Beeldkwaliteitsplan. De Moespot Gemeente Steenwijkerland

Transcriptie

1 Beeldkwaliteitsplan De Moespot Gemeente Steenwijkerland

2 De Moespot Eigentijds wonen in een historische omgeving Beeldkwaliteitsplan Inpassingsplan De Moespot februari 2011

3 Stedenbouwkundige visie en toetsingscriteria Opdrachtgever Contactpersonen Ontwikkelingsmaatschappij Verbocom B.V. Industrieweg DA Vollenhove Dhr. G. Rook Ontwikkelingsmaatschappij VEB COM Extern adviseur Contactpersonen Gemeente Steenwijkerland Vendelweg 1 Postbus 162, 8331 XE Steenwijk Mevr. L. Vis - Van Dalen Dhr. D. De Vries Beeldkwaliteit en inrichting openbare ruimte Contactpersonen Boes + Kok Ingenieursbureau De Hagen 23a Postbus 55, 8325 ZH Vollenhove Dhr. D. Boes Bestemmingsplan Contactpersonen BugelHajema Adviseurs Vaart nz Postbus 274, 9400 AG Assen Dhr. F. Wiersma Datum 14 februari

4 Voorwoord Dit beeldkwaliteitsplan is tot stand gekomen uit een samenwerking tussen de gemeente Steenwijkerland en Boes + Kok Ingenieursbureau uit Vollenhove. Dit beeldkwaliteitsplan heeft als doel het waarborgen van de kwaliteit van de inpassing in het buurtschap De Moespot op korte en lange termijn. In dit plan worden met name de uiterlijke kenmerken vastgelegd van de openbare ruimte en de gebouwen, afzonderlijk en in relatie tot elkaar. Het is geschreven vanuit de beoogde en gewenste ruimtelijke kwaliteit die de gemeente Steenwijkerland bezit én kan ontwikkelen in de komende jaren. Dit document bevat de spelregels waaraan de nieuwe bebouwing van de ondernemers en later de particulieren zal moeten voldoen. Het beeldkwaliteitsplan dient in de eerste plaats als toetsingskader, maar is tevens inspiratiebron. Middels een aantal voorbeelden zullen de lezers van dit document geïnspireerd raken om, binnen de aangegeven kaders en met inachtneming van de aanbevelingen, creatief de ruimtelijke kwaliteit van bebouwing, erven en omgeving te ontwikkelen en te versterken. Dit beeldkwaliteitsplan is geen keurslijf, maar een hulpmiddel om met elkaar een gemeenschappelijk doel te verwezenlijken, namelijk het vergroten van de ruimtelijke kwaliteit in het buurtschap De Moespot. ing. D. Boes Boes + Kok Ingenieursbureau Voorwoord

5 Inhoudsopgave 1. Inleiding 7 Aanleiding 7 Buurtschap de Moespot 7 Ligging plangebied 8 Inpassingsplan 9 Afstemming op Welstandsnota 10 Opbouw beeldkwaliteitsplan Stedenbouwkundige visie 11 Bestaande karakteristiek 11 Toelichting (kaart) 11 Cultuurhistorische kenmerken buurtschap De Moespot 12 Inpassing (architectonisch invulling) Toetsingscriteria 14 Gebiedsbeschrijving 14 Situering: 15 Vormgeving: 15 Detaillering, kleuren en materialen: 16 Landschappelijke inrichting: 16 Voorschriften beeldkwaliteit: Verbeelding inpassingsplan Inhoudsopave

6 Weg 2 Nijenhuizen De Leeuwte Plangebied De Moespot N Ligging plangebied Plangebied met te slopen bebouwing De Moespot (view richting het noorden) 06 Toelichting

