voorstel Datum voorstel Programmanaam en nummer : Initiatiefvoorstel Partij van de Arbeid uitvoering pilot - Eigen Wij's project door stichting Jongeren

Nadere informatie

Praktische zaken. Waar wordt de ideeënmarkt gehouden? De ideeënmarkt wordt gehouden in de hal van het gemeentehuis.

Praktische zaken. Waar wordt de ideeënmarkt gehouden? De ideeënmarkt wordt gehouden in de hal van het gemeentehuis. Vragen en antwoorden over de ideeënmarkt De raad van Beuningen organiseert deze ideeënmarkt voor het eerst, dus voor alle duidelijkheid hebben we een aantal mogelijke vragen (met antwoorden) voor u op

Nadere informatie

Weekmail obs Hagen 17 november Sinterklaas op school Hagen.

Weekmail obs Hagen 17 november Sinterklaas op school Hagen. Weekmail obs Hagen 17 november 2017 Sinterklaas op school Hagen. Zaterdag 18 november komt Sinterklaas weer aan in ons land. Een gezellige tijd thuis en op school. Hij heeft beloofd om op dinsdag 5 december

Nadere informatie

Samenvatting. Interactie Informatiewaarde Werkrelevantie Totale waardering 8,6 8,7 8,7 8,6

Samenvatting. Interactie Informatiewaarde Werkrelevantie Totale waardering 8,6 8,7 8,7 8,6 Samenvatting Scores Interactie Informatiewaarde Werkrelevantie Totale waardering 8,6 8,7 8,7 8,6 Uit de opmerkingen van de deelnemers blijkt dat zij de training als leerzaam, interactief en praktijkgericht

Nadere informatie

Aanvullende spelregels voor gastlessen, bezoeken aan instellingen en bijeenkomsten van ProDemos schuift aan en gastlessen EDIC Den Haag

Aanvullende spelregels voor gastlessen, bezoeken aan instellingen en bijeenkomsten van ProDemos schuift aan en gastlessen EDIC Den Haag Aanvullende spelregels voor gastlessen, bezoeken aan instellingen en bijeenkomsten van ProDemos schuift aan en gastlessen EDIC Den Haag Onderdeel A van de Algemene Voorwaarden van ProDemos is van toepassing

Nadere informatie

K i n d e r r a a d l e e r l i n g e n b o e k

K i n d e r r a a d l e e r l i n g e n b o e k K i n d e r r a a d leerlingenboek 2 Leerlingenboek K I N D E R R A A D Voorwoord Jongens en meisjes, Als burgemeester van Leeuwarden vind ik het heel goed dat jullie meedoen aan de Kinderraad. Ook als

Nadere informatie

Overijssel doet mee! Maak kennis met de democratie!

Overijssel doet mee! Maak kennis met de democratie! Overijssel doet mee! Maak kennis met de democratie! 2 Overijssel doet mee! Jongeren zijn van groot belang voor ons werk, ons leven en ook onze democratie. Daarom is het van belang dat we hen méér betrekken

Nadere informatie

Vragen en antwoorden over de motiemarkt. Praktische zaken

Vragen en antwoorden over de motiemarkt. Praktische zaken Vragen en antwoorden over de motiemarkt De gemeenteraad van Beuningen organiseert weer een motiemarkt op donderdagavond 5 oktober. Voor alle duidelijkheid hebben we een aantal mogelijke vragen (met antwoorden)

Nadere informatie

https://www.facebook.com/odsdetrime/

https://www.facebook.com/odsdetrime/ Samen naar de hoogste tree Beste ouders en verzorgers, Voor op de kalender Januari en februari zijn voor een basisschool over het algemeen de rustigste maanden van het schooljaar. In deze periode zijn

Nadere informatie

Datum: 25 oktober 2016 Onderwerp: Uitnodiging voor de bijeenkomsten Op tijd voor de gemeenteraadsverkiezingen!

