135, 6525 AJ NIJMEGEN
|
|
- Maurits Desmet
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Verslag Heimiddag Inleiding Op 13 december heeft de Facultaire Studentenraad (FSR) van de Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica (FNWI) een heimiddag georganiseerd om het te hebben over Internationale bachelors. Bij deze vorm wordt al het onderwijs in het Engels gegeven. Het faculteitsbestuur, de onderwijsdirecteuren, de docent- en studentleden van de opleidingscommissies (OLC s) en de besturen van de studieverenigingen zijn uitgenodigd om mee te praten over deze overgang. De bèta-opleidingen in Groningen zijn al omgeschakeld naar het Engels, dus is de assessor van de faculteit uitgenodigd om iets over hun proces te vertellen. In dit verslag worden eerst de belangrijkste discussiepunten genoemd die voort kwamen uit deze heimiddag. Vervolgens is een samenvatting gegeven van de presentatie over het proces in Groningen en aan het einde is een samenvatting opgenomen van de discussie die aan het einde van de heimiddag gevoerd is. Bevindingen Groningen In Groningen werden vier duidelijke redenen genoemd voor het schakelen naar internationale bachelors: het vergroten van de studentinstroom, de positie in het (internationale) veld versterken, het vergroten van de internationale uitstraling en het creëren van een international classroom. Bijna alle studies van de bèta-faculteit zijn tegelijkertijd omgeschakeld. Alleen biologie is hierin achter gebleven, omdat daar geen capaciteit meer is om een vergrote instroom op te vangen. In april 2012 is een advies commissie ingesteld, deze had in juni haar advies klaar en in juli is een stuurgroep ingesteld. Deze is aan de slag gegaan met de adviezen en in september 2013 zijn de internationale bachelors begonnen in het eerste jaar. Aan de hand van de presentatie van Bram Lap (assessor Groningen), vielen de volgende punten op: Proces o De omschakeling zal in fases gebeuren, en is nu dus alleen ingesteld in het eerste jaar. o Het gehele proces (van idee tot implementatie) is in 1,5 jaar uitgevoerd. Hier is bewust voor gekozen omdat het de druk achter het proces houdt en van uitstel anders toch afstel komt. o De effecten van de omschakeling op de studenten zijn niet te meten, omdat daarbuiten nog andere veranderingen spelen (BSA, dreiging leenstelsel). o Het streven is om uiteindelijk een instroom van 20% internationale studenten te halen. Op het gebied van onderwijs zijn geen doelen gesteld. o Voor de toekomst moeten nog een aantal dingen geregeld worden: internationale eindtermen (OER), het specificeren van de toelating en het specificeren van de vereiste voorkennis. Taal o Alle onderdelen van de studie zijn overgegaan naar het Engels, Nederlands is niet toegestaan. o Er is een gratis cursus Engels voor de studenten, maar hier is geen hoog animo voor.
2 o Aan de Engelse taalvaardigheid van de staf worden geen harde eisen gesteld, zij krijgen hier wel advies over. o De gehele faculteit is omgeschakeld naar het Engels. Dit zijn bijvoorbeeld alle informatie voorzieningen maar ook Algemene Ledenvergaderingen (ALV s) van de studieverenigingen en vergaderingen van het Faculteitsbestuur (FB) en de Onderwijs Beleidscommissie (OBC). Kosten die de studieverenigingen hebben moeten maken om belangrijke documenten te vertalen (HR en statuten) zijn gedekt door de faculteit. Studenten o In het eerste jaar is slechts 7% van de eerstejaars een internationale student. De omschakeling heeft de Nederlandse student echter niet tegengehouden, er is wel een hoge instroom. o Er waren wat problemen met toelating en werving. Het was vooralsnog lastig om diploma s uit het buitenland te vergelijken met vwo-diploma s. o Het is zaak om de Nederlandse en internationale studenten gelijk te behandelen. Het is al opgevallen dat de internationale studenten ambitieuzer zijn. o Voordelen die al zijn opgevallen voor de Nederlandse studenten zijn: het werken in de internationale classroom, het verbeteren van de Engelse taalvaardigheid en een betere internationale oriëntering. Discussie Om de discussie te beginnen stelt Klaas-Jan Boon (gespreksleider) de vraag aan het faculteitsbestuur waarom een omschakeling naar Engels gewenst is. Het faculteitsbestuur antwoordt dat het onderzoek al erg internationaal gericht is, het onderwijs zal dat straks ook zijn. Er komt dan meer internationale competitie. Er is nu al veel bachelor naar master migratie in Nederland, straks zal dat zich uitbreiden naar Europa. We moeten ons internationaal positioneren, dat is ook goed voor de student in Nederland. Engels is de voertaal in ons vakgebied, dus is een goede Engelse taalvaardigheid ook gewenst. De vraag is wat het doel is van de pilot in het cluster moleculaire wetenschappen (MW): Is dit om positieve evaluaties te verkrijgen op het Engelse onderwijs? Het doel is om de docenten en studenten te testen. Klaas Landsman (OLC Wiskunde) maakt zich zorgen over de studeerbaarheid van de studie. De bètaopleidingen zijn al lastig, maak je het niet alleen maar moeilijker door de nieuwe taal? Bram Lap (assessor Groningen) geeft aan dat in Groningen niet afgerekend wordt op taalvaardigheid. Stan Gielen (FB) geeft aan dat voor het niveau van de studenten moet worden uitgegaan van het niveau op het vwo. Het niveau van de docenten moet zeker omhoog, daarvoor is bijscholing nodig. Teun Dings (USR) stelt dat het niveau van het Engels echt te laag is. Dennis Lowik (OLC Scheikunde en MLW) geeft aan dat het niveau van het Engels zwaar overschat wordt en dat een vak Engels aanbieden geen gek idee is. Lutgarde Buydens (FB) is het eens met Klaas dat er meer ruis in het onderwijs komt doordat het in het Engels gegeven wordt. Het zal echter ook ruis wegnemen, doordat meer gefocust zal worden op de essentiële informatie.
