Lezing Bernadine Ypma. Finissage expositie In de Rarekiek van Doina Kraal. Projectruimte FOAM, Voormalige stadstimmertuin in Amsterdam
|
|
- Merel Brouwer
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 1 Lezing Bernadine Ypma Finissage expositie In de Rarekiek van Doina Kraal Projectruimte FOAM, Voormalige stadstimmertuin in Amsterdam 21 oktober
2 2 Doina en ik hebben in september, voordat de projectruimte voor publiek opende, een gesprek gehad over archieven en verzamelingen. Doina noemt zichzelf een bewaarder. Ze laat de installaties groeien, maar haalt geen dingen weg. De afgelopen jaren heeft Doina voor haar werk, vanuit de kunst, studies naar archieven en verzamelingen gedaan. Ik heb de afgelopen jaren vanuit de archiefwetenschap onderzoek gedaan naar op welke manier archief gebruikt wordt en verbeeld wordt in kunstwerken. De periode vanaf de jaren 70 kent de opmars van video en reproductie op grote schaal. In die periode gaat kunst de confrontatie aan met haar eigen reproduceerbaarheid. Voor die tijd had de fotografie ook al de vraag van reproductie versus origineel opgeworpen, maar niet in die mate als video en massareproductie dat deden. Vanaf de jaren 70 wordt het archief dan ook een onderwerp binnen de kunsten. Het uiterlijk van een archief is iets wat tot de verbeelding spreekt. U ziet hier de oude depots van Het Utrechts Archief in de jaren 70. Een archief doet vele mensen denken aan lange donkere gangen met rijen ingebonden stukken en de rust die in vele depots heerst. Belangrijk is dat we ons beseffen dat het onderzoek door kunstenaars en kunsthistorici naar archief werkt met dat uitgangspunt. Het romantische uitgangspunt dat archiveren gaat over bewaren, categoriseren en labelen. Archief zou een voorbeeld van modernistisch denken zijn waar de waarheid nog regeert. In werkelijk is dit niet het geval. Archiveren gaat over meerduidige betekenissen, netwerken en tijd - ruimte - actor relaties binnen het archief. Het postmodernisme en actor-netwerk theorieën hebben de afgelopen periode ook hun invloed op de archiefwetenschap gehad. Het onderzoek van kunstenaars naar archief gaat dus uit van een romantische notie van wat een archief is. In het gesprek dat Doina en ik hadden spraken we over de definitie van archief en Doina gaf aan geïnteresseerd te zijn in de theorie van de Duitse professor Sven Spieker. Spieker schreef in 2008 het boek the big archive waarin hij kunstwerken bespreekt uit de vorige eeuw die geïnspireerd zijn door archieven of archiveren. Kunstwerken waarbij materiaal hergebruikt is of ordening van materiaal een belangrijk element in het werk is. De definitie van archief volgens Spieker is: Archieven bestaan uit papier dat niet langer circuleert in de bureaucratie, papier dat onbelangrijk is en afval is geworden. ; Archives contain paperwork that no longer circulates in the bureaucracy, paperwork that has lapsed and become garbage. Spieker heeft het in zijn definitie over al het papier dat er geproduceerd wordt. Als dat zijn oorspronkelijke functie is kwijtgeraakt dan wordt het een stapel papier dat in de afvalemmer hoort. Door het materiaal te selecteren en te hergebruiken krijgt het een nieuw leven en een nieuwe betekenis. Spieker noemt dat: to tame the trash by turning it into documents of culture and history Het temmen van het archief met een archiefsysteem.
3 3 Dit is een postmoderne benadering van het archief. Er bestaat geen waarheid. Het gaat ervan uit dat de betekenis van een object tweevoudig is. De betekenis van het stuk en de betekenis die het object heeft voor iemand of voor een bepaalde gelegenheid. Het object bestaat uit enerzijds materiaal en anderzijds een betekenis. En die betekenis is onstabiel. In het werk van Doina zie je dat ze werkt met het meerduidige karakter van objecten. De betekenis van het object wordt bepaald aan de hand van de karakteristieken van het object, de plaats van het object (De context. In dit geval de kijkdoos, maar ook de projectruimte) en de persoon die naar het object kijkt (dat ben u) en de interactie die u als kijker aangaat. Een archief heeft enkel de betekenis die de beschouwer wil dat het heeft. In mijn onderzoek heb ik gemerkt dat het archief op drie manieren door kunstenaars wordt ingezet. Vandaag ga ik er twee bespreken, namelijk kunstwerken waar archiefmateriaal als bron is gebruikt en een tweede categorie die bestaat uit kunstwerken waar het archief zelf het onderwerp is of waarbij de handeling van het archiveren wordt onderzocht. Als eerste kunst waar het archief als bron is gebruikt voor nieuw werk. Hierbij kunt u denken aan werk van Paulo Bruscky. Bruscky bezit een grote verzameling documentatie, mailart en heeft zijn eigen oeuvre zorgvuldig bewaard en gedocumenteerd. Daarnaast is zijn archief ook gevuld met documentatie over het werk van kunstenaars en stromingen die dicht bij hem stonden. Het archief van Bruscky is bekend en wordt als zeer belangrijke bron beschouwd. Op de biënnale in 2004 in Sao Poulo Brazilie werd zijn volledige archief tentoongesteld in een setting die gelijk was aan zijn woning. Door het archief tentoon te stellen veranderde de documentatie van een archief over kunst naar een archief als kunstwerk. De tweede categorie is werk waarbij het archief of het archiveren onderwerp is zoals in het werk van Stanley Brouwn. U ziet hier het werk 1 kilometer uit In het werk van Brouwn wordt het archiefdocument geësthetiseerd. In de jaren 60 en 70 inventariseerde hij afstanden in kaartregisters en logboeken. Hij onderzoekt de begrippen afstand en beweging waarvoor hij een eigen metrisch systeem heeft ontwikkeld, de brouwnstep. Zijn werk is ruimtelijk maar het concrete beeld bestaat uit een administratief apparaat. Ook Doina maakt in haar werk gebruik van archiefmateriaal in haar installaties. Het zijn werken waar het archief als bron is gebruikt voor een nieuw werk. De bron voor deze werken is de collectie en het archief van haar grootouders, en ook de archieven van de faculteiten biologie en scheikunde van de UvA. In haar meest recente werk, de installatie achter ons, onderzoekt ze de handeling van het archiveren en de invloed van die handeling op de betekenis van objecten.