Datum: 25 oktober 2016 Onderwerp: Uitnodiging voor de bijeenkomsten Op tijd voor de gemeenteraadsverkiezingen! Aan: De burgemeesters De gemeenteraadsleden en ondersteuners van de fracties De griffiers en medewerkers van de griffie De lokale bestuurders van politieke partijen Datum: 25 oktober 2016 Onderwerp: Uitnodiging

Nadere informatie

Jongerengemeenteraad 2011. Uw school doet toch ook weer mee?

Jongerengemeenteraad 2011. Uw school doet toch ook weer mee? Jongerengemeenteraad 2011 Uw school doet toch ook weer mee? Pagina 1 Voorwoord Veel jongeren denken dat politiek alleen voor oudere mensen is. De gemeenteraad van Leidschendam- Voorburg wil daar verandering

Nadere informatie

Verklarende woordenlijst

Verklarende woordenlijst Bijlage 4 Verklarende woordenlijst Ambtenaar persoon die een baan heeft bij de overheid Amendement de Tweede Kamer wil iets aan een voorstel voor een wet veranderen B en W de burgemeester en de wethouders

Nadere informatie

Evaluatie werkwijze gemeenteraad Bloemendaal Verslag & Uitslag Enquête

Evaluatie werkwijze gemeenteraad Bloemendaal Verslag & Uitslag Enquête Evaluatie werkwijze gemeenteraad Bloemendaal 2014-2018 Verslag & Uitslag Enquête Bloemendaal, 23 februari 2018 Evaluatie werkwijze gemeenteraad Bloemendaal 2014-2018 1 Inleiding Verslag & Uitslag Enquête

Nadere informatie

Cliptoetsen Derde Kamer docentenhandleiding

Cliptoetsen Derde Kamer docentenhandleiding Kamer Cliptoetsen Derde Kamer docentenhandleiding Derde Kame Derde Kam Wie is de baas van Nederland? Hoe werken de verkiezingen? Wat is een Grondwet? En waarom is Prinsjesdag zo belangrijk? In het lespakket

Nadere informatie

Derde Kamer Handboek Politiek 1

Derde Kamer Handboek Politiek 1 Derde Kamer Handboek Politiek 1 Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid, Jij bent lid van de Derde Kamer der Staten-Generaal. Als politicus moet je natuurlijk wel verstand hebben van politiek. Samen

Nadere informatie

Docentenhandleiding Rollenspel Politiek

Docentenhandleiding Rollenspel Politiek Docentenhandleiding Rollenspel Politiek Voorbereiding 1. Bepaal hoeveel tijd er is: kies voor 45, 60 of 90 uten versie 2. Deel tijdschema uit en bespreek dit met de leerlingen 3. Verdeel de rollen, zie

Nadere informatie

hoge stroming Fase Ontdek en onderzoek

hoge stroming Fase Ontdek en onderzoek Groep 7 & 8 Team van maximaal 4 leerlingen Leerling materiaal TECHNIEK TOERNOOI hoge stroming Fase Ontdek en onderzoek Verdeel de rollen Je werkt in een groepje van vier leerlingen. Iedereen in je groepje

Nadere informatie

Politiek in Nederland

Politiek in Nederland Politiek in Nederland Dit werkboek is van Klas M. VAN SON, DE CSV/ HET PERRON, Spoorlaan 11-13, Veenendaal. Beste leerling, Dit is jouw werkboek Politiek in Nederland. Over een paar jaar mag jij ook stemmen

Nadere informatie

Docentenhandleiding Rollenspel Politiek

Docentenhandleiding Rollenspel Politiek Docentenhandleiding Rollenspel Politiek Voorbereiding 1. Bepaal hoeveel tijd er is: kies voor 45, 60 of 90 uten versie 2. Deel tijdschema uit en bespreek dit met de leerlingen 3. Verdeel de rollen, zie

Nadere informatie

Nieuwsbrief September 2016 Jaargang:

Nieuwsbrief September 2016 Jaargang: Nieuwsbrief September 2016 Jaargang: 2016-2017 Belangrijke data in september 1 september Maandopening: Samen maken we de groep 2 september Strippenkaartverkoop 5 september Verkiezing leerlingenraad 8 september

Nadere informatie

Leerlingen ervaren de manier waarop in de Europese Unie vergaderd wordt en hoe de verschillende bestuurslagen zich tot elkaar verhouden.