3 Jordy Davelaar (assessor) stelt dat in het 2 e en 3 e jaar ook al veel Engels gegeven wordt, en de gehele master Engelstalig is. Waarom moet het dan eerder ook al Engels zijn? Het blijkt dat het een te grote stap is om vanaf jaar één alles in het Engels te moeten doen. Studentleden van de OLC natuurkunde stellen dat de Nederlandse taalvaardigheid achteruit zal gaan. Dit is slecht wanneer je de Nederlandse arbeidsmarkt op gaat. Veel studenten komen na hun studie niet in het onderzoek terecht: velen blijven in Nederland. Als je wel onderzoek gaat doen, is het je eigen verantwoordelijkheid om je Engels bij te spijkeren. Ook moet er wel afgerekend worden op de Engelse taalvaardigheid, omdat anders slecht Engels aangeleerd wordt. Het FB antwoordt dat het bij de omschakeling niet alleen gaat om de taal, maar ook om het kennis maken met andere culturen. Als er een vak Engels aangeboden wordt, zal de grote meerderheid het moeten volgen. Daarbij is het doel van de faculteit om een degelijke bètaopleiding aan te bieden. Op het moment is Nederlands ook niet onze zorg. Dat zou zorgen voor conflicterende doelstellingen. Aslı Tokbay (Thalia) merkt op dat als een goede Nederlandse taalbeheersing nu geen doel is, een goede Engelse taalbeheersing ook geen doel kan zijn. Het FB antwoordt dat het geen doel is, maar een middel. Floor Aalders (Leonardo) merkt op dat het wel een doelstelling is om de wetenschap goed over te brengen en representatief te zijn. Voor haarzelf zou dit in het Engels een grotere drempel zijn. Het FB is het hier wel mee eens, het Engels is een middel maar volgt wel uit de doelstelling. Om een goede bèta te zijn, moet je ook goed Engels kunnen. Klaas Landsman (OLC Wiskunde) stelt voor om de Engelse taalvaardigheid in te brengen via softere maatregelen, zoals een scriptie of stage in het Engels. Janny Peeters (OLC Science) merkt op dat nu al veel in het Engels wordt gegeven: diverse vakken, de scriptie en stage. Teun Dings (USR) zegt dat Nederlands en Engels al op de middelbare school aangeleerd wordt, je komt niet met een blanke pagina binnen. Het tweetalig onderwijs werkt op de middelbare school, zelfs bij gymnastiek. Het is even wennen, maar je pikt alles snel genoeg op. De studentleden van de OLC natuurkunde stellen dat internationale ervaring goed staat op het CV en dat het daadwerkelijk een verrijking is, aangezien er binnen bedrijven ook vaak op geselecteerd wordt. Een mastercursus scientific English zou wel gewenst zijn. Het wordt wel een beetje overschat om heel goed Engels te kunnen voor onderzoek. Er zitten zeker wel voordelen aan een internationale cultuur op de faculteit. Bram Lap (assessor Groningen) legt uit dat er in Groningen een module Academic writing is. Het vak is op dit moment echt een hobbel, het is beter om dit meer uit te spreiden. Een groot deel van de staf is internationaal, die kunnen beter Engels dan Nederlands. De Nederlandse docenten kunnen nog wel beter Nederlands dan Engels. Feit is dat iedereen er achter moet staan. Hugo Meekes (OLC scheikunde) vraagt zich af of de overgang geleidelijk of ineens moet gaan, maar realiseert zich wel dat je in de toekomst studenten kunt verliezen als het onderwijs niet in het Engels wordt aangeboden. Het FB beaamt dit, je zult het onderspit delven in de internationale competitie.
4 De studentleden van de OLC Wiskunde geven aan dat internationale ervaring wel belangrijk is, maar dat we nog altijd in de Nederlandse wetenschapsmaatschappij opereren en de link met de maatschappij niet mogen verliezen. Jordi de Lange (studievereniging Leonardo) is positief over een betere Engelse taalvaardigheid en internationale ervaring, maar vraagt zich af waarom het niet bij de master en een opbouw in de bachelor kan blijven. Het FB antwoordt dat het de masterinstroom zal vergroten, als ook de bachelor al in het Engels is. Er is echter helemaal nog geen besluit genomen, eerst wordt de pilot bekeken waarna een go no go beslissing wordt genomen. Paul Kouwer (OLC scheikunde) vindt internationaal onderwijs fantastisch, dat volgt vanzelf wanneer het in het Engels wordt gegeven. Mike Dollevoet (OLC Scheikunde) vraagt of alles in het Engels moet. Het FB antwoordt dat je niet inconsistent kunt zijn, dus alles zal in het Engels moeten. Ilja van Hoek (Sigma) is bang dat je geen waarde kunt hechten aan de pilot, omdat alleen de beste vakken gekozen worden om in het Engels gegeven te worden. Het FB zegt dat niet geselecteerd wordt en dat alle kernvakken in het Engels gegeven gaan worden. Janny Peeters (OLC Science) geeft aan dat het succes afhankelijk zal zijn van de komst van internationale studenten. Als ze er zijn, gaat het vanzelf wel goed. Probleem is dat we nog steeds vooral een regionale universiteit zijn. Hugo Meekes (OLC scheikunde) geeft aan dat het onderwijs al internationaal is in de master. Wat dan overblijft is het overzetten van het onderwijs in de bachelor naar het Engels om bij te blijven in de competitie. De voorgenomen pilot is dan geen goed meetmiddel. Het FB antwoordt dat de pilot alleen bedoeld is om te testen. Mike Eijbersen (FSR) denkt dat vanwege de globalisering op termijn het onderwijs wel internationaal moet, maar vraagt zich af of de overstap niet te snel gaat. Het FB geeft aan dat in 2019 de instroom in Nederland al omlaag zal gaan, dan moeten dus meer studenten uit het buitenland aangetrokken worden. Mike Eijbersen (FSR) vraagt zich af of het Engelstalig onderwijs