Virologische moleculaire diagnostiek in een labo zonder viruskweken

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Virologische moleculaire diagnostiek in een labo zonder viruskweken"

Ruben van der Velde
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Virologische moleculaire diagnostiek in een labo zonder viruskweken

3 Virologie geschiedenis On 14th May 1796, Edward Jenner used cowpox-infected material obtained from the hand of Sarah Nemes, a milkmaid from his home village of Berkley in Gloucestershire to vaccinate 8 year old James Phipps. On 1st July 1796, Jenner challenged the boy by deliberately inoculating him with material from a real case of smallpox! He did not become infected!!! hdb Virologische mol biol 3

4 Lijstje humane virussen Adenoviruses Arboviruses - Arthropod-borne Viruses Arenaviruses - Lassa virus Astroviruses Bunyaviridae -Hantavirus Caliciviridae - Norovirus Coronaviridae - newly arrived: SARS Filoviridae -Ebola Flaviviridae - Hepatitis C Virus, Dengue, Yellow Fever Hepadnaviridae - Hepatitis B Virus Herpesviridae Alphaherpesvirinae -Herpes simplex-like viruses Betaherpesvirinae - Cytomegalovirus (CMV) Gammaherpesvirinae - Epstein Barr Virus (EBV) Orthomyxoviridae - Influenza Viruses Paramyxoviridae Paramyxoviruses - Para-Influenza Viruses Rubulaviruses - Mumps Viruses Morbilliviruses - Measles Viruses Papovaviridae - Papillomaviruses Parvoviridae Picornaviridae Aphthoviridae Cardioviridae Enteroviridae Rhinoviridae Poxviridae Reoviridae -Rotavirus Retroviridae - Retroviruses HIV, HTLV Rhabdoviruses - Rabies Viruses Togaviridae Rubiviridae - Rubella Viruses hdb Virologische mol biol 4

Cytomegalovirus (CMV) Gammaherpesvirinae - Epstein Barr Virus (EBV) Orthomyxoviridae - Influenza Viruses Paramyxoviridae Paramyxoviruses - Para-Influenza Viruses Rubulaviruses - Mumps Viruses

5 Virologische diagnostiek In België valt die eer te beurt aan de "klinisch bioloog", voor de gelegenheid soms omgedoopt tot "klinisch microbioloog" en heel soms: "klinisch viroloog"! hdb Virologische mol biol 5

soms omgedoopt tot "klinisch microbioloog" en heel

6 Virale diagnostiek 1 Geschiedenis: Filtreerbare ziekte (1909: Polio) Na WO I : culturen in dieren, in diercellen, eieren, Na WO II (opkomst AB): celkweken, humane cellijnen Nu standaard techniek: celkweken, humane cellijnen hdb Virologische mol biol 6

WO II (opkomst AB): celkweken, humane cellijnen Nu standaard

7 Virale diagnostiek 2 Electronen microscopie 1931 hdb Virologische mol biol 7

8 Virale diagnostiek 3 Serologie: Hemagglutinatie ELISA RIA IF, IP (Ag detectie) Western Blot Monoclonale AS hdb Virologische mol biol 8

9 Virale diagnostiek 4 Moleculaire biologie Hybridisatie gebaseerde testen Amplificatie gebaseerde testen Signaal amplificatie Target amplificatie hdb Virologische mol biol 9

10 Virale diagnostiek conclusie acute phase time to result laborious price Culture Y ++ to Microsc. Y Serology N Mol biol Y + ++ to + ++ hdb Virologische mol biol 10

11 Klinische microbiologie Term die meestal meer slaat op de plaats van uitvoering ("kliniek") dan wel op de wijze van uitvoering ("infectiebeleidsmanager" van de patiënt) hdb Virologische mol biol 11

12 PROBLEM: Limited impact of clinical microbiology on infectious disease management The underdevelopment of diagnostic microbiology has created the art of empiric therapy. Prof. J. Van Eldere : Eskulaap cyclus infectieziekten; 7 oktober 2003 hdb Virologische mol biol 12

has created the art of empiric therapy. Prof. J.

