Symposium hondenpoepbeleid Vlaanderen. 24 januari 2013

Transcriptie

1 Symposium hondenpoepbeleid Vlaanderen 24 januari 2013

2 Programma 9u30 Onthaal met koffie & co 10u00 Verwelkoming & inleiding Arnold Stael 10u05 Expertisecentrum Dier-en-zorg KATHO Lies Depuydt Presentatie rapport: onderzoek hondenpoepbeleid Vlaanderen 10u50 de OVAM Yvon Princen Openbare reinheid in Vlaanderen 11u05-11u20 PAUZE 11u20 Expertisecentrum Dier-en-zorg KATHO Frederik Hondenpoep: gevaren voor de volksgezondheid Vandenberghe 12u10-13u10 MIDDAGPAUZE met lunch

3 Programma 13u10 UGent, Labo Dierenvoeding Myriam Hesta Invloed van voeding op hondenpoep 13u50 Haviland Intercommunale & Inge D hoe gemeente Knokke-Heist Annie Dhondt Good Practices 14u30-14u45 PAUZE 14u45 Eco-werkhuis: gemeente Gent An Schmücker Good Practices 15u25 Gepp Producten en Advies Mark de Haas Hondenbeleid, onderzoek en ervaringen in Nederland 16u05 AFSLUITING met (netwerk)drink

4 Doel van het symposium samenbrengen van diverse partijen die te maken hebben met de vele facetten die voortkomen uit of behoren bij het hondenpoepbeleid creëren van geschikt kader om ideeën en ervaringen uit te wisselen aan het licht brengen van pijnpunten en hiaten in het Vlaamse hondenpoepbeleid en wat de do s en dont s zijn voor de beleidsvoering vergaren van kennis en expertise en delen van elkaars netwerk op dit specifieke gebied bekendmaken van centraal informatiesteunpunt over het hondenpoepbeleid in Vlaanderen

5 Expertisecentrum Dier-en-zorg Verbonden aan de opleiding Bachelor Agro-en Biotechnologie, afstudeerrichting dierenzorg: Houdt zich bezig met de kennisopbouw en valorisatie van de therapeutische waarde van dieren in de zorgsector Specialiseert zich in projecten omtrent de triade mens-dier-maatschappij Betrokken personen Arnold Stael - dierenarts Frederik Vandenberghe - dierenarts Melissa D hondt - dierenarts Mieke Calus - bio-ingenieur Lies Depuydt - bachelor dierenzorg

6 Inhoudstafel 1. Hondenpoep in Vlaanderen: alternatieven voor preventie en verwerking. a. wetgeving b. gemeentelijk beleid c. alternatieven voor hondenpoepverwerking d. enquête hondenbezitters 2. Poepsimpel!? a. enquête hondenbeleid gemeentebesturen

7 1. Hondenpoep in Vlaanderen : alternatieven voor preventie en verwerking. a. wetgeving Hoort hondenpoep bij het restafval?

8 1. Hondenpoep in Vlaanderen : alternatieven voor preventie en verwerking. a. wetgeving Europees niveau VLAREM geen specifieke bepalingen dierlijke mest = excrementen van vee hondenpoep verwijdering volgens bepalingen afvalstoffendecreet en VLAREA hondenpoep groenafval NIET op composthoop! hondenpoep = organisch-biologisch afval categorie 2 verbrand (Rendac)

9 1. Hondenpoep in Vlaanderen : alternatieven voor preventie en verwerking. a. wetgeving Hoort hondenpoep bij het restafval? JA

10 1. Hondenpoep in Vlaanderen : alternatieven voor preventie en verwerking. b. gemeentelijk beleid Sanctionering < 1999: parketten > 1999: GAS-ambtenaren GAS: opruimen hondenpoep bijhebben hondenpoepzakje hond aangelijnd hond op strand buiten toegelaten plaatsen en periodes verordeningen in plaatselijk politiereglement

