Duurzaam energiebeleid binnen de Groep Colruyt

Transcriptie

1 Duurzaam energiebeleid binnen de Groep Colruyt

2 inhoudstafel Inleiding...03 Deel 1: Zuinig omgaan met energie Verlichting: functioneel zonder meer Naar een optimale klimaatbeheersing...06 a. Verstandige oriëntatie en isolatie...07 b. Efficiënte verwarming...07 CASE: Verwarming distributiecentrum Ghislenghien...08 c. Doordachte koeling...09 CASE: Koeling in ons vleesbedrijf Vlevico CASE: Nieuw kantoorgebouw zet de toon Transport: geen kilometer te veel Andere manieren om energie te besparen Meten is weten: energiemonitoring rendeert Deel 2: Investeren in hernieuwbare energiebronnen Energie uit afval...17 a. Vergisting van organisch afval...17 b. Warmterecuperatie Windenergie Energie uit zonlicht...20 a. Een voetbalveld vol...20 b. Winkels op zonne-energie...22 Besluit

3 Inleiding Beste lezer Als distributeur is het onze kerntaak om producten van overal ter wereld samen te brengen in een assortiment dat voldoet aan de wensen van onze klanten. Om deze opdracht te vervullen, maken we voornamelijk gebruik van drie soorten energie: elektromagnetische energie, of elektriciteit voor onze productieafdelingen (koffiebranderij, wijnbotteling, charcuterie...) en voor verlichting, elektromotoren, computers enz. thermische energie voor de verwarming van winkels en magazijnen en ook voor de koeling van verse en diepvriesproducten. mechanische energie om goederen te verplaatsen tot in de verkooppunten. Gezien onze decennialange politiek van laagste prijzen streven we in de Groep Colruyt van nature naar de laagste kosten en maximale efficiëntie. Door deze permanente reflex springen we op alle niveaus bewust zuinig om met materialen, natuurlijke grondstoffen en energie. Of het nu gaat om transport, productie, bouw of exploitatie van winkels en magazijnen, telkens gaan veelzijdige teams van gebruikers en eigen technici na hoe de middelen zo effectief en efficiënt mogelijk ingezet kunnen worden. Opvallend daarbij is dat de meest efficiënte en spaarzame oplossingen vaak gebaseerd zijn op eenvoudige principes en processen uit de natuur. Met energie gaan we dus zuinig om, want de meest groene energie is de energie die je niet verbruikt. Het eerste deel van deze brochure geeft u een overzicht van onze aanpak inzake energiebeheersing en de resultaten op het vlak van koeling, verwarming, verlichting, isolatie en transport. In het tweede deel leest u waar onze energie vandaan komt. Terwijl we vroeger vooral gebruik maakten van kernenergie en fossiele brandstoffen als aardolie en aardgas, kwam er het jongste decennium een duidelijke kentering. Door de verstoring van de koolstofkringloop op aarde en de nadelige gevolgen zoals het bekende broeikaseffect, kwam er ook bij ons een evolutie op gang naar meer hernieuwbare energiebronnen. De Groep Colruyt bouwde haar eerste windmolen in De afgelopen jaren investeerden we verder in windenergie, in zonne-energie, in vergisting en warmterecuperatie Er werd ook heel wat studiewerk verricht naar innovatieve systemen voor hernieuwbare energie, waarbij evenwel niet elk project uitgroeide tot een succesverhaal. Het is dus een verhaal van voortdurend bijleren, met vallen en opstaan. Deze brochure schetst onze huidige en toekomstige inspanningen om ons energieverbruik duurzaam te beperken en om meer hernieuwbare energie op te wekken. We wensen u veel leesgenot. Met uw reacties kunt u terecht op energy@colruyt.be. 3

4 Deel 1 Zuinig omgaan met energie De Groep Colruyt koos vanaf het prille begin resoluut voor een rationeel energiegebruik. Zo efficiënt en zuinig mogelijk omspringen met energie past in ons voortdurende streven naar kwaliteit, eenvoud en laagste kosten. Onder meer dankzij dat streven blijven de Colruyt-winkels hun engagement laagste prijzen waarmaken en versterken de andere winkelformules en bedrijven van de groep gestaag de toegevoegde waarde voor hun klanten. In de loop der jaren hebben we met tientallen kleine en grote projecten aanzienlijke hoeveelheden energie bespaard. In onze winkels doen we dat vaak met relatief eenvoudige maar doordachte elementen als een doelmatige verlichting en gesloten diepvrieskoffers. Dankzij deze en andere, meer ingrijpende maatregelen komen we vaak tot opmerkelijke resultaten. Een voorbeeld: in 2003 namen we 26 Battard- en Central Cash-winkels over, waarvan het merendeel ondertussen verbouwd is tot Colruyt-winkel. Deze vernieuwde vestigingen verbruiken vandaag de helft minder energie dan de oude! Zuinig omgaan met energie is voor ons echter niet alleen een kwestie van centen maar ook van engagement. In 1990 lanceerde de Groep Colruyt al het veelomvattende en concrete milieuprogramma Green Line en sindsdien hebben we veel inspanningen geleverd om milieuvriendelijker te ondernemen. Een overzicht daarvan vindt u op onder de rubriek Engagementen. Op de volgende bladzijden leest u hoe ver we staan inzake verlichting, isolatie, verwarming, koeling en transport. Totaalprojecten waarin meerdere van die aspecten aan bod komen, hebben we voor u samengevat in cases. Historisch gegroeid De eerste supermarkten van de Groep Colruyt halfweg de jaren 60 waren gevestigd in rudimentair omgebouwde panden als garages, cinemazalen en bedrijfshallen. De grootste troef voor de klanten waren de prijzen: minstens 10 procent lager dan bij de concurrentie. Daartoe werd er bespaard op de uitgaven, o.a. door werkvereenvoudiging en computergebruik en door verstandig en zuinig om te gaan met middelen en energie. Zo groeide een bedrijfscultuur die blijvend zou focussen op eenvoud en efficiëntie. 4

