Deskundigenverklaring. Knalvuurwerk met lont. Versie 1, 12 oktober 2005

Transcriptie

1 EDERLA DSFORE SISCHIN TITUUT Deskundigenverklaring Knalvuurwerk met lont Versie 1, 12 oktober 2005

2 Aanvrager Functioneel Parket Postbus CM Den Haag De deskundigenverklaringen van het NFI geven informatie over soorten vuurwerk die niet voldoen aan de RNEV De informatie is gebaseerd op onderzoek aan vuurwerk dat door het NFI is verricht. Dit vuurwerk werd deels aangekocht en deels ontvangen in het kader van strafzaken. In deze deskundigenverklaring is onder meer opgenomen: een toetsing aan het Vuurwerkbesluit en de RNEV 2004; informatie over de gevaarsaspecten en een classificatie volgens de defaultlijst. Telefonische inlichtingen dr. A.M. van de Craats (070) W. Kerkhoff (070) /4

3 Deskundigenverklaring Knalvuurwerk met lont Verklaring Definities en omschrijving Knalvuurwerk met lont bestaat uit een lont (zonder wrijvingsontsteking) en een effectlading die een knal teweeg brengt. Er bestaat knalvuurwerk met lont dat voldoet aan de RNEV 2004, in de vorm van kleine kanonslagen (bijvoorbeeld de zogenaamde Astronauten ). Deze deskundigenverklaring richt zich op de varianten die niet voldoen aan de RNEV Dit knalvuurwerk is ingedeeld in de categorieën: s, Nitraatklappers, Kanonslagen, Bermuda driehoeken en Napolitaanse bommen. s bestaan uit kartonnen kokers waaromheen papier is gewikkeld en die voorzien zijn van een lont. Het papier is aan de beide uiteinden in elkaar gedraaid, samengebonden of dichtgelijmd. Doorgaans is het papier aan één uiteinde (het uiteinde waar de lont zich niet bevindt) vrij lang zodat een staart ontstaat. s worden ook wel aangeduid als Spanisch crackers of vlinderbommen. Nitraatklappers zijn cilindrisch knalvuurwerk met lont dat (op de kokers of op de verpakking) voorzien is van opschriften die verwijzen naar nitraat, zoals Nitrate Thunder of Nitraatcracker. De term nitraatklapper is ontstaan in de vuurwerkhandel en zegt niets over de stoffen die voorkomen in de lading. Kanonslagen bestaan doorgaans uit cilindrische kokers die voorzien zijn van een lont en die niet voorzien zijn van opschriften die verwijzen naar nitraat. Bermuda driehoeken bestaan uit stroken papier die tot driehoeken zijn gevouwen en waaruit een lont steekt. Bermuda driehoeken worden ook wel aangeduid als Black boys of Bermuda Triangles. Napolitaanse bommen bestaan uit een opgevouwen en gebuisd lont met aan het uiteinde een bol- of cilindervormige knallading. Bij de herkenning van de diverse categorieën kan gebruik worden gemaakt van de foto s van de vuurwerkartikelen in bijlage 1. Regeling nadere eisen aan vuurwerk 2004 (RNEV 2004) Consumentenvuurwerk moet krachtens artikel 9, 1 ste lid van de RNEV 2004 voldoen aan de in bijlage III gestelde eisen. Knalvuurwerk met lont valt onder categorie A1 van deze bijlage. De lading van knalvuurwerk uit deze categorie mag uitsluitend bestaan uit zwart buskruit 1 tot een gewicht van ten hoogste 2,5 gram. Op het NFI zijn exemplaren van veertien verschillende typen knalvuurwerk met lont onderzocht 2, waarbij is vastgesteld dat de effectlading niet bestond uit zwart buskruit. De onderzochte exemplaren van deze typen voldeden derhalve niet aan het criterium voor de samenstelling van de lading uit bijlage III van de RNEV Van knalvuurwerk met lont van deze typen zijn op het NFI geen exemplaren bekend die wel voldoen aan het criterium voor de samenstelling van de lading. Resultaten van het onderzoek zijn opgenomen in bijlage 1 van deze deskundigenverklaring. 1 Zwart buskruit wordt in de RNEV 2004 gedefinieerd als een mengsel bestaande uit houtskool en natriumnitraat of kaliumnitraat met of zonder zwavel, met een maximale hoeveelheid verontreiniging van 3 %. 2 Het onderzoek naar de samenstelling van de lading is verricht met röntgenfluorescentie-spectrometrie en röntgendiffractie. 2/4

