herfst winter lente zomer

Transcriptie

1 Cijfermuur Extra activiteiten herfst winter lente zomer

2 Auteursteam Anita Lek, Marlies van der Burg en Magda van der Wulp Redactie Redactiebureau Boekwerk, Maasbommel Projectgroep Zwijsen Huub Lucas en Annemieke Smits (uitgevers), Liesbeth Delgijer (fondseditor), Jacqueline List (vormgeving), Nancy van Gestelvan Galen (opmaak), Niek Rooijakkers (productiebegeleiding) Illustraties Marjolein Krijger en Mark Janssen (vingerbeelden) Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg 2 Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg Schatkist Cijfermuur Extra activiteiten

3 Inhoud Tellen en getalbegrip in groep 1 en 2 4 Aanvullende activiteiten binnen het domein getalbegrip 6 Leren tellen 6 Een doosje met rozijnen 7 Piet Piraat 8 Bingo! 9 Buurgetallen 10 Hoeveel zijn het er? 11 Kopieerbladen Bingokaarten Vingerbeelden 1 t/m 10 Dobbelsteenstructuren 1 t/m 12 Cijferkaartjes 13 t/m 20 Cijferkaartjes 1 t/m 20 met turfbeelden 3 Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg Schatkist Cijfermuur Extra activiteiten

4 Tellen en getalbegrip in groep 1 en 2 Schatkist In Schatkist zijn activiteiten opgenomen die kleuters voorbereiden op het rekenen in groep 3 en verder. De activiteiten en suggesties uit Schatkist worden binnen de diverse ankers vormgegeven en richten zich op vastgestelde ontwikkelingsdoelen op het gebied van taal, lezen en rekenen. Wanneer Schatkist structureel wordt ingezet in de groep, komen gedurende het schooljaar alle tussendoelen beginnende gecijferdheid aan de orde. Bij Schatkist kan het katern Werken met de cijfermuur worden gebruikt om spelletjes en routines in te zetten, waarmee getalbegrip ontwikkeld kan worden. Door een geïntegreerd aanbod en het gebruik van de routines van de cijfermuur ontstaat goed onderwijs waardoor kinderen voorbereid worden op het latere rekenen. Ontwikkelen van tellen en getalbegrip Tellen en getalbegrip zijn nodig om de wereld van de getallen te leren kennen. Hiermee wordt een basis gelegd voor het rekenen, zoals we dat bedoelen met het maken van sommen. In de praktijk van het onderwijs wordt soms te snel aangestuurd op het kennen en reproduceren van de cijfersymbolen en het maken van echte sommen. Om dit te kunnen, is echter veel kennis van getallen nodig en ook vaardigheden om met de getallen om te gaan. Het gaat om de volgende vaardigheden: Kennen en opnoemen van de getallen van de telrij (akoestisch tellen). Kunnen aanwijzen van objecten en tegelijkertijd uitspreken van het getal (synchroon tellen). Begrijpen dat het laatste getal bij tellen van een aantal objecten de hoeveelheid aanduidt (resultatief tellen). Begrijpen dat je een hoeveelheid kunt representeren met cijfersymbolen, vingers, streepjes. Flexibel kunnen ordenen en tellen van hoeveelheden. In één keer herkennen van patronen (bijv. vier op de dobbelsteen).* Kunnen samenvoegen van hoeveelheden (of wegnemen, afhalen). Kunnen redeneren over hoe een getal is samengesteld (6 is 4 en 2, maar ook 5 en 1). Realiseren dat getallen verschillende betekenissen kunnen hebben. Er is veel te doen in de wereld van getallen voordat de echte sommen gemaakt kunnen worden. Hoe meer aandacht er is voor getalbegrip, des te sneller zullen kinderen inzicht krijgen in de bewerkingen. Het automatiseren van de plus- en minsommen zal daardoor in groep 3 veel beter gaan. In groep 1 en 2 wordt een fundamentele basis gelegd voor het rekenen. Daarom is het belangrijk om dagelijks 15 tot 20 minuten expliciet aandacht te besteden aan activiteiten die de ontwikkeling van getalbegrip ondersteunen. Doelen Met de invoering van de referentieniveaus (Meijerink, 2009) vanaf schooljaar zijn de tussendoelen voor het rekenen eind groep 2 aangescherpt. De SLO heeft de ontwikkeling van jonge kinderen van 2 tot en met 7 jaar in kaart gebracht door het beschrijven van de beheersingsdoelen getallen, meten en meetkunde. De beschrijvingen zijn te vinden op De PO-raad (raad voor Primair Onderwijs) heeft de tussendoelen voor beginnende gecijferdheid op een kwaliteitskaart in het kort samengevat. Aan het einde van groep 2: kennen kinderen de cijfersymbolen; kunnen kinderen tot 20 tellen; kunnen kinderen vanaf een gegeven getal verder tellen; kunnen kinderen terugtellen vanaf 10; kunnen kinderen de buurgetallen noemen van getallen tot 20; kunnen kinderen bovenstaande vaardigheden toepassen in functionele situaties. In het overzicht van de SLO zijn in het domein getalbegrip tevens de onderdelen omgaan met hoeveelheden en omgaan met getallen opgenomen. * Het herkennen van getalbeelden zoals de dobbelsteenpatronen of de vingerbeelden is belangrijk voor het leren rekenen (Nes, F. van, 2009). De getalbeelden gaan met de vingers tot en met 10 en bij de dobbelsteenpatronen tot en met 12 (omdat er nu eenmaal twee zessen zijn). Het is niet nodig om de patronen voort te zetten naar 20, omdat de beelden en dus ook de getallen zich vanaf 10 herhalen. Het is de bedoeling dat kinderen zich de beelden in ieder geval tot en met 10 eigen maken. 4 Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg Schatkist Cijfermuur Extra activiteiten

