Energievoorziening in eigen hand
|
|
- Gert Janssen
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 AMERSFOORT CO2-NEUTRALE STAD Energievoorziening in eigen hand Amersfoort wil in 2030 een CO 2 -neutrale stad zijn. Dat betekent dat we het gebruik van fossiele brandstoffen hebben teruggebracht tot het absolute minimum en dat we zoveel mogelijk duurzaam opgewekte energie gebruiken. De voordelen zijn helder: energielasten blijven betaalbaar en we houden de energievoorziening meer in eigen hand. Plan van Aanpak klimaatactieprogramma Inleiding In 2008 heeft de gemeente de ambitie vastgesteld om een CO 2 -neutrale stad te worden in Door het uitvoeren van een actief klimaatbeleid is de CO2-uitstoot binnen de gemeentegrenzen teruggedrongen van 855 kton in 2007 tot 740 kton CO2 in Deze afname is gerealiseerd ondanks de toename van het aantal inwoners. Toch moet er een forse versnelling plaatsvinden om de doelstelling voor 2030 te kunnen halen. Met dit plan van aanpak willen we inzicht geven in de activiteiten die uitgevoerd worden, CO2-uitstoot waar de focus 2007 op komt te liggen en welke stakeholders betrokken zijn bij de realisatie van een CO2-neutrale stad. We doen dit aan de hand van vijf icoonprojecten. 19% 4% 25% Overheid Verkeer en Vervoer Industrie 15% Handel & diensten Huurwoningen Koopwoningen 14% 23% CO 2 uitstoot in 2007 Docs nr. # v1 1
2 Door technologische ontwikkelingen, prijsdalingen en maatschappelijke tendensen kan op termijn een versnelling teweeg worden gebracht. Door actief klimaatbeleid en het uitdragen van ambitie stimuleert de gemeente partijen in de stad om eigen verantwoordelijkheid en actie te nemen. We faciliteren en ondersteunen kansrijke initiatieven. Daarnaast nemen we verantwoordelijkheid voor zaken die binnen onze eigen invloedssfeer liggen zoals verduurzaming van het eigen vastgoed, maar ook de groene vergunningverlening waarmee energiezuinig bouwen wordt gestimuleerd BESPARING Autonome ontwikkeling Besparing door actief beleid 400 FOSSIEL DUURZAAM Resterende CO 2 - uitstoot in 2030 Vermeden CO 2 - uitstoot door Duurzame Energie Aandeel duurzame energie in ,0% 50,0% 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% PV WKO Biomassa Geothermie Wind 0,0% Maximaal aandeel Verwacht aandeel CO 2 -uitstoot ten gevolge van verbruik fossiele brandstoffen van 2010 tot 2030 in Amersfoort Van de verschillende bronnen van duurzame energie hebben zonnepanelen (PV), warmte uit de bodem (geothermie) en Warmte Koude Opslag (WKO) het grootste potentieel. Op dit moment is echter nog onzeker of het potentieel van geothermie in de praktijk ook verzilverd kan worden. Op basis van bureaustudies 1 lijkt de bodem geschikt te zijn, maar kostbare proefboringen moeten uitwijzen of dit daadwerkelijk het geval is. WKO en PV worden al veel toegepast. Ook riothermie (warmte uit riolering) biedt kansen bij nieuwe ontwikkelingen. 1 Geothermie Amersfoort, haalbaarheidsonderzoek (concept); IF Technology, 23 juni 2011 Docs nr. # v1 2
3 Verloop aandeel CO 2 uitstoot bij actief beleid in de verschillende sectoren. De beïnvloedingsmogelijkheden voor de gemeente in de sectoren verkeer en vervoer en industrie zijn relatief gering. Terugdringen van de CO 2 -uitstoot in deze sectoren is sterk afhankelijk van landelijke of zelfs Europese afspraken. Voor koopwoningen en handel & diensten is het effect van actief beleid groter. SER Energieakkoord Het SER Energieakkoord, dat in september 2013 door ongeveer 40 partijen is getekend, benoemt als belangrijke pijlers voor gemeenten verduurzaming maatschappelijk vastgoed, energiebesparing woningen, het stimuleren van lokale opwekking van duurzame energie en een hogere prioriteit voor handhaving energiebesparing bij bedrijven. Gemeente Amersfoort heeft samen met de Eemlandgemeenten in het kader van de ondersteuningsstructuur een aanvraag ingediend en toegewezen gekregen voor energiebesparing bij particuliere woningeigenaren. Voor het stimuleren lokale duurzame energie is in het SER Energieakkoord een belastingkorting van 7,5 c/kwh afgesproken voor leden die binnen een energiecoöperatie zonnestroom opwekken. In Amersfoort hebben we hier op geanticipeerd door de daken van drie sporthallen beschikbaar te stellen aan energiecoöperaties voor het plaatsen van zonnestroom. Voor ondersteuning bij de aanpak van energiebesparing bedrijven is door de VNG 3 miljoen euro landelijk beschikbaar gesteld. Amersfoort bereidt samen met de RUD een projectplan voor, gericht op een integrale aanpak met zowel de wortel als de stok (stimulering en handhaving), om aanspraak te kunnen maken op een deel van deze ondersteuning. Docs nr. # v1 3
4 Icoonprojecten Energie Het stimuleren van duurzame innovatie vraagt om een pro-actieve houding van de gemeente. Heldere doelen stellen en zelf met kennis, kunde en regels bijdragen aan het faciliteren van veelbelovende combinaties van initiatieven en het scheppen van randvoorwaarden waardoor burgers, organisaties en ondernemers duurzame innovatie kunnen uitwerken en daar ook zelf direct baat bij hebben. Per initiatief verschilt de rol en betrokkenheid van de gemeente. Sommige initiatieven zijn immers volwassen en economisch haalbaar en vragen daarom een meer faciliterende rol. Waar andere oplossingen nog in een beginstadium staan en regie en investering vragen. Sinds 2010 richten we ons al op het terugdringen van het energieverbruik bij woningen en daarmee de CO 2 -uitstoot. Ook de sector handel & diensten wordt op verschillende manieren gestimuleerd tot verduurzaming o.a. door de duurzaamheidsvignetten, duurzaam inkopen en duurzame netwerken in het bedrijfsleven. Deze activiteiten lopen de komende jaren door. Daarnaast hebben we vijf icoonprojecten benoemd. Deze projecten sluiten aan bij de prioriteiten uit het landelijke SER Energieakkoord. Specifiek zijn deze vijf icoonprojecten gekozen, omdat zij impact hebben op de CO 2 -reductie tot Dit houdt in dat deze projecten: - een substantiële bijdragen leveren aan de klimaatdoelstelling; - kosteneffectief zijn (investeringskansen); - een groot bereik voor wat betreft publiciteit en inspiratie hebben; - beïnvloedbaar zijn door het voeren van actief beleid van de gemeente; - een hoge slagingskans hebben. De vijf icoonprojecten zijn: 1. Verduurzaming maatschappelijk vastgoed 2. Energieneutrale renovatie, realisatie modelwoningen 3. Regionale positionering van het Centrum voor Duurzame Renovatie 4. Grootschalig zonnestroom, zonnepanelen op gemeentedaken 5. Ondersteuning initiatief Soesterhof energieneutraal Naast deze icoonprojecten worden nog andere projecten uitgevoerd die bijdragen aan de doelstelling CO 2 -neutrale stad. Deze projecten zijn opgenomen in het Milieu Uitvoerings Plan (MUP) en zijn terug te vinden in de bijlage. Docs nr. # v1 4
5 1. Verduurzaming maatschappelijk vastgoed Waarom: Ligt in onze invloedsfeer, we nemen onze verantwoordelijkheid, voorbeeldfunctie, zichtbaar resultaat, slim combineren en communiceren. Positieve nevenaffecten: rendement, gezond binnenklimaat, efficiënter huisvesten en multifunctioneel gebruik, verkoopbaarheid en toekomstbestendigheid. Het gaat in feite niet over duurzaamheid maar over rationele investeringsbeslissingen. De gemeente Amersfoort heeft meer dan 400 panden in bezit. Voor een deel is dit maatschappelijk vastgoed, zoals sporthallen, culturele centra en onderwijspanden. Omdat we als gemeente een voorbeeldfunctie hebben is het goed om bij deze panden onze verantwoordelijkheid te nemen en te investeren in duurzaamheid. Dit is direct een goede manier om te laten zien dat investeren in duurzaamheid tevens een rationele investeringsbeslissing is. Het overige deel van het vastgoed is strategisch vastgoed dat maar kort in bezit is van de gemeente. Dit leent zich minder goed voor het doen van duurzame investeringen. Omdat bij onderwijspanden het juridisch eigendom veelal bij de schoolbesturen ligt, werkt de gemeente hierin nauw samen met de schoolbesturen. Gezamenlijk wordt gewerkt aan een