Werken binnen slurfbereik. Over robots en werkkleding. met heel veel cadeaus. Ook een vak. Nieuwe rubrieken: Puzzelend het jaar uit.

Transcriptie

1 Ook een vak Werken binnen slurfbereik Nieuwe rubrieken: Over robots en werkkleding Puzzelend het jaar uit met heel veel cadeaus Vakmensen nummer 4 december 2014 >> Ga naar pagina 32 en reserveer je belastingzitting in maart van CNV Belastingservice.

2 inhoud 05 12/ Net binnen Je weet maar nooit, dacht Winnen & krijgen Weggeefactie van het prachtige Vakkind Pepijn Kok Al twijfelt hij nog wat hij wél later Ook een vak Tussen de dieren, in de dieren- installatiemonteur Wilfred van Strijk na veranderingen op zijn werk. Hij werd lid van de bond. fotoboek over jongeren en in de jaarpuzzel deze keer 23 prijzen! Zoals een weekendje weg, een VIP-arrangement in de dierentuin gaat doen voor zijn boterham, het is zeker niet in de stomerij. Dat is de wereld van zijn ouders. keuken, bezoekers wegwijs maken: de moderne dierenverzorger draait er zijn hand niet voor om. Jochanan Boertjens laat het ons zien. COLOFON Vak M is het ledenmagazine van CNV Vakmensen. Tiberdreef 4 / 3561 GG Utrecht Postbus 2525 / 3500 GM Utrecht T redactie vakm@cnvvakmensen.nl website Eindredactie Mireille Struik Redactie Miriam de Rooij / Stefan Valk / Kees de Vos / Anouk Zwager Grafische vormgeving Robert-Paul van Hardeveld / Bernadine de Mooij Beeldredactie Bernadine de Mooij Grafische verzorging Senefelder Misset, Doetinchem Advertentie-acquisitie PSH Media Sales / Martijn Penning: martijn.penning@pshmediasales.nl / ISSN december 2014

3 > fotografie voorpagina Ruben Schipper nieuwe rubriek Dat staat je goed Vakmensen over hun werkkleding. Deze eerste keer de outfit van Mario Bastiaan: Ik lig veel in het zand, dan gaan die ritsen stuk. Start in maart: Belastingzittingen Het jaarlijkse spoorboekje van CNV Belastingservice met alle data van de zittingen. Nu reserveren, in maart samen invullen en direct versturen. en verder... Vaktaal Ter zake CNV Mix Sectorzaken Nieuwe bewegingen Breeduit Contributie & diensten... 30

4 ADVERTENTIE 4 VAK M december 2014

5 de voorzitter Zelfverzekerd Voorzichtig aan komen er wat banen bij, kopten de kranten dit najaar. Mooi nieuws was dat. Een bericht waar vertrouwen en steun uit is te halen. Een beetje. Want intussen maken nieuwe wet- en regelgeving rond werk, pensioenen, de vakmens nog kwetsbaarder. Een duidelijke boodschap vanuit Den Haag: reken vooral niet te veel op ons! Doe-het-zelf is het motto. Een pijnlijke boodschap terwijl de crisis voor veel leden diep voelbaar is of net voorbij. Want dit doe-hetzelven werkt nog helemaal niet. Ik hoef maar te denken aan vervoer en bouw waar uitbuiting en schijnzelfstandigheid aan de orde van de dag zijn. En aan arbeidsverdringing: onbetaalde niet-gediplomeerde krachten die goed opgeleide betaalde krachten vervangen! Maar waar de overheid het laat afweten, pak ik mijn rol op. Samen met mijn collega s. We zitten dicht op jouw ervaringen en ik vraag je ze met ons te blijven delen. Want ook daarmee maken we van jou de weerbare werknemer die aan het werk blijft. Zelfverzekerd en up-to-date. Daarom eisen wij in elke cao-onderhandeling van werkgevers alle aandacht op voor jouw loopbaanontwikkeling. Met geld dat iedereen kan aanwenden voor nieuwe cursussen en opleidingen, voor om- en bijscholing van jou. Inderdaad, de scholing doe je zelf, maar als vereniging doen wij ons werk voor jou. Ook in Arend van Wijngaarden voorzitter CNV Vakmensen p.s. Wondertjes gebeuren gelukkig ook nog steeds: aluminiumfabriek Aldel in Delfzijl heropent in januari. > fotografie John Bouma vaktaal de vrijwilliger Drijfveer: collega s helpen Mohamed Bouljir (38) uit Amsterdam is actief voor de cao-commissie Motorvoertuigen- en tweewielerbedrijven. De automonteur is al twintig jaar lid. Zijn betrokkenheid nam een paar jaar geleden toe, toen zijn carrière in een andere fase terechtkwam. Ik raakte mijn baan kwijt, zegt Bouljir. In de cao-commissie kon ik meepraten over problemen in de mobiliteitssector. Ik ben iemand die altijd rekening wil houden met mensen en het gesprek aanga. Ik wil mijn collega s helpen. Dat is ook een drijfveer. Mohamed is nu voorzitter van de cao-commissie en neemt binnenkort voor het eerst deel aan de cao-onderhandelingen. < Mohamed werkt gemiddeld vier uur per week als vrijwilliger voor CNV Vakmensen. net binnen Wie weet in de toekomst Ik zag het belang van de vakbond nooit echt in, totdat op mijn werk het een en ander veranderde. Wilfred van Strijk (39) uit Vriezenveen werkte als werkbegeleider installatietechniek, maar is nu weer installatiemonteur. Dat komt door de economische crisis. In de toekomst kan dit zomaar weer gebeuren. En wie weet hoe hard ik de vakbond dan nodig heb. Mijn vrouw is lid en via haar heb ik gezien hoe belangrijk CNV Vakmensen is bij zoiets als cao-onderhandelingen. < > fotografie Ronald van Wieren VAK M december