11 1. Hondenpoep in Vlaanderen : alternatieven voor preventie en verwerking. b. gemeentelijk beleid Voordelen snellere en efficiëntere aanpak hondenpoepoverlast Nadelen wetgevende bevoegdheid op gemeentelijk niveau eigen regels uniforme categorisering overlastfenomenen / sanctiebedrag Overzicht top-3 overlastfenomenen per gemeente die GAS toepast

12 1. Hondenpoep in Vlaanderen : alternatieven voor preventie en verwerking. b. gemeentelijk beleid Voorzieningen geen uniformiteit! Borden dispensers met gratis hondenpoepzakjes hondentoilet honden(losloop)weide hondenpoepafvalbakken hondenpoepbuizen

13 1. Hondenpoep in Vlaanderen : alternatieven voor preventie en verwerking. b. gemeentelijk beleid Informatie- en sensibilisatiemateriaal folder, plan hondentoiletten, banner, borden, vlagjes zoönotische aspect ontbreekt

14 1. Hondenpoep in Vlaanderen : alternatieven voor preventie en verwerking. c. alternatieve verwerkingsmethode (Pet Waste Disposal System) = een mini septische tank waarin hondenpoep m.b.v. onschadelijke bacteriën en enzymen op een milieuvriendelijke manier afgebroken wordt

15 1. Hondenpoep in Vlaanderen : alternatieven voor preventie en verwerking. c. alternatieve verwerkingsmethode (Pet Waste Disposal System) Juiste plek dichtbij watervoorziening zware kleigrond > 5 m van moestuin, boomwortels grondsoort bepalen Dagelijks gebruik

16 1. Hondenpoep in Vlaanderen : alternatieven voor preventie en verwerking. c. alternatieve verwerkingsmethode (Pet Waste Disposal System) Voordelen geen geuroverlast gebruiksvriendelijk geen stinkende vuilbakken meer hondenpoep blijft niet liggen Nadelen beperkte capaciteit tuin vereist werking valt stil bij < 4 C contaminatie omliggende grond/grondwater? verder onderzoek vereist

17 1. Hondenpoep in Vlaanderen : alternatieven voor preventie en verwerking. d. enquête hondenbezitters 1 026: 451 hondenbezitters 575 niet- hondenbezitters Regio Kortrijk en Roeselare Doel: mate van hinder wetgeving zoönotisch aspect hondenpoep thuis voorzieningen

18 1. Hondenpoep in Vlaanderen : alternatieven voor preventie en verwerking. d. enquête hondenbezitters slechts 32%: correct bijna 1 op 3: composthoop Wat moet er wettelijk met hondenpoep gebeuren? niet wettelijk! gevaar voor van dier op mens overdraagbare ziektes

19 1. Hondenpoep in Vlaanderen : alternatieven voor preventie en verwerking. d. enquête hondenbezitters 50%: hanteren hondenpoep matige risico s, matige milieuverontreiniging, matige risico s voor kinderen Risico s verbonden aan hanteren hondenpoep? 1/3: geen tot beperkte risico s voor kinderen kinderen spelen vaak op plaatsen waar honden ook komen sensibilisatie aangewezen!

20 1. Hondenpoep in Vlaanderen : alternatieven voor preventie en verwerking. d. enquête hondenbezitters Slechts 40%: correct Wat doet u met de uitwerpselen thuis? 28%: op de composthoop niet wettelijk! 22%: in de tuin meer risico op besmettingen sensibilisatie aangewezen!