5 Deel 1 Zuinig omgaan met energie 1. Verlichting: functioneel zonder meer Of het nu gaat om winkels, distributiecentra, kantoren of parkeerterreinen, alle infrastructuur van de Groep Colruyt is functioneel verlicht. Dit betekent dat we voldoende licht voorzien om aangenaam en veilig te winkelen en te werken, maar niet meer dan nodig. In de Colruyt-winkels bijvoorbeeld is er geen tekort aan licht en toch bedraagt de lichtsterkte er gemiddeld maar 250 à 300 lux, terwijl andere supermarkten tot 800 à lux gaan. We verlichten ook alleen waar het moet en beperken zo rond parkings bijvoorbeeld het strooilicht en de lichtvervuiling. En we verlichten ook enkel wanneer het nodig is. Zo is er op terreinen waar er s nachts niet gewerkt wordt, enkel een minimale veiligheidsverlichting. Dankzij de intelligente plc-sturing schakelt de buitenverlichting op onze distributiecentra pas in als het donker wordt en schakelt ze weer uit zodra er s morgens voldoende daglicht is. Bij een storing schakelen onze nieuwste buitenarmaturen automatisch uit, zodat de lamp niet voortdurend aan en uit blijft flikkeren en zo te veel verbruikt. Het uitschakelen vermijdt bovendien oververhitting en schade aan lamp en armatuur. Dankzij de recente centrale monitoring ten slotte volgen we de prestaties en het verbruik van de buitenverlichting op de voet. Zo kunnen we niet alleen snel ingrijpen bij storingen maar vooral ook ons verbruik verder rationaliseren en blijvend verlagen. Voorts bekijken onze technische diensten hoe we eenzelfde lichtsterkte kunnen bereiken met een lager aantal of met minder krachtige lampen. Binnenverlichting met tl-lampen In winkels en distributiecentra gebruiken we vooral de beproefde tl-lampen: superspaarlampen voorzien van een gehamerde reflectorkap en elektronische ballast. Die zorgt niet alleen voor een stabiel, trillingsvrij licht maar verbruikt ook een vierde minder energie en gaat tot de helft langer mee. De gehamerde aluminium kap zorgt dan weer voor een optimale lichtweerkaatsing naar beneden, waardoor we voor eenzelfde hoeveelheid licht 20 % minder lampen nodig hebben. In de Colruyt-winkels is er voldoende licht maar niet meer dan nodig. Door de lichtweerkaatsing van de gehamerde aluminium kappen hebben we 20 % minder tl-lampen nodig. 5

6 Deel 1 Zuinig omgaan met energie 2. Naar een optimale klimaatbeheersing: Samenspel van oriëntatie, isolatie, verwarming, koeling en warmterecuperatie Overigens worden alle versleten en kapotte (tl-)lampen van de Groep Colruyt centraal ingezameld en verder verwerkt door het gespecialiseerde recuperatiebedrijf Recupel. Bij lage temperaturen verliezen gewone lampen veel rendement. Daarom gebruiken we in de grote koelruimtes van onze distributiecentra speciaal geïsoleerde thermolampen, die bovendien tot 5 keer langer meegaan. Buitenverlichting Op nieuwe sites gebruiken we niet langer kwikdamplampen maar hogedruk natriumlampen met dezelfde lichtopbrengst maar met een lager vermogen en verbruik. In combinatie met nieuwe types armaturen die beter reflecteren, kunnen we zo het verbruik halveren. Op winkelparkings bijvoorbeeld gebruiken we nu lampen van 150 W in plaats van 250 W, terwijl op de parkings van de distributiecentra lampen van 400 W volstaan in plaats van W. Op Dassenveld besparen we zo kwh per jaar, wat overeenkomt met een minderuitstoot van 45 ton CO ² *. Een groot deel van het jaar kunnen we in onze gebouwen niet zonder verwarming. Daarnaast hebben we als distributiebedrijf heel wat koelvermogen nodig voor de opslag, bewaring en verwerking van verse en diepvriesproducten. Preventief beperken we de vraag naar koude en warmte met een aantal eenvoudige en intelligente ingrepen. Bovendien hergebruiken we de energie die bij bepaalde (productie-)processen vrijkomt in plaats van ze verloren te laten gaan. De grote diepvrieshallen in onze distributiecentra hebben geen buitenmuren aan de zuidkant. *Noot: de tonnages (minder-)uitstoot CO² in deze brochure zijn steeds berekend volgens het Belgische gemiddelde van 307 kg CO²-uitstoot per MWh elektriciteitsproductie. 6