13 Solutions for the problem Improve impact of diagnostic microbiology on infectious diseases management Prof. J. Van Eldere : Eskulaap cyclus infectieziekten; 7 oktober 2003 hdb Virologische mol biol 13

14 How to increase impact diagnostic microbiology more reliable & clinically (therapeutically) meaningful results. faster turn-around time: same day reporting, point of care testing. Prof. J. Van Eldere : Eskulaap cyclus infectieziekten; 7 oktober 2003 hdb Virologische mol biol 14

faster turn-around time: same day reporting, point of care testing.

15 Rapid HSV testing Manual of Clinical Microbiology; 5 th ed. (1991) For non-life-threatening HSV infections, the availability of a diagnostic laboratory able to perform viral cultures is adequate. Since these infections can usually be recognized clinically, it generally is sufficient for a clinician to obtain virologic confirmation within several days of specimen submission. This can be accomplished readily with viral cultures. However, for life-threatening infections which mandate prompt antiviral therapy, an accurate and rapid diagnostic test for HSV must be available. The best currently available test is immunofluorescence staining. It has been shown that patients with HSV encephalitis are more likely to have a favorable outcome if their antiviral therapy is administered early in the infection. Since HSV encephalitis is a difficult infection to diagnose clinically, brain biopsies are recommended for these patients (58). hdb Virologische mol biol 15

This can be accomplished readily with viral cultures. However, for life-threatening infections which mandate prompt antiviral therapy, an accurate and rapid diagnostic test for HSV must be available.

16 Virale diagnostiek conclusie acute phase time to result laborious price Culture Y ++ to Microsc. Y Serology N Mol biol Y + + to hdb Virologische mol biol 16

17 Moleculair biologische virologische diagnostiek Nieuw!! apparatuur, opleiding personeel, beperkt # kits, technisch complex, ervaring/know-how, interpretatie, contaminatieproblematiek, Duur!! geen terugbetaling hdb Virologische mol biol 17

technisch complex, ervaring/know-how, interpretatie,

18 Moleculair biologische diagnostiek Oprichting van de CMD's (2000) Haperingen +++ Microbiologie, hematologie, anatomopathologie Opstellen lijst testen Opstellen van indicaties hdb Virologische mol biol 18

anatomopathologie Opstellen lijst testen Opstellen van

19 Mol biol virologie CMV: opvolging van Tx patiënten (D +; R - ) en (D +; R +) profylactische / pre-emptive / curatieve aanpak pre-emptive op basis van 'viremie' hdb Virologische mol biol 19

20 Mol biol: CMV R/ CMV IgM CMV IgG PCR 1 0,1 7/12/ /12/ /12/ /01/ /01/2000 HTX: 03/11/99 hdb Virologische mol biol 20 29/11/1999

7/12/1999 16/12/1999 27/12/1999 10/01/2000

21 Mol biol: CMV CMV IgM CMV IgG PCR 0,1 22/11/99 2/12/99 10/12/99 16/12/99 28/12/99 24/01/00 HTX: 05/10/99 hdb Virologische mol biol 21 8/11/99 25/10/99

22 Mol biol: HSV Indicaties voor toepassing van moleculaire amplificatietechnieken voor de detectie van Herpes Simplex Virus (HSV1-HSV2) 1. Patiënten met neurologische symptomen: encefalitis, meningoencefalitis, meningitis, myelitis. 2. Patiënten met ophthalmologische aandoeningen: keratitis, uveïtis, acute retinitis. 3. Herpes neonatorum 4. Immuungecompromiteerde patiënten met slokdarm-, en darmletsels, de visu waargenomen hdb Virologische mol biol 22

23 Mol biol: HSV CASUS: Man 35j Dag 0: Spoed Hoofdpijn, lichtschuw, meningeale prikkeling CSV: 56 WBC, 3 RBC Eiw: nl, Glu: nl Dag 1: +- stabiel Kweek: neg Herpes PCR: POS Dag 2: deterioratie controle CSV: POS CT-scan : POS hdb Virologische mol biol 23