21 1. Hondenpoep in Vlaanderen : alternatieven voor preventie en verwerking. d. enquête hondenbezitters 4,4% van de gezonde honden: Toxocara-eitjes in feces en bij 12,2% in de vacht (Overgaauw P. et al., 2009, Nederland) 2-7% Westerse bevolking: infectie van Toxocara canis doorgemaakt (Avcioglu H., Balkaya I, 2012) Vlaanderen: hoge bevolkingsdichtheid, nauwe contact mens-hond verhoogd risico: kinderen, ouderen, personen met verminderde afweer totale impact op volksgezondheid onvoldoende onderzocht

22 1. Hondenpoep in Vlaanderen : alternatieven voor preventie en verwerking. d. enquête hondenbezitters Genoeg voorzieningen? Gemiddeld 80%: te weinig afvalbakken, hondentoiletten en hondenweides

23 1. Hondenpoep in Vlaanderen : alternatieven voor preventie en verwerking. d. enquête hondenbezitters Slechts 13%: wekelijks dagelijks gebruik Gebruik hondentoilet? geen in de buurt hond gaat er niet graag in hond heeft het niet geleerd onhygiënisch (73%)

24 1. Hondenpoep in Vlaanderen : alternatieven voor preventie en verwerking. d. enquête hondenbezitters Conclusie: Sensibilisatie aangewezen: wetgeving zoönotisch aspect Vervolgonderzoek gewenst: Pet Waste Disposal System: contaminatie omliggende grond/ grondwater? Hondentoiletten: ¾: onhygiënisch 9/10: nooit gebruik gewenste resultaat? Enquête: meest geschikte kanalen communicatie hondenpoepbeleid opruim- en uitlaatgedrag hondenbezitters

25 2. Poepsimpel!? a. enquête hondenbeleid gemeentebesturen 170: 55% van de Vlaamse gemeenten Samenwerking EC Dier-en-zorg en Gepp Producten & Advies Naar analogie van Nederlands onderzoek (2011) Doel: visies van Vlaamse gemeentebesturen i.v.m. hondenpoepbeleid inhoud tevredenheid/evaluatie totstandkoming/betrokken personen financiering handhaving voorzieningen communicatie verbeterpunten

26 2. Poepsimpel!? a. enquête hondenbeleid gemeentebesturen Wel of geen hondenbeleid? Ruim 60%: hondenbeleid landelijke gemeenten: relatief minder vaak (57%) vnl. opgenomen in GASen politiereglement 40%: < 7 jaar oud Geen hondenbeleid geen overlast/klachten ad hoc beleid/ structureel beleid andere prioriteiten/ niet open

27 2. Poepsimpel!? a. enquête hondenbeleid gemeentebesturen ¼: opruimingsplicht Inhoud beleid? ¼: aanlijnplicht ¼: hondenpoepzakjes bij Andere: agressieve hondenrassen plaatsen hondentoiletten uitdelen hondenpoepzakjes toegangsverbod honden

28 2. Poepsimpel!? a. enquête hondenbeleid gemeentebesturen Evaluatie hondenbeleid? Slechts 1 op 3! interne gespreken aantal klachten/ boetes Ruim 60%: klachtenregistratie Geen evaluatie: tijdsgebrek weinig klachten geen prioriteit geen idee

29 2. Poepsimpel!? a. enquête hondenbeleid gemeentebesturen Betrokken instanties binnen gemeente? Betrokken instanties buiten gemeente?

30 2. Poepsimpel!? a. enquête hondenbeleid gemeentebesturen Gekeken naar buurgemeenten stedelijk (81%) Totstandkoming beleid? Intergemeentelijke samenwerking landelijk (27%) Betrokken personen: binnen: openbare werken, communicatie buiten: wijkwerking politie, dierenartsenhondenkennels/asielen (15%) draagvlak?!