4 Deskundigenverklaring Knalvuurwerk met lont Gevaarsaspecten Knalvuurwerk met lont dat niet voldoet aan de criteria voor de samenstelling en/of de massa van de lading uit bijlage III van de RNEV 2004 zal doorgaans een krachtigere explosie teweeg brengen dan knalvuurwerk dat wel aan deze criteria voldoet. Het letsel bij personen en de schade aan goederen zal hierdoor in het algemeen ernstiger zijn. Als het knalvuurwerk lichaamscontact maakt bij het tot ontploffing komen, ontstaat hoogstwaarschijnlijk letsel aan de huid en onderliggend weefsel. De ernst van de gevolgen is onder meer afhankelijk van de plaats van het lichaamscontact. Als het lichaamscontact bestaat uit het in de hand houden (door degene die het knalvuurwerk afsteekt of een omstander die het opraapt), bestaat de verwonding hoogstwaarschijnlijk 3 uit een verminking van de hand. Bij het tot ontploffing komen bestaat verder kans op gehoorschade en oogletsel (onder meer afhankelijk van de kracht van de lading) in de nabije omgeving (tot ca. tien meter) van de plaats van ontploffing bij het knalvuurwerk genoemd in bijlage 1. Classificatie volgens de defaultlijst Het knalvuurwerk uit bijlage 1 kon worden geclassificeerd volgens de defaultlijst Deze defaultlijst is bedoeld als leidraad bij het geven van een vervoersclassificatie als geen testgegevens van een bepaald vuurwerkartikel beschikbaar zijn. Het knalvuurwerk aangeduid met de nummers 1, 2, 4, 5, 6, 9, 10, 11, 12, 13 en 14 uit bijlage 1 bevat 2 gram flitspoeder 5 of meer per exemplaar. Een partij van bij elkaar verpakt vuurwerk van dit type krijgt volgens de defaultlijst 2004 de classificatie 1.1G, ongeacht het aantal voorwerpen en/of de totale massa flitspoeder per binnenverpakking (verpakkingseenheden). Het knalvuurwerk aangeduid met de nummers 3, 7 en 8 uit bijlage 1 bevat minder dan 1 gram flitspoeder per exemplaar. Uit de tekst van de defaultlijst kan worden afgeleid dat als dit knalvuurwerk wordt verpakt met minder dan 10 gram lading per binnenverpakking de gehele verpakking als 1.4G geclassificeerd moet worden. De defaultlijst geeft geen classificatie in het geval dat de binnenverpakkingen meer dan 10 gram lading bevatten. 3 Het deskundigheidsgebied Explosies en Explosieven van het NFI hanteert de volgende waarschijnlijkheidsreeks: vrijwel zeker; hoogstwaarschijnlijk; waarschijnlijk; vermoedelijk. 4 defaultlijst van 23 november 2004, bedoeld in artikel 1, onderdeel c, van de Regeling aanvraag autorisatie classificatiecode vuurwerk (defaultlijst 2004). 5 Flitspoeder is, volgens Opmerking 2 van de defaultlijst 2004, een pyrotechnisch mengsel van een oxiderende stof en een metaalpoeder dat wordt gebruikt om een hoorbaar knaleffect te verkrijgen. 3/4

5 Deskundigenverklaring Knalvuurwerk met lont De vervoersclassificatie 1.1G betekent dat een partij van het betreffende vuurwerk massa-explosief kan reageren. Een massa-explosie is een explosie die plaats vindt op praktisch hetzelfde ogenblik in de gehele partij 6. Een dergelijke explosie kan grote schade en ernstig letsel veroorzaken. De vervoersclassificatie 1.4G betekent dat wanneer de partij tot ontbranding komt de effecten voornamelijk beperkt blijven tot de verpakking. De uitworp van brandende delen zal voornamelijk beperkt blijven tot de nabijheid van de verpakking. Het gevaar voor een massa-explosie is te verwaarlozen. Ondertekening Aldus opgemaakt en getekend op de door mij afgelegde algemene belofte als vast gerechtelijk deskundige. Plaats Den Haag Datum 12 oktober 2005 dr. A.M. van de Craats 6 Definitie uit document TRANSPORT OF DANGEROUS GOODS, Model Regulations, Volume I, United Nations, New York and Geneva, /4

6 Deskundigenverklaring Knalvuurwerk met lont, Bijlage 1 Bijlage 1 Nr 1 Omwikkeld met glanzend papier in de kleuren blauw/paars, geel en rood, mogelijk ook in andere kleuren. 4,5 g Nr 2 Bonbridge Bruin papier met Franse en Nederlandse tekst. In doosje met opschrift Spanisch Crackers. 2,2 g Kaliumperchloraat, aluminium. Nr 3 Bonbridge Bruin gestreept papier. 0,6 g Kaliumperchloraat, aluminium. Nr 4 Omwikkeld met bruin papier. 6,2 g Kaliumperchloraat, magnalium, zwavel. 1/4

7 Deskundigenverklaring Knalvuurwerk met lont, Bijlage 1 Nr 5 Nitraatklapper SCK-FE-013-R 2,47 g Kaliumperchloraat, aluminium, zwavel. Nr 6 Kanonslag Zwarte koker met doodshoofd, rode plastic sluitdoppen. Lijkt op strijker, heeft echter geen wrijvingsontsteker. 7,4 g Nr 7 Bermuda driehoek Plat, zwart papier met groen vuurwerklont. 0,26 g Kaliumperchloraat, magnalium, zwavel. Nr 8 Bermuda driehoek Plat, bruin papier met groen vuurwerklont. 0,94 g 2/4

8 Deskundigenverklaring Knalvuurwerk met lont, Bijlage 1 Nr 9 Kanonslag Blauwe kartonnen koker, groen vuurwerklont. 3,2 g Kaliumperchloraat, aluminium, zwavel. Nr 10 Omwikkeld met glanzend papier in de kleuren blauw/paars, rood en roze, mogelijk ook in andere kleuren. 4,3 g Nr 11 Omwikkeld met bruin crêpepapier. 17,2 g Nr 12 Napolitaanse bom Omwikkeld met rood papier. 38,3 g Kaliumperchloraat, aluminium. 3/4

9 Deskundigenverklaring Knalvuurwerk met lont, Bijlage 1 Nr 13 Napolitaanse bom Omwikkeld met blauw/paars papier. 66,1 g Kaliumchloraat, kaliumperchloraat, aluminium, zwavel. Nr 14 Napolitaanse bom Omwikkeld met roze/rood papier. 6,9 g Kaliumperchloraat, aluminium, zwavel. 4/4