Van loonslaaf naar zzp er: leuk maar riskant. Woonlastenkrant. Bijlage: Bob Fosko is nog niet uitgeragd

Transcriptie

1 mei 2011 iedere maand gratis Bijlage: Woonlastenkrant Bob Fosko is nog niet uitgeragd Uitkeringsfraude is nog geen 2 procent Wet WNV ondermijnt het minimumloon MUG-wijzer: adressen en tips voor werk, geld en inkomen Problemen met uw uitkering? Gratis afspraak! Zie ook advertentie op pagina GRATIS EERSTE HUURADVIES Huurrecht Woonruimte Advocatuur - Voor alle problemen over het huren van woonruimte - Gematigde vaste tarieven - Ook pro-deo zaken Mr. Patrick Worp mail@prworp.nl Gratis Rechtshulp voor Minima Uitkeringen, Arbeidsrecht en Strafrecht Willering Advocaten Singel 190 Amsterdam - Van loonslaaf naar zzp er: leuk maar riskant

2 van der Woude de Graaf Advocaten Juridische Problemen? Op het gebied van Arbeidsrecht, Civiel Recht, Consumentenrecht, Huurrecht, Personen- en Familierecht, Sociale Zekerheid, Strafrecht en Vreemdelingenrecht kunt u bij ons kantoor terecht. Tel of Kostenloos Spreekuur: Voor kennismaking en kort advies kunt u terecht op ons gratis spreekuur, donderdag van uur. Gelieve zich telefonisch aan te melden tussen en uur op voor een afspraak op diezelfde dag. Willemsparkweg 31, 1071 GP Amsterdam T: F: E: info@woudegraaf.nl I: Ons kantoor is bereikbaar met tramlijnen 2, 3, 5 en èn behoefte aan meer vertrouwen, richting en plezier in uw leven? Wellicht is de cursus Op verhaal komen iets voor u. De Stadsbank van Lening is in 1614 opgericht. Bij deze gemeentelijke dienst kan iedereen vanaf 18 jaar geld lenen op onderpand. De rente (beleenkosten) was en is nog steeds een stuk lager dan bij particuliere pandhuizen. En natuurlijk zonder winstdoelstelling. De voordelen van de Stadsbank van Lening direct contant geld tegen inlevering van uw sieraden of gebruiksartikelen; lage beleenkosten en verlengen van uw lening is elke 6 maanden mogelijk; u kunt uw bezittingen elk moment weer meenemen, als u het geleende geld met de kosten terugbetaalt; een gemeente instelling, dus betrouwbaar. Acht bijeenkomsten, totale kosten 30,- Locatie: WG-plein. Startdatum: di 14 juni in de ochtend. Voorafgaand aan de cursus voeren we een kennismakingsgesprek. We werken met een groep van maximaal 6 personen. U vertelt over belangrijke ervaringen in uw leven en staat stil bij de betekenis daarvan. Kijk voor meer info op Bel of mail cursus@puntp.nl Ervaringen met (psychische) problemen in het dagelijks leven uitwisselen en delen? Kom naar de Multiloog -bijeenkomsten voorjaar 2011 in A dam-west! plaats: Stichting MuzeniS, Cliffordstraat 38 (hoek Van Hallstraat) dag & tijdstip: dinsdag uur datum: 31 mei 14 juni (kunst-multiloog) en 26 juli (kunst-multiloog) openbaar vervoer: tram lijn 10 (eindhalte), bus 21 plaats: centrum WeSterWijk, Adm. De Ruijterweg dag & tijdstip: woensdag uur datum: 11 mei openbaar vervoer: tram lijn 7, 12, 13 en 14, bus lijn 18 toegang: overal gratis tel: organisatie: Stichting IPC i.s.m. INCA-PA website: Uw hart luchten? Laat je informeren bij het Linnaeushof 4, 1098 KH Amsterdam DE BIJSTANDSBOND EN ADVOCAAT MARC VAN HOOF Inloopspreekuur Juridische en sociale begeleiding Iedere dinsdag en donderdag van uur We gaan mee naar spannende gesprekken Da Costakade 162, Amsterdam Telefoon: Zie ook : Teletekst AT5 pagina 420 Janssen Ketwaru & Rigter s t r a f r e c h t a d v o c a t e n Wordt u verdacht van een strafbaar feit? Heeft u een dagvaarding ontvangen? Bent u aangehouden door de politie of uitgenodigd om te verschijnen op het politiebureau? Word Vrijwilliger Telefoon De ervaren strafrechtadvocaten van Janssen Ketwaru & Rigter staan u bij wanneer u in aanraking komt met politie of justitie. info@jkr-advocaten.nl Westeinde ZN Amsterdam 2 Advertentie m e i 2011 mug magazine

3 4 PETER VAN STRAATEN Inhoud 6 29 Gladiator JOEP BETRAMS Artikelen 6 Overstappen naar een baan in de zorg 7 Oppositie pikt afbraak sociale zekerheid niet 8/9 Zelfstandigen lopen groot risico 11 Nieuwe wet ondermijnt minimumloon 12 De cijfers achter de uitkeringsfraude 13 Bob Fosko is geen raggende man meer 14 Cannabis Bevrijdingsdag & filmklassiekers Studio K 15 Amateurkunst in galerie De Passie 17 Buurtwinkel in Noord met kunst en kitsch 19 De weg naar regulier werk zit vol hindernissen 20 Landschapsarchitect Yttje Feddes over groen 27 Sport: Ultimate Frisbee 31 Klerenzooi Rubrieken en columns 4-5 De maand MUG 4 Peter van Straaten 6 Gladiator 10 Rondkomen 12 Ombudsman 14 Ramsj 16 Agenda cultuur 17 Agenda politiek 28 Peeters & Sociaal Raadslieden & Juridisch Loket & Ingezonden 29 Mizee & Joep Bertrams & Betoog 31 Koopwijzer m u g w i j z e r Tips en nuttige adressen over werk en inkomen Hendrik koos voor baan in zorg Amateurkunst in de passie van der pek buurt sportverhaal Colofon Hoofdredactie en directie: Joop Lahaise, redactie: Charles Braam, Martin Brandwagt, Toine Graus, Peter van Lieshout, Arjan van Oorsouw, Marcel Schor, Jos Verdonk, eindredactie: Marten Dijkstra, Martin Ottens, Marlies Scholtens, layout: Eddo Gorter, Gert Meijerink, Jaap van der Sluijs beeldredactie: John Melskens, fotografie: Akbar, Michel Hobbij, Ingrid de Groot, Sandra Hoogeboom, Rob Janssen, Maudi Koelmans, Hilco Koke, George Maas, John Melskens, Bert Nienhuis, Auke van der Vliet, Melanie van der Voort illustraties: Eddo Gorter, Péjo Aan dit nummer werkten mee: Peter van Straaten, Joep Bertrams, Sofie Coronel, Nicolien Mizee,, Masja Oosterbroek, Jacques Peeters, André Stuyversant, Deadline kopij: Kopij voor het juninummer dient uiterlijk 15 mei in ons bezit te zijn. Telefoon redactie: fax: redactie@mugweb.nl. Secretariaat en distributie: Petra van Bockel, Richard Nadort, Tony Strijbosch, Fred van der Zee. Telefoon secretariaat: Abonnementen: 29 per jaar, met Stadspas 18 per jaar Steunabonnement voor verenigingen en instellingen: 95 (meerdere exemplaren per maand) Adres: Postbus 6259, 1005 EG Amsterdam. Antwoordnummer 10520, 1000 RA Amsterdam Advertenties: Pauline Roffel: / advertentie@mugweb.nl MUG Magazine en zijn uitgaven van stichting BBU en worden gemaakt door een onafhankelijke redactie, bestaande uit vaste medewerkers en vrijwilligers. MUG is gratis verkrijgbaar op 550 distributiepunten: bibliotheken, buurthuizen, DWI s, medische centra, scholen, supermarkten, ziekenhuizen en culturele instellingen. Oplage deze maand: Druk: Dijkman Offset, Diemen houdt je wakker! van de redactie Joop Lahaise Wie MUG leest of onze website ( volgt, weet dat dit kabinet weinig op heeft met de lage inkomens. Vooral mensen die afhankelijk zijn van een uitkering krijgen het moeilijk. De bijstand wordt afgebouwd tot zo n 2.000,- onder het wettelijk minimumloon. Dat laatste is, in de nieuwe wet wnv (Werken naar Vermogen) niet eens meer voor iedereen weggelegd. Mensen met een arbeidshandicap vallen straks onder het bijstandsregime. De re-integratie/participatie wordt afgebouwd; wie echt niks meer kan, of is opgegeven, mag achter de geraniums op een houtje bijten. Bij de afbraak van het sociale stelsel hoort dat uitvoeringsorganisaties als UWV en SVB worden uitgekleed. Uitkeringsgerechtigden die bij dat nieuws in hun vuistje lachen omdat ze geen prettige ervaring met uitkeringsinstanties hebben moeten bedenken wat de reden én de gevolgen zijn van het snijden in de uitvoering van de sociale wetgeving. Nederland glijdt af naar de Amerikaanse realiteit van diepe armoede en grote tegenstellingen. Een deel van de bevolking zoekt het maar uit, desnoods in een trailer-kamp want ook wonen in de stad wordt onbetaalbaar, dankzij minister Donner die verhuurders 25 punten extra ( 120,- per maand voor nieuwe huurders) gunt. Ook de vrijheid van meningsuiting blijkt niet heilig. Historicus Thomas von der Dunk mag van VVD/CDA/PVV geen parallellen trekken tussen, het opkomend nationaal-socialisme in de jaren 30, en het huidige politieke klimaat dat door de populist Geert Wilders wordt gedomineerd. Wilders mag de Koran natuurlijk wel met Mein Kampf vergelijken. De hypocrisie ten top. Van MUG mag de vergelijking met de jaren 30 worden gemaakt, zeker in de herdenkingsmaand mei. Nederland, blijf wakker! mug magazine m e i 2011 Actueel 3

4 de maand mug MUG begint de maand met een overzicht van de vorige. Welke gebeurtenissen, wetswijzigingen of politieke ideetjes raakten uw portemonnee? Wie kwam voor uw belangen op? Waar werd u wijzer van? Wat hielp u aan werk of zorgde ervoor dat u het straks wat beter hebt? En wat staat ons nog te wachten? MUG maakt de balans op. Nieuwe huurders zijn straks 120 euro duurder uit Het kabinet is akkoord met het plan van minister Piet-Hein Donner van Binnenlandse Zaken (CDA) om het Woningwaarderingsstelsel met 25 punten te verhogen, en wel per 1 juli. De Huurdersvereniging Amsterdam (HA) waarschuwt voor een huurexplosie. Vanaf 1 juli krijgen alle zelfstandige woningen die onder het Woningwaarderingsstelsel vallen 25 basispunten extra. Concreet betekent dit dat woningcorporaties en particuliere verhuurders aan nieuwe huurders 120,- per maand meer mogen vragen. Voor zittende huurders blijft de huurverhoging beperkt tot 1,3 procent. Als de plannen doorgaan, blijven er onder de liberalisatiegrens weinig woningen over in gewilde wijken als Amsterdam- Centrum, Zuid en Oud-West. HAvoorziter Frans Ligtvoet:,,Dit is de gevreesde botte bijlconstructie. Deze keus zal leiden tot het volledig vastlopen van de huurwoningmarkt, segregatie tussen rijk en arm en uiteindelijk zwaar oplopende woonlasten voor de huurders in steden als Amsterdam. Donner heeft al de halve steun van PVVaanvoerder Geert Wilders. Bezuinigen: gemeenten zoeken het zelf maar uit Het Rijk, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), de provincies en de waterschappen hebben overeenstemming bereikt over de inhoud van het Bestuursakkoord Het Rijk draagt verantwoordelijkheden over aan lagere overheden. Voor gemeenten gaat het onder meer om de nieuwe regeling Werken naar Vermogen (hervorming wwb/wij, wsw en wajong), waarmee het kabinet fors op de sociale zekerheid bezuinigt.,,bezuinigen op uitkeringen en kansen op werk blijft dom bezuinigen, zegt René Paas, voorzitter van Divosa, de vereniging van managers van sociale diensten. Paas verwacht dat gemeenten de rekening betalen voor de wnv en de veranderingen in de wsw (sociale werkvoorziening). Toch vindt hij dat de VNG het maximale heeft behaald met het bestuursakkoord:,,gemeenten moeten nu hun knopen tellen. Het bestuursakkoord is beter dan het regeerakkoord al neemt het de pijn niet weg. Paas grootste bezwaar is dat het kabinet gemeenten taken oplegt zonder daar voldoende middelen tegenover te stellen. Het Rijk kort gemeenten voor tweederde op de reintegratiemiddelen en snijdt diep in het geld voor de sociale werkvoorziening. Paas voorspelt dat gemeenten binnen enkele jaren vrijwel niet meer kunnen investeren in mensen die in de nieuwe wnv terechtkomen. Overigens hebben de gemeenten, die de VNG vertegenwoordigt, nog lang niet ingestemd met het Bestuursakkoord. Amsterdam is vooralsnog tegen. (Zie ook pag. 11) Peter van StraAten UWV betaalt klanten later in de maand uit Uitkeringsinstantie UWV betaalt een deel van haar klanten later uit dan zij gewend waren. Het gaat om de ontvangers van een arbeidsongeschiktheidsuitkering, die hun uitkering rond de 15e van de maand ontvingen. Vanaf juni krijgen zij hun uitkering pas rond de 23e van de maand bijgeschreven. UWV gaat deze betalingen samenvoegen, wat een structurele besparing oplevert. De 23e van de maand is gekozen omdat deze datum aansluit bij de gebruikelijke betaalmomenten van salarissen in het bedrijfsleven. Juni werd gekozen vanwege de uitbetaling van het vakantiegeld in mei. De hoop is dat uitkeringsgerechtigden dankzij het vakantiegeld de ruim een week latere betaling van hun uitkering makkelijker kunnen overbruggen. Tweede Kamer tegen korten aow, Kamp zet door Minister van Sociale Zaken Henk Kamp (VVD) gaat zijn plan uitwerken om een aow-er die met een volwassen kind samenwoont te korten. Dit ondanks verzet van de meerderheid van de Tweede Kamer. Volgens Kamerlid van Hijum (CDA) kan de minister zich de moeite van het uitwerken kan besparen. Zijn partij is en blijft tegen. Kamp straft volgens hem kinderen en ouders die voor elkaar willen zorgen. Ook de PvdA, SP, GroenLinks en de PVV zien niks in Kamps plannen. Alleen de VVD is enthousiast. Minister Kamp vindt dat er een oneerlijke situatie is ontstaan door allerlei uitzonderingen op de regels. Hij wil terug naar de hoofdregel: aow-ers die samenwonen krijgen elk 50 procent van het wettelijk minimumloon en een alleenstaande krijgt 70 procent. Als voorbeeld noemt Kamp drie samenwonende zusters, die nu elk een aow van 70 procent van het minimumloon ontvangen. Hogere BTW pakt slecht uit voor minima VVD-staatssecretaris Frans Weekers heeft zijn belastingplannen bekend gemaakt: minder inkomstenbelasting ten koste van hogere btw. Dat betekent dat boodschappen die nu nog onder het lage btwtarief van 6 procent vallen, straks het hoge tarief van (nu nog) 19 procent krijgen. Een meerderheid in de Tweede Kamer reageert po- 4 Actueel m e i 2011 mug magazine

5 Wist u dat u MUG Magazine ook online kunt volgen? Sinds een tijdje draait onze nieuwe volledig vernieuwde website proef, met dagelijks vers nieuws en met net als in de papieren krant volop aandacht voor kunt, cultuur én opinie. Aan het eind van de oorlog was Amsterdam circa Joodse inwoners armer. Vernietigd in de kampen van de nationaal-socialist en antisemiet Adolf Hitler. Op 4 mei herdenkt Nederland de Tweede Wereldoorlog. Drie tegeltjes in de Van Woustraat herinneren dagelijks aan de slachtoffers van racisme, populisme, radicalisme, idiotie, volgzaamheid, dictatuur, oorlog. Foto: John Melskens sitief op het principe, het verlagen van de belasting op werk en het verhogen van de belasting op consumeren, maar vreest de uitwerking. Vooral voor mensen met een laag inkomen zal het duurder maken van levensmiddelen slecht uitpakken. Partijen zien ook voordelen, de reden waarom onder andere D66 en PvdA in NRC-Handelsblad voorzichtig positief reageerden. Goedkopere arbeid stimuleert de economie en de werkgelegenheid. De nadelige gevolgen voor minima kunnen eenvoudig worden gerepareerd, zegt Ed Groot (PvdA) in de NRC. De PvdA is kritischer over het afschaffen van de verpakkingsbelastingen voor bedrijven. De enige prikkel om het milieu niet verder met bergen plastic te belasten valt dan weg. Het huidige kabinet, inclusief gedoogpartner PVV, zal er niet wakker van liggen. Dat heeft toch al weinig op met het milieu. Ook CDA, SP en PVV reageren kritisch op het duurder maken van voedsel. Dat raakt de supermarkten in de grensstreek, vreest het CDA. Flinke toename van huishoudens met schulden Bij de schuldhulpverlening meldden zich vorig jaar huishoudens, ruim meer dan in De economische crisis zet nog steeds druk op de portemonnee van huishoudens. Joke Kock, voorzitter van de Vereniging voor schuldhulpverlening en sociaal bankieren (NVVK), over de jongste cijfers op de website van de NVVK: Schulden zijn inmiddels diep in onze samenleving geworteld De trend dat steeds meer werkenden in de schulden raken zette door. Het aantal jongeren onder de 25 jaar met schulden nam ook toe: van 7 procent (2009) naar 12 procent (2010) van het totaal aantal schuldenaren. Ook het aantal ouderen dat aanklopt bij de schuldhulpverlening stijgt, dito het aantal failliete woningbezitters. TNT bezorgt strafdossier bij verkeerde journalist Soms hoeven we bij MUG de deur niet uit voor sappig nieuws. TNT Post bezorgde eind april een dikke envelop, met een adres dat een beetje op dat van MUG leek. Er blijken meer Tilanusstraten in het land, zelfs meer huisnummers 8. De Tilanusstraat op de envelop ligt echter in Wezep bij Zwolle. De postcode verschilde slechts één letter, de cijfers waren gelijk. Het openen van andermans post is not done maar er bereiken ons vaker lezersbrieven met een slordige adressering. De verrassing was groot: de envelop bevatte een strafdossier. De verdachte en afzender bleek iemand in voorarrest, die al eerder negen jaar voor een dubbele moord had uitgezeten. Zijn jongste wapenfeit, net weer op vrije voeten: diefstal met geweld in een bedrijf in Oud-West. Enige speurwerk leverde op dat de envelop aan een bekende misdaadjournalist was gericht, die toevalligerwijs ook in een Tilanusstraat kantoor houdt. TNT-Post:,,Vervelend maar we sorteren de post nu eenmaal tegenwoordig alleen machinaal, op postcode. Postbezorgers lezen de envelop niet meer. Dat krijg je als je beroepspostbodes collectief de laan uitstuurt om hogere winstcijfers te realiseren. We hebben het dossier aan de misdaadjournalist doorgestuurd, want met misdaadjournalistiek houden we ons niet bezig, hooguit met uitkeringsfraude wel pikant: deelt Justitie dienstauto met criminelen? Maar we blijven journalisten. Uit het strafdossier komt naar voren dat Justitie regelmatig gepantserde auto s met zwaailicht huurt, om bijvoorbeeld de Hoofdofficier van Justitie ergens naartoe te rijden. Een bedrijf dat deze auto s, vol elektronica (ook afluisterapparatuur?) levert, blijkt betrokken bij voornoemde diefstal met geweld. Op vindt u ook de MUGwijzer, onze sociale kaart op het gebied van werk, inkomen en budget. Aan de online MUGwijzer wordt nog hard gewerkt, door de redactie en de techneuten van webbouwer Centrologic. Als de MUGwijzer af is, vindt u snel alle loketten voor werk en inkomen. MUG Magazine is al 23 jaar de spreekbuis voor iedereen die van de overheid afhankelijk is. Op maken we daarom extra ruimte voor alle ombudsmannen, de instanties waar u terecht kunt met klachten over de overheid. Kijk eens op de Kwestie, de rubriek van stichting De Ombudsman. mug magazine m e i 2011 Actueel 5

6 Er was eens iemand met geld......die tweemaal per jaar op vakantie ging, een koopwoning op de grachtengordel had... Journaliste Sofie Coronel portretteert voor MUG Magazine vrouwen én mannen die via een carrièreswitch of vanuit een uitkering de overstap aandurven naar de zorg. Project Andersom helpt ze daarbij, gesteund door onder meer DWI en UWV. Dit is het tweede portret in de reeks. Hendrik koos voor gehandicaptenzorg Foto: Sandra Hoogeboom Nooit te laat om van loopbaan te veranderen gorter...met twee auto,s voor de deur en een blonde stoot die fotomodel was. Dat was in de tijd dat ik nog haar had, over een lichaam beschikte en goed getekend werd. Sofie Coronel Werken in de theaterwereld klinkt voor velen als een droom. Hendrik Alberts rolde er zomaar in maar zijn liefde lag er niet. Hendrik maakte de overstap naar de gehandicaptenzorg. Nog wel even de eindstreep halen. Al op zijn zeventiende ging Hendrik Alberts (37) aan de slag als glazenophaler in de voormalige discotheek Soul Kitchen bij het Rembrandtplein. Hij klom er op tot assistent-bedrijfsleider. Na het faillissement van de club ging hij aan de slag als freelance lichtman. Maar gebrek aan vastigheid brak hem op. Hendrik rooide het niet, maakte schulden en belandde in de bijstand.,,ik kreeg snel een participatieplek met behoud van uitkering. Als lichttechnicus in buurttheater Het Fijnhout in Oud West, via Pantar. Terugkijkend op zijn tijd in het theater:,,voor veel mensen is werken in het theater fantastisch maar mijn grote liefde is het nooit geweest. Ik ben er gewoon ingerold. Zijn baan in Het Fijnhout bracht hem wel op een idee.,,toen ik op een avond de lichtknopjes voor een playbackshow van verstandelijk gehandicapten bediende, zag ik wat ik wilde: een baan in de gehandicaptenzorg. Helemaal onverwacht kwam die interesse niet. In het theater gaf Hendrik al cursussen Presentatie en Cultuur- en Kunstvorming aan crisisjongeren. Toen zijn participatiebaan eindigde, solliciteerde Hendrik veelvuldig naar opleidingsplekken in de zorg. Maar keer op keer ving hij bot.,,man, te oud, geen opleiding. Wat de reden ook was, ze moesten me niet. En toen kwam Andersom in beeld, een project om werkzoekenden voor een baan in de zorg te interesseren.,,nu krijg ik een kans. Toen ik hoorde dat mijn stage ook nog eens in de gehandicaptenzorg was, sprong ik een gat in de lucht. En wat denk je? Toen mijn collega s hoorden dat ik een man was, sprongen ook die een gat in de lucht. Blijkbaar is er toch behoefte aan mannen in de zorg. Cliënten missen de mannelijke inbreng. Iets simpels als een laag stemgeluid kan heel geruststellend zijn. Hendrik heeft zijn eerste stageweek achter de rug en voelt zich zeker over zijn keuze.,,ik heb twintig jaar keihard geleefd. Daar word ik niet meer gelukkig van. Vijf minuten met een cliënt praten, geeft mij zo veel meer voldoening. Deze mensen zijn zo puur, zo lief. Ze geven me een heel welkom gevoel en ik heb alles voor ze over. Billen wassen? Daar zet ik me zo overheen. Mijn poep stinkt ook, dat is menselijk. Aan dingen als wondverzorging zal ik moeten wennen maar daar krijg ik, als het goed is, in dit traject ook de tijd voor. Toch verliep zijn eerste week in het woonhuis voor verstandelijk gehandicapten niet vlekkeloos. Sommige collega s wisten niet dat hij stage loopt maar nog geen opleiding volgt en dus weinig weet.,,lastig, vooral als het druk is op de afdeling. Iets simpels als iemand voeden, had ik nog nooit gedaan. Hendrik snapt nu wel waarom er bij de voorselectie van kandidaten voor Andersom gelet wordt op mondigheid.,,ik moet mijn hachje verdedigen en zorgen dat ik niet in penibele situaties terechtkom en fouten maak. Dat is best lastig aangezien ik graag aan alle eisen voldoe en de eindstreep wil halen. Als dat lukt, kan ik eindelijk weer in mijn eigen inkomen voorzien. Uiteindelijk wil Hendrik een diploma Sociaal Pedagogische Hulpverlening halen.,,ik ben benieuwd hoe het leren me afgaat. Op mijn zeventiende ben ik gestopt met de lagere detailhandelschool en heb verder geen opleiding gevolgd. De komende veertien weken Blijkbaar is er toch behoefte aan mannen in de zorg loopt Hendrik mee bij Cordaan in Noord. Intussen heeft hij af en toe een terugkomdag op het ROC van Amsterdam, waar hij de andere deelnemers van Andersom ontmoet en ervaringen kan delen.,,het is heel prettig om zo rustig aan de zorg te kunnen wennen. Aan de ene kant voel ik me er als een vis in het water, tegelijk verandert het mijn leven. Op dagen dat ik vroege dienst heb, sta ik om zes uur op. Een late dienst eindigt om tien uur. Als ik de volgende ochtend weer vroeg moet beginnen ben ik best wel moe. Aangezien ik straks ook nog moet studeren, vraagt dat wel veel van me. Het leren in de praktijk is in de eerste week al begonnen:,,er zijn hier mensen die niet kunnen praten. Ik heb nu al geleerd hoe je toch met hen kunt communiceren. Of iemand kan praten of niet, ze hebben je altijd iets te vertellen, als je maar luistert. Andersom De vraag naar medewerkers in de zorg stijgt explosief. Andersom is een pilot-project waarin de vier Amsterdamse zorginstellingen Cordaan, Evean, Amsta en Osira samenwerken met UWV, DWI en Werkpunt Zorg Amsterdam. Na een zorgvuldige selectie krijgen werkgever en werknemer enkele weken de kans om elkaar te leren kennen in een stageperiode. Werknemers werken op verschillende locaties en ondervinden zo of een baan in de zorg echt bij hen past. Zo ja, dan krijgt de deelnemer een opleidingsplaats Verzorgende IG. en wordt in twee jaar via een leer-/werktraject (drie dagen werken, één dag naar school) opgeleid voor een baan. 6 achtergrond m e i 2011 mug magazine

7 Marten Dijkstra Het kabinet Rutte heeft de wind eronder als het gaat om bezuinigingsplannen, vooral het uitkleden van de sociale zekerheid. Maar de oppositie slijpt de messen en heeft de gemeenten mee, die straks de nieuwe Wet Werken naar Vermogen moeten uitvoeren. In het Torentje wordt fanatiek aan de sociale zekerheid gemorreld, 2,5 miljard bezuiniging op korte termijn. Foto: Akbar in verzet Oppositie en steden komen De contouren van de kabinetsplannen om het sociale stelsel te hervormen worden steeds duidelijker. De oppositie schrikt. Sommige maatregelen waren al door het vorige kabinet op de rails gezet maar de felheid waarmee deze regering de sociale zekerheid op de helling gooit, gaat PvdA, GroenLinks en SP te ver. Een greep uit de plannen van staatssecretaris Paul de Krom (VVD) van Sociale Zaken: jongeren tot 27 jaar moeten eerst actief op zoek naar werk of een opleiding, alvorens ze een uitkering kunnen aanvragen, die ze ook dan niet automatisch krijgen. Voor het toekennen van een uitkering wordt gekeken naar de inkomsten van de ouders, en andersom. Verdienen de inwonende kinderen, dan heeft dat consequenties voor de uitkering van de ouders. En het kabinet wil de ontheffing van de sollicitatieplicht voor alleenstaande bijstandsouders met kinderen onder de vijf jaar afschaffen. Dat laatste stuit PvdA-Kamerlid Hans Spekman tegen de borst.,,we zijn geschrokken van de maatregelen van het kabinet voor bijstandsmoeders. Zij dreigen te worden opgezadeld met een extra financiële last en extra druk om werk te zoeken of een opleiding te volgen. En dan is het dus ook nog zo dat, als bijvoorbeeld de inwonende zoon geld verdient, dit negatieve gevolgen heeft voor de hoogte van de uitkering. SP-parlementariër Paul Ulenbelt wil dat vrouwen die willen werken daar ook de mogelijkheid toe krijgen.,,maar helaas is dat niet altijd mogelijk. Nu al werken bijna twee miljoen vrouwen niet. De belangrijkste reden is de zorg voor de kinderen. Opvang is niet altijd beschikbaar en betaalbaar. De SP is niet louter negatief over alle plannen. Het voorstel om de vakantie van bijstandsgerechtigden terug te brengen van dertien naar maximaal vier weken vindt bijval.,,mensen met een bijstandsuitkering hebben de verplichting om naar werk te zoeken. Dat gaat moeizamer als je lang in het buitenland verblijft. Maar de vier weken-termijn gold al voor bijstandsgerechtigden met sollicitatieplicht. Ulenbelt:,,Bijstandsgerechtigden die niet beschikbaar hoeven te zijn voor de arbeidsmarkt kunnen wat ons betreft wel langer naar het buitenland. PvdA, SP en GroenLinks zijn het erover eens dat van de bijstandsuitkering met de plannen van De Krom een wel heel karig vangnet overblijft. De bijstandsuitkering wordt in twintig jaar tijd verlaagd met 2.000,- op jaarbasis ten opzichte van het minimumloon, heeft het Centraal Plan Bureau (CPB) berekend.,,bovendien wordt met deze plannen armoede weer erfelijk, waarschuwt Ulenbelt. De sociale zekerheid, ooit ingevoerd om de erfelijkheid van armoede uit te bannen, wordt uitgehold tot een systeem waarin kinderen weer voor hun ouders moeten zorgen, oordeelt de SP. Hans Spekman vindt alle geplande bezuinigingen op smoesjes lijken om het sociale stelsel af te breken. Zijn fractiegenoot Roos Vermeij blogt: De plannen zijn opnieuw een voorbeeld van visieloze sloopwerkzaamheden. De minister smijt met cijfers, meent dat er in totaal 2,5 miljard kan worden bezuinigd. (..) Op de korte termijn leveren deze plannen het kabinet besparingen op. Dit kabinet maakt armoe weer erfelijk Op de lange termijn krijgen volgende kabinetten te maken met een stijging van het aantal langdurig werklozen die aan hun lot worden overgelaten. (..) De bijstand zal vollopen met mensen die best nog kunnen werken, maar niet geholpen worden om de weg naar hun nieuwe baan te vinden. Het kabinet bespaart dan wel door mensen niet langer aan het werk te helpen, maar die mensen zijn de langdurig werklozen van morgen. (..) Asociaal beleid met grote gevolgen voor mensen en meer uitkeringen op de koop toe. De Kamerfractie van Groen- Links riep eind april gemeenten en provincies op niet te tekenen voor het bestuursakkoord met het kabinet over de onderkant van de arbeidsmarkt. Mensen die aan het werk geholpen moeten worden, worden veroordeeld tot een uitkering. Een aantal gemeentes heeft gehoor gegeven aan de oproep. Ook Amsterdam is tegen. Wethouder Inkomen & Participatie Andrée van Es (GroenLinks) noemt de nieuwe Wet Werken naar Vermogen het grote, heikele, loodzware punt. Daarin worden de regelingen voor wajong, bijstand en sociale voorzieningen samengevoegd. Er gaat daarvoor veel te weinig geld naar gemeenten, waarschuwt Van Es. De oppositie en de gemeentes mogen tegen de hervormingen zijn, met Wilders (PVV) en SGP lijkt het kabinet op een meerderheid in de Kamer te kunnen rekenen. mug magazine m e i 2011 achtergrond 7 afbraak sociale zekerheid m a a r t 2011 achtergrond 7

8 ZZP er is eigen baas maar loopt risico s Marcel Schor/Marten Dijkstra Waren het vroeger vooral dik betaalde zelfstandigen als advocaten en consultants, tegenwoordig is de zelfstandige zonder personeel (zzp-er) steeds vaker een gewone arbeider of dienstverlener. Een vaak gedwongen stap met voordelen maar ook behoorlijke risico s. Galid Khahn (35) Zelfstandig chauffeur bij taxibedrijf TCA sinds 1999, verzekerd tegen ziektekosten maar niet tegen arbeidsongeschiktheid. Zag zijn inkomsten door de liberalisatie van de taximarkt in 2000 teruglopen.,,ik maak door de toegenomen concurrentie weken van 50 uur om hetzelfde te verdienen als tien jaar geleden in 30 uur, vertelt Khahn, kostwinner voor vrouw en drie kinderen.,,we redden het net. Soms moeten we bij hoge onderhoudskosten aan de auto op de boodschappen bezuinigen. Zit toch met plezier op de taxi.,,de voordelen van zelfstandigheid wegen op tegen de nadelen. Ik ben eigen baas en bepaal mijn eigen uren. Alles wat ik verdien is voor mezelf. Maar ik loop risico s. Wanneer ik ziek ben of gewond raak bij een ongeluk verdien ik niets. Als ik mijn been breek, ben ik failliet. Khahn maakte zijn mooiste rit vorig jaar toen er vanwege de vulkaanuitbarsting in IJsland geen vliegtuigen vlogen.,,ik reed gestrande passagiers naar Oslo. Die rit leverde me meer dan 2.000,- op. Stukadoor Rutger van Gerven waagde de gok op het dieptepunt van de financiële crisis. Hij ging als zelfstandige zonder personeel (zzper) aan de slag, zonder de zekerheid van een dienstverband. Gedwongen, want na zijn ontslag solliciteerde hij links en rechts zonder resultaat. Als eigen baas heeft hij een peperdure arbeidsongeschiktheidsverzekering van 7.000,- per jaar afgesloten. Pure noodzaak.,,als er iets met mijn rechterarm gebeurt ben ik de klos, zegt Van Gerven. Hij is een van de weinige zzp-ers die zich tegen arbeidsongeschiktheid (wiaverzekering) beschermt. Veel zelfstandigen kunnen de hoge premies niet opbrengen. Dat geldt voor taxichauffeur Galid Khahn:,,Mijn gezin kan net rondkomen van het inkomen dat ik verdien. Voor een arbeidsongeschiktheidsverzekering is gewoonweg geen geld. ZZP-Nederland hoort deze geluiden vaker. De belangenorganisatie voor zelfstandigen zonder personeel pleit daarom voor een algemene arbeidsongeschiktheidsverzekering voor alle werkenden: werknemers én zzp-ers.,,wij willen een vrijwillige verzekering, die alleen ongevallen, levensbedreigende ziektes en lichamelijke slijtage dekt. Psychische aandoeningen worden niet meeverzekerd. Gemiddeld komen de maandpremies Rutger van Gerven (31) ZZP-er sinds Verzekerd tegen ziektekosten en arbeidsongeschiktheid, legt geld opzij voor pensioen. Is twaalf jaar stukadoor, waarvan tien jaar in loondienst.,,mijn baas kon de loonkosten niet meer betalen. Na eindeloos solliciteren wilde iemand me voor 1.250,- per maand aannemen. Heb ik voor bedankt. Uit nood begon Van Gerven voor zichzelf, inmiddels zonder een dag spijt.,,het is hard werken, 70 tot 80 uur in de week, maar ik heb een vrij leven. Maakt zich wel zorgen over toenemende concurrentie. dan uit op 175,- tot 250,-, licht Johan Marrink, directeur van ZZP-Nederland, toe.,,het gaat nu al gauw om 400,- tot 500,- maandpremie voor zware beroepen als stratenmaker of stukadoor. Bij 59 jaar of ouder is het zelfs vrijwel onmogelijk om een verzekering af te sluiten. Slechts een kwart van de Amsterdamse zzp-ers heeft een wia-verzekering, blijkt uit onderzoek van de Amsterdamse dienst Onderzoek en Statistiek (O+S). Wel is het zo dat zelfstandigen in de bouw vaker dan gemiddeld een bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering (42 procent) of een bedrijfsschadeverzekering (26 procent) hebben. Dat gaat dan ook om beroepen met een behoorlijk gezondheidsrisico. Het is niet alleen slecht gesteld met het verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid. In Amsterdam is bijna een derde van de zelfstandigen niet eens tegen ziektekosten verzekerd, terwijl dit wettelijk verplicht is. Ruim 40 procent doet niets aan pensioenopbouw. Vooral zelfstandigen in de bouw (59 procent) en jongeren hebben vaak niets geregeld. Het kabinet onderzoekt hoe het komt dat zzp-ers hun pensioenopbouw vaak niet regelen. Bekeken wordt of de huidige pensioenvoorzieningen voldoende aansluiten op de behoefte van zelfstandigen. Vanaf 2012 kunnen startende zzp- 8 achtergrond m e i 2011 mug magazine

9 Foto s: Melanie van der Voort ers in ieder geval tien jaar lang fiscaal voordelig sparen via het pensioenfonds van hun oude werkgever. Nu is dit drie jaar. Wellicht is dit een opsteker voor veel sappelende zzp-ers, die zonder dure verzekeringspremies het hoofd maar net boven water kunnen houden. Want uit de gemeentelijke Armoedemonitor blijkt dat van de Amsterdamse Eenvijfde zzp-ers in Amsterdam hoort tot de werkende armen zelfstandigen tot de werkende armen behoort, dat is bijna 20 procent. Een derde van de zelfstandigen heeft geen financiële reserves, blijkt eveneens uit onderzoek van O+S. Vooral eenpitters in de bouw hebben geen buffer. Zij incasseren sinds 2008 zware klappen. Relatief vaak verlagen ze uit noodzaak hun tarieven en worden financiële reserves aangesproken. Van alle beroepsgroepen hebben zzpers in de bouw het meest hun opdrachten zien dalen (min 30 procent). Amsterdam telt ruim zelfstandigen in deze beroepsgroep, hoofdzakelijk mannen (96 procent), die veelal laag geschoold zijn (39 procent). Een groot probleem voor deze groep is beunhazerij, stelt Marrink van ZZP-Nederland:,,Echt veel kunnen we er niet tegen doen. Illegale arbeid is van alle tijden. Soms grijpt de arbeidsinspectie in. Als er minder werk is, zien we dat bonafide mensen tegen beunhazen in het geweer komen. Met succes. De tijdelijke btwverlaging (van 19 procent naar 6 procent) in de particuliere woningbouw heeft stukadoors, schilders en klussers werk opgeleverd.,,ze kunnen dankzij die maatregel de concurrentie met zwartwerkers beter aan, concludeert Marrink. Particulieren die overwegen hun woning op te knappen moeten er overigens snel bij zijn, want die tijdelijk btw-verlaging stopt per 1 juli aanstaande. Voor startende zelfstandigen heeft Marrink nog een belangrijke tip.,,zzpers verzuimen nogal eens om opdrachten goed vast te leggen. Alle werkzaamheden en kosten horen in een offerte te worden neergelegd. Beide partijen horen dit te ondertekenen. Vooral stedelijke zzp-ers vergeten dit nog wel eens. Als het mis gaat met de betaling hoor ik ze dan zeggen: hij leek zo betrouwbaar. ZZP er worden vereist een goede voorbereiding Steeds meer werkgevers laten het werk liever door een zelfstandige uitvoeren dan extra personeel aan te nemen. Ze lopen op die manier minder risico. Niet zelden doet de zzp-er hetzelfde werk voor dezelfde baas waar hij voorheen in loondienst was. Zelfstandig ondernemer worden is een leuke uitdaging. Maar er moet wel het een ander worden geregeld. Dat begint met een inschrijving en het vastleggen van de bedrijfsnaam bij de Kamer van Koophandel (KvK). Daar kan meteen bij de Belastingdienst een btwnummer (omzetbelasting) worden aangevraagd. ZZP-Nederland heeft voor startende ondernemers tips opgesteld, waaronder: Bespreek met uw partner uw plannen én de risico s Leg uw ideeën voor aan iemand die niet door een roze bril kijkt Zorg voor een overzichtelijke boekhouding Reserveer geld en laat u niet verrassen door de Belastingdienst Leg afspraken met iedere opdrachtgever vast Zorg tijdig voor uw pensioen Overweeg een inkomensverzekering of arbeidsongeschiktheidsverzekering; besef dat een zelfstandige niet automatisch is verzekerd tegen werkloosheid, ziekte en arbeidsongeschiktheid mug magazine m e i 2011 achtergrond 9 zelfstandigen zonder personeel