6 ter zake kwestie: geld uit de kluis Terwijl hij overspannen thuiszit, wordt autoverkoper Steven Westering* beschuldigd van diefstal en op staande voet ontslagen. Hij zou ruim euro hebben gestolen uit de kluis van de garage. Steven is totaal overdonderd, hij weet van niets. Het draait uit op een juridisch gevecht, dat drie-en-half jaar zal duren... 6 VAK M december 2014

7 Beschuldigd van diefstal We breken je nek Vier telefoongesprekken heeft Steven Westering* vastgelegd. Zodra mijn werkgever belde, zette ik de recorder aan. Die opnamen zijn cruciaal geweest in de rechtszaak. De opnames dateren uit de periode dat Steven overspannen thuis zit (maart en april 2011). Hij werkt dan bijna drie jaar als autoverkoper voor een dealer met meerdere vestigingen. Ik was de enige verkoper in de zaak en maakte in die tijd erg veel uren, gemiddeld meer dan vijftig uur per week. Overuren kreeg ik nooit uitbetaald, hoewel ik er geregeld om vroeg. Als ik vrij moest nemen was het altijd een probleem. Op een gegeven moment ging het niet meer, de druk werd me te veel. Thuis Zijn werkgever vindt dat hij zich aanstelt. Er is onderbezetting, Steven moet zo snel mogelijk weer naar de zaak komen. Steven weigert. Ik zat niet voor niks thuis, het was op doktersadvies. Maar dat interesseerde hem niet. Ik moest komen werken en anders oprotten. Hij wilde van me af, dat was duidelijk. Maar ik wilde m n baan op dat moment niet zomaar opzeggen; het werk lag niet voor het oprapen en de vaste lasten lopen door. En los van de werkdruk had ik het wel naar m n zin, ook met de collega s. Ik wilde uiteindelijk graag terugkomen. Dat hij zo ver zou gaan, had ik niet gedacht Drie weken na zijn ziekmelding krijgt hij een sms: Steven wordt beschuldigd van diefstal. Even later gaat de telefoon. Werkgever: Ik zou maar heel snel die zes mille teruggeven aan ons, anders heb je een riant probleem. Steven: Heel snel zes mille teruggeven? Werkgever: Jij hebt een Suzuki verkocht. Die heb je contant gebeurd. Waar is het geld gebleven? (...) We hebben getuigen, het staat allemaal op camera. (...) We breken je nek. (...) We zorgen dat je nooit meer werk krijgt. Een heftig gesprek. Als ik eraan terugdenk, kan ik meteen weer boos worden. Dat hij zó ver zou gaan had ik niet gedacht. Steven heeft voor het oog de schijn tegen. Hij heeft vijf weken eerder een Suzuki contant verkocht en het geld, ruim euro, in de kluis gedaan. Maar in het centrale kassysteem ontbreekt het bedrag. En Steven heeft de sleutel van de kluis... Er zit maar één ding op: hij moet zich verdedigen. Steven krijgt hulp van een doorgewinterde advocaat van CNV Vakmensen, * Om privacy-redenen is de naam veranderd. Lees verder op pagina 9 > VAK M december

