Nergens meer veilig voor reclame

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Nergens meer veilig voor reclame"

Transcriptie

1 30 Dinsdag Oktober 2007 Geen grenzen Bezopen Britten Ze komen naar Amsterdam om lol te hebben en feest te vieren, maar in de praktijk zorgen dronken Britten voor veel overlast. Ze zuipen en blowen, om er vervolgens op pijnlijke wijze achter te komen dat dat geen goede combinatie is. 06 Interview John Gray Weg met utopieën Prominent politiek filosoof John Gray heeft het niet zo op utopieën, volgens hem is er door de geschiedenis heen niets dan ellende uit voortgekomen. Goed voorbeeld is de oorlog in Irak. Gray is dan ook onbarmhartig in zijn kritiek op George Bush. 13 Improvisatietalent Sensatie op gitaar Onder gitaristen geldt ze als een sensatie. Kaki King (28) slapt, tapt en tokkelt op haar instrument als nooit iemand voor haar. Het multitalent uit de Verenigde Staten komt nu naar Nederland. Opschieten dus, voor wie iets speciaals wil zien. 20. Kamer wil optreden tegen mobiele spam Nergens meer veilig voor reclame Jaap Stam, FOTO: FREDDY SCHINKEL Alleen Stoffer kon De Beul aan Met het afscheid van Jaap Stam is Nederland zijn laatste echte verdediger kwijt. Geen spits ter wereld had de macht over De Beul. Behalve Harco Stoffer dan, legende uit Koekange. De omstandigheden waren precies zoals Harco Stoffer ze graag had. Mooi weer, kort gras en een belangrijke wedstrijd. Hij kan zich nu niet meer herinneren of ze die middag in de kleedkamer hadden verteld dat Jaap Stam zijn directe tegenstander was. En al zouden ze, Stoffer had toch niet geluisterd. De toenmalige aanvaller van amateurclub HZVV trok altijd zijn eigen plan, ook die 30ste mei Stoffer speelde tegen DOS Kampen een beslissende wedstrijd voor een plaats in de hoogste klasse van het zaterdagamateurvoetbal. Langs de kant van het veld stond Theo de Jong, de toenmalige trainer van FC Zwolle. Hij was gekomen voor de 19-jarige Stam, destijds een ietwat iele rechtsback over wie de oefenmeester lovende verhalen had gehoord. Vandaag wilde hij het wel eens met eigen ogen zien. Maar de verdediger uit Kampen werd in negentig minuten dolgedraaid door een ontketende Stoffer. HZVV won met 3-0, DOS Kampen degradeerde en de naam van Harco Stoffer en niet die van Jaap Stam lag na die wedstrijd op ieders lippen. Ik weet zeker dat ik de enige spits ter wereld ben geweest die Jaap alle hoeken van het veld heeft laten zien, zegt Stoffer nu. Maar hoe anders verliep hun leven. Lees verder op pagina 26 Spam die niet alleen je mailbox verstopt, maar ook je mobiele telefoon. Om dat te voorkomen, moet de wet worden aangescherpt. Een meerderheid van de Tweede Kamer dringt aan op een snelle wijziging. Annemieke van Dongen Remco Tomesen Het is de droom van elke marketeer. Een tiener die langs de cd-winkel loopt, stuur je via zijn mobiele telefoon een aanbieding voor de nieuwe cd van Armin van Buuren. De oude man die de herenmodezaak passeert, krijgt een sms je dat er weer eens uitverkoop is. Toekomstmuziek? Helemaal niet. In Singapore is het al realiteit. Gsmmasten in de stad vertellen winkeliers al jaren wie in de buurt van hun toko Reclame via Bluetooth glipt nu door de mazen van de wet rondloopt. Via de abonneedatabase wordt vervolgens nagegaan of die persoon een interessante potentiële klant is. Een sms je later is de voorbijganger op de hoogte van de aanbiedingen die het best bij zijn profiel passen. Mobiel adverteren wordt de komende jaren groot. Ook in Nederland. Voorbijgangers van Amsterdamse bushokjes ontvingen eerder dit jaar al berichtjes op hun mobiele telefoon met de vraag of ze reclamefilmpjes wilden ontvangen. Bedrijven als Google en Nu.nl zijn daarnaast gestart met reclame op hun mobiele websites. Die advertenties zijn nu nog algemeen, maar kunnen via gps en gsm-masten in de toekomst ook worden afgestemd op de plaats waar de telefoon zich op dat moment bevindt. Zo ver als in Singapore zal het in Nederland niet zo snel komen. Telecomaanbieders mogen hun klanten niet zomaar berichten van adverteerders sturen. Dat mag alleen aan telefoonbezitters die daar vooraf toestemming voor hebben gegeven. Maar voor reclame via Bluetooth gaat die regel niet op, en daar willen de Tweede Kamerfracties van PvdA, SP, GroenLinks, VVD en Christen- Unie zo snel mogelijk verandering in brengen. Bluetooth is een rechtstreekse draadloze verbinding die buiten het mobiele netwerk om wordt gemaakt. Daardoor glipt de techniek door de mazen van de wetten die consumenten beschermen tegen spam. Juridisch gezien is reclame via Bluetooth volgens de Telecomwet geen spam, zegt ICT-jurist Menno Heerma van Voss. Al zal het wel als zodanig ervaren worden door mensen die de berichten ongevraagd ontvangen. SP-Kamerlid Arda Gerkens onderschrijft dat. Ongewenste reclame via Bluetooth verschilt niet van spam via , ongewenste reclamefolders en vervelende telefoontjes rond etenstijd. Als de wet ons daar nu niet tegen beschermt, moet die aangepast worden. Dat kan volgens Gerkens maar beter snel gebeuren, omdat er ook andere technologieën op de markt komen waarmee iemands locatie getraceerd kan worden. Een voorbeeld daarvan is de RFID-tag die bijvoorbeeld in de OV-chipkaart zit. Gerkens: Op die manier zou de NS iedereen die richting Den Haag reist een berichtje kunnen sturen dat op station Hollands Spoor de broodjes in de aanbieding zijn. Wat de OV-chipkaart betreft, is inmiddels afgesproken dat gegevens van klanten beschermd worden. Maar net als Bluetooth zal ook RFID-technologie steeds meer gebruikt worden, met alle gevolgen van dien voor de privacy van gebruikers. Als er een gaatje in de wet zit waar nieuwe technologieën doorheen glippen, zegt Charlie Aptroot van de VVD, dan moet dat gaatje snel gedicht worden. 1

2 2 De Twee DE WERELD VOLGENS KOSTER + JOJANNEKE MET MEDEWERKING VAN MAARTEN BLOEM DE COMEBACK Wim Jonk is een kunstenaar Oud-Ajacied Wim Jonk keert terug bij zijn oude club. Kan deze dichter uit Volendam de Amsterdammers redden? Maduro kan iets van hem leren. Hij is terug in de Arena, de dichter uit Volendam. Wim Jonk, de middenvelder met de onvoorspelbare kanonkogels uit de tweede linie, is wedergekeerd in de moederschoot. Niet als trainer of iets technisch in de directie, godzijdank, maar als de spelersfluisteraar van een paar manisch-depressieve Ajax-vedetten. Eindelijk komt er wat Sehnsucht, zachtheid en zweverigheid in die ijskoude beursgenoteerde voetbaltempel. Want Jonk is een kunstenaar, zegt dichter Marc Kregting (een NAC-fan) vanuit zijn schrijverswoning in het Belgische Mechelen. De Neerlandicus besteedde in 2006 een essay aan Wim Jonks kunstenaarschap, dat tot nu bestaat uit één openbaar gemaakt gedicht van zijn hand: een requiem voor Harry DE ONTMOETING Noem Leo Blokhuis geen popprofessor want dat is hem te veel eer. Die naam heeft Matthijs van Nieuwkerk verzonnen, niet ik, zegt de popkenner. Niettemin ligt vanaf volgende week zijn tweede muziektriviabundel Het Plaatjesboek in de boekwinkel. De lancering wordt vanavond feestelijk opgeluisterd met live-optredens van zingende BN ers. De popconnaisseur blijkt een man met een missie. Je moet de achtergrond kennen van muziek. Anders kan je een cover van een Dichter uit Volendam Hij is geen prater. Nee, Jonk heeft een andere onverklaarbare gave Ik ben geen pop-nerd Popconnaisseur zoekt naar verbanden nummer niet op waarde schatten, toch? vraagt hij zich hardop af. Om zich vervolgens te verliezen in een kritisch exposé over het nummer By the rivers of Bablyon van Boney M. Ondertussen baalt Blokhuis wel van het feit dat zijn programma Popquiz A Go-Go nooit meer wekelijks op de buis zal komen. De netcoördinator heeft er geen zin meer in. Misschien vindt hij dat Matthijs te veel met zijn kop op televisie is. Voor een impromptu popquiz blijkt Blokhuis wel te porren. Kom maar op! klinkt het Jonk kon geniale momenten afwisselen met blunders. PATRICK POST / HH Kwakman, de verongelukte Volendamkeeper. Je levensstijl zat vol dynamiek ( ) Altijd wilde je het beste en was je fanatiek. Dit ene zondagsgedicht, dat de verdrietige international neerpende tijdens het WK van 1998, was genoeg om hem voor eeuwig te doen opstijgen boven die rauwe werkelijkheid van de voetbalvelden. Ogenschijnlijk hoort deze (bij)gelovige huisschilder helemaal niet thuis in de voetballerij. Zijn terugkeer naar Ajax is wonderlijk. Jonk is geen prater, dat weten we allemaal van zijn tijd als voetbalanalyticus bij Studio Sport. Hij had nooit iets te zeggen, zegt Kregting. Nee, Jonk heeft een andere onverklaarbare gave, die niet in woorden is te vangen, laat staan in onverbiddelijke sportstatistieken. Jonk is altijd een sfeergevoelige jongen geweest. Je kon hem bij wijze van spreken voor 98% programmeren, en toch maakte die 2% onzekerheid hem zo bijzonder. In het essay Laden en Lossen (te verkrijgen bij uitgeverij Vantilt in Nijmegen) analyseert hij Jonks onverstoorbare gevoeligheid aan de hand van de grilligheid van zijn passes. Jonk pleegde met regelmaat een bruuske actie waarmee hij zichzelf blesseerde. Geniale momenten kon hij afwisselen met onbegrijpelijke blunders die vraten aan zijn zelfvertrouwen, schrijft hij. En precies deze ervaring heeft Ajax nú nodig, denkt Kregting. Maduro en Vermaelen zijn spelers die iets kunnen leren van Jonk. Emanuelson? Nee, die lijkt me te eigenwijs. Voetbal is toch voor een groot deel praten. Zelfvertrouwen opbouwen gaat via nog dapper. Maar op de simpele vraag: wie verzon het Rock On!-symbool? (pink en wijsvinger in de lucht, overige vingers tegen de handpalm) weet hij het antwoord niet. Oh, de gitarist van Black Sabbath! Ja, luister, dit overkomt mij altijd. Iedereen wil mij uittesten, grinnikt Blokhuis. Maar ik zei net al: ik ben van de achtergronden van liedjes. Laat het voor iedereen duidelijk zijn: ik weet niet alles. Ik ben geen pop-nerd! 1 Kijk voor filmpje op gesprekken. Het is niet vreemd dat Louis van Gaal, in die tijd Ajax-coach, en Jonk het goed met elkaar konden vinden. Ze hebben beiden behoefte aan peptalk. Nog steeds. Van Gaal blaft de media af, maar is eigenlijk een aanhankelijke hond die vist naar een complimentje. Maar met de komst van Jonk zijn de heilzame praatsessies van Van Gaal, die zelf ooit een gedicht voordroeg toen hij bij Ajax terugkeerde als technisch directeur ( De cirkel is rond ) nog niet in ere hersteld. Jonk kan dat niet. Die moet een pleister op zijn mond doen en alles voordoen. Dat is het beste voor Ajax. 1 Q&A XXX HH Het is vast jammer voor Ernst Louwes De Deventer moordzaak verhuist voorlopig niet van rechtszaal naar theater. Directeur van Deventer toneelgezelschap Theaterschip Erik-Jan Post: Een knieval. Na een hausse van commotie rond uw stuk Het is ernst, besloot u de repetities stop te zetten. Ernst met een kleine e, hè? Van ernstig, niet van Ernst. Maar, u besloot te stoppen. Er is nogal druk op ons uitgeoefend, onder andere door de advocaat van klusjesman Michael de J. Het stuk ging een rol spelen in de zaak zelf, we werden gebruikt in de who s done it-vraag op verschillende weblogs. Dat was totaal niet onze bedoeling. Want die was? We wilden neerzetten hoe alle actoren in de zaak, bijvoorbeeld Maurice de Hond, hun geloofwaardigheid verliezen. Er werd gevonden dat we bezig waren met smaad, terwijl wij heel juiste theatrale intenties hadden. Het is wel een knieval. Veroordeelde Ernst Louwes zal het wel jammer vinden. Ik denk het wel. Voor hem zou het natuurlijk prettig kunnen zijn als de zaak vanuit een ander perspectief zou worden neergezet. Maar waarschijnlijk voeren we het alsnog op na de uitspraak van de Hoge Raad op het zijn herzieningsverzoek. Mocht hij worden vrijgesproken, kan ie komen kijken. 1. HANS WIEGEL Echt leiderschap Als het over leiderschap en charisma gaat, is er een groot verschil tussen enerzijds Ronald Reagan en Margareth Thatcher en aan de andere kant Gordon Brown. Reagan, eind vorige eeuw president van de VS. Thatcher, jarenlang de Britse eerste minister. Brown, sinds kort prime minister van het Verenigd Koninkrijk. In de jaren tachtig, die net als de huidige tijd verwarrend waren, was Reagan een baken voor zijn landgenoten.. Vader Douglas Michael Douglas heeft zijn droomrol gevonden. Hij speelt tegenwoordig het liefst echtgenoot en vader. Ik heb geleerd gas terug te nemen en me te gedragen als een echte familieman, zegt de acteur. Hij had zei Edward Kennedy bij de uitvaart van Reagan het vermogen de natie te bewegen en te inspireren. Hij was voeg ik er aan toe - welsprekend, had een aanstekelijk optimisme, niet kleingeestig, wellevend, meningsverschillen accepterend. Hij kon en dat is essentieel in leiderschap hartstocht verbinden met overreding, hij had een hechte band met het volk, hij bracht een boodschap van hoop. Bij de begrafenis van Reagan hield Thatcher een prachtige rede, sterk en ontroerend. Spoken (1) Liam Gallagher gelooft dat het spookt in zijn Londense villa. Vorige maand werd Lady Thatcher door de nieuwe Britse premier uitgenodigd op Downingstreet 10. Ze spraken geruime tijd met elkaar. Niet zomaar een beleefdheidsbezoek. De iron Lady zal het prachtig hebben gevonden. Zij was gekleed in een rode robe. De uitnodiging van Brown was natuurlijk ook een opzichtige steek naar de huidige leider van de conservatieven, Camaron, die eerst zijn partij een linksig imago wilde geven maar op het Torycongres een magistrale rede hield, Thatcher prees en goed-conservatieve issues uit de tas haalde. Gordon Brown mist lichtvoetigheid en redenaarstalent. Toch kreeg hij eind september op zijn congres een daverend applaus. Hij zette zichzelf daar neer als de Vader van de Natie, schreven de Britse kranten. Hoe het in de politiek verkeren kan bleek begin oktober week toen Brown na zelf ingestoken te hebben dat hij vervroegde verkiezingen zou uitschrijven die plotsklaps niet aandurfde. Zijn populariteit is verdwenen. De conservatieven liggen op kop. Brown werd door diezelfde kranten neergezet als een lafaard en in zijn onderbroek afgebeeld. Dat is Reagan en Thatcher nooit overkomen. Moed en standvastigheid, dat hoort bij echt leiderschap. 1. Spoken (2) De frontman van rockband Oasis slaapt met de lichten aan omdat hij bang is voor de voetstappen die hij s nachts de trap op en af hoort gaan.

3 Nieuws 3 Fraude Ik ben niet te benijden Derde arrestatie in havenschandaal Het Openbaar Ministerie heeft de achtervolging op de boosdoeners in het Rotterdamse havenschandaal ingezet. Gisterochtend werd de vroegere rechterhand van Joep van den Nieuwenhuyzen gearresteerd. Eric Smit Leo van de V. was ooit een keurige bankier. Gisterochtend kreeg zijn loopbaan een voor sommigen voorspelbare wending: hij werd gearresteerd. Van de V. was de financiële topman van het zakenimperium van Joep van den Nieuwenhuyzen. In die functie was hij in 2004 direct betrokken bij het schandaal in de Rotterdamse haven waarbij tientallen miljoenen euro onrechtmatig werden weggesluisd. Fakkels en tanks tegen de PKK SP er Harry van Bommel wil dat de koningin zich inzet voor de Nederlandse activist Al-Mansouri, die in Iran ter dood veroordeeld zou zijn. Peter Wierenga Minister van Buitenlandse Zaken Maxime Verhagen (CDA) moet vandaag in de Kamer uitleg geven over het Iraanse doodvonnis voor de Nederlander Abdullah Al-Mansouri. CDA en de PvdA willen dat bericht, afkomstig van een doorgaans betrouwbare Syrische mensenrechtenorganisatie, eerst bevestigd zien, maar de SP eist nu al actie van de minister. Het is tijd om onze ambassadeur uit Teheran terug te halen, zegt Kamerlid Harry van Bommel. Bovendien moet koningin Beatrix zich uitspreken in dit uitzonderlijke geval. Daarmee doelt hij op het lintje dat Al- Mansouri kreeg voor zijn inzet voor de Maastrichtse afdeling van Amnesty International. Al-Mansouri was tevens voorzitter Vorige week werd Van den Nieuwenhuyzen al gearresteerd in Zwitserland. Volgens de woordvoerder van het Functioneel Parket wacht de vroegere bedrijvendokter er nog op zijn uitlevering. Zijn vroegere secretaresse en vriendin, Marieke van G., die vorige week in Frankrijk werd opgepakt, werd eergisteren weer vrijgelaten. Curator Louis Deterink, die belast is met de afwikkeling van het faillissement van SP Aerospace, toentertijd een van de bedrijven van Van den Nieuwenhuyzen, heeft weinig op met de financieel expert Van de V. Mensen met deze bestuursopvatting zonder enig besef van waarden en normen zou je een berufsverbot moeten geven, zei Deterink eerder tegen deze krant. Ik word eigenlijk liever niet aan hem herinnerd. Van de V. was een jobhopper die eind jaren negentig als directeur corporate finance in het bestuur van de bank Kempen & Co. terecht kwam. Zijn grote specialiteit was het financieel herstructureren van bedrijven. Van de V. begeleidde onder andere de beursgang van twee Nederlandse bedrijven. Het eerste, Satellite Newspapers, was eigendom van de tweelingbroers Roy en Robert Piceni, die ooit deel uit maakten van de groep vertrouwelingen rond misdadiger Charles Zwolsman. Ook computerspellenbedrijf Playlogic werd door Van de V. naar de Nasdaq begeleid. Maar het havenschandaal was nooit ver weg. Het verleden mijn tijd als rechterhand van Joep van den Nieuwenhuyzen blijft maar doorspoken, schreef Van de V. in 2005 in het tijdschrift Financieel Management. () Ik ben niet te benijden. 1 Duizenden demonstranten gingen gisteren de straten van Ankara op om met fakkels en Turkse vlaggen te demonstreren tegen de PKK. Tijdens de 84e verjaardag van de Turkse Republiek waren gisteren ook militaire parades te zien met tanks en overvliegende gevechtsvliegtuigen. 1 FOTO: REUTERS Nederlandse activist mogelijk ter dood veroordeeld Beatrix moet in actie komen voor Al-Mansouri van de ALO, een organisatie die opkomt voor de Arabische minderheid in Iran. Hij vluchtte naar Nederland omdat het regime de ALO, die streeft naar een eigen staat, als terroristen beschouwt. Op bezoek bij partijgenoten in Syrië werd Al-Mansouri mei vorig jaar opgepakt en uitgeleverd. Ondanks meerdere verzoeken heeft het Nederlandse consulaat geen toegang tot hem. Minister Verhagen heeft wel de toezegging dat Nederland bij het proces aanwezig mag zijn, maar volgens Van Bommel heeft Nederland door een communicatiestoornis al drie zittingen gemist. 1 Onderzoek Christenen: wel geld, maar weinig naastenliefde Maaike Boersma Trouwe kerkgangers geven meer geld aan goede doelen en doen meer vrijwilligerswerk dan niet-religieuzen. Dat blijkt uit onderzoek van Jan Reitsma van de Radboud Universiteit Nijmegen. Ongeveer eenderde van de Nederlanders is bereid om ongeveer 0,67 procent van hun inkomen te geven aan arme landen. Uitgaande van het modaal inkomen is dat 16,83 euro per maand. Gelovigen zijn volgens Reitsma bereid 0,23 procent van hun inkomen méér te geven dan nietgelovigen (22,60 euro per maand). Ondanks deze vrijgevigheid blinken gelovigen volgens Reitsma niet uit in hulp aan vrienden en familie. De bijbelse notie van naastenliefde leidt er niet toe dat gelovigen meer hulp geven dan ongelovigen. Aart Deddens, projectmedewerker van de internationale Micha Campagne, wil daar met hulp van een manifest verandering in brengen. Zelf denk ik dat het met de alledaagse drukte te maken heeft. We krijgen teveel prikkels. Daarnaast is er natuurlijk het menselijk egoïsme. We zijn teveel bezig met ons eigen zielenheil en niet met sociale gerechtigheid. Dat moet eigenlijk andersom. Op de dag dat het precies 490 jaar geleden is dat Maarten Luther zijn 95 stellingen op een Wittenbergse kerkdeur hamerde, zal het Micha Manifest op een Zwolse kerkdeur worden gespijkerd. Het manifest, dat door zo n vijftig kerken en organisaties wordt gesteund, is vernoemd naar de bijbelse profeet die zei dat het voor God zwaar weegt hoe mensen met elkaar omgaan. Het roept gelovigen op armoede en sociale gerechtigheid op de kerkelijke agenda te zetten. Er moet een structurele aanpak van armoede komen. Christenen vinden zelf ook dat ze zelf te weinig doen. Over de gevolgen van het manifest voor de kerkdeur maakt Deddens zich geen zorgen. Het is geen monumentaal pand en we hebben beloofd de gaatjes weer te dichten. 1. Pathuis KORT Tolmert beoogd opvolger van Carla del Ponte Advocaten en mensenrechtenorganisaties hebben er bij de Verenigde Naties op aangedrongen de Amerikaan David Tolbert aan te wijzen als opvolger van de huidige hoofdaanklager van het Joegoslaviëtribunaal, Carla Del Ponte. Tolbert is op dit moment haar plaatsvervanger. De juristen willen niet dat een buitenstaander wordt benoemd. De VN-Veiligheidsraad wil dat het hof voor 2010 zijn werk voltooit. Vier belangrijke verdachten zijn nog voortvluchtig.. Advocaat: Rapport toont fouten politie en justitie LUCIA DE B. WIL OP VRIJE VOETEN GESTELD WORDEN Lucia de B. wil in vrijheid gesteld worden. De Haagse verpleegkundige deed een verzoek aan het Openbaar Ministerie (OM) om bij de Hoge Raad haar zaak te herzien. Dit deed ze naar aanleiding van het advies van de Commissie Evaluatie Afgesloten Strafzaken (CEAS). De B. s advocaat Stijn Franken heeft het verzoek namens haar naar het ministerie gestuurd. Fouten van fundamentele aard zijn gemaakt, aldus Franken gisteren. Hij vindt het rapport van de CEAS buitengewoon kritisch over politie en justitie. De statistiek die voorafging aan de stelling dat het geen toeval kon zijn dat B. betrokken was bij zoveel sterfgevallen, had volgens Franken buiten het dossier moeten blijven. Er was voor statistici onvoldoende informatie om juiste berekeningen te maken, aldus de raadsman. Ook hebben de opsporingsinstanties zich te snel exclusief op Lucia gericht.. Schietende jachthonden (1) Een groep jachthonden heeft een jager neergeschoten die een afgeschoten fazant wilde oprapen. Schietende jachthonden (2) De 37-jarige James Harris wilde de neergeschoten vogel ophalen en zette zijn geweer tegen een hekje.. Schietende jachthonden (3) Toen hij er overheen klom, stapten de jachthonden op het geweer dat vervolgens afging, aldus staatsbosbeheer van Iowa. De man werd geraakt in zijn been.