7 1 Inleiding Aanleiding De aanleiding voor het maken van dit beeldkwaliteitsplan is het voornemen van Ontwikkelingsmaatschappij Verbocom B.V. uit Vollenhove om op het perceel aan de Moespot 7 in Vollenhove vijf wooneenheden te bouwen. Hiertoe heeft de heer Boes (destijds werkzaam bij O+M Team 2 B.V. uit Vollenhove) een architectonisch ontwerp gemaakt voor de invulling van het plangebied (hierover is reeds overeenstemming met Het Oversticht). De ontwikkelaar heeft opdracht gegeven aan Boes + Kok Ingenieursbureau (voor architectonische vormgeving) om een beeldkwaliteitsplan te vervaardigen. De visie en het programma zijn vervolgens vertaald in dit voorliggende beeldkwaliteitsplan. Buurtschap de Moespot De Moespot is een buurtschap in de gemeente Steenwijkerland in de Kop van Overijssel in de gelijknamige provincie Overijssel. Het buurtschap is weggescholen in de luwte van de oude Zuiderzeedijk voor vroegere barre elementen, tussen de voormalige Zuiderzee stadjes Blokzijl en Vollenhove bevindt zich dit gehucht De Moespot. Aan de andere kant van de oude Zuiderzeedijk ligt het Vollenhovermeer, een restant van de voormalige Zuiderzee. Met de aanleg van de Noordoostpolder is veel van de identiteit en charme van het grensgebied tussen land en water verloren gegaan. Hiermede is het plangebied verworden tot een achterdeur. 07 Inleiding

8 Inleiding Al enige jaren wordt er gesproken over deze situatie, zowel gemeente als de ondernemers en inwoners van Vollenhove zijn van mening dat er met dit gebied iets moet gebeuren. Tot nu toe hebben deze inspanningen echter niet geleid tot het gewenste resultaat. Daarom hebben een drietal ondernemers zich verenigd en besloten om de aanpak te veranderen. Zij hebben in samenwerking met de gemeente Steenwijkerland, niet langer gekeken naar de onmogelijkheden, maar naar de mogelijkheden van het gebied. Ligging plangebied Het plangebied ligt in het buurtschap Moespot in de gemeente Steenwijkerland, ten noorden van de kern Vollenhove. Het plangebied wordt aan de westzijde begrensd door de Weg van Twee Nijenhuizen en aan de oostzijde door de Moespot. Zowel ten noorden als ten zuiden van het plangebied ligt een perceel met daarop een woning van derden. Het plangebied heeft een oppervlakte van circa m². Het plangebied wordt aan de oostzijde ontsloten door de Moespot. In de huidige situatie staat in het zuidelijke gedeelte van het plangebied een gebouw dat in het verleden in gebruik is geweest als werkplaats. Dit gebouw staat met de nok loodrecht op de Moespot. Ten noordoosten van dit gebouw staat een bijgebouw. Ongeveer in het midden van het plangebied staat een opslagloods. Ten noordoosten van deze loods staat eveneens een bijgebouw. Bestaande situatie (voormalig industrie) 08 Inleiding

9 Inleiding Het plangebied wordt in de huidige situatie grotendeels omringd door een houtopstand. Deze houtopstand begint halverwege de zuidrand van het plangebied en loopt dan langs de westrand van het plangebied evenwijdig aan de Weg van Twee Nijenhuizen naar het noorden. De houtopstand loopt vervolgens door langs de noordrand van het plangebied. Aan de oostzijde loopt de houtopstand tot ongeveer halverwege het plangebied, waarbij de houtopstand wordt onderbroken door een inrit. Inpassingsplan In de nieuwe situatie worden in het plangebied vijf wooneenheden gebouwd. Er worden drie vrijstaande woningen en één woning met daarin twee wooneenheden gebouwd. De inrichting van de toekomstige situatie staat weergegeven in de verbeelding op pagina 19. Zoals uit de inrichtingsschets blijkt, wordt het plangebied in de toekomstige situatie opgedeeld in vier kavels. Deze kavels zijn alle ongeveer 20 bij 40 m en hebben ieder dus een oppervlakte van circa 800 m². De woning met daarin twee wooneenheden wordt gebouwd op kavel 2. Op iedere kavel wordt naast een woning ook een vrijstaande garage/berging gebouwd. Deze gebouwen liggen alle achter de woningen, met de achterkant richting de Weg van Twee Nijenhuizen. Iedere kavel heeft in de nieuwe situatie een eigen ontsluiting aan de Moespot. 09 Inleiding