niet langzaam verder uitgebouwd kan worden, als de pilot een succes is. Dat is een soort tussenoplossing. Het FB geeft aan dat wel op tijd volledig geschakeld moet zijn, omdat een goede reputatie opgebouwd moet worden. Jordy Davelaar (assessor FNWI) vult aan dat je voor succes vanaf het begin een internationaal imago moet uitdragen: als je het doet, moet het goed en moet alles dus internationaal. De studentleden van de OLC natuurkunde zijn benieuwd naar de huidige instroom van internationale studenten. Het FB geeft aan dat in de bachelor alleen Duitsers komen, vooral bij Biologie. De studentleden van de OLC natuurkunde vragen zich af of je de Duitsers dan niet wegjaagt. Het FB antwoordt dat de Duitsers het juist fijner vinden om Engels te leren, slechts een enkeling heeft geen Engels gehad op de middelbare school. Jacqueline Hoppenreijs (OLC biologie) geeft nog aan dat steenkolen-engels voor internationale studenten niet te begrijpen is, dat moet dus sterk verbeterd worden. Mike Dollevoet (OLC Scheikunde)
5 vraagt zich af wanneer de pilot geslaagd is. Het FB geeft aan dat dat nog bepaald moet worden, de technische details moeten nog bedacht worden. Ilja van Hoek (Sigma) geeft ten slotte aan dat ze het een leuke en goede ontwikkeling vindt dat het onderwijs internationaler wordt. Conclusie Uit de discussie kwamen de volgende punten naar boven: De studeerbaarheid van de studie moet in de gaten worden gehouden: vormt het Engels geen extra barrière? Het Engelse taalniveau van de docenten moet omhoog Nederlandse taalvaardigheid van de studenten gaat omlaag Omdat goed Engels aangeleerd moet worden, moet hier ook op worden afgerekend Tweetalig onderwijs op de middelbare school werkt goed en wordt steeds populairder Internationale ervaring is goed voor het CV Ondanks de omschakeling naar internationale bachelors, moet de faculteit in haar opleidingen de link met de Nederlandse maatschappij niet verliezen Het succes is afhankelijk van de komst van internationale studenten Vanwege de globalisering moet de opleiding op een gegeven moment wel internationaal worden. Om dan succesvol te zijn moet een goede reputatie opgebouwd worden. De conclusie is dat goed moet worden nagedacht wat precies het doel is van de internationale bachelors. Hierbij moeten de discussiepunten, zoals hierboven vermeld, zeker in acht worden genomen. Bij een omschakeling naar Engels moet de kwaliteit van het onderwijs gewaarborgd blijven. Hiervoor moet het Engelse taalniveau van de docenten én studenten omhoog. Hiervoor zou een speciale cursus Engels voor kunnen worden aangeboden. Het succes van een internationale bachelor hangt nauw samen met de komst van internationale studenten. Er moet dus veel aandacht worden besteed aan de juiste werving.
Einddocument Facultaire Studentenraad
Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica Einddocument Facultaire Studentenraad Jamie Lustermans (Voorzitter) Mike Eijbersen (Vice-voorzitter) Katarina Radisavljević (Secretaris) Bas van
Nadere informatieFaculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica. Visiedocument
Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica Visiedocument Jamie Lustermans (Voorzitter) Mike Eijbersen (Vice-voorzitter) Katarina Radisavljević (Secretaris) Bas van Zadelhoff (Penningmeester)
Nadere informatieFaculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica Decentrale selectie Psychobiologie Procedure en selectiecriteria 2014-2015 Voor het studiejaar 2014-2015 zal de opleiding Psychobiologie 100%
Nadere informatieStudiebegeleiding: de studieadviseur en de student
30-5-2016 1 Studiebegeleiding: de studieadviseur en de student Geartsje Zondervan Anneke Schrik Bart Borghols Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen 30-5-2016 2 30-5-2016 3 Even voorstellen Geartsje
Nadere informatieAdviesstuk Engelstalige bacheloropleiding Wiskunde OLC Wiskunde
Adviesstuk Engelstalige bacheloropleiding Wiskunde OLC Wiskunde 2015 2016 Zowel op facultair als op universitair niveau wordt er gesproken over een taalverandering van alle bachelors naar het Engels. Op
Nadere informatieVisiedocument FSR FNWI
Visiedocument Jan Martens (Voorzitter) Rachel Mijdam (Vicevoorzitter) Luc van Keulen (Secretaris) Beate Stevens (Algemeen lid) Stijn van Uffelen (Algemeen lid) Ahmed Avci (Algemeen lid) Voorwoord Voor
Nadere informatiesamenvatting 1. Context, opdracht en aanpak
samenvatting 1. Context, opdracht en aanpak In de afgelopen jaren zijn steeds meer opleidingen in het Nederlands hoger onderwijs geheel of gedeeltelijk Engelstalig geworden. Deze ontwikkeling is het sterkst
Nadere informatieEinddocument FSR FNWI
Einddocument Jan Martens (Voorzitter) Rachel Mijdam (Vicevoorzitter) Luc van Keulen (Secretaris) Beate Stevens (Algemeen lid) Stijn van Uffelen (Algemeen lid) Ahmed Avci (Algemeen lid) Voorwoord Er is
Nadere informatieNaam opleiding: Life Science & Technology. Toelating
Naam opleiding: Life Science & Technology Toelating Is de studie moeilijk? De studie is pittig; zorg er daarom voor dat je er aan het begin van je studie direct vol voor gaat. Gas terugnemen kan altijd
Nadere informatieVeel gestelde vragen over de U-Talent Academie
Veel gestelde vragen over de U-Talent Academie Veel leerlingen die overwegen om deel te nemen aan de U-Talent Academie hebben vragen over het programma, de selectie, de zwaarte van het programma. In dit
Nadere informatieScience De bètabrede opleiding van de Radboud Universiteit