Integraal Huisvestingsplan Onderwijs (IHP), waarbij het onderwerp energieneutrale schoolgebouwen als doelstelling wordt meegenomen. Daarnaast hebben negen schoolbesturen ook de Intentieverklaring Energieneutraal renoveren getekend. Zij hebben zich gecommitteerd aan het energieneutraal renoveren van minimaal 1 pand per bestuur vóór Naast deze twee sporen van verduurzaming van de schoolgebouwen zetten we ook in op educatie van de leerlingen zelf. Hiervoor wordt het succesvol gebleken project Energy Challenges ingezet. Leerlingen worden hierbij eigenaar van de energierekening en leren over de impact van techniek en gedrag bij verduurzaming. Een grote uitdaging ligt bij het overige maatschappelijke vastgoed. Van de sporthallen is bijvoorbeeld bekend dat zij vaak een zeer slecht energielabel hebben. De gemeente heeft het onderhoud en beheer van een deel deze panden uitbesteed aan SRO. Verduurzaming is een onderdeel van de nieuwe overeenkomst die per 1 januari 2015 is ingegaan. Een goed moment dus om de verduurzaming van de vele gemeentelijke panden een impuls te geven. In dit traject trekken de verschillende interne afdelingen samen op met de SRO. Met de SRO is afgesproken dat zij in het derde kwartaal van dit jaar een meerjaren onderhoudsplan vastgesteld voor 2016 en verder. De grootste uitdaging hierbij is het zoeken naar passende financieringsmodellen. Het lukt alleen als we de huidige middelen zo inzetten dat de exploitatielasten worden verlaagd en deze kunnen worden ingezet voor verduurzaming. Op dezelfde wijze kijken we ook naar de renovatie van het stadhuis. Ook hier geldt dat we onze verantwoordelijkheid nemen en een voorbeeldrol willen vervullen. Onze ambitie is om bij de renovatie van het stadhuis duurzaamheid een belangrijke rol te laten spelen. Het is een kans om fors te besparen op de energielasten. We streven naar een energieprestatie waarbij het energieverbruik zo veel mogelijk wordt beperkt en de kansen voor hernieuwbare energie worden benut. Verdere afweging zal plaatsvinden bij de nadere besluitvorming rondom de renovatie van het stadhuis. Concrete afspraken: Negen schoolbesturen hebben via de Intentieverklaring Energieneutraal renoveren zich gecommitteerd om vóór 2020 minimaal 1 pand per bestuur energieneutraal te renoveren. (wethouder Houwing) Op 1 januari 2016 start het project Energy Challenges met minimaal 20 deelnemende scholen. (wethouder Houwing) Docs nr. # v1 5
6 SRO stelt medio 2015 een plan van aanpak op voor een duurzaam meerjaren onderhoudsplan (DMJOP) voor 2016 en verder (wethouder vd Berg) De ambitie is om bij de renovatie van het stadhuis duurzaamheid een belangrijke rol te laten spelen. Verdere afweging vindt plaats bij de nadere besluitvorming rondom de renovatie van het stadhuis (wethouder van den Berg) We gaan actief op zoek naar passende financieringsmodellen voor verduurzaming van ons maatschappelijk vastgoed. Het lukt alleen als we met de bestaande middelen de exploitatielasten verlagen zodat de hiermee vermeden kosten kunnen worden ingezet voor duurzaamheidsmaatregelen (wethouders Buijtelaar, vd Berg) Rol gemeente: Eigen huis op orde, eigen panden verduurzamen. Externe stakeholders: SRO, schoolbesturen 2. Energieneutraal renoveren, pilotwoningen. Waarom: Groot besparingspotentieel, betaalbaar houden woon- en exploitatielasten, pilotwoningen als inspiratie. Het potentieel Woningen dragen voor bijna 35% bij aan de totale CO 2 -uitstoot in de stad. Binnen de bestaande woningvoorraad ligt een groot besparingspotentieel. Om bestaande woningen te renoveren naar woningen zonder energierekening is het Nul-op-de-meter (NOM) model bedacht. Dit NOM model kan worden toegepast op een groot deel van de rijtjeshuizen ( ) in Nederland. Daarvan staan er zo n 2 miljoen, waarvan 70% in particulier eigendom is. Voor Amersfoort gaat het om ruim woningen waarvan koopwoningen. Het potentieel aan CO 2 -reductie is ongeveer 10% van de totale uitstoot van de stad. De ambitie is om dit totale potentieel gefaseerd in de tijd aan te spreken. De eerste stappen worden gezet met het renoveren van pilotwoningen die als inspirerend voorbeeld in de wijk dienen. Uiteindelijke doelstelling is 2000 NOM-woningen in Dit is inclusief de huurwoningen. Het consortium 033Energie is al enkele jaren actief in het stimuleren en uitvoeren van energetische renovaties bij particulieren en VvE s. Meestal gaat het dan om twee labelsprongen en/of label B. De komende jaren zetten we in op het verhogen van de ambitie naar energieneutrale renovaties. Hiervoor is in juni 2013 de Amersfoortse intentieovereenkomst Energieneutraal renoveren getekend door woningcorporaties Alliantie, Portaal Eemland en Omnia Wonen, 033Energie, 9 schoolbesturen en de gemeente Amersfoort. Met de woningcorporaties nemen we deel aan het Landelijke Hoogspringersprogramma. Binnen dit programma onderzoeken de woningcorporaties hoe ze een sluitende businesscase kunnen maken van renovaties naar NOM. Het doel hiervan in Amersfoort is dat eind 2020 bijna 2000 woningen energieneutraal zijn gerenoveerd. Duizend hiervan zijn voor rekening van de woningcorporaties, de rest is particulier bezit waar 033Energie zich voor inzet. 033Energie heeft hiervoor, samen met andere partijen, subsidie aangevraagd bij de EBU Om energieneutraal renoveren een impuls te geven zijn aansprekende voorbeelden nodig. 033Energie gaat daarom in samenwerking met andere bouwers een aantal pilotwoningen realiseren in kansrijke wijken. Het renovatieconcept wordt ontwikkeld samen met bewoners uit de wijk. Zodat na de modelwoning ook veel andere woningen gerenoveerd worden. Een kansrijke wijk is een wijk waar enthousiasme aanwezig is bij bewoners om er mee aan de slag te gaan en/of waar de woningtypologie geschikt is voor NOM-renovatie. Een van de pilotwoningen bevindt zich in het Soesterkwartier. Daar wordt door middel van crowdfunding gewerkt aan het energieneutraal Docs nr. # v1 6
7 renoveren van een jaren 30 woning aan de Hunzesttraat. Andere pilotwoningen moeten nog gedefinieerd worden. In september 2014 heeft de gemeente de landelijke Deal Stroomversnelling Particulieren getekend. Deze Deal, vormgegeven door Platform 31, heeft als doel om de ontwikkeling van betaalbare NOMconcepten te versnellen. Ondertekenende partijen zijn o.a. bouwers, hypotheekverstrekkers, energiecoöperaties en gemeenten. Hiermee zegt de gemeente toe te zorgen voor een soepele vergunningverlening. Ook het Amersfoortse Centrum voor Duurzaam Renoveren, waarvan 033Energie een van de initiatiefnemers is, heeft de deal ondertekend. Aanpak andere gebouwen Energieneutraal renoveren biedt niet alleen kansen voor woningen maar ook voor andere gebouwen zoals scholen, zorginstellingen en bedrijfsgebouwen. Amersfoort kent veel dienstverlenende bedrijven die gehuisvest zijn in kantoorpanden. Daar ligt dan ook een groot potentieel aan CO 2 - besparing. Verduurzaming van deze panden is een kans bij het de aanpak van leegstand en transformatie. De aanpak van kantoorpanden is complex omdat de gebruiker vaak niet de eigenaar is. We richten ons in eerste instantie op bedrijventerrein De Hoef waarbij we initiatiefnemers ondersteunen op het gebied van proces en kennisontwikkeling. Concrete afspraken: Momenteel zijn er nog geen concrete stappen gezet door de woningcorporaties. De intentieovereenkomst Energieneutraal renoveren is opgenomen in de prestatieafspraken met de corporaties en blijft zo onder de aandacht in het bestuurlijk overleg met de corporaties (wethouder Imming). We zorgen voor een soepele vergunningverlening voor NOM-renovaties door goede afstemming op welstandscriteria en bestemmingsplannen. Bij de actualisering van de welstandnota wordt hier aandacht aan besteed. Geringe overschrijdingen van rooilijnen worden mogelijk gemaakt in een bestemmingsplan(wethouders Buijtelaar en Tigelaar) Samen met 033Energie zorgen we voor publiciteit over NOM-woningen in het algemeen en de 12 pilotwoningen in het bijzonder (wethouder Tigelaar) We zoeken koploperbedrijven (op De Hoef) die open staan voor de transitie naar een energieneutraal gebouw. Doelstelling is om commitment op te halen voor minimaal 2 bedrijven/kantoorpanden (wethouder vd Berg) Rol gemeente: faciliteren, verbinden, enthousiasmeren, ondersteuning op het gebied van proces en kennisontwikkeling. Externe stakeholders: EBU, 033Energie, Platform31, woningcorporaties, schoolbesturen, Centrum voor Duurzaam Renoveren. Docs nr. # v1 7