10 Inleiding Afstemming op Welstandsnota Het beeldkwaliteitsplan vormt een aanvulling op het welstandsbeleid van de gemeente Steenwijkerland. Volgens de Woningwet kan de welstandsbeoordeling alleen worden gebaseerd op door de gemeenteraad vastgestelde welstandscriteria. Deze welstandscriteria zijn vastgelegd in de gemeentelijke welstandsnota. Voor nieuwe ontwikkelingen, zoals beoogd in het plangebied Moespot 7, is een aanvulling op dit welstandsbeleid noodzakelijk. Opbouw beeldkwaliteitsplan Het beeldkwaliteitsplan voor het plangebied Moespot 7 vormt de basis voor de toetsing van de 4 afzonderlijke bouwplannen. De bouwplannen worden getoetst aan de hand van stedenbouwkundige aspecten en welstandsaspecten. Deze aspecten zijn in dit beeldkwaliteitsplan vastgelegd in de vorm van toetsingscriteria. Stedenbouwkundige criteria hebben betrekking op de verkaveling, de ligging, de hoogte van de bebouwing, eventuele rooilijnen, het woningtype, de situering en de maatvoering van bijgebouwen. Welstandscriteria komen tot uiting in het beeldthema, de hoofdvorm, de bouwstijl, geveldetaillering, en het kleur-/materiaalgebruik. De stedenbouwkundige visie op de toekomstige ontwikkeling van het plangebied is beschreven in hoofdstuk 2. Tevens is weergegeven op welke wijze de bebouwing ingepast kan worden in de bestaande kwaliteit van de omgeving. De omschrijving van hoofdstuk 2 vormt de basis voor de toetsingscriteria die in hoofdstuk 3 geformuleerd zal zijn. 10 Inleiding

11 2 Stedenbouwkundige Visie Bestaande karakteristiek Uit de stedenbouwkundige analyse komt naar voren dat vooral de directe relatie met het stadje Vollenhove beperkt is; de eigen identiteit die het gehucht vroeger had (rond 1900), is in de loop der jaren verdwenen. Hierdoor wordt het moeilijk te profiteren van de voordelen die in de omgeving aanwezig zijn. Het vertaalt zicht in de ontsluiting via de Leeuwte richting St. Jansklooster. De prominente voormalige Zuiderzeedijk gaat aan het gehucht voorbij. Vanuit het wonen, valt de eenzijdige woningvoorraad op die een beperking oplevert voor de toekomstige ontwikkelingsmogelijkheden. Als uitgangspunt voor deze ontwikkeling geldt het verbeteren van de ruimtelijke kwaliteit van het buurtschap. Een herstructureringsoperatie is nodig om dit voor elkaar te krijgen. Daar staat tegenover dat de structuur van het gehucht (langs de rand te saneren industriegebied), de interne infrastructuur en de buitenruimte een goede basis bieden voor woningen. Ook het groene wonen in deze landelijke omgeving biedt veel mogelijkheden. Uit de analyses blijkt dat zichtlijnen de plek en het landschap met elkaar verbinden. De omgeving voorziet prima in de behoefte om te kunnen recreëren, infrastructuur is aanwezig rondom het Vollenhovermeer. Voor pleziervaart is het mogelijk om via de Moespotvaart de stadjes Blokzijl en Giethoorn te bereiken. 11 Stedenbouwkundige Visie

12 Stedenbouwkundige Visie handelsroute Blokzijl Kuinre Lemmer Moespot omstreeks 1650 Moespot omstreeks 1880 Moespotvaart zuiderzee Leeuwte St Jansklooster Stad Vollenhove Haven kustlijn handelsroute Zwartsluis Hasselt Zwolle Deventer In het paars de dorpsgroei na 1850 die in mindere mate is gerelateerd aan de cultuurhistorische dragers van het buurtschap De Moespot D. Boes 10 Moespot omstreeks 1910 Moespot omstreeks Toelichting