Science De bètabrede opleiding van de Radboud Universiteit 7 november 2015 Bètabreed - waarom zou ik bètabreed gaan? Multidisciplinair combineer vakgebieden: Behoefte bij bedrijfsleven en in onderzoek:
Nadere informatieVoorlichtingsdag Bedrijfskunde. Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde
Voorlichtingsdag Bedrijfskunde Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde PROGRAMMA Bedrijfskunde@VU: hoe, wat en waarom? Prof. dr. W.E.H. Dullaert, Opleidingsdirecteur bachelor bedrijfskunde
Nadere informatiePedagogische Wetenschappen
Pedagogische Wetenschappen Bachelordag Universiteit van Amsterdam dr. Machteld Hoeve Sabine Nijbroek Geke Meessen, MSc. Zaterdag 18 maart 2017 Programma Welkomstwoord Minicollege door dr. Machteld Hoeve
Nadere informatieNeerlandistiek CROHO 60849
Faculteit der Letteren Onderwijs- en Eamenregeling (OER) Deel B: Masteropleiding CROHO 60849 voor het studiejaar 2017-2018 Inhoud: 1. Algemene bepalingen 2. Toelating 3. Inhoud en inrichting van de opleiding
Nadere informatieGeconstateerde problemen bij verzoeken aan de examencommissies
Geconstateerde problemen bij verzoeken aan de examencommissies Voorwoord Naar aanleiding van haar visiedocument heeft de Facultaire Studentenraad (FSR) een inventarisatie gedaan onder de studenten van
Nadere informatieUitleg over de OER Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER)
Uitleg over de OER Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER) Fractie VUUR, Universiteitsraad www.verenigingvuur.nl info@verenigingvuur.nl - 2 - Voorwoord
Nadere informatieVeel gestelde vragen over de U-Talent Academy
Veel gestelde vragen over de U-Talent Academy Deze lijst met veel gestelde vragen gaat in op de meest gestelde vragen over de U-Talent Academy. Deze lijst is bedoeld voor vwo-leerlingen die interesse hebben
Nadere informatieCambridge. Engels VWO. www.staring.nl. 1039042 Staring A5 brochure Cambridge Engels.indd 1
Cambridge Engels VWO www.staring.nl 1039042 Staring A5 brochure Cambridge Engels.indd 1 19-01-16 13:33 Wat is Cambridge Engels? De Universiteit van Cambridge heeft een serie cursussen en examens Engelse
Nadere informatieU I T S P R A A K 1 5 1 0 5
U I T S P R A A K 1 5 1 0 5 van het College van beroep voor de examens van de Universiteit Leiden inzake het beroep van [naam], appellant tegen de Bestuursraad van het ICLON, verweerder 1. Ontstaan en
Nadere informatieUNIVERSITY OF INFINITE AMBITIONS. MASTER OF SCIENCE SCIENCE EDUCATION AND COMMUNICATION
UNIVERSITY OF INFINITE AMBITIONS. MASTER OF SCIENCE SCIENCE EDUCATION AND COMMUNICATION LERARENOPLEIDING NATUURKUNDE, WISKUNDE, SCHEIKUNDE, INFORMATICA EN ONTWERPEN Heb jij een technische bachelor gevolgd
Nadere informatieAanvraag beoordeling macrodoelmatigheid International Bachelor of Bioscience. Leiden, 17 januari 2017
Aanvraag beoordeling macrodoelmatigheid International Bachelor of Bioscience Leiden, 17 januari 2017 Samenvatting aanvraag Algemeen Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing is): Naam instelling Contactpersoon/contactpersonen
Nadere informatieNota Universiteitsraad
Nota Universiteitsraad UR nummer 15/073 Aan : College van Bestuur Van : Universiteitsraad Onderwerp : Engelse spreekvaardigheid van docenten Status : Ter bespreking Behandeling in : Commissie OOS, 9 juni
Nadere informatieOnderwijs- en Examenregeling 2010/2011
Onderwijs- en Examenregeling 2010/2011 Masteropleidingen Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Biologie Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Natuurkunde Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Scheikunde
Nadere informatieDhr. Prof. Dr. F.P. Weerman Kloveniersburgwal CX Amsterdam. Faculteitsraad. Geachte decaan, beste Fred,
Dhr. Prof. Dr. F.P. Weerman Kloveniersburgwal 48 1012 CX Amsterdam Spuistraat 134 1012 VB Amsterdam (020) 525 3278 fsr-fgw@uva.nl studentenraad.nl/fgw Datum 18 oktober 2016 Ons kenmerk 16fgw032 Contactpersoon
Nadere informatieBetreft: advies op het voorgenomen besluit locatiewijziging van de opleidingen Aardwetenschappen (Bachelor) en Earth Sciences (Master)
Faculteitsbestuur FALW De Boelelaan 1085 1081 HV Amsterdam DATUM ONS KENMERK UW BRIEF VAN UW KENMERK 24.03.17 14.02.2017 FB/2017/49 E-MAIL fsr.falw@vu.nl TELEFOON 020-5897239 FAX BIJLAGE(N) 1 Betreft:
Nadere informatieKIESWIJZER LAAR & BERG
KIESWIJZER LAAR & BERG 2018-2019 Versie: 9 april 2018 Stroomkeuze MYP Profielkeuze havo Profielkeuze vwo Laar & Berg - 2 - Kieswijzer 2018-2019 Inhoud Inleiding... 4 Profielkeuze havo... 5 Maatschappijprofielen
Nadere informatieWelkom bij Diergeneeskunde
Welkom bij Diergeneeskunde 16 maart 2019 Wist je dat er in Nederland 33,4 miljoen gezelschapsdieren zijn? Denk daarbij aan honden, katten, maar ook reptielen en postduiven er bijna 125 miljoen landbouwhuisdieren
Nadere informatieNaam opleiding: Technische Bestuurskunde. Toelating
Naam opleiding: Technische Bestuurskunde Toelating Is de studie moeilijk? Een studie aan de TU Delft is pittig, zorg er daarom voor dat je er aan het begin van je studie gelijk vol voor gaat. Gas terugnemen
Nadere informatieHOGESCHOOL VAN ARNHEM EN NIJMEGEN. Voorlichtingsfolder Pré-master BW Instromen in Master Biomedical Sciences na de HBO bachelor Fysiotherapie
HOGESCHOOL VAN ARNHEM EN NIJMEGEN Voorlichtingsfolder Pré-master BW Instromen in Master Biomedical Sciences na de HBO bachelor Fysiotherapie Inhoud Inleiding... 3 Leerroute... 4 Toelatingseisen... 5 Inschrijving...