Leerlingen ervaren de manier waarop in de Europese Unie vergaderd wordt en hoe de verschillende bestuurslagen zich tot elkaar verhouden. ROLLENSPEL: EUROPESE BESLUITVORMING KORTE OMSCHRIJVING WERKVORM De leerlingen gaan in verschillende groepjes de route van Europese besluitvorming naspelen. Ze gaan met elkaar in debat en moeten lobbyen.

Nadere informatie

draadswijzer week 01 Zwolle

draadswijzer week 01 Zwolle draadswijzer week 01 Zwolle Agenda Raadsplein Maandag 11 januari 2016 Raadzaal Besluitvormingsronde 19.30 uur Start besluitvormingsronde met de volgende hamerstukken: - Nota van Uitgangspunten MPV 2016*

Nadere informatie

Handboek Politiek. Derde Kamer der Staten-Generaal

Handboek Politiek. Derde Kamer der Staten-Generaal Handboek Politiek Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid van de Derde Kamer der Staten-Generaal, Gefeliciteerd! Deze week ben jij een politicus. Je gaat samen met je klasgenoten discussiëren over

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting. Waardering en betrokkenheid

Samenvatting. Samenvatting. Waardering en betrokkenheid Achtergrondgegevens Eerder dit jaar heeft Vrije School De Regenboog deelgenomen aan de leerlingtevredenheidspeiling. Van onze school hebben 171 leerlingen de vragenlijst ingevuld, waarvan 94 uit groep

Nadere informatie

Onderzoek burgerinitiatief. Tevredenheid van indieners

Onderzoek burgerinitiatief. Tevredenheid van indieners Onderzoek burgerinitiatief Tevredenheid van indieners In opdracht van: De Raadsgriffier Uitgevoerd door: Team Beleidsonderzoek en Informatiemanagement Gemeente Purmerend Denise Floris Bert Mentink April

Nadere informatie

Aan de raad AGENDAPUNT NR. 7. Doetinchem, 27 februari 2013 ALDUS VASTGESTELD 7 MAART Werkwijzen vergaderstelsel gemeenteraad

Aan de raad AGENDAPUNT NR. 7. Doetinchem, 27 februari 2013 ALDUS VASTGESTELD 7 MAART Werkwijzen vergaderstelsel gemeenteraad Aan de raad AGENDAPUNT NR. 7 ALDUS VASTGESTELD 7 MAART 2013 Werkwijzen vergaderstelsel gemeenteraad Voorstel: 1. Vanaf 1 april 2013 overgaan tot een maandelijkse cyclus van raadsvergaderingen. 2. In de

Nadere informatie

Lesmateriaal voor het (V)MBO

Lesmateriaal voor het (V)MBO Lesmateriaal voor het (V)MBO Binnenkort nemen uw leerlingen deel aan een Jongerengemeenteraad. Het project Jongerengemeenteraad laat jongeren in de leeftijd van 14 19 jaar zien hoe beleid tot stand komt

Nadere informatie

Initiatiefvoorstel Beter debatteren in commissie en raad

Initiatiefvoorstel Beter debatteren in commissie en raad 1 gemeente Eindhoven Griffie gemeenteraad Raadsnummer O4.RZOP8.OOZ Initiatiefvoorstel Beter debatteren in commissie en raad Samenvatting Door GroenLinks is in een motie aan de deelnemers van de debattraining

Nadere informatie

Aanpassingen vergaderstructuur. Voorstel. Inleiding. Toelichting vergaderstructuur

Aanpassingen vergaderstructuur. Voorstel. Inleiding. Toelichting vergaderstructuur Aanpassingen vergaderstructuur Voorstel 1. kennis nemen van de concept jaaragenda 2. vaststellen thematische indeling commissies 3. toevoegen beeldvormend deel, voorafgaand aan de reguliere commissievergadering

Nadere informatie

RIS163949_8-NOV Initiatiefvoorstel. Meedoen jr.