8 3. Regionaal positioneren Centrum voor Duurzame Renovatie Waarom: Het Centrum voor Duurzame Renovatie (CDR) speelt een belangrijke rol in de regionale samenwerking met de zes Eemlandgemeenten, waarvoor ondersteuningbudget van VNG is binnengehaald. Het is een inspiratie- en innovatieplek: unieke locatie waar opleiding, voorlichting en verkoop samen komen. In de komende periode wordt ingezet op het regionaal positioneren van het Centrum voor Duurzame Renovatie als kenniscentrum. De inzet van het CDR is onderdeel van de bij icoonproject 2 genoemde EBU-aanvraag voor de realisatie van 2000 nul-op-de-meter woningen. Voor het CDR wordt momenteel een bedrijfsplan ontwikkeld (marketingplan en verdienmodel). Het is een samenwerking tussen Bouwmensen Amersfoort, Raab Karcher en 033Energie. En de doelen van het centrum zijn: 1. Het opleiden en bijscholen van personeel uit de bouw met name op het gebied van duurzaamheid. Ook onderwijsinstellingen (MBO, HBO, WO) kunnen hier terecht voor scholing en educatie op het gebied van duurzaam bouwen. Het centrum moet innovatief zijn en blijven. 2. Voorlichten en participatie van de particuliere woningeigenaar bij het energetisch renoveren van de woning. Het gaat dan om een stadsbreed aanbod voor alle doelgroepen (particulier, corporatie, VVE s, monumenten etc) gericht op zowel de doe-het-zelver als de woningeigenaar die een energieneutrale woning wil realiseren. 3. Technologische vernieuwing: nu-op-de-meter (NOM) concepten, innovatieteam van studenten en experts, Bouwmensen krijgt een 3-D printen initiatief. Unieke samenwerking Het CDR maakt gebruikt van de locatie, Modemweg 3, van Bouwmensen. Door de combinatie van doelstellingen en deelnemers ontstaat er een unieke mix van kennis en kunde van bouwmaterialen, installaties, (energieneutraal) renoveren en financiering, die voor alle partijen voordeel oplevert. Raab Karcher is in het CDR aanwezig met Raabs Renovatiehuis en Raab Calc, een digitaal hulpmiddel om te bepalen hoeveel en welke materialen nodig zijn voor een renovatie en welke opbrengsten en kosten dat met zich meebrengt. Concrete afspraken: Wethouder (Tigelaar/ vd Berg) opent startbijeenkomst Amersfoort voor NOM renoveren in het voorjaar van Aandacht voor NOM aanbod CDR op de pagina Samen Duurzaam. Bestuurlijke aandacht voor energiebesparing, energieopwekking en NOM renovaties in relatie tot Amersfoorts beleid om in 2030 energie neutrale stad te zijn In het najaar rol voor wethouder (Tigelaar/vd Berg) in de RTL 4 uitzending Uw Huis Verdient Het. Hier komt NOM aan de orde alsmede het CDR als verkooppunt van NOM renovaties Wethouder (Tigelaar / vd Berg) vraagt aandacht voor regionale inzet van het CDR en (mede)gebruik van CDR bij collega wethouders van Leusden, Baarn, Woudenberg, Bunschoten en Soest. Rol gemeente: faciliteren, verbinden, wegnemen belemmeringen in de stad, communiceren over NOM woningen en wijkprocessen Externe stakeholders: 033Energie, Eemland-gemeenten, bedrijfsleven, onderwijsinstellingen. Docs nr. # v1 8
9 4. Grootschalig zonnestroom, zonnepanelen op gemeentedaken; Waarom: Inspiratie, publiciteit, grote slagingskans, stimulering van lokale netwerkvorming, goede voorbeeld, impuls voor lokale energiecoöperaties, energie uit de stad, stimulering van een beweging. Positieve nevenaffecten: bereiken van burgers via een onderwerp dat hen interesseert. In februari 2014 heeft de gemeente Amersfoort besloten de daken van gemeentelijke panden beschikbaar te stellen aan de stad voor zonnepanelen. De gemeente wil het opwekken van zonnestroom zoveel mogelijk stimuleren, maar niet iedereen heeft een geschikt dak. Inwoners kunnen lid worden van een energiecoöperatie die zonnepanelen plaatst op deze gemeentedaken. Om te beginnen zijn de daken van 3 sporthallen beschikbaar gesteld. Twee partijen hebben daarop een plan van aanpak ingediend en gaan aan de slag met het opzetten van energiecoöperaties, het werven van leden en het plaatsen van zonnepanelen. Eén van de voorwaarde vanuit de gemeente is dat zij binnen een jaar de zonnestroominstallatie in bedrijf hebben gesteld. In de zomer van 2014 is gewerkt aan juridische overeenkomsten met deze partijen en het ondersteunen van initiatieven om leden te werven. Om het project rendabeler te maken en daarmee interessanter voor potentiële deelnemers/bewoners, is een aanvraag voor SDE+ subsidie bij het rijk ingediend. Als bekend is of subsidie wordt toegekend (eerste helft 2015) wordt de zonnestroominstallatie op de eerste sporthal geplaatst (medio 2015). Opschaling Als blijkt dat er veel vraag is naar zonnepanelen, stellen we in 2015 meer daken beschikbaar. Hiervoor maken we een analyse van mogelijk geschikte daken op basis van ligging in de stad, eventuele beschaduwing, mogelijkheid vandalisme en moment van dakvervanging. Zonnevelden Daarnaast onderzoeken we de mogelijkheid van grootschalige zonnevelden in het buitengebied. Door de verder dalende prijzen van zonnepanelen en de gewijzigde fiscale regelingen is het rendabel geworden om zonnevelden aan te leggen op maaiveld. Een aantal initiatiefnemers heeft zich bij de gemeente gemeld. Er is behoefte aan een beleidskader waarbij rekening wordt gehouden met de verschillende belangen (o.a. landschap, groen, duurzame energie ). Zonnepanelen op overige gebouwen In 2012 hebben we de Zonnescan ( gelanceerd. Deze interactieve kaart geeft voor alle daken in Amersfoort aan of ze geschikt zijn om zonnepanelen op te plaatsen. Deze kaart wordt actief ingezet bij bijeenkomsten voor bewoners door 033Energie. In verschillende wijken zijn door bewoners collectieve inkooptrajecten georganiseerd. Concrete afspraken: - Bij succesvolle realisatie van zonnestroominstallatie op de eerste drie daken worden er meer gemeentelijke daken beschikbaar gesteld aan partijen in de stad om zonnepanelen te plaatsen (wethouder vd Berg en Tigelaar) - Opstellen beleidskader voor grootschalige zonnevelden in het buitengebied (wethouders Buijtelaar, van den Berg en Tigelaar) Rol gemeente: faciliteren energiecoöperaties, ondersteunen bij juridische overeenkomsten, communicatie richting inwoners van Amersfoort Externe stakeholders: SRO, Eve Energy, Eemstroom. Docs nr. # v1 9
10 1. Ontwikkelen Duurzaamheidvisie Wagenwerkplaats & faciliteren bewonersinitiatief Soesterhof Waarom: Dit bewonersinitiatief past in de duurzame ambities van de Wagenwerkplaats, de bewoners willen zelf een energieneutrale wijk realiseren, kracht van de stad benutten, inspirerend voorbeeld. Integratie van duurzame onderwerpen. Het initiatief past volledig in de visie over de betrokkenheid van de stad bij de duurzame ontwikkelingen op de Wagenwerkplaats (WWP). In het kader van de bestuurlijke vernieuwing geeft de gemeente Amersfoort ruimte aan de eigen verantwoordelijkheid van mensen en faciliteert daaruit voortvloeiende burgerinitiatieven. Het project Soesterhof op de WWP is daarvan een treffend voorbeeld. Dit project is één van de initiatieven van de Vereniging Duurzaam Soesterkwartier die door bewoners uit de wijk worden geleid. De bewonersvereniging Soesterhof is in 2012 gestart met het initiatief voor een duurzaam en sociaal woonproject op basis van Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO), het ontwikkelen en bouwen van 40 tot 50 woningen op de WWP in het Soesterkwartier. De bewonersvereniging wil duurzame en energiezuinige woningen bouwen. De ambitie ligt zelfs hoger en het realiseren van de energieneutrale woningen behoort tot de mogelijke opties. Andere duurzame thema s, zoals: gezondheid, groen, sociale