8 ADVERTENTIE ADVERTENTIE 8 VAK M december 2014

9 ter zake > door Kees de Vos > fotografie NFP Photography > Brigitte Bakker. Er volgen meerdere rechtszaken: een kort geding (verloren) en een bodemprocedure (grotendeels gewonnen). Bakker: Daarna ging de werkgever in hoger beroep. Wij ook, omdat Steven in de bodemprocedure niet alles had toegewezen gekregen. Het hoger beroep hebben we op alle fronten volledig gewonnen. De hele rechtsgang duurt uiteindelijk drieen-half jaar. De opnamen van de telefoongesprekken waren daarbij heel waardevol, zegt Bakker. Daaruit bleek uit welk hout de werkgever was gesneden en dat hij zijn werknemer bedreigde. Ook bleek daaruit dat Steven eerder al had gevraagd om uitbetaling van zijn overuren, maar die nooit had gekregen. In het hoger beroep heb ik aangetoond dat de werkgever zichzelf in de verschillende procedures tegensprak en dus keihard loog. De camerabeelden waar hij het over had, die bestonden helemaal niet. Sleutel En er zaten meer gaten in de zogenaamde bewijzen, zegt Bakker. Soms voelde ik me net een detective. Bij het napluizen van de boekhouding ontdekte ik dat er ook weleens geld uit de kluis was gehaald op een dag dat Steven helemaal niet werkte. Terwijl volgens de werkgever Steven de enige was met een sleutel. We hebben aangetoond dat er twee sleutels waren en dat er dus meer mensen toegang hadden. Advocaat Brigitte Bakker: Ik voelde me soms net een detective. < Áls er al geld was weggehaald, dan kon dat ook door een ander zijn gedaan. Ook merkwaardig: het ging over een verkoop die vijf weken eerder was gedaan. Bakker: Zo n groot kasverschil had natuurlijk veel eerder aan het licht moeten komen. Het is vreemd dat de werkgever daar nu opeens mee kwam. En er was nog iets. Het kasboek waar Steven alle transacties in bijhield, was een excel-bestand dat op een centrale server stond. Daar konden anderen bij. Een kwaadwillende kon het bestand aanpassen, ook achteraf. Het heeft alles weg van een vooraf opgezet spel, met het doel om van Steven af te komen. Geen stress meer De rechter vindt dat de werkgever de beschuldiging van diefstal op geen enkele manier kan hardmaken. Steven krijgt alsnog zijn achterstallige salaris en zijn overuren. Alles bij elkaar bruto ruim euro. Bovendien hoefde hij zijn WW-uitkering van ruim twee jaar niet terug te betalen aan het UWV, zegt Bakker. Als Steven deze zaak in hoger beroep had verloren, dan was hij dus terecht op staande voet ontslagen geweest en had hij geen recht gehad op WW. Na een zware periode (zonder werk, overspannen) is Steven nu chauffeur op een tankwagen. Totaal ander werk, maar het bevalt me uitstekend. Ik krijg alles netjes uitbetaald, en ik heb geen gezeur en geen stress meer. Tip van Steven: Wees voorzichtig met het aannemen van contant geld. Zorg dat je een bewijs hebt, met handtekening, dat je iets hebt ontvangen en afgedragen. VAK M december

10 cnv mix Bond in jouw buurt in 2015 Het Twents Platform van CNV Vakmensen verzorgt zaterdag 14 februari voorlichting over de werkloosheidswet, transitievergoeding en sociale plannen. Locatie later bekend, inschrijven per bij Henk Jansen Eupe: Platform Veluwe Randmeer geeft informatie speciaal voor 60+ leden, over de werkloosheidswet en naar voren gehaald pensioen op donderdag 22 januari om uur ur in De Deel, Oude kerkweg 52, Doornspijk. Erbij zijn? Bel Wim Agterhuis op: Goed verzorgd werken in mobiliteitsbranche Ik ben al bijna twee jaar ziek en er komt een keuring aan. Wat keuren ze? Welke gevolgen heeft dat voor mijn dienstverband? Of: Welke regelingen zorgen dat ik als oudere medewerker inzetbaar blijf? Werk je in de mobiliteitsbranche dan kun je dit soort vragen voortaan stellen via MENSmobiel.nl, een digitaal loket voor fit, veilig en gezond werken. Partners van MENSmobiel zijn CNV Vakmensen, BOVAG, FNV Bondgenoten en De Unie, verenigd in de Bedrijfsraad voor het motorvoertuigen- en tweewielerbedrijf. Met MENSmobiel zetten zij zich in voor advies, steun en preventie voor werknemer en werkgever bij alles wat speelt rond - langdurig - verzuim en arbeidsongeschiktheid. Voor iedereen in de branche. Meer op of via of de flyer bij deze VakM. 10 VAK M december 2014