13 Stedenbouwkundige Visie Inpassing (architectonisch invulling) De oorspronkelijke karakteristiek bebouwing van het buurtschap is duidelijk herkenbaar in de vorm van het samenhangende bebouwingscluster. De bebouwing is georiënteerd aan de Moespot. Zowel de richting van de hoofdgebouwen varieert onderling enigszins, als de rooilijn van de voorgevels. De van oorsprong agrarische bebouwing presenteert zich met gelijkwaardige schaal en vormgeving aan de Moespot (zie de verbeelding op pagina 19). Het betreft 3 kleinschalige agrarische woningen en één 1 kloek gebouw met een voor- en achterhuis (twee-wooneenheden-onder-één-kap), allen bestaande uit één laag met een kap. Het kleur- en materiaalgebruik is terughoudend. De gevels bestaan uit donkerrode baksteen met witte kozijnen en donker gekleurde draaiende delen. De woningen zijn gedekt met grijze of donkere pannen, zinken dakbedekking met riet. Weg van Twee Nijenhuizen Voor de voortuinen dient te worden gestreefd naar een groene uitstraling. De verharding van de erven is naast het groen mede bepalend voor het beeld langs de weg. Hardgebakken klinkers, grind en keien benadrukken het historische beeld (zie de sfeerimpressies op pagina s 16 & 18). De bestaande situering, oriëntatie, schaal, vormgeving, en het kleur- en materiaalgebruik zijn als uitgangspunt genomen voor de toetsingscriteria met het doel de nieuwbouw aan te laten sluiten bij de hierboven beschreven karakteristiek. De Moespot Situatietekening buurtschap Moespot 13 Stedenbouwkundige Visie

14 3 Toetsingscriteria Gebiedsbeschrijving Het plangebied ligt in het gebied Stuwwal met het Hoge land van Vollenhove. Voorkomende boerderijen van de hallenhuisgroep zijn dikwijls van het kamelenrug- en het dwarsdeeltype. Bij de kamelen rug is sprake van een geleidelijke overgang in de kap van het voor- naar het achterhuis. Het schuurgedeelte heeft een gesloten dak, op het woongedeelte komt sporadisch een dakkapel voor. De woonhuisbebouwing in de kleinere buurtschappen is over het algemeen één tot tweelaags onder een zadeldak. Plangebied Beleid Bij nieuwbouw en toekomstige verbouwingen en uitbreidingen aan het oorspronkelijke ontwerp dienen de bebouwingskarakteristieken zoals die in de gebiedsbeschrijving zijn omschreven te worden behouden. Er dient te worden gestreefd naar individuele woningbouw. Elke woning dient individualiteit in situering, vormgeving detaillering, kleur en materiaal te bezitten. Bij nieuwbouw, vervanging en grote uitbreidingen aan andere bestaande gebouwen dienen de bebouwingskarakteristieken te worden gerespecteerd. Onder voorwaarden is vernieuwing mogelijk. Uitbreiding van de woonfunctie mag niet ten koste gaan van de uiterlijke verschijningsvorm. (dit wordt in het beeldkwaliteitsplan omschreven). Stuwwal met het Hoge land van Vollenhove 14 Toetsingscriteria

15 Toetsingscriteria De gemeente hanteert de volgende Welstandscriteria: Situering: De hoofdbebouwing dient op de weg (De Moespot) te worden georiënteerd. Bouwplannen aan of bij de oorspronkelijke woningen dienen gesitueerd te worden conform de bestaande karakteristieken zoals in de gebiedsbeschrijving beschreven. Zowel de richting van de hoofdgebouwen als de rooilijn van de voorgevels dient onderling enigszins te variëren. Bijgebouwen zijn ten opzichte van het hoofdgebouw zodanig gesitueerd dat zij met elkaar een samenhangend geheel vormen. Vormgeving: Bij bouwplannen aan of bij de oorspronkelijke bebouwing dienen de bebouwingskarakteristieken zoals in de gebiedsbeschrijving beschreven te worden behouden. Daarbij is in ieder geval relevant: het type, de dakvorm, schaal en maat. Bij de overige bebouwing zijn geringe afwijkingen van de karakteristieken mogelijk. Uitbreidingen dienen ondergeschikt zijn aan het bestaande gebouw en dienen daar qua vormgeving mee te harmoniëren De plaats, afmetingen en verhoudingen van de raam- en deuropeningen dienen goed op elkaar afgestemd te zijn. Bij uitbreiding van de woonfunctie in een bestaande of voormalige boerderijtype dient in ieder geval het onderscheid tussen woon- en bedrijfsgedeelte herkenbaar te blijven. In het gehucht De Moespot is vernieuwing mogelijk mits dit gebeurt met respect voor maat, schaal en hoofdvorm van de bestaande bebouwing (dit wordt in het beeldkwaliteitsplan omschreven). 15 Toetsingscriteria