Nadere informatieVoorbereidingscursussen
Voorbereidingscursussen Biologie Natuurkunde Scheikunde Wiskunde Studeren aan de Open Universiteit voorbereidings cursussen Het systeem van eindexamenprofielen in het voortgezet onderwijs brengt met zich
Nadere informatieU-Talent Academie. Uitdagend bètaonderwijs op school en de universiteit
U-Talent Academie Uitdagend bètaonderwijs op school en de universiteit U-Talent Academie Uitdagend bètaonderwijs op school en de universiteit Uitdaging in bèta en techniek voor vwo ers Zoek je meer uitdaging
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG
>Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Hoger Onderwijs en Studiefinanciering Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375
Nadere informatieDeze brochure schetst de onderwijsvisie van onze universiteit op hoofdlijnen. De doelen die horen bij die visie kunnen we alleen samen bereiken.
ONDERWIJSVISIE OP HO OFDLIJNEN Geachte collega s, 1 Deze brochure schetst de onderwijsvisie van onze universiteit op hoofdlijnen. De doelen die horen bij die visie kunnen we alleen samen bereiken. We
Nadere informatieNaam opleiding: Technische Natuurkunde. Toelating
Naam opleiding: Technische Natuurkunde Toelating Is de studie moeilijk? Een studie aan de TU Delft is pittig, zorg er daarom voor dat je er aan het begin van je studie gelijk vol voor gaat. Gas terugnemen
Nadere informatieProfilering derde graad
De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,
Nadere informatieAanvraagformulier nieuwe opleiding. Basisgegevens. Contactpersoon/contactpersonen Postbus GG Amsterdam
Aanvraagformulier nieuwe opleiding Basisgegevens Naam instelling(en) Contactpersoon/contactpersonen Universiteit van Amsterdam Postbus 19268 1000 GG Amsterdam Contactgegevens Naam opleiding Internationale
Nadere informatieWerkhypothese AFS BSc-portefeuille september 2013
Werkhypothese AFS BSc-portefeuille september 2013 Toelichting bij Overzicht Herstructurering van het onderwijsaanbod en de veranderingen in en rond de bachelorprogramma s wordt gefaseerd naar tijd en type
Nadere informatie2. Samenstelling en dagelijkse gang van zaken van de examencommissie
Regels en Richtlijnen van de examencommissies van de Faculteit Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica van de Radboud Universiteit Nijmegen 2017-2018 Algemeen gedeelte 1. Reikwijdte Deze Regels en
Nadere informatieCambridge. Engels VWO.
Cambridge Engels VWO www.staring.nl Wat is Cambridge Engels? De Universiteit van Cambridge heeft een serie cursussen en examens Engelse taalvaardigheid ontwikkeld die internationaal erkend zijn en gelden
Nadere informatieWat is het verschil tussen deze opleiding bij de TU Delft en die bij een andere universiteit?
Naam opleiding: Industrieel Ontwerpen Toelating Is de studie moeilijk? Een studie aan de TU Delft is pittig, zorg er daarom voor dat je er aan het begin van je studie gelijk vol voor gaat. Gas terugnemen
Nadere informatieRandvoorwaarden. Geachte decaan, beste Karen,
Decaan Faculteit Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica t.a.v. Karen Maex Postbus 94214 1090 GE Amsterdam (020) 525 5878 fnwi@studentenraad.nl studentenraad.nl/fnwi Datum 10 februari 2014 Ons kenmerk
Nadere informatieKIESWIJZER LAAR & BERG Stroomkeuze vwo en MYP Profielkeuze havo Profielkeuze vwo
KIESWIJZER LAAR & BERG 2016-2017 Stroomkeuze vwo en MYP Profielkeuze havo Profielkeuze vwo Inhoud Inleiding... 3 Stroomkeuze vwo 3 en MYP 3... 4 Profielkeuze havo... 5 Maatschappijprofielen in havo 4 en
Nadere informatieOnderwijs- en Examenregeling 2012/2013
Onderwijs- en Examenregeling 2012/2013 Masteropleidingen Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Biologie Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Natuurkunde Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Scheikunde
Nadere informatieProfielkeuze-test (PKT)
Profielkeuze-test (PKT) Anoniem 2014 TalentFocus Inleiding Het kiezen van een profiel is voor veel leerlingen lastig. Want als je nog niet precies weet wat je later wilt studeren is het moeilijk om op
Nadere informatieFACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA. ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Masterschool Life and Earth Sciences studiejaar 2008-2009
UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Masterschool Life and Earth Sciences studiejaar 2008-2009 DE MASTEROPLEIDING BIOMEDICAL
Nadere informatieDe studiebelasting voor Werktuigbouwkunde bedraagt gemiddeld 42 uur per week. Wiskunde is wel een
Naam opleiding: Werktuigbouwkunde Toelating Is de studie moeilijk? Een studie aan de TU Delft is pittig, zorg er daarom voor dat je er aan het begin van je studie gelijk vol voor gaat. Gas terugnemen kan
Nadere informatieNaam opleiding: Molecular Science & Technology. Toelating
Naam opleiding: Molecular Science & Technology Toelating Is de studie moeilijk? Een studie aan de TU Delft is pittig, zorg er daarom voor dat je er aan het begin van je studie gelijk vol voor gaat. Gas
Nadere informatieBiologie, scheikunde en medische opleidingen
Biologie, scheikunde en medische opleidingen... 2 Wiskunde, natuurkunde en informatica... 2 Bouwkunde en civiele techniek... 3 Ontwerpopleidingen... 4 Techniek en maatschappij... 4 Biologie, scheikunde
Nadere informatieWat is het verschil tussen deze opleiding bij de TU Delft en die bij een andere universiteit? Nanobiology wordt uitsluitend in Delft gegeven.
Naam opleiding: Nanobiology Toelating Is de studie moeilijk? Een studie aan de TU Delft is pittig, zorg er daarom voor dat je er aan het begin van je studie gelijk vol voor gaat. Gas terugnemen kan altijd
Nadere informatieWelkom bij: Open dag 4 maart Bacheloropleiding Diergeneeskunde
Welkom bij: Open dag 4 maart 2017 Bacheloropleiding Diergeneeskunde Wist je dat.. er in Nederland 33,4 miljoen gezelschapsdieren zijn? Denk daarbij aan honden, katten, maar ook reptielen en postduiven
Nadere informatie* Certificaat Schakeljaar * Verklaring Colloquium Doctum Toets
1 Toelatingseisen AdeKUS FACULTEIT MAATSCHAPPIJ WETENSCHAPPEN Agogische Wetenschappen & Onderwijskunde Master Onderwijskunde Bedrijfskunde Master Bedrijfskunde * VWO diploma * Certificaat Schakeljaar *
Nadere informatieCambridge Engels. vwo
2019 Cambridge Engels vwo Wat is Cambridge Engels? De Universiteit van Cambridge heeft een serie cursussen en examens Engelse taalvaardigheid ontwikkeld die internationaal erkend zijn en gelden als standaard.
Nadere informatieELSEVIER HULP BIJ STUDIEKEUZE
ELSEVIER HULP BIJ STUDIEKEUZE Naam:... Klas:... Stap : Wat Kan ik? Voor welke vakken haal(de) je de hoogste cijfers op school? Aardrijkskunde Algemene natuurwetenschappen Bewegen, sport en maatschappij
Nadere informatieProfilering derde graad
De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,
Nadere informatieUniversiteit van Amsterdam FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA
Universiteit van Amsterdam FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Voor de Bacheloropleiding Bio-exact Studiejaar 2009-2010 Preambule In de onderwijs- en
Nadere informatieNotulen themadiscussie internationalisering SOFv
Notulen themadiscussie internationalisering SOFv 17-3-2016 Voorzitter: Anouska Kersten (ISON) en Steffi van Tilborg (SOFv) Notulist: Kim van Helden (ISON) Aanwezig: Thomas Bonekamp (SOFv), Cas Spaans (Desda),
Nadere informatie2. Begripsbepalingen. 3. Samenstelling en dagelijkse gang van zaken van de examencommissie
Regels en Richtlijnen van de examencommissies van de Faculteit Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica van de Radboud Universiteit Nijmegen 2016-2017 Algemeen gedeelte 1. Reikwijdte Deze Regels en
Nadere informatieStudieloopbaan en Loopbaanorientatie
Studieloopbaan en Loopbaanorientatie Nieke Campagne Studenten Loopbaan Service Universiteit Leiden Programma - Wat kan er in de opleiding - Hoe kies je? - Loopbaan oriëntatie en Studieloopbaankeuzes, binnen
Nadere informatieDit onderdeel gaat over diploma s van bekostigde opleidingen. Hierbij onderscheiden we diplomarendement en het aantal diploma s.
Na nominaal plus 1 jaar 45 procent een diploma... 2 Rendement wo stijgt, hbo-rendement daalt... 4 Hbo-ontwerpopleidingen laagste rendement van de sector... 6 Hoger rendement wo biologie, scheikunde en
Nadere informatieAchtergrondinformatie
Achtergrondinformatie Opdracht 1, module 4, les 2 Tijdens hun puberteit maken kinderen verschillende veranderingen door en moeten zij keuzes maken die belangrijk zijn voor hun toekomst. Daarbij hebben
Nadere informatieRector On Tour. Draaiboek. Universitaire Studentenraad Radboud Universiteit Nijmegen
Rector On Tour Draaiboek Universitaire Studentenraad Radboud Universiteit Nijmegen 1. Doelstelling Het bevorderen van de voeling tussen studenten en de rector magnificus als voorman onderwijs en onderzoek
Nadere informatieFormat samenvatting aanvraag. Opmerking vooraf
Format samenvatting aanvraag Opmerking vooraf Mocht u de voorkeur geven aan openbaarmaking van de gehele aanvraag in plaats van uitsluitend onderstaande samenvatting dan kunt u dat kenbaar maken bij het
Nadere informatieStuderen met een Specifieke Hulpvraag.