5 Extra activiteiten voor tellen en getalbegrip Omdat de tussendoelen zijn aangescherpt en iets verder reiken dan voorheen, kunt u op deze site een aantal activiteiten vinden om het basisaanbod van Schatkist en de activiteiten van het werken met de cijfermuur aan te vullen. In de basisdoelen wordt er nu van uitgegaan dat de kinderen de telrij kunnen opzeggen tot ten minste 20. Ook moeten zij hoeveelheden kunnen schatten en tellen tot ten minste 12. De doelen bij de zes extra activiteiten zijn gebaseerd op de beheersingsdoelen van SLO en sluiten aan bij Schatkist Tussendoelen beginnende gecijferdheid en Schatkist Tussendoelen woordenschat (zie Schatkist Gebruikswijzer, p. 58 en p. 51). In onderstaand schema is te zien, hoe deze doelen aansluiten bij de Tussendoelen beginnende gecijferdheid en woordenschat van Schatkist. Naast de verschillende aangepaste routine-activiteiten die gebruikmaken van de cijfermuur is het belangrijk om kinderen te stimuleren tot wiskundig en logisch denken. Dit gebeurt veelal binnen de verschillende thema s en in de hoeken waar kinderen kunnen spelen en leren. De leerkracht speelt hierbij een belangrijke rol. Met name door het stellen van goede open vragen zullen kinderen meer en op een hoger niveau gaan redeneren. Bij elke nieuwe activiteit krijgt u hiervoor suggesties. Ook de richtvragen helpen u bij het stimuleren van het wiskundig redeneren. Tip Gebruik Schatkist DigiRegie om rekenactiviteiten handig te plannen. Het is ook belangrijk om te overleggen met de leerkrachten van groep 3 om er zo voor te zorgen dat de kinderen zich in een doorgaande lijn ontwikkelen. Pagina Activiteit SLO Beheersingsdoelen rekenontwikkeling: Getallen Schatkist Tussendoelen beginnende gecijferdheid Schatkist Tussendoelen woordenschat 6 Leren tellen Omgaan met de telrij Omgaan met getallen 7 Een doosje met rozijnen Omgaan met hoeveelheden Omgaan met getallen 5.2, 5.3, 5.5, , 5.3, 5.4, Piet Piraat Omgaan met hoeveelheden 5.1, 5.3, Bingo! Omgaan met hoeveelheden Omgaan met getallen 10 Buurgetallen Omgaan met de telrij Omgaan met getallen 11 Hoeveel zijn het er? Omgaan met hoeveelheden Omgaan getallen 5.1, 5.5, 5.6, , 5.5, , 5.3, 5.5, Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg Schatkist Cijfermuur Extra activiteiten

