Poliklinische hartrevalidatie

Transcriptie

1 Poliklinische hartrevalidatie Voor wie is deze hartrevalidatie? Hartrevalidatie is voor mensen die ontslagen zijn uit het ziekenhuis na: een dotterprocedure een pas doorgemaakt hartinfarct een hartoperatie na ICD implantatie (inwendige defibrillator) De cardioloog of de zaalarts die u behandelt beoordeelt en overlegt met u of hartrevalidatie voor u gewenst en zinvol is. Heeft u een dotterprocedure gehad, bij geen of weinig hartschade? Dan schrijft de Nederlandse Hartstichting voor dat er al gestart kan worden met revalideren binnen 2 weken nadat u ontslagen bent uit het ziekenhuis. Voor een groot hartinfarct na 4-6 weken en na een hartoperatie wordt 6 weken voorgeschreven. Na aanmelding wordt u op een wachtlijst geplaatst. Wij doen onze uiterste best om u binnen de voorgeschreven termijn te laten starten met de hartrevalidatie als uw lichamelijke toestand dit toelaat. Er zijn twee mogelijkheden om te revalideren: Poliklinisch in het ziekenhuis. Dit wordt vergoed vanuit de basisverzekering. Bij een gespecialiseerde fysiotherapeut bij u in de buurt. Informeert u dan wel eerst bij uw ziektekostenverzekering of u de revalidatie buiten het ziekenhuis wel vergoed krijgt. In overleg met de verpleegkundigen van de hartrevalidatie kunt u bepalen waar u wilt revalideren. Het doel van hartrevalidatie De hartrevalidatie heeft als doel: u inzicht te geven in uw hartziekte en uw risicofactoren de kans te verkleinen op herhaling van uw hartklachten u te ondersteunen om zo goed mogelijk weer te beginnen met uw normale dagelijks leven U volgt onder begeleiding van fysiotherapeuten een oefenprogramma van ongeveer vier weken. U leert hier een evenwicht te vinden tussen actie en rust, (in)spanning en ontspanning. Door uw grenzen te leren kennen en gevoel te krijgen voor de signalen van uw lichaam, vergroot u uw zelfvertrouwen en verbetert u uw lichamelijke conditie. S P E C I A L I S T E N I N M E N S E N W E R K

2 Het hartrevalidatieprogramma Het hartrevalidatieprogramma bestaat uit verschillende modules (onderdelen). Hierbij zijn verschillende hulpverleners betrokken. Intake gesprek (eerste gesprek) Mogelijk heeft u tijdens uw ziekenhuisopname al contact gehad met de verpleegkundige van de Hartrevalidatie. Zo niet, dan wordt er binnen twee tot vier weken contact met u opgenomen. Er wordt dan met u een afspraak gemaakt voor een eerste gesprek. Tijdens dit intakegesprek wordt er met u gesproken over de periode rond uw opname. Uw risicofactoren worden besproken en uw revalidatiedoelen worden samen met u bepaald. In de revalidatie werken we met doelen. Dus wat u wilt bereiken of verbeteren. Deze doelen worden met u opgesteld naar aanleiding van uw eigen hulpvraag (behoefte aan verbetering). Wij adviseren u om uw partner of andere naaste bij het intakegesprek mee te nemen. Fietstest Vóór de start van de hartrevalidatie krijgt u een belastingstest (inspanningsonderzoek op de fiets) onder verantwoordelijkheid van de cardioloog. Hiermee wordt bepaald wat uw hart aankan aan inspanning. Met deze informatie kunnen wij u op uw niveau begeleiden. De beweegmodule De beweegmodule van de hartrevalidatie zorgt ervoor dat u doelen behaalt die voor u belangrijk zijn. Deze module duurt vier tot zes weken en dient aaneengesloten plaats te vinden. U traint twee keer per week, één tot anderhalf uur per keer. Afhankelijk van uw persoonlijke doelen kan de revalidatie korter zijn dan 6 weken. Soms is langer revalideren nodig. U kunt dan worden doorverwezen naar een fysiotherapeut bij u in de buurt. U revalideert in een groep van ongeveer 10 hartpatiënten. De groep wordt begeleid door twee fysiotherapeuten. Poliklinische hartrevalidatie pagina 2