4 4 Drie jaar geleden was in Dordrecht dit werk van Doina te zien. Survival of the Faintest gemaakt met objecten van haar grootmoeder. Het is het archief van haar grootmoeder dat aan touwtjes in de ruimte hangt. Het werk raakt aan de oudste vorm van archiveren, de lias. Deze vorm van archiveren ziet u namelijk hier op de foto van een schilderij van Cornelis Brisé uit het midden van 17 e eeuw. Het schilderij is onderdeel van de collectie van het Amsterdam Museum. U ziet hier pakken met rekeningen, per jaar aan een touwtje. De liassen zijn van de Thesaurie van de stad Amsterdam en worden bewaard in het Stadsarchief Amsterdam. Het Engelse woord file komt van het Franse woord fil wat draad betekent. Filing, archiveren, betekende origineel zaken ophangen aan draden. Door de objecten aan touwtjes te hangen in de ruimte is er ordening aangebracht in de stapel spullen. Het archiveringssysteem is een driedimensionaal raster. Om met Sven Spieker te spreken: het driedimensionale raster, het archiveringssysteem, heeft het archief getemd en bepaalt de betekenissen. De volgorde waarop de beschouwer de objecten ziet is afhankelijk van de plaats waar hij of zij staat. De kijker kan om de installatie heen lopen en zal steeds een andere compositie, een andere selectie objecten uit het geheel van de installatie zien. In 2009 was het werk Tussen door stop te zien in een ruimte in het metrostation Waterlooplein. Voor deze installatie haalde Doina beelden uit het archief van haar grootouders. De ongedwongen vakantie- en familiekiekjes zijn gebruikt als bron voor een nieuw werk. Doina kiest uit het archief een eigen verzameling feiten en brengt ze samen in een ruimtelijk beeld. Door het losmaken van het detail uit de omgeving valt het detail ineens op. Voor de installatie is het archief als bron gebruikt. Een archief is een bron voor het ontdekken van gebeurtenissen die kwijt of vergeten waren. In het archief zoekt de kunstenaar naar verloren tijd. De figuren zijn afkomstig uit foto s waar ze toevallig op de achtergrond stonden. Het was niet de bedoeling van de fotograaf om ze op de foto te zetten. Deze mensen zijn geen onderdeel van het onderwerp van de vakantiefoto. Doina vindt in het archief nieuwe gebeurtenissen die kwijt waren. Zoals ik al eerder aangaf gaat de installatie In de Rarekiek niet over archief of archiefmateriaal, maar het archiveren als handeling. Tijdens het gesprek begin september met Doina was ik benieuwd of de installatie naar haar mening een archief of een verzameling was. Ik merkte dat ze enige moeite had met de vergelijking tussen haar werk en het idee archief. Ik vroeg of de objecten in de installatie konden worden verwisseld. Of ze op een later moment de opstelling nog zou gaan veranderen, of nieuwe objecten zou plaatsen.
5 5 Het rariteitenkabinet is bij dit werk niet letterlijk genomen maar als metafoor gebruikt. Het rariteitenkabinet werd populair in de 16 e eeuw en bleef bestaan tot begin twintigste eeuw. U ziet hier een ets van een kabinet uit die periode. De vroegere eigenaar van een rariteitenkabinet bleef verzamelen om grip te krijgen op de kosmos. Naturalia, artificialia en antiquiteiten moesten kennis verschaffen over de natuur, de wonderen en wereld. De verzamelaar ordende en classificeerde de objecten om zo grip te krijgen op de wereld die door alle ontdekkingsreizen steeds groter werd. Een verzameling is geen coherent geheel, maar oeverloos en werk in uitvoering. Als de installatie van Doina een verzameling was dan zouden er telkens weer nieuwe objecten in de installatie geplaatst worden. De categorieën in zo n rariteitenkabinet werden aangevuld of er werden nieuwe categorieën gemaakt. Door het object de categoriseren en te labelen werd de betekenis van het object vastgelegd. Doina gaf antwoord op mijn vraag of de selectie van de objecten na verloop van tijd aangepast zou kunnen worden. Ze zei: In de Rarekiek is een groeiwerk. De selectie kan na verloop van tijd worden aangepast, het kan groeien. Maar spullen weghalen uit de Rarekiek daar blijk ik moeite mee te hebben. En daarmee kom ik bij de conclusie. Doina laat de oude notie van het archief, en het archief als bron los en zo weet ze juist de kern van het archiveren te raken. In de installatie achter ons wordt niet de verzameling van de objecten aangevuld maar juist betekenissen van de objecten verwisseld. De betekenissen van de objecten In de Rarekiek zijn veranderlijk. Door het archiveren als handeling te onderzoeken in deze installatie lukt het Doina om categorieën aan te brengen zonder een oordeel te vellen over de objecten.
Ola Lanko en haar foto-genic installaties 14 oktober interview
Ola Lanko en haar foto-genic installaties 14 oktober interview Ola Lanko is altijd bezig met de werking van het medium fotografie. De kritische blik van de beschouwer is wat ze met haar werk wil overbrengen.