7 Deel 1 Zuinig omgaan met energie a. Verstandige oriëntatie en isolatie Een weloverwogen inplanting en indeling helpt een gebouw energiezuiniger te maken. In het distributiecentrum Dassenveld bijvoorbeeld zitten refter en bureaus aan de zuidkant, om s winters te profiteren van de zonnewarmte. De diepvriesafdeling daarentegen heeft geen buitenmuur aan de zuidkant en paalt aan de koele versafdelingen. Zuinig omgaan met energie veronderstelt uiteraard verstandig isoleren en daarom beantwoorden onze renovatie- en nieuwbouwprojecten aan de recentste energieprestatienormen. b. Efficiënte verwarming Verwarmen betekent in de praktijk vaak verbranden en het komt erop neer dat zo efficiënt en schoon mogelijk te doen. Daarom sluiten we sinds 96 overal waar mogelijk onze winkels aan op het aardgasnet. Ook omwille van een betere verbranding en een zo hoog mogelijk rendement leiden we sinds 97 eigen technici op voor het onderhoud en de controle van de verwarmingsketels. Voorts zijn een aantal van onze kleinere winkels zoals OKay uitgerust met hoogrendements condensatieketels. Voor de wanden gebruiken we bijvoorbeeld 20 cm cellenbeton en voor de daken geprofileerde staalplaten met minstens 12 cm rotswol, materialen die na afbraak perfect gerecupereerd kunnen worden. Om condensproblemen te vermijden zijn onze grote koel- en diepvrieshallen geïsoleerd met dampdichte materialen als samengesteld polyurethaan voor de wanden en schuimglastegels op het dak. Dit isolatiemateriaal van gerecycleerd glas is volkomen inert en behoudt tijdens de totale levensduur zijn isolerende eigenschappen. Ten slotte wordt een aantal alternatieve verwarmingstechnieken zoals de warmtepomp momenteel bestudeerd op technische en economische haalbaarheid. Door de warmte die bij de koeling van onze vleescentrale vrijkomt systematisch te recupereren voor ontdooiing en warmwaterproductie, besparen we kwh per jaar. 7

8 CASE: Verwarming distributiecentrum Ghislenghien Voor de verwarming van het distributiecentrum Ghislenghien beschikken we over twee stookplaatsen en een verbrandingsoven voor niet-recupereerbaar afval, uitgerust met warmterecuperatie. Opmerkelijk is dat de warmte van alle drie de bronnen wordt verzameld in één centrale fles. De combinatie geeft automatisch voorrang aan de afvalwarmte, voordat we extra beginnen te stoken. Zo besparen we jaarlijks kwh gas. Het centrale systeem produceert niet meer warmte dan nodig, door op voorhand rekening te houden met o.a. de buitentemperatuur en de vraag van het moment (lager s nachts, tijdens het weekend...). Als er in de zomer weinig of geen verwarming nodig is, recupereren we nog altijd 20 % van de afvalwarmte. Die wordt omgezet in warm water waarmee we ondermeer de herbruikbare wijnflessen spoelen. De warmtedistributie over het gebouw verloopt uiterst efficiënt. Vanuit de centrale fles vertrekt enkel de gevraagde hoeveelheid warmte naar de diverse verbruikspunten. In tegenstelling tot een klassieke centrale verwarming gebruikt dit systeem dus bijna nooit de volledige capaciteit van de leidingen. Daardoor is er beduidend minder warmteverlies onderweg en is er minder stroom nodig om de warmte te transporteren. De laatste schakel van de ketting is een stil en onderhoudsarm jetair-systeem waarmee we de lokalen zowel ventileren als verwarmen. Het grote voordeel is dat de ventilatoren de warme lucht goed verspreiden en veel beter beneden houden dan conventionele systemen en zo tot 80 % energie besparen. In de zomer wordt dit systeem bovendien ingezet voor free cooling : s nachts wordt koele buitenlucht door de gebouwen geblazen. Door automatisch voorrang te geven aan de afvalwarmte opgewekt in onze oven besparen we in kwh gas.