11 Korting op je zorgverzekering! CNV kiest ook in 2015 voor verzekeraar CZ, de partner met goede pakketten, zonder winstoogmerk. Je lidmaatschap van CNV Vakmensen geeft je acht procent collectief voordeel op de basisverzekering. Voor de aanvullende verzekeringen is dit nog eens tussen de vijf en tien procent korting. Financiële tegenvallers voorkomen? Je kunt het eigen risico verspreid over het jaar betalen. Eventueel te veel betaald risico ontvang je natuurlijk weer terug. Solidariteit Bij CZ speelt solidariteit een grote rol: voor elkaar zorgen is belangrijk. Er zijn aantrekkelijke basispremies, CZ accepteert iedereen, ook voor aanvullende pakketten en ongeacht bijvoorbeeld je medische geschiedenis. Alleen voor de uitgebreide tandartsverzekering is een tandartsverklaring nodig. Kinderen en ouderen Kinderen zijn in het CNV Vakbondspakket gratis meeverzekerd voor tandartshulp. In de aanvullende verzekering Top krijg je tot duizend euro vergoeding voor fysiotherapie. Nieuw zijn de af spraken over thuis aanmeten van hoortoestellen en brillen. Meer informatie? Bel tussen tot uur of kijk op Vergelijk je pakket Bel met Meeùs Verzekeringen voor advies over je zorgverzekering of als je deze wilt vergelijken met wat je nu hebt. Lees meer over... CNV Vakmensen ontvangt dagelijks tientallen vragen van werknemers. Momenteel gaan die vaak over de nieuwe Wet werk en zekerheid. In deze rubriek lees je enkele daarvan met korte antwoorden. Meer details op 1>> Waarover gaat de Wet werk en zekerheid? Met de Wet werk en zekerheid wil de overheid verschillen tussen werknemers met een tijdelijk contract en werknemers met een vast contract verkleinen. Zo verbetert de doorstroom op de arbeidsmarkt. Op 1 januari is deel één van kracht, vanaf 1 juli deel twee. 2>> Welke wijzigingen zijn er per 1 januari 2015? De eerste fase gaat over de proeftijd, het concurrentiebeding en de zogenoemde aanzegplicht. Proeftijd Vervalt bij contracten van maximaal zes maanden. Concurrentiebeding Kan niet meer in een tijdelijk contract. Aanzegplicht De werkgever is bij tijdelijke contracten van zes maanden of langer verplicht je bijtijds te informeren als het werk stopt. 3>> Wijzigingen vanaf 1 juli 2015 De tweede fase gaat over de proeftijd, het concurrentiebeding en het aantal toegestane tijdelijke contracten, transitievergoeding, gerechtelijke procedures, bedenktijd. Ketenbepaling Deze bepaalt onder meer dat na twee jaar tijdelijke contracten er een vast contract komt, als er maximaal zes maanden tussen de contracten zit. Transitievergoeding Dat is de ontslagvergoeding na twee jaar dienstverband. Het geld is te gebruiken voor bijvoorbeeld scholing. Gerechtelijke procedures Deze nemen af omdat ontslagprocedures om bedrijfseconomische redenen en langdurige arbeidsongeschiktheid via het UWV gaan. (voorheen via de kantonrechter) Bedenktijd Deze is ruimer bij ontslag met wederzijds goedvinden. VAK M december

12 Over de drempel 001. Hamsatou Mamane 002. Tycho Filarski Op de foto s zie je: 001. Hamsatou Mamane Leeftijd 17 Woonplaats Niamey, Niger Baan Sjouwer 002. Tycho Filarski Leeftijd 28 Woonplaats Baarn Baan Groenteverkoper 003. Mahamadou Bankoula Moussa Leeftijd 30 Woonplaats Niamey, Niger Baan Garagehouder 004. Jim Verschoor Leeftijd 24 Woonplaats De Rijp Baan Lasser 005. Rachida Ousseiiré Leeftijd 18 Woonplaats Niamey, Niger Baan Horecamedewerkster 006. Linda Polman Leeftijd 23 Woonplaats Utrecht Baan Horecamedewerkster 12 VAK M december Rachida Ousseiiré