Nadere informatieMeetkunst. Les 2 Van kunst naar ruimte. Weergeven op schaal en in perspectief
Meetkunst Les 2 Van kunst naar ruimte Weergeven op schaal en in perspectief Kunst laat vaak een interpretatie van de werkelijkheid om ons heen zien. Soms lijkt een schilderij heel echt ; sommige kunstenaars
Nadere informatieAuditieve oefeningen. Boek van de week: Verhaalbegrip: Taalbewustzijn:
Auditieve oefeningen Boek van de week: 1; Nijntje in het museum 2; Krokodil en het meesterwerk 3; Kloddertje 4; Meneer Kandinsky was een schilder 5; Het kleine museum Verhaalbegrip: Bij elk boek stel ik
Nadere informatieInleiding op het lespakket. Blz. 3. Het verhaal van Musa Blz. 4. Even voorstellen, Inleiding op Musa in de klas. Blz. 5
Musa Inhoud Inleiding op het lespakket. Blz. 3 Het verhaal van Musa Blz. 4 Even voorstellen, Inleiding op Musa in de klas. Blz. 5 Het koffertje ontdekken. Blz. 6 en 7 Inhoud koffertje. Blz. 8 en 9 2 Inleiding
Nadere informatieVerslag CKV museum Rijksmuseum
Verslag CKV museum Rijksmuseum Verslag door D. 1044 woorden 20 juni 2016 3,9 13 keer beoordeeld Vak CKV Informatie Museumstraat 1, 1071 XX Amsterdam Het Rijksmuseum is een heel belangrijk museum voor Nederland.
Nadere informatieWAAROM BEWAREN? Heel veel mensen bewaren dingen. Weet je ook waarom? Mensen bewaren om niet te vergeten, om zich dingen te herinneren.
WAAROM BEWAREN? Heel veel mensen bewaren dingen. Weet je ook waarom? Mensen bewaren om niet te vergeten, om zich dingen te herinneren. Herinneringen kunnen worden geactiveerd door het zien van voorwerpen.
Nadere informatieMeetkunst. Les 1 Ruimte vangen in de klas
Meetkunst Les 1 Ruimte vangen in de klas We bevinden ons altijd in een bepaalde ruimte maar zijn ons er zelden van bewust. Kunstenaars maken bewust gebruik van ruimte en zetten deze naar hun hand. Ook
Nadere informatieMuseum De Buitenplaats Kijken is een kunst
Museum De Buitenplaats Kijken is een kunst Groep 5 Les 1 Ik en mijn selfie Les 1 Ik en mijn selfie Samenvatting van de les De kinderen kijken naar een selectie portretten waaronder selfies. Ze analyseren
Nadere informatieRembrandt vanaf 9 september te zien in Museum Boijmans Van Beuningen. Virtuositeit en verbeeldingskracht: Rembrandt-etsen uit eigen collectie
Rembrandt vanaf 9 september te zien in Museum Boijmans Van Beuningen Virtuositeit en verbeeldingskracht: Rembrandt-etsen uit eigen collectie 07 SEPTEMBER 2017 SAMENVATTING Museum Boijmans Van Beuningen
Nadere informatieUit de kunst. 6 tot 9 jaar. Het laatste oordeel
tot 9 jaar Het laatste oordeel Het laatste oordeel is een veel voorkomend onderwerp in de kunst. Het moment waarop de Apocalyps de wereld wegvaagt en het er op aankomt. Hoe heb jij je leven geleefd? Wordt
Nadere informatieLes 3 Radboud Kids: Meet the professor Voor de leraar
Les 3 Radboud Kids: Meet the professor Voor de leraar Overzicht Doelen Leerlingen vormen een beeld bij het onderzoek van de professor Leerlingen vergroten hun woordenschat door het leren van nieuwe vaktermen
Nadere informatieZOEKEN NAAR DE VOLMAAKTE VORM NIVEAU ++
NIVEAU ++ /5 Deze leskaart gaat over het zoeken naar de volmaakte vorm. Dat klinkt misschien wat verheven, maar je zult ontdekken dat deze zoektocht in de kunstgeschiedenis erg belangrijk is geweest. Piet
Nadere informatieMeetkunst Les 4 Spelen met perspectief
Meetkunst Les 4 Spelen met perspectief Vervreemding door optische illusies Niet alle kunstenaars houden zich aan de regels van perspectief, standpunt, onderlinge verhoudingen etc. Zij overtreden moedwillig
Nadere informatieprimair onderwijs groep 4 en 8 samen Mijn verhaal van Brabant docentenhandleiding
primair onderwijs groep 4 en 8 samen Mijn verhaal van Brabant docentenhandleiding Inhoud Een doorlopende leerlijn erfgoededucatie 3 Leerdoelen 6 Voorbereiding op het museumbezoek 7 De museumles Mijn verhaal
Nadere informatieRICHTLIJNEN FOTOGRAFIE UGENT. September 2016
RICHTLIJNEN FOTOGRAFIE UGENT September 2016 INHOUD Introductie 3 Gebruik en plaatsing Losse / enkele foto 4 Foto wolk 4 fotografiestijlen 5 Fotografiestijl 1: conceptueel en verhalend Uitleg en voorbeelden
Nadere informatieHartelijk welkom bij de tentoonstelling ArtOverijssel. Een nieuwe. expositie is altijd een feestelijke gelegenheid.