6 Tellen en getalbegrip akoestisch tellen tot en met 20 Leren tellen Doel Kinderen kennen de telrij tot en met 20. Ze leren de telwoorden tot en met 20. Ze kunnen terugtellen van 10 naar 0. Materiaal kaartjes met cijfersymbolen 1 t/m 20, plaatjeskaartjes bij de cijfermuur 1 t/m 12, kaartjes met vingerbeelden 1 t/m 10, kaartjes met dobbelsteenstructuren 1 t/m 12, kaartjes 1 t/m 20 met cijfer en turfbeeld Voorbereiding geen Duur 5-10 minuten Verloop Zeg samen met de kinderen telversjes op en probeer hiermee te variëren, zodat veel en vaak wordt geoefend. Bijvoorbeeld: Ik kan tellen, ik kan tellen. Wil je het zien? Wil je het zien?ik tel tot 10. Variaties: Ik tel tot 10: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, ik tel tot 20, ik tel terug van 5 naar, ik tel vanaf 13 naar 18, enzovoort. Alle kinderen tellen tegelijkertijd tot 10. Daarna worden de variaties uitgevoerd. Bij elk telversje zijn variaties te bedenken. Het is leuk om dat samen met de kinderen te doen: Wie heeft een idee voor terugtellen? of: Tot hoe ver zullen we vandaag tellen? Tel met de kinderen tot en met 10, 11, 12 of 20 met een beweging van beide handen vanaf de grond totdat de handen boven het hoofd uitkomen. Kinderen herhalen dit spel: 1, Bij het eindigen hoog boven het hoofd wordt ook een leuke spreuk geroepen, bijvoorbeeld: 10, en nu heb ik het wel gezien. Of na 11: En de rest gaat vanzelf. Als iedereen de handen ver boven het hoofd heeft uitgestrekt, telt u samen met de kinderen weer terug: 10, 9 0: Wat zijn we gul. Herhaal dit enkele malen. Kinderen maken hun eigen telboekje. Aan de ene kant staat het getal en aan de andere kant wordt de hoeveelheid getekend of een plaatje met de hoeveelheid voorwerpen geplakt. Tips Het is niet erg als kinderen de telrij nog niet helemaal goed kunnen opzeggen. Doordat zoveel mogelijk samen wordt gezongen en geteld, valt dit niet op en kinderen leren door het vaak te doen en te horen. Koop een cd met telliedjes en speel die regelmatig af. Kinderen gaan vanzelf meezingen en dus tellen. Richtvragen Kun je hardop meetellen? Hoe ver zullen we vandaag tellen? Kun je zelf een getal bedenken vanwaar je terug kunt tellen? (Reken)taal telwoorden 1 t/m 20, achteruit, vooruit, tellen, doortellen, terugtellen Extra Kinderen tellen met sprongen van twee of zelfs drie (ook achteruit). Kinderen maken samen een getallenlijn met stempels met daarop de cijfersymbolen en zoeken plaatjes uit tijdschriften met de hoeveelheid erbij. Bijvoorbeeld stempel 7 en een plaatje met zeven kussens erop. 6 Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg Schatkist Cijfermuur Extra activiteiten