4 4 Nieuws Binnenland Broem-dag Opfriscursus voor ouderen in het verkeer Waar is de dode hoek? Om ervoor te zorgen dat Nederland door de vergrijzing niet helemaal in een file verandert, kunnen ouderen op auto-opfriscursus. Eigenlijk zou het verplicht moeten worden. Floor van Dijck BERKEL-ENSCHOT Nou keek u weer niet naast u. Jawel, ik had allang gezien dat er niets aan kwam. Weet u eigenlijk wel waar uw dode hoeken zijn? Rijadviseur Kleijngeld stapt uit de auto en loopt om de auto heen, tot Jan de Kok (65) hem niet meer in de spiegels ziet. Kijk, als ik hier zou fietsen, had u me mooi over het hoofd gezien. Grijs, grijzer, grijst: nu is 14 procent van de Nederlanders boven de zestig, in 2040 is dat 25 procent. En dat betekent veel ouderen in het verkeer. Dat jarenlange rijervaring niet garant staat voor goede rijprestaties blijkt uit cijfers van de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid. Ouderen hebben volgens SWOV een verhoogd overlijdensrisico in het verkeer. Het is de laatste decennia in een hoog tempo drukker geworden en veel regels zijn veranderd. Vandaar dat lokale afdelingen van Veilig Verkeer Nederland zogenoemde Broem-dagen (BReed overleg Ouderen En Mobiliteit) organiseren. Vijftigplussers kunnen op zo n dag hun rijvaardigheid opfrissen met een theorietest, een oog- en gehoortest en een ritje onder leiding van een examinator. We spelen de resultaten niet door aan de politie. DOLPH CANTRIJN Vrijblijvend Ongeveer zestig senioren kwamen gistermiddag bijeen voor de Broemdag in zalencentrum De Druiventros in Berkel-Enschot. Het is geheel vrijblijvend, we spelen de resultaten echt niet door aan de politie, verduidelijkt Dick Emmerink, die de cursus al jaren organiseert. Veertig jaar geleden waren er toch andere regels, er sluipen slechte gewoontes in. G. Kleijngeld is al jaren rijschoolhouder en voor vandaag ingehuurd als rij-adviseur. Hij rijdt met Jan de Kok. Het is géén examen, benadrukt hij. Maar De Kok krijgt wel commentaar op zijn rijstijl. De ervaring druipt er vanaf, vindt Kleijngeld. Hij adviseert De Kok om beter te kijken, ook als hij met groen licht een kruispunt oversteekt, want wie weet heeft kruisend verkeer net nog het gas ingetrapt bij oranje en drukt hem op het hart goed op de dode hoeken te letten. De Kok is blij met het advies. Ik vind mezelf slordig. Ik heb veel opgestoken. Kleijngeld rijdt al jaren op de Broem-dagen, en ziet een aantal veelvoorkomende problemen in de rijstijl van ouderen. Allereerst weten ze de dode hoek vaak niet te vinden. Dat is een onderdeel waar nu bij rijlessen op gehamerd wordt, maar waar vroeger geen aandacht voor was. Verder zie ik dat ze vaak te weinig afstand houden op de weg. Ten slotte zie je dat ouderen moeite hebben met het aanpassen van hun snelheid aan het overige verkeer. Vrouwen zijn vaak te voorzichtig. Mannen onoplettend. De Broem-dag wordt bewust laagdrempelig gehouden: voor een tientje krijgen de deelnemers koffie, koekjes en een hele middag training plus certificaat. De gemeente Tilburg draagt gul bij. Maar de mensen die het echt nodig hebben, zie je hier niet. Die durven niet, vertelt Emmerink. Eigenlijk zou het verplicht moeten worden, vindt Kleijngeld. Gevaar op de weg De dagen zijn leerzaam, maar soms ook teleurstellend. De rijadviseurs mogen geen rijbewijzen intrekken, maar als iemand een gevaar op de weg is, wordt dat wel verteld. Dat is een kleine tragedie voor meneer Burgerdijk (85). Zijn rijadviseur raadt hem sterk aan nooit meer achter het stuur te gaan zitten, voor ieders veiligheid. Meneer is nogal met de neus op de feiten gedrukt, licht Emmerink toe. Hij wil niet meer naar de gehoortest, alleen nog maar naar huis. Maar waar stond zijn auto ook alweer? 1 Rechtszaak Holleeder zocht naar moordenaar Merel van Leeuwen Willem Holleeder heeft na de moord op Willem Endstra op 17 mei 2004 getracht uit te zoeken wie er achter zat. Maar dat is me niet gelukt, vertelde Holleeder de rechtbank gisteren. Ik heb er heus werk van gemaakt, maar de mensen die ik toen heb gesproken, hadden er niets mee te maken. Volgens Holleeder moet het motief voor de moord worden gezocht in geldzaken. Ik heb de stellige indruk dat als ik daar had gelopen met Endstra, ik ook op de grond had gelegen. Inmiddels zitten vier mensen vast op verdenking van de liquidatie van de vastgoedhandelaar. Holleeder is officieel geen verdachte. Nadat de rechtbank Holleeder ruim drie dagen heeft ondervraagd over het dossier-endstra, was het gistermiddag de beurt aan het Openbaar Ministerie. Officier van justitie Saskia de Vries maakte van de gelegenheid gebruik om uit te vinden wat er is gebeurd met het nooit gevonden losgeld van de ontvoering van Freddy Heineken. Holleeder ontvoerde de biermagnaat in 1983 samen met zijn gabber Cor van Hout en nog drie anderen. In totaal werd 35 miljoen gulden betaald aan de ontvoerders. Daarvan is 8 miljoen gulden nooit teruggevonden. Holleeder zei geen idee te hebben waar het is gebleven. Ik heb dat geld niet. Hij vertelde dat hij in 1992 nadat hij zijn straf voor de ontvoering had uitgezeten, een afspraak wilde met Heineken. Hij wilde praten over hoe het moest als beide heren elkaar zouden tegenkomen in Amsterdam. Holleeder: Dat werd toen een gesprek met het beveiligingsbedrijf van Heineken. We hebben toen afgesproken dat we elkaar niet lastig zouden vallen. Aanklager Koos Plooij wilde weten of er geen financiële afspraken waren gemaakt, aangezien Heineken 8 miljoen kwijt was. Nee. Ik ben er van uitgegaan dat de zaak was afgedaan. Ik had mijn straf uitgezeten. Ik heb nooit het gevoel gehad dat ik de familie nog iets verschuldigd was en ik heb er nooit bij stilgestaan dat ik nog een claim zou kunnen krijgen, aldus Holleeder. Volgens het OM zijn de verdwenen miljoenen van Heineken geïnvesteerd in panden op de Wallen. Niet waar, aldus Holleeder. 1 Instrument laat effectiviteit beleid zien JEUGDMONITOR GEEFT BEELD VAN LEEFWIJZE JONGEREN De Jeugdmonitor geeft inzicht in de problemen van jongeren en maakt duidelijk of het kabinetsbeleid op dit terrein succesvol is. Dat zei minister voor Jeugd en Gezin André Rouvoet (ChristenUnie) gisteren tijdens de presentatie van de eerste Jeugdmonitor. De Jeugdmonitor is een digitale databank en geeft inzicht over hoe de jeugd ervoor staat op het gebied van onderwijs, gezondheid en welzijn, veiligheid en arbeid. Voorheen werd informatie over de jeugd vooral verzameld binnen aparte sectoren zoals onderwijs of jeugdzorg. In de databank worden al deze bestanden samengevoegd. Zo ontstaat een beeld over de leefwijze van jongeren van 0 tot en met 24 jaar. Rouvoet wil de Jeugdmonitor de komende jaren inzetten om zijn beleid te toetsen. Het instrument moet beleidsmakers laten zien wat de effecten zijn van het ingezette beleid.. As The World Turns Vanavond is op RTL8 de jubileumuitzending te zien van As The World Turns. De Amerikaanse soap bestaat een halve eeuw. Gemiddeld kijken dagelijks zevenhonderdduizend mensen. KORT Nog een vakantieganger in ziekenhuis München Eén van de 32 Nederlandse vakantiegangers die vorige week in een ziekenhuis in München belandden, ligt daar nog. Hij is niet fit genoeg om te reizen en moet nog minstens één nachtje blijven. De arts bepaalt vanochtend of de toerist weer sterk genoeg is om naar huis te gaan, meldt een woordvoerder van Mondial Assistance, dat de hulpverlening coördineert. De vakantiegangers waren vrijdag in twee bussen op weg naar huis vanuit Kroatië toen enkele tientallen passagiers last kregen van misselijkheid en Hiep Hiep Aad van Toor, Adriaan uit Bassie & Adriaan, is jarig. Hij wordt vandaag 65. Hoera. koorts. De hele groep werd naar een ziekenhuis in München gebracht. Circa zestig Nederlanders hebben daar overnacht. Zondagnacht lagen nog twee Nederlanders in het Duitse ziekenhuis. Een van hen kon gisterochtend weer naar huis. Elfhonderd huishoudens Amsterdam zonder stroom Ongeveer elfhonderd huishoudens in Amsterdam zaten gisteravond zonder stroom door een storing. Het ging om drie postcodegebieden rond de Kinkerstraat in Amsterdam-West. Leverancier Nuon verwachtte dat de situatie binnen twee tot tweeënhalf uur hersteld zou zijn. De oorzaak van de.. storing had te maken met een volt kabel. Volgens een woordvoerder van Nuon hebben dergelijke storingen vaak te maken met een kapotte zekering. Kraanmachinist bekneld door afgebroken giek Een kraanmachinist is gisteren in het havengebied van Vlissingen bekneld geraakt in zijn cabine. De giek van de kraan brak en kwam bovenop de cabine terecht. Het slachtoffer werd met verwondingen aan zijn schouder naar het ziekenhuis gebracht. Over de oorzaak van het ongeluk is nog niets bekend. Het slachtoffer bevond zich op acht meter hoogte.. Arme biggetjes Een botsing van een vrachtwagen tegen een boom heeft gisterochtend in de Achterhoek het leven gekost aan een aantal biggen. De dieren zaten in de aanhanger van de truck.

5 Binnenland Nieuws 5 Megakorting op ALLE bestemmingen! vluchten vanaf korting op je hotelboeking en WIN een Auping Superbox* *Kijk voor de actievoorwaarden op transavia.com Savanna Hulpverlener voor de rechter Ik heb het misbruik niet gezien Gezinsvoogd Mieke A. moest op basis van een huisbezoek van een uur per maand beslissen of Savanna een veilig thuis had. Gisteren stond ze in Den Haag terecht voor dood door schuld. Ana Karadarevic DEN HAAG Savanna slaat zichzelf op de handjes voor straf. Ze brult het uit als moeder naar haar kijkt. Savanna wil huilen maar de tranen komen niet. Een hulpverlener maakt zich zorgen: ze krijgt Savanna niet te zien omdat ze volgens de moeder altijd slaapt. Dit is een kleine greep uit een lange lijst meldingen van hulpverleners in het contactjournaal, waarin werd bijgehouden hoe het in het gezin De J. ging. Na dit te hebben voorgelezen, zegt de rechter tegen gezinsvoogd Mieke A.: En dat was het moment waarop u in het gezin kwam. De rechter wil weten waarom Mieke A. (49) niet ingreep in het gezin De J. ondanks alle signalen. Dit is van belang voor de vraag of de gezinsvoogd verantwoordelijk is voor de dood van de 3-jarige Savanna in Zij stikte in een washandje dat moeder Sonja in haar mond had gepropt om haar stil te krijgen. A. moest rekening houden met verschillende belangen en afwegingen. Haar voorgangster had besloten om de ondertoezichtstelling van het gezin na een half jaar te beëindigen. Ik neem aan dat dat een weloverwogen beslissing was. A. vertelt dat haar leidraad de wet is, waarin staat dat jeugdhulpverleners kinderen zo lang mogelijk thuis moeten proberen te houden. Ik moet ouders de kans geven om hun gedrag te verbeteren. Terwijl zij vertelt over haar werk ontspant de gezinsvoogd. Aan het begin van de zitting maandagochtend zit ze er gespannen bij. Mieke A., haar zwart met grijze kleding kleurt bij het Besparing in geld moet zichtbaar zijn ELEKTRISCHE APPARATUUR MOET DUIDELIJKER GELABELD Elektrische apparatuur moet labels krijgen waarop duidelijk staat hoeveel geld het energiegebruik per jaar kost. Momenteel is elektrische apparatuur al verplicht uitgerust met energielabels, maar die zouden voor consumenten onleesbaar zijn. PvdA- Kamerlid Diederik Samsom wil de huidige onduidelijke energielabels vervangen door labels die in plaats van het verbruik in kilowattuur de besparing in geld vermelden. HH. Echt mannenwerk (1) Ruim zeven op de tien Nederlanders vinden dat meer vrouwen een mannenberoep zouden moeten uitoefenen. donkere haar met grijze vegen, richt het hoofd vaak omlaag. Wanneer de rechter vertelt over de mishandelingen die Savanna te verduren kreeg, sluit ze de ogen en trekt haar schouders hoog op. Naarmate de dag vordert, zakken de schouders. Ik moet ouders de kans geven om hun gedrag te verbeteren Mieke A. zit rechtop met de rechterschouder losjes over de bank waarop ze zit. Ze vertelt over de moeilijkheden waar ze tegenaan loopt in haar werk. Alle rapportages waar steeds meer tijd in gaat zitten, de hoge werkdruk, het personeelstekort. Door dit alles vond ik het moeilijk om mijn werk optimaal te doen. Toen ze het gezin De J. in 2003 onder haar hoede kreeg, had Mieke A. er. KORT Zeven wietplantages in woonwagenkamp opgerold Bij een politie-inval op een woonwagenkamp in Hilversum zijn gisteren zeven wietplantages met in totaal planten ontdekt. Op het kamp De Egelshoek staan veertig tot vijftig wagens. De actie is volgens de politie rustig verlopen. De apparatuur en de planten zijn in beslag genomen en vernietigd. Op twee lokaties werden materialen aangetroffen voor het opzetten van een kwekerij. Met acht elektriciteitsmeters en zes gasmeters bleek gesjoemeld. In vijf gevallen was volgens de politie duidelijk sprake van Echt mannenwerk (2) Dat blijkt uit een onderzoek van Maurice de Hond in opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. al 19. Haar werkdruk was aan de hoge kant, zegt ze zelf. Mieke A. werkte 27 uur per week. Collega s die 40 uur werkten, waren verantwoordelijk voor 24 gezinnen. Ze kwam een uur per maand op huisbezoek bij het gezin de J. in Alphen aan den Rijn. Mieke A. zag niet dat het misging, ondanks dertig jaar ervaring. Geconfronteerd met de verhalen van andere hulpverleners over mishandeling van Savanna door haar moeder, zegt ze: Ik heb gekeken, maar het misbruik niet gezien. Tot gisteren wist Mieke A. niet dat de moeder van Savanna de voogdij over twee kinderen uit een eerdere relatie kwijtraakte omdat ze hen mishandelde. Zij dacht dat de ex-man van Sonja de J. de kinderen mishandelde. Maar het blijkt Sonja te zijn die haar zoontje vastbond met een riem. Waardoor hij, pas zes weken oud, al uit huis werd geplaatst. Ik krijg het er koud van als ik dit hoor, zegt Mieke A., terwijl ze onbewust de schouders weer optrekt. 1 diefstal van energie en zal leverancier Nuon aangifte doen. De bewoners van het woonwagenkamp werden met een flyer geïnformeerd over het doel van het onderzoek. Deel Gronings flatgebouw ontruimd na brand In een flatgebouw in Groningen heeft gisterochtend een korte maar hevige brand gewoed. Niemand raakte gewond, meldt een woordvoerder van de brandweer. Eén appartement, op de derde verdieping, is uitgebrand en dertien hebben roet- en waterschade. Een onbekend aantal mensen moest worden geëvacueerd. Een half uur na de eerste melding was de brand onder Verbod voor extreemrechts Geen protestmars in Slotervaart Novum De extreemrechtse Nationalistische Volksbeweging (NVB) mag niet demonstreren in het Amsterdamse stadsdeel Slotervaart. Dat heeft burgemeester Job Cohen bepaald. Het is al onrustig genoeg geweest in Slotervaart. We willen het stadsdeel nu ontzien, zegt een woordvoerder. De demonstratie, gepland op 24 november, mag wel doorgaan in een ander deel van de stad. De betogers keren zich tegen het multicultureel geweld dat het stadsdeel de afgelopen weken zou hebben geteisterd. Volgens een woordvoerder gaat de demonstratie toch door, al is nog niet duidelijk langs welke route de demonstranten lopen. Slotervaart was de laatste weken in het nieuws, nadat een 16-jarige scholier door een klasgenoot werd doodgestoken. Enkele dagen later werd de psychiatrisch patiënt Bilal B. door de politie doodgeschoten. Sindsdien werden bijna elke avond auto s in brand gestoken in Amsterdam. 1. controle. Een aantal mensen kan mogelijk niet terug naar de woning. Deze gedupeerden zijn opgevangen in het politiebureau. Indien nodig wordt vervangende woonruimte gezocht. Te weinig aandacht aan asielbeleid Antillen Nederland schenkt te weinig aandacht aan het vreemdelingenbeleid op de Antillen. Dit stelden D66-fractievoorzitter Alexander Pechtold en jurist Jacco Snoeijer gisteren in een opiniestuk in NRC Handelsblad. De fractievoorzitters van de Tweede Kamer brengen op dit moment een werkbezoek aan de Antillen.. Echt mannenwerk (3) Liefst 68 procent vindt dat vrouwen net zo geschikt zijn voor traditionele mannenberoepen als mannen. 25 procent vindt dat de kwaliteit van het werk toeneemt met vrouwen op de werkvloer.

6 6 Nieuws Binnenland Ze schreeuwen, drinken, roken en vechten Amsterdam is bezopen Britten Britse toeristen vormen een grote inkomstenbron voor Amsterdam, maar er zijn groepen die voor flinke overlast zorgen. Ze kennen geen grenzen. Hier in Amsterdam mogen we alles doen wat we maar willen. Ondertussen treffen ondernemers maatregelen. We zijn hier gewoon om lol te hebben en feest te vieren, zegt Steve Johnson. De 18- jarige Engelsman uit Birmingham staat op de hoek van de Warmoesstraat en de Zeedijk met een joint in zijn rechterhand. Zijn ogen dwalen af naar twee jonge vrouwen die in minirok en op hoge naaldhakken voorbij lopen. Het is aan het einde van zaterdagmiddag en de avond is nog jong. Steve is met zijn vrienden Dave, Harry, Jim en Mark voor een kort weekend in Amsterdam. Het vijftal ziet er uit als een typische groep male vertical drinkers (mvd s): gemillimeterd haar, gouden kettingen, oorbellen, voetbalshirts, trainingsbroeken en witte sportschoenen. Met goedkope tickets vlogen ze naar Amsterdam. Voor tien pond per persoon met Easyjet. Goedkopere tickets konden we niet krijgen, benadrukt Steve. De gezichten van de jongens zien lijkbleek. In één dag hebben ze wel tien coffeeshops van binnen gezien. Steve: Het liefst roken we wiet en drinken we bier tegelijk. Maar in de coffeeshops kan dat niet. Daarom staan we nu op straat. Naast Steve staat Dave (18), een twee meter lange bonenstaak. In zijn rechterhand houdt hij een blik bier van een halve liter vast, tussen zijn lippen hangt een dikke joint. Dave inhaleert diep, houdt de rook in en laat deze langzaam uit zijn mond komen. Hij pakt de joint weg en stuurt met zijn rechterarm het blikje bier naar zijn mond. Die drinkt hij helemaal leeg. Ik kan wel tegen een stootje hoor! Intussen fietsen er twee politieagenten voorbij. Een van hen werpt een blik op de Engelse jongens maar fietst rustig door. Zijn collega kijkt de andere kant uit. Als de agenten uit het zicht zijn, zegt Steve: Hier in Amsterdam mogen we alles doen wat we maar willen. Vorig jaar was twintig procent van de 4,7 miljoen toeristen in de hoofdstad van Britse afkomst. Ze vormen een onmisbare inkomstenbron voor de Amsterdamse toeristenindustrie. Het aantal Britse toeristen is nog nooit zo groot geweest. Dat komt onder andere door de prijsvechters in de luchtvaart. Braken aan de bar De Britse bezoekers die overlast veroorzaken, komen vaak met groepen van vijf of meer mannen naar Amsterdam. Ze worden ook wel male vertical drinkers genoemd omdat ze man zijn, veel alcohol drinken en daarbij rechtop zouden staan. Ook komen er veel om hun vrijgezellenfeest te houden. Het merendeel van de mvd s is jonger dan dertig jaar, lager opgeleid en heeft weinig geld te besteden op vakantie. De budgetaccommodaties in Amsterdam hebben weinig redenen tot klagen: vorig jaar steeg het aantal overnachtingen met 15 procent. Steve en zijn vrienden zijn niet in Amsterdam vanwege een vrijgezellenfeest. Trouwen? Daar moeten we nog niet aan denken, zegt Steve. Wel verblijven ze voor dertig euro per persoon per nacht in een goedkoop budgethotel aan de Leidsekade. Als het laatste jointje opgerookt is, loopt het groepje de Warmoesstraat in. Uit het eerste café tettert het lawaai van een Engelse voetbalwedstrijd. Het geluid trekt de jongens als magneten naar binnen. Steve: Vanavond speelt Manchester United tegen Wigan Athletic. Geconcentreerde zombies Aan de bar bestellen de jongens vijf halve liters bier. Steve beweert dat dit glas zijn negende vandaag is, de anderen hebben nog meer gedronken. Als geconcentreerde zombies bekijken de vrienden de wedstrijd op een groot scherm. In de eerste helft presteren ze het om vijftien grote glazen bier te drinken. In de rust stapt de lange Dave van zijn kruk. Wankel loopt hij in de richting van de toiletten. Na vijf stappen botst hij tegen een tafelpoot. Hij valt voorover en braakt de vloer helemaal onder. Een van de bardames loopt naar Dave om de zure derrie op te ruimen. Steve en de anderen komen niet meer bij van het lachen. Britse groepjes kunnen voor veel overlast zorgen. Ze schreeuwen, drinken, roken, vechten en snuiven zelfs. Het begint meestal met een practical joke en eindigt vaak in een uit de hand gelopen situatie. Dat ondervond Raoul Serrée. Hij organiseert wandelingen voor toeristen waarin hij als soldaat verkleed over de Wallen loopt. Als ik in mijn kostuum over de Wallen loop, trek ik altijd de aandacht van Engelsen. Ze komen bij me staan, schreeuwen tegen me en pakken me vast. Hellebaard Vooral het vastpakken is gevaarlijk, want Serrée heeft altijd een hellebaard (een hakbijl die aan een lange stok vast zit) bij zich. Vorig jaar werd ik door een Engelsman bij mijn schouders vastgepakt. Ik schrok en mijn hellebaard schoot naar achteren. Hij kreeg hem bijna in zijn gezicht. Vanwege het incident moest Serrée zijn wapenvergunning inleveren. Drie jaar daarvoor had hij al besloten om s avonds niet meer met groepen over de Wallen te toeren. Als ik overdag gestoord wordt, dan kan ik mijn verhaal nog onderbreken, maar s avonds zijn die Engelsen niet te houden. Ik loop eigenlijk liever niet meer verkleed rond. Ook Jim Zielinski, general manager van hotelketen The Bulldog, is de overlast al een tijd zat. Mijn vrouwelijke werknemers aan de receptie wilden niet meer s avonds werken. Soms moesten ze wel vijf keer op een avond Vuurhaarden Californië nemen af Wind maakt bosbranden Californië onbeheersbaar Bosbranden in Californië woeden voort Bosbranden verdrijven ook Hollywoodsterren Bosbranden belemmeren opnamen serie 24 Bosbranden blijven Californië teisteren Wind is gaan liggen in Californië DePers.nl is snel, overzichtelijk en actueel met meer dan 200 nieuwsbronnen op één scherm. Het laatste nieuws wordt als eerste aangevuld, waar het ook vandaan komt. Altijd met video s, nieuwe links en updates. Mogelijkheid tot samen discussiëren, je eigen pagina maken. DePers.nl is het ideale startpunt om de laatste gebeurtenissen te volgen, 24 uur per dag Miljoen mensen vluchten voor branden