9 Deel 1 Zuinig omgaan met energie c. Doordachte koeling Winkels en kantoren Als distributeur van verse en diepvriesproducten heeft de Groep Colruyt een groot koelvermogen nodig. Om de kwaliteit van onze producten te verzekeren, is het essentieel dat de koudeketting steeds gesloten blijft, vanaf de levering, over productie, opslag en transport tot in de winkels. Om zo zuinig mogelijk te koelen, kiezen we in de winkels van Colruyt, OKay en Bio-Planet al jarenlang voor gesloten diepvrieskoffers. Die beschermen de producten tegen licht en lucht en verbruiken vooral veel minder energie dan open en rechtopstaande kasten. We gaan immers uit van het principe dat koude lucht zwaarder is dan warme en dat die ook bij het openen grotendeels in de koffer blijft zitten. Zo besparen we jaarlijks kwh, of het verbruik van ruim gezinnen. Een aanzienlijke besparing, die nog verder zal oplopen, want onze recentste koffers zijn dan wel 8 % groter maar verbruiken toch 5 % minder. Typisch voor onze supermarkten is ook dat we alle verse producten in één gekoelde ruimte uitstallen, de Versmarkt. Dat garandeert niet alleen de versheid maar werkt ook veel efficiënter en zuiniger. De koeling komt rechtstreeks door de wanden, gedoseerd naargelang de productgroepen. Zo zijn de zones voor charcuterie en zuivel koeler dan die voor fruit en groente. De Groep Colruyt kiest er ook bewust voor om geen airconditioning te installeren, niet in de winkels, noch in de kantoren. Airco verbruikt veel energie, en de voordelen ervan gedurende een korte periode van het jaar wegen niet op tegen de investering en de verbruikskost. We verkiezen dan ook om duurzaam te investeren in isolatie, ventilatie en free cooling. Typisch voor Colruyt, OKay en Bio-Planet is dat alle verse producten in één gekoelde ruimte uitgestald worden: vers, efficiënt en zuinig. Met onze gesloten diepvrieskoffers besparen we jaarlijks kwh, of het verbruik van ruim gezinnen. 9

10 Deel 1 Zuinig omgaan met energie Koeling in productie en opslag In onze centrale magazijnen maken we veelvuldig gebruik van free cooling. Zolang de buitentemperatuur lager ligt dan de vereiste temperatuur in onze koelruimtes, koelen we die rechtstreeks met gezuiverde koude buitenlucht. Naarmate het warmer wordt, springt de koelinstallatie bij. Bij de wijnbotteling en de koffieverpakking bijvoorbeeld komt nogal wat warmte vrij, maar in de winter volstaat koeling met buitenlucht. In het distributiecentrum Dassenveld besparen we dankzij de gratis koeling kwh per jaar, wat overeenkomt met het elektriciteitsverbruik van 64 gezinnen. Daarnaast besparen we nog eens kwh doordat we de receptie, kaasversnijding en diepvriesverpakking koelen met verdringingsventilatie. Deze techniek is gebaseerd op het eenvoudige principe dat koude lucht zwaarder is dan warme. Daarom blazen we de koude via roosters onderin de wand de ruimte in, zodat enkel de onderste luchtlagen worden gekoeld. Als we bijvoorbeeld 12 C willen in een koelruimte, volstaat het koude lucht aan te voeren van 10 C. Bij een klassiek systeem met koeling vanaf het plafond zou de aangevoerde lucht 5 C kouder moeten zijn. De nodige koude wordt zoveel mogelijk s nachts geproduceerd en opgeslagen. Zo kunnen we de koelinstallatie tijdens de piekuren overdag uitschakelen en wordt het elektriciteitsnet niet overbelast. 10

11 CASE: Koeling in ons vleesbedrijf Vlevico Een van de meest energie-efficiënte vleesverwerkende bedrijven in Europa In een vleesverwerkend bedrijf komt een groot deel van het energieverbruik op rekening van de koeling. Tijdens de totale reorganisatie en herinrichting werd onze vleesverwerkende centrale Vlevico daarom uitgerust met een uiterst efficiënte centrale koelinstallatie op ammoniak. Voor gebouwen met meerdere koelruimtes is een centrale installatie efficiënter dan afzonderlijke koeleenheden. En een koeling op ammoniak scoort qua rendement stukken hoger dan een klassiek systeem op freon. In vergelijking daarmee is de nieuwe installatie stukken zuiniger en stoot ze per jaar zowat ton minder CO ² uit. Bovendien wordt de warmte die bij de koeling vrijkomt systematisch gerecupereerd voor ontdooiing en warmwaterproductie. Zo besparen we nog eens kwh per jaar. Vlevico behoort vandaag tot de meest energie-efficiënte vleesverwerkende bedrijven van Europa. Terwijl volgens de BESS-studie* gemiddeld 715 kwh nodig is voor de verwerking van 1 ton vlees, heeft onze centrale genoeg aan 398 kwh, of 55 % van het gemiddelde. We zijn vastbesloten om in de toekomst nog beter te presteren door ons energiemanagement verder te verfijnen. Naast zuinigheid heeft het nieuwe koelsysteem nog bijkomende troeven. Ammoniak is ozonneutraal en versterkt het broeikaseffect niet, in tegenstelling met de klassieke koelvloeistof R22 (die tegen 2015 verboden wordt). Onrechtstreeks leidt een beter energiemanagement ook tot meer hygiëne en omgevingscomfort en tot minder slijtage en lagere onderhoudskosten. Noot: *Vlevico was een van de 36 Europese vleesverwerkende bedrijven die deelnamen aan de vergelijkende studie BESS (Benchmarking and Energy Management Schemes in SME s). Het doel ervan is benchmarking en integrale energiezorg te promoten bij kleine en middelgrote industriële ondernemingen in de sector van voeding en dranken. Het BESS-project wordt gesteund door het IEE-programma van de Europese Unie (Intelligent Energy Europe). 11