13 van de arbeidsmarkt > fotografie Sven Torfi nn, Nana Kofi Acquah 003. Mahamadou Bankoula Moussa 004. Jim Verschoor Grenzeloos optimisme CNV Internationaal zet zich in voor goed en fatsoenlijk werk voor jongeren wereldwijd. Dit kan door intensieve samenwerking met vakbonden in andere landen. Het fotoboek Over de drempel van de arbeidsmarkt portretteert in zestien foto s het grenzeloze optimisme en vertrouwen dat jongeren met elkaar delen. De jongeren in het fotoboek zijn vastbesloten hun uiteindelijke ambities waar te maken. Fotografen zijn de in Kenia wonende Nederlandse Sven Torfinn en de Afrikaanse in Ghana woonachtige Nana Kofi Acquah. WEGGEEFACTIE Wil je zo n prachtig fotoboek thuis? Dat kan. We geven 10 exemplaren weg! Stuur een naar vakm@cnvvakmensen.nl. Over de drempel van de arbeidsmarkt (14,95 euro) kun je ook bestellen. De opbrengsten van de boekverkoop gaan naar vakbonden in ontwikkelingslanden. Meer over internationaal vakbondswerk lees je op Linda Polman VAK M december

14 ADVERTENTIE 14 VAK M december 2014

15 vakvaders & vakmoeders Pepijn Kok (15) zit in Havo 4. Zijn ouders Margot van den Elzen- Kok (46) en Erwin Kok (47) hebben een stomerij. Pepijn: Alleen de chemie waarmee je te maken hebt in een stomerij vind ik wel spannend. Verder vind ik het vooral heel saai werk. Ze wassen kleren in grote machines. Dat is het. Het is goed werk en we leven ervan, dat vind ik er wel mooi aan. Ik weet zeker dat ik niet met de stomerij verderga. Over wat ik wel wil, twijfel ik een beetje. Maar ik denk nu dat ik heel graag gamedesigner wil worden. Er is een opleiding games en interactie aan de Hogeschool voor de Kunsten. Daar wil ik naartoe. Om uiteindelijk bij Sega te gaan werken, een game company. Met vier vrienden van school zijn we nu een kleine game aan het maken. Je moet helemaal bedenken hoe het eruit ziet en de interactie opbouwen. Elke actie heeft een reactie, dat moet je op je scherm van boven naar beneden helemaal uitwerken. Je hebt er veel ruimtelijk inzicht voor nodig, creativiteit en natuurlijk ook wel technisch inzicht. Maar op dit moment zijn we vooral zelf aan het gamen. Ik houd van avonturen- en actiegames waarbij je kijkt door de ogen van een speler. First-person-games. Nee, ik game niet minder naarmate ik ouder word. Eerder het omgekeerde. Tegenwoordig toch wel zo n vier uur per dag. Maar mijn cijfers op school zijn goed en ik kom af en toe ook wel buiten hoor. Ik zit namelijk ook op scouting. > door Miriam de Rooij > fotografie Ton Kastermans Fotografie VAK M december

16 sectorzaken Kamperen rond de vrachtwagen Een steeds groter probleem in de grensprovincies: buitenlandse vrachtwagenchauffeurs, die even komen kamperen. Om hoge boetes in België en Frankrijk te omzeilen, steken ze de grens over, zegt Tjitze van Rijssel van CNV Vakmensen. Vervoer De Europese regels zijn duidelijk: in de cabine breng je niet je weekend door. Alleen gaan Europese landen hier verschillend mee om. In Frankrijk krijg je euro boete of één jaar gevangenisstraf. In België euro. In Nederland hanteren sommige gemeenten een boete van hooguit een paar honderd euro. Volgens Van Rijssel gaat het vooral om chauffeurs uit landen als Bulgarije, Roemenië of Polen. Deze mensen zijn vaak maanden van huis en verblijven in uiterst oncomfortabele omstandigheden in en om hun vrachtwagen, zonder goede rustplek en sanitaire voorzieningen. Wij willen dat daar een einde aan komt. CNV Vakmensen pleit er bij Tweede-Kamerleden voor dat Europa meer lijn brengt in de regels en naleving. De boetes zouden in Nederland dan flink omhoog gaan. < Massa-ontslag bij Brink s > fotografie Ton Kastermans Fotografie Bij geldtransportbedrijf Brink s verdwijnen meer dan zeshonderd van in totaal banen. Ook sluiten vestigingen in Arnhem, Zwolle, Rotterdam en Houten. Reden is het vertrek van de belangrijkste klant, de Rabobank. > fotografie Archief CNV Vakmensen Vervoer De bank stapt over naar Geldservice Nederland, waarvan de bank samen met ING en ABN-AMRO oprichter is. Peter de Ridder, bestuurder van CNV Vakmensen, is kritisch over de rol van de Rabobank. De Rabobank bracht haar jarenlange partner Brink s niet onder in Geldservice Nederland. En nu is dit massa-ontslag bij Brink s het gevolg. De Rabobank weet dat, maar kijkt de andere kant op en ontloopt hiermee zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid. Onze inzet is dat bij Brink s niemand de WW ingaat, zegt De Ridder. Het werk verdwijnt tenslotte niet, maar het verschuift naar andere bedrijven. < 16 VAK M december 2014