7 Binnenland Nieuws 7 spuugzat Zittende mvd s in Amsterdam in actie. LEO VAN DER NOORT/HOLLANDSE HOOGTE braaksel opruimen. Daarnaast waren de Engelse groepen hem te luidruchtig, dominant en baldadig. Pas als ik mijn hostel verbouw tot een rubberen, roestvrijstalen zaak met hogedrukspuiten op de gang, ben ik er tegen opgewassen. Sinds vijf jaar hanteert Zielinski een streng toelatingsbeleid. Groepen krijgen een aparte waarin The Bulldog onder meer vraagt of het om een vrijgezellenfeest gaat. Ook maakt het voor Zielinksi uit of het mannen of vrouwen zijn. Een leuke groep vrijgezelle Britse vrouwen met pruiken op hebben we liever dan een groep kale mannen die om een uur s middags al loopt te kotsen. Incidenten met mvd s komen bij hem nauwelijks meer voor. Kemal Rijken Niets mis met lol maken Het Amsterdamse stadsdeel Centrum geeft aan dat ze deze groep Britten met hulp van de politie aanpakt. Ook probeert het stadsdeel meer dure hotels te creëren om zo hoger opgeleide en in cultuur geïnteresseerde Britten aan te trekken. Volgens een woordvoerder van het stadsdeel is het probleem verder moeilijk op te lossen. We weten dat deze male vertical drinkers overlast veroorzaken, maar we kunnen ze niet weigeren. Amsterdam is niet de enige stad die dit soort Britten aantrekt. Volgens het stadsdeel Centrum zou het in Praag allemaal veel erger zijn. Tickets naar Oost-Europese steden worden steeds goedkoper en omdat alcohol daar veel minder kost, vliegen ze vaker naar bijvoorbeeld Praag. We hopen dat Amsterdam daardoor minder populair wordt. De Amsterdam Tourist and Conference Board (ATCB) verklaart dat ze niets tegen deze Britten kan doen, maar dat ze de ondernemers die zelf maatregelen treffen, steunt. En als het probleem écht uit de hand loopt, wil de ATCB met de Britse overheid samenwerken om de situatie op te lossen. Ze denkt daarbij aan een publiekscampagne. De Britse ambassade in Den Haag is niet onder de indruk van de problemen met Britse toeristen. Een woordvoerder laat weten dat jonge Britten die naar het vaste land gaan er gewoon voor kiezen om te feesten. Het zijn mensen die de hele week hard werken en in het weekend lol willen maken. Daar is toch niets mis mee? Geen probleem Volgens de ambassade zijn er relatief weinig Britse toeristen die in Nederland in de problemen raken. Van de twee miljoen landgenoten die vorig jaar in Nederland waren, kwamen er maar 240 met problemen naar onze ambassade en ons consulaat. De Amsterdammers zouden zelf de grootste problemen veroorzaken. De Britse woordvoerder: Soms maken mensen een probleem over iets wat helemaal geen probleem is. De Nederlandse media overdrijven de zaak ook heel erg. Wij zeggen: you don t have to mend the machine before it s broken. Vanwege het braken van Dave wordt het vijftal dringend verzocht het café te verlaten. Steve gaat als laatste de straat op. Voordat hij de deur uit is, schreeuwt hij kut! naar een barvrouw. De vijf jongens lopen door de Warmoesstraat. Tegen het hek van een brug staan fietsen. Het oog van Steve valt op een zwarte omafiets die niet aan het hek vast gemaakt is. Hé Harry, kun je me een handje helpen? Steve en Harry pakken de fiets, tillen hem over het hek en laten hem los. Plons! Intussen loopt een groep van acht Engelse mannen voorbij. Bij het zien van de actie juichen ze luidkeels in koor: England! England! England! 1 Vreemdeling in Den Haag Peter Middendorp is schrijver/journalist en doet voor De Pers dagelijks verslag van zijn belevenissen in Den Haag. T Martijn oen het koningshuis vernam dat er foto s van Amalia waren geplaatst op de site van Martijn, de vereniging die zich inspant voor de acceptatie van ouderen-kind-relaties, reageerde het niet luchtig. Onder het dreigement van een kort geding verwijderde Martijn de foto s, maar nog was het koningshuis niet tevreden. Het verdenkt Martijn zich op een geheim deel van de site aan de blozende wangen van Amalia te blijven verlustigen. Nieuwe dreigementen volgden, de vereniging moet bloeden. Er is overtuigingskracht nodig om pedofilie te verdedigen. Martijn beschikt daar niet over. Op de openingspagina van de site staan ongelukkige citaten. Ghandi: Eerst negeren ze je, dan lachen ze je uit, dan bestrijden ze je, en uiteindelijk win je. Hitler: De staat moet het kind als het meest waardevolle verklaren. Wanneer burgers denken dat de overheid zich inzet voor het welzijn van het kind zal het elke inperking van zijn vrijheid vrolijk accepteren. Op het forum toont de gemiddelde Martijn-pedofiel zich een brave ziel, treurig overgeleverd aan zijn voorkeuren. Je ziet hem achter een beeldscherm zitten, in een spaarzaam verlichte kamer. Hij durft niet veel op het internet, moet het doen met een foto van de blote buik van een jongetje dat ondersteboven aan een klimrek hangt. Een man om zachtjes naar beneden te roepen, toe te voegen dat alles wel goed zal komen, wat natuurlijk niet zo is. Het koningshuis heeft de leden van Martijn bang gemaakt. Zwaar weer op komst, schrijft iemand. Een ander: Ons bestaan wordt nu echt bedreigd. DHN wordt verweten dat hij de foto s op de site heeft gezet, maar uit zijn verdediging blijkt dat de liefde voor het koningshuis zich van alle mensen meester kan maken, met alle soorten geaardheid: Op het forum toont de gemiddelde Martijn-pedofiel zich een brave ziel Met een hart dat pronkt van koningsgezindheid zeg ik: ik heb de foto s geplaatst. Niet omdat ik er seksueel opgewonden van word (een portretfoto!!), maar uit puur enthousiasme over ons koningshuis en de kleine prinses. Ik vind haar een bijzonder kind, haar trekken hebben iets van koningin Emma, haar hele doen en laten verraden nu al iets koninklijks. De Oranjes zouden zich meer van zulke onderdanen moeten wensen. 1 Balkenende Lagere straf bedreiger JPB Novum Een 41-jarige Amsterdammer is in hoger beroep veroordeeld tot zes maanden cel, waarvan vier voorwaardelijk, voor bedreiging van premier Jan Peter Balkenende. Het hof in Amsterdam verlaagde daarmee de eerdere uitspraak van de rechtbank. Die veroordeelde Jeroen de K. in februari tot 118 dagen, ongeveer vier maanden cel. Daardoor heeft hij zo n twee maanden langer vastgezeten dan het hof uiteindelijk rechtvaardig achtte. De man schreef in oktober vorig jaar in aanloop naar de verkiezingen op zijn website verkiezingen.nl dat liquidatie van Balkenende dreigde. Hoewel eigenrichting afgekeurd moet worden, is de standrechtelijke executie van Jan Peter Balkenende misschien wel de verstandigste beslissing, stond er te lezen. Hoe anders kan voorkomen worden dat Balkenende na de verkiezingen van 22 november 2006 zich voldoende gesteund voelt om de volgende 650 duizend Irakezen te endlösen. 1.. Huidige situatie leidt tot levensgevaarlijke situaties VERKEERSBORD AANPASSEN VOOR KLEURENBLINDEN Verkeersborden en signalen moeten worden aangepast voor kleurenblinden. Volgens het kenniscentrum voor verkeer, vervoer en infrastructuur Crow leveren de borden levensgevaarlijke situaties op. Crow wil richtlijnen opstellen om de borden en signalen duidelijk zichtbaar te maken voor kleurenblinden. De oplossing zou vaak eenvoudig zijn en bovendien zelden kostbaar. Kleurenblinden kunnen de kleur rood niet. Samen ontbijten (1) Bijna een half miljoen kinderen ontbijten vanaf gisterochtend een week lang samen. Ze doen mee aan het Nationale Schoolontbijt. onderscheiden van zwart, legt directeur van adviesbureau Blind Color, Meinard Noothoven van Goor, uit. Zo gaat het rode kruis in matrixborden boven de snelweg voor mij niet aan. Ledlampjes zouden wel zichtbaar zijn. Ook zouden stoplichten consequent aan de bovenkant rood en beneden groen moeten zijn. Noothoven van Goor botste tijdens zijn dienstplicht bijna tegen een straaljager, omdat dit op de startbaan andersom was. HH Samen ontbijten (2) Tweeduizend scholen doen mee in een poging kinderen en ouders op het belang van een goed ontbijt te wijzen.. Eerder drie jaar geëist HOGER BEROEP VAN START VERDACHTE SCHIPHOLBRAND De rechtszaak tegen de 25-jarige Libiër die wordt verdacht van brandstichting in het cellencomplex op Schiphol-Oost wordt vandaag voortgezet in hoger beroep. De man werd in juni door de rechtbank in Haarlem veroordeeld tot drie jaar cel. De zaak dient voor het gerechtshof in Amsterdam. Bij de Schipholbrand, twee jaar geleden, kwamen elf gevangenen om het leven. De brand ontstond waarschijnlijk door een sigaret die door de verdachte, Ahmed al-j., was weggeschoten. Al-J. schoot de nog brandende peuk naar het voeteneinde van zijn bed. Daar lagen een laken en een rol wc-papier, die vlam vatten. Bewakers bevrijdden hem uit zijn cel. Bij de brand raakte hij ernstig gewond. Deze maand maakte de Hoge Raad bekend geen opdracht te geven om de oud-ministers van Justitie Piet Hein Donner en voor Vreemdelingenzaken Rita Verdonk te vervolgen voor de Schipholbrand.. Honger De meeste Nederlanders verhongeren liever dan dat ze een medemens eten als ze na een vliegtuigongeluk op een onbewoond eiland stranden. Dat blijkt uit een onderzoek onder 500 Nederlanders.

8 8 Nieuws Binnenland Proces tegen Hell s Angels van start Groep criminelen of gezelligheidsvereniging? Vormen de Amsterdamse Hell s Angels nou een criminele organisatie of niet? Ja, vindt Justitie, maar de 22 ideale schoonzonen met een passie voor motorfietsen - inclusief voormalig leider Big Willem, hierboven bij de rechtbank - zien dat zelf toch anders. Gisteren begon het proces. De uitspraak? In december. 1 FOTO: EVERT ELZINGA Borstkankeronderzoek Kort geding van zeventigplussers Screen oudere vrouw op kanker De Haagse rechtbank beslist vandaag of vrouwen ouder dan 70 recht hebben op borstkankeronderzoek. Deskundige Cock van de Velde vindt van wel, aangezien oudere vrouwen veel vaker borstkanker krijgen dan jongere. Ana Karadarevic De helft van alle borstkankerpatiënten is 65+. Jaarlijks overlijden honderden van hen aan de ziekte. Toch komen alleen vrouwen tussen de 50 en 75 jaar in aanmerking voor preventief borstkankeronderzoek. In 1998 besloot de regering een maximumleeftijd in te stellen omdat onduidelijk is of er risico s zijn verbonden aan screening op hoge leeftijd. Drie vrouwen van boven de 80 vinden dat discriminatie. Namens hen spande het Proefprocessenfonds Clara Wichmann een rechtszaak aan tegen de staat, om het recht op borstkankeronderzoek af te dwingen. Vandaag is de uitspraak. Vrouwen boven de 70 jaar moeten recht hebben op borstkankeronderzoek, vindt de Leidse chirurg en onderzoeker Cock van de Velde. Biologisch gezien is het nuttig om hen te screenen omdat de ziekte veel meer voorkomt onder oudere vrouwen. Borstkanker gedraagt zich bij oudere vrouwen vaker goedaardig en minder agressief. Medicijnen tegen kanker kunnen vervelende bijwerkingen hebben in combinatie met andere medicijnen die oudere vrouwen slikken. Bovendien maakt hun lichaam na de menopauze minder hormonen aan waardoor hormonale therapie weinig uithaalt. Door dit alles hebben oudere vrouwen baat bij andere behandelmethoden dan jongere vrouwen. De komende jaren gaat Van de Velde met zes andere wetenschappers onderzoek doen naar individuele behandelplannen. Eerder onderzoek naar borstkanker dat Van de Velde heeft uitgevoerd, heeft grote bestanden met gegevens over patiënten opgeleverd. Door patiëntgegevens te koppelen aan informatie over tumoren en het te analyseren en verwerken in algoritmen, kunnen uiteindelijk specifieke behandelplannen worden opgesteld. Van de Velde vindt dat alle vrouwen, jong en oud, recht hebben op het meest optimale behandelplan. Maar over screening op borstkanker onder jongere vrouwen is hij minder enthousiast. Hij wijst op Amerikaans onderzoek naar de zin van preventief onderzoek onder vrouwen jonger dan 50, dat jaren geleden plaatsvond. Een commissie onder leiding van een vrouwelijke wetenschapper concludeerde voorzichtig dat het weinig zin had omdat het veel minder voorkomt onder jongere vrouwen. Het feit dat jongere vrouwen met borstkanker veel meer aandacht krijgen van de media, wijt hij aan hun grotere mondigheid. Het idee dat oudere vrouwen nu eenmaal minder jaren voor de boeg hebben en dus minder snel zullen kiezen voor een behandeling, wijst hij af. Voor sommigen gaat dat op, maar niet voor allemaal. Een fitte vrouw van 70 kan tegenwoordig nog makkelijk 25 jaar leven. 1 Mobiliteit Eurlings zoekt wondermiddel Randstad is dé probleemzone Waar vrouwen klagen over sinaasappelhuid en probleemzones, kampt bestuurlijk Nederland met een heel ander probleemgebied. Heeft verkeersminister Eurlings een nieuw wondermiddel tegen het infarct van de Randstad te pakken? Marcia Nieuwenhuis DEN HAAG Gooi de termen Randstad en conferentie in de zoekmachine Google en er verschijnen hits op je beeldscherm. Sinds gisteren is Nederland weer een conferentie rijker. De Randstad Urgent Conferentie wel te verstaan. In de Ridderzaal warmde tal van bestuurders zich op voor een conferentie die een verkeersinfarct in West-Nederland moet voorkomen. Veertig bestuurders zetten hun krabbel voor de uitvoering van het kabinetsprogramma Randstad. Doel: de Randstad aan de top brengen als duurzame, economisch sterke regio. Verkeersminister Eurlings maakt bestuurlijke duo s verantwoordelijk voor het oplossen van een knelpunt (zie onderstaand kader). Hoogleraar Innovatiemanagement Guus Berkhout van de TU Delft plaatst kanttekeningen bij het plan van de CDA-bewindsman. Er zijn net als bij andere belangrijke maatschappelijke problemen geen goede afspraken gemaakt over wie wat regelt. Dat komt doordat we over elk onderwerp een competentiestrijd aangaan zonder na te denken over wat de beste oplossing is. Als we ongenuanceerd duo s vormen, ziet het er niet bepaald rooskleurig uit. Berkhout wil duidelijke afspraken of problemen landelijk, provinciaal of lokaal moeten worden opgelost. Het is een typisch verouderde ambtenarenoplossing om te denken dat je met schaalvergroting alles oplost. Jouke de Vries, hoogleraar bestuurskunde aan de Campus Den Haag van de Universiteit Leiden vindt het wél een moedige poging van Eurlings. In Nederland zijn zo veel bestuurlijke actoren. Dat hij twee bestuurders verantwoordelijk maakt, vind ik wel een goede. Maar of het werkt, daar durft De Vries zijn hand nog niet voor in het vuur te steken. Ik denk dat de sociale grenzen van de groei in zicht zijn. Steeds meer mensen maken gebruik van de auto. Ik woon in Leiden en werk in Den Haag en zodra het economisch beter gaat, merk je dat op de weg. Er hoeft maar iets te gebeuren of onmiddellijk staat alles vast. Vast staat ook dat het aantal resultaten bij de zoektermen Randstad en conferentie tijdens Balkenende IV alleen maar verder zal toenemen. De Randstad Urgent Conferentie wordt een jaarlijks terugkerend fenomeen. Daarnaast komt het kabinet in juli 2008 met een visie op de Randstad in Saillant detail: de woorden rapport en Randstad zijn nu al goed voor hits. 1 Ambassadeurs voor de Randstad Nieuwste wapen in de strijd tegen hét Nederlandse mobiliteitsprobleem is het kabinetsprogramma Randstad Urgent. Het programma van minister van Verkeer Camiel Eurlings moet voorkomen dat de Randstad verder dichtslibt. De CDAbewindsman heeft hiervoor de hulp ingeroepen van de ministers Cramer, Van der Hoeven, Verburg en Plasterk, staatssecretaris Huizinga, gedeputeerden en wethouders. Volgens de minister ondervindt de besluitvorming hinder van bestuurlijke drukte. Besluitvorming zou te lang op zich laten wachten. Daarom zijn in september bestuurlijke duo s gevormd van kabinetsleden en lokale bestuurders. Zo gaat coördinerend minister Eurlings zelf samen met de Amsterdamse loco-burgemeester Lodewijk Asscher kijken hoe de luchthavens van Schiphol en Lelystad hun internationale concurrentiepositie kunnen versterken. Projectambassadeurs moeten op hun beurt erop toezien of de plannen ook worden uitgevoerd. Mensen als Bernard Wientjes (VNO/ NCW), Elco Brinkman (Bouwend Nederland) en Ellen Verkoelen (Milieufederatie Zuid-Holland) houden toezicht op de 33 projecten. Enkele daarvan zijn extra rijstroken op de A12, de start van landaanwinning tweede Maasvlakte, een beter verkeers- en vervoersnetwerk in de regio Utrecht en een betere bereikbaarheid van Rotterdam door aanpassingen aan de A15. Er worden nogal wat congressen, seminars en events georganiseerd. Om er zeker van te zijn dat u de meest inspirerende bezoekt, gaat u naar mt.nl. Daar vindt u een overzicht van alle relevante congressen en kunt u uw mening over een congres, de spreker(s) of de locatie met collega-managers delen. ALTIJD EEN MENING.. Verbod Kanaleneiland twee weken van kracht VIJF AANHOUDINGEN NA SAMENSCHOLINGSVERBOD Sinds het samenscholingsverbod in de Utrechtse wijk Kanaleneiland twee weken geleden van kracht werd, zijn vijf personen aangehouden. Ze stonden op een lijst van overlast veroorzakende jeugd. Sinds 15 oktober mogen tachtig jongeren die in Kanaleneiland voor overlast zorgen niet in groepjes van meer dan vijf personen bij elkaar staan. Het samenscholingsverbod in de wijk geldt in het bijzonder voor deze groep. De overlast en criminaliteit van jongeren in het gebied liepen volgens de gemeente de spuigaten uit. Bij de eerste overtreding wordt een boete van tweehonderd euro of een werkstraf van minstens vijftien uur opgelegd. Bij volgende overtredingen worden zwaardere straffen ingezet. Twee van de vijf jongeren hebben een taakstraf van vijftien uur geaccepteerd. De andere drie kwamen niet opdagen bij het OM en kunnen een dagvaarding tegemoet zien... Kat gevangen Een kat die de afgelopen week geregeld de A28 overstak, is gevangen. Het dier hield zich schuil in de middenberm van de snelweg, meldt de politie. Het gaat om een verwilderde kat... Eén gewonde SCHOOLBUS AANGEREDEN Een bus met schoolkinderen is gisterochtend in het Overijsselse Laag Zuthem aangereden door een vrachtwagen. Een leerkracht raakte daarbij lichtgewond. De vrachtauto reed op de N35 door nog onbekende oorzaak achterop de bus. Daarin zaten 28 schoolkinderen van 15 en 16 jaar van een school uit Raalte met drie docenten. De chauffeur van de vrachtwagen raakte bekneld, maar bleek niet gewond te zijn... DePers.nl Voor actualiteiten kijk je op de snelste nieuwssite van Nederland:

9 Buitenland Nieuws 9 Saoedi-Arabië Nu opeens tegen terrorisme Uitspraak koning irriteert Britten Westerse landen moeten meer doen tegen internationaal terrorisme, zei de Saoedische koning Abdullah in een interview met de BBC. Redactie buitenland Volgens de Saoedische koning faalt de internationale gemeenschap de diverse inlichtingendiensten effectief te laten samenwerken en informatie te laten uitwisselen. Abdullah sprak aan de vooravond van zijn staatsbezoek aan Groot-Brittannië dat gisteren begon, het eerste officiële bezoek van een Saoedische koning aan Londen in twintig jaar. De uitspraken van de koning hebben in Groot-Brittannië op zijn zachtst tot opgetrokken wenkbrauwen geleid. Toegegeven: bij het noemen van het woord Saoedi-Arabië krijg je daar al snel scheve gezichten. Ten eerste is er het corruptieschandaal in de Brits-Saoedische al-yamamah wapendeal. Volgens verschillende Britse nieuwsbronnen heeft de Britse wapenproducent BAE Systems tientallen miljoenen aan steekpenningen betaald aan een Saoedische prins. De abominabele Saoedische reputatie op het gebied van mensenrechten irriteert ook veel Britten, die vinden dat hun regering Riyad daarop veel strenger moet aanspreken. Ten slotte is er nog het belangrijke feit dat Saoedi-Arabië één van de grootste exporteurs is van jihadisten. Osama bin Laden, om er maar eentje te noemen. Veertien van de negentien kapers die de aanslagen op 9/11 pleegden, hadden de Saoedische nationaliteit. Van de in totaal 227 gezochte Al-Qaidaterroristen zijn zeker 49 Saoedi s. Volgens schattingen bestaat het merendeel van de jihadstrijders in Irak uit Saoedi s. Het rabiaat anti-westerse, antisemitische en gewelddadige gedachtegoed van Al- Qaida is veelal van Saoedische makelij, met reden. De door het machtige koningshuis enige toegestane godsdienst is de wahabitische stroming van de islam, een ultrapuriteinse en intolerante versie van de godsdienst die in de duizenden moskeeën in het land wordt verkondigd. Als gevolg van het zeer beperkte curriculum hebben Saoedische onderwijsinstellingen de afgelopen decennia voornamelijk mannen voortgebracht die bedreven zijn in een extremistische islam. Riyad heeft zijn intolerante islam wereldwijd verspreid door overal de bouw van op wahabitische leest geschoeide moskeeën en koranscholen te sponsoren. Saoedi-Arabië was één van de twee landen die het talibanbewind in Afghanistan officieel erkende, ook tijdens de Amerikaans geleide inval in dat land. En ga zo maar door. Dit alles kon vanzelfsprekend alleen met de goedkeuring van het Saoedische koningshuis. En dan vindt koning Abdullah dat de internationale gemeenschap te weinig doet tegen moslimterrorisme? Dat komt alleen omdat het door de Saoedi s zelf gecreëerde monster zijn pijlen nu ook op zijn meester richt en het met het Westen heulende Saoedische koningshuis bedreigt. 1 Argentinië First Lady wint verkiezingen Populair bij de armen, niet bij de middenklasse Cristina, ook populair bij jonge kiezers. REUTERS Dat Argentinië massaal stemde voor de flamboyante Cristina Kirchner was geen verrassing. Door haar monsterscore van 44 procent komt er geen tweede ronde. Niet iedereen is daar gelukkig mee. An Baccaert BUENOS AIRES Ze is meer looks dan inhoud. Romi Friske mag haar nieuwe presidente nu al niet. Friske runt ruim twintig jaar een kapsalon in Villa Del Parque, een nette buurt in Buenos Aires. Waarom ze Cristina verfoeit? Om dezelfde redenen als veel middenklassers: ze vindt haar autoritair en pretentieus. Maar Cristina is razend populair bij miljoenen armen in de sloppenwijken en in het verpauperde binnenland. Cristina scoort waar er misère is, maakt Friske daarvan. Als kapster roddelt ze graag over de politica. Een klant heeft me verteld dat ze heeft moeten leren huilen. Keihard is ze. Dus moest er getimmerd worden aan een softer imago, want zieltjes winnen doe je met tranen. De kapster heeft het moeilijk. Sinds de devaluatie van de Argentijnse peso in 2002 zijn ingevoerde haarproducten 400 procent in prijs gestegen. Als gevolg van de crash van 2001 moesten eigenaars personeel ontslaan, als de hele zaak niet over de kop ging. De arbeidswetgeving is streng in Argentinië en de ontslagvergoedingen die Romi moest betalen deden haar de das om. Wij betalen ons blauw aan sociale lasten en bij een geschil krijgt de werknemer meestal het laatste woord. Deze regering is onvriendelijk voor kleine zelfstandigen, vindt de kapster. Alejandro, de echtgenoot van Romi, is tandarts. Zijn praktijk zit in de villa waar het echtpaar woont. Vier jaar geleden stemde Alejandro op Néstor Kirchner, de toen nog onbekende gouverneur uit Patagonië. Onder zijn presidentschap raakte Argentinië uit de diepe economische crisis waarin het eind 2001 was terechtgekomen. Maar Alejandro is ontgoocheld over de corruptieschandalen en de prijsstijgingen. De regering-kirchner manipuleerde de inflatiecijfers en ondanks de economische groei bleef bijna een kwart van de Argentijnen arm. En nu neemt zijn vrouw het gewoon over! Toch zijn er nog altijd een stuk meer aanhangers van Cristina te vinden dan tegenstanders. Rubén is 51 en bouwondernemer: Dankzij Kirchner blijft het vlees betaalbaar voor de gewone man. Met Cristina hebben de Argentijnen voor werk gekozen. De huidige regering mikt niet alleen op de ontwikkeling van het platteland, maar ook van de industrie. Cristina wil het isolement van haar land doorbreken en meer buitenlandse investeerders aantrekken. Laat ons de Kirchners tijd geven om hun politiek project uit te diepen, vindt Rubén. Rome werd ook niet in één dag gebouwd. 1 Het eerste koninklijk Saoedisch bezoek aan Londen in twintig jaar. REUTERS Gevechten op Turks grondgebied TURKS LEGER OMSINGELT HONDERD PKK-STRIJDERS Het Turkse leger heeft rond de honderd Koerdische rebellen omsingeld in ruig terrein nabij de Iraakse grens. De rebellen zijn daar vast komen te zitten, sinds het leger de bergpassen waarlangs zij zich normaal tussen Turkije en Irak begeven met artillerie heeft bestookt. Zij hebben zich in grotten verschanst. Dat heeft het staatspersbureau Anatolia gisteren gemeld. PKK-strijders hebben in de afgelopen maand bij twee acties nabij de grens met Irak in het zuidoosten van Turkije minstens 43 mensen gedood, onder wie dertig Turkse militairen. Het Turkse leger dreigt Noord-Irak binnen te vallen, maar de Verenigde Staten, Irak en andere landen proberen Turkije hiervan te weerhouden. Aan Turkse zijde van de grens, in de provincie Sirnak, gingen de gevechten gisteren evenwel onverminderd door. Anatolia meldde dat daarbij een Turkse soldaat sneuvelde.. Kom naar de Verenigde Staten van Canada Een Amerikaans toeristenbureau heeft tijdens het maken van een promotiefilmpje over het natuurschoon in de VS een deel van Canada gefilmd. Blijkbaar was Amerika zelf niet mooi genoeg.

10 10 Nieuws Buitenland IJsland s Werelds oudste noordkromp Mossel van 410 lentes Marcel Hulspas Hij werd geboren rond de tijd van de Slag bij Nieuwpoort. Nu is hij opgevist uit de IJslandse wateren. Ming, de oudste mossel ter wereld. Dat de noordkromp (een mosselsoort die voorkomt in de Noordelijke Atlantische oceaan) extreem oud kan worden, was al langer bekend. Biologen kunnen de leeftijd van deze modderbewoner afleiden uit de groeilijnen in de schelp. Ieder jaar wordt de schelp een beetje groter en krijgt ze er een extra lijntje bij. En dat kan heel lang doorgaan. Noordkrompen met meer dan honderd groeilijnen zijn geen uitzondering. De tot nu toe oudste mossel, opgenomen in het Guinness Book of Records, had er 220. Onlangs werd in een museum in IJsland een noordkromp ontdekt met 374 groeilijnen, maar die was dus al overleden. Onderzoekers van de universiteit van Bangor, in Wales, hebben nu bij IJsland een levende noordkromp opgevist met 405 à 410 groeilijnen. Ze gaven het keiharde oudje de naam Ming, naar de dynastie die toen over China heerste en die zulk fraai (en keihard) porselein heeft voortgebracht. Ming werd geboren tijdens de Tachtigjarige Oorlog, werd volwassen onder Napoleon en mag nu ook nog het broeikaseffect meemaken. Mings groeilijnen zijn overigens wetenschappelijk van belang, omdat de dikte en chemische samenstelling van zijn schelp van alles kan vertellen over de omstandigheden waaronder hij gedurende die vier eeuwen heeft geleefd. En los daarvan kan Ming ons wellicht meer vertellen over de vraag hoe ook wij vier eeuwen oud kunnen worden. Het onderzoek werd dan ook mede gefinancierd door de Britse liefdadigheidsorganisatie Help the Aged. Wie weet kan mossel Ming dat inderdaad. 1 Sarkozy vrolijk op staatsbezoek in Marokko. AP Mediterrane Unie EU ziet dreiging in plan Franse president Nicolas Sarkozy wil zijn eigen Europese Unie Sarkozy wil een Mediterrane Unie oprichten. De zestien landen aan de Middellandse Zee moeten al volgend jaar economisch en politiek gaan samenwerken. Brussel is not amused. Godelief Swank Nicolas Sarkozy kondigde het al aan in februari, in een verkiezingstoespraak: als ik president van Frankrijk word, richt ik een Mediterrane Unie op. Maanden bleef deze zin onopgemerkt. Totdat Sarkozy de afgelopen maanden daadwerkelijk op campagne ging in de regio en een voorzichtig ja kreeg van Spanje, Italië, Griekenland, Marokko, Tunesië en Israël. De komende weken heeft hij diverse afspraken aan beide zijden van de Middellandse Zee en vorige week, op staatsbezoek in Marokko, heeft hij openlijk alle mediterrane landen uitgenodigd om in juni 2008 in Frankrijk de fundamenten te komen leggen van deze politieke, economische en culturele unie. De Franse president lachte gul bij het uitspreken van deze woorden. In Brussel rinkelen alarmbellen. We moeten met het Middellandse Manoeuvres doen bootjes omslaan GRIEKEN BRENGEN LEVENS VLUCHTELINGEN IN GEVAAR De Griekse autoriteiten brengen levens van vluchtelingen in gevaar die per boot de Europese Unie proberen te bereiken. Dat zeggen de mensenrechtenorganisaties Pro Asyl en de Europese Raad voor Vluchtelingen en Ballingen (ECRE) in een gisteren verschenen rapport. De Griekse kustwacht voert volgens het rapport dikwijls voor de bootvluchtelingen levensbedreigende manoeuvres uit, zoals het in cirkels om de boten heen varen. Door Proefballonnetje? (1) Die Arnold Schwarzenegger is zo gek nog niet. De gouverneur van de staat Californië zegt in een interview dat wiet geen drug is. de hierdoor veroorzaakte hoge golven kunnen de vaak gammele vaartuigen omslaan. Andere gebruikte tactieken zijn het net buiten de Griekse territoriale wateren duwen van boten of het lekprikken van rubberboten. De Griekse autoriteiten ontkennen dat immigranten slecht worden behandeld. Zij zeggen dat de meeste mensen die per boot de Griekse kust proberen te bereiken gewone migranten zijn met een economische motivatie. Zeegebied doen wat de Europeanen zestig jaar geleden met Europa deden, zegt Sarkozy. En dat is nu net waar de schoen wringt. De Europese Unie heeft geen behoefte aan een nieuwe, lokale EU, waaraan behalve Frankrijk ook Portugal, Spanje, Italië, Griekenland, Cyprus, Malta, Turkije, Libanon, Israël, de Palestijnse Autoriteit, Egypte, Libië, Tunesië, Algerije en Marokko deelnemen. Een unie die hetzelfde is ingedeeld als de EU, met een permanente ministerraad en een roulerende president. De Mediterrane Unie (MU) zou volgens Sarkozy gemeenschappelijke problemen als illegale immigratie en terreurdreiging regionaal kunnen oplossen. Bovendien kan de MU een nieuw podium bieden voor vredesonderhandelingen tussen Israël en de Palestijnen én een brug slaan tussen Europa en de islamitische wereld. Bij dat laatste heeft Sarkozy een spilfunctie voor Turkije in gedachten, want de Franse president maakt er geen geheim van Turkije geen geschikte EUkandidaat te vinden. De Europese Unie doet ondertussen haar best de kalmte naar buiten toe te bewaren. We verwelkomen alle nieuwe initiatieven die regionale samenwerking nastreven, zegt woordvoerster van de Europese Commissie Christiane Hohmann diplomatiek. Zolang het maar binnen de bestaande EU-structuren gebeurt. Probleem is dat het fundament van die bestaande EU-structuren ontbreekt. De twaalf jaar oude Barcelona-conventie, opgericht om de dialoog aan beide zijden van de Middellandse Zee open te houden, is doodgebloed door gebrek aan gemeenschappelijke ambitie. Hoe hou je Noord-Europa bij de les als het gaat om Zuid-Europese problemen? Wat de EU vooral stoort, is dat Sarkozy in de MU gelegenheid ziet de Franse invloedssfeer uit te breiden. Het is een herhaling van zetten uit het verleden, concludeert Henk Driessen, hoogleraar Mediterrane Studies. Frankrijk heeft zichzelf altijd beschouwd als legitieme erfgenaam van het Europese Rijk. Dat was de laatste keer dat de mediterrane regio een politiek-bestuurlijke eenheid was. Met de vele koloniën in Noord- Afrika hebben ze die situatie dicht benaderd. Nu wil Frankrijk opnieuw meer invloed in het gebied. Alleen is de ruilhandel wat moderner. Sarkozy biedt nucleaire kennis aan in ruil voor toegang tot de Noord-Afrikaanse gasreserves. 1 REUTERS. Proefballonnetje? (2) Het is een blaadje, geen drugs, aldus Arnold. Het interesseert me ook niet of politici drugs gebruiken, als ze maar goede besluiten nemen.

11 Buitenland Nieuws 11 Malediven Oude despoot aan het roer De schaduwzijde van een vakantieoord De Malediven zijn meer dan een tropisch vakantieparadijs. Ministers lopen weg uit de regering en president Gayoom is al 29 jaar aan de macht. Kim Sengupta MALÉ Er is een opstand gaande tegen de president van de Malediven: drie belangrijke ministers uit zijn kabinet hebben hun ontslag aangeboden omdat de president zich zou gedragen als een despoot. Een van hen is van plan het tegen hem op te nemen bij de volgende verkiezingen. De lieflijke eilanden in de Indische Oceaan vormen een luxe vakantiebestemming voor rijke westerlingen. Maar de eilanden hebben ook een schaduwzijde die minder aandacht krijgt; er zou sprake zijn van onderdrukking, marteling, censuur en recentelijk ook terroristische bomaanslagen. President Maumoon Abdul Gayoom, de langstzittende leider in Azië, probeerde de internationale kritiek op zijn mensenrechtenbeleid te bezweren door in te stemmen met grote hervormingen, een nieuwe grondwet en de toezegging dat hij zou aftreden na een bewind van 29 jaar. De ministers die ontslag namen, deden dit toen de president, die zegt dat hij 60 is maar eigenlijk 76 zou zijn, van gedachten veranderde en zei dat hij toch nog vijf jaar zou blijven. President Maumoon Abdul Gayoon is de langstzittende leider in Azië. REUTERS De minister van Openbare Orde, Hassan Saeed, de minister van Justitie Mohammed Jameel en de minister van Buitenlandse Zaken Ahmed Shaheed zijn allemaal eind dertig of begin veertig. Volgens hen zullen de andere leden van de regering hun voorbeeld waarschijnlijk volgen en voor de verkiezingen volgend jaar hun ontslag indienen. Het weglopen van de drie ministers is een ernstige klap voor Gayoom aangezien de drie veel contacten hebben met politici en media in het Westen evenals met buurlanden Sri Lanka en India. De president had ze de regering binnengehaald om te bewijzen dat hij voorbereidingen trof voor de toekomst en de macht aan de jongere generatie wilde overdoen. Saeed heeft toegezegd dat hij het in de presidentsverkiezingen op gaat nemen tegen Gayoom. De drie exministers hebben contact gelegd met de grootste oppositiepartij de Maldivian Democratic Party, om zo een verenigd front te kunnen vormen. Afgelopen september werden de Malediven getroffen door een bomaanslag, waarbij 12 toeristen gewond raakten. Er wordt vermoed dat de ontploffing het werk was van de groeiende islamitische beweging. Maar president Gayoom beschuldigde hervormers en actievoerders voor democratie ervan dat zij voor instabiliteit zorgden. Saeed: Het hoort bij de repressieve aard van deze regering dat ze de aanslag in de schoenen van democratische krachten wil schuiven. Ik weet zeker dat de regering was gewaarschuwd voor de gevaren van een groeiend islamitisch fundamentalisme. Wij hebben zeven maanden geleden al een actieplan gemaakt om het te bestrijden. De ex-ministers zeggen dat ze geïntimideerd en bedreigd zijn sinds ze hun ontslag aankondigden. Saeed: Er is ingebroken in onze kantoren en er zijn documenten weggehaald. Ook zijn onze huizen besmeurd met verf en zijn we bedreigd. Op de Malediven heerst het gevoel dat de islamitische aanvallen wel eens meer om het lijf kunnen hebben dan de regering doet voorkomen. Critici beweren dat de veiligheidsdienst misschien wat te maken heeft gehad met de bomaanslagen. 1 The Independent Verkiezingen Grote corruptie in klein Colombiaans dorp Wies Ubags MAGANGUÉ Overal in Colombia werden zondag lokale verkiezingen gehouden. Het stadje Magangué is berucht om corruptie en geweld, maar de burgemeesterskandidaat die hier symbool voor stond, verloor. Magangué, in het noorden van Colombia aan de rivier de Magdalena, is de stad van De Kat. Dat is de bijnaam van Enilse López, die een imperium heeft opgebouwd in de loterijsector. Ze zit in de gevangenis vanwege vermeend witwassen van drugsgelden en het gerucht gaat dat ze ook goede banden heeft met de paramilitairen. Ze zou nogal wat mensen hebben laten vermoorden in Magangué. Enilse López had de campagne van burgemeesterskandidaat Arcesio Pérez bekostigd. Pérez was daardoor de gedoodverfde winnaar. Moord en brand schreeuwden de andere kandidaten. Er zijn wel zestig bussen aangekomen, zei er een. Met mensen die geronseld waren om op Pérez te stemmen, aldus de ander. De hotels zouden vol zitten met gekochte kiezers. Andere mensen zouden geld hebben ontvangen in ruil voor hun stem. Naar Magangué was een waarnemersmissie gestuurd om toe te zien op het verloop van de stemming. En wat ze zondag zagen, kon het daglicht vaak niet verdragen. Kinderen liepen met stramme bejaarden mee om hen te helpen met het invullen van het stembiljet. Het leek erop dat die kinderen vervolgens iets heel anders invulden dan wat de bejaarden wilden. De kinderen kwamen steeds weer terug met nieuwe oudjes voor wie ze het stembiljet invulden. Met stomheid geslagen waren de waarnemers toen er een jongetje van hooguit tien verscheen om te stemmen. Of ze zijn identiteitsbewijs mochten zien. Daarop stond dat hij in 1986 was geboren en 1,40 meter lang was. Hoe groot was de verrassing toen s avonds bleek dat toch niet Pérez, maar zijn tegenstander Anuar Arana de nieuwe burgemeester van Magangué was geworden. Het is niet uitgesloten dat ook Arana stemmen heeft gekocht. Maar Magangué ging uit zijn dak. Weg met De Kat, klonk het door de hele stad. 1 Duitsland Spanningen in Turkije en Irak leiden tot rellen in Berlijn Redactie buitenland In Berlijn zijn dit weekend vijftien mensen gearresteerd bij rellen tussen Koerdische en Turkse migranten. Dat heeft de Berlijnse politie bekendgemaakt. Bij de rellen zondagavond in de Berlijns e wijk Kreuzfeld zijn achttien politieagenten gewond geraakt. Het hoofd van de Berlijnse afdeling van de binnenlandse veiligheidsdienst, Claudia Schmid, zei op de zender Inforadio dat ze vanwege de spanningen in het grensgebied van Turkije en Irak vreest voor meer emotionele botsingen tussen Turken en Koerden in Berlijn. De vechtpartijen braken uit na een demonstratie vóór eenheid tussen de twee bevolkingsgroepen in Kreuzberg, waar veel Turken wonen. De aanstichters van het geweld waren volgens Schmid Turkse nationalisten die banden hebben met onder meer de Grijze Wolven. Ook Duitse hooligans deden mee. In Berlijn wonen ongeveer duizend mensen met banden met de verboden Koerdische Arbeiderspartij PKK, volgens Schmid. De Turkse premier Erdogan heeft opgeroepen tot eenheid tussen Koerden en Turken, maar heeft ook laten weten dat zijn regering vastbesloten is door te gaan met vechten tegen separatisten. 1 Plan was 64 moorden LEVENSLANG DE CEL IN VOOR SCHAAKBORDMOORDENAAR Een rechtbank in Moskou heeft Aleksandr Pitsjoesjkin gisteren tot levenslange gevangenisstraf veroordeeld wegens 48 moorden. Zelf beweert de 33-jarige schaakbordmoordenaar binnen een periode van vijf jaar zestig mensen te hebben vermoord en bij nog eens drie mensen een poging te hebben ondernomen. Hij was van plan in totaal 64 personen te doden, net zoveel als er velden op een schaakbord zijn. AP. Cijfertjes Op Bermuda is iedereen goed bereikbaar. 80 op de 100 mensen hebben een telefoonaansluiting. In Nederland is dit ongeveer 48. KORT Russische officier zeven jaar cel in voor spionage Een militaire rechtbank in Moskou heeft gisteren een officier schuldig bevonden aan spionage voor Polen en hem wegens verraad tot zeven jaar gevangenisstraf veroordeeld. Majoor Sergej Joerenja heeft toegegeven de Poolse inlichtingendienst tegen betaling informatie te hebben gegeven over de Russische strijdkrachten in het militaire district Moskou. Daarbij ging het om aantallen en exacte locaties. Joerenja werd in maart van dit jaar gearresteerd nadat hij had gesolliciteerd Ook op deze dag (1) 1938 Amerika was gedoemd. Althans, dat was wat veel Amerikanen dachten toen ze het hoorspel War of the Worlds op de radio hoorden... bij de FSB, de opvolger van de KGB. Hij werd in 2005, een jaar nadat Polen zich bij de NAVO had geschaard, door Poolse agenten gerekruteerd. Dit heeft een woordvoerder van de rechtbank bekendgemaakt. Olmert gediagnosticeerd met prostaatkanker De Israëlische premier Ehud OImert heeft prostaatkanker en moet daarvoor binnenkort een operatie ondergaan. De ziekte is in zijn geval niet levensbedreigend. De nu 62-jarige Olmert, die in 2006 aantrad als premier, heeft dit gisteren op een persconferentie bekendgemaakt. Olmert zei dat de ziekte in een vroeg stadium is geconstateerd, dat er geen uitzaaiingen zijn en dat de artsen er vanuit gaan dat er na de operatie geen chemokuur of bestralingen nodig zijn. Rectificatie In het artikel Infrastructuur VS krijgt een vier in de krant van gisteren is door een fout van de redactie een biljoen (twaalf nullen) teruggebracht tot een miljard (negen nullen). De kosten die nodig zijn om de crisis te bezweren, worden geraamd op 1,6 miljard dollar, ongeveer anderhalf keer zoveel geld als tot nog toe is uitgegeven aan de oorlog in Irak en Afghanistan. Daar had 1,6 biljoen moeten staan, duizend keer zoveel.. Ook op deze dag (2) Het verhaal van H.G. Wells, dat vertelt over een invasie van marsmannetjes, klonk zo overtuigend dat een groot deel van de bevolking in paniek raakte en de politie inschakelde.

12 30 jaar later werd Hans Huis in t Veld voorzitter van TNO Raad van Bestuur. Dat moet sneller kunnen. Na zijn studie Civiele Techniek aan de universiteit afstudeert. Technische Universiteit van Delft, werkte Via BestGraduates kun je persoonlijke Hans Huis in t Veld van 1973 tot 1990 ontmoetingen hebben met CEO's van de bij Rijkswaterstaat. In al die jaren was hij nevenstaande topwerkgevers, geldprijzen vooral betrokken bij de Deltawerken. De winnen tot euro en uiteindelijk de stap naar het bedrijfsleven zette hij in 1990: BestGraduate 2008 worden. Ook maak je advies- en ingenieursbureau DHV werd kans op zeer exclusieve prijzen van de zijn nieuwe werkgever. In 1995 werd hij deelnemende bedrijven, zoals een bezoek voorzitter van de raad van bestuur van de aan het Tsunami wederopbouwproject in DHV Groep en voorzitter van het technisch Aceh, de Olympische Spelen 2008 in Beijing adviesbureau van de Vereniging Nederlandse bijwonen, internationale ervaring opdoen Gemeenten. Per 1 november 2003 keerde bij Unilever of een Harvard Summer Course hij terug naar Delft en sindsdien is hij daar volgen. de voorzitter van de TNO Raad van Bestuur. Studeer jij in de aangegeven periode Is dat snel? Ja, dat is snel. Maar voor af, wil je een entree maken in een uitgebreid ambitieuze studenten die in 2008 gaan netwerk én kans maken op mooie prijzen? afstuderen, hebben we goed nieuws: Doe dan de BestGraduates-test en het kan sneller. ontdek binnen twee minuten of jij je kwalificeert voor BestGraduates Hoe? Deze BestGraduates-test kun je doen op Schrijf je in voor de BestGraduates game, absoluut de kortste weg naar de top. Hier vind je ook alle informatie over BestGraduates 2008 is exclusief voor hét BestGraduates toptalent dat in de periode van januari 2008 t/m maart 2009 aan een Nederlandse Tot snel! kortste weg naar de top.nl BestGraduates 2008 wordt mogelijk gemaakt door onderstaande topwerkgevers BestGraduates 2008 wordt mogelijk gemaakt door BestGraduates 2008 is een activiteit van Memory Events BV

13 Buitenland Achtergrond 13 Interview Politiek filosoof John Gray Hoop is geen politieke deugd John Gray is van nature een vrolijk mens, zegt hij. Zijn visie op het Midden-Oosten is echter bijzonder duister. Irak is een zwart gat geworden dat alles naar binnen zuigt. En dat alles dankzij Amerika, onder de bezielende leiding van de uniquely ignorant George W. Bush. Mark van Assen Gray, een vriendelijke, wat schuchtere man, is politiek filosoof en Professor of European Thought aan de London School of Economics. Zijn domein is de utopie, of beter gezegd: de vervloeking daarvan. Gray meent dat er door de geschiedenis heen niets dan ellende is voortgekomen uit het streven naar een utopische samenleving. Het gebruik van onmenselijke methoden om onmogelijke doelen te verwezenlijken, vormt de essentie van het revolutionair utopisme, schrijft hij in zijn nieuwe boek Zwarte mis Religieus fundamentalisme en de moderne utopieën. Lichtend voorbeeld hiervan is wat hem betreft de oorlog in Irak. De vriendelijke Gray is onbarmhartig in zijn kritiek op Bush en de neo-conservatieven die hem omringen. De ellende die we nu in Irak zien, was niet onvermijdelijk. Ze is het gevolg van een hele reeks slechte beslissingen, gebaseerd op wilde theorieën over het vestigen van een liberale democratie in het Midden-Oosten, over het vernietigen van Het Kwaad en over het veiligstellen van oliebronnen. Ze hadden alles mis. Alles. John Gray: Amerika heeft een staat vernietigd. Dat kan niet meer worden teruggedraaid. CHRISTIAAN KROP Maar hoe kan dat? Je zou toch zeggen dat een land zich gedegen voorbereidt als het ten strijde trekt. Nee, dat is juist het kenmerk van utopisten. Ze hebben hun vizier gericht op een onmogelijk ideaal, de rest zien ze niet. Ze kíezen ervoor het niet te zien. En vergis je niet: mensen als Bush, Cheney en Rumsfeld zijn zeer intelligent. Maar tegelijk ook extreem onnozel. Even los van de oliebelangen, die er natuurlijk wel degelijk zijn, geloofden ze écht dat alles goed zou komen met het verwijderen van Saddam Hoessein. Dat Irak écht beter af zou zijn met een liberale democratie. Dat is waar de neo-conservatieven voor staan. Bovendien moeten we niet vergeten dat Amerika een christelijk-fundamentalistische regering heeft, wier geloof teruggaat tot de eerste puriteinse kolonisten. Bush spreekt over Satan en de Apocalyps. Bagage onderzocht op explosieven BRITSE MINISTER IN VS OP LUCHTHAVEN ONDERVRAAGD De Britse minister voor Internationale Ontwikkelingszaken Shahid Malik, de eerste islamitische minister van Groot-Brittannië, is voor de tweede keer vastgehouden voor verhoor op een vliegveld in de VS. Hij zei veertig minuten te zijn ondervraagd. Zijn bagage werd onderzocht op sporen van explosieven. Hij was op weg naar Londen na besprekingen over terrorismebestrijding met Amerikaanse overheidsfunctionarissen.. Ook op deze dag 1983 Argentinië kent voor het eerst vrije democratische verkiezingen na zeven jaar militaire dictatuur. Vlak na de inval in Irak zei hij dat God hem had geboden Al-Qaida en Saddam aan te vallen, en dat hij gehoorzaamd had. Geloof is prima, maar het hoort in de kerk. Het is roekeloos om een oorlog te baseren op je geloof. Nogmaals: hoe kan dat? Laat ik een ander voorbeeld noemen. Hoeveel westerse intellectuelen kwamen niet enthousiast terug uit de Sovjet-Unie met verhalen over de perfecte samenleving onder Stalin? Die man heeft twintig miljoen mensen vermoord! En dat was bekend, ook toen al. Maar het doel heiligt de middelen. Zo is het nu ook. HH Wat is er eigenlijk mis met het streven naar een ideale samenleving? Niks. Als je het maar niet tot je politieke doel maakt. Hoop is geen politieke deugd. Wat je moet proberen is zo goed mogelijk om te gaan met de realiteit. Wat dat betreft was de eerste oorlog tegen Irak, onder George senior, van een heel ander kaliber. Bush vader had om te beginnen in de Tweede Wereldoorlog aan den lijve ondervonden wat het betekent om te vechten. Maar hij was ook zeer goed geïnformeerd en een realistisch denker. Het ging toen om de oliebelangen van de VS, klaar. De oorlog is met dat doel gevoerd, en was in dat opzicht succesvol. Is er nog hoop voor Irak? Nee. Dat land is kapotgemaakt. Amerika heeft een staat vernietigd. Dat kan niet meer worden teruggedraaid en het valt ook niet meer in goede banen te leiden. Terugtrekken is geen optie. Destijds in Vietnam kon dat wel, maar toen stond er een regering KORT Piraten kapen Japanse tanker met chemicaliën Piraten hebben zondagavond voor de kust van Somalië een Japanse chemicaliëntanker gekaapt. Dat heeft het Internationale Scheepvaartbureau in Maleisië gisteren gemeld. Het schip heeft een 23-koppige bemanning van Koreanen, Filipijnen en Birmanen. Het scheepvaartbureau zei onmiddellijk westerse marineschepen in het gebied te hebben gewaarschuwd, maar het schip is inmiddels in Somalische territoriale wateren. Een woordvoerder van het bureau zei dat de piraten steeds verder uit de Somalische kust Het weer Boston: 14 C/ 5 C, zonnig Wenen: 11 C/ 7 C, lichtbewolkt Tokio: 20 C/ 14 C, bewolkt klaar die de macht overnam. Het huidige bewind in Bagdad is volslagen machteloos. Irak is een zwart gat. En het erge is dat de buurlanden door de anarchie en het bloedvergieten mee naar binnen worden gezogen. Er dreigt een oorlog met Iran, Syrië wordt overspoeld met vluchtelingen, Turkije staat op het punt Noord-Irak binnen te vallen, Saoedi-Arabië wil niet dat Iran de nieuwe regionale leider wordt en andersom. Kan een nieuwe Amerikaanse president hier iets aan veranderen? Dat zou in theorie kunnen, maar ik zie onder de huidige kandidaten niemand met voldoende realiteitszin. Veel hangt af van de komende twaalf maanden. Er moeten snel zaken worden gedaan met Iran. De enige manier om Ahmadinejad in te tomen, is hem meer macht te geven, hem serieus te nemen. Zo ongeveer als Nixon in de jaren zeventig deed met China. Maar ik zie dat niet snel gebeuren. Een interessante paradox is overigens dat het realisme soms aantoont dat een realistische oplossing niet mogelijk is. Wat betekent dit uiteindelijk voor Amerika? Na de hubris die opkwam na de Koude Oorlog was het wachten op de nemesis. Zo gaat het altijd, dat is een klassiek patroon. Door de oorlog in Irak hebben de Verenigde Staten hun eigen verval alleen maar versneld. 1 Zwarte mis Religieus fundamentalisme en de moderne utopieën van John Gray is in vertaling verschenen bij uitgeverij Ambo. Prijs: 19,95 euro. ISBN opereren en agressiever worden. Dit jaar zijn al 26 schepen aangevallen. Moordenaar Yitzhak Rabin krijgt een zoon Yigal Amir, de joodse extremist die levenslang in de gevangenis zit voor de moord op de Israëlische premier Yitzhak Rabin, heeft een zoon gekregen. De Israëlische autoriteiten hebben een verzoek van Amir om de besnijdenis van zijn zoon te mogen bijwonen afgewezen. Die ceremonie moet als het kind gezond is acht dagen na de geboorte plaatshebben, uitgerekend op 4 november, de dag dat Rabin in 1995 na een vredesbijeenkomst werd doodgeschoten. Blijkens een recente opiniepeiling vindt een kwart van de Israëliërs dat Amir gratie moet krijgen als hij twintig jaar van zijn straf heeft uitgezeten. Noord-Korea wil afspraak ontmanteling nakomen Noord-Korea wil al zijn toezeggingen over de ontmanteling van zijn kernwapenprogramma nakomen en hoopt dat de VS en andere onderhandelingspartners met de door hen beloofde hulp over de brug komen. Dat heeft Noord-Korea gisteren in ambtelijke besprekingen met de zes landen gezegd, aldus de Zuid-Koreaanse onderhandelaar Lim Sungnam.. Scary leader of the free world De vraag: als welke presidentskandidaat moet je verkleed gaan met Halloween om het engst te zijn? Antwoord van de meeste Amerikanen: Hillary Clinton. gevolgd door Rudy Giulliani.

14 14 Nieuws Economie Slavenwerk Kinderarbeid in Indiase Gap-fabrieken Sharida Mohamedjoesoef India is tegenwoordig praktisch synoniem met economische voorspoed. Gisteren nog ging de Indiase beurs, de Sensex, door de 0 puntengrens. Ondanks deze gunstige geluiden blijft kinderarbeid een wijdverbreid probleem, eentje waar de regering nauwelijks grip op krijgt. Westerse multinationals als C&A, Adidas, Nike en Ikea kregen ermee te maken. En dit weekend was het raak bij de Amerikaanse kledingketen Gap. In een fabriek in de hoofdstad New Delhi werden kinderen gevonden die onder slechte omstandigheden aan het werk waren in een fabriek van Gap. Volgens de Britse krant The Observer ging het om kinderen onder Redactie economie Internetbelbedrijf Skype heeft een mobiele telefoon gelanceerd. Skypegebruikers kunnen er onderling gratis mee bellen en sms en. Wie wil bellen naar vaste of mobiele nummers moet wél betalen. Skype denkt met de lancering van een eigen telefoon een grote stap voorwaarts te zetten. Het bedrijf kan zeker een positieve impuls gebruiken nadat eigenaar ebay onlangs bekend maakte 1,4 miljard dollar op het bedrijf af te schrijven. In 2005 kocht ebay de internettelefoondienst voor 2,6 miljard dollar. Gebruikers van Skype kunnen via internet gratis met elkaar bellen. Daarvoor is alleen een microfoon nodig. Internetbellen Skype komt met eigen mobieltje Miljoenen Indiase kinderen werken. DIETER TELEMANS/HH de tien die door hun families waren verkocht. Gerard Oonk van de Landelijke India Werkgroep is niet verbaasd: Veel mensen denken dat kinderarbeid in India inmiddels is verboden, maar dat is onzin. De Indiase regering nam in 1986 een wet aan die kinderarbeid in bepaalde sectoren verbiedt en in andere reguleert. Zo mogen kinderen niet meer als bediendes worden ingezet, omdat dit vaak leidde tot misbruik. De wet wordt nu verder aangescherpt, maar het is de vraag of het probleem van kinderarbeid daarmee effectief wordt aangepakt. Oonk: Het is een combinatie van factoren. Het onderwijs in India functioneert slecht. Onderwijzers komen niet opdagen, bijvoorbeeld omdat ze een of ander klusje voor de overheid moeten doen. Wat volgens Oonk ook meespeelt, is dat veel ouders van de kinderen zelf vaak analfabeet zijn en het belang van onderwijs niet onderkennen. Dat werkt ronselpraktijken verder in de hand. Of bij Gap sprake is van opzet, lijkt Oonk onwaarschijnlijk. Gap heeft een goede naam als het gaat om maatschappelijk verantwoord ondernemen. Dat gezegd hebbende, wil Gap natuurlijk net als veel andere multinationals goedkoop produceren. Als ze niet controleren wat er in de rest van de keten gebeurt, gaat het mis. Volgens de laatste volkstelling uit 2001 bleek dat dertien miljoen kinderen in India aan het werk zijn. Maar maatschappelijke organisaties in het land zelf menen dat dit aantal eerder rond de 50 tot 60 miljoen ligt. 1 Hoewel het aantal geregistreerde gebruikers de afgelopen jaren behoorlijk is gestegen naar 220 miljoen recent, heeft ebay nooit goed geweten wat aan te moeten met Skype. Het bedrijf verdient aan gebruikers die betaalde diensten afnemen, zoals bellen naar gewone telefoonnummers in binnen- en buitenland. Het laatste kwartaal haalde het bedrijf een omzet van 90 miljoen dollar. Maar de echt toegevoegde waarde van Skype hoopte ebay te halen uit een integratie van Skype-diensten met ebay. Die integratie is nooit van de grond gekomen. Met de lancering van de mobiele telefoon hoopt Skype nu voeten aan de grond te krijgen op de mobiele markt. Skype werkt samen met het Britse telecombedrijf 3. De Skypephone verschijnt eerst uitsluitend in het Verenigd Koninkrijk en later dit jaar in andere Europese landen. Bij de aankondiging vandaag werd Nederland niet genoemd. De telefoon kost in het Verenigd Koninkrijk iets meer dan 70 euro als hij los wordt aangeschaft met een prepaid bundel. In combinatie met een abonnement van 3 is de telefoon gratis. TopmanMichael van Swaaij van Skype verwacht veel van de nieuwe ontwikkeling. Skype is hiermee een echte mobiele dienst geworden.om te Skypen zit je niet meer vast aan de computer. Skype en telecombedrijf 3 hopen dit eerste jaar enkele honderdduizenden Skyphones te verkopen. Vanaf volgend jaar moeten dat er miljoenen zijn. 1 Merrill Lynch breekt met topman Einde verhaal voor O Neal Redactie economie Het doek is gevallen voor Stanley O Neal. Volgens The Wall Street Journal heeft het bestuur van de Amerikaanse zakenbank Merrill Lynch gebroken met haar topman. Reden: de dramatische derdekwartaalverliezen maar ook de fusiegesprekken die O Neal op eigen houtje hield met rivaal Wachovia zetten kwaad bloed. Vorige week werd bekend dat Merrill Lynch over het derde kwartaal een verlies had geleden van maar liefst 2,2 miljard dollar. Ter vergelijking, in dezelfde periode een jaar eerder noteerde het concern nog een dikke drie miljard aan de goede kant van de streep. Fors verlies of niet, O Neal gaat niet met lege handen naar huis. Volgens de Amerikaanse pers casht de topman tenminste 159 miljoen dollar, waarvan 30 miljoen als pensioenschadeloosstelling en 129 miljoen in opties. Inmiddels zijn verschillende namen de revue gepasseerd die mogelijk het stokje overnemen. Als waarschijnlijkste opvolger wordt herhaaldelijk Laurence Fink genoemd. Fink is de grote baas van BlackRock, een investeringsbedrijf dat deels door Merrill wordt gecontroleerd. Een andere naam die de ronde doet, is die van Gregory Fleming, mede-voorzitter van Merrill Lynch. Volgens de kranten is het een reëele optie dat beide mannen samen aan het roer van Merrill Lynch komen te staan. 1 LAAGSTE RENTES AFLOSSINGSVRIJE HYPOTHEKEN 5 jr 5 jr 10 jr 10 jr Provider Hypotheek NHG 125% EW NHG 125% EW SNS bank SNS Budget Hypotheek Aflosvrij 4,65 5,05 4,85 5,25 Postbank Voordeel Hypotheek 4,8 5,2 5,1 5,5 ING Bank Hypotheek met Renteopties 4,9 5,3 5 5,4 Fortis Bank Aflosvrije hypotheek 5,3 5,8 5,3 5,8 ABN AMRO Aflossingsvrije hypotheek 5,3 5,8 5,4 5,9 Rabobank VoordeelHypotheek 4,6 nvt nvt nvt DSB Bank Aflossingsvrije hypotheek nvt 4,55 nvt 4,75 MoneYou Compleet+ hypotheek 4,5 4,9 4,7 5,1 AXA AXA BudgetPlus Hypotheek 4,6 5 4,75 5,15 MoneYou Compleethypotheek 4,6 5 4,8 5,2 REAAL Aflossingsvrij-Holland 4,9 5,05 5,05 5,2 Florius Profijt twee Aflossingsvrije Hypotheek 4,7 5,1 4,85 5,25 Getoond worden de aflossingsvrije hypotheken van de grootbanken plus de 20 producten met de laagste rentes voor een lening van 5 jaar tot 125% van de Executiewaarde, vervolgens de laagste rente voor 10 jaar tot 125%. DOORLOPEND KREDIET PERSOONLIJKE LENING Aanbieder < < < Aanbieder < < Frisia Financ. ** 10,3 6,3 6,1 Kruidvat 5,9 5,9 Delta Lloyd nvt 6,5 6,5 KredietDirect.nl** 5,9 5,9 DSB Bank nvt 6,6 6,6 Becam ** 10,3 6,3 De Hypotheker nvt 6,9 6,9 DSB Bank nvt 6,6 Directa 7,9 6,9 6,5 Directa 7,9 6,9 KredietDirect.nl** 7,5 6,9 6,5 Becam na 7,6 Ohra 7,05 7,05 6,75 OHRA 7,6 7,6 Freo nvt 7,2 7 Eurofintus ** nvt 8,7 FBTO 7,3 7,3 7,3 Crediam 10 8,9 MoneYou nvt 7,9 7,9 DHB bank 8,9 8,9 Fortis Bank 10,3 9,5 8,4 Fortis Bank 10,2 9,4 SNS Bank ,1 SNS Bank 9,7 9,7 Postbank 11,7 10,5 8,9 Postbank 11,2 10,5 Rabobank 10,8 10,5 8,7 ABN Amro 11,7 10,8 8,8 Getoond worden de 10 laagste tarieven gesorteerd op een PL voor 3 jaar voor euro + de tarieven van de grootbanken. ** Tarief afhankelijk van doel lening en/of risicoprofiel aanvrager. Getoond worden de laagste tarieven. DAGELIJKS OPVRAAGBARE SPAARREKENINGEN Bank Rekening Amsterdam Trade Bank ATB Internet Spaarrekening 4,5 Credit Europe Bank Credit Europe Top-Interest rekening 4,5 Yapi Kredi Bank YKB Euro-Plus Spaarrekening 4,5 Akbank AK Internet Spaarrekening 4,3 Akbank AK Spaarrekening 4,25 The Economy Bank N.V. TEB Ster Spaarrekening 4,25 Garantibank International Gouden Internet Rekening 4,1 Argenta Internet Spaarrekening 4 Garantibank International Gouden Klaver Rekening 4 Rabobank Rabo Telesparen 2,8 ABN AMRO Internet Spaarrekening 2,6 SNS Bank Internet Sparen 2,6 Fortis Bank E-Spaarrekening 2,5 Postbank Internetspaarrekening 2,5 ING Bank Internet Sparen 2,4 Getoond worden de 9 hoogste tarieven + de tarieven van de grootbanken van rekeningen zonder beperkende voorwaarden en een 1e inleg van 100 euro of minder. Peildatum: Bron: MoneyView Research Eenderde in de branche kampt met rsi-klachten ARBEIDSINSPECTIE VOERT CONTROLES UIT BIJ KAPPERS Ruim duizend kappers of hun werknemers worden volgend jaar gecontroleerd door de Arbeidsinspectie. Die kijkt of ze voldoende worden beschermd tegen overbelasting en chemische stoffen. Dat meldt het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Ruim eenderde van de werknemers had vorig jaar last van rsi. Eenvijfde van de kappers heeft een vorm van huideczeem. Ook huidallergieën en irritaties aan luchtwegen zijn volgens het ministerie belangrijke veroorzakers van ziekteverzuim onder kappers. Klachten aan armen, polsen, nek, schouders en rug komen eveneens veel voor. De inspecteurs letten op de materialen waarmee kappers werken, zoals verstelbare stoelen of scharen met ondersteuning voor de vingers. Met de controles wil de Arbeidsinspectie de kappersbranche aanzetten tot meer maatregelen om rsi- en rugklachten te voorkomen.. John C. Maxwell A man must be big enough to admit his mistakes, smart enough to profit from them, and strong enough to correct them. Dagblad De Pers elke dag geheel gratis op úw kantoor? Ga naar en vul uw gegevens in. Meld u nu aan en ontvang een halfjaarabonnement op National Geographic of Quest.

15 Economie Nieuws 15 Investeren Ik vermoed een grote zwendel Beleggen in wijn niet voor lafaard Hoe ouder de wijn, hoe hoger de prijs. Toch blijft het oppassen met beleggen in wijn. Edward Deiters Afgelopen zondag zou hij in Chicago geveild worden: een Château Pétrus Imperial De reuzenfles het equivalent van acht gewone flessen wijn had minimaal dollar moeten opbrengen. Op het allerlaatste moment werd de fles teruggetrokken. De veilingmeesters twijfelden aan de authenticiteit. Beleggen in wijn is niet voor lafbekken. The New York Times wijdde kort geleden nog een lijvig artikel aan het gesjoemel met etiketten van zeldzame wijnen. En NRC Handelsblad meldde dit jaar dat 250 beleggers in de Zuid-Afrikaanse Bergwatervallei als mede-eigenaren van een aantal wijngaarden naar hun centen konden fluiten. Ook in Engeland ging het mis. Hier werden eind vorig jaar twee directeuren van een wijnbeleggingsfonds veroordeeld. De rechtbank oordeelde dat ze volledig ongeschikt waren om een bedrijf te leiden. Hun faillissement liet een hele schare beleggende Amerikaanse artsen achter met een schade van ruim honderd miljoen euro. Geen vergunning En dan is er nog het bedrijf Bordeaux Advisory, dat begin vorig jaar naar Luxemburg verhuisde, nadat de Autoriteit Financiële Markten (AFM) het bedrijf hier in Nederland geen vergunning verstrekte om als financiele tussenpersoon op te treden. Het wijnbedrijf adverteerde de afgelopen jaren met rendementen van gemiddeld 29 procent per jaar. Bordeaux Advisory zou wijn kopen en die voor de klant opslaan in een pakhuis. Bij een krappe wijnmarkt zou de wijn worden verkocht en zo goed zijn voor de beloofde sprankelende rendementen. Bij een tegenzittende markt zouden de beleggers volgens Bordeaux Advisory nog altijd hun eigen wijnen kunnen ontkurken. Het liep heel anders. De handel van Bordeaux Advisory vormt inmiddels een dik dossier bij de Bossche advocaat Rob Silvertand. Er hebben zich honderden gedupeerde beleggers bij mij gemeld, maar dat is nog lang niet iedereen. Op basis van ervaring schat ik in dat dit pas zo n 20 procent van alle gedupeerden is, zegt hij. Mijn cliënten hebben in totaal een schade geleden van zo n zeventien miljoen euro. Ik vermoed dat het een grote zwendel is. Klanten hebben een brief gekregen dat de onderneming effectively bankrupt is. Gelikte website De meeste beleggers kwamen binnen via de zeer gelikte website van Bordeaux Advisory. Met een druk op de knop werd een geïnteresseerde onmiddellijk gebeld door een van de verkopers. Veel van de cliënten vertellen me dat ze op de achtergrond veel geroezemoes hoorden, zegt Silvertand. Ook hoorden ze soms een bel en dan zei de verkoper: weer een kist wijn verkocht. Nou, ik geloof er geen bal van. Ik denk dat ze in die boilerroom gewoon een bandje hadden aan staan. Volgens de advocaat van de gedupeerde wijnbeleggers is het nog maar de vraag of er überhaupt echt wijn gekocht is. Daarover is geen duidelijkheid. Bovendien zeggen deskundigen over de wijn die Bordeaux Advisory aangekocht zegt te hebben dat je die ook voor een euro of zeven bij Albert Heijn had kunnen kopen. De grap is dat ze die flessen van zeven euro aan de gedupeerden verkochten voor 100 euro met het argument dat er op termijn genoeg mensen tweehonderd euro voor zouden willen neertellen. Daarbij werd dan gewezen op de imperfectie van de markt. In landen als China, Rusland of Dubai zouden ze toch niet weten wat ze met al dat geld aanmoeten. De grote vraag is nu volgens Silvertand waar de centen naartoe zijn. Het wordt een kwestie van afpellen: Hoe ouder, hoe riskanter. beginnen bij de buitenste schil en dan langzaam naar binnen werken. Dit kan wel even gaan duren. Maar ik kan u melden dat de club van mensen die ik inmiddels vertegenwoordig diepe zakken heeft. In een brief aan Silvertand stelt Bordeaux Advisory zich inmiddels op het standpunt dat het een gewone wijnhandel is en niets met beleggen van doen heeft. Silvertand denkt er anders over. Ik waag dat te betwijfelen, het gaat hier om een investering. Ze boden in feite een beleggingsconstructie aan. Goedkeuringsstempel Eigenlijk is het enige Nederlandse wijnfonds dat nog wel overeind staat de Grand Cru Beleggingsmaatschappij. Hier wèl een prospectus en zelfs het goedkeuringsstempel van de AFM. Ook de directie wekt vertrouwen. Ex-Van Lanschot bankier Willem baron van Dedem laat zich bijstaan door een wijnkenner en een accountant. Topadvocaat Hector de Beaufort houdt toezicht. Het idee ontstond toen Van Dedem zijn eigen wijncollectie van flessen liet taxeren. Als bankier had ik natuurlijk alle aankoopdata en prijzen in een spreadsheet geklopt. Het was een schok voor me toen ik hoorde wat dat waard was. En zo begon Van Dedem in kleine kring zijn eerste wijnbeleggingsfonds. Dit gaat in 2008 zijn exitfase in en de rendementen gaan ver, ver boven wat we in het begin de beleggers voorhielden. U moet denken aan 15 procent en meer. Grand Cru is professioneler opgezet dan dit eerste fonds. Beleggers nemen voor minstens euro deel. De directie bepaalt zelf welke wijnen uit de Bordeauxstreek worden aangekocht. Het prospectus bevat een lijst van ruim honderd gerenommeerde châteaux. Wij kopen alleen topwijnen, denk aan de grands crus classés van Château Margaux of de Pomerols van Pétrus. Of het wat wordt, zal pas blijken in Dat is de sluitingsdatum van het fonds. En als het in de tussentijd misloopt? Van Dedem: Mocht het toch tegenvallen dan kan de aandeelhouder nog altijd beschikken over zijn flessen wijn. 1 Staking Air France Spinetta praat met vakbonden Redactie economie Jean-Cyril Spinetta, topman van Air France-KLM, wil toch met de stakende Franse vakbonden praten. Ik ben er in ieder geval klaar voor, zei hij gisteren in een radiointerview. Overleg tussen het Franse cabinepersoneel en de directie van de Franse luchtvaartmaatschappij leverde dit weekend nog niets op. De Franse vakbonden eisen hogere salarissen voor het cabinepersoneel en betere arbeidsomstandigheden. De staking leidde de afgelopen vijf dagen tot chaos op de Parijse luchthaven Charles de Gaulle. Volgens de directie van de vliegtuigmaatschappij zou tussen 20 en 40 procent van de vluchten zijn geschrapt. De vakbonden denken eerder aan zo n 60 à 70 procent. Zij meldden dat ongeveer 75 tot 80 procent van het cabinepersoneel deelnam aan de staking. Gisteren liet Spinetta weten bereid te zijn alle onderwerpen te bespreken. Eerder dagvaardde de directie van Air France de vakbonden nog, omdat ze het sociaal protocol niet zouden respecteren. Air France zou een schadevergoeding eisen. Door de herfstvakantie was het het afgelopen weekend extra druk op de Parijse luchthaven. Veel gezinnen moesten hun vakantieplannen omgooien en de trein terug naar Nederland of België nemen. Als er voor het einde van dit jaar geen overeenkomst is bereikt tussen de directie en de vakbonden, gaat het cabinepersoneel van Air France de eerste drie dagen van 2008 weer in staking. 1 Chaos op Charles de Gaulle. REUTERS. HARRY STARREN. De Griekse filosoof Diogenes: De wijnrank draagt drie soorten druiven: de eerst is genot, de tweede is bedwelming en de derde is afschuw.. Slordigheid Zorgvuldigheid teistert ons land. Het is een giftig medicijn dat alleen in kleine doseringen heilzaam is, maar dat bij ondeskundig gebruik onherstelbare schade aanricht. Het wordt geleverd zonder bijsluiter. Ons land is ongemerkt verslaafd geraakt aan zorgvuldigheid. Het wordt op scholen verspreid en in de samenleving beloond. Het is inmiddels overal verkrijgbaar. Door burgers wordt het geëist en door de overheid wordt het toegezegd. Schaamteloos vergen wij het van anderen. Zorgvuldigheid. In vakbondskringen is de verlammende werking van zorgvuldigheid al jaren bekend. Daar heet het stiptheidsactie. Het heeft dezelfde werking als een staking maar dan tegen een fractie van de kosten. Een probaat middel. Zorgvuldigheid is een machtig wapen. Het is een ander woord voor bureaucratie. Daar is inmiddels iedereen tegen. Een lastig dilemma dat daarom bij voorkeur wordt verzwegen en ontkend. Wij zeuren om zorgvuldigheid en bestrijden bureaucratie. Staaloorlog met China dreigt Europese staalproducenten willen dat de Europese Commissie China sancties oplegt vanwege de spotgoedkope Chinese staaluitvoer naar Europa. Slordigheid kent nauwelijks pleitbezorgers. Dat is geheel ten onrechte. Slordigheid heeft vleugels en die geven vaart. Slordigheid maakt mogelijk wat precies niet lukt. Of nooit helemaal waar is. Better roughly right than exactly wrong. Al te nette mensen komen nergens. Zonder slordigheid zou er geen vernieuwing zijn, geen vooruitgang worden geboekt ( ja, dat is slordig van mij: zonder precisie ook niet, maar daar gaat het nu niet om). Slordig is gewoon sneller ter plaatse. Zoals de ratio alleen kan functioneren als het de emotie als partner naast zich duldt, zo heb je alleen iets aan zorgvuldigheid als je ook slordigheid een verblijfsvergunning geeft. De overheid gaat aan zorgvuldigheid ten onder. Onder de dreiging van media-aandacht en parlementaire vragen (in die volgorde), onder de scrupuleuze toetsing door de Raad van State en de beste bedoelingen van de Ombudsman, staan we elkaar geen enkele vergissing meer toe. Daarom is het doortrekken van een snelweg (gekke naam eigenlijk) meer dan dertig jaar onderweg en kost een simpele afslag gauw een jaar of tien. Dat komt niet omdat we lui zijn. Aan ijver ontbreekt het ons niet. Aan slordigheid wel. Het goede nieuws is dat je voor slordigheid niets hoeft te doen. Je moet er iets voor laten. 1. Wereldwijd meer computerchips verkocht De wereldwijde verkopen van computerchips zijn in de maand september beland op 22,6 miljard dollar, een stijging van 5,9 procent ten opzichte van de 21,3 miljard dollar een jaar eerder.