RIS163949_8-NOV Initiatiefvoorstel. Meedoen jr. RIS163949_8-NOV-2009 Initiatiefvoorstel Meedoen jr. Initiatiefvoorstel maatschappelijke en politieke bewustwording en participatie van jongeren Inhoudsopgave: Toelichting blz. 3 Criteria 4 Voorbeeldprojecten

Nadere informatie

TEVREDENHEIDSONDERZOEK

TEVREDENHEIDSONDERZOEK verslag van het TEVREDENHEIDSONDERZOEK afgenomen in NOVEMBER 2014 Inleiding Eén keer in de twee jaar wordt er een tevredenheidsonderzoek gehouden. Ouders, leerlingen van groep 5, 6, 7 en 8 en personeelsleden

Nadere informatie

Cijfers Enque te Rekenkamercommissie WVOLV

Cijfers Enque te Rekenkamercommissie WVOLV Cijfers Enque te Rekenkamercommissie WVOLV Onderstaand een kort overzicht van de belangrijkste conclusies die zijn te trekken uit de evaluatie van de Rekenkamercommissie. Daarbij is in eerste instantie

Nadere informatie

CBS Nije-Kroost 26 jan 2017

CBS Nije-Kroost 26 jan 2017 CBS Nije-Kroost 26 jan 2017 www.cbsnijekroost.nl Nieuwe leerlingen In groep 1/2c: Norah Welkom op Nije-Kroost! We wensen je een fijne tijd op onze school! Uitslag ouder- en leerlingtevredenheidspeiling

Nadere informatie

Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg XE Steenwijk Steenwijk, Nummer voorstel: 2014/67

Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg XE Steenwijk Steenwijk, Nummer voorstel: 2014/67 Voorstel aan de raad Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg 1 8331 XE Steenwijk Steenwijk, 7-10-2014 Nummer voorstel: 2014/67 Voor raadsvergadering d.d.: 07-10-2014 Agendapunt: 4 Onderwerp:

Nadere informatie

Ideële organisaties (non-profit) zijn welkom, waarbij het wel de bedoeling is dat de ideeën direct ten goede komen aan de Beuningse samenleving.

Ideële organisaties (non-profit) zijn welkom, waarbij het wel de bedoeling is dat de ideeën direct ten goede komen aan de Beuningse samenleving. Spelregels en vragen en antwoorden over de motiemarkt De gemeenteraad van Beuningen organiseert weer een motiemarkt op donderdagavond 27 september. Voor alle duidelijkheid hebben we een aantal mogelijke

Nadere informatie

V e r k l a r i n g t e r m e n e n b e g r i p p e n

V e r k l a r i n g t e r m e n e n b e g r i p p e n SBO De Zonnewijzer Valkenswaard Leerlingtevredenheidspeiling Basisonderwijs 2015 V e r k l a r i n g t e r m e n e n b e g r i p p e n Referentiegroep De resultaten van SBO De Zonnewijzer worden per vraag

Nadere informatie

3 t/m 7 november 2014

3 t/m 7 november 2014 Persinformatie 2014 3 t/m 7 november 2014 2014: de twaalfde editie! Gezond ontbijten blijft broodnodig. Zeker voor kinderen. Daarom is er ook dit jaar weer Het Nationaal Schoolontbijt, waarbij ruim 500.000

Nadere informatie

Tweede Kamer in de klas

Tweede Kamer in de klas Tweede Kamer in de klas Workshop Inleiding Hoe leg je democratie en politiek uit in de klas? Door in debat te gaan. Door te debatteren leren leerlingen hoe de parlementaire democratie werkt. Ook stimuleert

Nadere informatie

Gemeenteraadsverkiezingen. Stem ook!