12 CASE: Nieuw kantoorgebouw zet de toon Tijdens het voorjaar van 2009 betrekt de Groep Colruyt een nieuw kantoorgebouw. In het ontwerp koppelden onze architecten en ingenieurs comfort en gezondheid aan energie-efficiëntie. In vergelijking met ons vorige bouwproject scoort de nieuwbouw opnieuw een stuk beter, onder meer op deze punten. Voor de kantoorverlichting gebruiken we tl-lampen met eenzelfde lichtopbrengst maar met een lager vermogen: 28 in plaats van 36 W. Besparing: kwh elektriciteit per jaar, wat overeenkomt met 3,9 ton minder CO ² -uitstoot. In de buitenramen komt niet langer zonwerend glas maar helder glas met zonwerende lamellen. Zo krijgen we meer daglicht binnen en weren we ook directe zonnestraling, positief voor het binnenklimaat in de zomer. Besparing in verlichting: kwh elektriciteit per jaar, wat overeenkomt met 4,8 ton minder CO ² -uitstoot. De buitenschil van het gebouw scoort zeer goed qua isolatie en luchtdichtheid. Het isolatiepeil (K32) ligt niet alleen lager dan vroeger (K59) maar blijft ook een stuk onder de wettelijke norm (K45). Besparing: kwh gas per jaar. De warmteproductie gebeurt met een centrale hoogrendements gasbrander en een condensatieketel. Die recupereert de warmte uit de rookgassen in plaats van ze weg te blazen. Omdat de centrale verwarming op lagere temperaturen werkt, gaat er via de leidingen minder warmte verloren. Besparing: kwh gas per jaar. De kantoren worden verwarmd via luchtgroepen die tegelijk voor ventilatie zorgen en uitgerust zijn voor warmterecuperatie. Daardoor recupereren we driekwart van de energie (warmte, vocht) uit de afgevoerde binnenlucht om s winters de koude buitenlucht voor te verwarmen. Besparing: kwh gas per jaar maar kwh extra elektriciteit per jaar. In het ontwerp van het nieuwe kantoorgebouw Hellebroek koppelden onze architecten en ingenieurs comfort en gezondheid aan energie-efficiëntie.

13 Deel 1 Zuinig omgaan met energie 3. Transport: geen kilometer te veel Optimale vracht, geen kilometer te veel Als distributeur brengen wij vooreerst een brede waaier producten van over de hele wereld samen. Dat voortdurend wisselende assortiment bieden we de consument aan via een fijnvertakt en sterk groeiend winkelnet. Het is onze verantwoordelijkheid om het transport van producent tot consument zo efficiënt en energiezuinig mogelijk te maken. Daartoe hebben we in de loop der jaren een krachtig bevoorradingsysteem uitgebouwd, uniek in de distributiesector. Via (combinaties van) schip, trein en vrachtwagen leveren onze leveranciers rechtstreeks volle vrachten aan onze centrale distributiecentra. Onze centrale computers berekenen op basis van de dagelijkse verkoopscijfers voor alle winkels de optimale bevoorradingsvracht. Het systeem kent van elk product het exacte volume en gewicht en kan in één vracht diverse productcategorieën combineren (food, non-food, groente, fruit, vlees, diepvries...). Daardoor zijn onze vrachtwagens bijna altijd maximaal gevuld (gemiddeld 95 %), evenwel zonder overladen op de weg te komen. Anders gesteld: in verhouding met het vervoerde volume blijven de vrachtwagenkilometers tot het minimum beperkt. Ook op de terugweg zijn de vrachtwagens optimaal geladen, met lege karren en palletten, leeggoed, gesorteerd afval of vracht van leveranciers. Dit efficiënte bevoorradingssysteem, in combinatie met onze uitgekiende trajectplanning, bespaart 5,5 miljoen vrachtwagenkilometers of 1,8 miljoen liter diesel per jaar. 13

14 Deel 1 Zuinig omgaan met energie Om ons transport nog energie-efficiënter te maken, is nu al meer dan de helft van onze vrachtwagens uitgerust met een milieuvriendelijke Euro 5-motor. We verwachten ook veel van een verdere verfijning van ons distributiesysteem, eventueel in samenwerking met andere bedrijven. Zo willen we voor de aanlevering van grote volumes lang houdbare goederen naar de centrale magazijnen meer binnenschepen gebruiken. Daartoe spelen we informatie over onze grote volumes door aan het VIL (Vlaams Instituut voor Logistiek), dat nagaat waar er samenwerking mogelijk is. Hybride trekker op komst In navolging van de hybride personenwagens worden er momenteel ook vrachtwagens ontwikkeld met zowel een (diesel)verbrandingsmotor als een elektromotor. Een hybride vrachtwagen verbruikt niet alleen een stuk minder diesel dan een conventioneel model, hij veroorzaakt ook minder overlast. Als de verbrandingsmotor uitgeschakeld wordt, bijvoorbeeld in stadsverkeer, is er immers geen uitstoot en bijna geen lawaaihinder. 4. Andere manieren om energie te besparen Bij de waterzuivering Ons vleesverwerkend bedrijf Vlevico verbruikt dagelijks zowat 300 m 3 water, onder meer voor het koken van charcuterie maar vooral voor de dagelijkse schoonmaak, een vereiste om absolute hygiëne te garanderen. Samen met het naburige voedingsbedrijf Kraft Foods hebben we voor de behandeling van ons afvalwater een biologisch waterzuiveringsstation gebouwd. Omdat fijne luchtbelletjes de zuurstof meer gespreid in het water brengen dan grotere bellen, werkt dit station efficiënter en zuiniger dan klassieke beluchtingssystemen: per jaar besparen we kwh of het gemiddelde verbruik van 37 gezinnen. Bij de krattenwas Omwille van opperste hygiëne worden onze herbruikbare kratten voor verse producten na elk gebruik grondig gewassen. Sinds 2004 beschikken we daarvoor over een volautomatische installatie. Deze krattenwas werkt met water van slechts 48 C en de kratten passeren relatief traag door de 38 meter 14

15 Deel 1 Zuinig omgaan met energie Onze krattenwasinstallatie verbruikt met zijn lange tunnel en een watertemperatuur van 48 minder energie dan kortere tunnels die werken op hoge temperatuur. verwarming, water) energiemeters die om de vijf minuten informatie doorspelen aan de centrale computer in Halle. Die verwerkt ze in overzichtelijke tabellen, waarmee de winkels zelf hun energieverbruik kunnen opvolgen, ingrijpen waar nodig en preventief actie ondernemen. In de loop van 2008 zullen de eindverbruikers (winkels, magazijnen, productieeenheden) een cockpit krijgen met duidelijke tellers voor totaalverbruik, verbruik per afdeling enz. lange was- en droogtunnel. Het systeem verwerkt kratten per uur conform alle hygiënische normen en verbruikt voor een beter wasresultaat minder energie dan kortere tunnels die werken op hoge temperatuur. Bovendien zijn de waterreservoirs goed geïsoleerd, zodat de geproduceerde warmte binnenin beter bewaard blijft. 5. Meten is weten: energiemonitoring rendeert Midden 2006 startte de Groep Colruyt een project om alle energieverbruikers, -stromen en -kosten in kaart te brengen en structureel onder controle te krijgen. Daartoe ontwikkelden we het meet- en rapporteringsysteem ECO2 (Energie Colruyt CO ² nul). Met deze investering van ruim euro tot nu toe willen we op termijn het energieverbruik in de groep met 10 % verminderen. In een eerste fase kwamen er in 40 testwinkels en in de drie grootste productie- en distributiecentra op alle kritieke punten (versmarkt, diepvries, Het project rendeert dankzij de inbreng van al onze medewerkers in combinatie met de centrale gegevensanalyse. Tot nu toe boekten we met ECO2 al opmerkelijke resultaten. Voor de keuze van onze nieuwste printers werden verschillende modellen uitvoerig getest, ook op het sluipverbruik tussen twee printopdrachten door. Uiteindelijk kozen we voor een toestel dat gemiddeld twee derde minder stroom verbruikt dan het vorige model. Samen zijn de 120 nieuwe toestellen goed voor 400 ton CO² minderuitstoot per jaar. Bovenop de energie-efficiënte aanpak eigen aan de Groep Colruyt, blijkt er dus veel potentieel te bestaan voor verdere energiebesparing. Concreet zal het gaan om een mix van technische en organisatorische ingrepen en sensibiliserende acties. ECO2 is een belangrijke stap naar structurele aandacht voor energie op alle niveaus binnen de groep. Daarmee willen we ons energiegebruik systematisch verlagen en vooral ook de bereikte verbeteringen vasthouden en zo aan energiezorg doen (zie Besluit). 15