16 16 Nieuws Economie Dalende dollar Een kleine crisis is genoeg Olieprijs nadert de 100 dollar Beurs REUTERS Beurs vandaag Amerikanen ontdekken aandeel TomTom Barron s, bedankt De olieprijs gaat door de honderd dollar, weten de kenners. De vraag is alleen wanneer. Daar hoeven geen bommen voor te vallen. Mathijs Rotteveel De prijs van een vat Amerikaanse olie steeg in New York gisterochtend voor het eerst tot boven de 93 dollar. De Europese Brent-olie doorbrak de negentig dollar-grens. Analisten zijn ervan overtuigd dat het niet lang meer duurt voordat de Amerikaanse olie ook de magische honderd-dollargrens slecht. Nog geen tien jaar geleden lag de olieprijs rond de tien dollar per vat. Dat was in de tijd van de nieuwe economie die draaide om digitale dingen. Het oerproduct olie leek zijn beste tijd te hebben gehad. Van dat idee is niets meer over. De stijging van de olieprijs duurt nu al weken en er zijn talloze redenen te vinden voor een verdere prijsstijging. Vorige week waren het de oplopende spanningen tussen Turkije en de Koerden. Koerdische rebellen hebben zich in het noorden van Irak verschanst en zouden de oliehandel tussen Irak en Turkije kunnen verstoren. Volgens analistenbureau Iris reageerde de olieprijs overdreven op dit lokale probleem: Er is één pijplijn tussen Irak en Turkije. Daar gaan per dag maximaal vaten doorheen, gelijk aan 0,6 procent van de dagelijkse wereldwijde olievraag. Een tropische storm die zich afgelopen weekend in het Caribisch gebied ontwikkelde, heeft de paniek over mogelijke olietekorten verder aangewakkerd. Die storm vormt een bedreiging voor de olie-installaties in de Verenigde Staten. Mexico draaide het afgelopen weekend al een deel van de oliepompen dicht. Dan is er nog president Bush die zich blijft opwinden over de vertegenwoordigers van de as van het kwaad, zoals Iran. Hij blijft dreigen Iran aan te vallen. De onrust in het Midden-Oosten neemt daardoor verder toe waardoor de olieprijs stijgt. Zo kunnen we nog wel even doorgaan. Nog eentje dan: China. Een actuele analyse van de wereldeconomie zonder China, is als een sprookje over Roodkapje zonder boze wolf. Deze economische wereldmacht voert een heel leger aan van opkomende landen die snel groeien en daarvoor in verhouding veel olie nodig hebben. De dalende dollar heeft echter nog de grootste invloed. Olie wordt nog steeds vooral afgerekend in dollars en die munt blijft onder druk staan. Volgens olie-analist Cornelis Vlooswijk van Rabo-dochter Iris gaat de olieprijs hoogstwaarschijnlijk de grens van honderd dollar doorbreken: Een kleine crisis in Nigeria, Rusland of Iran is genoeg. Daar hoeven echt geen bommen voor te vallen. 1 Tech is back en TomTom is goedkoop. Het Amerikaanse tijdschrift Barron s tipt het in de VS nog onbekende aandeel samen met Nokia en Google. Too late? Het aandeel TomTom staat voor 2007 op 98,8%, juist op het moment dat ook veel Amerikanen het leren kennen. Deze week brengt het gezaghebbende beleggersblad Barron s de coverstory Tech is back. Hierin bespreekt het blad technologieaandelen, die het helemaal kunnen gaan maken. Daarbij is TomTom: Glen Kacher van Integral Capital, een technologie hedgefonds, zegt dat TomTom het beste navigatieaandeel kan zijn. Het is niet zo bekend als zijn Amerikaanse rivaal Garmin, maar Karcher denkt dat het een voorsprong krijgt, als het de gerespecteerde digitale kaartenmaker Tele Atlas kan verwerven. Veel goedkoper Garmin en TomTom hebben circa 65% van de navigatiemarkt in handen en Kacher denkt dat ze beide kunnen floreren. TomTom is alleen veel goedkoper dan Garmin, aldus Barron s. De andere aandelen die ze noemt als mogelijke winnaars zijn: Google Nokia BMC Software Seagate GSI Commerce Digital River Pros Holdings Dat dit echt geen zekerheidjes zijn, wordt een artikel verderop op de Barron s-site duidelijk, met de titel Schizo Markets. Het Tech is back-feest dit jaar in de VS kent maar vier echte fuifnummers, die goed zijn voor minimaal een kwart van de 25% stijging van de Nasdaq 100 dit jaar: Research in Motion (+179%), Amazon (+124%), Apple (+117%) Google (+46%) Het Finse Nokia is dit jaar ook al weer 96% meer waard geworden. Tech is back en nu maar hopen dat Barron s niet too late is. Nederlandse beleggers namen een voorschotje op een mogelijke toestroom van Amerikanen. TomTom deed +3,7%, terwijl er verder geen nieuws was. Tussen 45 en 78 euro De ironie wil dat Nokia met zijn bod op kaartenmaker Navteq een concurrent wordt voor TomTom en ook Google kijkt naar deze amper ontwikkelde, groeimarkt. Dat niet iedereen overtuigd is dat TomTom triomfeert, maken de analistenadviezen van 25 oktober duidelijk, één dag nadat het bedrijf cijfers had gepubliceerd: Keijser: kopen (72 euro), Kempen: houden (60 euro) Citigroup Smith Barney: kopen (78 euro) Exane BNP Paribas: verkopen (45 euro) UBS: neutraal (60 euro) Fortis: kopen (70 euro, Rabo: houden (60 euro) ABN Amro: houden (58 euro) ING: kopen (75 euro) 1... Shanghigh Zo ziet een bubbelmarkt eruit. Vriend en vijand zijn het erover eens dat de Chinese hoofdindex, de Shanghai Composite, véél te hard stijgt en eens héél hard landt. Sinds begin juli is de index alweer bijna de helft meer waard geworden. Het feest kan ieder moment afgelopen zijn, meent de een. Minstens nog tot de Olympisch Spelen van 2008, zegt de ander. 1 Het Panel STELLING: OLIE OF DOLLAR? Stijgt de olieprijs omdat de dollar daalt, of daalt de dollar omdat de olieprijs stijgt? Maakt het eigenlijk verschil? WAT VINDT U? GEEF UW MENING OP Arme Amerikanen CORNÉ VAN ZEIJL (FONDSMANAGER SNS) Het maakt zeker verschil. De dollar daalt minder hard (-8% dit jaar), dan de olieprijs stijgt (+49%). De olieprijsstijging schaadt Europeanen daarom minder dan Amerikanen. Omdat in de VS minder belasting op benzine zit, raakt duurdere olie direct de pompprijs. Met 2,20 dollar per gallon gaat die richting het 2, 50 dollar-record. 1 Versnelling MARK LEENARDS (FONDSMANAGER SBS INVESTMENTS) De dalende dollar versnelt de stijging van de olieprijs in dollars (en verzacht die euro s). De hoge olieprijs heeft een beperkte negatieve invloed op de groei van de wereldeconomie en daarom lijkt het mij sterk dat de olieprijs wel wisselkoersen van valuta kan beïnvloeden. 1.. Gratis! PEGELMANN (ONBEKENDE FORUMPOSTER OP IEX.NL) Dollars zijn gewoon velletjes papier die worden gedrukt. Je kunt hiervoor olie krijgen. Eigenlijk is olie daarmee gratis. 1

17 Wetenschap Nieuws 17 Wetenschap van de week Toen de brandweer altijd te laat kwam Natuurverschijnselen als tornado s kunnen toenemen als de temperatuur stijgt. BENGT LUNDBERG/HH Klimaat Broeikaseffect Nauwkeuriger klimaat voorspellen onmogelijk Wordt het straks twee, vier of tien graden warmer? De huidige klimaatmodellen kunnen het ons niet vertellen. Nauwkeuriger kan niet. Marcel Hulspas De beste, nauwkeurigste klimaatmodellen zijn het eigenlijk wel met elkaar eens: als de huidige concentratie CO 2 twee keer zo groot wordt als de oude, pre-industriële concentratie, dan zal de mondiale temperatuur stijgen met 2 à 4,5 graden. Dat is een lastige conclusie. Deskundigen zijn het er over eens dat deze verdubbeling gemakkelijk realiteit kan worden, maar een stijging met 2 graden zal waarschijnlijk niet echt dramatische gevolgen hebben, terwijl een stijging met 4,5 graden heel duidelijk wel tot catastrofes kan leiden. Wat mogen we verwachten? Kan het misschien een beetje nauwkeuriger? Nee, denken Gerard Roe en Marcia Baker van de University of Washington in Seattle. Die onzekerheid wordt volgens hen namelijk niet veroorzaakt door een gebrek aan gegevens, aan software, onderzoekers of rekentijd. Het is het gevolg van de inherente onvoorspelbaarheid van het mondiale klimaatsysteem. Roe en Baker onderzochten de evolutie van de klimaatmodellen gedurende de afgelopen decennia. Het is duidelijk dat er op dit terrein enorme vorderingen zijn geboekt. Onze kennis van het klimaat, en van de interactie tussen de atmosfeer, de biosfeer (het leven op aarde) en de lithosfeer (de dode aarde) is enorm gegroeid. Dat heeft geresulteerd in steeds complexere modellen, die steeds beter in staat zijn om het klimaat te beschrijven maar er zijn nog steeds grenzen aan de voorspelbaarheid. Circa dertig jaar geleden constateerden de eerste klimaatonderzoekers dat een verdubbeling van de CO 2 -concentratie tot een temperatuurstijging zou leiden van 2 à 5 graden. Dat resultaat, zo constateren ze, is in dertig jaar niet wezenlijk nauwkeuriger geworden. Dat komt door de aard van het klimaatonderzoek, denken Baker en Roe. Er zijn altijd modelberekeningen geweest die temperatuurstijgingen laten zien van zes of zelfs tien graden. Maar niemand weet hoe de aarde op dergelijke extreme omstandigheden zal reageren, en dus zijn dergelijke extreme modellen ook nauwelijks voor verbetering vatbaar. Dus blijven dergelijke uitschieters bestaan en daardoor wordt de onzekerheid over de gevolgen van de CO 2 - stijging niet minder. Roe en Baker roepen politici daarom op om niet te wachten op nieuwe modellen die meer zekerheid zouden moeten geven, maar nu maatregelen te nemen op basis van de huidige inzichten. Beter worden de modellen nooit, mooier ook niet. 1 Eeuwenlang was elke brand een onbeheersbare ramp. Totdat een Haarlemse schilder op een idee kwam. Marcel Hulspas De brand in het Armando Museum heeft het opnieuw aangetoond: als de brandweer niet snel aanwezig is, loopt een vuurtje gemakkelijk uit de klauwen. In vroeger tijden kwam de brandweer altijd te laat. Wanneer in de nauwe straatjes van een binnenstad een huis (altijd van hout) in brand vloog, was er maar één oplossing: zoveel mogelijk emmers en omstanders verzamelen, om een keten te maken van de dichtstbijzijnde gracht naar de plek des onheils. Een hopeloze onderneming. Na de grote brand van Londen in 1666 werd duidelijk dat op het terrein van de brandbestrijding radicale ingrepen noodzakelijk waren. Het stadsbestuur verbood het gebruik van hout. Maar wat te doen als de vlam toch in de pan sloeg? De Haarlemse schilder Jan van der Heyde kwam toen met een hightech-oplossing, waar we nog steeds van profiteren. Brandspuiten bestaan al heel lang. De Romeinen experimenteerden er al mee. Het grote probleem was dat een handpomp een variabele druk oplevert, waardoor de waterstraal voortdurend wegvalt. Het grootste deel van het bluswater bereikt de vlammen niet en richten is ook onmogelijk. Van der Heyde wist raad. Hij voorzag de brandspuit van een ingenieus drukvat, waardoor de druk niet wegvalt en de slang een constante, stevige waterstraal aflevert. Het werd een groot succes. Van der Heyde werd stadsbrandmeester van Amsterdam; koningen en keizers bestelden zijn wonderpomp. Zo ook tsaar Peter de Grote voor zijn gloednieuwe hoofdstad Sint Petersburg. Nu nog in haar oude luister te bewonderen. 1 Museum Boerhaave bewaart een model van Van der Heyde s pomp. Zie Van der Heydes pomp. Genetica Fruitvlieg helpt dronkaard Redactie wetenschap Ook een fruitvlieg kan dronken worden. Een vliegje dat te veel heeft gedronken, staat wankel op zijn potjes, vliegt in rare bochten en zoekt een donker hoekje op om zijn roesje uit te slapen. En net als bij mensen zijn er fruitvliegen die goed tegen drank kunnen en vliegen die na een druppeltje al de macht over zichzelf verliezen. Erfelijkheid speelt hierbij een grote rol. De fruitvlieg kan ons duidelijk maken hoe dat precies zit. Onderzoekers van de Universiteit van North Carolina kweekten twee groepen fluitvliegen, waarvan de een bijna geen last en de ander juist extra veel last heeft van alcohol. Daarna vergeleken ze het complete DNA van beide groepen en ontdekten zo 32 genen die direct betrokken zijn bij deze gevoeligheid voor drank. Van deze 32 verdachte genen zitten er 23 ook in het genetisch materiaal van de mens, en de kans is groot dat zij bij de mens betrokken zijn bij het ontstaan van aanleg voor alcoholisme. Eerder onderzoek onder menselijke alcoholisten heeft al een paar verdachte genen opgeleverd. Het ziet er echter naar uit dat het aantal verdachten veel groter is. Dat klinkt teleurstellend, maar een beter inzicht in alle verantwoordelijke genen vergroot de kans dat ouders straks aan een druppeltje bloed genoeg hebben om met een grote mate van zekerheid vast te stellen of hun kind straks al dan niet opgewassen is tegen de verleiding van alcohol. 1 NIEUW VERSCHENEN Genieten van het heelal Jazeker, dat kan. Zeker met de boeken van Rob Walrecht. Walrecht wil de jeugd van 12 jaar en ouder winnen voor de sterrenkunde. Zijn boeken (het heelal is de derde in een reeks) zijn in ieder geval prach-. Heter, heetst Onderzoekers uit New Mexico hebben de heetste chilipeper ter wereld ontdekt: de Bhut Jolokia, afkomstig uit Assam in India. tig uitgevoerd. De complete sterrenkunde passeert de revue, van de eerste astronomen tot de oerknal, in (weinig kinderachtige) tekstjes, diagrammen en, vooral, schitterende foto s. Een aanrader voor iedere puber die lastige kosmologische vragen begint te stellen. Rob Walrecht, Genieten van het heelal, Rob Walrecht Productions, 14,95. Geheimschrift Berichten coderen is een heilloze zaak. Om de meeluisterende vijand een stap voor te kunnen blijven, worden codes steeds ingewikkelder. Maar daarmee worden ze ook steeds lastiger in gebruik. Geen wonder dat de Amerikaanse marine tijdens de Tweede Wereldoorlog uiteindelijk een geniaal en radicaal besluit nam: het berichtenverkeer werd overgelaten aan Navajo-indianen. Voor de Japanners was hun volstrekt ondoorgrondelijke taal een niet te breken code. Deze, en nog veel meer anekdotes uit Auto of eten? Jean Ziegler, de VN-rapporteur voor de wereldvoedselproductie, noemt landbouw gebruiken voor biofuels een misdaad tegen de mensheid. de wereld van de codes, in dit fraai geillustreerde boek. Stephen Pincock en Mark Frary, Geheimtalen. Vanaf de farao s tot de kwantumcryptografie, Veen Magazines, 24,95. Grote gevaren De komende decennia moeten we oppassen voor klimaatverandering en tekorten aan allerlei grondstoffen en aan drinkwater. Maar ondertussen plunderen we de ontwikkelingslanden kaal en draaien de wapenfabrieken op volle toeren. Onze planeet krijgt het zwaar, zo waarschuwen de auteurs van deze gids vol dreigende rampen. Terrorisme is zo n beetje het minste waar we ons druk over moeten maken. En wie dit treurig stemmende overzicht tot zich neemt, ontdekt al snel: het zijn vooral de VS die onze toekomst bedreigen. Chris Abbott, Paul Rogers, John Sloboda, Het kleine boek over de grote bedreigingen voor onze wereld!, Bruna Uitgevers, 7,50.. Hier dat ding! NASA heeft van de rechter opdracht gekregen alle documenten vrij te geven over een UFO-incident uit 1965 bij Kecksburg (Pa.). Volgens ooggetuigen stortte er toen een buitenaards ruimteschip neer.

18 18 Cultuur Treurige voordrachten in de bibliotheek Kan het licht uit als de schrijver voorleest? Had je een swingende lezing met een van de mannen van Jiskefet in je hoofd, was het tijdens de avond zelf alsof Aart Staartjes voor zat te lezen. Regelmatig hoor of lees ik verhalen van schrijvers over hun voordracht in een bibliotheek. Het bekende werk. Doodsbange heringetreden vrouwen staan de schrijvers in een zelfgehaakt vestje op te wachten en melden dat iedereen in het dorp zich al maanden op hun komst verheugt. Of de schrijver eerst een stukje zelfgebakken boterkoek wil. Hij zal wel moe zijn van al dat schrijven. De kleedkamer is in de studiezaal, achter die zes kratten afgeschreven boeken. Het is bijna een genre, het verhaal van de bezoekende schrijver en het gekonkel en gevlei van de bibliotheekmedewerkers. Ik zag de andere kant. Van 1985 tot 2005 werkte ik in Bibliotheek Amstelveen. Ik heb een hele stoet schrij- Geert Mak signeert in de bibliotheek van Waalwijk. MAARTEN HARTMAN/HH vers aan me voorbij zien trekken. Twintig jaar lang heb ik ze bij de ingang van de bibliotheek op staan wachten als ze weer uren te laat uit hun schrijvershol waren gekropen. Ik ontving ze, kondigde ze aan en deed ze uitgeleide. Ik heb een aardig beeld. Het summum: iemand die van planten hield en toch geil was In 1985 was Bibliotheek Amstelveen gehuisvest in een oude V&D. De romans stonden op de voormalige afdeling campingartikelen, het administratieve werk werd gedaan op de afdeling herenconfectie. En toch broeide er iets in die met borduurwerk beklede baarmoeder vol streekromans en thrillers. Goed, een dialezing over een voettocht naar Santiago de Compostela trok nog steeds 170 bezoekers. Dan zat er een leeszaal vol Amstelveners minutenlang naar een dia van een wandelschoen te kijken. Maar wij, de medewerkers, voelden dat het anders kon. We wilden Johnny van Doorn uitnodigen. We wilden een nieuw geluid in de tent. Schrijvers en dichters die bij ons die rij wanstaltige detectiveboeken van de planken zouden lullen. Vreemd genoeg luidde een lezing. Aforisme (1) Creativiteit schijnt bij Hollandse kunstenaars voornamelijk in het haar te zitten. Jan Cremer van streekromanschrijfster Margreet van Hoorn een nieuw tijdperk in. Van Hoorn in onze bibliotheek, daar waren wij als personeel niet enthousiast over. Niet direct de anarchist die we wilden binnenhalen, een oud wijf dat schreef over in zichzelf gekeerde boeren die met een hooivork in hun hand naar de horizon stonden te turen, wachtend op een geile vrouw die wilde helpen bij het melken. Onze directrice had haar echter blind geboekt. Margreet van Hoorn was de meest uitgeleende schrijfster in Nederland. Succes verzekerd. Zo nodig kon zelfs worden uitgeweken naar een groter gebouw, om de verwachte invasie van om en nabij de vierhonderd streekromanlezers in goede banen te leiden. Twee dagen voor de lezing waren er twee kaartjes verkocht, waarvan een aan de moeder van onze telefoniste. Paniek. Iemand als Margreet van Hoorn ging je niet afbellen. Misschien was ze zelfs al onderweg en kwam ze dwars door de weilanden naar ons toe. De directrice zette ons onder druk. Het personeel moest incognito komen opdraven. Er was nu geen weg meer terug. We kregen doorbetaald. We moesten het maar als werk zien. Hoe moeilijk kon het zijn, vermomd als lezer anderhalf uur lang geïnteresseerd luisteren naar een verhaal over Arie Guldenkruis, een keihard werkende boer, die na zeventig jaar graan malen tot het inzicht kwam dat er meer moest zijn in het leven. Daar zaten we, als undercover personeel, doodsbang te loeren naar Van Hoorn, die er precies zo uitzag zoals je haar uitspreekt. Ze was verrukt. Zo een jong publiek had ze nog nooit gehad. Het inspireerde haar. Geen proza dit keer. Ze besloot de volle anderhalf uur voor te lezen uit haar nieuwste dichtbundel. Ik keek voorzichtig naar Edwin, hoofd van de muziekafdeling. Een jongen die thuis twaalf uur per dag Captain Beefheart draaide. Naast hem zat Ellen, onze jeugdbibliothecaresse die sinds een paar weken weer voorzichtig mocht werken. Een jaar geleden was ze met een Luisteren naar Remco Campert. BERT SPIERTZ/HH Aforisme (2) De waarheid zet uit naarmate wij zelf groeien. Nooit achterhalen wij haar. Hella S. Haasse exemplaar van Twee vrouwen in haar hand aangevallen bij de voordeur van Harry Mulisch, terwijl ze steeds schreeuwde: Hoezo twee vrouwen, waarom niet drie? Allebei luisterden zij nu met wijdopen ogen naar het gedicht Mens: Opeens begreep ik wat je voelde, En nooit in woorden zeggen kon, Je liep door lange dagen schaduw Maar hunkerde naar warmte en zon. Of er nog vragen waren. Nee, we hadden wel een beeld. Onze directrice bracht Margreet terug naar huis en de volgende ochtend wisten we dat dit soort boekingen voorgoed tot het verleden behoorde. Dat zagen we aan haar kop toen ze de koffiekamer binnenkwam. Die Van Hoorn kwam er nooit meer in. Niet lang daarna boekte ik Simon Vinkenoog. De tijd was rijp. Beetje leven erin gooien. Simon bewoog met zijn armen en holde tijdens het voorlezen. Het woord stad kwam in zijn gedichten voor. Ook prettig. Amstelveen was er klaar voor. Drie dagen voor zijn performance waren er vier kaartjes verkocht. Een dag later verscheen er in het Amstelveens Weekblad een groot interview met Vinkenoog. Goede foto erbij van zijn vacuüm getrokken paniekhoofd. De kop boven het artikel was minder veelbelovend. In mijn volkstuin kom ik tot rust. Fuck, dat had ik. Huurde ik Het Dichtende Beest in, ging hij in de krant uitleggen dat hij tussen de jonge worteltjes zijn beste werk schreef. Maar gelukkig bereed hij ook zijn stokpaardjes. Iedere dag een paar jointjes en neuken tot je erbij neerviel, hij wist niet beter. Met de ene hand zijn vrouw vingeren en met de andere hand het leven zelf in een boekje van 67 bladzijden proberen te proppen, voor minder deed hij het niet. s Avonds waren alle kaartjes verkocht. Dit was blijkbaar wat Amstelveners wilden. Iemand die van planten hield en toch geil was. Terwijl het voorprogramma al liep, een schier eindeloze reeks van lokale dichters. Aforisme (3) Er is geen grotere vijandschap dan tussen het geheel van de tijd en elk willekeurig, afzonderlijk deel ervan. Cees Nooteboom

19 Cultuur 19 Herman Koch wilde eigenlijk liever achter een gordijn optreden Nico Dijkshoorn die ei op blij lieten rijmen, wachtte ik beneden in de hal op Vinkenoog. Mijn god, waar bleef hij? Ah, daar zag ik iets aan komen wandelen. Verdomd het was hem. De ongebakken deegsliert Simon V. Als hij vlak voor je stond begreep je Reves karakterisering meteen. Ik gaf hem een hand. Simon vroeg waar hij zich kon verfrissen. Floep, weg was hij. Zijn vrouw pakte mijn arm en fluisterde dat we vanavond erg voorzichtig moesten zijn met Simon. Hij had gisteren zo wild gedanst op het boekenbal. Hij was erg moe. Simon zat inmiddels zwijgend naast mij in een hoek van onze koffiekamer naar de ijskast te kijken terwijl zijn vrouw over hem sprak alsof hij een ziek Russisch knaagdier was. Simon had een beetje honger. Of er iets te eten was. Niet te hard, in verband met Simons gebit. Simon zou nu wel iets te drinken lusten. Simon hield niet van fel licht. Of alles uit kon tijdens zijn voordracht. Simon wilde graag snel naar huis na zijn voordracht, want morgen hadden ze de verplichte gezamenlijke onkruiddag op de volkstuinen. Na de pauze acteerde Simon twintig minuten lang Simon Vinkenoog. Een onsamenhangend verhaal over de nieuwe stadspoëzie die hij meende te herkennen in de Osdorp Posse waar hij, verdomd als het niet waar was, gisteren nog een gedicht over had geschreven. Hij las het even voor.. Aforisme (4) Als iedereen verdraagzaam is, hoeft er in feite ook niets meer verdragen te worden. Willem Frederik Hermans Remco Campert leest voor uit zijn roman Een liefde in Parijs. BERT SPIERTZ/HH Posse, Posse, waar is posse, positieeeeeeeee, possittieeeee Possitieeeeeeeeee tegen de macht van de plieetssieeeeee De neonverlichting van het gelach hahahahahahahahahaha hahahahahahahahahahaha Ja! Enzovoort. Simon was na twintig minuten opeens klaar en verliet vier minuten later aan de arm van zijn vrouw onze bibliotheek. Wat een energieke tred had hij plotseling. \ De persoonlijk begeleidster van de schrijver. Meestal zijn vrouw. Je kunt geen schrijver boeken of je krijgt zijn vrouw zes weken lang in je nek. De schrijver, pianist of essayist zit thuis nieuwe kunst te scheppen tussen een berg ongeopende belastingenveloppen en de begeleidster doet, om hem te ontlasten, wat verkennend werk op locatie. In de nieuwe vestiging van Bibliotheek Amstelveen werkte de omgeving tegen ons. We zaten nu officieel in de mooiste bibliotheek van Nederland, dus moest er door de begeleiders eerst even worden gesnuffeld aan al dat moois. En dan gebeurde er iets vreemds. Juist het prachtige podium, het keurig verzorgde licht en het perfecte geluid maakten bij de begeleidsters iets dierlijks los. In hun lichaam zag je het juichen. Eindelijk, hun man kwam op een echt podium te staan. Met echte stoeltjes vlak voor hem, in een theatertje. Eindelijk erkenning. Na al die jaren gekloot, het eindeloos luisteren naar zijn sterk autobiografische werk, vreten voor hem koken omdat hij altijd precies rond etenstijd bepaalde ideetjes had, dat domme geschreeuw van hem dwars door haar favoriete televisieprogramma s heen, omdat hij alles helemaal anders zag, al dat bloedzuigende schrijversgedoe was in één keer vergeten als ze bij ons door de bibliotheek liepen. Hun man Clark Accord leest voor uit eigen werk. KLAAS FOPMA/HH Aforisme (5) De eeuwigheid is het ogenblik waarvan je zegt, dat zal ik nooit vergeten. Jan Wolkers moest wel iets kunnen als hij hier werd uitgenodigd. En zij gingen daar uitslepen wat er uit te slepen viel. Een week later stond hun man weer ergens op een braderie vlak naast de broodjes beenham nieuw werk te mompelen voor zes achterlijke kinderen, maar uitgerekend in onze bibliotheek, waar we net deden alsof we zijn werk heel bijzonder vonden, moest het onderste uit de kan worden gehaald. Vooral begeleidsters van muzikanten en dansers konden er wat van. Misschien komt Cark Accord wel in de buurt van Martin Bril Twee tangodansers die de presentatie van een Latijns-Amerikaans boek zouden komen opluisteren, stuurden wekenlang een aangetrouwde nicht langs die bijna dagelijks de staat van onze geïmproviseerde dansvloer kwam beoordelen. Klopte niets van. Die houten vloer van zestig meter lang, mooi, maar die moest eruit. Midden op de beoogde dansvloer stootte ze een korte keelklank uit en luisterde geconcentreerd. Geschud met haar hoofd. Was geen doen zo, de tango dansen. De akoestiek klopte niet. Het plafond moest worden aangepast, of als het echt niet anders kon, dan maar akoestische dekens door de hele bibliotheek. De geluidsinstallatie voldeed helaas ook niet. Ik wist inmiddels wel hoe je dat oploste. Ik sprak de tangobegeleidster stevig toe. Luister mevrouw, de tango dansen in Nederland is natuurlijk al erg genoeg. Stramme Hollandse calvinisten die als skeletten een dans proberen te dansen die passie en hartstocht vereist. Dus dat vinden we allemaal goed, dat uw dansers volgende week op Hollandse gezondheidssandalen bij ons binnen komen wandelen en dat ze zich na veel geschreeuw en geblèr om gaan kleden in de directeurskamer. Het is ook goed dat ze daarna naar buiten komen en ons tijdens de boekpresentatie vervelen met de hela hola houd er de moed maar in vogeltjesdanstango. Allemaal prima, maar een beetje nederiger kan wel. Dit is de vloer, dat is de cd-speler. Succes. Dat hielp, zo n verhaal. Want de tangodansers wilden eigenlijk niets liever dan optreden. Voor veel beginnende schrijvers die ik heb ontvangen gold dit ook. Debutanten die bij ons kwamen voorlezen, moesten zich geëmotioneerd aan het spreekgestoelte vasthouden als ik ze het theatertje liet zien. Ja, hier deden ze het allemaal voor. Tot je over het geluid begon. Schrijvers en versterkt geluid, dat gaat slecht samen. Als de dood zijn ze ervoor. Herman Koch, Rinus Ferdinanusse, René Appel, Geert Mak, Rutger Kopland, Rosita Steenbeek, Connie Palmen, Cees Nooteboom, allemaal verdomden ze het om in een microfoon te spreken. Om verschillende redenen. Cees Nooteboom wil het niet omdat die zijn eigen schedel als resonantiekast gebruikt en ieder woord over zijn goede vrienden in Spanje, de uitgestrekte stranden in Midden- Amerika of de culinaire situatie in Noord-Korea het liefst eerst door zijn eigen hoofd laat galmen voordat hij het prijsgeeft aan het publiek. Herman Koch wilde eigenlijk liever achter een gordijn optreden. Wars van ieder schrijversgedoe. Hij wilde geen stoeltjes vlak voor zich. De mensen moesten dicht om hem heen komen zitten en dan las hij pas voor. Had je een swingende lezing met een van de mannen van Jiskefet in je hoofd, was het tijdens de avond zelf net alsof Aart Staartjes aan een gezelschap vijftigers voor zat te lezen uit De scheepsjongens van Bontekoe. Veel schrijvers wilden eigenlijk liever niets. Ze wilden niet op een podium, ze wilden geen licht, ze wilden geen geluid en wilden geen aankondiging. Ze wilden wel wijn, roken op het podium, een stapeltje boeken verkopen en dan snel naar huis. Behalve Clark Accord. Die liet zich bijna bij ons insluiten, zo intens vierde hij het schrijverschap. Hij kon het, samen met ons, gewoon niet geloven dat hij echte boeken schreef. Hij, een make-up-artiest. Volgens de laatste tellingen waren er zeven miljoen gediplomeerde make-up-artiesten in Nederland. Maar nu was hij schrijver! Hij genoot ervan. Het kon zo weer over zijn, als ze zijn boeken echt gingen lezen. Niemand nam hem dit optreden in Bibliotheek Amstelveen af. Een microfoon? Graag! Of we ook speakers buiten konden neerzetten. Enorm teleurgesteld dat hij maar twee keer een half uur had. Dat ging hem dan nooit lukken, zijn hele roman voorlezen. Clark Accord kan, denk ik, een hele grote worden in het voorleescircuit. De verbazing moet eraf en er moet iets meer afstand worden ingebouwd naar zijn publiek, maar de potentie is er. Misschien komt hij wel in de buurt van Martin Bril. Een superieure bibliotheekvoorlezer. Alles klopt bij Bril. Hij komt twee minuten voor aanvang binnen, schudt de hand van de dienstdoende bibliothecaris terwijl hij naar het publiek loert. Dat worden huisvrouwenverhalen, vanavond. Studentenverhalen kunnen weer in de tas. Daarna volgt een uur Best of Bril. Bij het buffet zes zinnen met de plaatselijke schrijver die wil weten hoe je nu eigenlijk een boek uitgeeft en weg is hij weer. Vakmanschap. Zakelijk. To the point en waar voor je geld. Bril is de uitgeëvolueerde bibliotheekvoorlezer. 1 Dit verhaal is gepubliceerd in het literair-journalistieke tijdschrift Torpedo, dat vanaf deze week in de boekhandel verkrijgbaar is. Nico Dijkshoorn is journalist, tekstschrijver en columnist: Aforisme (6) De man verklaart onmiddellijk zijn liefde, maar aarzelt lang eer hij zegt dat hij niet meer bemint. Bij de vrouw is het juist omgekeerd. Gerard Reve

20 20 Cultuur Muziektheater Jan Kuiper groovet met Kaki King Drummen op je gitaar In de theatershow Groove Masters II verkennen vijf muzikanten de groove. Bijzonder is de komst van gitariste Kaki King, een Amerikaans multitalent op het punt van doorbreken. Arjan Terpstra LELYSTAD Waar zouden we zijn zonder het internet? In elk geval niet in theater Agora te Lelystad, waar de show Groove Masters II een try-out beleeft. Jazzgitarist Jan Kuiper, de man achter het Five Great Guitars-project, gaat op het podium duels aan met bassist Digmon Roovers, tablaspeler Sandip Bhattacharya en percussionist Moussé Pathé M Baye. Aan de linkerkant van het podium zit tussen de grote mannen een klein meisje, half verborgen achter een zwarte lok en een veel te groot gitaar. De dame in kwestie is de Amerikaanse Kaki King, multi-instrumentaliste, zangeres maar vooral gitarist. Ze is hier op uitnodiging van Kuiper, die op internet een clipje van haar vond en stijl achterover sloeg. Wat je op dat filmpje ziet (YouTube: zoek Kaki King, Playing with pink noise) is onder gitaristen al een tijdje talk of the town. Spectaculair is het enige woord dat van toepassing is op het spel van de 28-jarige Amerikaanse, die haar gitaar er van langs geeft terwijl ze achteloos in de camera kijkt. Alles is onverwacht: ze slapt en tapt op de snaren waar anderen tokkelen, ze bespeelt de hals van bovenaf in plaats van onderlangs en slaat met haar linkerhand tussen het akkoorden maken hard op de kast. Uit de rake klappen stijgt een strak ritme op. Ze raakt mij recht in het hart met haar muziek, zegt Jan Kuiper. Wat ik zag in Kaki was de enorme vrijheid die zij aan de dag legt. Ze gaat nooit voor hetzelfde idee, structureert nummers anders en behandelt haar gitaar als een drumstel. Die vrijheid zie je niet veel bij geschoolde gitaristen. King moet lachen. Terwijl ik eigenlijk maar wat doe. Ik heb niet de muzikale achtergrondkennis zoals Jan die heeft. Anderen moeten mij vertellen in welke toonladder ik ook alweer speel. In dat licht is Groove Masters een uitdaging, want zo gemakkelijk improviseer ik niet. Ik ga ervanuit dat ik de komende weken veel valse noten speel en dat Jan dat dan opvangt. Kuiper: Oké. Kaki King en Jan Kuiper. ANDREAS TERLAAK King: Of we maken de fout meteen nog een keer en noemen het avantgarde. Kuiper: Wat Kaki doet, is improvisatiekunst, zoals jazz dat is. Wat zij vandaag speelt, hoor je morgen niet terug, behalve als inspiratie. Vijfennegentig procent van wat je speelt, zit ingesleten, volgt vaste patronen. Het gaat erom wat je met die overige vijf procent doet. Voor King was het afgelopen jaar druk. Een Amerikaanse tour met Sarah Bettens is net afgerond en vorige maand kwam de nieuwe plaat van de Foo Fighters uit, waarop zij met Dave Grohl een banjoduet uitvecht. Wat dat betreft is het bijzonder de gewilde muzikante in Nederland te zien, anderhalve maand lang. Wat brengt haar hier? King: Het idee met een Indiase tablaspeler en een Afrikaanse percussionist te spelen, was heel inspirerend. Wanneer krijg je nou zo n kans? Maar eigenlijk doe ik aan dit project mee om gitaar te leren spelen. Gitaar spelen is als schaken: er is altijd een stapje hoger. Ik zal een gitaar nooit helemaal begrijpen, beheersen of overstijgen. Kuiper knikt. Voor mij is het belangrijk je leeg te maken voor je speelt. Je moet eerst het ego aan de kant gooien, anders gaat dat voor de muziek staan. King: Wat wij doen, is dingen componeren waar mensen door geraakt worden, niet meer of minder. Gevoelens van competitie of jaloezie komen daar totaal niet bij van pas. Hoewel de muzikanten pas een dag samen zijn, is tijdens het gesprek het geflirt en geplaag niet van de lucht. Kuiper, overtuigd boeddhist, lijkt het bij het rechte eind te hebben gehad toen hij op intuïtie King uitnodigde. Muzikaal mogen er enorme verschillen zijn, spiritueel hebben zij elkaar gevonden. Als Boeddha gitarist was, wat zou hij spelen? Kuiper: Ik denk dat hij niet zou spelen. King: Nee. Hij zou één noot spelen, en dan stoppen. En het zou de perfecte noot zijn. 1 Groove Masters II met Kaki King gaat vanavond in premiere en speelt daarna door het land. Info: Dansersfonds 1979 Jonge mannen zijn de toekomst Redactie cultuur Het door Alexandra Radius en Han Ebbelaar in 1979 opgerichte Dansersfonds reikte gisteren zijn jaarlijkse prijzen uit. De jonge dansers Roger van der Poel (24), danser bij het Nederlands Dans Theater II en Rink Sliphorst (23), lid van het corps de ballet bij Het Nationale Ballet wonnen de aanmoedigingsprijs. Van Der Poel viel de jury op door zijn technische virtuositeit en persoonlijkheid, Sliphorst werd geprezen om zijn levendige toneelpresentatie. De Prijzen van Verdienste gingen naar Bonnie Doets, die sinds 1993 bij het Scapino Ballet danst en de Fransman Nicolas Rapaïc, tweede solist bij Het Nationale Ballet. De Speciale Prijs, die niet elk jaar wordt uitgereikt, gaat naar Monique Sand, ex-soliste bij Het Nationale Ballet en momenteel als choreograaf verbonden aan het Koninklijk Conservatorium Den Haag. De jury bestond dit jaar uit voormalig dansers Alexandra Radius, Han Ebbelaar en Karin Schnabel, danscritici Ine Rietstap, Jan Baart en Marian Sarstädt (voormalig artistiek directeur Nederlands Dans Theater). 1 Nieuwe media Hollywood dreigt met staking Redactie cultuur Amerikaanse scenarioschrijvers dreigen te stoppen met schrijven. Reden: ze willen betaald worden voor werk dat ze leveren. In Amerika zijn afleveringen van bijvoorbeeld The office of Prison break nu ook via het internet, gsm en ipod te bekijken. Maar de scenarioschrijvers worden alleen betaald voor de inhoud die wordt vertoond. Onzin vinden de scenarioschrijvers. Daarnaast hebben de auteurs nog een eis: ze willen ook betaald worden voor herhalingen en een hoger percentage van de opbrengst van dvd-verkoop. Het conflict is nu aan de orde omdat de overeenkomst tussen het Writer s Guild of America en the Alliance of Motion Picture and Television Producers overmorgen verstrijkt, terwijl er nog altijd geen nieuw akkoord ligt. Productiehuizen en zenders zijn vooralsnog niet bereid in te gaan op de eisen van de schrijvers RECENSIE LITERATUUR BLAIRS ALTER EGO VERLIEST Sanne Rooseboom Robert Harris was ooit politiek commentator. Hij deed verslag van de verkiezingscampagne van Tony Blair en kende de oud-premier goed. Na twee bestsellers over het oude Rome (Pompeii en Imperium) waagt Harris zich nu aan een politieke thriller, met een hoofdpersoon die opvallend veel op Blair lijkt. Als de ghostwriter van de Britse oudpremier Adam Lang (Blairs literaire alter ego) onder verdachte omstandigheden om het leven komt, neemt de naamloze ik-figuur van Geest voor veel geld zijn taken over. Hij heeft een maand om de biografie van de oudpremier te schrijven maar struikelt over gevaarlijke onwaarheden in Langs verhaal. Geest zit vol met toespelingen op de werkelijkheid. Guantanamo Bay komt langs, de oorlog in Irak woedt, de CIA speelt een rol. Maar de wereld in het boek is grimmiger dan de echte. Zo gaan er aan de lopende band bommen af in de Londense metro. En laten we voor Blair hopen dat het onverwachte plot niets met de werkelijkheid te maken heeft. Kopen. Spannend en actueel verhaal dat goed in elkaar zit. RECENSIE LITERATUUR FOTO S KUNNEN VERDWENEN STAD DOEN HERLEVEN Dirk Koppes Als een stad te snel groeit, wist zij haar eigen sporen uit. Wolkenkrabbers verrijzen op de puinhopen van Victoriaanse villa s. Stadsarcheoloog David Hollis probeert de inwoners van Toronto ervan te overtuigen dat ze hun verdwenen geschiedenis kunnen reconstrueren aan de hand van in 1856 gemaakte foto s. Hoon is zijn deel. Auteur Michael Redhill gaat dan terug in de tijd en volgt in Troost ook het leven van Jem Hallam, een apotheker die zijn heil zoekt in Toronto. Helaas is de concurrentie hard dus probeert Jem te slagen als fotograaf. Mooie beschrijvingen van het vroege Toronto combineert Redhill met schrijnende passages in het heden. Kopen, want kennismaking met puberale metropool.. Rhett Butler s Perspective Het tweede vervolg op de roman Gone with the Wind is Rhett Butler s People: het meesterwerk verteld vanuit Rhetts perspectief. Racem (1) Studenten van de Rockacademie in Tilburg zijn gestart met platenmaatschappij de Rockacademie Content Exploitatie Maatschappij (Racem).. Racem (2) Doel van het initiatief is jonge en talentvolle artiesten te begeleiden in de ontwikkeling van hun muzikale carrière, zodat ze voet aan de grond krijgen in de Nederlandse muziekindustrie.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij Rijk Phileas Fogg is een vreemde man. Hij is erg rijk. Maar niemand weet hoe hij aan zijn geld komt. Een baan heeft hij namelijk niet. Toch woont hij in een groot huis, midden in Londen. In zijn eentje.

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

Een van de agenten komt naar hem toe. Nou, het is me het dagje wel, zegt hij. Nu zijn er toch rellen in de stad.

Een van de agenten komt naar hem toe. Nou, het is me het dagje wel, zegt hij. Nu zijn er toch rellen in de stad. Een dode De voetbalwedstrijd is afgelopen. Het stadion is bijna leeg. Het is koud, de zon schijnt bleek. Munck staat op de tribune van vak H en staart naar de dode man op de bank. Wat vreselijk, denkt

Nadere informatie

De woonkamer. Er staan veel dozen in de woonkamer, er staat een bank en een kast die half in elkaar gezet is.

De woonkamer. Er staan veel dozen in de woonkamer, er staat een bank en een kast die half in elkaar gezet is. SAMENWONEN 1. EXT. ROND HET HUIS - DAG Rond het huis. Judith en Peter zijn aan het verhuizen, er staat een verhuiswagen voor het huis. Judith en Peter lopen vaak heen en weer met dozen. Ze lachen naar

Nadere informatie

Inhoud. Een nacht 7. Voetstappen 27. Strijder in de schaduw 51

Inhoud. Een nacht 7. Voetstappen 27. Strijder in de schaduw 51 Inhoud Een nacht 7 Voetstappen 27 Strijder in de schaduw 51 5 Een nacht 6 Een plek om te slapen Ik ben gevlucht uit mijn land. Daardoor heb ik geen thuis meer. De wind neemt me mee. Soms hierheen, soms

Nadere informatie

Charles den Tex VERDWIJNING

Charles den Tex VERDWIJNING Charles den Tex VERDWIJNING 3 Klikketik-tik-tik Het is halftwaalf s ochtends. Marja vouwt een hemd. En kijkt om zich heen. Even staat ze op haar tenen. Zo kan ze over de kledingrekken kijken. Die rekken

Nadere informatie

rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005

rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005 rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005 Provided by Fanart Central. http://www.fanart-central.net/stories/user/fightgirl91/21803/rijm Chapter 1 - rijm 2 1 - rijm Gepaard

Nadere informatie

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht.

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht. 1. Joris Hé Roos, fiets eens niet zo hard. Roos schrikt op en kijkt naast zich. Recht in het vrolijke gezicht van Joris. Joris zit in haar klas. Ben je voor mij op de vlucht?, vraagt hij. Wat een onzin.

Nadere informatie

www.queridokinderboeken.nl

www.queridokinderboeken.nl www.queridokinderboeken.nl Copyright 2013 Joke van Leeuwen Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt, in enige vorm of op welke wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke

Nadere informatie

U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt.

U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt. UW MENING GEVEN spreken inleiding en doel Een mening is wat iemand denkt of vindt. U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt. U leert ook uw mening geven. Uw mening geven

Nadere informatie

Wat kan ik voor u doen?

Wat kan ik voor u doen? 139 139 HOOFDSTUK 9 Wat kan ik voor u doen? WOORDEN 1 1 Peter is op vakantie. Hij stuurde mij een... uit Parijs. a brievenbus b kaart 2 Ik heb die kaart gisteren.... a ontvangen b herhaald 3 Bij welke...

Nadere informatie

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna

Nadere informatie

WAAROM DIT BOEKJE? VERBODEN

WAAROM DIT BOEKJE? VERBODEN WAAROM DIT BOEKJE? Dit boekje gaat over seksuele intimidatie op het werk. Je hebt te maken met seksuele intimidatie als een collega je steeds aanraakt. Of steeds grapjes maakt over seks. Terwijl je dat

Nadere informatie

ALDUS.08. Uitzendwaardig

ALDUS.08. Uitzendwaardig NOVEMBER 2004 ALDUS.08 Uitzendwaardig PERSONAGES P: de presentator van het actualiteitenprogramma NuNieuws D: een willekeurige deskundige SITUATIE P en D zitten half tegenover elkaar in een bordkartonnen

Nadere informatie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Ervaringen, belevenissen, vragen in woorden gevangen om die woorden weer vrij te laten in nieuwe ervaringen, belevenissen, vragen. Marcel Zagers www.meerstemmig.nl

Nadere informatie

Secundaire traumatisering

Secundaire traumatisering SECTORFONDSEN ZORG EN WELZIJN Secundaire traumatisering In de welzijnssector Informatie voor werknemers Weer een verhaal over incest: ik kan er niet meer tegen Als ik zo n lieve vader op de crèche zie,

Nadere informatie

Johannes 14:1-3 en 28 - Hemelvaart: op weg naar thuis

Johannes 14:1-3 en 28 - Hemelvaart: op weg naar thuis Johannes 14:1-3 en 28 - Hemelvaart: op weg naar thuis Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Dan stuur ik ook de bijbehorende

Nadere informatie

Johanna Kruit. Gedichten, geïnspireerd door bomen. Geheimen

Johanna Kruit. Gedichten, geïnspireerd door bomen. Geheimen 1 Gedichten, geïnspireerd door bomen Geheimen In het donker huizen bomen die overdag gewoner zijn. Wij slaan de bochten van een pad mee om en gaan, ontkomen aan het licht af op geheimen.kleine geluiden

Nadere informatie

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd.

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd. Voorwoord In dit boek staan interviews van nieuwkomers over hun leven in Nederland. Ik geef al twintig jaar les aan nieuwkomers. Al deze mensen hebben prachtige verhalen te vertellen. Dus wie moest ik

Nadere informatie

Max van Olden DE JUISTE MAN. in makkelijke taal

Max van Olden DE JUISTE MAN. in makkelijke taal Max van Olden DE JUISTE MAN in makkelijke taal 3 Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen DEEL 1 1996 Vrijdagvond, zeven uur. De cursus van vandaag is afgelopen. Oscar doet zijn schrijfblok dicht. Hij

Nadere informatie

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn

Nadere informatie

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl.

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Chatten Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Colofon Een uitgave van Eenvoudig Communiceren

Nadere informatie

Handboek Politiek. Derde Kamer der Staten-Generaal

Handboek Politiek. Derde Kamer der Staten-Generaal Handboek Politiek Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid van de Derde Kamer der Staten-Generaal, Gefeliciteerd! Deze week ben jij een politicus. Je gaat samen met je klasgenoten discussiëren over

Nadere informatie

Openingsgebeden INHOUD

Openingsgebeden INHOUD Openingsgebeden De schuldbelijdenis herzien Openingsgebeden algemeen Openingsgebeden voor kinderen Openingsgebeden voor jongeren INHOUD De schuldbelijdenis herzien De schuldbelijdenis heeft in de openingsritus

Nadere informatie

Geef. nooit op! Gods beloften voor jou MIRANDA TOLLENAAR

Geef. nooit op! Gods beloften voor jou MIRANDA TOLLENAAR Geef Gods beloften voor jou nooit op! MIRANDA TOLLENAAR Geef nooit op! Tollenaar, Miranda ISBN 978-90-6353-630-5 NUR 713 Boekverzorging: Studio Vrolijk, Margreet Kattouw De bijbelteksten in deze uitgave

Nadere informatie

Ze neemt nog een slok van haar rum-cola. Even lijkt het alsof de slok weer omhoogkomt.

Ze neemt nog een slok van haar rum-cola. Even lijkt het alsof de slok weer omhoogkomt. Manon De muziek dreunt in haar hoofd, haar maag, haar buik. Manon neemt nog een slok uit het glas dat voor haar staat. Wat was het ook alweer? O ja, rum-cola natuurlijk. Een bacootje noemen de jongens

Nadere informatie

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen. De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.

Nadere informatie

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1 Zwanger Ik was voor het eerst zwanger. Ik voelde het meteen. Het kon gewoon niet anders. Het waren nog maar een paar cellen in mijn buik. Toch voelde ik het. Deel 1 0-3 maanden zwanger Veel te vroeg kocht

Nadere informatie

Hoe lang duurt geluk?