3 Week 1 bestaat uit fietstraining. Week 2 bestaat uit fietstraining met warming-up (opwarming), cooling down (afkoelen) en sport & spel. Week 3, 4,5 en 6 bestaat uit circuittraining met warming-up, cooling down en sport & spel. Fietstraining In de eerste week van de fietstraining krijgt u een intakegesprek met een fysiotherapeut. In dit gesprek worden uw persoonlijke lichamelijke doelen bepaald en ook uw eventuele beperkingen besproken. Uw fietsresultaten bepalen hoe zwaar de fietstraining wordt. De fietstraining bestaat uit in-fietsen en met weerstand fietsen. Deze weerstand wordt in de eerste twee weken opgebouwd. De fysiotherapeut meet uw hartslag en bloeddruk vóór en na de training. U krijgt uitleg over het toepassen van de Borgschaal. Dit is een methode waarmee u kunt aangeven hoe zwaar u de inspanning vindt. Uw klachten bij inspanning en het verbeteren van uw conditie (uithoudingsvermogen) worden in de gaten gehouden. Circuittraining In de circuittraining werkt u aan uw gestelde doelen. In deze training kunt u gebruik maken van apparaten die uw conditie verbeteren (de fiets, de roeier, de loopband en de crosstrainer) en apparaten die u sterker maken. Sport & Spel Samen met de andere revalidanten speelt u verschillende spellen, bijvoorbeeld paaltjesvoetbal, hockey en volleybal. Dit is om uw lichamelijke grenzen te leren kennen en te leren hiermee in een groep om te gaan. Ontspanning Een keer per week aansluitend aan de training wordt er ontspanningstherapie gegeven. U leert hiermee uw lichaam beter kennen. En u leert zo inspanning en ontspanning te combineren. Eindevaluatie Aan het eind van uw revalidatieperiode krijgt u een evaluatiegesprek. Hier wordt een eventueel vervolg met u besproken. Informatiemodules en extra begeleiding Informatiemodules zijn voorlichtingsbijeenkomsten waarin u nog betere informatie krijgt over de voorzorgsmaatregelen die u kunt nemen om herhaling van een hartprobleem te voorkomen. Ook geven de modules u extra informatie om weer verder te kunnen met uw leven. Alle informatiemodules zijn in een groep. Het volgen van de informatiemodules zijn een verplicht onderdeel van het programma. Bij deze informatiemodules adviseren wij u om uw partner, relatie of familielid mee te nemen. Poliklinische hartrevalidatie pagina 3

4 Cardiologie informatiemodule U krijgt uitleg over hart en vaatziekten, risicofactoren, medicijnen en verschillende behandelmethoden. U kunt ook uw vragen stellen. Diëtetiek informatiemodule "Gezonde eet- en drinkgewoonten" U krijgt uitleg over de relatie tussen hart- en vaatziekten, voeding en conditie. Een goede voeding kan een positieve invloed hebben op een aantal risicofactoren bij hart- en vaatziekten. U krijgt praktische tips voor de dagelijkse maaltijden en voedingsadviezen. Maatschappelijk werk informatiemodule Er is aandacht voor de psychosociale aspecten (lichaam en geest zijn verbonden) rondom de hartaandoening. U kunt dan denken aan uw eigen beleving (manier hoe u er naar kijkt of ermee omgaat), de beleving van uw partner of andere naasten en familie. Ook het weer beginnen met werken of andere werkzaamheden wordt besproken. Maatschappelijk werk partner-module Er is aandacht voor de emotionele invloed die een hartziekte heeft op de partner of een naast familielid. De partnermodule is alleen bedoelt voor uw partner of uw naaste. Maatschappelijk werk PEP-module (Psycho Educatief Preventieprogramma) ofwel TSM (Training Stress Management) Als het nodig is krijgt u extra ondersteuning in 4 bijeenkomsten van 2 uur. Bij deze module is er vooral aandacht voor het omgaan met stress en het herkennen van spanningssignalen. U krijgt adviezen om hier op een goede manier mee om te gaan. U krijgt ook ontspanningsoefeningen. Vooraf heeft u een individueel gesprek met de maatschappelijk werker. Geestelijke verzorging Een hartziekte kan heel veel stress geven en angst voor de toekomst. Juist als je weer thuis bent. Waarom gebeurt mij dit? Wat is de zin hiervan? Waar leef ik (nog) voor? Wat moet ik loslaten? Wat betekent dit voor mijn leven? Het kan prettig zijn daar met iemand over te praten. U en uw partner zijn van harte welkom voor één of meer gesprekken. Afsluiting U krijgt een evaluatiegesprek met de fysiotherapeut waarin u een eventueel vervolgtraject buiten het ziekenhuis kunt bespreken. Algemene adviezen voor thuis Na uw ontslag uit het ziekenhuis kunt u zich wat onzeker voelen over wat u wel en niet kunt of mag doen. In het ontslaggesprek met de cardioloog of arts assistent worden een aantal zaken besproken. Vaak komen er later vragen bij u op. Hieronder vindt u een antwoord op veel vragen. Beweging Het is belangrijk om in beweging te komen en te blijven bewegen. Wij raden u aan om dagelijks een stuk buiten te lopen. Elke dag een stukje verder. Wanneer u merkt dat u na een wandeling erg moe bent, neem dan na afloop rust. Merkt u dat u na een wandeling extreem vermoeid bent, dan is dat een teken dat u zich iets te veel heeft ingespannen. Wandel dan de volgende dag een kleinere afstand. Probeer uw activiteit elke dag een klein beetje verder uit te breiden. Poliklinische hartrevalidatie pagina 4