31 2. Poepsimpel!? a. enquête hondenbeleid gemeentebesturen Slechts 3 gemeenten financiering hondenbeleid beslissing van politiek Hondenbelasting? Stedelijk Landelijk Gemengd Eindtotaal Ja 0% (1 gemeente) 1% (2 gemeenten) 3% (3 gemeenten) 2% Nee 100% 99% 97% 98% Eindtotaal 100% 100% 100% 100% N Geen hondenbelasting beleidsbeslissing geen idee economische afweging opbrengsten/kosten geen prioriteit/overlast

32 2. Poepsimpel!? a. enquête hondenbeleid gemeentebesturen Een hondenbelasting: kan dat opbrengen? Aantal inwoners fictieve gemeente personen Percentage (geregistreerde) hondenbezitters 10% Absoluut aantal hondenbezitters personen Aantal honden per hondenbezitter 1,30 hond Aantal honden in fictieve gemeente honden Hondenbelasting ( fictief bedrag) 20,00 euro per hond Totale opbrengst hondenbelasting per jaar euro HONDENPOEPPRODUCTIE IN DE FICTIEVE GEMEENTE Aantal honden in voorbeeld gemeente Aantal keren dat een hond per dag zijn / haar behoefte doet 2,3 keer Gemiddelde hoeveelheid hondenpoep per keer 0,10 kilo Gemiddelde hoeveelheid hondenpoep per hond per dag 0,23 kilo Gemiddelde hoeveelheid hondenpoep per hond per jaar 83,95 kilo Totale productie hondenpoep in deze gemeente per dag kilo Totale productie hondenpoep in deze gemeente per jaar kilo

33 2. Poepsimpel!? a. enquête hondenbeleid gemeentebesturen Betrokken personen handhavingswerkzaamheden? Handhaving beleid?

34 2. Poepsimpel!? a. enquête hondenbeleid gemeentebesturen Gemiddeld 25% verordeningen politiereglement GAS-ambtenaren preventieve acties (stedelijk ) Tevredenheid handhavingswerkzaamheden? Betrokken personen vnl. politie en GAS-ambtenaren 50%: twijfelt of is (zeer) ontevreden politie (64%) handhaving geen prioriteit moeilijk op heterdaad betrappen weinig doortastend opgetreden

35 2. Poepsimpel!? a. enquête hondenbeleid gemeentebesturen Voorzieningen gemeentelijke afvalbakken (34%) hondentoilet (15%) hondenpoepafvalbak (12%) hondenlosloopweides (10%) Tevredenheid voorzieningen? Tevredenheid 40%: tevreden 28%: twijfelt geurhinderproblemen, beperkt gebruik, esthetische overwegingen, extra onderhoud

36 2. Poepsimpel!? a. enquête hondenbeleid gemeentebesturen Communicatie? Slechts 1 op 5: structureel landelijke gemeenten: relatief minder vaak (12%) 1 op 5: geen communicatie Wijze van communicatie infokrant nieuwsbrief andere: voorziening van hondenpoepzakjes, plaatsen van sensibilisatieborden

37 2. Poepsimpel!? a. enquête hondenbeleid gemeentebesturen Slechts 5%: onderzoekgegevens Effect hondenbeleid? 64%: gevoelsmatig nee (27%) ja (37%) stedelijke gemeenten relatief meer (60%) 1 op 3 gemeenten: geen idee

38 2. Poepsimpel!? a. enquête hondenbeleid gemeentebesturen Verbeterpunten beleid? Ruim 50%: handhaving stedelijke gemeenten relatief vaker (67%) 1 op 8 gemeenten: communicatie en voorlichting voorzieningen mentaliteit hondenbezitters

39 2. Poepsimpel!? a. enquête hondenbeleid gemeentebesturen Belangrijkste m.b.t. goed functionerend hondenbeleid? Stedelijk Landelijk Gemengd Eindtotaal Handhaving 8,7 8,2 8,3 8,3 Communicatie en voorlichting 7,7 7,9 8,2 8,0 Beleid 8,1 7,3 7,8 7,6 Draagvlak (betrokkenheid partijen) 7,5 7,5 8,2 7,7 Voorzieningen 7,4 6,9 7,9 7,3 Mate van belangrijkheid: 1. handhaving 2. communicatie en voorlichting 3. draagvlak 4. beleid 5. voorzieningen