Gemeenteraadsverkiezingen. Stem ook! Gemeenteraadsverkiezingen Woensdag 19 maart GEMEENTERAADSverkiezingen Stem ook! Op woensdag 19 maart zijn de gemeenteraadsverkiezingen. Iedereen vanaf 18 jaar mag dan stemmen. Bepaal mee wie er in de gemeenteraad

Nadere informatie

OBS A.M.G. Schmidt 7 februari 2014

OBS A.M.G. Schmidt 7 februari 2014 OBS A.M.G. Schmidt 7 februari 2014 Managementrapportage Scholengemeenschap Veluwezoom wil periodiek meten hoe de tevredenheid is onder haar belangrijkste doelgroepen: leerlingen, ouders, leerkrachten en

Nadere informatie

Op 24 juni a.s. is de gezamenlijke raadsvergadering over de werkorganisatie BUCH. Aan de raden wordt dan gevraagd : 1. Werkorganisatie BUCH

Op 24 juni a.s. is de gezamenlijke raadsvergadering over de werkorganisatie BUCH. Aan de raden wordt dan gevraagd : 1. Werkorganisatie BUCH ACHTERGRONDNOTITIE VOOR DE GEMEENTERAAD Aan Cc Van bespreken in Leden van de gemeenteraad College Griffiers Fractievoorzittersoverleg onderwerp Opzet raadsvergadering 24 juni 2015, gemeentehuis Castricum,

Nadere informatie

Da Costaschool - Hollanderstraat Den Haag. Resultaten Leerlingtevredenheidspeiling 2014

Da Costaschool - Hollanderstraat Den Haag. Resultaten Leerlingtevredenheidspeiling 2014 Den Haag Resultaten Leerlingtevredenheidspeiling 2014 S a m e n v a t t i n g Achtergrondgegevens Eerder dit jaar heeft deelgenomen aan de leerlingtevredenheidspeiling. De huidige referentiegroep bevat

Nadere informatie

regulier (beheer GO/V * )

regulier (beheer GO/V * ) VOORSTEL Adviescommissie 28 oktober 2014 agendapunt 7 Dagelijks bestuur 13 november 2014 Algemeen bestuur 11 december 2014 Voorbereid door Marieke van Beugen, projectleider Bijlagen 1. Conclusies evaluatie

Nadere informatie

TEVREDENHEIDSONDERZOEK

TEVREDENHEIDSONDERZOEK verslag van het TEVREDENHEIDSONDERZOEK afgenomen in maart 2017 Inleiding Eén keer in de twee jaar wordt er een tevredenheidsonderzoek gehouden. Ouders, leerlingen van groep 5, 6, 7 en 8 en personeelsleden

Nadere informatie

Welkom bij de gemeenteraad

Welkom bij de gemeenteraad Welkom bij de gemeenteraad De gemeenteraad is het hoogste orgaan van onze gemeente. De raad vertegenwoordigt u, als inwoner van de gemeente Raalte en neemt beslissingen over allerlei belangrijke zaken

Nadere informatie

Onze PlusProjecten voor gemotiveerd onderwijs

Onze PlusProjecten voor gemotiveerd onderwijs Onze PlusProjecten voor gemotiveerd onderwijs 1 中国语言和文化 Chinese taal en cultuur 5 Arduino Programmeren met computers Cambridge Course Internationaal erkend diploma 2 ICT Linux en internet ontdekken 6 3

Nadere informatie

Speelwijzer Go VMBO game

Speelwijzer Go VMBO game Speelwijzer Go VMBO game Voor docenten basisonderwijs Welkom bij Go VMBO. Het spel dat uw leerlingen helpt om een gedegen keuze te maken voor het voortgezet onderwijs. Door het spelen van deze uitdagende

Nadere informatie

OPDRACHTEN BIJ THEMA 11 BELEID

OPDRACHTEN BIJ THEMA 11 BELEID OPDRACHTEN BIJ THEMA 11 BELEID Beleid is alleen nodig als je iets gaat veranderen. INLEIDING Het beleid van een organisatie bepaalt hoe je moet werken en wat de bestuurders belangrijk vinden. Dat beleid

Nadere informatie

Initiatievenmarkt Kaag en Braassem Perspectiefmemo 2017

Initiatievenmarkt Kaag en Braassem Perspectiefmemo 2017 Initiatievenmarkt Kaag en Braassem Perspectiefmemo 2017 Meldt u zich aan voor de eerste initiatievenmarkt in Kaag en Braassem? Heeft u een idee of een plan om Kaag en Braassem mooier, groener, socialer

Nadere informatie

reglement Leerlingenraad Daltonschool De Dorendal

reglement Leerlingenraad Daltonschool De Dorendal reglement Leerlingenraad Daltonschool De Dorendal Dit is een eerste opzet van het reglement van de Dorendal. Op 7 februari 2013 zal de leerlingenraad voor het eerst bij elkaar komen en dit reglement bespreken.

Nadere informatie

Handleiding In Dialoog met studenten aan de hand van uitkomst JOB-monitor:

Handleiding In Dialoog met studenten aan de hand van uitkomst JOB-monitor: Handleiding In Dialoog met studenten aan de hand van uitkomst JOB-monitor: Inhoud document Hulpmiddel (draaiboek) om een bijeenkomst te organiseren waarin de uitkomsten van de JOBmonitor (of ander onderzoek

Nadere informatie

School en computers. Paulusse BedrijfsOpleidingen

School en computers. Paulusse BedrijfsOpleidingen School en computers School en computers Computers zijn niet meer weg te denken uit ons leven. Kinderen van nu spelen vaak al computerspelletjes voor ze naar groep 1 gaan. Op school nemen computers een

Nadere informatie

OBS De Wending Roosendaal. Leerlingtevredenheidspeiling Basisonderwijs Haarlem, april 2014

OBS De Wending Roosendaal. Leerlingtevredenheidspeiling Basisonderwijs Haarlem, april 2014 OBS De Wending Roosendaal Leerlingtevredenheidspeiling Basisonderwijs 2014 Haarlem, april 2014 Resultaten Leerlingpeiling 2014 Samenvatting Achtergrondgegevens Eerder dit jaar heeft OBS De Wending deelgenomen

Nadere informatie

Huiswerkbegeleiding. Hoe ervaren ouders huiswerkbegeleiding, hoe zetten zij dit in en welke rol speelt de school hierin?

Huiswerkbegeleiding. Hoe ervaren ouders huiswerkbegeleiding, hoe zetten zij dit in en welke rol speelt de school hierin? Huiswerkbegeleiding Hoe ervaren ouders huiswerkbegeleiding, hoe zetten zij dit in en welke rol speelt de school hierin? 1 Inhoudsopgave Inleiding 3 Conclusies 8 Resultaten 1. Zetten ouders huiswerkbegeleiding

Nadere informatie

Kennissessie: Gierende hormonen en educatie; hoe redden jongeren zich in het verkeer?

Kennissessie: Gierende hormonen en educatie; hoe redden jongeren zich in het verkeer? Kennissessie: Gierende hormonen en educatie; hoe redden jongeren zich in het verkeer? In deze kennissessie vertelden Lisette de Wildt van DTV en Kim Ruijs van XTNT over hun verkeerseducatie projecten om

Nadere informatie

Evaluatie SamenOud training Anders denken, anders doen Casemanagement

Evaluatie SamenOud training Anders denken, anders doen Casemanagement Evaluatie SamenOud training Anders denken, anders doen Casemanagement Deelprogramma voor wijkverpleegkundigen en ouderenadviseurs die opgeleid worden tot casemanager SamenOud R. Brans April 2013 Inhoud

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF 1. 4 september 2019

NIEUWSBRIEF 1. 4 september 2019 NIEUWSBRIEF 1 4 september 2019 In deze nieuwsbrief: Nieuws van de directie Personeel De vreedzame school Trakteren Ziek melden Oproepje van juf Saskia van het atelier Goede doel Contactpersoon Inloopmomenten

Nadere informatie

De gemeenteraad, helder in woord en daad!

De gemeenteraad, helder in woord en daad! De gemeenteraad, helder in woord en daad! Communicatieplan 2006-2010 gemeenteraad Haaren 1. Inleiding Sinds de invoering van het duale stelsel is de kaderstellende, controlerende en volksvertegenwoordigende

Nadere informatie

LEERLINGENRAAD MEESTER KREMERSCHOOL

LEERLINGENRAAD MEESTER KREMERSCHOOL LEERLINGENRAAD MEESTER KREMERSCHOOL INHOUD 1. Wat is een leerlingenraad? a. Visie b. Doel c. Gespreksonderwerpen 2. Wie zitten erin? a. Lidmaatschap/samenstelling b. Verkiezingen c. Criteria 3. Vergaderingen

Nadere informatie

Werving en aquisitie. Introductie en voorlichting IRun2BFit. Intakegesprek (programma op maat) Intentieverklaring en samenwerkingsovereenkomst

Werving en aquisitie. Introductie en voorlichting IRun2BFit. Intakegesprek (programma op maat) Intentieverklaring en samenwerkingsovereenkomst Bijlage A Werving en aquisitie Introductie en voorlichting IRun2BFit Intakegesprek (programma op maat) Intentieverklaring en samenwerkingsovereenkomst Organiseren en opzet lokale organisatie Instructiebijeenkomst

Nadere informatie

Welkom op de informatie-avond!

Welkom op de informatie-avond! Welkom op de informatie-avond! Programma: Presentatie over de uitslag van de tevredenheidsonderzoeken, de verbeterplannen en de resultaten van vorig schooljaar. Interactief met elkaar van gedachten wisselen

Nadere informatie

Postbus 30001 7800 RA Emmen G/& 0,epC*. * 1 o.04 3 e 9 5 * bijlage(n) 1. fax (0591)68 53 58

Postbus 30001 7800 RA Emmen G/& 0,epC*. * 1 o.04 3 e 9 5 * bijlage(n) 1. fax (0591)68 53 58 Raadhuisplein 1 7811 APEmmen Telefoon 14 0591 Correspondentieadre gttffi cud Postbus 30001 7800 RA Emmen G/& 0,epC*.. * 1 o.04 3 e 9 5 * Aan de raad van de gemeente Emmen Dienst Beleid ons kenmerk 10.043895

Nadere informatie

Experiment Motiemarkt versie Opzet en Ervaringen van Enschede. Aanleiding / doel

Experiment Motiemarkt versie Opzet en Ervaringen van Enschede. Aanleiding / doel Experiment Motiemarkt versie 27-03-2012 Opzet en Ervaringen van Enschede Aanleiding / doel De gemeenteraad van Hengelo heeft in de begrotingsvergadering van 9 november 2011 een motie aangenomen over het

Nadere informatie

Samenvatting tevredenheidsmeting ouders

Samenvatting tevredenheidsmeting ouders Samenvatting tevredenheidsmeting ouders Hierbij ontvangt u van mij een samenvatting van de uitkomsten van de tevredenheidsmeting, die begin november is afgenomen. We hebben deze in het team en met de MR

Nadere informatie

HANDIG OM TE WETEN AANDACHTSPUNTEN TER VOORBEREIDING OP HET BEZOEK VAN EEN GASTSPREKER TER VOORBEREIDING: IN DE KLAS

HANDIG OM TE WETEN AANDACHTSPUNTEN TER VOORBEREIDING OP HET BEZOEK VAN EEN GASTSPREKER TER VOORBEREIDING: IN DE KLAS HANDIG OM TE WETEN AANDACHTSPUNTEN TER VOORBEREIDING OP HET BEZOEK VAN EEN GASTSPREKER Een les van een gastspreker vraagt zowel voor, tijdens als na de gastles zorg en aandacht van de begeleidende leraar.