7 getallen werken met telbare hoeveelheden, verdelen Een doosje met rozijnen Doel Kinderen kunnen hoeveelheden tot ten minste 12 globaal schatten. Ze kunnen hoeveelheden tot ten minste 12 tellen met als bedoeling het aantal te bepalen (resultatief tellen). Ze kunnen eenvoudige verdeelsituaties tot en met 12 handelend oplossen. Ze kunnen vertellen wat het resultaat van de verdeelsituatie is. Ze kunnen hoeveelheden tot ten minste 12 representeren met een getalsymbool en omgekeerd: bij een getalsymbool tot en met ten minste 12 de hoeveelheid weergeven. Materiaal krentenbol, doosjes met een aantal rozijnen, cijferkaartjes 1 t/m 12 Voorbereiding Leg de materialen in de kleine kring. Duur 20 minuten Verloop Laat de kinderen een krentenbol zien. Vraag de kinderen of ze weten hoeveel krenten/rozijnen er in de krentenbol zitten. Is dat gemakkelijk te tellen? Concludeer samen met de kinderen dat het lastig is om de krenten/rozijnen in een krentenbol te tellen. Wanneer kun je krenten/rozijnen wel tellen? Als ze in een doosje zitten. Laat de kinderen een doosje met rozijnen zien. Hoeveel rozijnen zouden er in dit doosje zitten? Meer dan 10? Minder dan 10? Hoe kun je daar achterkomen? Zitten er in een krentenbol meer of minder rozijnen/krenten dan in een doosje met rozijnen? Zitten er in het doosje genoeg rozijnen voor de hele klas? Extra Geef de kinderen per drietal een doosje met rozijnen en vraag deze rozijnen eerlijk te verdelen. Laat de kinderen met elkaar overleggen op welke manier ze dat gaan doen. Laat de kinderen de cijferkaartjes passend bij de hoeveelheid rozijnen opzoeken en erbij leggen. Noem een getal. De kinderen maken met hun rozijnen zo veel mogelijk groepjes die gelijk zijn aan het genoemde getal. Hoeveel groepjes heb je kunnen maken? Hoeveel rozijnen heb je nu nog over? Noem de getallen niet, maar laat cijferkaartjes zien. Tip Deze activiteit kan in de herfst gemakkelijk uitgevoerd worden met eikels of kastanjes. In de sinterklaastijd zijn pepernoten of kruidnoten geschikt om de opdracht mee uit te voeren. Richtvragen Wie weet hoeveel rozijnen er in het doosje zitten, zonder de rozijnen te tellen? Hoeveel rozijnen zitten in het doosje? Hoeveel rozijnen hebben jullie bij elkaar? Kunnen jullie de rozijnen eerlijk verdelen? Wie heeft meer? Hoeveel meer? Wie heeft minder? Hoeveel minder? Hoeveel rozijnen houden jullie over? Wat kun je doen met de rozijnen die over zijn? (Reken)taal hoeveel, evenveel, hetzelfde, meer, minder 7 Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg Schatkist Cijfermuur Extra activiteiten

8 getallen omgaan met hoeveelheden, redeneren Piet Piraat Doel Kinderen kunnen hoeveelheden tot ten minste 12 tellen. Ze kunnen redeneren over kleine hoeveelheden in eenvoudige probleemsituaties. Ze kunnen hoeveelheden tot ten minste 12 vergelijken en ordenen op meer, minder, evenveel, en kunnen deze begrippen actief gebruiken. Materiaal goudstukken (fiches of andere kleine voorwerpen die makkelijk te tellen zijn), piratenkleding (muts, hoed, ooglapje), schatkist Voorbereiding Leg een aantal fiches op tafel of in de kring (maximaal 12). Duur 20 minuten Verloop Deze activiteit kan in de kring gedaan worden, met een groepje kinderen of in tweetallen. Vertel de kinderen dat de zeerover Piet Piraat in de klas is. Piet Piraat is gekomen om de schat in de kring te stelen. Wie weet uit hoeveel fiches onze schat bestaat? Hoeveel fiches tel je? Laat dit getal een aantal keren herhalen zodat alle kinderen goed weten om hoeveel fiches het gaat. Wijs een kind aan dat Piet Piraat mag zijn. De andere kinderen doen de ogen dicht. Piet Piraat haalt nu een aantal fiches weg. Hij houdt de fiches zo in zijn hand dat de andere kinderen ze niet kunnen zien. De andere kinderen doen hun ogen weer open. Hoeveel fiches heeft Piet Piraat gestolen? Hoe weten jullie dat? Piet Piraat laat zien hoeveel fiches hij in zijn handen heeft. Klopt het antwoord? Herhaal deze opdracht een aantal keren. Tip In plaats van fiches kunnen ook andere materialen gebruikt worden, die aansluiten bij het thema waarmee u op dat moment bezig bent. Richtvragen Hoeveel fiches liggen er nog? Hoeveel fiches zijn er gestolen? Liggen er meer of minder fiches dan daarnet? Hoeveel meer? Hoeveel minder? (Reken)taal hoeveel, meer, minder, erbij, eraf Extra Piet Piraat kan ook een aantal fiches terugleggen. De kinderen moeten dan kijken of er fiches bijgekomen zijn of dat er fiches afgegaan zijn. Varieer het aantal fiches zodat de activiteit moeilijker/ makkelijker wordt. 8 Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg Schatkist Cijfermuur Extra activiteiten