17 Geregeld actuele berichten ontvangen uit jouw sector? Ga naar Scania geeft schuldhulp Metalektro Geldzorgen kunnen je letterlijk ziek maken. Samen met vrachtwagenbouwer Scania is CNV Vakmensen een uniek traject gestart om werknemers te helpen bij hun financiën. We informeren mensen wat ze zelf kunnen doen om schulden te voorkomen, zegt Marjolein van Lonkhuijzen van CNV Vakmensen. En we geven tips over budgetteren, sparen en bezuinigen. Bij Scania werken mensen die in informatiebijeenkomsten meer leren over het project en zich kunnen inschrijven voor de cursus Omgaan met geld. Ik vind het echt geweldig dat we dit kunnen doen, zegt Van Lonkhuijzen. Wij hebben al veel ervaring opgedaan bij leden, maar het is de eerste keer dat we de cursus inzetten via een bedrijf. Een fijn idee als je je realiseert hoeveel mensen momenteel in financiële problemen zitten! < Lesje veiligheid op roc s Bouw en industrie Een afgezaagde vinger, twee gebroken enkels, doorgesneden pezen, een ontstoken oog, een zere rug, een litteken. Leerlingen van ROC Friese Poort delen hun ervaringen op bouwplaatsen in gastcolleges van CNV Vakmensen. Samen met Arbouw en metaal-opleidingsfonds OOM, ontmoette de bond in november ruim duizend roc-leerlingen die gaan werken in de bouw of de metaal. Vooral jonge werknemers hebben veel ongelukken en bijna-ongelukken, zegt organisator Saskia Spaargaren, vakbondsconsulent bij CNV Vakmensen. Jaarlijks hebben zo n jongeren spoedeisende hulp nodig. In een gastles zien ze aan de hand van concrete voorbeelden welke risico s ze lopen. En hoe ze ongelukken kunnen voorkomen. < > fotografie Harry Cock > fotografie CNV Vakmensen VAK M december