16 Deel 2 Investeren in hernieuwbare energiebronnen Zuinig omspringen met energie is een belangrijk deel van het milieuprogramma van de Groep Colruyt. Tegelijk willen we dat onze vraag naar energie het milieu zo weinig mogelijk belast. Daarom werken we enkel nog met groene stroom, hetzij aangekocht, hetzij zelf gerecupereerd of opgewekt uit hernieuwbare bronnen. Bij aankoop gaan we niet zomaar voor groene stroom van om het even welke leverancier. We kopen bewust iets duurder aan bij producenten die ook toekomstgericht investeren in duurzame energie. In de eigen energieproductie vertrekken we van maximale recuperatie en maken we gebruik van windkracht en de zon. Het is onze ambitie om tegen 2015 onze energie maximaal te putten uit hernieuwbare energiebronnen. Daartoe hebben we vandaag al een aantal belangrijke stappen gezet. Tegen 2015 wil de Groep Colruyt zijn energie maximaal putten uit hernieuwbare energiebronnen. Een schematische voorstelling: Elektriciteitsbehoefte Groep Colruyt Aankoop van groene stroom met garantie van 10% energiebesparing door ECO2 windmolens Noordzee Eigen productie groene stroom warmtekrachtkoppeling oorsprong windmolens Ieper zonnepanelen distributiecentra Dassenveld (2e fase) en Laekebeek zonnepanelen Ekeren, Aarschot, Geel, enz. zonnepanelen Alsemberg windmolen Dassenveld zonnepanelen Ninove + vergisting windmolen Ghislenghien + zonnepanelen Dassenveld

17 Deel 2 Investeren in hernieuwbare energiebronnen 1. Energie uit afval De Groep Colruyt doet in samenwerking met zijn leveranciers al lang aan afvalpreventie. Zo vermijden we jaarlijks ruim ton verpakkingsafval, door onze verpakking kleiner of dunner te maken, gewoon weg te laten of te vervangen door herbruikbare alternatieven. De productieafdelingen, distributiecentra en winkels sorteren grondig en hun afval komt terecht in onze twee recyclagecentra. Materialen zoals metaal, jute, plastic en karton worden gecompacteerd, al of niet in balen, en gaan dan voor verdere bewerking naar recyclagebedrijven. De energie die vrijkomt bij de verwerking van andere soorten afval, benutten we maximaal. a. Vergisting van organisch afval Het organisch afval uit de winkels, zoals niet meer verkoopbare groente, fruit of brood, wordt verwerkt in een vergistingsinstallatie. In 2007 lieten we ongeveer ton organisch afval vergisten, waarbij kwh energie werd opgewekt, vergelijkbaar met het jaarlijkse verbruik van ongeveer 750 huishoudens. Hoe werkt vergisting? Vergisting is een volledig natuurlijk proces waarbij micro-organismen het afval op 34 dagen tijd afbreken tot een geurarme vloeistof. Dat restproduct kan verder gebruikt worden als meststof in de landbouw. Bij het afbreekproces komt er biogas vrij, dat via een verbrandingsmotor wordt omgezet in groene elektriciteit, die uiteindelijk aan het net geleverd wordt. De warmte die de motor daarbij vrijgeeft ten slotte, wordt gerecupereerd voor de verwarming van water en lokalen. Een extra troef bij vergisting is dat alle voedingsafval in aanmerking komt, en dat het proces naast hoogwaardige meststof ook milieuvriendelijke energie oplevert. Compostering daarentegen lukt alleen met plantaardig afval en levert enkel een bodemverbeteraar op. Momenteel wordt de vergisting uitbesteed, maar we bestuderen de bouw van een eigen installatie dicht bij de distributiecentra. Dat zou het afvaltransport beperken en (een deel van) de opgewekte energie zou in de eigen gebouwen aangewend kunnen worden. In 2007 hebben we KWh energie opgewekt uit ons organisch afval, dat is het jaarlijkse verbruik van ongeveer 750 huishoudens. 17