duurzaamheid, zongerichte verkaveling, toekomstbestendig- en levensloopbestendig bouwen worden in het project geïntegreerd. In juli 2014 is een workshop georganiseerd over de energiestrategie t.b.v. toekomstige ontwikkelingen van Soesterhof. In het najaar van 2014 zijn de duurzame dagen geweest van waaruit met tientallen huurders en andere stakeholders (inclusief gemeente) de duurzaamheidsvisie voor het hele gebied is opgesteld. De duurzaamheidsvisie bestaat uit zeven werksporen. Elk werkspoor beschrijft een beeld voor de lange termijn, een doel voor de middellange termijn van 10 jaar en een concreet voorstel om nú mee aan de slag te gaan. De inkleuring voor 2015 bevat de uitnodiging aan investeerders, eigenaren, huurders, bezoekers en bewoners van het gebied, om samen waarde te gaan creëren in het gebied. De visie geeft richting bij het maken van keuzes en ondersteunt de focus en de waardecreatie in het gebied. De Duurzaamheidsvisie wordt verankerd in het Masterplan. En de planning is om in het najaar van 2015 het masterplan en de duurzaamheidsvisie te hebben vastgesteld. De volgende stap is het bestemmingsplan, waarvan de verwachting is dat deze medio 2016 wordt vastgesteld. Daarna wordt het besluit genomen over de bouw van het Soesterhof. Concrete afspraken: Actieve ondersteuning vanuit de gemeente, wat bestaat uit het geven van kennis, informatie en de ondersteuning bij procedures. (wethouders Buijtelaar, Imming en Vd Berg) De gemeente Amersfoort ontwikkelt samen met de WWP gebruikers, NS (grondeigenaar), toekomstige bewoners en WWP pandeneigenaren een Duurzaamheidvisie. Deze vormt de leidraad voor de ontwikkeling van het gebied de komende 50 jaar. Docs nr. # v1 10
11 Rol gemeente: inhoudelijke advisering, faciliteren, procedurele ondersteuning, financiering Duurzaamheidvisie WWP. Externe stakeholders: initiatiefnemers Soesterhof, NS, Provincie Utrecht, WWP gebruikers en pandeneigenaren Docs nr. # v1 11
12 2. Monitoring De daadwerkelijke CO 2 -uitstoot bij huishoudens en bedrijven in Amersfoort kan worden afgeleid uit Energie in Beeld. Dit is een monitoringsinstrument van de netbeheerders waarin het energieverbruik van alle aansluitingen op het niveau van 6-cijferige postcode in beeld wordt gebracht. Ook het de hoeveelheid opgewekte zonnestroom wordt in Energie in Beeld weergegeven. De VNG is bezig met het ontwikkelen van een set indicatoren voor de monitoring van de doelen uit het Energieakkoord. Met de geplande activiteiten wordt de uitstoot van CO 2 in Amersfoort naar verwachting met 20 kton per jaar teruggebracht. We blijven de ambitie vasthouden om in 2030 een CO 2 -neutrale gemeente te zijn. We monitoren de volgende indicatoren: Indicator (verwacht 2016 (verwacht) CO2-uitstoot door woningen (in kton CO2 per jaar) CO2-uitstoot door bedrijven (in kton CO2 per jaar) Hoeveelheid opgewekte zonnestroom (in MW per jaar) ,9 4,5 5,0 5,4 De cijfers voor 2013 en 2014 zijn daadwerkelijk gemeten. De getallen voor 2015 en 2016 zijn verwachtingen. Docs nr. # v1 12
13 Activiteiten uit het Milieu Uitvoerings Plan , onderdeel CO2-neutrale stad Onderwerp/omschrijving Eindproduct / beoogd resultaat Wanneer klaar Samenwerking 033Energie Blok voor Blok afgerond ( : Eind Afronding Blok voor 3000 woningen gerenoveerd met ten Blok minste 2 labelsprongen) - Alle Lichten Op Groen Voor 20 woningen een plan van aanpak t.b.v. energieneutrale renovatie Intentieovereenkomst Energieneutraal renoveren met woningcorporaties (Hoogspringers), schoolbesturen, en 033Energie Doel = 2000 woningen (particulier en corporaties) en 9 scholen energieneutraal gerenoveerd in Daarvoor in : 1. Bestuurlijk overleg 2. Sluitende businesscase voor corporatiebezit 3. pilotwoning(en) particulier bezit 4. Opschaling in de wijken Medio 2014 Eind 2014 Medio 2015 Heel 2015 Uitgevoerd ja/nee Toelichting op stand van zaken 1 februari 2015 Ja afgerond Ja afgerond Ja, wordt nog aan gerekend Alliantie bereidt pilot voor met 10 NOM woningen. Eind 2015 bestuurlijk go-no go. Portaal heeft buiten Amersfoort 40 NOM-woningen gerealiseerd. 033Energie heeft EBU aanvraag ingediend voor 12 pilotwoningen particulier bezit. Convenant Samen Duurzaam met woningcorporaties Propositie Ondersteuningsstructuur Vathorst no regret maatregelen Uitvoeren convenantafspraken Informeren van stad via ronde tafels, jaarverslagen etc. Aanvraag bij VNG ingediend, middelen beschikbaar om Centrum voor Duurzame renovatie als regionaal expertisecentrum in te zetten Afspraken met OBV richting energieneutraal, zodanig dat woning later energieneutraal kan worden gemaakt. Jaarlijks in ja de periode Ja Continue bilaterale gesprekken met het OBV Vathorst 2014 Update welstandsnota Waar mogelijk verruimen welstandsnormen ten bate van duurzaamheid Groene vergunning Beloningssysteem optimaliseren Eind 2014 onderzoek Smart Grids Energiebesparing bedrijven Zonnepanelen gemeentelijk panden, faciliteren energiecoöperaties Windenergie knooppunt Hoevelaken Meten en analyseren, doorstart Energiedeal afsluiten met bedrijven samen met 033Energie Pilot 3 sporthallen daarna andere panden Faciliteren initiatiefnemers bij bestuurlijke besluitvorming De nieuwe (2014) afspraak lijn - Het lenteakkoord (bouwbesluitniveau). No regret maatregelen worden niet standaard meegenomen ja 2014 uitgevoerd Volgende ronde tafel medio 2015 Convenant Duurzame afspraken Vathorst vanaf 2014 niet meer geldig. NU- Projectadvisering op maat, vrije kavels begeleiding, DUBO infobrochure voor kopers, continue Dubo blogtekst. No regret maatregelen zijn nu in basiseisen van WAC opgenomen Wordt meegenomen bij actualisatie welstandsnota 16 februari groen Atelier met interneen externe deelnemers. Uitwerkingvoorstel MT 2 de kwartaal 2015 Eind 2014 ja Is opgepakt door Kenniscentrum Duurzaam Bouwen ism 033Energie. Geen Energiedeal maar een wedstrijd, Energy Challenge. April 2015 In uitvoering Energiecooperatie Eemstroom werkt aan optimalisatie businesscase. Gemeente heeft beschikbaarheid daken verlengd van 11 naar 15 jaar. Eemstroom moet nu doorpakken In uitvoering Initiatiefnemers hebben alternatief plan ingediend met locaties op de Hoef om op korte termijn aan de slag te kunnen. Zij vragen hiervoor planologische medewerking. Bij knooppunt zelf wachten op herstructurering. Docs nr. # v1 13
Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden. Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden
Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden - Woerden: duurzaamheid tot in de haarvaten van de samenleving - Het klimaatakkoord
Nadere informatieHelmonds Energieconvenant
Helmonds Energieconvenant Helmondse bedrijven slaan de handen ineen voor een duurzame en betrouwbare energievoorziening. Waarom een energieconvenant? Energie is de drijvende kracht Energie is de drijvende
Nadere informatieOnderw erp Beschikbaar stellen daken maatschappelijk vastgoed aan energiecoöperaties voor zonnepanelen
Collegevoorstel Sector : SOB Opsteller : P.M. Sparenburg Telefoon : (033) 469 50 43 User-id : SPAP Onderw erp Beschikbaar stellen daken maatschappelijk vastgoed aan energiecoöperaties voor zonnepanelen
Nadere informatieENERGIEZUINIG HUREN IN AMERSFOORT
ENERGIEZUINIG HUREN IN AMERSFOORT Hoe krijgen we de sociale woningvoorraad energieneutraal in 2030 Terugblik en vooruitblik Donderdag 4 juni 2015 WELKOM! ACHTERGROND VAN DEZE AVOND Samenwerking van diverse
Nadere informatiePosition paper regietafel energietransitie utrecht
Position paper regietafel energietransitie utrecht februari 2017 position paper regietafel energietransitie utrecht 2/6 Regietafel Energietransitie Utrecht Dit document beschrijft de opzet van de Regietafel
Nadere informatieENERGIE BESPARING IN DE AMERSFOORTSE HUURSECTOR
ENERGIE BESPARING Energiebesparing huurwoningen Amersfoort terugblik en vooruitblik Donderdag 16 oktober 2014 WELKOM! IN DE UTRECHTSE HUURSECTOR ACHTERGROND VAN DEZE AVOND www.stookjerijk.nl Samenwerking
Nadere informatieGroen? Het is te doen! Audit.Tax.Consulting.Financial Advisory.