Hoe lang duurt geluk? Hoe lang duurt geluk? Op dit moment ben ik gelukkig. Na veel pech ben ik dan eindelijk een vrolijke schrijver. Mijn roman is goed gelukt. En ik verdien er veel geld mee. En ik heb ook nog eens een mooie,

Nadere informatie

De tijd die ik nooit meer

De tijd die ik nooit meer De tijd die ik nooit meer vergeet Jan Smit uit eigen pen deel 3 De Stiep Educatief De tijd die ik nooit meer vergeet De schrijver die blij is dat hij iets kan lezen en schrijven, vertelt over zijn jeugd.

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

CHATTEN. verborgen verdriet MARIAN HOEFNAGEL

CHATTEN. verborgen verdriet MARIAN HOEFNAGEL CHATTEN verborgen verdriet MARIAN HOEFNAGEL Stotteren Kom op, Roy. Het is allang tijd. De leraar informatica legt een hand op Roys schouder. Maar Roy kijkt niet op of om. Hij zit achter de fijnste computer

Nadere informatie

Knallen met je vrienden! Leuk, maar ook voor anderen?

Knallen met je vrienden! Leuk, maar ook voor anderen? Knallen met je vrienden! Leuk, maar ook voor anderen? Vooraf Oud en nieuw is leuk en gezellig: oliebollen eten, spelletjes doen, televisie kijken, met zijn allen aftellen tot twaalf uur en vuurwerk afsteken.

Nadere informatie

Hij had dezelfde soort helm op als in het beeld vooraf...2 Mijn vader was verbaasd dat ik alles wist...3 Ik zat recht overeind in mijn bed te

Hij had dezelfde soort helm op als in het beeld vooraf...2 Mijn vader was verbaasd dat ik alles wist...3 Ik zat recht overeind in mijn bed te Hij had dezelfde soort helm op als in het beeld vooraf...2 Mijn vader was verbaasd dat ik alles wist...3 Ik zat recht overeind in mijn bed te kijken...4 De mensenmenigte opende zich in het midden...5 Toen

Nadere informatie

Er was eens een heel groot bos. Met bomen en bloemen. En heel veel verschillende dieren. Aan de rand van dat bos woonde, in een grot, een draakje. Dat draakje had de mooiste grot van iedereen. Lekker vochtig

Nadere informatie

Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT

Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT ROOS Roos (27) is zeer slechtziend. Ze heeft een geleidehond, Noah, een leuke, zwarte labrador. Roos legt uit hoe je het beste met geleidehond en zijn baas

Nadere informatie

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp!

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Haring! Verse haring! Wie maakt me los! Ik heb verse haring! Ha... ja, nou heb ik jullie aandacht, hè? Sorry, ik ben uitverkocht. Vandaag geen haring

Nadere informatie

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 MEMORY WOORDEN 1.1 TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 ik jij hij zij wij jullie zij de baby het kind ja nee de naam TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 2 MEMORY WOORDEN 1.2 TaalCompleet A1 Memory Woorden

Nadere informatie

Nadieh Jolyn Siekmans

Nadieh Jolyn Siekmans Vlinder, fladderend in de lucht doe je hen de groeten in jouw vlucht als je ze boven de hoogste bomen wellicht zult tegenkomen Samenkomst voor het afscheid van Nadieh Jolyn Siekmans * 9 mei 1994 17 januari

Nadere informatie

De twee zaken waarover je in dit boek kunt lezen, zijn de meest vreemde zaken die Sherlock Holmes ooit heeft opgelost.

De twee zaken waarover je in dit boek kunt lezen, zijn de meest vreemde zaken die Sherlock Holmes ooit heeft opgelost. Sherlock Holmes was een beroemde Engelse privédetective. Hij heeft niet echt bestaan. Maar de schrijver Arthur Conan Doyle kon zo goed schrijven, dat veel mensen dachten dat hij wél echt bestond. Sherlock

Nadere informatie

Oud wit Prins de Vos. Ik wil je.

Oud wit Prins de Vos. Ik wil je. Oud wit Prins de Vos Ik wil je. Het is het eerste berichtje dat ik vandaag van hem ontvang. De uren waarin het stil blijf zijn ondragelijk. Pas als ik de trilling in mijn broekzak voel begint mijn hart

Nadere informatie

3 Bijna ruzie. Maar die Marokkanen en Turken horen hier niet. Ze moeten het land uit, vindt Jacco.

3 Bijna ruzie. Maar die Marokkanen en Turken horen hier niet. Ze moeten het land uit, vindt Jacco. 1 Het portiek Jacco ruikt het al. Zonder dat hij de voordeur opendoet, ruikt hij al dat er tegen de deur is gepist. Dat gebeurt nou altijd. Zijn buurjongen Junior staat elke avond in het portiek te plassen.

Nadere informatie

Water Egypte. In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven.

Water Egypte. In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven. Water Egypte In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven. Ik ga naar een restaurant in Nederland. Daar bestel ik een glas water. De ober vraagt

Nadere informatie

Inhoud. Woord vooraf 7. Het allereerste begin 9. Oervaders 19. Israël als moeder 57. Wijsheid voor ouders en kinderen 83. Koninklijke vaders 113

Inhoud. Woord vooraf 7. Het allereerste begin 9. Oervaders 19. Israël als moeder 57. Wijsheid voor ouders en kinderen 83. Koninklijke vaders 113 Inhoud Woord vooraf 7 Het allereerste begin 9 Oervaders 19 Israël als moeder 57 Wijsheid voor ouders en kinderen 83 Koninklijke vaders 113 Profetische opvoedkunde 145 Kinderen in zijn koninkrijk 177 Leerling

Nadere informatie

Vlucht AVI AVI. Ineke Kraijo Veerle Hildebrandt. Kraijo - Hildebrandt Vlucht De Vier Windstreken. De Vier Windstreken AVI

Vlucht AVI AVI. Ineke Kraijo Veerle Hildebrandt. Kraijo - Hildebrandt Vlucht De Vier Windstreken. De Vier Windstreken AVI AVI E4* Alcoholisme, ruzie, bang zijn Midden in de nacht rinkelt de telefoon. Anna weet wat dat betekent. Ze moet vluchten, alweer. Ze rent de donkere nacht in. De volgende dag valt Anna in de klas in

Nadere informatie

SPREEKBEURT POLITIE. Ga een dagje op stap met politieagent Arjan en leer meer over de politie

SPREEKBEURT POLITIE. Ga een dagje op stap met politieagent Arjan en leer meer over de politie SPREEKBEURT POLITIE Ga een dagje op stap met politieagent Arjan en leer meer over de politie Wat doet een politieagent? WELKOM DE POLITIEPRAKTIJK helpen bij een ongeluk pak de winkeldief! bekeuren en aanhouden

Nadere informatie

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg Pasen met peuters en kleuters Beertje Jojo is weg Thema Maria is verdrietig, haar beste Vriend is er niet meer. Wat is Maria blij als ze Jezus weer ziet. Hij is opgestaan uit de dood! Wat heb je nodig?

Nadere informatie

Les 2: Voorspellen Tekst: Veilig in het verkeer. Introductiefase: 2. Vraag: "Kan iemand zich nog herinneren wat de bedoeling was bij het voorspellen?

Les 2: Voorspellen Tekst: Veilig in het verkeer. Introductiefase: 2. Vraag: Kan iemand zich nog herinneren wat de bedoeling was bij het voorspellen? Les 2: Voorspellen Tekst: Veilig in het verkeer "Welkom:... " Introductiefase: 1. "Vorige week zijn we begonnen met voorspellen." 2. Vraag: "Kan iemand zich nog herinneren wat de bedoeling was bij het

Nadere informatie

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197 Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,

Nadere informatie

Goede buren. Startzondag 13 september 2015 m.m.v. Jeugdkoor Joy uit Streefkerk o.l.v. Vincent van Dam

Goede buren. Startzondag 13 september 2015 m.m.v. Jeugdkoor Joy uit Streefkerk o.l.v. Vincent van Dam Goede buren Startzondag 13 september 2015 m.m.v. Jeugdkoor Joy uit Streefkerk o.l.v. Vincent van Dam Voorganger: ds. Joke van der Neut Organist: Alex Hommel Orgelspel Welkom door ouderling van dienst Jan

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding...4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van mensenrechten...6 Hoofdstuk 2 Dertig mensenrechten...14

Inhoud. Inleiding...4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van mensenrechten...6 Hoofdstuk 2 Dertig mensenrechten...14 Inhoud Inleiding...4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van mensenrechten...6 Hoofdstuk 2 Dertig mensenrechten...14 Inleiding Je hoort of leest vaak over mensenrechten. Maar kun je ook een paar mensenrechten opnoemen?

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

Preek 23 sept 2018 ds. Mw. M.W. Gehrels Psalm 139. God kent mij

Preek 23 sept 2018 ds. Mw. M.W. Gehrels Psalm 139. God kent mij Preek 23 sept 2018 ds. Mw. M.W. Gehrels Psalm 139 God kent mij Gemeente van onze opgestane Heer Jezus Christus, Een keer reed ik s avonds laat met de auto naar huis, over een lange, vrij donkere weg. En

Nadere informatie

De bruiloft van Simson

De bruiloft van Simson De bruiloft van Simson Weet je nog waar de vertelling de vorige keer over ging? Over Simson, de nazireeër. Wat is een nazireeër? Een nazireeër is een bijzondere knecht van God. Een nazireeër mag zijn haar

Nadere informatie

ROSANNE. Oh, oh, oh. Van Aemstel Produkties - De leukste uitjes van Amsterdam - www.amterdamexcursies.nl

ROSANNE. Oh, oh, oh. Van Aemstel Produkties - De leukste uitjes van Amsterdam - www.amterdamexcursies.nl ROSANNE Rosanne, ik weet dat er heel veel mannen zijn Elke keer weer een ander en mij doet 't pijn Want jou liefde waarmee jij mij soms verblijdt Wil ik liever, liever, liever, liever voor altijd Als ik

Nadere informatie

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, jongens en meisjes,

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, jongens en meisjes, Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, jongens en meisjes, Hé Joyce, ga je mee? Emma rent achter Joyce aan als ze van het schoolplein lopen. Joyce, wij gaan vanmiddag op bezoek bij mijn oom,

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

Voorwoord. Rome en de Romeinen

Voorwoord. Rome en de Romeinen Voorwoord Rome en de Romeinen Dit verhaal speelt in Rome, ongeveer 2000 jaar geleden. Rome was toen een rijke stad, met prachtige gebouwen. Zoals paleizen voor de keizers, voor de Senaat en voor de grote

Nadere informatie

LES 4. Handelingen 12:1-19; Van Jeruzalem tot Rome: Verlost uit de gevangenis blz.109-116

LES 4. Handelingen 12:1-19; Van Jeruzalem tot Rome: Verlost uit de gevangenis blz.109-116 LES 4 Handelingen 12:1-19; Van Jeruzalem tot Rome: Verlost uit de gevangenis blz.109-116 De boodschap God hoort en verhoort onze gebeden voor elkaar. Leertekst: Terwijl Petrus onder zware bewaking zat

Nadere informatie

Meld. seksueel misbruik. aan de commissie-samson

Meld. seksueel misbruik. aan de commissie-samson Meld seksueel misbruik aan de commissie-samson Help ons Mijn naam is Rieke Samson en ik wil je vragen om ons te helpen bij het onderzoek naar seksueel misbruik van kinderen en jongeren. Zelf ben ik voorzitter

Nadere informatie

Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN

Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN UITGAVE VAN UNICEF NEDERLAND Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN 2 Kinderrechtenverdrag voor kinderen en jongeren Waarom? Alle kinderen in de hele

Nadere informatie

H E T V E R L O R E N G E L D

H E T V E R L O R E N G E L D H E T V E R L O R E N G E L D Personen Evangelieschrijver Vrouw (ze heet Marie) Haar buurvrouwen en vriendinnen; o Willemien o Janny o Sjaan o Sophie (Als het stuk begint, zit de evangelieschrijver op

Nadere informatie

B. Geef aan om welke soort vluchtelingen het gaat: 1) Zij zijn een bedreiging voor de macht van politieke leiders en worden daarom gestraft.

B. Geef aan om welke soort vluchtelingen het gaat: 1) Zij zijn een bedreiging voor de macht van politieke leiders en worden daarom gestraft. Vluchtelingen Inleiding: De afgelopen weken was de zeventienjarige Angolese asielzoeker Mauro Manuel veel in het nieuws. Als negenjarig jongetje werd hij door zijn ouders in 2002 naar Europa gestuurd.

Nadere informatie

Ria Massy. De taart van Tamid

Ria Massy. De taart van Tamid DE TAART VAN TAMID Ria Massy De taart van Tamid De taart van Tamid 1 Hallo broer! Hallo Aziz! roept Tamid. Zijn hart klopt blij. Aziz belt niet zo dikwijls. Hij woont nog in Syrië. Bellen is moeilijk in

Nadere informatie

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten.

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten. Lekker ding Pas op!, roept Anita. Achter je zitten de hersendoden! Ik kijk achterom. Achter ons zitten twee jongens en drie meisjes hun boterhammen te eten. Ze zijn gevaarlijk, zegt Anita. Ze schudt haar

Nadere informatie

Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN

Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN UITGAVE VAN UNICEF NEDERLAND Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN 2 Waarom? Alle kinderen in de hele wereld hebben rechten. Jij dus ook. Omdat jij

Nadere informatie

HC zd. 42 nr. 31. dia 1

HC zd. 42 nr. 31. dia 1 HC zd. 42 nr. 31 weinig mensen zullen zeggen dat ze leven voor het geld geld maakt niet gelukkig toch zeggen we er graag achteraan: wel handig als je het hebt want waar leef ik voor? een christen mag zeggen:

Nadere informatie

OPDRACHT 1 : SCRIPT EN INTERACTIEVE VERSIE VAK : SCHRIJVEN --LOIS VEHOF--

OPDRACHT 1 : SCRIPT EN INTERACTIEVE VERSIE VAK : SCHRIJVEN --LOIS VEHOF-- OPDRACHT 1 : SCRIPT EN INTERACTIEVE VERSIE VAK : SCHRIJVEN --LOIS VEHOF-- Confrontatie scene Written by Loïs Vehof Genre: Avontuur Locatie: De oude tempel Protagonist: Wachter Antagonist: Dief Conflict:

Nadere informatie

Iedereen heeft een eigen verhaal

Iedereen heeft een eigen verhaal informatie voor ouders Iedereen heeft een eigen verhaal > Goed om te weten als uw kind tijdelijk bij JJC verblijft Uw zoon of dochter gaat tijdelijk naar JJC in Den Haag. Wij gaan uw kind intensief begeleiden

Nadere informatie

PREVIEW. Probeer nu 1 dag DAVID DE JONGE JAREN VAN VIJF DAGEN: GOD, SPORT & JEZELF MET PRAKTISCHE, SPORT- EN PERSOONLIJKE VOORBEELDEN

PREVIEW. Probeer nu 1 dag DAVID DE JONGE JAREN VAN VIJF DAGEN: GOD, SPORT & JEZELF MET PRAKTISCHE, SPORT- EN PERSOONLIJKE VOORBEELDEN PREVIEW Probeer nu 1 dag DE JONGE JAREN VAN DAVID VIJF DAGEN: GOD, SPORT & JEZELF MET PRAKTISCHE, SPORT- EN PERSOONLIJKE VOORBEELDEN DAG 1 GOD ZIET JOU ZITTEN! Het is niet leuk om buitengesloten te worden,

Nadere informatie

Spekkoek. Op de terugweg praat zijn oma de hele tijd. Ze is blij omdat Igor maandag mag komen werken.

Spekkoek. Op de terugweg praat zijn oma de hele tijd. Ze is blij omdat Igor maandag mag komen werken. Spekkoek Oma heeft de post gehaald. Er is een brief van de Sociale Werkplaats. Snel scheurt ze hem open. Haar ogen gaan over de regels. Ze kan het niet geloven, maar het staat er echt. Igor mag naar de

Nadere informatie

Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram,

Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram, Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram, mijn kleine broer Dat is niet van mij mama Dan zegt ze

Nadere informatie

Burny Bos. Knofje. Alle verhalen. Met illustraties van Harmen van Straaten. Leopold / Amsterdam

Burny Bos. Knofje. Alle verhalen. Met illustraties van Harmen van Straaten. Leopold / Amsterdam Burny Bos Knofje Alle verhalen Met illustraties van Harmen van Straaten Leopold / Amsterdam Knofje_bundel_pr2 06-05-09 15:45 Pagina 4 Een geheime hut Kijk. Daar loopt Knofje. Dat meisje met dat staartje.

Nadere informatie

Ben je slachtoffer? Folder voor jongeren

Ben je slachtoffer? Folder voor jongeren Ben je slachtoffer? Folder voor jongeren Mijn leven veranderde zo n drie jaar geleden. Juist de dag voor mijn mama s verjaardag kreeg ze van mijn vader een kogel door het hoofd. Wonder boven wonder overleefde

Nadere informatie

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 6 Zacheüs (1) Het is erg druk in de stad vandaag. Iedereen loopt op straat. Zacheüs wurmt zich

Nadere informatie

Interview protocol (NL)

Interview protocol (NL) Interview protocol (NL) Protocol telefoongesprek slachtoffers Goedemorgen/middag, u spreekt met (naam) van de Universiteit van Tilburg. Wij zijn op dit moment bezig met een onderzoek naar straat- en contactverboden

Nadere informatie

Project Alcohol 2014

Project Alcohol 2014 Project Alcohol 2014 Naam: Jong geleerd is oud gedaan!!!! Laat je niet Naam: F L s E s E N Klas:!!! 1 Inleiding De carnaval komt eraan. Een feest dat gevierd moet worden. Maar is het feestje van plezier

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? is op het werk. moet aan de machine werken. De chef vertelt eerst hoe de machine werkt. Dan werkt met de machine. De machine doet het niet. roept een

Nadere informatie

Gedwongen opname met een IBS of RM *

Gedwongen opname met een IBS of RM * Gedwongen opname met een IBS of RM * Informatie voor cliënten Onderdeel van Arkin Inleiding In deze folder staat kort beschreven wat er gebeurt als u gedwongen wordt opgenomen. De folder bevat belangrijke

Nadere informatie

HET VERHAAL VAN KATRIN

HET VERHAAL VAN KATRIN HET VERHAAL VAN KATRIN Katrin begon heroïne te gebruiken toen ze ongeveer 12 was. In het begin deed ze dat nog af en toe. We hadden er niet genoeg geld voor. Door een ingrijpende gebeurtenis ging ze steeds

Nadere informatie

Apostolische rondzendbrief

Apostolische rondzendbrief oktober 9, 2011 Jaargang 1, nummer 1 Lieve mensen, Zo bent u een voorbeeld voor alle gelovigen in Macedonië en Achaje geworden. Wij zijn nu al weer een tijdje hier in het zuiden van Griekenland, in de

Nadere informatie

Partner. Werk en opleiding. Ik wil graag: Ik wil graag:

Partner. Werk en opleiding. Ik wil graag: Ik wil graag: Werk en opleiding Partner Werk gaan zoeken Ander werk vinden Een vaste baan vinden Beter op kunnen schieten met mijn collega s Geen ruzie hebben met mijn baas Werkervaring krijgen (Vaker) vrij nemen Leren

Nadere informatie

levend en dood tegelijk

levend en dood tegelijk levend en dood tegelijk levend en dood tegelijk lezing over NAH in een gezin 9 april 2015 Carina van Welzenis alias Karin van Leeuwen 28 december 2004 rtl nieuws Twee bomen geraakt Een enorme klap, daarna

Nadere informatie

Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf.

Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Les 1 Werk en inkomen (1) Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Evert en Monica -2 Rijbewijs Monica is jarig.

Nadere informatie

Weer loop ik door de draaideur van het Lucasziekenhuis.

Weer loop ik door de draaideur van het Lucasziekenhuis. 1 Weer loop ik door de draaideur van het Lucasziekenhuis. Dat is nu al de derde keer in een paar dagen. We moeten vandaag op de eerste verdieping zijn, kamer 105. Mevrouw dr. W.H.F. Scheltema, internist,

Nadere informatie

Niet eerlijk. Kyara Blaak

Niet eerlijk. Kyara Blaak Kyara Blaak Niet eerlijk Kyara Blaak Kyara Blaak 248media uitgeverij, Steenwijk Grafische realisatie: MDS Grafische Vormgeving Illustraties binnenwerk: Kyara Blaak Alle rechten voorbehouden. Niets uit

Nadere informatie

Fictiedossier Op blote voeten Maren Stoffels

Fictiedossier Op blote voeten Maren Stoffels Fictiedossier Op blote voeten Maren Stoffels Mariska Wijlens Klas 3T2 Docent: Mevrouw Scholten 1. Zakelijke gegevens Titel: Op blote voeten Auteur: Maren Stoffels Uitgever: Leopold Jaar van verschijnen:

Nadere informatie

Wat? Ambers mond valt open. Krijg ik dertigduizend euro? De notaris knikt. Dat klopt. Gefeliciteerd. Liz weet ook niet wat ze hoort.

Wat? Ambers mond valt open. Krijg ik dertigduizend euro? De notaris knikt. Dat klopt. Gefeliciteerd. Liz weet ook niet wat ze hoort. Een erfenis Dag dames, kan ik iets voor u doen? Amber kijkt Liz even aan en zegt dan: Ik heb hier een afspraak met de notaris. Mijn naam is Amber Overgauw. De vrouw kijkt op haar beeldscherm. Ik zie het,

Nadere informatie

Inleiding. Veel plezier!

Inleiding. Veel plezier! Inleiding In dit boek lees je over Danny. Danny is een jongen van 14 jaar. Er zijn veel dingen die Danny verkeerd doet. Hij rent door de school. Hij scheldt zomaar een klasgenoot uit. Of hij spuugt op

Nadere informatie

Rivka voelt tranen in haar ogen. Vader aait over haar wang. Hij zegt: Veel plezier, prinsesje. Vergeet je nooit wie je bent? Dan draait vader zich

Rivka voelt tranen in haar ogen. Vader aait over haar wang. Hij zegt: Veel plezier, prinsesje. Vergeet je nooit wie je bent? Dan draait vader zich 1942-1943 1 Rivka! Het is tijd om te gaan!, roept vader. Rivka is blij. Ze gaat logeren. Ze weet niet bij wie. En ze weet ook niet hoe lang. Maar ze heeft er wel zin in. Vader heeft gezegd: Je gaat in

Nadere informatie

Hoe beleven leerlingen de rechtsstaat? Workshop: rechtsstaat in de les; leerlingen activeren

Hoe beleven leerlingen de rechtsstaat? Workshop: rechtsstaat in de les; leerlingen activeren Hoe beleven leerlingen de rechtsstaat? Workshop: rechtsstaat in de les; leerlingen activeren Rollenspel Befje op Befje af Hoger Lager Dilemma s Hoe lossen we dit op? Opgepakt, wat dan? Rechtenteller Landenspel

Nadere informatie

U schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo?

U schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo? Wablieft praat met Paul Verhaeghe De maatschappij maakt mensen ziek Materieel hebben we het nog nooit zo goed gehad. De meesten van ons hebben een inkomen, een dak boven ons hoofd Toch voelen veel mensen

Nadere informatie

De droom. De sneeuw dwarrelt in de ruimte.

De droom. De sneeuw dwarrelt in de ruimte. De droom Hassan droomt dat het sneeuwt. De sneeuw dwarrelt in het donker. Hij valt niet naar beneden, want er is geen beneden. En er is geen boven. Hij valt niet van de hemel naar de aarde, want er is

Nadere informatie

Vandaag is rood. Pinksteren 2014. Rood is al lang het rood niet meer Het rood van rode rozen De kleur van liefde van weleer Lijkt door de haat gekozen

Vandaag is rood. Pinksteren 2014. Rood is al lang het rood niet meer Het rood van rode rozen De kleur van liefde van weleer Lijkt door de haat gekozen Vandaag is rood. Pinksteren 2014 Rood is al lang het rood niet meer Het rood van rode rozen De kleur van liefde van weleer Lijkt door de haat gekozen Dat mooie rood was ooit voor mij Een kleur van passie

Nadere informatie

Rick de Leeuw. Hou me stevig vast

Rick de Leeuw. Hou me stevig vast Rick de Leeuw Hou me stevig vast Ik zit op de trap En luister naar de radio Er klinkt een mooi en triestig lied Ik neurie zachtjes mee Ik wil muziek als het sneeuwt Ook al sneeuwt het nu even niet Ik neem

Nadere informatie

Van dezelfde auteur. Spreken is zilver. Overtuigen is goud. Waarschijnlijk de beste mediatraining die u zal krijgen. In minder dan 2 uur lezen.

Van dezelfde auteur. Spreken is zilver. Overtuigen is goud. Waarschijnlijk de beste mediatraining die u zal krijgen. In minder dan 2 uur lezen. Marketing Reset Van dezelfde auteur Spreken is zilver. Overtuigen is goud. Waarschijnlijk de beste mediatraining die u zal krijgen. In minder dan 2 uur lezen. 2 Marketing Reset Uw reclame gerichter en

Nadere informatie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie

Nadere informatie