10 Rozet: Vrijwillig Amsterdam, gemeente Amsterdam PMS: 032C CMYK: 100C 100M 0Y 0K RGB: 255R 0G 0B Vrijwilligerswerk: goed voor de stad Charles Braam Het thema van de campagne Vrijwillig Amsterdam is deze maand: maatschappelijk betrokken ondernemen. Warner Dijkhuizen van IBM Nederland motiveert zijn medewerkers om in hun vrije tijd een steentje bij te dragen. Links: wethouder Eric Wiebes, rechts Warner Dijkhuizen van IBM Nederland. Foto: Maudi Koelmans Eind maart is de de campagne Vrijwillig Amsterdam officieel van start gegaan. Onder het motto Vrijwilligerswerk, goed voor jou, goed voor de stad worden Amsterdammers aangemoedigd om vrijwilligerswerk te doen en tevens een aantal vrijwilligersprojecten onder de aandacht gebracht. Zo n 35 procent van de Amsterdammers houdt zich met vrijwilligerswerk bezig maar dat percentage moet omhoog want de verwachting is dat de komende jaren de vraag alleen maar groeit. Om het zoeken naar vrijwilligerswerk eenvoudiger te maken heeft Vrijwillig Amsterdam een organisatiebank opgezet met de adressen van honderden vrijwilligersorganisaties. Daarmee kan iedereen gericht zoeken naar vacatures en een organisatie vinden in de eigen buurt. Wie interesse heeft maar nog niet precies weet wat te doen, kan een oriëntatiebijeenkomst bezoeken van de Vrijwilligers Centrale Amsterdam (VCA). Tijdens de bijeenkomst krijgen deelnemers de nodige informatie over de inhoudelijke kant van het vrijwilligerswerk. In de campagne staat iedere maand een ander thema centraal. Deze maand is dat maatschappelijk betrokken ondernemen Warner Dijkhuizen (52) is bij IBM Nederland hiervoor verantwoordelijk. Zijn visitekaartje vermeldt: Corporate Citizenship & Corporate Affairs Manager.,,Het is mijn werk om mensen binnen IBM te motiveren een deel van hun vrije tijd aan de gemeenschap te besteden. Ze mogen zelf een project uitkiezen en kunnen met hun kennis en ervaring op een school, een sportclub of in een lokaal museum een bijdrage leveren aan het verbeteren van de kwaliteit van de samenleving. IBM doet mee aan een aantal projecten waarbij het bedrijf zijn ict-ervaring inzet. Dijkhuizen:,,Zo hebben we een speciale kinder-pc ontwikkeld, die wordt verstrekt Amsterdamse themamaanden in 2011, het Europees Jaar van het Vrijwilligerswerk Mei: maatschappelijk betrokken ondernemen. Juni: taalcoaches en mentoraten. Juli: belangenbehartiging. Augustus: kunst en cultuur. September: Zorg en Maatjes. Oktober: Buurt en Wijk. November: activiteiten op school. December: inzet tegen eenzaamheid. aan basisscholen. De software-programma s kunnen als hulpmiddel worden gebruikt bij het taalonderwijs. In Amsterdam-West zijn een aantal scholen met veel kinderen van allochtone afkomst waarmee Amsterdam.nl/vrijwillig Op Amsterdam.nl/vrijwillig ziet je wat er op de agenda staat in die maanden. Je kunt er ook terecht om verhalen van vrijwilligers te lezen: wat heeft het hun gebracht? het goed gaat in groep een en twee, maar eenmaal in groep drie lopen ze al snel een achterstand in het Nederlands op. Dijkhuizen is ook betrokken bij het project Track the Talent van de organisatie Hart voor Amsterdam. Track The Talent richt zich op jongeren tussen de vijftien en vijfentwintig jaar met als doel schooluitval op het vmbo en mbo te voorkomen en hun kansen op de arbeidsmarkt te vergroten. Ze kunnen ook deelnemen aan interactieve workshops die aansluiten bij hun belevingswereld. Dijkhuizen:,,We organiseren avondbijeenkomsten, waar kinderen vanaf een jaar of twaalf en jongvolwassenen worden geïnformeerd over werken in de deelnemende bedrijven, zoals IBM, ING en Accenture. Op die manier komen ze in contact met potentiële werkgevers en omgekeerd. Daarnaast proberen we ze ook weerbaarder te maken door allerlei oefeningen. Je merkt dat deze kinderen vaak moeite hebben om zich uit te drukken; moeite hebben om wat ze willen zeggen goed onder woorden te brengen. In een rollenspel met een acteur wordt ze geleerd om een gesprek in goede banen te leiden. Dat vergroot de kans op een succesvol sollicitatiegesprek. Dijkhuizen is enthousiast over het Track the Talent-project en wil zijn positieve ervaringen graag overbrengen. Daarom gaat hij samen met wethouder Eric Wiebes, die ook ict in zijn portefeuille heeft, een gasttraining geven aan tien leerlingen van het Calvijn Juniorcollege. RONDKOMEN Lezers vertellen hoe zij de maand met weinig geld doorkomen Niet veel maar genoeg Eppo is 40 en geboren in Alkmaar. Hij studeerde twee jaar geschiedenis en tekenen aan de lerarenopleiding en stapte daarna over op autonome vormgeving aan de HKU in Utrecht.,,Nadat ik afstudeerde aan de kunstacademie in Utrecht ben ik in een supermarkt gaan werken. Ik had het idee dat ik dan genoeg tijd zou hebben om te tekenen en te schilderen en opdrachten binnen te halen. Dat viel dus vies tegen. Hierna heb ik korte tijd een uitkering gehad en toen moest ik toch aanzienlijk zuiniger aandoen. Vooral het uitgaan moest ik met pijn in het hart terugschroeven. Daarna deed ik een tijdje decorbouw. Dat was erg leuk werk, vooral het werken met metaal (slijpen, boren, zagen en vooral lassen). Helaas ging het decorbouw-atelier op de fles en moest ik na gaan denken over de volgende carrièrestap. Op kosten van UWV volgde ik een beroepsopleiding DTP aan het Grafisch Media Instituut in Amsterdam. Na deze opleiding lukte het niet, afgezien van een kortstondige miskleun, binnen dit vakgebied werk te vinden. Na een jaar ben ik gaan werken als grafisch vormgever bij MUG magazine. Uiteindelijk dus toch een creatieve richting gevonden. Bij al deze banen verdiende ik tussen de 900 en 1150 per maand. Door vooral de kosten voor levensonderhoud laag te houden (niet al te dure kleding kopen, boodschappen doen bij de Aldi, een goedkoop prepaid mobieltje etc.) hou ik altijd genoeg geld over voor leuke dingen als uitgaan, eenmaal per jaar een flinke vakantie en het kopen van cd s en boeken. Eddo Gorter 10 achtergrond m e i 2011 mug magazine

11 Marcel Schor Er komt één regeling voor de onderkant van de arbeidsmarkt: Wet Werk Naar Vermogen. Het kabinet en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten zijn op hoofdpunten akkoord. Over de details wordt nog onderhandeld. Steuncomité Sociale Strijd protesteert voor de deur van Ahold tegen loondispensatie. Foto: Anke van der Vliet Nieuwe wet ondergraaft minimumloon D e wsw (Wet Sociale Werkvoorziening), wajong (Wet Werk en Arbeidsondersteuning Jonggehandicapten) en de bijstand (wwb) worden vanaf 2013 in één pakket gestopt. De nieuwe regeling Werk naar Vermogen (wnv) betekent een versobering, vooral voor wajong-ers en wsw-ers. Die krijgen met het strenge bijstandsregime te maken (eigen vermogen en huis opeten, afhankelijkheid van gezinsleden). Gemeentes worden verantwoordelijk voor de uitvoering van de nieuwe regeling. Daarvoor is door het Rijk met de gemeentes een akkoord gesloten. De nieuwe wet bespaart de overheid op termijn een paar miljard euro per jaar. Gemeentes moeten maar zien hoe zij hun nieuwe klanten te hulp kunnen schieten. Overigens raken de veranderingen voorlopig niet de mensen die nu al via de wsw aan het werk zijn. Opmerkelijk aan het akkoord is dat de effecten van de experimentele regeling loondispensatie niet worden afgewacht. Deze loopt tot 1 januari Bij loondispensatie betaalt de werkgever het economisch rendabele deel van een arbeidsgehandicapte werknemer (wsw-er). De gemeente vult het inkomen aan met een uitkering tot iets boven bijstandsniveau. Het totale inkomen varieert en kan zo oplopen tot een paar honderd euro boven bijstandsniveau, maar blijft te allen tijden onder het wettelijk minimumloon. Bijvoorbeeld: een werknemer verdient 50 procent van het minimumloon. Via een ingewikkelde berekening komt daar 31 procent bovenop. In totaal dus 81 procent van het minimumloon. Dit is minder dan de bijstandsnorm voor een alleenstaande ouder (90 procent van het minimumloon). Amsterdam doet aan de experimentele regeling mee. Wethouder Werk & Inkomen Andrée van Es (GroenLinks) maant de regering om voorzichtig te zijn:,,het is altijd verstandig om eerst te kijken of loondispensatie wel het verwachte resultaat oplevert. Dit kabinet heeft er hoge verwachtingen van. In Amsterdam en andere gemeentes die meedoen zal de komende tijd moeten blijken of het werkt. Met de tijdelijke loondispensatiewet kunnen wsw-ers die op een wachtlijst voor een beschutte werkplek staan worden gedwongen om onder het minimumloon te werken. Dat geldt ook voor mensen in de bijstand zonder wsw-indicatie en jongeren die onder de Wet Investeren in Jongeren (wij) vallen. Bij weigering kunnen sancties volgen, behalve in Amsterdam. Wajong-ers maken overigens nog geen deel uit van de proef. Een ander onderdeel van de maatregel is dat uitkeringsgerechtigden drie maanden onbetaald werkzaamheden verrichten, met behoud van uitkering. Zo wordt hun arbeidsprestatie en loonwaarde gemeten. In Amsterdam loopt de pilot sinds september. Een half jaar later kan de proef nog niet echt een succes worden genoemd. De Dienst Werk en Inkomen (DWI) is met de uitvoering belast. Woordvoerder Carmen Westra:,,Twee cliënten zijn werkzaam op een proefplaats en negen kandidaten worden op dit moment door ons bemiddeld. Het gaat nog maar om een kleine groep. Loondispensatie speelt in de wnv een cruciale rol, met vergaande gevolgen. In feite heft het kabinet het minimumloon Vakken vullen voor minder dan het wettelijk minimumloon op. Het Steuncomité Sociale Strijd is mede daarom fel tegen de nieuwe wet. Vorig najaar demonstreerde ze al voor behoud van het minimumloon bij Albert Heijn. Woordvoerder Aspeslagh van Ahold laat weten:,,wij nemen geen deel aan de proef. Maar ook:,,wel zijn bij ons wajong-ers met loondispensatie aan de slag. Lid van het steuncomité en voorman van de Amsterdamse Bijstandsbond Piet van der Lende:,,Jarenlang hebben we in Nederland voor het wettelijk minimumloon gestreden. Loondispensatie is het begin van de afbraak daarvan. Die nieuwe wet is een bijstandsachtig systeem, waarbij een werknemer met een arbeidsbeperking altijd op het sociaal minimum of er net boven blijft zitten. Het is ook een opjaagsysteem. Woordvoerder Rense Weide van staatssecretaris Sociale Zaken & Werkgelegenheid Paul de Krom (VVD):,,Het kabinet wil met loondispensatie mensen stimuleren zich verder te ontwikkelen. De financiële prikkel maakt werken lonend. Een hogere productiviteit leidt tot een hoger inkomen. De regering stelt wel een maximum van negen jaar waarin het inkomen onder het wettelijk minimumloon mag liggen. Dat kan ook korter zijn, bijvoorbeeld als iemand vijf jaar naar vermogen werkt en er geen zicht op productiviteitsverhoging is. De oppositie roert zich. PvdA-Kamerlid Mariëtte Hamer:,,Wij hebben een actiegroep van fractieleden en lokale bestuurders gevormd om het akkoord te wijzigen. GroenLinks roept gemeentes op tegen te stemmen. Kamerlid Jesse Klaver:,,De wnv helpt wajong-ers en wwb-ers aan een Rutte-uitkering. PvdA en GroenLinks zijn niet tegen het principe van loondispensatie als zodanig. Alleen de SP is daar fel op tegen. Ook Amsterdam gaat akkoord met loondispensatie, met een voorbehoud. Wethouder Andrée van Es:,,Bij een maximale inspanning op eigen niveau hoort de mogelijkheid om op termijn altijd het wettelijk minimum loon te verdienen, ook als deze prestatie relatief minder goed is dan die van anderen. Mensen met een arbeidshandicap die vanaf 2013 bij de DWI aankloppen zijn alvast gewaarschuwd. mug magazine m e i 2011 achtergrond 11 Akkoord loondispensatie

12 Aanpak Uitkeringsfraude schiet makkelijk doel voorbij Martin Brandwagt Er zijn weinig thema s binnen de sociale zekerheid die meer opwinding teweeg brengen dan fraude met uitkeringen. Hoe groot is het probleem werkelijk? Uitkeringsfraudeurs moeten sneller in het beklaagdenbankje, vindt de politiek. Collage: Eddo Gorter Witte boordencriminaliteit kost belastingbetaler veel meer D at uitkeringsfraude niet kan, daarover zijn alle politieke partijen het eens. Over bestrijding en bestraffing lopen de meningen uiteen. Geen partij gaat zover als de Partij voor de Vrijheid (PVV): mensen die frauderen met een uitkering, moeten voor de rest van hun leven van die uitkering worden uitgesloten. Vergeleken met het standpunt van de PVV zijn de aangekondigde maatregelen van het kabinet nog mild te noemen. Dat wil de volgende straffen bij herhaalde fraude: vijf jaar uitsluiting als het gaat om een uitkering van het UWV of de Sociale Verzekeringsbank (SVB); drie maanden bij herhaalde bijstandsfraude. Fraude betekent dat iemand niet de juiste inlichtingen heeft verschaft aan de uitkerende instantie. Hij heeft bijvoorbeeld gezegd dat hij alleen woont, terwijl hij samenwoont met iemand die genoeg verdient voor twee. Of hij heeft verdiensten gehad maar niet opgegeven. Eigen huisbezit in het buitenland geldt als vermogen en moet worden opgegeven als iemand een bijstandsuitkering heeft. Laatstgenoemde fraudegevallen zijn bescheiden in aantal, maar leveren steevast veel verontwaardiging op. Hoewel fraude geldt als een misdrijf staat de fraudeur niet meteen voor de strafrechter: pas vanaf een bedrag van 6.000,- wordt vervolging ingesteld. Daaronder wordt de zaak ambtelijk afgedaan. De fraudeur krijgt een boete en moet het teveel uitgekeerde bedrag terug betalen. Om uitkeringsfraude te bestrijden worden allerlei middelen ingezet. Bestanden worden gekoppeld, interventieteams en de Sociale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (SIOD) speuren naar zwartwerkers; uitkeringsgerechtigden worden thuis bezocht. De resultaten staan in de Integrale Rapportage Handhaving, die het ministerie van Sociale Zaken elk jaar publiceert. De meest recente doet verslag over In totaal spoorden SIOD, Interventieteams en andere inlichtingenbureau s door het hele land gevallen van uitkeringsfraude op. Op het totale bestand van uitkeringsgerechtigden in Nederland (eind 2009 waren dat er volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) ongeveer 4,5 miljoen) is dat 2 procent. Uiteraard wordt niet elke fraudeur ook gepakt, het werkelijke aantal zal iets hoger liggen. De met fraude verkregen bedragen zijn meestal vrij klein. Het gemiddelde bedrag is 1.480,-. Het totale schadebedrag was 132 miljoen euro. Ook dat lijkt veel, maar op een jaarbudget voor de sociale zekerheid van 60 miljard euro is het 0,2 procent. In 2009 kwamen 475 uitkeringsfraudeurs voor de rechter, waarvan 376 met een strafoplegging werden geconfronteerd. Nog meer cijfers: in 2009 werden 380 onderzoeken afgerond naar verzwegen vermogen in het buitenland. Daarvan konden 186 daadwerkelijk worden bewezen. 186 in één jaar tijd, is dat veel? Het aantal allochtone bijstandsgerechtigden bedroeg eind 2009 ruim (cijfer CBS). Naast uitkeringsfraude spoorde de SIOD in 2009 voor meer dan 1,3 miljoen euro aan fraude met subsidies (3,6 miljoen), belastingen (3,7 miljoen) en andere financiële malversaties (5,6 miljoen) op. Hierbij geen uitkeringsgerechtigden maar malafide uitzendbureau s, re-integratiebedrijven die ten onrechte Europese en Nederlandse subsidies opstrijken en bedrijven die zwartwerkers aannemen. Voor de kampioenen onder de fraudeurs moeten we waarschijnlijk naar de ondernemers uit de roemruchte Bouwfraude-zaak. Zij kregen het voor elkaar om Nederland voor 15 tot 25 miljard euro te benadelen. Slechts 306 miljoen werd aan de staat terugbetaald Bedrijven waren daarbij betrokken, tien bestuurders van een bouwonderneming kwamen voor de rechter. Zonder afbreuk te doen aan de ernst van uitkeringsfraude, vergeleken met belastingontduikers en sjoemelende bouwondernemers zijn uitkeringsfraudeurs kleine krabbelaars. Wie de Staat voor miljoenen oplicht, komt met een schikking weg; wie voor zesduizend euro fraudeert, mag zich voor de strafrechter verantwoordeen. ombudsman Gemeentelijk ombudsman Ulco van de Pol behandelt klachten van burgers. Aanvraag voorzieningen voor scholieren Schoolgaande kinderen kosten veel geld, vooral wanneer ze naar de middelbare school gaan. Dan komen er allerlei extra kosten bij. Er moeten boeken worden aangeschaft, er moet vaak verder worden gereisd en voor het huiswerk hebben ze een computer nodig. Omdat Amsterdam het belangrijk vindt dat ook kinderen uit gezinnen met een laag inkomen op school mee kunnen doen, heeft de gemeente een aantal potjes beschikbaar gesteld. Zo kun je met de scholierenvergoeding school- en sportspullen declareren en bestaat er een reiskostenvergoeding. Wanneer je een computercursus hebt gevolgd, kun je via de pcvoorziening zelfs een computer krijgen. DWI behandelt de aanvragen voor deze voorzieningen. De afgelopen tijd heb ik echter gemerkt dat er nog wel eens iets misloopt met de aanvraag. Bijvoorbeeld in het geval van de moeder die een scholierenvergoeding misliep doordat ze een declaratieformulier naar DWI stuurde zonder aanvraagformulier. Toen ze het aanvraagformulier alsnog opstuurde, werd de aanvraag afgewezen omdat die te laat was ingediend. Het ging hier duidelijk om een vergissing en het was dus klantvriendelijker geweest om de aanvraag alsnog in behandeling te nemen. Ook was er een jongen die heel lang op zijn computer moest wachten, nadat hij de computercursus had afgerond. Toen die er na acht maanden nog niet was, trok zijn vader bij mij aan de bel. DWI liet weten dat de computers normaal gesproken binnen twee maanden worden geleverd, maar dat de levertijd door problemen bij de leverancier tot wel negen maanden was opgelopen. DWI had inmiddels wel afspraken met de leveranciers gemaakt en de achterstanden werden ingelopen. Toch vind ik dat DWI als opdrachtgever de levertijden beter in de gaten moet houden en eerder met de leveranciers om de tafel moet gaan zitten als het misloopt. Dan hadden 30 tot 35 scholieren een schooljaar eerder profijt van hun computer kunnen hebben. De jongen uit dit verhaal kreeg zijn computer uiteindelijk na negen maanden. Denkt u ook dat uw voorziening te lang op zich laat wachten? Neem dan contact met mij op achtergrond m e i 2011 mug magazine

13 Marten Dijkstra Jos Verdonk De zanger van De Raggende Manne was ooit een scheldende en tierende onruststoker. Inmiddels is hij wat bedaarder en werkt serieus aan een kraakopera. Bob Fosko: Ik treed liever in Paradiso op dan in de Heineken Music Hall. Foto: Ingrid de Groot Bob Fosko is nog lang niet uitgeragd R Geert Timmers (55), beter bekend onder zijn pseudoniem Bob Fosko, doet van alles en noemt zichzelf het liefst artiest. In zijn jonge jaren was hij provocerend in de traditie van Herman Brood, een echte rocker. Afkomstig uit het Gooi, is Fosko inmiddels al heel wat jaren een rasechte Amsterdammer. Fosko:,,Ik ben opgegroeid in laag Baarn, dus niet in hoog Baarn, waar de elite woont. Mijn vader had een cafetaria. Ik heb van jongs af aan een sterk rechtvaardigheidsgevoel. Dat heeft er altijd ingezeten: ik ben er kennelijk mee geboren. Fosko werd ooit door de SP gevraagd om eens aan tafel mee te denken over het invullen van hun politieke campagnes. Van het een kwam het ander: hij schreef liedjes en maakte promotiefilmpjes voor de partij en is inmiddels een bekend SP-gezicht. Eens lekker tekeer gaan, eens lekker klooien. Je hoeft het Fosko niet uit te leggen. Hij was de voorman van de experimentele Nederlandstalige punkrockband De Raggende Manne, die in de jaren negentig van de vorige eeuw luidruchtige bijna-hits scoorde als Je Lult Me De Oren Vamme Kop, Poep In Je Hoofd en het legendarische, zeven seconde durende lied Nee S Niks. Je zou Fosko kunnen typeren als een rauwe jongen met een sociaal hart. Vooral het armoedeprobleem houdt hem bezig. Daarom tekende hij het manifest Armoede werkt niet van initiatiefnemer SP, samen met andere bekende Nederlanders als Job Cohen en FNV-voorzitter Agnes Jongerius. Fosko:,,Wat mij vooral ergert, is de zelfverrijking van managers in het bedrijfsleven, maar ook van een iemand als Wim Kok, die zijn vakbondsverleden inlevert voor een goedbetaalde functie bij een bank. Daarmee gaf hij een verkeerd signaal af. En over Job Cohen:,,Ik vind hem sympathiek maar hij is geen vechterbaas. Onder zijn bewind is er in Amsterdam een bodemloze bouwput ontstaan. Het Rijksmuseum en het Stedelijk zijn al meer dan acht jaar dicht. Er is inmiddels al een hele generatie opgegroeid zonder deze musea. Dat is toch verschrikkelijk. Fosko gaat nog even verder:,,wat dacht je van Ad Scheepsbouwer van KPN? Die vind ik echt gewetenloos. Ik noem dat puur roofkapitalisme. De leadzanger van de Raggende Manne vreest een tweedeling in de maatschappij, waarbij de minima het onderspit delven. Fosko schrijft dit toe aan het neoliberalisme, beter gezegd: de VVD. Maar de PvdA verwijt hij nalatigheid:,,zij zijn juist de partij die de dreigende tweedeling zou moeten afwenden. Over gebrek aan werk heeft Fosko niet te klagen maar ook aan hem gaat de crisis niet geheel voorbij.,,ik doe al jarenlang veel stemmetjes voor radiocommercials. Wel zo n veertig per jaar, maar de laatste tijd is daar de klad in gekomen. Misschien heeft dat met de crisis te maken. Mijn stem past gewoon niet bij elk product. Voor bankzaken word ik zelden of nooit gevraagd. Fosko kan nog zo politiek geëngageerd zijn, hij blijft in de eerste plaats artiest.,,ik treed honderd keer liever in Paradiso op dan in de Heineken Music Hall. Paradiso is een historische plek, waar veel grote artiesten zijn begonnen. In 1981 kreeg ik van iemand een kaartje voor een concert Fosko ergert zich dood aan hedendaags roofkapitalisme van ene Prince, die toen hier nog vrijwel onbekend was. De zaal was niet eens vol en de balkons waren afgesloten. Ik was 26 en Prince was zelfs nog een paar jaar jonger. Dat concert heeft diepe indruk op me gemaakt: ik stond aan de grond genageld. Dat zal je niet meemaken in de Heineken Music Hall. Daar is die zaal veel te groot en te clean voor. De Raggende Manne zijn voorgoed verleden tijd. Fosko:,,Een reünie zit er niet meer in. Het was een zware tijd, zowel op als achter het podium. De muziek was al zeer heftig en meedogenloos. En de consumptie van de bandleden was ook wat aan de hoge kant. Fosko is een veelzijdig man: behalve zanger, tekstschrijver, acteur en bekende stem in radiocommercials was hij ook kortstondig televisiekok.,,voor de Amsterdamse zender Salto heb ik de serie Koken voor alleenstaanden gemaakt. Dat was heel rudimentair: één maaltijd en het liefst op een enkel gaspitje. Het ging vooral om zeer primaire zaken als het hakken en snijden van groente. Dat was leuk om te doen. Jammer dat dit programma nooit de publieke omroep heeft gehaald. Fosko heeft uiteenlopende muzikale helden. Zo geeft hij met enige schroom toe een fan te zijn van Willeke Alberti. De veelzijdige Fosko mag dan inmiddels wat bedaagder en uitgeragd zijn, verloren voor de Nederlandse muziekcultuur is hij niet. Hij heeft zit nog vol plannen. Samen met schrijver Thomas Verbogt en muzikant/producer J.B. Meijers werkt hij aan een kraakopera. Die moet zich afspelen rond de kroning van Beatrix in Werktitels zijn er al: Kom van het dak af of meer des Fosko s Meppen met de bullepees. De première van deze rockopera staat gepland voor de lente van 2013.,,Acteurs als Stijn de Leeuw en Ton Kas hebben hun medewerking al toegezegd. Cabaretier Erik van Muiswinkel wil ook een bijdrage leveren. Dat zijn mensen van mijn eigen bloedgroep, waar ik fijn mee kan werken. Lekker praten en ideeën uitwisselen. RAGGENDE MAN BOB FOSKO mug magazine m e i 2011 kunst & cultuur 13 m a a r t 2011 kunst & cultuur 13

14 Ramsj Boeken & bakken Jos Verdonk Op de toonbank staat een plateau met cake en taart Inkt & Olie is een ruim opgezette boekhandel waar je ook terecht kunt voor een kop koffie en een stuk taart uit eigen oven. Daar draait eigenaresse Anouk Hazenberg haar hand niet voor om. Behalve een studie literatuurwetenschap volgde ze de hotelschool. In de winkel combineert ze haar culinaire en literaire passie. Het pand is licht, hoog en diep. Op de toonbank staat een plateau met cake en taart. Beneden ligt en staat de grotemensenliteratuur, met een ruime ramsjhoek achterin. Op de eerste etage is het cafégedeelte, een achterkamer met jeugdboeken en een speelhoek. Oorspronkelijk was het de bedoeling dat er ook wijn geschonken zou worden.,,vandaar die naam: drukinkt en in de olie zijn! Helaas ging de gemeente met dat laatste niet akkoord. Behalve literatuur en kinderboeken verkoopt Anouk ook graphic novels (strips voor volwassenen), non-fictie en reis- en kookboeken. In de kasten met ramsj liggen vooral fraaie, scherp afgeprijsde kunstboeken en moderne literatuur in gebonden edities.,,ik heb een breed aanbod en combineer dingen die nu populair zijn met boeken met een zekere eeuwigheidswaarde. Ik heb hier ook meer obscure werken Inkt & Olie organiseert vanaf mei een maandelijkse boekenclub. Daar is iedereen na aanmelding welkom.,,degene die het boek van de maand kiest, houdt een soort inleiding. Deelnemers worden wèl geacht het boek van de maand vooraf te lezen. Het is net als op school: je moet vooraf je huiswerk doen! Inkt & Olie, Ferdinand Bolstraat 151/153 Als de rook om je hoofd is gebleven Cannabis Bevrijdingsdag Foto: Derrick Bergman / Gonzo Media Peter van Lieshout Drie dagen na de nationale vijf meifestijnen staat het cultuurpark Westergasfabriek in het teken van nog een bevrijdingsdag, ditmaal voor en door bevlogen snoepers van joint, stick, chillum of pijp. Studio/K vertoont iedere maand filmklassiekers in samenwerking met de ANBO (Algemene Nederlandse Bond voor Ouderen). De films kunnen tegen een gereduceerd tarief bezocht worden Bij filmklassiekers moet niet automatisch worden gedacht aan zwartwit-films uit de oude doos, Hoewel het gedoogland Nederland vergeleken met de rest van de Europese landen minder hennepgebruikers telt, en het aantal coffeeshops al jarenlang daalt. Midden jaren negentig waren er nog 1500 verkooppunten van wiet en hasj, nu is daar minder dan de helft van over. Daar tegenover staat een honderdvoud aan verkooppunten van alcohol. De derde jaarlijkse Cannabis Bevrijdingsdag op zondag 8 mei belooft een blowersfestijn van ze zijn er in allerlei genres en uit verschillende decennia. Studio/K surft maandelijks uitgebreid door de filmgeschiedenis. Randy Vermeulen (24) programmeur en student Filmwetenschappen, benadrukt dat deze films, die overdag worden vertoond, vooral zijn bedoeld voor de buurtbewoners. De reeks klassiekers werd aanvankelijk in Tuschinski vertoont maar verhuisde twee jaar geleden naar het Timorplein. Vermeulen vertelt dat de ANBO werd benaderd om haar naam aan deze voorstellingenreeks te verbinden en daarom kan de toegangsprijs laag worden worden gehouden: voor vijf euro kunnen ANBO-leden en houders van de Stadspas een kaartje kopen Non/profit stichting Studio/K afficheert zichzelf als bioscoop, café/restaurant en club. Vermeulen:,,We worden nu in elk geval wel als een volwaardige bioscoop gezien. Vroeger dachten zelfs mijn vrienden dat het hier alleen een cultuurcentrum was. Het is doorgaans vrij rustig bij de filmklassiekers. Eens per maand op maandag om 13:00 uur is er een voorstelling en deze wordt herhaald op vrijdag om 14:00 uur. Een kopje koffie krijg je er gratis bij. Vermeulen wil graag dat deze voorstellingen meer naamsbekendheid krijgen:,,er komen zo tussen de twintig en zestig bezoekers per keer, dan is de zaal ongeveer voor een kwart formaat te worden. Met tal van deskundige, dan wel strijdlustige sprekers, doorlopende voorstellingen van films, reportages en documentaires, een uitgebreide hennepmarkt en natuurlijk een ferm podium waarop tussen twee uur s middag en tien uur s avonds een stuk of tien muzikale acts hun beste beentje voorzetten. Van Kontjesman & Dwangbuizerdeffect tot Ubuntu Sound, Spirals en EinsteinBarbie, met als feestelijke uitsmijter een optreden van Def P & the Howling Coyotes. De presentatie is traditiegetrouw in handen van DC Lama, schrijver, cartoonist, columnist en strijder tegen de war on drugs. De organisator van het festival is de hedendaagse VOC, ofwel de Vereniging voor Opheffing van het Cannabisverbod, een samenwerkingsverband van hennepondernemers, coffeeshophouders, zaadslijters en spullenbazen die alle attributen in huis hebben waar de kleine ruststokende huisteler nu eenmaal om zit te springen. Plus een stoet van individuele leden die samen een enthousiaste blowersbond vormen. Een eigentijdse en eigenwijze VOC-mentaliteit derhalve. Mastermind erachter is de Eindhovense journalist/fotograaf Derrick Bergman, niet toevallig tevens actief als hofbiograaf van wietprofeet en hasjactivist Simon Vinkenoog. Diens tachtig jaren omspannende levensbeschrijving is al bij de uitgever ingeleverd en omvat tot dusver 1500 dichtbetikte velletjes. Strijdpunt is en blijft legalisering van cannabisteelt en -consumptie. Dat zou de overheid een lief centje opleveren. Aan accijnzen zoals die nu gelden voor alcohol en tabak bijvoorbeeld. Maar ook omdat legale wiet de dure jacht op hennepcriminaliteit overbodig maakt. Waarbij dan ook nog telt dat, zie de geschiedenis van de drooglegging in Amerika, het winstbejag van minder bonafide telers en handelaren letterlijk in rook vervliegt. Volgens de Utrechtse economisch onderzoeker Martijn Boermans zou legalisering van cannabis de Nederlandse staat jaarlijks 850 miljoen euro opleveren. Op de Bevrijdingsviering zijn nietgebruikers natuurlijk ook van harte welkom. Tip: mondkapje voor en wasknijper op de neus. Maandelijks filmklassiekers in bioscoop Studio/K Een vast clubje bezoekers bij de filmklassiekers. Foto: Michel Hobbij Martin Ottens gevuld. Als je deze zomer verkoeling zoekt: kom langs, onze airco is zo goed dat mensen soms klagen dat het binnen te koud is. We programmeren nu vooral auteurfilms, zoals Woody Allen s Hannah and her sisters, een film uit We proberen ook geen al te lange films van zo n drie uur te draaien, want zonder pauze wordt het voor sommige bezoekers dan een te lange zit. Op een zonnige maandagmiddag in april loopt het niet bepaald storm voor de filmklassieker bij Studio/K. Het terras zit daarentegen vol. Slechts een vast clubje oudere bezoekers is wel op komen dagen om Hannah and her sisters te zien. Naast films, kun je in Studio/K ook veel concerten bijwonen, vooral jazz. Vermeulen:,,Ik wil tegen het eind van het jaar een jazz-festival organiseren, waarbij we dan ook jazzfilms zullen vertonen. Op maandag 20 en vrijdag 23 mei is Jules et Jim van Francois Truffaut uit 1962 te zien kunst & cultuur m e i 2011 mug magazine

15 Toine Graus Galerie de Passie op de Prinsengracht is de enige galerie in Nederland waar werk van amateurkunstenaars en een enkele beginnende beroepskunstenaar te koop is.eigenaar Ben Klos wil geen kunstenaars met pretenties in zijn drie verdiepingen tellende expositieruimte. Galeriehouder Ben Klos beheert zijn expositieruimte op de Prinsenracht met veel inzet en passie. Foto: Sandra Hoogeboom Vrolijke amateurkunst in galerie De Passie D rie verdiepingen boordevol kunst van amateurs en enkele beginnende beroepskunstenaars, dat is galerie de Passie.,,Daar gaat het bij amateurschilders om, passie voor het schilderen. Vandaar de naam, legt galeriehouder Ben Klos (73) uit.,,omdat de echte betekenis van het woord amateur liefhebber is, wil ik kunstenaars zonder enorme pretenties in mijn galerie. Als ik ergens een hekel aan heb is het aan kunstenaars die met veel bombarie hun kaartje geven en nooit een doek verkopen. Klos geeft een rondleiding. Op de benedenverdieping hangt een groot schilderij van een rennende vrouw, 275,- is de prijs.,,van Tjebbe Jansen, zegt Klos,,,dat verkoopt wel. Ernaast hangen een paar forse, met vaardige hand geschilderde olieverfschilderijen van dansende paren, de tangoschilderijen. Verder is er een hele serie vrolijke zon-, zee- en zandschilderijen. Voor twee tot driehonderd euro kun je daarmee je huis opvrolijken. Er hangt ook een impressionistisch landschap in acryl voor 700,-.,,De limiet in mijn galerie is eigenlijk vijfhonderd euro maar voor echt mooie stukken maak ik wel eens een uitzondering, verklaart Klos. Tegen een wand staat de uitverkoop, tientallen Een olieverf van een naakte blondine moet driehonderd euro opbrengen meestal wat kleinere doekjes vanaf twintig euro tot hooguit honderd. Een verdieping hoger heeft Klos een bezoekershoek ingericht met thee- en koffieautomaat. Er hangen onder andere foto s van hem zelf. Klos verdiende zijn geld met een eigen bedrijf in marktonderzoek in dit zelfde pand op de Prinsengracht en was daarnaast ook 25 jaar sportfotograaf. Kruipdoor sluipdoor over trappetjes en door gangetjes komen we een verdieping hoger. Daar valt het oog meteen op een enorm schilderij van een mooie jonge vrouw met haar benen op een bureau, een opkikker voor elk kantoor voor maar honderd euro. Er hangen ook enkele kleurrijke naïeve schilderijtjes en een aardig havengezicht voor 70,-. En al helemaal geen Anton Pieck, mocht iemand daar bang voor zijn. Wat opvalt is de vrolijke en lichte sfeer die de amateurkunst oproept. Voor je plezier schilderen houdt klaarblijkelijk in dat je vrolijke dingen schildert. Nog een verdieping hoger bevindt zich de expositieruimte. Elke maand mogen twee kunstenaars hier hun werk exposeren. Een kamer staat vol keramiek, gemaakt door Annie van Huisstede, een verrassing. Ze ontwerpt schalen met planten- en groentemotieven. Daarvoor heeft ze zo te zien echte planten gebruikt en die in het glazuur meegebakken, wat een prachtig effect geeft. De meeste mogen voor minder dan honderd euro weg. Twee dames, Marie Koning en Lidy Hoekstra, beiden 65- plus, komen net boven om te kijken hoe ze hun werk voor de expositie van deze maand zullen ophangen. Het thema is de Waddenzee.,,We zijn helemaal weg van de Wadden, vertelt Koning.,,Daar hebben we veel rondgevaren en geschilderd. Als we terug zijn in het kantoor van de galerie komt een dame binnen met twee schilderijen onder haar arm. Benita Wiessing biedt een olieverfschilderij aan van een naakte blondine, voor driehonderd euro mag het weg. Het tweede is een schilderijtje van een Frans dorpje.,,beetje kubistisch, zegt Wiessing.,,Doe maar tachtig, nee, negentig euro. Wiessing is ook 65-plus en kan wat extra geld goed gebruiken, al was het maar om verf te kopen. Tegen de muur staat een schilderij van een meisje, dat er op het eerste gezicht uitziet als een foto, zo fijn is het geschilderd. Het is van de hand van Klos zelf. Pas laat in zijn leven is hij met schilderen begonnen, maar technisch gezien kan hij zich meten met welke beroeps dan ook. Klos:,,Ik heb ooit een cursus schilderen gevolgd. Van mijn medeleerlingen, die prachtig konden schilderen, hoorde ik dat ze kamers vol schilderijen hadden staan. Toen kreeg ik het idee om een galerie voor ze in te richten. In 2006 ben ik gestart en iedereen was meteen enthousiast. Ook voor Klos is de galerie liefhebberij. Geld houdt hij er niet aan over terwijl hij toch vier dagen in de week aanwezig is. Hoe lang hij dat nog volhoudt weet Klos niet, maar het zou doodzonde zijn als er geen enkele galerie voor amateurkunst in Nederland meer zou zijn.,,wie bepaalt nou wat wel en wat niet goede kunst is? Dat ben jijzelf toch. Galerie de Passie, Prinsengracht 408 Openingstijden: wo. do. vr. zo. van uur. mug magazine m e i 2011 kunst & cultuur 15

16 agenda cultuur Zondag 1 t/m dinsdag 31 mei World Press Photo Dit is de grootste en meest prestigieuze persfotografiewedstrijd ter wereld. In 2011 werd een foto van Jodi Bieber uitgekozen met het portret van het opzettelijk verminkte meisje Bibi Aisha uit Oeroezgan. Nederlandse winnaars Joost van den Broek, Chris Keulen en Martin Roemers zijn ook te zien. Locatie Oude Kerk, Oudekerksplein 23 info tijd ma t/m za 10:30-17:30 zo 13:00-17:30 toegang 7,50 stadspas 5,50 met meibon gratis Dinsdag 17 en woensdag 18 mei Performance en mime Nick Steur is afgestudeerd als theatraal performer, in FREEZE doet hij waar hij van jongs af aan mee bezig is: stenen balanceren. De mimeperformance van MTG Blond, Zonder Zwaartekracht Draagt Men Niets, gaat over de bereidheid elkaar te dragen, natuurkundige zwaartekracht, liefde en menselijke relaties. Locatie Melkweg Theater, Lijnbaansgracht 234 a info www. melkweg.nl aanvang 20:30 toegang 9 stadspas 8 studenten 5 Dinsdag 31 mei La Dietrich Indrukwekkend muziek-cinema-theater stuk over het leven en werk van Marlene Dietrich. Een tour de chant van Berlijn naar Hollywood, London en Parijs gelardeerd met theaterscènes uit haar turbulente leven, haar repertoire, foto s en uniek filmmateriaal. Zang en spel: La Sirène, piano en spel: Eric Lensink. Locatie Theater van het woord, Centrale bibliotheek, Oosterdokskade 143 info aanvang 14:00 toegang 12,50 ANBO/OBA-leden, stadspas Zondag 1 t/m dinsdag 31 mei Amsterdam, stad van foto s Het Stadsarchief en het Maria Austria Instituut presenteren een tentoonstelling met ruim 150 verrassende, onvermoede en soms verbijsterende foto s van Amsterdam en zijn bewoners. werkers en toeristen Foto s gemaakt tussen 1935 en 2005 van Eva Besnyö, Carel Blazer, Paul Huf, Sem Presser, Ad Windig en vele anderen. Locatie Stadsarchief, Vijzelstraat 32 info tijd di t/m vrij 10:00-17:00 za & zo 11:00-17:00 toegang 5 stadspas 3 met meibon gratis Donderdag 12 mei Amsterdamse Performance Art Event Bezoekers kunnen langs verschillende performances wandelen, die na elkaar of doorlopend worden uitgevoerd. Deelnemers o.a. Abner Preis en Pieter Jan Ginckels. De titel The more crises, the more performance is gebaseerd op een uitspraak van Marina Abramovic, de godmother van performance. Locatie De Brakke Grond, Nes 45 info nl aanvang 20:30 toegang online 5 kassa 7 <27/kunstvakstudenten online 3 kassa 5 Vrijdag 13 en zaterdag 14 mei Sneak-preview jong theateraanbod Beginnende theatermakers krijgen een podium op de tweede vrijdag en zaterdag van de maand. In het dubbelprogramma deze maand: Lara Wakelkamp & Joep Vermolen over de breekbaarheid van de menselijke psyche in Alle witte paarden moeten dood ; Eva van Manen & Sanne Vanderbruggen over mensen zonder grip op het leven in Kas. Locatie Pleintheter, Sajetplein 39 info aanvang 20:30 toegang 11 stadspas 9 passepartout voor 3 voorstellngen 27 (ook geldig in het Muiderpoorttheater) studenten podiumkunsten 5 Woensdag 18 mei Event in de tropen Muziekschool Amsterdam organiseert samen met het Tropentheater dit korte concert (ca. 1 uur), waar meer dan 70 jongeren en kinderen hun passie laten horen en zien: samen muziek maken. Veel soorten muziek komen aan bod, van jazz tot klassiek. Locatie Tropentheater Grote Zaal, Linnaeusstraat 2 info www. muziekschoolamsterdam.nl aanvang 19:00 toegang gratis Donderdag 26 t/m woensdag 1 juni Cinema Arabe Naast een overzicht van de actuele filmproducties in landen als Egypte, Marokko, Tunesië, Libanon, Jordanië en Irak, geeft dit fimfestival met meer dan 20 producties, ook een inkijkje in diverse sociale kwesties en misstanden. Cinema Arabe besteedt ruim aandacht aan films waarin de huidige maatschappelijke onvrede en de roep om verandering tot uiiting komt. Op zaterdag 28 mei wordt om 23:00 een sprankelend Arabisch feest gegeven. Locatie bioscoop Rialto, Ceintuurbaan 338 info nl aanvang divers toegang 8 stadspas 1,50 korting 1 Vrijdag 27 mei t/m zaterdag 4 juni Het Verjaardagsfeest Susanne Kennedy regisseert het Nationale Toneel in Harold Pinters Het Verjaardagsfeest. In deze klassieker: absurditeit, geweld en een dreigende politieke ondertoon. In het pension van Meg en Pete dienen zich twee vreemdelingen aan die zich hevig interesseren voor enige gast Stanley. Zij onderwerpen Stanley aan een absurd kruisverhoor en diens verjaardagsfeest wordt een duister ritueel. Met o.a. Ariane Schluter, Jobst Schnibbe en Sophie van Winden. Niet op zondag en maandag. Locatie Frascati 1, Nes 63 info aanvang 20:30 toegang 16 stadspas 12,50 2 T/m zaterdag 21 mei Tentoonstelling Laser 3.14 Expositie This Cold Metal Future van straatdichter Laser Hij is kunstenaar, striptekenaar en dichter, maar meest bekend om zijn unieke street art en graffiti in de straten van Amsterdam, London en andere Europese steden. Soundtrack bij de expositie bestaat uit post-punk en new wave. Locatie galerie Radar Architecture & Art, Rozengracht 77A info tijd vrij/za 13:00-17:00 toegang gratis T/m zondag 5 juni Twee fototentoonstellingen Marrigje de Maar heeft in China honderden huizen van binnen gefotografeerd, titel: Chinese Interiors. Er zijn stenen en houten huizen in de stad en op het platteland te zien. Bert Teunissen heeft pure reisindrukken met een handcamera in zwartwit opgenomen, titel: Travelog. De intensiteit van het kijken en de dynamiek die daar in leeft, zorgen voor een sterke symbiose met het werk van De Maar. Locatie museum voor fotgrafie Huis Marseille, Keizersgracht 401 info tijd di/ zo 11:00-18:00 toegang 5 stadspas 3 t/m donderdag 8 juni Antiphotojournalism Nieuwe manieren om nieuws in beeld te brengen hebben de traditionele fotojournalistiek veranderd en de aanzet gegeven tot interessante concepten. Deze kritische werkwijze die antifotojournalistiek wordt genoemd, heeft veel uitingsvormen, waaronder film, video, dia s en internetpresentaties. Deze nieuwe ontwikkelingen worden in kaart gebracht met deze groepstentoonstelling. Locatie Fotografiemuseum Foam, Keizersgracht 609 info tijd 10:00-18:00 do/vr 10:00-21:00 toegang volw. 8 studenten/65+ 5,50 stadspas 4 16 kunst & cultuur m e i 2011 mug magazine

17 Energielabel onderdeel van woningwaardering Eind april ontvangen alle huurders een voorstel tot huurverhoging. De maximale verhoging is 1,3 procent. Wel is er dit jaar het nodige veranderd in de regels. Per 1 juli is het energielabel onderdeel van de woningwaardering. Hoe beter de woning is geïsoleerd, hoe hoger de maximale huurprijs. Slechte isolatie kan leiden tot huurbevriezing en in sommige gevallen tot huurverlaging. Daarom is het voorstel tot verhoging een mooi moment om te kijken of alles klopt. Heeft u klachten over het onderhoud, kloppen de servicekosten? Kunnen de energielasten omlaag? In deze krant zetten we alle informatie voor u op een rij. Deze informatie kan u geld opleveren, de krant is een handig naslagwerk om te bewaren. Heeft u vragen dan helpt het wijksteunpunt wonen in uw wijk u graag verder. Deze service is goed en gratis: de wijksteunpunten worden betaald door de gemeente en de stadsdelen. Huurverhoging is een voorstel. Is de huur te hoog, dan kunt u bezwaar maken. Maar u heeft ook andere mogelijkheden. Bij slecht onderhoud kan de huur vaak omlaag tot de gebreken verholpen zijn. Dat stimuleert de verhuurder om de klachten snel te verhelpen. Huurders kunnen ook energiebesparende maatregelen realiseren. Verder is de huur soms hoger dan wettelijk mag. Nieuwe huurders kunnen de huurprijs laten toetsen door de huurcommissie. Zorg dat u er binnen 6 maanden bij bent. Als de huurprijs te hoog is, gaat deze omlaag. Misschien is de huurprijs in orde, maar heeft u wel eens gekeken of u recht heeft op huurtoeslag? Inhoud Muren bol van vocht 2 Energieteam helpt 3 Boete bij achterstallig onderhoud 4 Bereken de punten van uw woning 4 Bereken de punten van je kamer 6 Kwijtschelding gemeentebelasting 7 Adressen 8 Stookkosten energie en klimaat Veel woningen zijn slecht geïsoleerd. Dat is slecht voor uw portemonnee en slecht voor het klimaat. De aarde warmt op door de uitstoot van broeikasgassen. Daar moet snel iets aan gedaan worden, anders zijn de gevolgen niet te overzien. Bovendien stijgen de energieprijzen en gaan uw woonlasten omhoog. Samen met uw buren kunt u afspraken maken met de verhuurder over betere isolatie. De meeste verhuurders zullen blij zijn met een goed plan. Als de verhuurder niet meewerkt aan een goed voorstel kan de rechter uitkomst bieden. De wijksteunpunten wonen denken graag met u mee en het Energieteam Amsterdam kan u helpen met een technisch advies voor uw woonblok. Huur na opknapbeurt De huurcommissie kan ook de huurprijs na een opknapbeurt toetsen. Vaak vragen verhuurders meer verhoging dan wettelijk mag. Ook een oordeel van de huurcommissie over de servicekosten levert vaak lagere woonlasten op. Bijvoorbeeld als u de verhuurder betaalt voor stoffering, meubilering of energie. De wijksteunpunten wonen helpen u met al uw vragen over uw positie als huurder. Ook als de verhuurder wil renoveren, slopen, of het eigendom wil splitsen om per etage te verkopen. Of als de verhuurder wil dat u vertrekt, of uw zolderberging wil afnemen. Veel mensen doen elk jaar met succes een beroep op de wettelijke mogelijkheden. De meeste verhuurders vinden dat ook normaal, want huur en verhuur is een zakelijke relatie, met regels en fatsoensnormen. De wet gaat boven het huurcontract. Gelukkig maar, want door de schaarste op de woningmarkt worden vaak te hoge huren gevraagd. Schroom vooral niet om een beroep te doen op uw rechten. Teveel betalen om de verhuurder te vriend te houden is niet nodig. Komt u er niet uit dan vindt u op pagina 8 adressen waar u advies en hulp kunt krijgen. De wijksteunpunten wonen zijn deskundig en helpen u graag, goed en gratis. Veel informatie kunt u ook vinden op Huurexplosie! Het kabinet wil alle woningen in Nederland 25 punten extra geven, zo maakte zij half april bekend. De maximale huurprijs gaat in een klap met 120 per maand omhoog. De maatregel moet per 1 juli ingaan, maar de Tweede Kamer kan het nog tegenhouden. In Amsterdam vragen verhuurders meestal de maximale huurprijs. Nieuwe huurders betalen dan bijna 1500 per jaar meer. Op termijn treft deze maatregel alle huurders, want iedereen verhuist wel een keer. Het is in feite een boete op verhuizen. Een goede motivatie is niet te vinden. De Woonbond en Huurdersvereniging Amsterdam vragen de partijen in de Tweede Kamer om niet in te stemmen met dit voorstel. Of dat gaat lukken hangt ook van u af! Vindt u betaalbaar huren belangrijk, stuur dan uw mening naar de leden van de Tweede Kamer via

18 De muren stonden bol van het vocht Debby woont met haar dochter en zoon aan het Frans Naerebouthof in Nieuw-West. In 2007 ontstond er in haar woning vochtoverlast.,,het begon met vochtplekken in de douche waardoor er schimmel op de muren kwam. De badkamermuren gingen bol staan van het vocht. Tegels lieten los. Het vocht sijpelde dwars door de muur heen met als gevolg dat ook de muur van de gang nat werd. Debby belde enkele keren met woningcorporatie Stadgenoot. Drie keer kwam er iemand langs.,,steeds zeiden ze: knap het zelf maar op! Ik heb geprobeerd het te laten verhelpen door een professionele schilder. Die zei: dit is te erg. Mensen in mijn omgeving raadden me aan te blijven bellen met Stadgenoot. Het heeft een hele tijd geduurd voordat een loodgieter een gat maakte in mijn keukenkast om het vochtpeil te meten. In die keukenkast, die grenst aan de badkamer, ruikt het muf. Dat gat moest weer dichtgemaakt worden maar dat schoot ook al niet op. Toen ik een afspraak had met een reparateur kwam die niet opdagen. Weer maanden verder. Begin 2010 kreeg ze een brief van het wijksteunpunt wonen. Daarin stond dat je kunt bellen voor een afspraak, mocht je problemen in de woning hebben. Dat deed Debby. Er kwam een medewerker langs die alle gebreken noteerde. Daarna ging er een brief naar Stadgenoot waarin de klachten aan de woning werden opgesomd en werd de corporatie gesommeerd deze binnen zes weken te verhelpen. Omdat de corporatie niet reageerde werd dat rapport op 1 maart 2010 naar de huurcommissie gestuurd met een procedure om de huurprijs tijdelijk te verlagen. Vervolgens werd in juli eindelijk de badkamer opnieuw betegeld en de muren opnieuw geschilderd. De problemen waren echter nog niet voorbij. In augustus 2010 begon de muur weer te bladderen. Gelukkig liep de procedure bij de huurcommissie al. Half augustus vond de zitting plaats, waar Debby haar klachten kon toelichten. In september volgde de uitspraak: de vochtproblemen in de badkamer werden erkend als gebrek en de huurprijs werd tijdelijk verlaagd. Na de uitspraak besloot Stadgenoot eindelijk de gebreken echt te verhelpen. Vanaf het moment van de klachtenmelding totdat deze verholpen waren kreeg Debby de helft van de betaalde huur terug. Het ging in haar geval over de periode februari tot en met september 2010, in totaal ruim 1600,-. Debby:,,Ik heb buren met problemen geadviseerd ook bij het wijksteunpunt wonen langs te gaan. Ze hebben me heel goed geholpen." Medewerker Ruurd de Man:,,We zijn bij alle bewoners van het blok langsgeweest. De onderhoudsklachten bestonden uit forse lekkages tussen badkamer en woonkamer. Daarnaast was er schimmelvorming, veroorzaakt door gebrekkige ventilatie. De klachten werden niet snel genoeg Huurder Debby: 'Een procedure aanspannen bij de huurcommissie kan uiterst zinvol zijn.' verholpen. Dan kan de huurcommissie uitkomst bieden. Een huurverlaging, uitgesproken door de huurcommissie geldt zolang de gebreken bestaan. Om kort te gaan, een procedure aanzwengelen bij de huurcommissie kan uiterst zinvol zijn. In dit geval werd een tijdelijke huurverlaging uitgesproken en uiteindelijk zijn de gebreken verholpen. WoonAlert houdt de vinger aan de pols in de Pijp De bewonerscommissie WoonAlert werd in november 2009 opgericht door Rosh Knoope en Fenna Vroegop. Met nog vier buurtbewoners behartigen ze de belangen van 650 huishoudens in de Pijp. Aanleiding was grote onrust in de buurt. Leden van WoonAlert. V.l.n.r. Evelyn Windhouwer-Reisinger, Fenna Vroegop, Rosh Knoope en Loes Kuiper. Knoope en zijn gezin verbleven jarenlang in Brazilië. Heimwee overviel ze en in 2004 betrokken ze een benedenwoning in de David Blesstraat. De vreugde over hun terugkeer naar Amsterdam was echter van korte duur. Een psychotische, drugsverslaafde en dealende bovenbuurvrouw gooide roet in het eten. Elke nacht beklommen tientallen drugsgebruikers de trap naar haar woning en dat zorgde voor veel geluidsoverlast en intimidatie van het gezin. Ondanks herhaalde klachten van Knoope en buurtgenoten greep woningcorporatie Rochdale niet in.,,er is nog niet genoeg bewijs dat er iets ernstigs aan de hand is, was hun antwoord.,,die laconieke houding was al merkwaardig, vertelt Fenna Vroegop.,,Maar het vreemde was wel dat er ineens heel veel mensen met psychische problemen in ons buurtje bleken te wonen, die voor veel overlast zorgden. We dachten dat Rochdale het erop aanstuurde de bewoners te verjagen, zodat ze deze woningen zouden kunnen verkopen. Dat hebben we echter nooit hard kunnen maken. Knoope liet het er niet bij zitten. Hij installeerde een beveiligingscamera voor zijn raam om bewijsmateriaal te verzamelen en deelde klachtenformulieren uit in de buurt. Uiteindelijk verhuisde de bovenbuurvrouw, na tussenkomst van een advocaat die de woningcorporatie voor het blok zette. Maar er waren meer problemen in de buurt. Doordat Rochdale verzuimde om reparaties te verrichten, was er veel achterstallig onderhoud. Dat gold vooral voor gemeenschappelijke ruimtes zoals trappenhuizen, maar ook voor de vloeren. In de kruipruimte van Knoope tierden de zwammen en schimmels welig, waardoor de woonkamervloer aangetast werd en begon te verzakken. Om die vloer te kunnen repareren moest het gezin tijdelijk naar een leegstaande bovenetage. Rochdale weigerde in eerste instantie de in dergelijke situaties gangbare verhuisvergoeding van 5.000,- te betalen. Bij een buurtgenoot werd bij de renovatie een kostbare parketvloer verwijderd en kwam daar laminaat voor in de plaats. Omdat de man slechtziend was, viel hem dat in eerste instantie niet op en dus protesteerde hij niet. De bewoners wonnen verschillende procedures bij de huurcommissie. WoonAlert startte in mei 2010 een onderzoek naar het achterstallig onderhoud in de woonblokken en presenteerde haar bevindingen aan de corporatie. Inmiddels heeft Rochdale toegezegd het houtwerk in de gemeenschappelijke ruimten op te knappen en opnieuw te schilderen. In totaal wordt daar een bedrag van ruim een miljoen euro voor uitgetrokken. De bewonerscommissie blijft zich inzetten voor de buurtbewoners en geeft regelmatig een nieuwsbrief uit over de ontwikkelingen in de buurt. Knoope houdt bij welke woningen in de blokken leegstaan en op welke plekken iets gedaan moet worden aan achterstallig onderhoud. Overigens is de het begrip tussen WoonAlert en de woningcorporatie sterk verbeterd sinds het overhaaste vertrek van de beruchte Rochdale-directeur Hubert Möllenkamp. Deze werd door Rochdale op staande voet ontslagen na beschuldigingen van zelfverrijking en fraude. Knoope:,,Met de nieuwe directie verloopt de communicatie een stuk vlotter. Rosh Knoope heeft nog een gouden tip voor mensen die in Amsterdam willen huren:,,als je zegt dat je van plan bent de woning uiteindelijk te gaan kopen, geef je de verhuurder de mogelijkheid om je alvast een streepje voor te geven. MUG ASW 2 Woonlastenkrant