Studeren met een Specifieke Hulpvraag http://www.ru.nl/studenten/tijdensstudie/begeleiding/oud/studeren-specifieke-hulpvraag/ SmeSH-doelen Verbeteren van de overgang van vooropleiding (VWO) naar RU Aanbieden
Nadere informatieVisiedocument Facultaire Studentenraad FNWI 2011 2012
Visiedocument Facultaire Studentenraad FNWI 2011 2012 Bart Aarts Jaleesa Bresseleers Bastiaan Buddingh Lonneke Elders Vera van Gemert Bas Westerbaan Speerpunten voor het komende jaar Het overheidsbeleid
Nadere informatie6. Medezeggenschap van studenten
6. Medezeggenschap van studenten De medezeggenschap van studenten is vastgelegd in een drietal reglementen: de Structuurregeling, het reglement UGV/FGV en het reglement USR/FSR. 6.1 Medezeggenschap op
Nadere informatieNEDERLAND. Pre-basis onderwijs
NEDERLAND Pre-basis onderwijs Leeftijd 2-4 Verschillend per kind, voor de leeftijd van 4 niet leerplichtig Omschrijving Peuterspeelzaal, dagopvang etc Tijd Dagelijks van 9:30 15:30 (verschilt pers school)
Nadere informatieDames en heren studenten,
Dames en heren studenten, De wereld van morgen heeft jullie nodig, hard nodig. Hopelijk zonder deze prachtige, blije dag te verstoren, wil ik even stil staan bij het feit dat onze wereld, en dus ook Nederland,
Nadere informatieDecentrale selectie. bij de opleiding geneeskunde. Roland Laan
Decentrale selectie bij de opleiding geneeskunde Roland Laan Waarom selectie? Jaarlijks 6200 aanmeldingen geneeskunde - 75% eerste aanmeldingen - 25% herhaalde aanmeldingen Jaarlijks 2850 plaatsen instroom
Nadere informatiem UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM
College van Bestuur Spui 21 1012 WX Amsterdam Postbus 19268 1000 GG Amsterdam www.uva.nl Aan de voorzitter van de Centrale Studentenraad Nieuwe Achtergracht 170 1018 WV AMSTERDAM Datum 24 mei 2017 Contactpersoon
Nadere informatieBeleid Bevorderingsnormen afdeling VWO leerjaar 1 tm 6. Bevorderingsnormen leerjaar 1 afdeling VWO, locatie Van Heeckerenlaan
leerjaar 1 afdeling VWO, locatie Van Heeckerenlaan Hieronder wordt beschreven wanneer een leerling wordt toegelaten tot een hoger leerjaar, of mag/moet overstappen naar een andere afdeling. 2. Vakken Hieronder
Nadere informatiePieter Duisenberg Voorzitter Vereniging van Universiteiten
Pieter Duisenberg Voorzitter Vereniging van Universiteiten Universitaire bachelor- en masteropleidingen HOOP-gebieden Techniek, Natuur & Landbouw (oktober 2017) HOOP-gebied Techniek Opleiding TUD TUE UT
Nadere informatieDeel B van de onderwijs- en examenregeling voor de duale masteropleiding Communicatie- en informatiewetenschappen, 90 EC, 2014-2015
Deel B van de onderwijs- en examenregeling voor de duale masteropleiding Communicatie- en informatiewetenschappen, 90 EC, 2014-2015 1 Algemene bepalingen Artikel 1.1 Toepasselijkheid van de regeling Deze
Nadere informatieUniversiteit van Amsterdam FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA
Universiteit van Amsterdam FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Voor de Bacheloropleidingen Bio-exact Natuurkunde en Sterrenkunde, Scheikunde, Wiskunde
Nadere informatieModelregeling opleidingscommissies
Modelregeling opleidingscommissies Bureau van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid Kenmerk 15.0116 30-6-2015 Artikel 1: Instellen van de opleidingscommissie 1a. Het faculteitsbestuur stelt een opleidingscommissie
Nadere informatieRadulphus College Een school om trots op te zijn. Even voorstellen: Welke profielen zijn er? 2/11/2017. Profiel Cultuur en Maatschappij (C&M)
Radulphus College Een school om trots op te zijn Even voorstellen: Decanen op het RC: Mevr. Celeste Cardoze, geeft ook Spaans c.cardoze@radulphuscollege.org Mevr. Nalini Sewdien, geeft ook scheikunde n.sewdien@radulphuscollege.org
Nadere informatieDe lessen. In de onderstaande tabel staan de vakken die worden gegeven in het Engels: Aantal lesuren
2015-2016 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Wat houdt de pilot tweetalig onderwijs op het Dollard College in?... 3 De lessen... 3 Device... 4 Taalvaardigheid... 4 Internationalisering... 5 Kosten... 5 Bevorderingsnormen...
Nadere informatieENGLISH LANGUAGE SUPPORT ONLINE: DE AANSLUITING TUSSEN FEEDBACK, LEERLIJNEN EN UITSTROOMEISEN
ENGLISH LANGUAGE SUPPORT ONLINE: DE AANSLUITING TUSSEN FEEDBACK, LEERLIJNEN EN UITSTROOMEISEN Nel de Jong / VU-NT2 Brussel, januari 2018 # Het begint met een idee English Language Support Online 1. Taalbeleid
Nadere informatieKIESWIJZER 2015. Laar & Berg STROOMKEUZE VWO EN MYP PROFIELKEUZE HAVO PROFIELKEUZE VWO
KIESWIJZER 2015 Laar & Berg STROOMKEUZE VWO EN MYP PROFIELKEUZE HAVO PROFIELKEUZE VWO INHOUD INLEIDING... 3 STROOMKEUZE V3 EN T3... 4 PROFIELKEUZE HAVO... 5 Maatschappijprofielen in havo 4 en 5... 6 Natuurprofielen
Nadere informatieEngels is 'a piece of cake' met een Cambridge Certificate
Engels is 'a piece of cake' met een Cambridge Certificate DevelsteinCollege - Develsingel (gymnasium, atheneum, havo en vmbo-t) Develsingel 5, 3333 LD Zwijndrecht Postbus 377, 3330 AJ Zwijndrecht T: 078-619
Nadere informatieFormat OER en
Format OER en 2014-15 Om de diverse reacties en opmerkingen op de nota van wijzigingen beter te kunnen stroomlijnen is er een format opgesteld. De OR, FSR, OC s en examencommissies zouden wij graag willen
Nadere informatieProfilering derde graad
De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,
Nadere informatieHandleiding Honours Programma Wiskunde
Handleiding Honours Programma Wiskunde Deze handleiding beschrijft inhoud en organisatie van het honours programma (HP) van de bacheloropleiding Wiskunde en Wiskunde en Toepassingen aan de Universiteit
Nadere informatieELSEVIERS HULP BIJ STUDIEKEUZE
ELSEVIERS HULP BIJ STUDIEKEUZE Naam:... Klas:... STAP : WAT KAN IK? Voor welke vakken haal(de) je de hoogste cijfers op school? Aardrijkskunde Algemene natuurwetenschappen Bewegen, sport en maatschappij
Nadere informatieDEEL 3: VOOROPLEIDINGSEISEN EN EISEN PROPEDEUSE
DEEL 3: VOOROPLEIDINGSEISEN EN EISEN PROPEDEUSE Algemene bepaling De specifieke vooropleidingseisen van elke opleiding zijn vermeld op de website van Zuyd Hogeschool bij de informatie van de desbetreffende
Nadere informatieProfilering derde graad
De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,
Nadere informatieOmvorming naar de masteropleidingen
Omvorming naar de masteropleidingen Data van indiening van de ingevulde formulieren: Dit beperkt formulier op 4 oktober 2002 Uitgebreider formulier (met o.m. de doelstellingen en eindtermen) uiterlijk
Nadere informatiea.roland holst c ollege QUEST een avontuurlijke zoektocht...