Dames en heren, Hartelijk welkom bij de tentoonstelling ArtOverijssel. Een nieuwe expositie is altijd een feestelijke gelegenheid. Helemaal als het getoonde werk zo divers en kwalitatief hoogstaand is
Nadere informatieReflectiespiraal: beeldende vakken
Reflectiespiraal: beeldende vakken 1 (5) vooraf welke culturele activiteit? 1.1 (5.1) Aan welke culturele activiteit ga je deelnemen? museum / galerie - collectie - thema / beeldende discipline - kunstenaarsgroep
Nadere informatieONLINE LESSUGGESTIE PHILIPPE VAN SNICK
ONLINE LESSUGGESTIE PHILIPPE VAN SNICK Informatie over de kunstenaar De Belgische kunstenaar Philippe Van Snick (geb. 1946) onderzoekt met minimale middelen de ruimtelijke mogelijkheden van schilderkunst.
Nadere informatieKunst kijken met Google Art Project
Kunst kijken met Google Art Project Ontdek beroemde kunstwerken, wereldwonderen en historische momenten. Open het Google Cultural Institute, ga naar: https://www.google.com/culturalinstitute/home?hl=nl.
Nadere informatieVoorbij de kunst. Anders kijken naar kunst met jongeren. Yotka Kroeze & Jobbe Holtes
Voorbij de kunst Anders kijken naar kunst met jongeren Yotka Kroeze & Jobbe Holtes Inhoudsopgave Voorwoord Inleiding Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 Hoofdstuk 5 Hoofdstuk 6 Hoofdstuk 7
Nadere informatieMeetkunst. Les 3 Van ruimte naar plat. Ruimtesuggestie op het platte vlak
Meetkunst Les 3 Van ruimte naar plat Ruimtesuggestie op het platte vlak In deze les bekijken leerlingen de indeling van een ruimte naar aanleiding van een aantal schilderijen waarbij verschillende begrippen
Nadere informatieTips bij cognitieve stoornissen
Tips bij cognitieve stoornissen Tips bij cognitieve stoornissen Problemen in het denken worden ook wel cognitieve stoornissen genoemd. De meest voorkomende klachten zijn: - Aandachts- en concentratieproblemen.
Nadere informatieEducatief aanbod 2015-2016 Kasteel het Nijenhuis Basisonderwijs
Educatief aanbod 2015-2016 Kasteel het Nijenhuis Basisonderwijs Museum de Fundatie Sinds juni 2005 vormt het Paleis aan de Blijmarkt in Zwolle met Kasteel het Nijenhuis in Heino samen Museum de Fundatie.
Nadere informatie12 Identiteit. 3 Kennismaking. Opdracht 1 Vul de woordspin in. In het midden zet je het woord identiteit.
12 Identiteit 3 Kennismaking Opdracht 1 Vul de woordspin in. In het midden zet je het woord identiteit. Opdracht 2 Bekijk via de QR-code een aantal portretten op de site van Exactitudes. In welk hokje
Nadere informatiejij kiest! Open dag zaterdag Jeroen Bosch College 28 januari 2O17 1O.OO- 15.OO uur Technasium Tweetalig onderwijs Kunst Beeldend Gymnasium
Jeroen Bosch College Open dag zaterdag 28 januari 2O17 1O.OO- 15.OO uur jij kiest! Jeroen Bosch College Rompertsebaan 63 5231 GT s-hertogenbosch 073-641 23 50 www.jbc.nl Technasium Tweetalig onderwijs
Nadere informatieMuseum De Buitenplaats Kijken is een kunst
Museum De Buitenplaats Kijken is een kunst Groep 5 Thema- overzicht Thema- overzicht Kijken is een kunst Groep 5 Museum De Buitenplaats Kern van het thema Mensen laten graag iets van zichzelf aan anderen
Nadere informatieArchief Kunsthandel Goupil (Den Haag)
Nummer Toegang: NL-HaRKD-0355 Archief Kunsthandel Goupil (Den Haag) Marcia Zaaijer, 1933, 1999; Lidy Visser, 2013 RKD (Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie) 1933, 1999, 2013 This finding aid
Nadere informatiebeeldende vakken CSE GL en TL
Examen VMBO-GL en TL 2008 tijdvak 2 dinsdag 17 juni 9.00-11.00 uur beeldende vakken CSE GL en TL Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 34 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 64 punten
Nadere informatieInhoud. Mijn leven. ik doe mijn administratie
Inhoud Inleiding...3 Hoofdstuk 1 Administratie... 4 Hoofdstuk 2 Bewaren... 6 Hoofdstuk 3 Sorteren... 8 Hoofdstuk 4 Post... 10 Hoofdstuk 5 Doen... 12 Hoofdstuk 6 Formulier... 14 Hoofdstuk 7 Hulp... 16 Hoofdstuk
Nadere informatieLes 6 Tegeltjes leggen
Les 6 Tegeltjes leggen Kern In deze les maken en onderzoeken de leerlingen patronen vanuit één eenvoudige basistegel. De focus ligt op kenmerken van (regelmatige) patronen, zoals vormen van herhaling,
Nadere informatieBeantwoording vragen inzake overdracht van archiefmateriaal. Aan de Raad der gemeente Haarlem
Raadsstuk B&W datum Sector/Afd Reg.nr(s) Onderwerp 39/2008 5 februari 2008 SBA 2008/123996 Beantwoording vragen inzake overdracht van archiefmateriaal Aan de Raad der gemeente Haarlem Ingevolge het bepaalde
Nadere informatieredt digitale archieven...en begin bij uzelf
redt digitale archieven...en begin bij uzelf 2011.11.03 platform digitale archieven karin van der heiden what you see is what you had... ontwerpers - particuliere archiefvormers vormgevingsarchieven nago
Nadere informatieART HISTORY DE TWINTIGSTE EEUW MASSACULTUUR. H5 CKV-profiel Cobra en Karel Appel Moderne Amerikanen in musea
ART HISTORY DE TWINTIGSTE EEUW MASSACULTUUR H5 CKV-profiel Cobra en Karel Appel Moderne Amerikanen in musea Tijdsbeeld tweede helft 20ste eeuw Vrijheid na WOII-Europa ligt in puin.. Koude oorlog: angst
Nadere informatieCreatures. Formaat: 50x40 cm Gerda van Leeuwen
Dat een kunstenaar op zoek is naar de kern der dingen is een open deur. Het fascinerende is dat het zich steeds op een andere manier aandient en het niet verzadigd lijkt te raken. Dat is ook meteen de
Nadere informatieWat zijn archiefstukken? Wat is een archief? Beginselen Ordening
Wat zijn archiefstukken? Wat is een archief? Beginselen Ordening 2010 Document (3), ongeacht zijn vorm, naar zijn aard bestemd om te berusten onder de persoon, groep personen of organisatie die het heeft
Nadere informatieKunstenaar 1... adres.. Kunstenaar 2. Kunstenaar 3... Kunstenaar 4 (reserve)..