18 Deel 2 Investeren in hernieuwbare energiebronnen b. Warmterecuperatie bij verbranding Afval dat niet geschikt is voor recyclage of vergisting, wordt verbrand in de eigen installatie voor warmterecuperatie. De warmte die bij de verbranding vrijkomt, wordt maximaal benut. We verwarmen er een deel van het distributiecentrum in Ghislenghien mee en bereiden er warm water mee voor het spoelen van de herbruikbare wijnflessen. Deze vorm van warmterecuperatie heeft ons in 2006 een besparing opgeleverd van kwh gas, wat overeenkomt met het verbruik van 115 gezinnen. Dankzij de droge reini ging van de rookgassen stoot de verbrandingsoven zo goed als geen schadelijke stoffen uit. Continue metingen tonen aan dat de installatie beantwoordt aan de strengste milieunormen. 2. Windenergie De Groep Colruyt maakt volop gebruik van windkracht als schone, hernieuwbare energiebron voor het opwekken van elektriciteit. Voor onze eigen energievoorziening bouwden we in 1999 een eerste windmolen in Halle en in 2006 een groter, geavanceerder type in Ghislenghien, goed voor een totale investering van euro. Op basis van hun piekvermogen (1.650 kw en kw) hebben de turbines een geschatte jaaropbrengst van respectievelijk 1,85 en 4,4 miljoen kwh. Samen volstaat dat om gezinnen een jaar lang van stroom te voorzien. Omdat bij de productie van windenergie geen fossiele brand stoffen nodig zijn, vermijden we jaarlijks ton CO 2 (berekend volgens het Belgische gemiddelde van 307 kg CO 2 -uitstoot per MWh elektriciteitsproductie). In de praktijk leverde de windturbine in Halle van 1999 tot nu al kwh elektriciteit, wat ongeveer overeenkomt met het verbruik van 530 gezinnen gedurende 8 jaar tijd. En sinds december 2006 heeft de windmolen van Ghislenghien al kwh stroom geproduceerd. Met de warmte die we recupereren uit de verbranding van ons restafval verwarmen we het water waarmee we onze herbruikbare wijnflessen spoelen. 18

19 Deel 2 Investeren in hernieuwbare energiebronnen Ook in de praktijk gaat de opgewekte stroom (nog) niet naar gezinnen maar rechtstreeks naar de naastgelegen distributiecentra, waar ze gebruikt wordt voor onder meer de verlichting. Op Ghislenghien bijvoorbeeld levert de windmolen 40% van alle nodige energie. De windturbines in cijfers Halle Ghislenghien Hoogte mast m Lengte wieken m Totale hoogte m Vermogen kw Geschatte jaaropbrengst 1,85 4,4 miljoen kwh Equivalent verbruik gezinnen Minderuitstoot CO² ton Met het oog op de toekomst Behalve in de eigen energievoorziening investeert de Groep Colruyt ook in gemengde projecten die groene stroom produceren voor het distributienet. In Ieper bouwen we samen met drie partners een park van 9 windturbines, een investering van 20 miljoen euro die tegen de zomer van 2009 operationeel moet zijn. Met een verwachte opbrengst van 35 GWh per jaar zal het park stroom leveren aan meer dan gezinnen. De inplanting in de industriezone Ieperleekanaal Noord garandeert een grote windopbrengst en is ook vanuit landschappelijk en ornithologisch oogpunt verantwoord. Op de Bank Zonder Naam, qua windopbrengst een uiterst interessante locatie zowat 40 km uit de kust in de Noordzee, plant de Groep Colruyt samen met 3 partners een park van 36 windmolens. De verwachte opbrengst bedraagt 736 GWh per jaar, voldoende om gezinnen van stroom te voorzien. Met dit project is een investering van 600 miljoen euro gemoeid en het streefdoel is om tegen 2011 in exploitatie te gaan. In 1999 bouwden we een eerste windmolen in Halle en in 2006 een tweede in Ghislenghien. Samen met een aantal partners investeren we ook in windmolenparken in Ieper en in de Noordzee. 19

20 Deel 2 Investeren in hernieuwbare energiebronnen 3. Energie uit zonlicht De Groep Colruyt heeft de jongste jaren veel geïnvesteerd in installaties die zonne-energie omzetten in elektriciteit. Met de huidige zonnepanelen vermijden we al 112 ton CO ² -uitstoot per jaar. Bij nieuw bouw of renovatie bekijken we systematisch of zonnepanelen technisch mogelijk en economisch rendabel zijn. a. Een voetbalveld vol In september 2006 plaatsten we vierkante meter zonnepanelen op het dak van ons distributiecentrum Dassenveld in Halle, goed voor een investering van euro. Met een oppervlakte groter dan een voetbalveld was de installatie toen de grootste van het land en we zijn van plan om nog eens dubbel zoveel panelen bij te plaatsen. Distributiecentrum Dassenveld in Halle. Met m 2 zonnepanelen en de windmolen van kw is er 80 % van de tijd groene stroom beschikbaar. De geschatte jaaropbrengst van kwh elektriciteit volstaat voor het gemiddelde jaarverbruik van 80 gezinnen en betekent een vermindering van de CO 2 -uitstoot met 78 ton per jaar. De opgewekte stroom wordt onmiddellijk gebruikt in het distributiecentrum zelf. Dankzij de combinatie van de zonnepanelen met de windmolen hebben we daar nu 80 % van de tijd groene stroom ter beschikking. De beide energieprojecten vullen elkaar perfect aan. Als er s winters meer wind is, haalt de molen een hoog rendement. In de zomer is er dan weer minder wind, maar wel overvloedig zonlicht dat ook in een rechtere hoek invalt, waardoor de zonnepanelen beter renderen. De mooie prestaties maken de investering in zonneenergie de moeite waard, ook rekening houdend met de overheidssubsidies, de lage werkingskosten en de lange levensduur (25 à 30 jaar). 20