Tweede Kamer der Staten-Generaal

Transcriptie

1 Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar Raad voor Economische en Financiële Zaken Nr. 415 BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIËN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 15 oktober 2003 Hierbij zend ik u, mede namens de Staatssecretaris, het verslag van de vergadering van de Eurogroep en Ecofin Raad van 6 en 7 oktober 2003 te Luxemburg. Dit verslag wordt toegezonden aan de Voorzitters van de Eerste en Tweede kamer. De Minister van Financiën, G. Zalm KST tkkst ISSN Sdu Uitgevers s-gravenhage 2003 Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr

2 Op maandag 6 oktober en dinsdag 7 oktober hebben in Luxemburg achtereenvolgend de vergadering van de Eurogroep en de Ecofin Raad plaats gevonden. EUROGROEP Verslag Eurogroep 6 oktober 2003 In aanwezigheid van ECB-President Duisenberg en Commissaris Solbes begint de eurogroep zoals gebruikelijk met een discussie over de economische situatie. Commissaris Solbes spreekt over de recente aandacht voor de wisselkoersen van de verschillende economische blokken. Sinds de jaarvergadering van IMF en Wereldbank in Dubai is er een sterke reactie van de financiële markten waarneembaar. Op de financiële markten was de indruk ontstaan dat er een belangrijke verandering zou zijn afgesproken over het wisselkoersbeleid in de verhouding tussen de Verenigde Staten en Europa. Dit is echter niet het geval (de discussie ging meer over Azië) en het is volgens Solbes betreurenswaardig dat deze wat ongelukkige communicatie heeft plaatsgevonden. Met betrekking tot de economische groei meldt ECB-president Duisenberg dat deze zich eind 2004 weer op het potentiële niveau kan bevinden. De inflatie zal ongeveer uitkomen op 2%, al kan deze begin 2004 tijdelijk wat lager liggen. Duisenberg geeft desgevraagd aan dat het inflatiegevoel onder burgers begint af te nemen; dit gevoel lag vooral kort na de eurointroductie op een erg hoog niveau. Tevens laat Duisenberg weten dat er nog geen beslissingen zijn genomen over een biljet van 1 euro. Drie landen hadden voor de euro-introductie een gelijkwaardig biljet, maar de interesse bij de overige eurolanden lijkt beperkt te zijn. Hierna is in de eurogroep gesproken over de budgettaire ontwikkelingen. Commissaris Solbes schetst een negatief beeld van de ontwikkelingen in de overheidsfinanciën. Hij noemt Italië, Nederland en Griekenland als landen waarvoor het beeld sterk is verslechterd, terwijl zoals bekend drie landen zich in de buitensporig tekortprocedure bevinden: Duitsland, Frankrijk en Portugal. De aandacht richt zich in de discussie op Frankrijk, gezien het feit dat op drie oktober de vier-maanden-deadline verstreken is, waarbinnen Frankrijk maatregelen moest nemen in lijn met de buitensporig tekortprocedure. De Franse minister van Financiën Mer licht zijn begroting toe. Het EMU-tekort komt dit jaar uit op 4% BBP en zal volgend jaar dalen naar 3,6%. Uit de reacties van de andere ministers blijkt dat veel landen vinden dat Frankrijk volgend jaar belangrijke aanvullende maatregelen moet nemen om het tekort verder te verlagen. Enkele landen dringen erop aan dat Frankrijk volgend jaar beneden de grens van 3% BBP komt met het begrotingstekort. Minister Zalm wijst erop dat buitensporige tekorten de economische groei kunnen schaden. Tevens wijst hij de Commissie op haar rol als hoeder van het Verdrag. Het past volgens hem en anderen niet binnen de buitensporige tekortprocedure dat de Commissie nu met een lichtere aanbeveling zou komen dan in juni. De Commissie zal in de week van 13 oktober haar aanbevelingen presenteren op basis waarvan de Ecofin in november een beslissing kan nemen over het vervolg van de buitensporig tekortprocedure tegen Frankrijk. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr

3 ECOFIN RAAD Het Italiaanse Voorzitterschap begint de vergadering met Wim Duisenberg te bedanken voor zijn werkzaamheden bij de ECB. Hierna geeft de voorzitter een kort verslag van de G-7 in Dubai. De voorzitter geeft aan dat hier is gesproken over Irak, HIPC en over preventie van financiering terrorisme De raad bereikt voorts, zonder verdere discussie, overeenstemming over een tweetal dossiers op het terrein van de BTW, te weten een nieuwe verordening met betrekking tot wederzijdse administratieve bijstand en een richtlijn betreffende de plaats van levering van gas en elektriciteit. Actie voor Groei: interim-rapporten van EIB, EFC en Commissie Commissaris Solbes licht het voorliggende Commissierapport toe. Het groeiplan moet gezien worden als een onderdeel van de Lissabon-agenda, waarbij de nadruk ligt op structurele hervormingen. De extra inspanningen dienen een verhoging van het groeipotentieel op de middellange en lange termijn te bewerkstelligen. De Commissie heeft drie fundamentele investeringsdoeleinden voor ogen: Trans Europese Netwerken (TEN), breedband en onderzoek, ontwikkeling en innovatie. De Commissie heeft een investeringsbehoefte geïnventariseerd van 160 miljard euro tot 2010 en daarboven nog 60 miljard tot De Commissie stelt voor om de cofinanciering vanuit het EU-budget bij de TENs in bepaalde grensoverschrijdende gevallen te verhogen van maximaal 10% nu tot 30% in de toekomst. Verder wijst de commissaris op de gedachte om een garantie-instrument voor TEN-financiering in het leven te roepen. De initiatieven moeten passen binnen het plafond voor de huidige Financiële Perspectieven; bij de vaststelling van de nieuwe Financiële Perspectieven moet met deze prioriteiten rekening worden gehouden. De Commissie hoopt dat de Europese Raad het initiatief zal verwelkomen en de Raad zal oproepen concrete maatregelen voor het einde van het jaar te nemen. EIB-president Maystadt adviseert de Raad tot concentratie op projecten in een vergevorderd voorbereidingsstadium en waarvan een grote toegevoegde waarde wordt verwacht. Verder is de EIB van oordeel dat meer onderzoek nodig is naar de beste manieren om de private sector bij de investeringen te betrekken. Een specifiek garantie-instrument kan in dit verband nuttig zijn. Binnen de huidige kapitaalgrenzen ziet de EIB de mogelijkheid om tot 2010 voor 50 miljard euro te investeren in TEN en voor 40 miljard in onderzoek en ontwikkeling. Eventuele extra armslag vereist een wijziging van de statuten van de EIB. EFC-voorzitter Koch Weser stelt dat het MKB (technische sector) extra aandacht verdient en meer toegang moet kunnen krijgen tot risicokapitaal. Hij benadrukt verder dat de financiering van het initiatief in overeenstemming moet zijn met de bestaande afspraken, zowel voor de EIB als voor de EU- en nationale begrotingen. Een kapitaalverhoging van de EIB mag niet eerder dan reeds afgesproken plaatsvinden. Aandacht moet besteed worden aan de keuze van het juiste financieringsinstrument. Aantrekken van privaat kapitaal is van cruciaal belang voor het slagen van het initiatief; Eurostat moet zo snel mogelijk adviseren over de wijze waarop binnen ESA 95 PPS-initiatieven moeten worden verwerkt in de nationale rekeningen. Publiekprivate samenwerking is alleen verstandig bij projecten die voldoende inkomsten genereren. De EIB roept op tot een snel vervolgtraject waarbij TEN projecten worden geïdentificeerd en wijst op het belang van het in kaart brengen van administratieve, regelgevende, technische en juridische belemmeringen. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr

4 Alle lidstaten onderstrepen dat het belangrijk is dat de aanstaande Europese Raad een positief signaal afgeeft over het groei-initiatief. Voor concrete besluiten is het nog te vroeg; deze kunnen genomen worden nadat een aantal vragen, vooral rond de financiële kant van het initiatief, nader zijn uitgewerkt. Meerdere lidstaten spreken hun waardering voor het groeiplan uit. Het groeiplan moet als onderdeel van de Lissabon-agenda worden gezien en niet op de lange baan worden geschoven. Diverse lidstaten benadrukken dat het plan in overeenstemming moet zijn met bestaande regels zoals het stabiliteits- en groeipact en vragen om extra onderzoek door Eurostat om te bepalen hoe het gebruik van verschillende financieringsinstrumenten (zoals garanties) verwerkt dient te worden in de nationale begrotingen. Een grote lidstaat wijst op het belang van het groeiplan bij voltooiing van de interne markt. Deze lidstaat beaamt verder de belangrijke rol van Eurostat maar stelt dat de Raad uiteindelijk beslist. Een kleine lidstaat is positief maar heeft een aantal kritische kanttekeningen bij het groeiplan. De grote rol voor de EIB in het plan impliceert dat de lage groei een financieringsprobleem is. De lidstaat stelt dat dit toch niet het geval is en dat vele lidstaten zelfs een lagere rente kunnen bieden dan de EIB. Deze lidstaat ziet voor de EU vooral een rol weggelegd die aansluit bij nationale initiatieven. Minister Zalm wijst op het belang van structurele hervormingen om de economische groei in Europa te stimuleren. Verder geeft NL aan geen voorstander te zijn van het verhogen van het cofinancieringspercentage bij TEN projecten van maximaal 10% nu naar 30%in de toekomst. Hierdoor zal het aantal projecten dat kan worden gesteund vanuit het TEN-budget drastisch moeten afnemen. Zowel een andere kleine als een grote lidstaat maken ook bezwaar tegen dit punt. Tot slot vraagt Nederland bij initiatieven op het terrein van onderzoek&ontwikkeling de nadruk te leggen op het MKB en verder de verstrekking van EIB-leningen aan grote bedrijven zoveel mogelijk te beperken. Een grote lidstaat vindt dat betrokkenheid van de private sector zich niet moet beperken tot de financieringsfase, maar ook meer betrokken moet worden in exploitatie en beheer. Een kleine lidstaat stelt dat het groeiplan voor alle toekomstige 25 lidstaten voordelen moet hebben. Commissaris Solbes kan zich vinden in het overgrote deel van de gemaakte opmerkingen. Ten aanzien van verhoging cofinancieringspercentage, stelt hij dat dit alleen in concrete gevallen die grensoverschrijdend en anders moeilijk realiseerbaar zijn, zal gelden. Hiermee zal echter restrictief worden omgegaan. EIB-voorziiter Maystadt benadrukt nogmaals dat de EIB-initiatieven passen binnen de kapitaalgrenzen zoals recent overeengekomen, inclusief de eis van zelffinanciering van een toekomstige kapitaalverhoging. Het Voorzitterschap concludeert en geeft aan dat het tussentijdse rapport opgesteld door het EFC volgende week als bijdrage van de Ecofin Raad aan de Europese Raad van 16 en 17 oktober a.s. wordt gezonden. Een finaal rapport zal door de Raad worden vastgesteld op de Ecofin van 25 november a.s. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr

5 EPC opinie over Commissiemededeling versterking sociale dimensie Lissabon: stroomlijning van de open coördinatie op het gebied van sociale bescherming EPC-voorzitter Jan Willem Oosterwijk geeft een toelichting op de EPC-opinie. Door de aard van de onderwerpen moeten zowel EPC en Ecofin een rol spelen; bijvoorbeeld bij de lange termijn houdbaarheid van pensioenen. De gebruikte definiëringen in het stuk en de relatie tot de globale richtsnoeren is nog enigszins onduidelijk. Verder wijst hij op de subsidiariteit bij sociale bescherming. De Commissie spreekt waardering uit voor de samenwerking tussen EPC en SPC. Belangrijk bij dit onderwerp is een evenwicht te vinden tussen een vermindering van het aantal rapportages en het voldoende beschikbaar stellen van informatie. Een grote lidstaat geeft aan dat er voldoende coördinatiemethoden zijn zoals de globale richtsnoeren en dat zij tegen de oprichting van een nieuw coördinatie-instrument is. De Voorzitter concludeert dat de EPC-opinie is goedgekeurd. Richtlijn beleggingsdiensten Ter