BEELDENDE KUNST kunstroute Max. persoon Zoek op internet waar en wanneer er bij jou in de buurt een kunstroute is. Kijk op internet, in de krant etc. en zorg ervoor dat je een programma boekje te pakken
Nadere informatieKijkwijzer. Naam: School: Klas:
Kijkwijzer Naam: School: Klas: Vooraf Deze kijkwijzer helpt je om een verslag te maken van je bezoek aan de tentoonstelling Agricola Novus van Stichting dertien hectare/atelier van Lieshout (AVL). AVL
Nadere informatieWat is jouw verhaal?
E E N E - B O O K V A N L E T T E R S & C O N C E P T S Wat is jouw verhaal? Passie en plezier overbrengen in een notendop Storytelling Verhalen vertellen is een belangrijk onderdeel van ons leven. Het
Nadere informatieErwin Clauws "The Conscious Quintessence of the Abstract"
Het ROGERRAVEELMUSEUM tentoonstellingspartner bij het artistiek onderzoek The Conscious Quintessence of the Abstract van ERWIN CLAUWS Onderzoek geaccrediteerd door Onderzoeksraad Sint Lucas Beeldende Kunst
Nadere informatieHandleiding ADC archiefservice
Handleiding ADC archiefservice Om u het archiveren van de documenten van uw kerk of classes te vergemakkelijken, heeft het ADC besloten om een e-depot in te richten voor het veilig opslaan van digitale
Nadere informatieBewerkershandleiding ADC archiefservice
Bewerkershandleiding ADC archiefservice Om u het archiveren van de documenten van uw kerk of classes te vergemakkelijken, heeft het ADC besloten om een e-depot in te richten voor het veilig opslaan van
Nadere informatie6 tot 15 oktober 2017 Leegstaand winkelpand Genk-Centrum
6 tot 15 oktober 2017 Leegstaand winkelpand Genk-Centrum De exacte data en locatie worden pas in een latere fase definitief vastgelegd, afhankelijk van het aanbod leegstaande panden op dat moment. Toonmoment
Nadere informatieBREED EN AVONTUURLIJK KIJKEN! - 3 min.
HOE WORD IK EEN DETECTIVE? NAAM leerling: KLAS: Docent: Samengewerkt met (naam leerling: Kijk je wel eens naar een detectiveserie? Je ziet dan hoe een detective heel nauwkeurig observeert en onderzoekt
Nadere informatieArrangement 1 De Luisterthermometer
Arrangement 1 De Luisterthermometer DEEL 1 De manager Naam: Organisatie: Datum: Luisterprincipe 1 Luisteren begint met luisteren naar jezelf 1.1 Inventariseren van stemmen Vertel eens van een situatie
Nadere informatieNu nog beter... Toegepaste kunst Kunst BV
Nu nog beter... Toegepaste kunst Kunst BV H4 ~ periode B Toegepaste vormgeving Autonome kunst Inleiding INLEIDING In de eerste periode ben je vooral bezig geweest met het onderzoeken van vormen, materialen
Nadere informatieDocentenhandleiding. Jij als onderzoeker. Groep 4 t/m 8. mei 2017
Docentenhandleiding Jij als onderzoeker Groep 4 t/m 8 1 Beste docent, Wat leuk dat u met uw groep binnenkort naar Museum Catharijneconvent komt om deel te nemen aan het programma Jij als onderzoeker. In
Nadere informatieDeel het leven Johannes 9: februari 2015 Thema 6: De last van het verleden
Preek Gemeente van Christus, Het is een vreemde vraag, die de discipelen stellen: Heeft hij zelf gezondigd of zijn ouders? Ze zien iemand aan de kant van de weg zitten. Iemand die al vanaf zijn geboorte
Nadere informatieStedelijk Museum Amsterdam leende vervalste Mondriaan
AiA Art News-service Stedelijk Museum Amsterdam leende vervalste Mondriaan Na onderzoek door een buitenstaander werd duidelijk dat het om een vervalste kopie ging. Arjen Ribbens 8 september 2017 om 14:02
Nadere informatieJij als onderzoeker Docentenhandleiding Groep 4 t/m 8
Docentenhandleiding Groep 4 t/m 8 1 Utrecht, 2016 Beste docent, Wat leuk dat u met uw groep binnenkort naar Museum Catharijneconvent komt om deel te nemen aan het programma. In deze docentenhandleiding
Nadere informatiebeeldende vakken CSE GL en TL
Examen VMBO-GL en TL 2018 tijdvak 2 dinsdag 19 juni 13.30-15.30 uur beeldende vakken CSE GL en TL Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 37 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 61 punten