16 Toetsingscriteria Detaillering, kleuren en materialen: Er dienen kleuren toegepast te worden conform de gebiedsbeschrijving. Er dienen materialen te worden toegepast gelijk aan of aansluitend bij de in de gebiedsbeschrijving genoemd materialen. Landschappelijke inrichting: De tuinen bij woningen dienen een uitstraling te bezitten die aansluit bij de omringende erven. Erfverharding heeft bij voorkeur een historische en eenvoudige uitstraling. Erfscheidingen bestaan bij voorkeur uit houtwallen voorzien van beplanting. Er dient per perceel maximaal één inrit gerealiseerd te worden met een maximale breedte van 4500 mm. Er dient zo optimaal mogelijk rekening te worden gehouden met het handhaven van bestaande bomen in de openbare ruimte en langs de Moepot. Veel voorkomende erfbeplanting: fruitbomen, solitairen en hagen. 16 Toetsingscriteria

17 Toetsingscriteria Voorschriften beeldkwaliteit: Een van de in het beleid genoemde voorwaarden om vernieuwing toe te staan door middel van het inpassingsplan De Moespot is het hanteren van de morfologie, zoals eerder omschreven, te weten: een cluster bestaande uit meerdere boerderijvormige volumes. De morfologie is door middel van maximum en minimum goot- en nokhoogtes, dakhellingen alsmede nokrichtingen etc. vastgelegd in de bestemmingsplan-voorschriften. Een andere voorwaarde is het hanteren van de juiste typologie. De typologie en uitstraling van deze volumes sluit aan bij de oorspronkelijke, karakteristieke bebouwing van het gehucht en het achtergelegen voormalige Zuiderzeegebied. Voorbeelden van de oorspronkelijke, karakteristieke bebouwing zijn in het beeldkwaliteitsplan opgenomen. Naast een juiste typologie zijn ook een juiste detaillering en verhoudingen van belang. Ook qua detaillering en verhoudingen dient de nieuwe bebouwing aan te sluiten op de oorspronkelijke, karakteristieke bebouwing. Hierbij hoeft de detaillering van de oorspronkelijk, karakteristieke bebouwing niet exact gekopieerd te worden, maar dient deze wel als uitgangspunt en inspiratiebron. Met betrekking tot de verhoudingen, onder meer breedte/hoogte van kozijnen, percentage glas in de gevels, grote en positie dakkapellen, dient wel te worden aangesloten op de oorspronkelijke, karakteristieke bebouwing. De toegestane materialen en kleuren zijn, aanvullend aan de in de gebiedsbeschrijving van de Welstandsnota genoemde materialen en kleuren, vermeld in het. 17 Toetsingscriteria

18 kleur: schemer grijs kleur: monumenten groen kleur: rijtuigen zwart kleur: zaans wit (alleen kozijnen) alle draaiende delen uit de overige kleuren Toepasbare kleuren voor het schilderwerk Materialisering, kleurstelling en textuur 18 Toelichting

19 Bestrating klinkers bruin rood Grind / split Fruitboom Esdoorn Es Lijsterbes Hazelaar Vlier Vuilboom Hulst Houtwal Beuk Solitairen Gras Veldesdoorn Terreininrichting Inspiratiebeelden 19 Toelichting

20 4 Verbeelding inpassingsplan Impressie woning 1 Impressie woning 2 Impressie toekomstige inpassing plangebied De Moespot 7 Weg van Twee Nijenhuizen Schaal Impressie woning 3 woning 1 woning 2 woning 3 woning 4 De Moespot Impressie woning 4 20 Toelichting

21 Postbus ZH Vollenhove vormgeving / stedenbouw / bouwtechniek / omgevingsvergunning / advies ruimtelijke ordening Boes + Kok Ingenieursbureau