bespreking staat het compromisvoorstel betreffende de richtlijn beleggingsdiensten. Een grote lidstaat geeft als eerste aan tegen het compromis te zijn. Artikel 25, betreffende de pre-trade transparantievereisten voor het intern afwikkelen van aandelen transacties, is hiervoor de reden. De lidstaat vindt het noodzakelijk dat naast prijsverbetering voor professionele klanten ook prijsverbetering mogelijk is voor transacties met kleine beleggers. De lidstaat probeert een tekstvoorstel in te brengen. Commissaris Bolkestein geeft aan het voorliggende compromisvoorstel te ondersteunen. De tekst van het Voorzitterschap is goed gebalanceerd en geeft effecteninstellingen de kans om de concurrentie met elkaar aan te gaan. De Commissie is een voorstander van pre-trade transparantie omdat juist die transparantie ervoor zorgt dat een belegger vooraf op de hoogte is van waar de beste prijzen geboden worden. Zonder die transparantie zal de belegger slechts achteraf kunnen constateren of er een goede zaak is gesloten. De Commissie verwerpt het tekstvoorstel van de grote lidstaat omdat het de positie van de kleine belegger aantast. Tot slot roept de Commissie de lidstaten op om tot een conclusie te komen omdat bij uitstel het gevaar bestaat dat deze niet meer een tweede lezing met het huidige EP kan doorlopen. Meerdere kleine lidstaten verwerpen het compromisvoorstel en sluiten zich aan bij de grote lidstaat; de meeste landen steunen echter het compromisvoorstel. Na stemming is de Ecofin Raad via gekwalificeerde meerderheid akkoord met het voorliggende compromisvoorstel inzake richtlijn beleggingsdiensten. Directe belastingen: Moeder-Dochterrichtlijn oriënterend debat Het Voorzitterschap geeft aan dat de raadswerkgroep goed werk heeft geleverd, maar dat er nog enkele punten openstaan. De ministers worden, gezien het belang van een tijdige afronding van het richtlijnvoorstel, opgeroepen om hun vertegenwoordigers in de werkgroep duidelijke instructies te geven voor een constructieve opstelling. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr

6 Commissaris Bolkestein complimenteert het Voorzitterschap voor de voortvarendheid in dit dossier. Het voorstel bevordert de voorkoming van dubbele belastingheffing, bevordert grensoverschrijdende samenwerking en draagt bij aan de concurrentiepositie van de EU als geheel. Volgens de Commissie geeft een snelle afronding een duidelijk signaal dat de EU korte metten wil maken met fiscale obstakels die de interne markt in de weg staan. De Commissie steunt de oproep van het Voorzitterschap om binnen raadswerkgroepen tot een constructieve oplossing te komen. Belastingen: verlaagde BTW-tarieven Het Voorzitterschap geeft aan dat hoewel de High Level Group Taxation na de Informele Ecofin in Stresa verdere voortgang heeft bereikt, er ook nog veel geschilpunten open staan. Commissaris Bolkestein stelt dat het voorstel, dat gebaseerd is op artikel 93 uit het Verdrag, ook de doelstellingen van dat artikel dient te weerspiegelen. Met andere woorden: harmonisatie van belastingen dient de werking van de interne markt te bevorderen. Alleen die compromisvoorstellen die ook daadwerkelijk deze «way forward» voor ogen hebben kunnen door de Commissie worden geaccepteerd. De Commissie is bereid om een geleidelijke verdwijning te accepteren voor de bijzondere verlaagde tarieven (0-tarief, super verlaagd tarief en parkeertarief), mits het compromisvoorstel ook een harde einddatum bevat. De Commissie is verder bereid enige beperkte uitbreiding van bijlage H te accepteren, zolang de werking van de interne markt wordt bevorderd en de toepassing van een verlaagd tarief een uitzondering op de regel blijft. De Commissie accepteert geen verlaagd tarief voor goederen en diensten waar nu het normale, hogere tarief op van toepassing is; ook arbeidsintensieve diensten komen niet in aanmerking voor het verlaagde tarief, nu evaluatie