Nadere informatieA-tekst. De aquarel. Mesdag Israëls Mauve Breitner Mondriaan
A-tekst De aquarel Mesdag Israëls Mauve Breitner Mondriaan In de 19de eeuw maakte de Nederlandse aquarel een ongekende bloeiperiode door. De artistieke idealen van die tijd vonden in dit medium een perfecte
Nadere informatieReizen in de tijd Leren van de plek waar je opgroeit. Leeswijzer bij www.reizenindetijd.nl KUNSTHUIS
Leeswijzer bij www.reizenindetijd.nl Reizen in de tijd Leren van de plek waar je opgroeit Reizen in de Tijd is een doorlopende leerlijn cultuuronderwijs. De activiteiten gaan over de leerlingen en de plek
Nadere informatieTeamtraining MEER DOEN MET JE CULTURELE OMGEVING
Teamtraining MEER DOEN MET JE CULTURELE OMGEVING Agenda 1. Wat is onze culturele omgeving? (30 min) -introductie -wat doen we al? -kunnen we de culturele omgeving definiëren? 2. Waarom willen we er iets
Nadere informatieKLASSIEKE CULTURELE VORMING VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0
KLASSIEKE CULTURELE VORMING VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor
Nadere informatieOlivier van t Hof (10647538) Individuele opdracht 2 Kroller Muller. Introductie Introductie
Olivier van t Hof (10647538) Individuele opdracht 2 Kroller Muller Introductie Introductie Iedereen die wel eens in een museum met moderne kunst is geweest zal het gevoel wel herkennen: dit kan mijn kleine
Nadere informatieDe Tocht van. Kijk en Doe-Tocht (6 t/m 12 jaar)
De Tocht van Kijk en Doe-Tocht (6 t/m 12 jaar) 5 maart t/m 22 mei 2016 www.kunsthal.nl www.musevery.com Calvin en Ruby Black #1 Deze meiden heten de Possum Trot. Ze zijn gemaakt door Calvin en Ruby Black.
Nadere informatieBorn Digital Art Praktijk Behoud en Beheer
Born Digital Art Praktijk Behoud en Beheer Gaby Wijers Conferentie Digitalisering Cultureel Erfgoed 16.5.2017 Nationale kennisinstituut voor digitale kunst Ondersteunende instelling: conservering, distributie
Nadere informatieHet Amsterdam Museum gaat over Amsterdam. In het museum hangen schilderijen.
2 INTRODUCTIE Het programma is gemaakt door het. Het gaat over Amsterdam. In het museum hangen schilderijen. Een schilderij is gemaakt door een schilder. In het museum zijn ook voorwerpen te zien. Het
Nadere informatieDigitale cultuur als continuüm
Digitale cultuur als continuüm Samenvatting Activiteitenplan 2017-2020 Stichting Digitaal Erfgoed Nederland (DEN) Den Haag, 31 januari 2016 1/5 1. Vooraf Deze samenvatting is gebaseerd op de subsidieaanvraag
Nadere informatieRINEKE DIJKSTRA op de tentoonstelling Er was eens de collectie nu, Van Abbemuseum, Eindhoven
RINEKE DIJKSTRA op de tentoonstelling Er was eens de collectie nu, Van Abbemuseum, Eindhoven JOKE REICHARDT Werkstuk voor het vak Het meesterwerk. Sleutelwerken in de westerse kunst van de 20 e en de 21
Nadere informatieStreet-art in de. Kijkwijzer 1ste, 2de en 3de leerjaar
Street-art in de Paterskerk Kijkwijzer 1ste, 2de en 3de leerjaar Naam: Kom en ontdek het verhaal achter de kunstwerken! Welkom in de Paterskerk van Halle. De kerk is vandaag helemaal omgebouwd tot een
Nadere informatieOntmoetingskerk Laren (NH) kerstavond 24 december Lucas 2
Ontmoetingskerk Laren (NH) kerstavond 24 december 2018 - Lucas 2 Het gesloten doosje op de schoorsteenmantel had altijd iets geheimzinnigs. Als de kinderen hun ouders vroegen: wat zit er in, antwoordden
Nadere informatieDoelen: - De leerlingen weten dat talent, hard werken en een goede voorbereiding belangrijk zijn als je beroemd wilt worden;
Lesbrief 1 Beroemd worden Voorbereiding Doelen: - De leerlingen weten dat talent, hard werken en een goede voorbereiding belangrijk zijn als je beroemd wilt worden; - De leerlingen kennen de verschillende
Nadere informatieNoot 14 Het maken van een levenslijn of familiestamboom, en het verzamelen van materialen.