24 Mol biol virologie Herpes encefalitis: 40 gevallen/jaar België Herpes diagnostiek: +++ RIZIV: terugbetalingsmodaliteiten op basis van aantonen virus! Snelle, simpele, goedkope, betrouwbare test hdb Virologische mol biol 24

25 Mol biol virologie Snelle, simpele, goedkope, betrouwbare test DNA-extractie + klassieke PCR + gel-electroforese Staalprocessor + Real-time PCR hdb Virologische mol biol 25

26 Real time PCR hdb Virologische mol biol 26

27 Real time PCR hdb Virologische mol biol 27

28 Aanbod testen Diagnostiek meer doorgedreven Ag testen (Rota, RSV, Influenza, ) Diagnostiek accurater Differentiatie HSV / VZV of HSV 1 / 2 Diagnostiek complexer Immuun-gecompromiteerde patiënten, know-how infectiologie, uitzonderingen Diagnostiek uitgebreider HCV, SARS-virus, hmpv, hdb Virologische mol biol 28

29 Aanbod testen uitbreiden Respiratoir panel (RSV, influenza, para-influenza, hmpv, adeno, ) Hepatitis panel GI panel hdb Virologische mol biol 29

30 Accuraatheid verhogen Meerdere targets/virus Meerdere parameters/ virus Meerdere virussen/ ziekte-episode Link met bacteriologie hdb Virologische mol biol 30

31 Micro-array technologie

32 Moleculair biologische diagnostiek snelle + simpele + goedkope? betrouwbare + test hdb Virologische mol biol 32

33 How to increase impact diagnostic microbiology more reliable & clinically (therapeutically) meaningful results. faster turn-around time: same day reporting, point of care testing. Prof. J. Van Eldere : Eskulaap cyclus infectieziekten; 7 oktober 2003 hdb Virologische mol biol 33

34 Aanbod testen uitbreiden Respiratoir panel (RSV, influenza, para-influenza, hmpv, adeno, ) Hepatitis panel GI panel Wie gaat dat betalen? hdb Virologische mol biol 34

35 Mol biol diagnostiek CASUS Urgentiedienst: vrouw, 25 jaar 2 dagen voordien: malaise, hoofdpijn, keelpijn, t D/ angina R/ Biclar nu: braken, 38.5, nekstijf LP: 580 WBC (70% neutro), 10 RBC Gramkleuring = neg hdb Virologische mol biol 35

36 Hospitalisatie: CASUS hospitalisatie (voorzien minimum 7d) cefalosporines 3 e gen IV kweek = negatief evolutie: snel gunstig hdb Virologische mol biol 36

37 CASUS: Kosten Te voorzien kostenplaatje 7d: hospitalisatie : cefalosp 3 e gen (75 / dag): 520 Totaal: > hdb Virologische mol biol 37

38 Hospitalisatie: CASUS hospitalisatie (voorzien min 7d) cefalosporines 3 e gen IV kweek = negatief Labo: detectie enterovirussen hdb Virologische mol biol 38

39 CASUS: Kosten met mol biol Detectie enterovirus: POS hospitalisatie 2 dagen hospitalisatie : 570 cefalosp 3 e gen (75 / dag): 75 à 150 Labo: detectie entero: 83 Totaal: ± 800 Besparing: = hdb Virologische mol biol 39

40 Klinische microbiologie Term die meestal meer slaat op de plaats van uitvoering ("kliniek") dan wel op de wijze van uitvoering ("infectiebeleidsmanager" van de patiënt) hdb Virologische mol biol 40

Vergelijkbare documenten

KLINISCHE BIOLOGIE Art. 24bis pag. 1 officieuze coördinatie Opsporen op kwalitatieve wijze van het hepatitis C virus (HCV) B 2000

KLINISCHE BIOLOGIE Art. 24bis pag. 1 "Artikel 24bis. Worden als verstrekkingen beschouwd waarvoor de bekwaming van specialist voor klinische biologie (P) vereist is : 1. Moleculaire Biologische Onderzoeken