18 jaarpuzzel Van links naar rechts: 1 Grootgrondbezitter is hij niet, wel wereldkampioen op de rekstok 7 Boko 9 Moegestreden 11 Riviertje in Brabant 13 Dodelijk virus 14 Mep 16 Maker van het laatste WK-doelpunt 17 Griekse letter 18 Human Watch 20 Briefopschrift 21 Bucket Challenge 22 Lichte drug 23 Gelofte 24 Ja (Spaans) 25 Opmerkzaam 26 Twee keer goud, drie keer zilver 27 Een bijtertje, die spits 29 Vogelproduct 30 Slag 31 Voordat 32 Rechtszaak tegen Pistorius, alias de Runner 34 Wij zijn allemaal astronauten op het ruimteschip aarde 38 Europeaan 39 Omstreden taxidienst 41 Middelbaar onderwijs (afk.) 42 Ziek (Engels) 43 Onderzoeksinstituut kijkt vooruit (afk.) 44 Rabobank fraudeert met -rente 47 Gevangenis 49 Anonieme Alcoholisten (afk.) 51 Populair spelletje verdwijnt van de buis 52 Bemanning (Engels) 54 Snelste vrouw van Europa 58 Verantwoordelijk voor de prijsstabiliteit in de eurozone (afk.) 59 Vordering 60 Voegwoord 61 Japans bordspel 62 De onbekende (afk.) 64 Gevlucht naar het Sinjar-gebergte 67 Verbrandingsrest 69 Onheilsgodin 71 Knal 73 Oorlog en... (winnaar AKO Literatuurprijs) 75 Reeds 76 Meisjesnaam 77 Persoonlijk voornaamwoord 78 Gefotografeerd zelfportret 79 Alleen 81 Duits bijwoord 83 Regentes 85 Afstandelijk 87 Noot 88 Bevestiging 89 Ratelpopulier 91 Rijk (Engels) 93 Parlementslid (Engels, afk.) 94 Schaatscomplex in Almere van de baan 97 Rondhout 98 Voorzetsel 99 Koekjesfabrikant 100 Beroep 103 Ongeveer (afk.) Maastricht wint Televizierring 108 Ramp met Airlines verliest twee vliegtuigen 111 Koerdische strijders 114 Vrouw van Jakob 116 Dagblad (afk.) 117 Europese hoofdstad 119 Israël vernietigt... in Gaza 122 Breekt record met 198 uur radiomaken 125 Zo snel mogelijk (Engels, afk.) 126 Lager onderwijs (afk.) 127 Noot 128 Italiaanse rivier 129 Wie is de snelste vrouw van Europa? Wie kreeg de Nobelprijs voor de vrede? En wie was de Mol? Test je geheugen met onze jaarlijkse hersenkraker. Bij personen gaat het om de achternaam. Plankje 131 Laag water 133 Nederlands Kampioenschap (afk.) 135 In 137 Soort ooievaar 141 Ondernemingsraad (afk.) 143 Nederlandse tennisster Arantxa Tijdperk 146 Voorzetsel 147 Wie was de Mol? 151 Koerden en IS leveren slag om piet in Gouda 155 Geannexeerd door Rusland 156 Beste WK-voetballer. 23 Prijzen Van boven naar beneden: 1 Freek de Jonge, alias meneer... 2 Afrikaans land houdt ebola op afstand 3 Loot 4 Wetering 5 Sopraan 6 Uitvalsbasis repratiëringsmissie Oekraïne 7 s Werelds beste dj 8 Hoofddeksel 9.. en Sien 10 Ruimtelander op komeet 11 Hoofd repatriëringsmissie 12 Spierziekte was aanleiding voor 21 horizontaal 15 Eerdere naam van de Islamitische Staat 17 Nederlandse missie in Bezoeker 22 Kritiek op werkomstandigheden WK-stadions in Strook 29 Lengtemaat 32 Mooiste woord uit de Nederlandse taal 33 Gevlogen bij KLM 35 Vrouw met de baard 36 Ierland 37 Groente 40 Vogel in the 21st century, van Thomas Piketty 45 Verboden vuurwerk 46 H5N8 48 of (Engels) 50 Bewoont ambassade van Ecuador in Londen 53 Insect 55 Uitroep 56 Linked Sterrenwacht renw krijgt gestolen meteoriet in brokjes terug 63 Neon (afk.) 65 Lidwoord 66 Titel (afk.) 68 Zelfportret in een stemhokje 70 Sprookjesachtig telwoord 72 Schot met een boogje 74 Amerikaanse geheime dienst 80 Zorgstelsel, vernoemd naar president 82 Europees Kampioenschap (afk.) 84 Soort computer 86 De lezer heil 90 Rolling Stones op Vakbond 92 Verwoestende tyfoon op de Filipijnen 93 Nobelprijs voor Vrede naar Een keer 96 Voorheen 98 Persoonlijk voornaamwoord 101 Onzin uitkramen 102 Grootmoeder 104 Doorstart voor Groningse aluminiumsmelter 105 Verhoogde toon 106 Water in Friesland 107 Penaltykiller en Breugel 112 Science fiction klassieker 113 Soort antilope 115 Boom 118 Vloerproduct 120 Bijwoord 121 Winterspelen in Hersteld 123 Dronken 124 Baskische afscheidingsbeweging 130 Vaartuig 132 Chauffeur die niet drinkt en Lisanne 136 Daar 138 Rivier (Spaans) Jinek 140 Snelle treinverbinding 142 Mannetjesdier 145 Aanstaande (afk.) 148 Als (Engels) 149 Selenium (afk.) 150 Roomskatholiek (afk.) 151 Kunstmatige inseminatie (afk.) 152 Voorzetsel 153 Chemisch symbool (afk.). 1x Weekendje endj e weg in 6-persoons vakantiebungalow in Rekem (Belgisch Limburg), 1x VIP-arrangement Burger s Zoo, 4 personen, 5x Ritualspakket, 5x boek Beren op de weg, 5x boek 400 Droomritten, 6x Spellenpakket, Stuur het sleutelwoord vóór 1 februari 2015 naar CNV Vakmensen, t.a.v. puzzelredactie, Postbus 2525, 3500 GM Utrecht. Je kunt online insturen via Hier vind je ook prijswinnaars van de vorige keer! 18 VAK M december 2014