Groen? Het is te doen! Audit.Tax.Consulting.Financial Advisory. Een uitdagend klimaat 20 20 2020 In 2020 moet de uitstoot van CO 2 in de EU met 20% zijn teruggebracht ten opzichte van het 1990 niveau.
Nadere informatieRAADSINFORMATIEBRIEF 2012-27
RAADSINFORMATIEBRIEF 2012-27 Van : Burgemeester en Wethouders Reg.nr. : 4027804 Aan : Gemeenteraad Datum : 6 maart 2012 Portefeuillehouder Wethouder S. van 't Erve Programma 3. Stedelijk beheer en Milieu
Nadere informatieKlimaat- en energiebeleid Gemeente Nijmegen
Klimaat- en energiebeleid Gemeente Nijmegen Fons Claessen sr.adviseur klimaat, energie & duurzaamheid Gemeente Nijmegen Waarom moeten we iets doen?? 1: Klimaatverandering 2: Energie en grondstoffen 3.
Nadere informatiePosition paper Regietafel Energietransitie Utrecht
Position paper Regietafel Energietransitie Utrecht februari 2017 position paper regietafel energietransitie utrecht 2/6 Regietafel Energietransitie Utrecht Hieronder treft u informatie over de Regietafel
Nadere informatieENERGIEAKKOORD. Gevolgen, verplichtingen en kansen THOMAS KOKSHOORN
ENERGIEAKKOORD Gevolgen, verplichtingen en kansen THOMAS KOKSHOORN 2 - Wie zijn wij? - Visie Ekwadraat - Beleid - Doelstellingen - Middelen - Financiering Inhoud - Conclusies en aanbevelingen 3 INLEIDING
Nadere informatieWP4. Actieplan voor de stad Amersfoort
WP4 Actieplan voor de stad Amersfoort Inhoudsopgave Pagina Voorwoord 3 1. Inleiding 4 2. Kenmerken 9 3. Doelgroepen 12 4. Doelen 14 5. Strategie 16 2 Voorwoord Dit Actieplan beschrijft de organisatie,
Nadere informatieENERGIE-ZUINIG HUREN IN DE STAD UTRECHT
ENERGIE-ZUINIG HUREN IN DE STAD UTRECHT VAN DOM-STAD NAAR NOM-STAD? Hoe krijgen we de sociale woningvoorraad energieneutraal in 2030? Dinsdag 26 mei 2015 WELKOM! LANDELIJK Convenant uit 2012; Woonbond,
Nadere informatieBeeldvormende Bijeenkomst
Beeldvormende Bijeenkomst Verduurzamen gemeentelijke vastgoedvoorraad (op basis EPA-U maatwerkadviezen) 22 maart 2016 Inleiding / doel van deze presentatie Uw raad te informeren en meenemen in de systematiek
Nadere informatieENERGIE-ZUINIG HUREN IN DE STAD UTRECHT
ENERGIE-ZUINIG HUREN IN DE STAD UTRECHT VAN DOM-STAD NAAR NOM-STAD? Hoe krijgen we de sociale woningvoorraad energieneutraal in 2030? Dinsdag 26 mei 2015 WELKOM! LANDELIJK Convenant uit 2012; Woonbond,
Nadere informatieGreen Deal Leiden: wonen en energie
Green Deal Leiden: wonen en energie Samen meters maken Bart van Geleuken, projectleider Green Deal Introductie Leidse Green Deal Toelichting doel Leidse Green Deal Leidse voorbeelden wonen en energie Voorbeelden
Nadere informatieSUGGESTIES VOOR INHOUD PRESTATIE-AFSPRAKEN. TUSSEN GEMEENTE en WONINGCORPORATIES en HUURDERS
SUGGESTIES VOOR INHOUD PRESTATIE-AFSPRAKEN TUSSEN GEMEENTE en WONINGCORPORATIES en HUURDERS Colofon Meer informatie over mogelijke ondersteuning op de verschillende onderwerpen: Ieke Benschop, NMU (i.benschop@nmu.nl;
Nadere informatieRaadsvoorstel. Voorloper. Startnotitie Duurzaam Druten. Datum collegebesluit 9 januari 2018 Datum presidium 8 januari 2018
Voorloper Onderwerp Startnotitie Duurzaam Druten Datum collegebesluit 9 januari 2018 Datum presidium 8 januari 2018 Portefeuillehouder A. Springveld Behandelend team Team strategie en beleid Behandelend
Nadere informatieWat is een Green Deal?
Wat is een Green Deal? Maatschappelijke initiatieven die groene groei moeten stimuleren Gericht op innovatie, zowel techniek als proces Samenwerking tussen bedrijven/organisaties en rijksoverheid Wegnemen
Nadere informatieRaymond Roeffel Directeur Trineco. Regelgeving, Organisatie en beheermodellen rondom Zonne
Raymond Roeffel Directeur Trineco Regelgeving, Organisatie en beheermodellen rondom Zonne Agenda Waarom zonnestroom? Wet en regelgeving rondom zonnesystemen Salderingstarieven De meest voorkomende situaties
Nadere informatieToelichting doorrekening Energieakkoord - Gebouwde omgeving
Toelichting doorrekening Energieakkoord - Gebouwde omgeving Casper Tigchelaar Marijke Menkveld Den Haag, SER 2 oktober 2013 www.ecn.nl Instrumenten gericht op eigenaar-bewoners Bewustwording en informatie
Nadere informatieRabin Baldewsingh. 27 juni SBR congres
Samen op weg naar een klimaatneutraal Den Haag Rabin Baldewsingh wethouder duurzaamheid gemeente Den Haag 27 juni SBR congres Den Haag Ambitie Den Haag klimaatneutraal in 2040 CO 2 -emissie reduceren door:
Nadere informatieDe Lokale Duurzame Energie Coöperatie. EnergieCoöperatieBoxtel WWW.ECBOXTEL.NL. Betaalbaar, duurzaam, eigen en onafhankelijk
De Lokale Duurzame Energie Coöperatie EnergieCoöperatieBoxtel Betaalbaar, duurzaam, eigen en onafhankelijk WWW.ECBOXTEL.NL LDEC: Waarom en waartoe leidt het Samen met leden realiseren van betaalbare, duurzame,
Nadere informatieMarkt functioneert nu mondjesmaat, er is meer potentieel dan nu wordt gerealiseerd, want:
Marktanalyse Markt functioneert nu mondjesmaat, er is meer potentieel dan nu wordt gerealiseerd, want: Onbekendheid gebouweigenaren & gebruikers met de mogelijkheden en winst die te behalen valt Ondoorzichtige
Nadere informatieRegionale Energieagenda terugblik werksessies 30-10-2015
Regionale Energieagenda terugblik werksessies 30-10-2015 Verslag bijeenkomst regionale energieagenda 30 oktober 2015, Amersfoort 2 Regionale energieagenda 30-10-2015 Regionale Energieagenda terugblik werksessies
Nadere informatieDuurzaamheidsmonitor 2017 Voorbeeld
Duurzaamheidsmonitor 2017 Voorbeeld Duurzaamheidsmonitor 2017 De duurzaamheidsmonitor is vernieuwd. De hoeveelheid data is flink gecondenseerd en meer beeldend vormgegeven ten behoeve van de leesbaarheid.
Nadere informatieSUGGESTIES VOOR INHOUD PRESTATIE-AFSPRAKEN. TUSSEN GEMEENTE en WONINGCORPORATIES en HUURDERS
SUGGESTIES VOOR INHOUD PRESTATIE-AFSPRAKEN TUSSEN GEMEENTE en WONINGCORPORATIES en HUURDERS Colofon Meer informatie over mogelijke ondersteuning op de verschillende onderwerpen: Ieke Benschop, NMU (i.benschop@nmu.nl;
Nadere informatieWindenergie in Almere
In dit boekje is te vinden: Ambitie: Almere energieneutraal in 2022 Waarom deze ambitie? Hoe bereiken we de ambitie? Energie Werkt! Vergelijking met ontwikkeling zonder beleid Ambitie: Almere energieneutraal
Nadere informatieGreen Deal: Verduurzaming Schoolgebouwen
Green Deal: Verduurzaming Schoolgebouwen Frank de Wit, Wethouder Onderwijs, Sport en Duurzaamheid Huib Bulthuis, huisvesting SCO Leiden, schoolbestuur Eveline Botter, Projectmanager Gemeente Leiden 2 Inhoud
Nadere informatieOnze bijdrage als gemeente aan de Stroomversnelling
Onze bijdrage als gemeente aan de Stroomversnelling Overhandiging boekwerkje Taskforce Vergunningen aan minister Blok op 26 februari 2015 Wat is Stroomversnelling? Initiatief om totaal vernieuwde comfortabele
Nadere informatiePremier Rutte: hogere ambitie Europa bij terugdringen van CO2-uitstoot. Regionale Energiestrategie NHN. Katowice 4 december 2018
Premier Rutte: hogere ambitie Europa bij terugdringen van CO2-uitstoot Regionale Energiestrategie NHN Katowice 4 december 2018 Het Klimaatakkoord in wording 49% minder CO2 in 2030 t.o.v. 1990 Zomer 2018
Nadere informatieAMBITIEDOCUMENT ZONNE-ENERGIE UITWERKING OMGEVINGSVISIE - GEMEENTE OPSTERLAND
GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Opsterland. Nr. 25469 16 februari 2017 AMBITIEDOCUMENT ZONNE-ENERGIE UITWERKING OMGEVINGSVISIE - GEMEENTE OPSTERLAND 1.INLEIDING ZONNE-ENERGIE IN OPKOMST Het
Nadere informatieProgramma Welkom / inleiding Rondje Reflectie / pauze Pitches Integratie en afsluiting 21.
Programma 19.30 Welkom / inleiding 19.45 Rondje 2040 20.10 Reflectie / pauze 20.20 Pitches 21.30 Integratie en afsluiting 21.50 Borrel 1 2 3 Pitches Energieakkoord 2.0 4 Eric Jan Tuininga Nagekomen pitch
Nadere informatieRuimtelijke Visie Duurzame Energie Heumen
Ruimtelijke Visie Duurzame Energie Heumen Samenvatting De gemeente Heumen wil in 2050 energie- en klimaatneutraal zijn. Om dit doel te bereiken is het noodzakelijk dat de gemeente en haar inwoners ook
Nadere informatieGebouwde Omgeving. Joop oude Lohuis, Leonie Jansen, Annemie Loozen
Gebouwde Omgeving Joop oude Lohuis, Leonie Jansen, Annemie Loozen Citaten Regeerakkoord Vertrouwen in de toekomst Nationaal klimaat- en energieakkoord met doelstellingen voor lange termijn (2030) Per regio
Nadere informatieCORPORATIES: ZONNESTROOM EN
CORPORATIES: ZONNESTROOM EN -- FINANCIERING Solar Solutions International, 22 maart 2017 Bart Jansen Atrivé WIE IS ATRIVÉ? Adviesbureau op het gebied van Wonen Woningcorporaties & gemeente/overheid Duurzaamheid:
Nadere informatieParagraaf duurzaamheid
Paragraaf duurzaamheid Paragraaf duurzaamheid Wij hebben als gemeentelijke organisatie een voorbeeldfunctie en zorgen ervoor dat de gemeentelijke organisatie energieneutraal wordt voor 2030. Voor de gemeente
Nadere informatiePROJECTPLAN METERS MAKEN IN DE ESHOF
PROJECTPLAN METERS MAKEN IN DE ESHOF De Eshof op weg naar energie neutraal! = woningen Eshof naar nul op de meter = Inhoud 1. Ambitie: naar meest duurzame wijk van Elst? 2. Meten is weten: per wijk per
Nadere informatieZeeuws Energieakkoord. Energiebesparing in de particuliere woningvoorraad
Zeeuws Energieakkoord Energiebesparing in de particuliere woningvoorraad Aanleiding SER-ENERGIEAKOORD Een besparing van het finale energieverbruik met gemiddeld 1,5 procent per jaar; 100 PJ aan energiebesparing
Nadere informatieEnergieloket EBGV 20-11-2015 Hier Opgewekt
Energieloket EBGV 20-11-2015 Hier Opgewekt Gerben van Lunteren, Feike van der Zandt, Aernoud Olde, Renske den Exter, Raoul Santibanez Gemeenten: Blaricum, Bussum, Hilversum, Huizen, Laren, Muiden, Naarden,
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Turfmarkt 147 Den Haag Postbus 20011 2500 EA Den Haag Uw kenmerk 2016Z15884
Nadere informatieEnergietransitie. 13 april 2018
1 Welkom! Energietransitie 2 13 april 2018 3 2030 zonder Gronings aardgas 2040 of 2030 een klimaat neutrale stad. 2030 geen aardgas meer uit Groningen. Totaal 250.000 woningen, 30.000 bedrijfs- en nutspanden.
Nadere informatieUITVOERINGSPROGRAMMA 2015-2020
UITVOERINGSPROGRAMMA Het Uitvoeringsprogramma van het Milieubeleidsplan omvat negentien projecten waarin de verschillende milieurelevante thema s en de vier benoemde doelgroepen (inwoners, bedrijven, samenkomen.
Nadere informatieUrgenda ESCo-project. Peter Odermatt
Urgenda ESCo-project Peter Odermatt Inleiding Ambitie Urgenda: Vergroten energie efficiency in NL Beter benutting hernieuwbare energie potentieel in NL Verkennen onder welke voorwaarden ESCo s een bijdrage
Nadere informatieEnergieakkoord: Wij zijn aan zet!
Energieakkoord: Wij zijn aan zet! Energieakkoord in het kort - Akkoord over energiebesparing binnen de SER tussen overheid, natuur- en milieuorganisaties, vakbonden, energieproducenten, netbeheerders,
Nadere informatieSTRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA
STRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA UPDATE 2016 SAMENVATTING STRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA Opdrachtgever Gemeente Breda Afdeling Mobiliteit en Milieu Opdrachtnemer Evert
Nadere informatieAan de raad van de gemeente Olst-Wijhe. Raadsvergadering d.d. Agendapunt Opiniërend besproken d.d. Portefeuillehouder
Aan de raad van de gemeente Olst-Wijhe. Raadsvergadering d.d. Agendapunt Opiniërend besproken d.d. Portefeuillehouder 10 juli 2017 9 n.v.t. wethouder M. Blind Kenmerk 17.003559 *17.003559* Datum B&W-besluit
Nadere informatieDUURZAAMHEID, KLIMAATVISIE EN REGIONALE ENERGIE STRATEGIE. Bijeenkomst gemeenteraad 5 februari 2019
DUURZAAMHEID, KLIMAATVISIE EN REGIONALE ENERGIE STRATEGIE Bijeenkomst gemeenteraad 5 februari 2019 PROGRAMMA 1. Inleiding (Daan Russchen) 2. Startnotitie Klimaatvisie (Jur Marringa/Roland Roijackers) 3.
Nadere informatieWijk bij Duurstede, 16 september 2013. Betreft: Plan van aanpak duurzaamheid. Memo. Van: Wethouder Robbert Peek. Aan: Gemeenteraad Wijk bij Duurstede
Wijk bij Duurstede, 16 september 2013 Betreft: Plan van aanpak duurzaamheid. Memo Van: Wethouder Robbert Peek Aan: Gemeenteraad Wijk bij Duurstede behandeld door Jelger Takken toestelnummer 609 bijlagen
Nadere informatie*Z075167D42B* Gemeenteraad van Goeree-Overflakkee Postbus AA MIDDELHARNIS. Geachte raad,
Gemeenteraad van Goeree-Overflakkee Postbus 1 3240 AA MIDDELHARNIS *Z075167D42B* Geachte raad, Registratienummer : Z -16-69161 / 8211 Agendanummer : 11 Portefeuillehouder : Wethouder Van der Vlugt Raadsvergadering
Nadere informatieSamenvattend overzicht bod corporaties reactie gemeente
Samenvattend overzicht bod corporaties reactie gemeente In deze bijlage wordt per thema aangegeven wat gezamenlijk en daarnaast wat afzonderlijk door de corporaties dan wel de gemeente (aanvullend) is
Nadere informatieDuurzaamheidsaanpak en de Stroomversnelling. Chris Faro Beleidsadviseur Tiwos
Duurzaamheidsaanpak en de Stroomversnelling Chris Faro Beleidsadviseur Tiwos Visie Tiwos: betaalbaarheid centraal! Tiwos staat voor betaalbare woonlasten (huur en energie), comfortkeuze is voor rekening
Nadere informatieCONCEPT FACTSHEETS KLIMAATCONTRACT PROVINCIE DRENTHE GEMEENTE HOOGEVEEN Datum: Blad 1 van 5
Blad 1 van 5 Hoogeveen deelprogramma Diep Onder Drenthe 1. WKO installatie BVG/CH/Raadhuis 2. WKO installatie 1. Een WKO installatie in het BVG/CH/Raadhuis. 2. Duidelijkheid over de haalbaarheid van een
Nadere informatieRaadsvoorsteltot het vaststellen van de kaders Duurzame-energiebedrijf
gemeente Eindhoven Openbare Ruimte, Verkeer 5 Milieu Raadsnummer ZO. R3502. OOI Inboeknummer ogbstoa6so Beslisdatum B&W rb januari 2OIO possiernummer oo3.ss2 Raadsvoorsteltot het vaststellen van de kaders
Nadere informatieRev maart 2018
Rev. 05 22 maart 2018 Doel van vanavond: Informeren zonnepark Lutten Levert Aftrap ledenwerving Algemeen: Presentatie wordt geplaatst op www.luttenleeft.nl Stel gerust vragen tijdens de presentatie Achtergrond
Nadere informatieOverijssel maakt werk van nieuwe energie!
Overijssel maakt werk van nieuwe energie! U wilt met uw onderneming of woningcorporatie werk maken van nieuwe energie of energiebesparing. Maar u krijgt de financiering niet (volledig) rond via een bancaire
Nadere informatieaanbiedingsnota raad invullen organisatie beeldvorming op 5 oktober 2017 oordeelvorming op n.v.t. besluitvorming op 26 oktober 2017
beeldvorming op 5 oktober 2017 oordeelvorming op n.v.t. besluitvorming op 26 oktober 2017 invullen organisatie registratienr. 17INT09157 casenr. BBV17.0501 voorstel over vaststellen Nota Zonne-energie
Nadere informatieOpinievergaring jongeren Gebouwde Omgeving
Opinievergaring jongeren Gebouwde Omgeving THEMABIJEENKOMST G.O. 27 maart 2013 SER DIALOOGSESSIE 27 februari 2013 40 Young Professionals 50 Young Professionals ONDERWERPEN TER DISCUSSIE: 1. Energiebesparing
Nadere informatieVerduurzaming bestaande gebouwde omgeving
NOABERSCHAP Verduurzaming bestaande gebouwde omgeving Duurzame energie is een kwestie van ordenen, maar ook van keuzes maken. Verduurzaming gebouwde Omgeving 1 Verduurzamen gebouwde omgeving & Cogas Business
Nadere informatieGemeentelijk vastgoedmanagement
Gemeentelijk vastgoedmanagement 12 september Meppel 14 september Rotterdam 19 september Utrecht (chefs) *** 26 september Eindhoven 27 september Alkmaar Doel van de dag Uitwisselen kennis en ervaring Bespreken
Nadere informatieRegionaal Uitvoeringsprogramma Energievisie 2016-2020. Samenwerkingsorgaan Hoeksche Waard Uitvoeringsprogramma 2016-2020
Regionaal Uitvoeringsprogramma Energievisie 2016-2020 Samenwerkingsorgaan Hoeksche Waard Uitvoeringsprogramma 2016-2020 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding 1.1 Inleidend 1.2 Energievisie Hoeksche Waard 2. Activiteiten
Nadere informatieWasstraat Duurzaamheid Een katalysator voor verduurzaming van de woningvoorraad. Theo Stauttener
Wasstraat Duurzaamheid Een katalysator voor verduurzaming van de woningvoorraad Theo Stauttener Stadkwadraat Rijk zet in op energiesprong! Duurzaamheid Belangrijk thema In bestaande voorraad het meeste
Nadere informatie2 e Monitor Energie Besparen Gooi en Vecht Resultaten op 31 december 2014
2 e Monitor Energie Besparen Gooi en Vecht Resultaten op 31 december 2014 Inleiding Het doel van het project Energie Besparen Gooi en Vecht is om in drie jaar tijd 2.500 tot 4.000 woningen te verduurzamen.
Nadere informatieEnergieakkoord, gevolgen voor lokale energie. Inspiratiebijeenkomst Netwerk Duurzame Dorpen
Energieakkoord, gevolgen voor lokale energie Inspiratiebijeenkomst Netwerk Duurzame Dorpen Hoofdlijnen Besparing finale energieverbruik van 1,5% per jaar 100 Petajoule* aan energiebesparing in het finale
Nadere informatieUitvoeringsmaatregelen Hier zijn als beeldvorming de richtingen aangegeven waar het college verder inhoud aan te geven.
1 Inhoud Inleiding... 3 A. Gemeentelijke gebouwen en maatschappelijk vastgoed... 3 B. Woningen... 4 C. Commerciële dienstverlening (MKB)... 4 D. Industrie en bedrijven... 5 E. Verkeer en Vervoer... 5 F.
Nadere informatieEnergiebesparing bij bedrijven. Stimuleren en borgen toezicht en handhaving resultaten pilot
Energiebesparing bij bedrijven Stimuleren en borgen toezicht en handhaving resultaten pilot 5/2/2016 Herkomst huidige energiedoelen 10-jarenplan Europa 2020 (EU 2010) Hoofddoelen voor onderwijs, werkgelegenheid,
Nadere informatieKoppelkansen versterken - verduurzamen. Presentatie projectresultaten Kantens, Loppersum en Appingedam 10 juli 2018
Koppelkansen versterken - verduurzamen Presentatie projectresultaten Kantens, Loppersum en Appingedam 10 juli 2018 Project koppelkansen Uitgangspunten Een onderzoek naar de actiebereidheid van bewoners
Nadere informatieKansen voor warmte. Frans Rooijers Lustrumcongres Stichting Warmtenetwerk, 13-2-2014
Kansen voor warmte Frans Rooijers Lustrumcongres Stichting Warmtenetwerk, 13-2-2014 Centrale boodschap Er is een groot potentieel aan duurzame warmte en warmtebesparing in Nederland beschikbaar. Per situatie
Nadere informatieRoutekaart Energietransitie procesafspraken
Routekaart Energietransitie procesafspraken Energiebesparing en transformatie van gebouwde omgeving, mobiliteit, industrie en landbouw & landgebruik Samenwerking met inwoners(initiatieven), ondernemers
Nadere informatieVAN GAS LOS. Werkconferentie Warmtetransitie. 1 juni 2017, De Nieuwe stad, Zandfoort aan de Eem te Amersfoort
VAN GAS LOS Werkconferentie Warmtetransitie 1 juni 2017, De Nieuwe stad, Zandfoort aan de Eem te Amersfoort Programma 08.45 09.15 Inloop 09.15 09.30 Welkomstwoord - Anika de Kruijf van De Nieuwe Stad -
Nadere informatieB-140 Green Deal: Groene Gevangenis Veenhuizen: naar een gevangenis voorzien van duurzame energie uit de regio
B-140 Green Deal: Groene Gevangenis Veenhuizen: naar een gevangenis voorzien van duurzame energie uit de regio Partijen: De Minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, de heer drs. M.J.M. Verhagen,
Nadere informatieSUBSIDIE- AANVRAAG NOORDELOOS CONCEPT
SUBSIDIE- AANVRAAG SAMENVATTING Koplopers gaan samen met het dorp aan de slag om zonne-energie op te wekken in Noordeloos. De gemeente ondersteunt en de locaties zijn in kaart gebracht. Het is tijd voor
Nadere informatieOverijssel maakt werk van nieuwe energie!
Overijssel maakt werk van nieuwe energie! U wilt met uw onderneming of woningcorporatie werk maken van nieuwe energie of energiebesparing. Maar u krijgt de financiering niet (volledig) rond via een bancaire
Nadere informatieEnergieconvenant bedrijfsleven Veenendaal en gemeente Veenendaal
Energieconvenant bedrijfsleven Veenendaal en gemeente Veenendaal 1 Intentie Bedrijvenkring Veenendaal, de coöperatieve verenigingen van Ondernemend Veenendaal, de deelnemende bedrijven en de gemeente Veenendaal
Nadere informatieSectortafel Elektriciteit. Berend de Vries
Sectortafel Elektriciteit Berend de Vries Het Tijdspad Klimaatakkoord tot nu toe Voorjaar 18 10 juli 18 Zomer 18 Najaar 18 21 december 18 Ophalen input leden voor startgesprekken sectortafels Start gesprekken
Nadere informatieJA: WONEN VOOR IEDEREEN! WENJEN FOAR ELKENIEN PVDA FRYSLÂN WONINGPLAN
JA: WONEN VOOR IEDEREEN! WENJEN FOAR ELKENIEN PVDA FRYSLÂN WONINGPLAN Foto: Jeroen Mul/Flickr, Creative Commons JA: STEVIG INZETTEN OP BETAALBAAR EN GOED WONEN VOOR IEDEREEN! De afgelopen jaren is er dankzij
Nadere informatieConcessie Duurzame Energievoorziening Nieuw Reijerwaard. Rotterdam, 12 september 2017 tel
Concessie Duurzame Energievoorziening Nieuw Reijerwaard Rotterdam, 12 september 2017 peter.wolbert@engie.com, tel. 06-52368101 Integratie van twee bedrijven (mei 2016) ENGIE: een bedrijf in transitie
Nadere informatiegemeente Bunnik INFORMATIENOTA De gemeenteraad Het college van burgemeester en wethouders Datum: 7 maart 2017
gemeente Bunnik INFORMATIENOTA Aan: Van: De gemeenteraad Het college van burgemeester en wethouders Datum: 7 maart 2017 Onderwerp: Tussentijdse evaluatie Bunnik Duurzaam In december 2014 heeft de gemeenteraad
Nadere informatieDe Rijswijkse Situatie. Beeldvormende sessie gemeenteraad Rijswijk 13 november Mark Bal
De Rijswijkse Situatie Beeldvormende sessie gemeenteraad Rijswijk 13 november Mark Bal Opzet 1. Ontwikkeling Energievisie Rijswijk 2. Rol / positie gemeenteraad 3. Financiële regelingen 1 Beelden energievisie
Nadere informatieMaak werk van zon & wind Schone energie voor heel Tynaarlo. Tynaarlo
Maak werk van zon & wind Tynaarlo Aanleiding Najaarsnota 2008 aankondiging plannen voor duurzame energie Voorjaar 2009 ontwikkelen scenario s Mei 2009 raadpleging inwoners Tynaarlo Juni 2009 voorstellen
Nadere informatieFIREW - FInanciering en Realisatie Energietransitie recente Woonwijken Openbaar Eindrapport
FIREW - FInanciering en Realisatie Energietransitie recente Woonwijken Openbaar Eindrapport TKI projectnummer: TKIGB01001 Projectperiode: 2 april 2013 30 september 2016 Penvoerder: BRES Medeaanvragers:
Nadere informatieBeleidsnota kleinschalige zonne-energie in de gemeente Olst-Wijhe
CVDR Officiële uitgave van Olst-Wijhe. Nr. CVDR608705_1 13 maart 2018 Beleidsnota kleinschalige zonne-energie in de gemeente Olst-Wijhe Het college van burgemeester en wethouders van Olst-Wijhe, Gelet
Nadere informatieZonnestroomprojecten Gemeente Amsterdam. ProjectManagement Bureau Joost de Valk
Zonnestroomprojecten Gemeente Amsterdam ProjectManagement Bureau Joost de Valk Noodzaak en ambitie Klimaatbeleid Amsterdam: forse CO 2 reductie 40% in 2025 en klimaatneutraal bouwen en gemeentegebouwen
Nadere informatieJaarplan Programma Warmte en Koude Metropoolregio Amsterdam juni 2016 juni warmtekoude. metropoolregio amsterdam
Jaarplan Programma Warmte en Koude Metropoolregio Amsterdam juni 2016 juni 2017 warmtekoude metropoolregio amsterdam INLEIDING teken stond van de technische en organisatorische rondes met Grand Design
Nadere informatieTop 10 aanbevelingen voor groene prestatieafspraken in de sociale huursector
Top 10 aanbevelingen voor groene prestatieafspraken in de sociale huursector juni 2018 Vergroening prestatieafspraken Jaarlijks wordt de Stookjerijk Trofee voor de groenste (meest duurzame) prestatieafspraken
Nadere informatieEnergieakkoord voor duurzame groei
Energieakkoord voor duurzame groei Netwerkbijeenkomst Duurzame regionale energie Gelderland 15 januari 2014 Lodewijk de Waal Energieakkoord Wie zaten aan tafel? Inhoud presentatie Hoofdlijnen Energieakkoord
Nadere informatieBedrijventerreinen Verduurzamen Land van Weert en Cranendonck
Bedrijventerreinen Verduurzamen Land van Weert en Cranendonck Zeist, 25 april 2016 Matthijs Kok Transitiemanagement Matthijs Kok Energietransitie gebouwde omgeving Elektrisch vervoer Projecten, o.a: Energiestrategie
Nadere informatieSamenwerken aan een maatschappelijke opgave: de energietransitie
Samenwerken aan een maatschappelijke opgave: de energietransitie 27 juni 2019 Charles Hussels www.energieexpeditiedrenthe.nl Opbouw presentatie Provinciale rol bij energietransitie Expeditie naar energieneutraal
Nadere informatieRoutekaart. CO2-neutraal HANDLEIDING. Inleiding. Contact
HANDLEIDING Inleiding Woonagenda & Routekaart In het voorjaar van 2017 heeft Aedes met haar leden de Woonagenda 2017-2021 vastgesteld. Een van de onderwerpen hierin is de verduurzaming van het corporatiebezit.
Nadere informatiePresentatie Duurzame Energie. Podiumbijeenkomst 17 maart
Presentatie Duurzame Energie Podiumbijeenkomst 17 maart Energie-opgave 2 Kader: Mondiaal Lokaal Klimaatakkoord Parijs (2015) Ministerie EZ/ NL Energie Neutraal 2050 Provinciaal uitvoeringsprogramma (2016)
Nadere informatieAlphen aan den Rijn, Boskoop, Rijnwoude Samen, lokaal en duurzaam! ENERGIEK ALPHEN AAN DEN RIJN
Alphen aan den Rijn, Boskoop, Rijnwoude Samen, lokaal en duurzaam! ENERGIEK ALPHEN AAN DEN RIJN Energiek Alphen aan den Rijn AGENDA 1. Opening 2. Wie en wat is Energiek Alphen aan den Rijn 3. Gemeente
Nadere informatieNotitie energiebesparing en duurzame energie
Notitie energiebesparing en duurzame energie Zaltbommel, 5 juni 2012 Gemeente Zaltbommel Notitie energiebesparing en duurzame energie 1 1. Inleiding Gelet op de ambities in het milieuprogramma 2012-2015
Nadere informatieHet huidig PV-landschap, stand van zaken en perspectief
Het huidig PV-landschap, stand van zaken en perspectief Vakbeurs Energie, oktober 2018 Jaap Baarsma, voorzitter Holland Solar E Arthur van Schendelstraat 550 3511 MH Utrecht +31 (0)30 232 8008 www.hollandsolar.nl
Nadere informatieRaadsvoorstel. Samenvatting
\--/7 Raadsvoorstel '5C7 (j) Agendapuntnummer : Documentnummer : Raadsvergadering d.d. : Raadscommissie Commissie d.d. Programma Onderwerp Portefeuillehouder Bijlagen 6 ir.n.rr 18 oo 000 25-01-2018 Commissie
Nadere informatieDe Kromme Rijnstreek Off Grid in Hoe kan dat eruit zien?
De Kromme Rijnstreek Off Grid in 00. Hoe kan dat eruit zien? De gemeenten Houten, Wijk bij Duurstede en Bunnik op weg naar energieneutraal in 00 Exact bepalen hoe het energiesysteem van de toekomst er uit
Nadere informatieEnergievisie Energiecoöperatie Noordseveld
Energievisie Energiecoöperatie Noordseveld Opschalen en Opschieten! Concept 5 juli 2017 Energievisie ECN versie 1.2 1 Inhoud 1. Koers Energiecoöperatie Noordseveld 2. Opgave Noordenveld 3. Ruimtelijke
Nadere informatieDoelstelling en doelgroep
klimaat op maat Klimaat op maat Het klimaat verandert en de olievoorraden raken langzaamaan op. Dat laatste betekent concreet dat de energieprijzen naar verwachting flink stijgen in de komende decennia.
Nadere informatieCollegebesluit Collegevergadering: 11 december 2018
ONDERWERP Prestatieafspraken 2019 SAMENVATTING Gemeente, de Heemsteedse woningcorporaties Elan Wonen en Pre Wonen en hun huurdersorganisaties Bewonersraad Elan Wonen en Bewonerskern Pre streven een gemeenschappelijk
Nadere informatieVerduurzamen van VvE-complexen
Verduurzamen van VvE-complexen Energieneutrale Drentse woonomgeving in 2040 Droom Een reductie van 14% van het fossiele energieverbruik in de Drentse woonomgeving in 2020 Doel Bewustwording Innovatie
Nadere informatieSnelle transitie van de bestaande gebouwen
Urban Energy research agenda for TU Delft Snelle transitie van de bestaande gebouwen Inleider: Henk Visscher TUDelft Bouwkunde Referent: Ronald Franken Portaal 30 Mei, 2018 1 Het Doel Hoe kunnen we grootschalige
Nadere informatie