Noot 14 Het maken van een levenslijn of familiestamboom, en het verzamelen van materialen. Een levenslijn Tijdens het kennismakingsgesprek of in het eerste themagesprek kunt u met iets bijzonders beginnen:
Nadere informatieOude ANWB praatpaal nu Interactieve belevingspaal voor ouderen
Oude ANWB praatpaal nu Interactieve belevingspaal voor ouderen Het verhaal van de praatpaal Het was jarenlang een icoon voor automobilisten met pech. De gele ANWB praatpaal. Door de komst van de mobiele
Nadere informatieTentoonstelling Beeldende Kunst Middeleeuwen
Tentoonstelling Beeldende Kunst Middeleeuwen De Middeleeuwen kennen verschillende stijlen en uitingsvormen van religieuze thema s Om de leerlingen hier een goed inzicht in te geven en zelf mee aan te slag
Nadere informatieWijziging 3-9-2014: werkstuk inzenden vóór 1 april i.p.v. 1 mei! KLASSIEKE CULTURELE VORMING VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2015
Wijziging 3-9-2014: werkstuk inzenden vóór 1 april i.p.v. 1 mei! KLASSIEKE CULTURELE VORMING VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2015 juni 2014 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College
Nadere informatieBeheerdershandleiding ADC archiefservice
Beheerdershandleiding ADC archiefservice Om u het archiveren van de documenten van uw kerk of classes te vergemakkelijken, heeft het ADC besloten om een e-depot in te richten voor het veilig opslaan van
Nadere informatieCo Westerik - Dagelijkse verwondering
29 november 2018, 09:10 (CET) Co Westerik - Dagelijkse verwondering 9 februari tot en met 26 mei 2019 Beeldmateriaal In 2019 brengt Museum Boijmans Van Beuningen een hommage aan de onlangs op 94-jarige
Nadere informatieAutonomie & Abstractie
Kunstgeschiedenis Autonomie & Abstractie in de 20ste eeuw In de twintigste eeuw wordt het streven naar autonomie in de kunst steeds belangrijker: een kunstwerk moet helemaal op zichzelf staan, los van
Nadere informatiebeeldende vakken CSE GL en TL
Examen VMBO-GL en TL 2016 tijdvak 1 dinsdag 17 mei 9.00-11.00 uur beeldende vakken CSE GL en TL Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 38 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 63 punten
Nadere informatieDe Naakte Waarheid en het Dronken Glas
De Naakte Waarheid en het Dronken Glas Bevindingen van Paul Woerlee Voorjaarsexcursie Vrienden Musea Zutphen, 10 april 2019 Rijksmuseum Twenthe, Enschede Gedwee volgen we de gids van het Rijksmuseum Twenthe
Nadere informatiexxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
x x x x xx x xx xx x xx xxx xx xx xx xxx x xx x xxxx x EEN KNOTSGEKKE xxx x xxxx HICHAM BENOHOUD xxx xxxxx xxxx xxxxx xx Salle de Classe, série 2 KLASFOTO! xxxx xxxxxx xx xxxxx xx xxxxxx x xxxxx xx x xxxxxx
Nadere informatieKUNSTWERKJE, KUNSTWERKJE AAN DE WAND... NIVEAU ++
NIVEAU ++ 1/5 Van schitterende schilderijen tot foeilelijke gedrochten, het museum schijnt er vol mee te hangen. Maar wat maakt een kunstwerk nou precies mooi of lelijk? En is dat eigenlijk wel belangrijk?
Nadere informatieKlassieke culturele vorming
Klassieke culturele vorming Staatsexamen vwo Vakinformatie 2012 Inhoudsopgave Opzet van het examen... 3 Het examenprogramma... 3 Beschrijving eindtermen... 3 Het college-examen... 3 Eisen waaraan het verslag
Nadere informatieZOEKEN NAAR DE VOLMAAKTE VORM NIVEAU ++
NIVEAU ++ /5 Deze leskaart gaat over het zoeken naar de volmaakte vorm. Dat klinkt misschien wat verheven, maar je zult ontdekken dat deze zoektocht in de kunstgeschiedenis erg belangrijk is geweest. Piet
Nadere informatieATELIER MALKOVICH. 6-1 2 j a a r
ATELIER MALKOVICH r o n d l e i d i n g 6 - j a a r WELKOM Atelier Malkovich is een hele bijzondere architectuur tentoonstelling. Wat er zo bijzonder is, ga je met behulp van dit boekje ontdekken. naam
Nadere informatieHoe ontwikkel ik. Lezing van Ineke Strouken op 19 maart in Nieuwegein. Geachte dames en heren, Volkscultuur
Hoe ontwikkel ik Ineke Strouken een ijzersterk volkscultuurproject? Geachte dames en heren, Welkom op deze studiedag Hoe ontwikkel ik een ijzersterk volkscultuurproject. Sinds een tweetal jaren staat volkscultuur
Nadere informatieEen Egyptische collectie in Leiden
Een Egyptische collectie in Leiden Naam: Klas:.. Het Rijksmuseum van Oudheden, de naam zegt het al, toont voorwerpen uit oude tijden. De collectie bestaat uit objecten van beschavingen die vandaag de dag
Nadere informatiePersbericht: 22 mei 2017
Persbericht: 22 mei 2017 JEFF, Playa Mi Cayito, 1996, olieverf op doek, 90 x 117 cm, particuliere collectie CUBAN ART NOW: CUBAANSE TOP KUNSTENAARS IN NEDERLAND In Cuban Art Now toont Singer Laren een
Nadere informatieTime management - logboekanalyse en Eisenhowerschema
pag.: 1 van 5 Time management - logboekanalyse en Eisenhowerschema Tijd is een schaars goed. U heeft als inkoper slechts een beperkte hoeveelheid tijd tot uw beschikking om uw taken uit te voeren. Deze
Nadere informatieWat is evenwicht? Kan dat een bewegend kunstwerk zijn? Wat is een mobile?
TITEL: Kunst wip-wap voorbereidende les Leerjaar PO groep 5 / 6. Type les Een voorbereidende les in aansluiting op: Kunst wip-wap, workshop. Lesduur 45 minuten. Omschrijving van de les Een les waarin de
Nadere informatieRondleiding REC A Faculteit der Rechtsgeleerdheid
Rondleiding REC A Faculteit der Rechtsgeleerdheid 1. Begin op de begane grond bij de studieplekken. Loop daarna met de grote trap naar boven. Loop langs de fotowand, via het balkon naar de Learning Space
Nadere informatieMijn Mokum is een project voor NT2 cursisten. Het is gemaakt door het Amsterdam Museum.