a.roland holst c ollege QUEST een avontuurlijke zoektocht... de uitdaging... Hallo, ik ben Hanna. Dit jaar ben ik begonnen aan QUEST. QUEST past prima bij mij. Dat denk ik zelf, dat denken mijn ouders
Nadere informatieB. OPLEIDINGSSPECIFIEK DEEL VAN DE ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING FACULTEIT DER GEESTESWETENSCHAPPEN
B. OPLEIDINGSSPECIFIEK DEEL VAN DE ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING VAN DE MASTEROPLEIDING MIDDEN-OOSTEN STUDIES FACULTEIT DER GEESTESWETENSCHAPPEN 2016-2017 Deel B: opleidingsspecifiek deel 1. Algemene bepalingen
Nadere informatieVoorstel tot installatie bestuursleden De Geneeskundestudent
Voorstel tot installatie bestuursleden De Geneeskundestudent De selectiecommissie is conform artikel 10 lid 3 van de Statuten belast met de werving en selectie van nieuwe bestuursleden. De selectiecommissie
Nadere informatieBESTUURS- EN BEHEERSREGLEMENT
BESTUURS- EN BEHEERSREGLEMENT Reglement als bedoeld in artikel 6 van de Structuurregeling. Voor de eerste maal vastgesteld door het college van bestuur van de Radboud Universiteit (Nijmegen) bij besluit
Nadere informatieFaculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen
Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen Aanvullende regels en richtlijnen voor de opleidingen geldig vanaf 01 september 2010 Hoofdstuk 1 Bachelor Wiskunde... 2 Hoofdstuk 2 Master Mathematics... 2
Nadere informatieSTUDIEGIDS A-LEVEL BACHELOR (HONS) VISUAL COMMUNICATION
CREATING OPPORTUNITIES STUDIEGIDS A-LEVEL BACHELOR (HONS) VISUAL COMMUNICATION 2018 INHOUDSOPGAVE Inleiding 3 Opbouw programma 4 Begeleiding 7 Beoordeling 7 Toelatingseisen BA 7 Meesterproeven beroepsgericht
Nadere informatieFaculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Leiden &
Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Leiden & Faculteit Technische Natuurwetenschappen van de Technische Universiteit Delft Uitvoeringsregeling/Bijlage behorend bij de Onderwijs-
Nadere informatieVoor de master (uitlopende programmering) worden vanaf de OER geen nieuwe studenten meer toegelaten.
Uitvoeringsregeling master 2016-2017 Faculteit Management, Science & Technology wo masteropleiding Software Engineering (uitlopende programmering) (Master of Science Software Engineering) De voertaal in
Nadere informatieJaarverslag collegejaar Opleidingscommissie Scheikundige Technologie / Chemical Engineering
Jaarverslag collegejaar 2016-2017 Opleidingscommissie Scheikundige Technologie / Chemical Engineering Leden De opleidingscommissie bestaat uit 4 docentleden en 4 studentleden, zie Tabel 1. De studentleden
Nadere informatieELSEVIER HULP BIJ STUDIEKEUZE
ELSEVIER HULP BIJ STUDIEKEUZE Naam:... Klas:... Stap : Wat Kan ik? Voor welke vakken haal(de) je de hoogste cijfers op school? Aardrijkskunde Algemene natuurwetenschappen Bewegen, sport en maatschappij
Nadere informatiePENPAK IK WIL IN NEDERLAND STUDEREN. SCHAKELJAAR HBO/UNIVERSITEIT
PENPAK IK WIL IN NEDERLAND STUDEREN. SCHAKELJAAR HBO/UNIVERSITEIT NEDERLANDS LEREN. VERDER STUDEREN. HET SCHAKELJAAR IS EEN INTENSIEF TRAJECT VOOR ANDERSTALIGE HOOGOPGELEIDEN DIE WILLEN STUDEREN AAN EEN
Nadere informatieDOORSTUDEREN NA HET HBO
DOORSTUDEREN NA HET HBO Met welke financiële gevolgen moet je rekening houden? Informatie van het Avans Studentendecanaat Stand van zaken 2018-2019 Kenmerk: 14 september 2015 Studeren na het HBO: onderwerpen
Nadere informatieU I T S P R A A K
U I T S P R A A K 1 6-0 7 6 Rapenburg 70 Postbus 9500 2300 RA Leiden T 071 527 81 18 van het College van beroep van de Universiteit Leiden inzake het beroep van [naam], appellante tegen het Bestuur van
Nadere informatie