40 2. Poepsimpel!? a. enquête hondenbeleid gemeentebesturen CONCLUSIE/ DISCUSSIE Hondenbeleid in Vlaamse gemeenten beleid sterk verschillend per gemeente onduidelijkheden en verwarring bij bevolking uniforme aanpak noodzakelijk opstellen van hondenbeleid: interne aangelegenheid veel top down beleid betrekken meerdere partijen: creëren draagvlak (enquêtes, gesprekken) Nederland: 50% betrekt inwoners erbij

41 2. Poepsimpel!? a. enquête hondenbeleid gemeentebesturen CONCLUSIE/DISCUSSIE algemeen beleidsmodel voor overlast/zwerfvuil hondenpoepproblematiek onbestaande Nederland: model APV (Algemeen Plaatselijke Verordening) taak voor Vlaamse Gewest of de OVAM? 25%: effect hondenbeleid niet geweten 5%: onderzoekgegevens goed beleid: regelmatig geëvalueerd en bijgestuurd door expertteam, vooropgestelde parameters Vlaamse Gewest: uitwerken specifieke pakketten monitoring en evaluatie beleid?

42 2. Poepsimpel!? a. enquête hondenbeleid gemeentebesturen CONCLUSIE/DISCUSSIE Voorzieningen hondenlosloopweides: niet noodzakelijk, wel meerwaarde minst tevreden: gewone afvalbak en hondentoilet (onhygiënisch) gewenste resultaat? uniform herkenbare voorzieningen noodzakelijk alternatief: Gepp hondentoilet? subsidies door Vlaamse Gewest?

43 2. Poepsimpel!? a. enquête hondenbeleid gemeentebesturen CONCLUSIE/DISCUSSIE Hondenbelasting Slechts 3 gemeenten Nederland: 70% 1 op 3 gemeenten: geen idee in onbruik geraakt geen hondenbelasting = geen geld voor hondenbeleid? financiering uit ander potje? opnieuw invoeren?: t.v.v. hondeneigenaars

44 2. Poepsimpel!? a. enquête hondenbeleid gemeentebesturen CONCLUSIE/DISCUSSIE Verbeterpunten hondenbeleid slechts 30%: evaluatie Nederland: 75% binnengekomen klachten/uitgedeelde boetes, interne gesprekken niet meten = niet weten? handhavingswerkzaamheden: vnl. politie tijdsgebrek, andere prioriteiten overhevelen naar GAS-ambtenaren (BOA s in Nederland) ontlasting politie snellere/efficiëntere aanpak hondenpoepoverlast

45 2. Poepsimpel!? a. enquête hondenbeleid gemeentebesturen CONCLUSIE/DISCUSSIE communicatie: slechts 20% structureel, via infokrant en nieuwsbrief goed beleid op vaste tijdstippen communiceren! welke kanalen het meest geschikt? regelgeving: moet helder en eenvoudig meer uniformiteit aangewezen eenvoudige regels beperken noodzaak bebording in openbare ruimten handhaving: belangrijkste van beleid maar ook verbeterpunt hoe aanpakken?

46 2. Poepsimpel!? a. enquête hondenbeleid gemeentebesturen CONCLUSIE/DISCUSSIE mentaliteitswijziging redenen voor niet-opruimen? randvoorwaarden: 1. creëren draagvlak 2. begrip waarom gedrag moet veranderen (gevaren achterlaten hondenpoep) 3. duidelijkheid over nadelige gevolgen achterlaten hondenpoep 4. wil om regels te volgen: voordelen > nadelen bekrachtigen gewenst gedrag 5. voorzieningen

47 2. Poepsimpel!? a. enquête hondenbeleid gemeentebesturen CONCLUSIE/DISCUSSIE Centraal informatiesteunpunt Goed beleid: 5 pijlers communicatie en voorlichting voorzieningen handhaving onderbouwd beleid draagvlak taak Vlaams Gewest?

48 Vragen?