duidelijk heeft aangetoond dat het experiment geen positieve effecten heeft gehad. Een grote lidstaat zou graag een meer fundamentele discussie zien over de vraag waarom nu Commissievoorstellen op tafel liggen voor situaties die de interne markt niet verstoren. Een andere grote lidstaat geeft evenals een kleine lidstaat aan tegen elke uitbreiding van de toepassing van het verlaagde tarief te zijn. Volgens een kleine lidstaat is de kern van de discussie de afweging tussen subsidiariteit en interne markt. Deze lidstaat vindt dat de mindere resultaten van het experiment met de arbeidsintensieve diensten geen reden zijn om de regeling zomaar te stoppen. Op andere gebieden kunnen de resultaten juist wel als positief worden aangemerkt. Meerdere lidstaten merken op dat ieder voorstel dat de werking van 0-tarieven beperkt, ook op termijn, onacceptabel is. Een andere kleine lidstaat kan akkoord gaan met uitfasering van de bijzonder verlaagde tarieven, maar is tegen uitbreiding van bijlage H. Staatssecretaris Wijn merkt op het verlaagde Btw-tarief op arbeidsintensieve diensten te willen behouden. Het heeft volgens haar geen verstorende werking op de interne markt. Geen Nederlander gaat met een lekke band naar Keulen of in Antwerpen naar de kapper. Een op verzoek van het Nederlands parlement ondernomen nader onderzoek maakt bovendien duidelijk dat het experiment tot prijsverlaging heeft geleid en aan de werkgelegenheid in de betrokken branches heeft bijgedragen. NL herkent zich dan ook niet in het Commissievoorstel. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr

7 Een ander groot land is ook van mening het verlaagde tarief op verschillende arbeidsintensieve diensten wel degelijk een positief effect heeft gehad en wil hier dan ook blijvend gebruik van maken zolang de interne markt niet wordt verstoord. Een kleine lidstaat steunt het voorstel van het Voorzitterschap, aangevuld met de flexibelere insteek van de Commissie. Verder is het voorstander om, als een compromis over het Commissievoorstel niet tot stand komt, het experiment voor arbeidsintensieve diensten te verlengen, ook voor lidstaten die thans niet deelnemen. Een kleine lidstaat steunt het compromisvoorstel van het Voorzitterschap. Een grote lidstaat wijst ongelijke behandeling tussen bestaande en nieuwe lidstaten op het terrein van de toepassing van de (bijzonder) verlaagde tarieven af. Het is voorstander van een beperkte uitbreiding van bijlage H. De Voorzitter roept op tot constructief verder uitwerken aan het richtlijnvoorstel en nodigt de Commissie uit tot een soepele benadering. Commissaris Bolkestein geeft aan dat subsidiariteit al in het Commissievoorstel is verwerkt. Het voorstel geeft lidstaten al de mogelijkheid om een verlaagd tarief toe te passen bij verschillende sectoren. De Commissie is ook zeker bereid om bij deze richtlijn flexibiliteit toe te passen, maar wel met in het achter hoofd de goede werking van de interne markt. Commissaris Bolkestein noemt nog enkele voorbeelden die de Commissie toch echt als marktverstorend ziet (CD, parkeertarief op benzine in Luxemburg) en daardoor niet in aanmerking komen om te worden opgenomen in bijlage H. Overige Een grote lidstaat vraagt hoe de inbreng van de Ecofin Raad in de IGC moet worden vormgegeven. De EFC-voorzitter Koch Weser meldt dat de onderwerpen waarover in de informele Ecofin van Stresa overeenstemming is bereikt een dezer dagen naar de IGC worden gezonden. Het EFC blijft verder werken aan een compromis aangaande technische zaken van de Ecofin ten behoeve van de IGC. Een klein land vraagt de Commissie welk tijdschema wordt aangehouden voor het mandaat externe leningen van de EIB. Het EFC meldt dat het rapport waarschijnlijk binnenkort door de Commissie zal worden vastgesteld, zodat het punt kan worden geagendeerd voor de Ecofin Raad van 4 november a.s. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr