Archief Marius J. Maas

Transcriptie

1 Archief Marius J. Maas Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis Cruquiusweg AT Amsterdam Nederland hdl:10622/arch00844 IISG Amsterdam 2015

2 Inhoudsopgave Archief Marius J. Maas... 5 Archiefvorming...5 Inhoud en structuur...5 Raadpleging en gebruik...6 Bijlagen...6 Inventaris van het archief van Marius J. Maas I. PARTICULIER...11 II. DRANKBESTRIJDING...11 Nederlandse Bond van Abstinent Studerenden (NBAS) Stichting NBAS-Bondshuis Oprichting en reglementering Financiering en financiele verantwoording en administratie...12 Huisvesting Personeel...13 Gasten en overnachtingen Overige onderwerpen Vereniging van Vrienden van het NBAS-Bondshuis (VVNB)...14 Oprichting, vergaderingen en correspondentie Reunies...14 Afdelinqen van de NRAS NBAS, afdeling Dordrecht NBAS, afdeling Leeuwarden NBAS, afdeling Rotterdam NBAS, afdeling Zwolle...15 NBAS landelijk of plaatselijk...15 Nederlands(ch)e Vere(e)niging tot Afschaffing van Alcoholhoudende Dranken (NV)...15 Bestuur...15 Overige onderwerpen Afdeling Maartensdijk van de NV...16 Algemene Nederlandse Drankbestrijders Organisatie (ANDO)...16 Bestuur en ledenraad...16 Oprichting en reglementering Personeel...17 Financiele verantwoording en administratie Commissies, werkgroepen e.d Nuchter Bekeken, uitgave van de ANDO...17 Overige onderwerpen Nationale Commissie tegen het Alcoholisme en andere verslavingen (NCA) Bestuur...18 Statuten...19 Personeel...20 Financiële verantwoording en administratie Commissies Drankwet-Commissie Blauwe Week Commissie (Collectecommissie)...21 Financiële Commissie...21 Commissie van Beheer van het Centraal Bureau Drankbestrijding Onderwijscommissie Subsidie Advies Commissie Commissie voor Propaganda en Voorlichting...22 Commissie Voorbereiding Schooldag...22 FNVV-overleg...22 Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 2

3 Congressen...22 Films Overige onderwerpen Vereniging Consultatiebureau voor Alcoholisme te 's-gravenhage...23 Bestuur...23 Leden Statuten...24 Personeel...24 Financiële verantwoording en administratie Federatie van Instellingen voor de Zorg voor Alcoholisten (FZA) Bestuur, leden en commissies Overige onderwerpen Stichting voor Studie en Documentatie op het gebied van het Alcoholisme (later: Stichting voor Wetenschappelijk Onderzoek van Alcohol- en Druggebruik (SWOAD))...25 Bestuur...25 Personeel...26 Financiële verantwoording en administratie Tijdschrift voor Alcohol, Drugs en andere Psychotrope stoffen (TADP) Stichting Anti-Alcohol Voorlichting (STAAVO)...26 Commissie van Advies en Overleg inzake de drankbestrijding in Gelderland...27 Stichting Alcoholvrije Bedrijven (SAB)...27 Drukkerij en Uitgeverij Laverman te Drachten International Order (vanaf 1970 Organisation) of Good Templars (IOGT)...29 Vergaderingen en correspondentie Statuten...29 EEG-beleid...30 Congressen en conferenties International Secretary/Supreme Lodge van de IOGT Europe Committee van de International Council on Alcohol and Addictions (ICAA) Assurantie-Maatschappij 'Amethyst' Ansvar Verzekeringsmaatschappij NV...32 Vergaderingen...32 Oprichting en reglementering Financiele verantwoording en administratie Overige organisaties en commissies op het gebied van de drankbestrijding...33 Commissie Alcoholvraagstukken van de Diaconale Raad der Nederlandse Hervormde Kerk...33 Begeleidingscommissie Alcoholpreventie...33 Provinciale Raad voor de Volksgezondheid in Zuid-Holland...34 Voorlichtingsinstituut Gezondheids-Voorlichting en -Opvoeding Stichting Alcohol Fonds...34 Nationale Werkgroep 'Alcohol en werk'...34 Landelijk Centrum Verslavingszaken...35 Cursussen en congressen op het gebied van de drankbestrijding waaraan M.J. Maas deelnam...35 Overige onderwerpen op het gebied van de drankbestrijding...36 III. POLITIEK EN JEUGDBEWEGING...36 Afdeling Utrecht van de Jongeren Vredes Actie (JVA)...36 Mussen-jeugdgemeenschap. Den Haag Liquidatiecommissie van de Vrije Jeugdbeweging (VJB)...37 Partij van de Arbeid (PvdA)...37 IV. LEZINGEN EN ARTIKELEN VAN M.J. MAAS V. DOCUMENTATIE...38 Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 3

4 Documentatie van organisaties waar Maas een functie in vervulde NBAS NV ANDO...38 NCA FZA SWOAD Laverman ANSVAR...39 Overige documentatie...39 Aanvulling (1993) archief M.J. Maas Nederlandse Bond van Abstinent Studerenden (NBAS) NBAS, gewest Noord-Holland, secretaris Piet Vis te Beverwijk...40 NBAS, afdeling Dordrecht NBAS, afdeling Nijmegen...40 NBAS, afdeling Zwolle...41 Aanvulling Nederlandsche Bond van Abstinent Studerenden (NBAS) Algemene Nederlandse Drankbestrijders Organisatie (ANDO)...41 Stichting voor Wetenschappelijk Onderzoek van Alcohol- en Druggebruik (SWOAD) en Stichting Nederlands Instituut voor Alcohol en Drugs (NIAD) International Organization Good Templars (IOGT)...41 Overige onderwerpen Aanvulling Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 4

5 Archief Marius J. Maas Archiefnummer ARCH00844 Archiefvormer Maas, Marius J. Tweede archiefvormer NBAS; NBAS-Bondshuis (Oldebroek) ; Nederlandsche Vereeniging tot Afschaffing van Alcoholhoudende Dranken; Nationale Commissie tegen het Alcoholisme; FZA, Federatie van Instellingen voor Alcohol en Drugs; Stichting voor Studie en Documentatie op het Gebied van het Alcoholisme; ANDO; International Organisation of Good Templars Periode Omvang 16.4 m. Taal lijst Dutch Taal materiaal Dutch Archiefvorming Biografie Maas, Marius J. ( ). Studeerde aan de Nederlandsche Handelshoogeschool te Rotterdam, onder andere werkzaam als assistent van H. Ploeg jr. bij de Nederlandse Vereniging tot Afschaffing van Alcoholhoudende Dranken , trad in mei 1940 in dienst van de Nederlandse Zuivelcentrale, later Produktschap voor Zuivel, waarvan hij ten slotte secretaris was ( ); vanaf zijn veertiende jaar actief in de drankbestrijdersbeweging, eerst in de NBAS onder andere als redacteur van Jonge Kracht en als voorzitter; later onder andere voorzitter van de Vereniging van Vrienden van het NBAS-Bondshuis, de Nederlandse Vereniging en van de ANDO , redacteur van Nuchter Bekeken, lid van het internationale bestuur van de IOGT en bestuurslid van de Stichting voor Wetenschappelijk Onderzoek van Alcohol en Drugs, Stichting Alcoholvrije Bedrijven en de NCA. Inhoud en structuur Inhoud Het archief bevat stukken uit de jaren van en betreffende organisaties en commissies waarin Maas functies vervulde:. Nederlandsche Bond van Abstinent Studeerenden (NBAS): notulen, correspondentie, financiële stukken ; uitgeschreven speeches van Maas vanaf 1930; stukken van afdelingen (notulen, kasboeken) van de afdelingen Dordrecht, Leeuwarden en Zwolle vanaf ca 1925; Stichting NBAS-Bondshuis: verslagen bestuursvergaderingen, jaarverslagen, correspondentie, overnachtingsregisters, bouwtekeningen, etc. vanaf 1928; stukken betreffende de Vereniging van Vrienden van het NBAS-Bondshuis; Nederlandsche Vereeniging tot Afschaffing van Alcoholhoudende Dranken vanaf 1936, onder andere stukken over de NV in oorlogstijd waaronder door leden geschreven herinneringen voor Nuchter Bekeken; Nationale Commissie tegen het Alcoholisme (NCA): bestuursstukken, stukken betreffende commissie Drankwet, Onderwijscommissie, internationale congressen, financiële stukken, etc.; Federatie van Instellingen voor Alcohol en Drugs (FZA): stukken bestuursvergaderingen , , ; Stichting voor Wetenschappelijk Onderzoek van Alcohol en Drugs (SWOAD), ; Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 5

6 Algemene Nederlandse Drankbestrijders Organisatie (ANDO): fusievoorbereiding , stukken hoofdbestuur, werkgroep Broederschap; International Organisation of Good Templars (IOGT), : onder andere stukken betreffende vergaderingen Administrative Committee en Executive, congresstukken International Assembly en internationale congressen; Verder stukken betreffende de Stichting Alcoholvrije Bedrijven (SAB), Consultatiebureau voor Alcoholisme in Den Haag, Drukkerij Laverman NV Drachten, redactie Tijdschrift voor Alcohol, Drugs en andere Psychotrope Stoffen , Geheelonthouders Verzekeringsmaatschappij Amethyst, Verzekeringsmaatschappij Ansvar NV, internationale EEG alcoholcommissie (ICAA European Community Committee), Stichting Anti-Alcohol Voorlichting, Begeleidingscommissie Alcoholvoorlichting; stukken betreffende de drankwetgeving en overheidsbeleid ten aanzien van alcohol; documentatie; Dossier Jongeren Vredesactie , bevat onder andere Wij seinen. Mededelingen voor afdelingsbesturen en groepsvertegenwoordigers; Geluidsband met interview radioprogramma VARA... Op de zolder van Ordening Het archief van Marius J. Maas werd in 1989 in bewaring gegeven aan het IISG. Een deel van het materiaal werd overgedragen aan de Bibliotheek en aan de afdeling Beeld en Geluid. Naast de stukken die Maas in functie ontving, verzamelde hij ook allerlei andere stukken over de organisaties waarin hij actief was of over de drankbestrijding in het algemeen. Bij de ordening is ervan afgezien hiertussen een strikte scheiding aan te brengen, omdat dit achteraf niet mogelijk was. Bij de ordening is uitgegaan van de verschillende organisaties, waarin Maas functies vervulde. Het archief van M.J. Maas bestaat uit een groot aantal bestand delen, grotendeels gekoppeld aan de vele door Maas vervulde functies op het gebied van de drankbestrijding. In het hierna volgende overzicht schets ik kort de belangrijkste organisaties en de daarin door Maas vervulde functies en maak ik enkele kanttekeningen bij de aard van de archivalia: Bewerking Inventaris gemaakt door Bouwe Hijma in 1990, evenals van de latere aanvullingen Onderwerpen Geografische namen Netherlands Raadpleging en gebruik Raadpleging Vrij Aanbevolen citeerwijze Archief Marius J. Maas, inventory number..., International Institute of Social History, Amsterdam Bijlagen Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 6

7 Inleiding Biografische schets van Marius J. Maas Marius Johannes Maas werd op 5 januari 1913 geboren als derde zoon van Frederik Johannes Stephanus Maas ( ) en Sara Maria Post van der Burg ( ). Zijn ouderlijk huis kenmerkte zich zowel in kerkelijk als in politiek opzicht door een vrijzinnige sfeer waarbij ten aanzien van ieders persoonlijke leven vrij strenge gedragsnormen golden en bewust soberheid werd nagestreefd. Zijn grootvader Frederik Nicolaas Maas was -tot diens overlijden in vele jaren bestuurslid van de afdeling Gouda van de toenmalige Nederlandsche Vereeniging tot Afschaffing van Sterken Drank (de 'NV'). In het ouderlijk huis van Marius Maas was geheelonthouding bijna vanzelfsprekend. Niet alleen Marius maar ook zijn drie broers zijn uit overtuiging lid geweest van de Nederlandse Bond van Abstinent Studerenden (NBAS). Na de 5-jarige HBS studeerde Maas van 1930 tot 1934 economie, burgerlijk en handelsrecht aan de toenmalige Nederlandse Handelshogeschool in Rotterdam. Van juli 1934 tot oktober 1936 was hij als correspondent werkzaam op het hoofdkantoor van een der grote op Nederlands-Indie georienteerde handelshuizen. Van november 1936 tot eind april 1940 vervulde hij de functie van assistent van H. Ploeg Jr., algemeen secretaris van de Nederlandse Vereniging tot Afschaffing van Alcoholhoudende Dranken. Begin mei 1940 trad hij in dienst van de Nederlandse Zuivelcentrale te 's-gravenhage, een rechtsvoorganger van het latere Produktschap voor Zuivel, waar hij achtereenvolgens werkzaam was op de afdeling Export, de afdeling Prijzen en Heffingen, als hoofd van de afdeling Produktie en Afzet en tenslotte als secretaris van genoemd Produktschap. Naast deze beroepsarbeid vervulde Maas gedurende decennia tal van functies in de wereld van de drankbestrijding, zowel binnen Nederland als in internationaal verband. Op deze functies en de organisaties waarbinnen hij deze vervulde ga ik in het onderstaande nader in. De bewerking van het archief Het archief van Marius J. Maas werd in 1989 in bewaring gegeven aan het IISG. Een deel van het materiaal werd overgedragen aan de Bibliotheek en aan de afdeling Beeld en Geluid. Naast de stukken die Maas in functie ontving, verzamelde hij ook allerlei andere stukken over de organisaties waarin hij actief was of over de drankbestrijding in het algemeen. Bij de ordening is ervan afgezien hiertussen een strikte scheiding aan te brengen, omdat dit achteraf niet mogelijk was. Bij de ordening is uitgegaan van de verschillende organisaties, waarin Maas functies vervulde. Het archief van M.J. Maas bestaat uit een groot aantal bestand delen, grotendeels gekoppeld aan de vele door Maas vervulde functies op het gebied van de drankbestrijding. NBAS, Stichtining NBAS-Bondshuis en VVNB De verzameling archivalia die betrekking heeft op NBAS, Stichting NBAS-Bondshuis en VVNB, komt ten dele voort uit de functies die Maas vervulde in NBAS en VVNB. Daarnaast heeft Maas in de loop der jaren stukken archief van de NBAS en de Stichting NBAS-Bondshuis onder zijn hoede gekregen, zoals archivalia afkomstig van penningmeesters van de Stichting (Leo de Wolff en Herman Maas) en van enkele plaatselijke afdelingen van de NBAS (Dordrecht, Leeuwarden, Rotterdam en Zwolle). De Nederlandsche Bond van Abstinent-Studeerenden (NBAS) ontstond in juni 1919 uit een fusie van de in juni 1918 opgerichte Gymnasiasten Geheel-Onthouders Bond (GGOB) en de in januari 1919 opgerichte HBS Geheelonthoudersbond (HBSGOB). In augustus 1921 sloot de Kweekelingen Geheelonthouders Bond (KGOB) zich bij de NBAS aan. De NBAS propageerde de geheelonthouding onder de studerende jeugd op niet-confessionele grondslag en stimuleerde de belangstelling van de leden voor maatschappelijke vraagstukken in het algemeen. De NBAS waakte angstvallig over de (partij)politieke neutraliteit van de bond. Maas was van 1927 tot 1936 lid en in algemeen voorzitter van de NBAS. Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 7

8 Een van de meest aansprekende activiteiten van de NBAS was de bouw en exploitatie van een eigen jeugdherberg. In 1925 werd tijdens het congres van de NBAS voor het eerst gepleit voor een 'eigen bondshuis' naar het voorbeeld van de Duitse 'Jugend Herberge'. Verdere initiatieven resulteerden tenslotte in de opening tijdens de Pinksterdagen van 1930 van het NBAS-Bondshuis in Oldebroek op de Veluwe. In 1933 volgde een verbouwing en uitbreiding van het Bondshuis. Het Bondshuis werd beheerd door de Stichting NBAS-Bondshuis waarvan de bestuursleden werden benoemd door de NBAS. Op 9 februari 1942 werd de Stichting opgeheven op last van de door de Duitse bezetters aangestelde 'gemachtigde voor het jeugdherbergwezen'. In 1937 werd de Vereniging van Vrienden van het NBAS-Bondshuis (VVNB) opgericht. Doel was in eerste instantie dat deze vrienden geld leenden aan de Stichting om zo de financiele basis van het Bondshuis te verbreden. Sinds de 60er jaren droeg de VVNB financieel bij aan verbetering van de accomodatie van het vroegere Bondshuis, thans jeugdherberg in Oldebroek. Maas was vanaf de oprichting secretaris van de VVNB. Dit bleef hij tot de oorlog ook aan de activiteiten van deze vereniging een einde maakte. Na 1945 leidde de vereniging vele jaren een slapend bestaan. Een reunie in 1960 zorgde ervoor dat de VVNB nieuw leven werd ingeblazen met als voornaamste doel het geregeld organiseren van reunies van oud-leden van de NBAS in het vroegere Bondshuis. Maas vervulde tot in de jaren '90 de functie van voorzitter. NV Maas werd in 1931 lid van de in 1842 opgerichte Nederlandsche Vereeniging tot Afschaffing van Alcoholhoudende Dranken (kortweg: de NV, ook wel 'de blauwe NV' genoemd). Van november 1936 tot mei 1940 was Maas bij deze vereniging in dienst als assistent van de Algemeen Secretaris H. Ploeg Jr. In 1955 werd Maas lid van het hoofdbestuur. Op de algemene Vergadering van 14 en 15 juni 1958 werd hij vervolgens tot algemeen penningmeester gekozen. In 1959 nam hij de functie van algemeen voorzitter op zich. Hij bleef deze functie vervullen tot de fusie in 1962 waarbij de NV opging in de ANDO. ANDO De Algemene Nederlandse Drankbestrijders Organisatie (ANDO) ontstond in 1962 uit een fusie van de NV, de Snelverkeers Onthouders Vereniging (SOV) en de Nederlandse Groot-Loge van de Internationale Orde van Goede Tempelieren (IOGT). Het kantoor van de ANDO kwam in Utrecht in hetzelfde pand aan de Willem Barentszstraat waar de voormalige NV gevestigd was en waar later ook de Nationale Commissie tegen het Alcoholisme (NCA) en de Nationale Christen Geheel Onthouders Vereniging (NCGOV) kantoor hielden ('Centraal Bureau Drankbestrijding'). Maas werd de eerste algemeen voorzitter van de ANDO. In mei 1976 trad Maas als voorzitter af waarna hij 'tijdelijk' (tot 1 maart 1979) de functie van algemeen secretaris op zich nam. Van september 1978 tot mei 1987 maakte Maas deel uit van de redactie van het door de ANDO uitgegeven blad Nuchter Bekeken. NCA De Nationale Commissie tegen het Alcoholisme (NCA), tot de oprichting waarvan het initiatief in november 1908 werd genomen, is de nationale koepelorganisatie op het gebied van de drankbestrijding. Doel van de NCA was aanvankelijk vooral een duurzame band tussen de verschillende drankbestrijdingsorganisaties te leggen en te bewaren. Na de Tweede Wereldoorlog kwam een veel sterker accent te liggen op de beinvloeding van de publieke opinie en van het overheidsbeleid met betrekking tot het alcoholvraagstuk, o.a. door de publikatie van brochures en het kwartaaltijdschrift Feiten en door verspreiding van folders en affiches. Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 8