19 VAK M december

20 ook een vak Ik wil voor de dieren ook kwaliteit Werken binnen het slurfbereik Miljoenen bezoekers genieten jaarlijks van één van de vele dierentuinen in ons land. Jochanan Boertjens (38) verzorgt en voert sinds eind jaren negentig de dieren in Burgers Zoo in Arnhem. Ook bereidt hij met veel zorg de maaltijden van leeuwen, olifanten en stokstaartjes. Ik wil bezoekers een mooi dagje uit bezorgen. Lees verder > 20 VAK M december 2014

21 Wist je dat tachtig olifanten geruisloos door een struikgewas kunnen sluipen? VAK M december

22 ook een vak > Kijk, dit zijn de menu s voor al onze aan een grote slagerij denken. Uit zo n mensen natuurlijk graag een prettige dag dieren, zegt Jochanan Boertjes terwijl hij groot stuk halen we negen lappen vlees bezorgen. wijst op een geplastificeerd boekje in de voor de leeuwen. Slagers die overschotten Met een emmer vol witte druiven gaat enigszins verouderde keuken van Bur- of onbruikbare stukken hebben, brengen Boertjens het verblijf van de ringstaart- en gers Zoo. Op de lijsten staat precies wat dat vlees wel eens naar ons toe. De interne moormaki s in. De halfaapjes klimmen een dier krijgt. De menusamenstelling is planning is erg belangrijk. Die houden we enthousiast naar beneden of vinden via samen met andere dierentuinen bepaald. bij op het magneetbord. Als iemand zich de grond hun weg naar de dierverzorger. En natuurlijk kijkt onze bioloog naar de bijvoorbeeld in een dag vergist, zitten we Bezoekers kijken achter de omheining voeding. Ook de dierverzorgers spelen een met bevroren vlees. Dat kunnen we dan vermakelijk toe hoe de dieren binnen een rol in de menu s. Zij zien wat de beesten niet snijden en dus niet voeren. aantal minuten alle druiven opeten. Het daadwerkelijk eten. Vers eten Ringstaartmaki s De afgelopen jaren stegen de bezoekers- is puur toeval dat er nu mensen staan te kijken naar het voederen van de dieren, want we hebben geen vaste voedertijden. De dierenkeuken van Burgers Zoo: het aantallen van de dierentuin. Boertjens We voeren ook geen shows of praatjes op, is de plek waar Boertjens vaak te vinden is daar nog altijd blij mee. Wel ziet de omdat we dieren niet op die manier willen is. Een bevroren ratje voor één van de ot- dierverzorger een duidelijke verande- trainen. Als we dat wel doen, staan ze te ters daargelaten, is de grote groente- en ring. Bezoekers willen steeds meer wachten tot ze voer krijgen. Ze vertonen fruitkoeling volgebouwd met grote kratten te weten komen. Ze willen meer edu- dat stereotype gedrag en dat is niet goed ananassen, appels, meloenen en paprika s. catie en spreken me daarom aan. Ze voor ze. Bijna alle groente- en fruitproducten komen via de groothandel vers binnen. zijn benieuwd naar de dieren en vragen waar ze moeten zijn voor een bepaalde Machtig mooi Vroeger kregen we vaak overblijfselen van diersoort. Tot extra werkdruk leidt het In het parkdeel treffen we de twee Indi- veilingen. Maar je wilt ook voor de dieren niet. Mijn baas vraagt niet meer van me sche olifanten van de dierentuin aan: Pinky kwaliteit. dan vroeger, maar de werkwijze is wel en Rekka. De dierverzorgers trainen de anders. Als ik nu iemand vragend om kolossale dieren, zodat ze uiteindelijk goed In de viskoeling legt Boertjens uit dat de zich heen zie kijken, ga ik naar hem toe verzorgd kunnen worden. Maar alleen kleinere vissen voor de pinguïns zijn. De en wijs hem de weg. Het is mijn taak als functioneel: de nagels van de olifanten vriesruimte, met flinke stukken vlees, doet dierverzorger dat óók te doen. En ik wil moeten bijvoorbeeld goed bijgehouden 22 VAK M december 2014