9 getallen omgaan met getallen, patronen herkennen Bingo! Doel Kinderen kunnen getalpatronen tot en met 12 herkennen. Ze kunnen getalpatronen tot en met 12 benoemen. Ze kunnen dobbelsteenpatronen tot en met ten minste 12 herkennen. Ze kunnen getalpatronen, telwoorden, hoeveelheden en patronen tot en met 12 koppelen. Materiaal Bingokaartjes met getallen of dobbelsteenpatronen, dobbelstenen met stippen en dobbelstenen met getallen Voorbereiding Maak bingokaarten met behulp van het kopieerblad Bingokaarten. Vul in de negen vakjes willekeurige getallen in van 1 tot en met 12. De getallen mogen meerdere keren voorkomen. Duur 20 minuten Verloop Deze activiteit is geschikt voor een kleine groep kinderen en wordt uitgevoerd aan een groepstafel. Geef ieder kind een bingokaart. Wijs een dobbelstenengooier aan. Dit kind mag gooien met twee dobbelstenen en bepaalt of telt het aantal stippen. Vervolgens noemt het kind het getal dat correspondeert met het gegooide aantal stippen. Laat de andere kinderen ook naar het dobbelsteenpatroon kijken en laat hen het getal herhalen. Als zij dat getal op hun bingokaart hebben staan, strepen ze dat getal af. Wie het eerste de bingokaart vol heeft, roept Bingo! en heeft het spel gewonnen. Wijs een andere dobbelstenengooier aan en speel het spel opnieuw. Varieer met vingerbeelden of turfstreepjes. Richtvragen Wie heeft hetzelfde getal op zijn bingokaart staan? Welk getal hoort bij het aantal stippen op de dobbelstenen? Welk getal heb je gegooid met de dobbelstenen? Waar zie je op je bingokaart evenveel? Welk getal komt ervoor? Welk getal komt erna? (Reken)taal getal, aantal, evenveel, hetzelfde Extra Laat kinderen zelf getallen kiezen van 1 tot en met 12 om op de bingokaart te zetten. Als de kinderen de cijfersymbolen nog niet kennen, noteer dan geen getallen maar dobbelsteenpatronen op de bingokaart (zie voorbeeld). Kinderen kunnen dan op hun bingokaart op zoek gaan naar hetzelfde patroon als op de dobbelstenen te zien is. Noteer geen getallen maar dobbelsteenpatronen op de bingokaart en laat met twee cijferdobbelstenen gooien. Tips Gebruik kant-en-klare geplastificeerde bingokaarten en laat afstrepen met whiteboard markers of laat er fiches op leggen. Voorbeeld van bingokaart met dobbelsteenpatronen. 9 Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg Schatkist Cijfermuur Extra activiteiten