9 De naam van de organisatie werd later veranderd in Nationale Commissie tegen het Alcoholisme en andere verslavingen. Maas was bestuurslid en penningmeester sedert Deze functies legde hij neer per 17 juni Maas was daarnaast gedurende vele jaren voorzitter van de Onderwijscommissie en van de Commissie Propaganda en Voorlichting, secretaris van de Commissie Drankwet en lid van de Collecte Commissie (Blauwe Week Commissie) en van de Commissie voor de Financiën. Vereniging Consultatiebureau voor Alcoholisme In 1951 werd de Vereniging Consultatiebureau voor Alcoholisme te 's-gravenhage opgericht. Maas vervulde de functie van secretaris van 1951 tot Na zijn terugtreden als secretaris bleef hij nog aan als bestuurslid. In 1976 trok hij zich in verband met zijn vertrek uit de regio 's-gravenhage terug uit het bestuur. FZA In mei 1953 werd de Federatie van Instellingen voor de Zorg voor Alcoholisten (FZA) in het leven geroepen, aanvankelijk gevestigd in Amsterdam, later in Bilthoven. Kort na de oprichting kreeg Maas zitting in het bestuur als vertegenwoordiger van het Haagse Consultatiebureau. Zijn bestuurslidmaatschap eindigde als gevolg van een wijziging van de bestuursstructuur van de FZA, waartoe in februari 1968 werd besloten. SWOAD In 1961 werd de Stichting voor Studie en Documentatie op het gebied van het Alcoholisme opgericht, in latere jaren Stichting voor Alcohol-Studies genoemd en na de uitbreiding van haar werkterrein tot drugs Stichting voor Alcohol- en Drugsonderzoek. Bij een statutenwijziging in 1971 werd de naam tenslotte Stichting voor Wetenschappelijk Onderzoek van Alcohol- en Druggebruik (SWOAD). Het bureau van deze onderzoeks- en documentatieinstelling was in Amsterdam gevestigd. Maas maakte vanaf de oprichting in 1961 onafgebroken deel uit van het bestuur totdat in 1988 een fusie tot stand kwam met de FZA door de oprichting van het Nederlands Instituut voor Alcohol en Drugs (NIAD). TADP In 1973 nam de Volksbond tegen Drankmisbruik het initiatief tot de uitgave van een nieuw wetenschappelijk tijdschrift op het gebied van alcohol en drugs. Het eerste nummer van het Tijdschrift voor Alcohol, Drugs en andere Psychotrope Stoffen verscheen in september Maas maakte vanaf de oprichting deel uit van de redactie. Per 1 januari 1989 trok Maas zich uit de redactie terug. STAAVO In 1959 werd de Stichting Anti-Alcohol Voorlichting (STAAVO) opgericht. Initiator achter deze oprichting was de Nederlandse Vereniging tot Afschaffing van Alcoholhoudende Dranken (de NV). Maas maakte vanaf de oprichting deel uit van het bestuur als penningmeester. De STAAVO kwam Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 9

10 echter nimmer goed van de grond en beeindigde omstreeks 1970 haar activiteiten, die zich tot de uitgave van enkele brochures van voorlichtend karakter beperkt hebben. Commissie Gelderland Begin jaren '70 ging Maas als adviseur namens de NCA deel uitmaken van de bij besluit van Provinciale Staten ingestelde Commissie van Advies en Overleg inzake de drankbestrijding in de provincie Gelderland. In 1978 werd Maas gewoon lid van deze commissie en in februari 1980 voorzitter. Eind 1984/begin 1985 kwam aan de werkzaamheden van de commissie een einde door een herstructurering van de provinciale adviesorganen. Wel maakte Maas nadien nog (tot eind 1988) deel uit van een overlegorgaan voor preventie-aangelegenheden van de Gelderse Raad voor de Volksgezondheid. SAB Maas was voorzitter van het bestuur van de Stichting Alcoholvrije Bedrijven (SAB), opgericht in 1954, aanvankelijk gevestigd in Amsterdam, later in Zwanenburg. De SAB had als doel de exploitatie van alcoholvrije hotel-, cafe-, restaurant- en aanverwante bedrijven. Tevens was Maas tot 1985 voorzitter van de Raad van Commissarissen van de aan de SAB gelieerde Autocanti NV, in 1973 omgezet in een besloten vennootschap onder de naam SAB BV, nadien gewijzigd in SAB Catering BV, eveneens te Zwanenburg. Laverman Drukkerij Laverman te Drachten, opgericht in 1872, werd later omgezet in een NV onder de naam Drukkerij en Uitgeverij Laverman NV. De Nederlandse Vereniging tot Afschaffing van Alcoholhoudende Dranken (de NV) en later de ANDO, verwierf een groot aantal aandelen in deze vennootschap. Maas trad in de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering vaak namens de NV op. Bij besluit van de aandeelhoudersvergadering op 23 mei 1962 werd Maas gekozen tot lid van de Raad van Commissarissen, waarin tevens de Nederlandse Vegetariersbond en later ook de NV Arbeiderspers vertegenwoordigd waren. Sinds 1969 was Maas voorzitter van deze Raad. In 1979 trad Maas als voorzitter en commissaris af, nadat alle aandeelhouders besloten hadden hun aandelen in Laverman over te dragen aan de BV De Friese Pers. IOGT Maas was, nadat de oprichtingsvergadering van de ANDO, had besloten zich aan te sluiten bij de International Order (vanaf 1970 Organisation) of Good Templars (IOGT), ook actief in deze internationale drankbestrijdingsorganisatie, die met name in de Skandinavische landen, Duitsland, Engeland en Zwitserland aanhang had. Hij vervulde van 1966 tot 1974 de functie van International Lector en was in de periode als International Treasurer lid van het dagelijks bestuur (Administrative Committee) van de IOGT. Maas bezocht vele internationale congressen van de IOGT. ICAA Maas was ook betrokken bij de te Lausanne in Zwitserland gevestigde International Council on Alcohol and Addictions (ICAA). De ICAA is erkend door de Verenigde Naties en de Wereldgezondheidsorganisatie WHO als 'non governmental organization'. Maas had vanaf het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 10