Nadere informatie

Brief LES. tegelijk GR EN. Handleiding voor de leerkracht Groep 7 en 8

Brief LES. tegelijk GR EN. Handleiding voor de leerkracht Groep 7 en 8 Brief LES Handleiding voor de leerkracht Groep 7 en 8 ALLE FIETSERS TEGELIJK GROEN INLEIDING/AANLEIDING Vanuit de basisscholen kwam het signaal dat leerlingen verwarring ervaren op alle fietsers groen

Nadere informatie

Het Grote Interactiespel voor Kinderdagverblijven

Het Grote Interactiespel voor Kinderdagverblijven Het Grote Interactiespel voor Kinderdagverblijven Ben je een betrokken leidinggevende, docent, trainer of coach die (aankomend) pedagogisch medewerkers wil stimuleren om de belangrijkste pedagogische vaardigheden

Nadere informatie

Evaluatie bewonerspanel Oud-West

Evaluatie bewonerspanel Oud-West Evaluatie bewonerspanel Oud-West Van 18 oktober tot en met 24 oktober 2007 is het bewonerspanel van Oud-West vragen voorgelegd over het bewonerspanel zelf: wat vinden de panelleden van de onderwerpen waar

Nadere informatie

BESPREEKPUNTEN VANUIT AFGENOMEN ENQUETES; JUNI 2016 HET OUDERTEVREDENHEIDONDERZOEK;

BESPREEKPUNTEN VANUIT AFGENOMEN ENQUETES; JUNI 2016 HET OUDERTEVREDENHEIDONDERZOEK; BESPREEKPUNTEN VANUIT AFGENOMEN ENQUETES; JUNI 2016 HET OUDERTEVREDENHEIDONDERZOEK; Inleiding: Allereerst wil ik iedereen bedanken voor het invullen van deze onderzoeken. De enquête is door 63% van de

Nadere informatie

T e v r e d e n h e i d s p e i l i n g L e e r l i n g e n B s D e D o r e n h a g e n 2015

T e v r e d e n h e i d s p e i l i n g L e e r l i n g e n B s D e D o r e n h a g e n 2015 T e v r e d e n h e i d s p e i l i n g L e e r l i n g e n B s D e D o r e n h a g e n 2015 V e r k l a r i n g t e r m e n e n b e g r i p p e n Referentiegroep De resultaten van PC BS De Dorenhagen

Nadere informatie

BESPREEKPUNTEN VANUIT AFGENOMEN ENQUETES; 2014 HET OUDERTEVREDENHEIDONDERZOEK;

BESPREEKPUNTEN VANUIT AFGENOMEN ENQUETES; 2014 HET OUDERTEVREDENHEIDONDERZOEK; BESPREEKPUNTEN VANUIT AFGENOMEN ENQUETES; 2014 HET OUDERTEVREDENHEIDONDERZOEK; Inleiding: Allereerst wil ik iedereen bedanken voor het invullen van deze onderzoeken. We zijn erg blij met de uitkomsten

Nadere informatie

Voorgesteld wordt om met voorliggende overeenkomst in te stemmen en deze door de gemeente en de Stichting Combibrug te laten ondertekenen.

Voorgesteld wordt om met voorliggende overeenkomst in te stemmen en deze door de gemeente en de Stichting Combibrug te laten ondertekenen. VOORSTEL OPSCHRIFT Vergadering van 24 november 2015 Besluit nummer: 2015_BW_00888 Onderwerp: Overeenkomst Stichting Combibrug 2016-2018 - Besluitvormend Beknopte samenvatting: Op 30 april 2015 is in de

Nadere informatie

Beleidsplan Leerlingenraad o.b.s. de Schuthoek 2012-2013

Beleidsplan Leerlingenraad o.b.s. de Schuthoek 2012-2013 Document leerlingenraad Beleidsplan Leerlingenraad o.b.s. de Schuthoek 2012-2013 Inhoud: 1. wat verstaan we onder een leerlingenraad? 2. opzet en organisatie van een leerlingenraad a. samenstelling van

Nadere informatie

G ldwijs. Financiële educatie voor het basisonderwijs in de gemeente Barneveld

G ldwijs. Financiële educatie voor het basisonderwijs in de gemeente Barneveld G ldwijs 2015 2016 Financiële educatie voor het basisonderwijs in de gemeente Barneveld Geachte heer/mevrouw, Welzijn Barneveld biedt u, in opdracht van de gemeente, met genoegen het programma G ldwijs

Nadere informatie