2 INTRODUCTIE is een project voor NT2 cursisten. Het is gemaakt door het. In het wordt de geschiedenis verteld aan de hand van schilderijen en voorwerpen. Je gaat met de groep naar het museum. In dit werkboekje
Nadere informatieBegrippenlijst 6 Massamedia Klas 3
Begrippenlijst 6 Massamedia Klas 3 = herhaling van een begrip van begrippenlijst 1, 2, 3, 4 of 5 Computeranimatie Massamedia Animatie op de computer gemaakt. Animatie is een film die gemaakt is door foto
Nadere informatieWebquest: In beweging
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Mirelle Kloosterman 25 October 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/63831 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van
Nadere informatieWat orakelkaarten zijn. Wat een reading is. Wie er met kaarten kunnen werken
Waarom ik met orakelkaarten werk Wat orakelkaarten zijn Wat een reading is Wie er met kaarten kunnen werken 5 stappen om zelf met kaarten te werken Dit is het begin van een nieuwe fase in je leven! Een
Nadere informatieTekst lezen en vragen stellen
Tekst lezen en vragen stellen 1. Je gaat tijdens het lezen vragen stellen. Lees de uitleg. Een tekst lezen gaat niet vanzelf. Je bent dan druk bezig. Tijdens het lezen komen er vragen in je hoofd op. Sommige
Nadere informatiebeeldanalyse-kunstbeschouwing
beeldanalyse-kunstbeschouwing Bij het kijken naar kunstwerken kun je je allerlei vragen stellen wat het kunstwerk met je doet. Door aandachtig te kijken verzamel je informatie over vorm en inhoud. In deze
Nadere informatieDocentenhandleiding Educatieprogramma
Docentenhandleiding Educatieprogramma Hoe, wat & waar Primair Onderwijs groep 3 t/m 6 Inhoud Het Dordrechts Museum..p.3 Algemene doelstelling programma...p.3 Aansluiting bij kerndoelen. p.3,4 Programma:Hoe,
Nadere informatieWat heb je nodig? Fotocamera, pen, papier, KIJKWIJZER galerie/ atelier, SPIEKBRIEF: telefoneren, afspraak maken en vragen maken.
BEELDENDE KUNST Bezoek aan galerie of atelier Max. 2 personen Wat heb je nodig? Fotocamera, pen, papier, KIJKWIJZER galerie/ atelier, SPIEKBRIEF: telefoneren, afspraak maken en vragen maken. Wat ga je
Nadere informatieVooraf Voorafgaand aan deze museumles hebben de leerlingen de KunstKabinetles 4.8 Kunst uit mijn kamer klassikaal gekregen en uitgevoerd.
Verzamelingen Groep 4 Leerkrachtenblad Vooraf Voorafgaand aan deze museum hebben de leerlingen de KunstKabinet 4.8 Kunst uit mijn kamer klassikaal gekregen en uitgevoerd. Leerlingen hebben geleerd over
Nadere informatiePaul Cezánne, de vader van de moderne kunst.
Paul Cezánne, de vader van de moderne kunst. Post Impressionist, vereenvoudigde onderwerpen tot geometrische vormen, was revolutionair met zijn Nature morte avec pommes et pêches in 1905, Schilderde in
Nadere informatie1. Alfred houdt van kleuren maar is wel een serieus typje
Exile on Main St. Voor de tentoonstelling Exil on Main St. heeft de directeur van het museum, Alexander van Grevenstein, negen Amerikaanse kunstenaars uitgekozen. Deze negen hebben altijd een beetje in
Nadere informatieInterview Astrid Hermes
Astrid Hermes Met een geleende camera en een flinke dosis baldadigheid startte Astrid Hermes haar fotografische loopbaan. Geïnspireerd door grote namen in de fotowereld erkende zij al snel de waarde van
Nadere informatieUITBREIDING VRIJWILLIGERSGROEP ESSENTIEEL JUBILEUM AANLEIDING VOOR GROTE ZOEKTOCHT
UITBREIDING VRIJWILLIGERSGROEP ESSENTIEEL JUBILEUM AANLEIDING VOOR GROTE ZOEKTOCHT In december gaat Stichting Jacques van Mourik het twintigste jaar in. Er is een unieke verzameling van bijna 650 werken
Nadere informatieLesvorm: Onderwijsleergesprek en creatieve opdracht
Persoon of personage? Solotentoonstelling Barbara Visser Lesbrief met enkele suggesties voor creatieve verwerkingslessen n.a.v. het bezoek aan de tentoonstelling van Barbara Visser in Museum De Paviljoens
Nadere informatieNEDERLAND VIERT 100 JAAR DE STIJL DESTIJLUTRECHTAMERSFOORT.NL ONTDEK HET IN UTRECHT & AMERSFOORT! LESSUGGESTIES 100 JAAR DE STIJL GROEP 1 T/M 4
NEDERLAND VIERT 100 JAAR DE STIJL ONTDEK HET IN UTRECHT & AMERSFOORT! LESSUGGESTIES 100 JAAR DE STIJL GROEP 1 T/M 4 1 HANDLEIDING LESSUGGESTIES MONDRIAAN TOT DUTCH KLEURENPALET De leerlingen kunnen de
Nadere informatieAchter het correctievoorschrift is een aanvulling op het correctievoorschrift opgenomen.
Examen VMBO-GL en TL 2018 tijdvak 1 woensdag 23 mei 9.00-11.00 uur beeldende vakken CSE GL en TL Bij dit examen hoort een bijlage. Achter het correctievoorschrift is een aanvulling op het correctievoorschrift
Nadere informatieSchenken aan een museum?!
Schenken aan een museum?! Er worden heel veel objecten en dus erfgoed bij de mensen thuis bewaard. Het begint meestal met een dingetje dat - vaak per toeval - gekregen of aangekocht wordt. Eens men daar
Nadere informatie