5 Autorijden, fietsen en reizen Wacht met fietsen totdat u gestart bent met de hartrevalidatie. Met fietsen levert uw hart meer inspanning. Wanneer u nog geen fietstest gedaan heeft, weten wij niet hoe uw hart reageert op deze (grotere) inspanning. Overleg met uw cardioloog wanneer u weer mag reizen per vliegtuig. Na een dotterprocedure, u heeft géén hartinfarct gehad U mag na 3 dagen weer fietsen en autorijden. Toch raden wij u aan om grote inspanning te vermijden. Na een hartinfarct, met of zonder dotterprocedure U mag volgens het CBR (Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen) gedurende minimaal 4 weken niet autorijden. Omdat er de eerste weken na het infarct een verhoogde kans is op het ontstaan van hartritmestoornissen. Daarnaast moet uw lichaam wennen aan nieuwe medicijnen. Sommige medicijnen kunnen uw reactiesnelheid beïnvloeden. Na een hart operatie U mag gedurende 4 tot 6 weken niet autorijden en niet fietsen. De reden hiervoor is uw borst- (en soms been-) wond. Wanneer u een ongeluk krijgt, of met de fiets komt te vallen is uw borstkas niet sterk genoeg om uw hart en longen goed te beschermen. Vermijd ook zoveel mogelijk om als passagier mee te rijden. De veiligheidsgordel kan schade veroorzaken bij een noodstop. Na een ICD implantatie U mag gedurende de eerste 2 maanden na de implantatie van een ICD niet autorijden. Als na die twee maanden bij de controle van de ICD blijkt dat deze géén schok heeft afgegeven, krijgt u van uw cardioloog een geschiktheidsverklaring. Hiermee kunt u bij het CBR een rijbewijs aanvragen voor privégebruik (code 100) of beperkt beroepsmatig gebruik (code 101). Krijgt u na de observatieperiode opnieuw een of meer schokken van de ICD? Dan mag u opnieuw twee maanden niet autorijden. Als ICD-drager mag u alleen nog gebruik maken van de rijbewijzen van Groep 1 (A, B, B+E). Voor de rijbewijzen van Groep 2, dus ook voor het zogenaamde Groot Rijbewijs, bent u ongeschikt. Voeding en uw dieet Beperk het gebruik van vet en zout. Eet voldoende groente en fruit. Drink voldoende water. Matig alcoholgebruik. U mag 1-2 eenheden alcohol per dag gebruiken, maar liever niet iedere dag. Alcohol kan echter een reactie geven in combinatie met de medicijnen die u gebruikt. Vraag dit eventueel uw behandelend arts. Heeft u vragen over uw voeding of dieet? Wilt u op een goede en veilige manier afvallen? Dan kunt u het beste contact opnemen met een diëtist. Roken Als u rookt probeer dan te stoppen. Ook als u lang gerookt heeft, is het nog zinvol om te stoppen. De directe effecten van roken verdwijnen meteen na het stoppen. Roken jaagt het hartritme en de bloeddruk op en daardoor heeft het hart meer zuurstof nodig. Na bijvoorbeeld een infarct heeft het hart juist gebrek aan zuurstof. Blijven roken geeft dus een zeer ongewenst effect. Poliklinische hartrevalidatie pagina 5