19 Het Energieteam helpt om zuiniger te stoken De energielasten stijgen jaar na jaar. De Huurdersvereniging Amsterdam ziet het liefst dat deze de komende jaren binnen de perken blijven. Dat kan met energiebesparende maatregelen. Huurder Robert Wooning: 'Een energiezuinig huis is goed voor het milieu.' Huurder Robert Wooning wil graag energie besparen. Hij weet ook hoe:,,wij hebben een woning met twee schuine niet geïsoleerde daken." Hij hoopt samen met de bewonerscommissie van zijn woonblok de verhuurders zover te krijgen dat ze investeren in goede isolatie. Wooning:,,Helaas zegt de woningcorporatie dat het beleid om huizen energiezuiniger te maken nog niet is vastgesteld. Door de economische crisis is daar ook geen geld voor. Daar gaan we niet mee akkoord. Wij blijven aandringen. De verhuurder mag zich niet langer aan zijn verantwoordelijkheid onttrekken. Binnenkort komt het Energieteam Amsterdam bij hem langs. Zij bekijkt hoe de woning er bouwkundig voor staat en maakt vervolgens een rapport op. Daarin komt te staan welke verbeteringen en aanpassingen de huiseigenaar kan doen om tot een lager energieverbruik te komen. Te denken valt aan het aanbrengen van dubbel glas, het verbeteren van de ventilatiemogelijkheden en het plaatsen van een verwarmingsketel met een hoog rendement. Wooning:,,Met dat rapport gaan we naar de verhuurder. We hebben dan zwart op wit hoe het zuiniger kan. Mocht zijn huiseigenaar overstag gaan dan worden de kosten voor de verbetering doorberekend in een redelijke huurverhoging. Daar staat dan een lagere energierekening tegenover. Uitgangspunt voor het energieteam is dat de besparing op stookkosten opweegt tegen een hogere huur. Wooning:,,Ik verwacht met deze maatregelen een paar tientjes per maand te besparen op de energierekening. Bovendien is een energiezuinig huis goed voor het milieu. Het energieteam is een initiatief van de Huurdersvereniging Amsterdam. Zij helpt huurders om zelf initiatieven te nemen voor het omlaag brengen van hun energierekening. Het energieteam geeft technisch advies. Daarnaast kunnen huurders zelf ook maatregelen nemen door tochtstrips en radiatorfolie aan te brengen. Dat kan al een hoop schelen. Justin Kleijn van het energieteam:,,er zijn zogenaamde Tupperware parties om bewoners te informeren hoe zij zelf energie kunnen besparen. Dat kan nogal wat in de portemonnee schelen. Maar de grootste besparingen zijn te bereiken met bouwtechnische maatregelen. De verhuurder moet die uitvoeren, maar de huurders hoeven niet te wachten tot er een plan op tafel komt. Ze kunnen ook zelf initiatief nemen en de verhuurder een goed voorstel doen. Daarbij helpen wij hen met een technisch advies. Energiebesparing betekent niet alleen lagere stookkosten. Vaak laat het zich ook vertalen in meer wooncomfort, zoals bij het oplossen van vochtproblemen. Amsterdamse huurders kunnen gratis gebruik maken van het energieteam. Doel is met een groep huurders gezamenlijk een voorstel aan de verhuurder te presenteren. Justin Kleijn:,,Als mensen contact met ons opnemen kijken we of er aanleiding is voor het afleggen van een huisbezoek. We helpen bewonerscommissies maar kijken ook bij individuele huurders. Met een goed voorstel kunnen zij immers samen met hun buren uit hetzelfde woonblok naar de verhuurder stappen. Met ons technische advies staan de bewoners sterker. De verhuurder kan een redelijk voorstel niet zo makkelijk naast zich neerleggen. Het lokale wijksteunpunt wonen kan de huurders zo nodig verder ondersteunen bij de onderhandelingen. Ons doel is dat er concrete afspraken worden gemaakt tussen huurders en huiseigenaar over energiebesparende maatregelen. Energieteam Amsterdam Huurprijs verlaagd van 1.000,- naar 650,- Bardo (29) en Suzanne (26) vonden via via een huurhuis in de Javastraat, maar al snel bleek tegen een veel te hoge huur. Met ondersteuning van wijksteunpunt wonen en ingrijpen van de huurcommissie wonen ze inmiddels tegen een betaalbare huur. Het is even zoeken naar de juiste ingang, die verscholen ligt achter de renovatiewerkzaamheden in de Javastraat. Achter de voordeur bevindt zich een typisch Amsterdams trapportaal: rommelig, steil en deels onverlicht. Maar de woning mag er zijn: een prettig, opgeruimd appartement van vijftig vierkante meter met uitzicht op de levendige winkelstraat. Zittend achter de eettafel vertelt Bardo Camp dat hij twee jaar geleden vanuit Eindhoven naar Amsterdam verkaste en zich samen met zijn vriendin in de belangrijkste winkelstraat van de Indische Buurt vestigde. Hij voelt zich er op zijn gemak.,,de buurt wordt steeds verder opgeknapt en sociale contacten zijn er volop. Je loopt hier niet zo maar langs elkaar heen. Hij vindt het als internationaal optredende dj bovendien prettig om in de buurt van Schiphol te wonen. Zijn vriendin, afgestudeerd neuropsychologe, is inmiddels ook om. Bardo en Suzanne voelen zich thuis op deze plek, maar dat heeft wel wat voeten in de aarde gehad.,,toen we ons voor de woning aanmeldden bij de huurbaas liet hij ons weten dat de maandelijkse huur voor de etage 1.000,- bedroeg. Na enig heen en weer gepraat wisten we dit bedrag terug te brengen naar 940,- en dachten dat we daarmee in onze handjes mochten knijpen. Kort daarop ontvingen Bardo en Suzanne een brief van het wijksteunpunt wonen. Daarin werd hen gewezen op de mogelijkheid om de huurprijs te toetsen met het zogeheten puntenstelsel. Het stel nam contact op met medewerker Roelof van Rosmalen.,,Hij gaf na het bekijken en opmeten van de woonruimte aan dat deze maximaal 650,- mocht kosten. We waren uiteraard blij verrast en hebben op zijn aanraden de huisbaas voorgesteld de huurprijs te verlagen. Deze wilde aanvankelijk van geen wijken weten. Hij beriep zich op de geliberaliseerde huur die voor deze woning zou gelden. Hij dacht heel slim te zijn door in de huurovereenkomst het begrip in de plaats stelling op te nemen. Alsof we het contract van de vorige huurder hadden overgenomen. De termijn om naar de huurcommissie te gaan zou dan al overschreden zijn. Zo probeerde hij onder een lagere huur uit te komen. De huurcommissie trapte er niet in en besliste in zijn nadeel. Ook een poging van de huurbaas om alsnog met terugwerkende kracht een huurverhoging Huurder Bardo Camp, blij verrast met huurverlaging. 'Meteen bezwaar aantekenen bij te hoge huur.' door te drukken strandde." Mede door de inspanningen van het wijksteunpunt wonen kreeg de hardleerse huurbaas het lid op de neus en werd hij gedwongen de te veel geïnde huur terug te betalen. Met dit bedrag kunnen Bardo en Suzanne een klein autootje kopen.,,een plezierig bericht", zegt Bardo.,,Maar we zullen in het vervolg bij een te hoge huur meteen bezwaar aantekenen Woonlastenkrant 3 MUG ASW

20 Bereken de punten van uw woning nu met energielabel Flinke boete bij achterstallig onderhoud Bij slecht onderhoud heeft u minder woongenot. Door de huur te verlagen kan de huurcommissie de verhuurder herinneren aan zijn verplichtingen. Tot de gebreken verholpen zijn geldt dan de lagere huur. Duizenden Amsterdammers hebben dat met succes gedaan. De procedure geldt zowel voor bewoners van een zelfstandige woning als voor kamerbewoners en kan het hele jaar door gestart worden. Het gaat om alle gebreken die het woongenot (ernstig) schaden: zie de gebrekenlijst op deze pagina. De procedure gaat als volgt 1. U meldt de klachten schriftelijk aan de verhuurder. 2. Als de klachten niet binnen 6 weken verholpen zijn vult u een verzoek aan de huurcommissie in (verkrijgbaar via en bij de wijksteunpunten wonen). U stuurt een kopie van de klachtenbrief aan de verhuurder mee. 3. U ontvangt een ontvangstbevestiging met een rekening van 25,-. Meteen betalen, anders gaat de procedure niet door! Gebreken aan de woning Veel woningen vertonen gebreken. Dat komt bij elk type woning voor. Bij onderstaande gebreken is een flinke huurverlaging mogelijk tot de gebreken verholpen zijn. De complete opsomming staat in het gebrekenboek (wijksteunpunt wonen of op Lijst A: verlaging naar 20% van maximale huurprijs geen douche, bad of aparte wastafel geen kookgelegenheid binnen de woning geen daglicht in hoofdwoon- of slaapkamer geen ventilatie in toilet, keuken, douche, hoofdwoon- of slaapkamer de toegangsdeur is niet afsluitbaar (ook voor kamers) gevaarlijke toestand van fundering, muren, dak, trappen, vloeren, schoorstenen, balkons/galerijen of balustrades in verband met de veiligheid en de gezondheid van de bewoners Lijst B: verlaging naar 30% van maximale huurprijs een aanschrijving van Bouw- en Woningtoezicht op de woning ernstige overlast van vocht met schimmelvorming of houtrot in balken of vloerdelen in keuken, woon- of slaapkamer ernstige lekkage van hemelwater onvoldoende of gebrekkige afvoer van rook- of verbrandingsgassen kierende ramen die u niet met strips kunt dichten houtrot in ramen of kozijnen vocht of schimmel door vochtdoorslag of lekkage scheuren en/of losse stenen in de gevel scheuren in plafonds en muren lekkages van dak en dakgoot ernstige wateroverlast op balkon hijsbalk verrot of verroest balkonvloer of hek verrot losse trapleuningen slecht sluitende deuren en ramen Na betaling start de procedure (mensen met een laag inkomen kunnen vrijstelling krijgen). Als u in het gelijk gesteld wordt, krijgt u het geld terug. 4. De huurcommissie stelt een onderzoek in, er komt een zitting en dan volgt de uitspraak. Bij heel ernstige klachten (lijst A) wordt de huurprijs verlaagd naar 20% van de maximale huur. Bij klachten uit lijst B volgt verlaging naar 30% van het maximum. Bij alle overige gebreken die het woongenot schaden volgt verlaging tot 40% van de maximale huur. Ook gebreken die niet op de lijst staan, maar wel het woongenot (ernstig) schaden, kunnen tot huurverlaging leiden. 5. De huurprijs mag pas na herstel van de gebreken terug naar de oude huur, met eventueel één in de tussentijd overgeslagen huurverhoging. Deze procedure is bedoeld om de positie van de huurder te versterken. Laat u dus vooral niet weerhouden, het is uw goed recht! ernstige scheefstand of verzakking zodat de bewoonbaarheid van de woning ernstig wordt geschaad ernstige en voortdurende stankoverlast binnen de woning door onvoldoende bodemafsluiting of slecht riool zeer slechte algehele staat van onderhoud Lijst C: verlaging mogelijk naar 40% van maximale huurprijs lekkage (ernstige) vocht- of schimmelplekken tocht door kieren van meer dan 8 millimeter ernstige scheuren in muren of loslatend stucwerk houtrot in ramen of kozijnen zwaar verwaarloosd trappenhuis onvoldoende ventilatie van WC, douche, keuken, woon- of slaapkamer onvoldoende capaciteit van de centrale verwarming ernstige geluidshinder van technische installaties (lift, CV) ernstige lekkage van aan- en afvoerleidingen slechte geluidsisolatie van muren, vloeren of plafonds gevolgschade van een inmiddels opgeheven gebrek (bv vochtplekken) slecht functionerende lift alle andere gebreken die het woongenot (ernstig) schaden (zie de lijst onderhoud voor de verhuurder hieronder) Onderhoud voor rekening van verhuurder hang- en sluitwerk versleten buitenschilderwerk, schilder- en stucwerk trappenhuis kapotte of ontbrekende trapverlichting gootsteenbak slecht slecht of gevaarlijk gas of elektra standleiding geregeld verstopt / defecten aan huisriool verzakte of ernstig krakende vloeren onderhoud aan cv- en liftinstallaties loszittend tegelwerk Met het puntenstelsel voor zelfstandige woonruimte berekent u de maximale huurprijs. Per 1 juli geldt in een aantal gevallen een gewijzigd puntenstelsel. Daarin vervangt het energielabel de punten voor isolatie en de verwarmingsketel. Zie het kader hier onder welk onderdeel voor u geldt. Woningen verhuurd na 1 juli 2011: Nieuwe puntentelling (met onderdeel 4B) bepaalt maximale huurprijs. Woningen verhuurd tussen 1 januari 2008 en 1 juli 2011: Nieuwe puntentelling (met onderdeel 4B) Huur daardoor hoger dan wettelijk maximum? Tot 1 januari 2014: huurbevriezing (geen huurverhoging); na 1 januari 2014: huurverlaging Woningen verhuurd voor 1 januari 2008: Woning heeft geen energielabel: Tot 1 januari 2014 geldt de oude puntentelling Woning heeft al wel een energielabel: De nieuwe puntentelling geldt. Huur daardoor hoger dan wettelijk maximum? Tot 1 januari 2014: huurbevriezing; na 1 januari 2014: huurverlaging Bij huurverlaging op grond van gebreken geldt voor alle woningen de oude puntentelling (met 4A) voor het bepalen van de verlaagde huurprijs (tot 1 januari 2014). Of uw woning een energielabel heeft, vindt u op www. ep-online.nl. 'Geen gebouw gevonden' betekent geen energielabel. Verbeteringen die de bewoner zelf heeft aangebracht tellen alleen mee als de verhuurder de kosten heeft vergoed. Voor kamers is een aparte puntentelling (zie pagina 6). Het wijksteunpunt wonen in uw buurt helpt met vragen en procedures (adressen op pagina 8). Een handig programma om de punten voor uw woning te berekenen vindt u op Welk puntenstelsel geldt voor u? Uitzonderingen A. Kale huur boven 652,52: opgelet! Dit is een geliberaliseerde huurprijs. De huurcommissie kan deze alleen verlagen als het verzoek is ingediend binnen 6 maanden na de ingangsdatum van het contract. Daarna geldt het grootste deel van de huurprijsbescherming niet meer voor dit contract. Laat de termijn dus niet verstrijken! (Deze regel geldt niet voor all-in huren) B. Monumenten Bij rijksmonumenten hanteert de huurcommissie een toeslag van 30 procent op de maximale huurprijs. Wilt u weten of uw woning een rijksmonument is? Bel dan met de Rijksdienst voor de Monumentenzorg: Het kabinet wil de huurprijsbescherming voor monumenten opheffen. Bij het maken van deze krant was dat plan nog niet gepresenteerd. In een beschermd stadsgezicht (delen van de binnenstad en enkele tuindorpen in Noord) kan een toeslag van 15% gelden. Dat geldt als extra kosten zijn gemaakt voor een pand met beeldbepalende elementen. Meer informatie bij het wijksteunpunt in uw wijk. Adressen op pagina 8). C. Kamerverhuur Als een woning geen eigen keuken, wasgelegenheid en/of toilet heeft, is sprake van een onzelfstandige woning. Dan geldt het puntensysteem voor kamers (zie pagina 6). D. Bedrijfsruimte Voor winkels bestaat nog steeds geen goede huurbescherming. Het puntenstelsel geldt wel als u met toestemming van de eigenaar in een bedrijfspand woont. Vraag in dat geval het wijksteunpunt om advies. Rekenvoorbeeld maximale huurprijs Vermenigvuldig de eerste 80 punten met 4,48 (per 1 juli 2011). De overige punten vermenigvuldigen met 4,92. Het totaal is de maximale huurprijs die voor uw woning geldt. Een woning van 100 punten heeft na 1 juli een maximale kale huur van 80 x 4, x 4,92 = 456,80 * Komt u in aanmerking voor huurverlaging? Lees dan vooral het artikel op pagina 5. (*) Het ministerie heeft de puntprijzen niet afgerond. Daardoor ontstaan minieme verschillen met de door hen gehanteerde tabellen. MUG ASW 4 Woonlastenkrant