11 midden van de jaren '70 zitting in het Europe Committee van de ICAA, dat zich bezighield met de alcohol- en drugsproblematiek binnen het kader van de Europese Gemeenschap. In 1986 trok hij zich hieruit terug. Amethyst De Geheelonthouders Levensverzekerings en Algemene Assurantie Maatschappij 'Amethyst', daterend uit 1929, richtte zich in het bijzonder op het verzekeren van geheelonthouders. Van 1976 tot 1985 trad Maas in zijn functie van penningmeester van de NCA formeel op als directeur van 'Amethyst'. 'Amethyst' was al geruime tijd geen verzekeringsmaatschappij in eigenlijke zin meer, maar stond na de overdracht van haar assurantieportefeuille aan de Verzekerings Mij. De Nieuwe HAV Bank te Schiedam (later opgegaan in het AMEV-concern) nog slechts voor het beheer van een bescheiden effecten-bezit. ANSVAR In 1967 werd op instigatie van de Zweedse Verzekerings maatschappij ANSVAR de ANSVAR Verzekeringsmaatschappij NV te Amsterdam opgericht. Deze verzekeringsmaatschappij voor geheelonthouders was in de eerste jaren van haar bestaan een dochteronderneming van de ANSVAR Insurance Company te Londen. Maas werd direct bij de oprichting lid van de Raad van Commissarissen van ANSVAR NV. Sinds 1975 was hij voorzitter. In 1983 trad hij af als commissaris in verband met het bereiken van de statutaire leeftijdsgrens. Inventaris van het archief van Marius J. Maas I. PARTICULIER 1-3 Correspondentie, stencils en kranteartikelen betreffende het verloop van de Tweede Wereldoorlog, met name inzake de voedselvoorziening en de opbouw na afloop van de oorlog mappen 4 Brieven van M.J. Maas, te verzenden in geval van zijn eventuele arrestatie door de Duitse bezetters. [1941 of 1942]. 1 omslag 5 Syllabi en aantekeningen betreffende een cursus Noors aan de Volks Universiteit te 's-gravenhage map N.B. Syllabi afkomstig van een door dezelfde docente in Rotterdam gegeven cursus. 6 Brief van Garmt Stuiveling, alsmede een artikel van Ben Haveman over Stuiveling in De Volkskrant stukken 7 Agendablaadjes en visitekaartje van M.J. Maas en z.j. 1 omslag 8-9 Agenda's van M.J. Maas en / mappen , / / /1987. II. DRANKBESTRIJDING Nederlandse Bond van Abstinent Studerenden (NBAS) Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 11

12 10-13 Correspondentie van G.S. Bos, bestuurslid van de NBAS mappen Correspondentie van Marius Maas o.a. in zijn functie als algemeen voorzitter mappen januari februari N.B. Alfabetisch geordend; bevat tevens prive correspondentie Correspondentie, rekeningen en overige stukken. 1920, mappen 30 Stukken betreffende een polemiek tussen M.J. Maas en het blad De Vacature inzake een aantal in dit blad opgenomen artikelen over de jeugdbeweging en in het bijzonder de NBAS omslag 31 Verslag, opgesteld door M.J. Maas van de lezing 'Jeugd en fascisme' van Henk van Dool ( NSB ) op 17 maart 1934 voor de afdeling Schiedam van de NBAS omslag 32 Stukken betreffende het toestaan van alcoholgebruik in jeugdherbergen en met name in het voormalige NBAS- Bondshuis in Oldebroek en 'Us blau hiem' in Appelscha omslag Stichting NBAS-Bondshuis Oprichting en reglementering 33 Afschrift van de stichtingsakte van de Stichting NBAS- Bondshuis. [1929]. 1 stuk Financiering en financiele verantwoording en administratie Doorslagen van brieven verzonden door Leo de Wolff, penningmeester van de Stichting mappen , januari -mei , juni -juli , augustus-december Brieven ingekomen bij Leo de Wolff, penningmeester van de Stichting mappen N.B. Alfabetisch geordend Correspondentie van Herman Maas, penningmeester van de Stichting mappen N.B. Alfabetisch geordend. 52 Giroboek, behorend bij postrekening van Leo de Wolff, penningmeester van de Stichting katern Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 12

13 53-54 Journalen van het Bondshuis delen 53 oktober juni juni april Verlies- en winstrekeningen van de Stichting over de jaren , [1942]. 1 map 56 Bereidverklaringen tot het verstrekken van leningen aan de Stichting ten behoeve van het NBAS-Bondshuis te Oldebroek, alsmede stukken betreffende de verplichtingen van de Stichting, voortgekomen uit het aangaan van deze leningen map 57 Aandelen in de obligatieleningen, uitgegeven door de Stichting en map Huisvesting 58 Stukken betreffende de bouw en uitbreiding van het NBAS-Bondshuis in Oldebroek, alsmede de financiering hiervan en omslag 59 Bestek en voorwaarden, alsmede bouwtekeningen voor verbouw en uitbreiding van het Bondshuis portefeuille 60 Rekeningen betreffende het opknappen van het Bondshuis door jeugdige werkelozen gedurende een werkkamp map Personeel 61 Stukken betreffende de aanstelling van jeugdherbergouders en overig personeel van het Bondshuis in Oldebroek omslag Gasten en overnachtingen 62 Duplicaten van voor overnachtingen etc. uitgeschreven nota's in de periode 2-15 augustus deel Gastenboeken van het Bondshuis en [1945]. 2 delen en [1945] Registers van overnachtingen en inkomsten van het NBAS- Bondshuis te Oldebroek en delen 65 mei-september mei december februari juli Intekenlijsten ten bate van de werkelozenkampen van de VCJC op het NBASterrein te Oldebroek. Z.j. 1 map Overige onderwerpen 69 Stukken afkomstig van Leo de Wolff te Amsterdam betreffende diens activiteiten als sportjournalist bij het persbureau Vaz Dias te Amsterdam, lid van De Amsterdamsche Sport Pers en (bestuurs)lid van de Stichting NBAS-Bondshuis map Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 13

14 70 Stukken betreffende het beheer van het NBAS-Bondshuis en de contacten met de Nederlandse Jeugdherberg Centrale map Vereniging van Vrienden van het NBAS-Bondshuis (VVNB) Oprichting, vergaderingen en correspondentie 71 Stukken betreffende de oprichting van de Vereniging van Vrienden van het NBAS- Bondshuis omslag Correspondentie van M.J. Maas, secretaris van de Vereniging mappen 75 Stukken betreffende de hernieuwde activiteiten van de Vereniging na de reunie in l map. NB. De Vereniging ontplooide tussen 1941 en 1960 weinig activiteiten Verslagen van de bestuursvergaderingen, correspondentie en overige stukken en ( 1990 ). 4 mappen Reunies 80 Correspondentie en teksten van de 'muurkrant' van de reunie tijdens de Pinksterdagen van 1950 te Oldebroek map 81 Stukken betreffende de NBAS-reunie te Oldebroek op 10 en 11 september 1960, georganiseerd door een commissie uit de Vereniging map 82 Stukken betreffende de reunie te Oldebroek op 13 en 14 september map 83 Stukken betreffende de reunie ter gelegenheid van 55 jaar NBAS te Oldebroek op september map 84 "Opstellen van een aantal oud-nbas'ers over -De persoonlijke verantwoordelijkheid voor en in de samenleving-". Samengesteld ten behoeve van de NBAS- reunie in september katern Afdelinqen van de NRAS NBAS, afdeling Dordrecht 85 Notulen van de vergaderingen katern 86 Register van ingekomen en uitgaande brieven, ledenregister, adresregister etc l deel. 87 Kasboek van het depot deel 88 Journaal van het depot deel NBAS, afdeling Leeuwarden 89 Notulen van de bestuursvergaderingen katern Ingekomen brieven en rekeningen en overige stukken. ca ca mappen Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 14

15 92-93 Kasboeken delen Bewijzen van ontvangsten en uitgaven mappen NBAS, afdeling Rotterdam 96 Notulen van de vergaderingen van het bestuur en de leden katern NBAS, afdeling Zwolle Notulen van de vergaderingen van de afdeling Zwolle van de NBAS , en katernen 97 november maart december maart april maart april september september januari en september februari Ingekomen brieven en rekeningen en overige stukken. ca ca map 105 Register van ingekomen stukken l katern. NBAS landelijk of plaatselijk N.B. Niet met zekerheid te identificeren. 106 Kasboek deel N.B. Vermoedelijk afdeling Arnhem. 107 Kasboek katern N.B. Mogelijk afdeling Groningen. Nederlands(ch)e Vere(e)niging tot Afschaffing van Alcoholhoudende Dranken (NV) Bestuur 108 Notulen van de vergadering van het Hoofdbestuur van de NV op 13 januari Met bijlagen. 1 omslag Agenda's en notulen van de vergaderingen van het Dagelijks Bestuur en het Hoofdbestuur van de NV en overige stukken mappen 111 Stukken betreffende de Algemene Vergadering van de NV en het overlijden van J. de Bruin, algemeen voorzitter van de NV map Overige onderwerpen Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 15

16 112 Stukken betreffende een onderzoek naar de activiteiten van jongeren in de NV, alsmede stukken betreffende de onderlinge verhouding tussen de verschillende jongerenorganisaties. 1930, 1933 en omslag 113 Verslag van een bespreking van enkele bestuursleden van de NV met leden uit het onderwijs over de drankbestrijding op 29 december 1949 te Utrecht. 1 stuk 114 "Rapporten uitgebracht ter Algemene Vergadering van 1 juli 1951 te Leeuwarden". Met bijlage en katern en 1 stuk 115 Stukken betreffende de houding van de NV tijdens de Tweede Wereldoorlog en de beweringen van Andries Idzerda in zijn scriptie "De Blauwe Beweging" inzake deze houding map Afdeling Maartensdijk van de NV Correspondentie en overige stukken en mappen Algemene Nederlandse Drankbestrijders Organisatie (ANDO) Bestuur en ledenraad Agenda's en notulen van de vergaderingen van het hoofdbestuur, het dagelijks bestuur en de ledenraad van de ANDO, alsmede overige stukken. 1964, 1966, mappen , 1966, Oprichting en reglementering Stukken betreffende de 'fusie-commissie' die streefde naar het opgaan van ANGOB, IOGT, NV en SOV in een nieuw op te richten organisatie, resulterend in de oprichting van de ANDO mappen Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 16

17 163 Statuten en huishoudelijk reglement van de ANDO en stukken betreffende de wijziging daarvan. 1966, en map Personeel Stukken betreffende de vervulling van de vacature van algemeen secretaris van de ANDO en mappen Stukken betreffende de vervulling van de vacature van algemeen secretaris van de ANDO, de benoeming van H. J. Winkler als zodanig en diens enkele maanden later volgende ontslag map Financiele verantwoording en administratie Accountantsrapporten over de jaren en mappen en Commissies, werkgroepen e.d. 169 Stukken betreffende de 'Jongeren organisatie voor Nuchterheid, Vrede en Vriendschap', verbonden met de ANDO map 170 Agenda's en notulen van de vergaderingen van de Advies Commissie Activiteiten ('Commissie Aukes') van de ANDO. Met bijlagen map 171 Agenda's en notulen van de vergaderingen van het bestuur en de leden van de Werkgroep Broederschap van de ANDO map Financiele verslagen en overige stukken van de Werkgroep Broederschap ingekomen bij M.J. Maas mappen Jaarverslagen van de Werkgroep Vrouwen van de ANDO over de jaren katernen 175 Stukken betreffende de Werkgroep Vrouwen van de ANDO en de voorbereiding van een 'Vrouwennummer' van Nuchter Bekeken map Nuchter Bekeken, uitgave van de ANDO Correspondentie en kopij mappen Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 17

18 z.j Kopij. Z.j. 3 mappen 203 Stukken betreffende aard, inhoud en toekomst van Nuchter Bekeken map Overige onderwerpen 204 Stukken betreffende de activiteiten van Y.J. van der Meulen, tandarts te Lugano, inzake de drankbestrijding, de oprichting van de 'Stichting-Moulin Bleu-Nederland' en een mogelijke schenking uit de nalatenschap van Van der Meulen aan de ANDO en map 205 Stukken betreffende een mogelijke samenvoeging van de verenigingsorganen van de ANDO ( Nuchter Bekeken ) en de Nationale Christen Geheel Onthouders Vereniging NCGOV (Het Blauwe Kruis) map 206 Stukken betreffende het congres van de ANDO 'Hoe lang moeten wij nog wachten op een goede wetgeving inzake alcohol en verkeer' op 27 mei 1972 te Zwolle map 207 Stukken betreffende het gerezen geschil tussen M.J. Maas, algemeen voorzitter, en C. Baan, tweede voorzitter van de ANDO, en de bemiddeling door een commissie, bestaande uit S. Bouma, S. van der Ploeg en H. de Wilde map 208 Stukken betreffende het verzoek van de ANDO aan gemeenteraden en politieke partijen om te komen tot de formulering van een gemeentelijk alcoholbeleid map 209 Stukken betreffende de relatie tussen het hoofdbestuur van de ANDO en M.J. Maas, met name betreffende het verschil van mening inzake de promotieactiviteiten zoals het 'Niet drinken diploma' en de ANDO Info- bulletins map 210 Stukken betreffende de bij de Reclameraad ingediende klacht tegen Sopexa S.A. te 's-gravenhage inzake een televisiereclame voor Franse wijn map Nationale Commissie tegen het Alcoholisme en andere verslavingen (NCA) Bestuur Agenda's en notulen van de vergaderingen van het Bestuur en van de Raad van Deelnemers. Met bijlagen , mappen Agenda's en notulen van de vergaderingen van het Bestuur , mappen , Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 18

19 Agenda's en notulen van de vergaderingen van de Raad van Afgevaardigden. Met bijlagen , mappen , Overige stukken, ingekomen bij M.J. Maas in zijn functies als bestuurslid en penningmeester van de NCA , , mappen , A Stukken betreffende een geschil tussen het bestuur van de NCA en zijn toenmalige secretaris map Statuten 276 Statuten en stukken betreffende een mogelijke verbreding van de NCA en wijziging van de statuten. 1964, map Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 19

20 Personeel Correspondentie tussen M.J. Maas, penningmeester van de NCA en S. Sinnema, directeur van de NCA en overige stukken betreffende het ontslag van S. Sinnema uit zijn functie als directeur mappen 281A-C 279 Stukken betreffende de benoeming van A.J. Bronkhorst tot landelijk promotor der nationale collecte tegen alcoholisme en drugverslaving per 13 april 1971 en diens ontslag in datzelfde jaar map 280 Stukken betreffende de vervulling van de vacante functie van directeur van de NCA map 281 Stukken betreffende het functioneren en de ontslagprocedure van de chef de bureau van het Centraal Bureau Drankbestrijding te Utrecht map Stukken betreffende het functioneren en de ontslagprocedure van de directeur van de NCA mappen 282 Stukken betreffende de vervulling van de vacante functies van directeur, documentalist/publicist en boekhouder van de NCA en map 283 Stukken betreffende het functioneren van een administratief medewerkster van de NCA en het haar verleende ontslag map 284A-B Stukken betreffende de salariëring van een functionaris alcoholvoorlichting basisonderwijs en diens vordering op de NCA. ( ) mappen Financiële verantwoording en administratie 285 Accountantsrapporten betreffende de jaarrekeningen van de NCA , pak 286 Accountantsrapporten betreffende de boekjaren van de Blauwe Week Commissie, later de Collectecommissie van de NCA /66, 1967 /68, 1969 / /74. 1 pak Commissies Drankwet-Commissie Agenda's en notulen van de vergaderingen van de 'Drankwet-Commissie' van de NCA en door J. Kingma en later door M.J. Maas als secretaris van deze commissie gevoerde correspondentie , , , mappen Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 20

21 Correspondentie met verschillende gemeenten betreffende Gemeentelijke Drankwet-verordeningen mappen Blauwe Week Commissie (Collectecommissie) Agenda's en notulen van de vergaderingen van de Blauwe Week Commissie (later: Collectecommissie) van de NCA. Met bijlagen. 1955, 1957, , , mappen , 1957, Financiële Commissie Agenda's en notulen van de vergaderingen van de Financiële Commissie van de NCA, alsmede stukken ingekomen bij en afschriften van brieven verzonden door M.J. Maas in zijn functie als penningmeester van de NCA. 17 mappen Commissie van Beheer van het Centraal Bureau Drankbestrijding Agenda's en notulen van de vergaderingen van de Commissie van Beheer van de NCA. Met bijlagen mappen Onderwijscommissie Agenda's en notulen van de vergaderingen van de onderwijscommissie van de NCA. Met bijlagen , mappen Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 21