6 Verder wordt door roken het bloed dikker, neemt de koolmonoxide de plaats van zuurstof in op de rode bloedcellen en versnelt het roken de arteriosclerose (bloedvatverkalking). Hierdoor komt er nog minder zuurstof naar het hart. Stoppen hoeft u niet alleen te doen. Om u te steunen bij het stoppen met roken biedt Spaarne Prevent een coaching programma stoppen met roken aan. Dit programma biedt u een professionele begeleiding bij het stoppen met roken. U wordt begeleidt door een ervaren StopRoken coach. Informatie: bij preventieve programma s, stoppen met roken. Voor meer informatie (023) of stoproken@spaarneziekenhuis.nl. Werken Wij raden u aan om goed naar uw lichaam te luisteren. Wanneer u een stressvolle baan heeft is het niet verstandig om na een (dreigend) hartinfarct, of na een hartoperatie meteen weer aan het werk te gaan. Meestal is het advies om na de opname eerst te revalideren. In overleg met uw cardioloog, de fysiotherapeuten en de arbodienst betrokken bij uw werk kunt u na de revalidatie starten met een aantal ochtenden per week werken. Dit kunt u in de loop van een aantal weken of maanden uitbreiden naar weer volledig werken. De snelheid waarmee u weer volledig zult kunnen werken hangt af van uw hartaandoening, uw conditie, de aard van uw werk, uw sociale omstandigheden en uw leeftijd. Seksualiteit Sommige patiënten of hun partners merken dat het vrijen anders gaat dan voorheen. Dit kan komen doordat u nog erg moe bent, u nog erg bezig bent met de verwerking van uw ziekte en soms ook doordat u bang bent voor uw gezondheid. Wanneer u zonder problemen twee trappen kunt lopen, dat wil zeggen dat u geen pijn op de borst krijgt, niet sterk kortademig wordt of hartkloppingen krijgt, is het veilig om ook weer gemeenschap te hebben. Medicijnen, bijvoorbeeld sommige medicijnen ter verbetering van de werking van uw hartspier, kunnen eveneens uw zin in seks verminderen of invloed hebben op uw erectie of op het vochtig worden van de vagina. Wanneer u problemen heeft met seksualiteit neemt u dan contact op met uw cardioloog, huisarts of met de coördinator hartrevalidatie. Samen met u zoeken zij naar een oplossing. Uw partner, familie De periode rondom uw opname kan veel zorgen, spanning en emotie binnen uw gezin geven. Het evenwicht binnen uw gezin kan hierdoor wankel geworden zijn. Vaak beleven partners, of naasten dit als een zware periode waarin zij gezin en familie opvangen, het huishouden regelen en proberen dit vol te houden. Bij uw thuiskomst kan het zijn dat het voor uw partner, of naaste te veel wordt. Probeer elkaar te steunen en emoties te bespreken. Wanneer het moeilijk is om samen een nieuw evenwicht te vinden kan het verstandig zijn om hiervoor hulp te vragen. Neemt u dan contact op met uw cardioloog, huisarts of met de coördinator hartrevalidatie. Vragen Het is belangrijk dat u juiste en duidelijke informatie krijgt. Met deze informatie beslist u samen met uw arts en de verpleegkundige hartrevalidatie of u aan het revalidatieprogramma meedoet. Heeft u na de gesprekken met uw arts en/of de coördinator en na het lezen van deze folder nog vragen? Stel deze dan gerust. Noteer eventueel uw vragen van tevoren, zodat u niets vergeet. Poliklinische hartrevalidatie pagina 6

7 Vragen over uw behandeling kunt u stellen aan uw cardioloog. Voor informatie over de hartrevalidatie kunt u terecht bij de verpleegkundige hartrevalidatie, de verpleegkundige, de zaalarts of bij uw cardioloog. Tijdens de revalidatieperiode kunt u met vragen altijd terecht bij één van de teamleden van de hartrevalidatie. Afdeling Hartrevalidatie: maandag t/m vrijdag van uur en van uur (023) of hartrevalidatie@spaarneziekenhuis.nl Voor informatie over fysiotherapie, diëtetiek en maatschappelijk werk: secretaresse paramedische disciplines (023) doorsnede van het hart Ruimte voor vragen en uitleg kransslagaderen van het hart Algemene adresgegevens Spaarne Ziekenhuis: Algemeen nummer: (023) Postadres: Postbus 770, 2130 AT Hoofddorp Internet: info@spaarneziekenhuis.nl Locatie Hoofddorp Spaarnepoort 1, 2134 TM Hoofddorp Alle voorzieningen Locatie Heemstede Händellaan 2A, 2102 CW Heemstede Dagbehandeling en poliklinieken Spaarne Gasthuis eindredactie: Patiëntenvoorlichting Foldernummer W/ april 2015 Poliklinische hartrevalidatie pagina 7