22 Subsidie Advies Commissie Notulen van de vergaderingen van de Subsidie Advies Commissie. Met bijlagen mappen Commissie voor Propaganda en Voorlichting Agenda's en notulen van de vergaderingen van de Commissie voor Propaganda en Voorlichting van de NCA. Met bijlagen mappen Commissie Voorbereiding Schooldag FNVV-overleg 362 Agenda's en notulen van de Commissie Voorbereiding Schooldag map Agenda's en notulen van de vergaderingen van het FNVV-overleg. Met bijlagen mappen NB. Aan het FNVV-overleg namen FZA, NCA, Volksbond en de afdeling Verslavingsaangelegenheden van het Ministerie van Volksgezondheid en Milieuhygiëne (VSA) deel. Congressen 365 Stukken betreffende de voorbereiding van een Studiedag Primaire Preventie te houden in 1980 of 1981 en de rol van de NCA daarbij map 366 Stukken betreffende en verslag van de Studiedag 'Denken over drinken' op 17 maart 1984 te Utrecht ter gelegenheid van het vijfenzeventigjarig bestaan van de NCA map Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 22

23 Films 367 Stukken betreffende de productie en vertoning van de door de NCA aan de Stichting Nederlandse Onderwijs Film ter beschikking gestelde film 'Gevaarlijk bij inwendig gebruik' map Stukken betreffende de film 'Dovemanskruid' van Mart Ambry, in opdracht van de NCA gemaakt door Ruurd Fenenga Productions , mappen 371 Stukken betreffende de productie in opdracht van de NCA en Socutera van een reeks korte films over de gevaren van alcohol ge- en misbruik map Overige onderwerpen 372 Stukken betreffende cursussen inzake het alcoholvraagstuk, gegeven door of uitgaande van de NCA en z.j. 1 map 373 Stukken betreffende De Wegwijzer. Tijdschrift voor de studie van het alcoholvraagstuk, uitgegeven door Sijthoff's Uitgeversmaatschappij te Leiden, waaronder notulen van de Commissie 'Wegwijzer' map Stukken betreffende het totstandkomen van een standpuntbepaling van de NCA inzake het drugsbeleid mappen 377 Stukken betreffende de voorbereiding van onderwijsprojecten 'alcoholvoorlichting' ten behoeve van het basis- en het voortgezet onderwijs en z.j. 1 omslag 378 Stukken betreffende de 'Stichting Fondsenwervingsacties Volksgezondheid' te 's- Gravenhage en de uitkering vanuit de middelen van deze stichting aan de NCA. 1975, omslag Vereniging Consultatiebureau voor Alcoholisme te 's-gravenhage Bestuur Agenda's en notulen van de vergaderingen van het bestuur mappen Correspondentie van het bestuur en overige stukken en mappen en 1 omslag en Correspondentie van M.J. Maas in zijn functie als secretaris van het Consultatiebureau mappen Leden Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 23

24 403 Agenda's van de algemene ledenvergaderingen. 1953, en omslag Statuten 404 Statuten en huishoudelijk reglement en z.j. 1 omslag Personeel 405 Stukken betreffende de salariëring van en de pensioenvoorzieningen ten behoeve van diverse personeelsleden (o.a. A.Th. Mooij ) map Stukken betreffende de vervulling van diverse vacatures. 1953, 1955, en mappen en en Stukken betreffende de pensioenaanvrage van directeur A.Th. Mooij map Financiële verantwoording en administratie Stukken betreffende de financiële administratie en verantwoording mappen Accountantsrapporten over de jaren 1956, 1959, 1961, 1969, 1972 en mappen Federatie van Instellingen voor de Zorg voor Alcoholisten (FZA) Bestuur, leden en commissies Agenda's en notulen van de vergaderingen van het bestuur, de leden en commissies van de FZA, alsmede overige stukken , en mappen en Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 24

25 Overige onderwerpen 434 Correspondentie betreffende en syllabi van de lessen gegeven in het kader van oriënteringscursussen op het gebied van de alcoholproblematiek map N.B. Deze cursussen werden gegeven door de Jellinekkliniek te Amsterdam in overleg met de FZA. 435 Notulen van de vergaderingen van de Vereniging van directeuren van instellingen voor de zorg voor alcoholisten (DIZA) map 436 Verslag van en overige stukken betreffende de themadag 'Alcohol en reclame', georganiseerd door SWOAD en FZA, op 9 oktober 1984 te Utrecht map 437 Evaluatierapport door drs. G. van Berkum van de SIRE/FZA-campagne 'Wat iedereen over drugs zou moeten weten'. Met bijlagen map Stichting voor Studie en Documentatie op het gebied van het Alcoholisme (later: Stichting voor Wetenschappelijk Onderzoek van Alcohol- en Druggebruik (SWOAD)) Bestuur Agenda's en notulen van de vergaderingen van het bestuur en overige stukken mappen Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 25

26 Personeel 502 Stukken betreffende ontslagprocedures van diverse medewerkers van de SWOAD map 503 Stukken betreffende het ontslag van een medewerker van de SWOAD map Stukken betreffende de vordering van een voormalig medewerker op de SWOAD mappen Financiële verantwoording en administratie 506 Accountantsrapporten over de jaarrekeningen van de SWOAD over de jaren doos Tijdschrift voor Alcohol, Drugs en andere Psychotrope stoffen (TADP) Agenda's en notulen van de vergaderingen van de redactie, correspondentie, kopij en overige stukken mappen Stichting Anti-Alcohol Voorlichting (STAAVO) Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 26

27 Notulen van de vergaderingen van het bestuur van de STAAVO en overige stukken mappen Statuten en stukken betreffende de vaststelling en wijziging daarvan map Stukken betreffende de financiële administratie en boekhouding mappen 532 Stukken betreffende de controle van de financiële administratie map 533 Accountantsrapporten over de jaren en map 534 Voorlichtings- en propagandamateriaal en stukken betreffende de samenstelling, uitgave en verspreiding daarvan map 535 Advertenties van de STAAVO in diverse bladen en stukken betreffende de plaatsing map Commissie van Advies en Overleg inzake de drankbestrijding in Gelderland Agenda's en notulen van de vergaderingen van de Commissie en overige stukken mappen Stukken betreffende de mogelijke oprichting van een NCA-Werkgroep Alcoholvoorlichting (-preventie) Gelderland map N.B. De oprichting van deze werkgroep is niet doorgegaan. Stichting Alcoholvrije Bedrijven (SAB) Agenda's en notulen van de vergaderingen van het Bestuur van de SAB en van de Raad van Commissarissen en de Aandeelhouders van de SAB BV (later: SAB Catering BV), alsmede correspondentie en overige stukken. 1963, en mappen Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 27