10 getallen flexibel omgaan met de telrij tot en met 20 Buurgetallen Doel Kinderen kunnen de telrij tot en met 20 opzeggen. Ze kunnen de cijferkaartjes tot en met 20 in de goede volgorde leggen. Ze kunnen doortellen en terugtellen vanaf een gegeven getal tot en met 20. Ze kunnen aangeven welk getal in de rij ontbreekt van 0 tot en met 20. Ze kunnen aangeven wat de buurgetallen van een gegeven getal zijn tot en met 20. Materiaal kaartjes met cijfersymbolen 1 t/m 20, plaatjeskaartjes bij de cijfermuur 1 t/m 12, kaartjes met vingerbeelden 1 t/m 10, kaartjes met dobbelsteenstructuren 1 t/m 12, kaartjes 1 t/m 20 met cijfer en turfbeeld Voorbereiding geen Duur 20 minuten Verloop Deze activiteit is geschikt voor de kleine kring. De kinderen zitten in een halve kring. Zeg ter introductie de telrij tot en met 20 op met de kinderen of zing een telliedje. Verdeel de cijferkaartjes van 2 tot en met 20. Elk kind kan meerdere kaartjes krijgen. Leg de cijferkaartjes van 0 en 1 naast elkaar neer op de grond goed zichtbaar voor de kinderen. Vraag de kinderen de getalrij verder op te bouwen: Welk getal komt na de 1? Wie heeft dat kaartje? Leg maar neer. Leg twee rijen neer, 0 tot en met 10 en 11 tot en met 20 (de 11 recht onder de 1, de 12 onder de 2 enzovoort). Bespreek de overeenkomst tussen de getallen. Laat kinderen vanaf verschillende getallen doortellen. Vraag de kinderen hun ogen te sluiten en draai een cijferkaartje om zodat het getal niet zichtbaar is. Vraag welk getal omgedraaid ligt. Herhaal dit met andere kaartjes. Laat de kinderen (in een groepje van vier) tot slot zelfstandig een spel spelen. Leg de kaartjes 1 tot en met 20 met cijfer en turfbeeld omgekeerd op een stapel in het midden van de tafel. Verdeel de cijferkaartjes 1 tot en met 20 onder de kinderen. Laat de kinderen de kaartjes vasthouden zonder dat de andere kinderen ze zien. Draai een kaartje met cijfer en turfbeeld van de stapel om en bekijk het getal. De kinderen kijken bij hun eigen kaartjes: wie heeft het buurgetal? Dat is het getal ervoor of erna. Degene die als eerste een buurgetal heeft aangelegd, mag beide kaartjes pakken. Daarna wordt het volgende kaartje omgedraaid. Het spel is afgelopen als bij alle kinderen de cijferkaartjes op zijn. Wie de meeste kaartjes verzameld heeft, is de winnaar. Extra De kinderen zeggen de telrij achterstevoren op en leggen deze neer van 20 naar 0. De kinderen tellen terug vanaf een gegeven getal. De oefening met de omgedraaide cijferkaartjes is moeilijker wanneer het cijferkaartje écht wordt weggehaald en de getalrij weer aaneengesloten wordt. Om het moeilijker te maken, haalt u, in plaats van één kaartje, twee of meer kaartjes weg. Tips Maak op het schoolplein of in de speelzaal een aantal hinkelbanen: bijvoorbeeld met cijfers tot en met 5, 10, 15 en 20. Laat de kinderen hardop tellen terwijl ze hinkelen, en laat ze ook terug hinkelen én te tellen! Kinderen die nog niet toe zijn aan de telrij tot 20 kunnen dezelfde activiteiten doen met de telrij tot 10 of 15. Richtvragen Hoe maken we een rij met getallen in de goede volgorde? Welk getal komt hierna? Wie heeft dat cijferkaartje? Wat valt je op bij deze twee getallen (1-11, 2-12 enzovoort) Hoe komt dat? Welk getal is weg? Hoe weet je dat? Wie heeft het getal dat hiervoor of hierna komt? (Reken)taal erna, ervoor, (goede) volgorde, cijferkaartje, buurgetal, achterstevoren, terugtellen, alle telwoorden (met speciale aandacht voor 11 en 12) 10 Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg Schatkist Cijfermuur Extra activiteiten

11 getallen hoeveelheden verkort tellen d.m.v. patronen en structuren Hoeveel zijn het er? Doel Kinderen kunnen verkort hoeveelheden tellen door gebruik te maken van dobbelsteenpatronen en van de vijfstructuur van de handen. Materiaal twee dobbelstenen, cijferkaartjes 0 t/m 20, kaartjes met vingerbeelden 1 t/m 10 Voorbereiding geen Duur 20 minuten Verloop Laat de kinderen in de kring of in kleine groepjes spelletjes doen. Verkort tellen van stippen op de dobbelsteen De kinderen gooien in de kring of in groepjes met twee dobbelstenen en benoemen het totale aantal stippen. Hoe weten ze hoeveel ze gegooid hebben? Vraag meerdere kinderen naar hun aanpak, bijvoorbeeld doortellen vanaf een van de dobbelstenen. Benadruk dat niet alle stippen op de dobbelsteen een voor een geteld hoeven te worden. Kijk of kinderen al patronen in één keer herkennen: 2-4 als er 4 is gegooid, of als er 6 is gegooid. degene die als eerste het bijpassende cijferkaartje van tafel pakt, mag het houden. Extra Licht de strategieën waar kinderen verkort tellen eruit. Laat de kinderen hardop tellen met sprongen van 2. Lukt dat tot 20? Misschien kan ook al iemand met sprongen van 5 of 10 tellen? Breid het vingerbeeldenspel uit naar getallen boven de 10. Laat een kind naast u komen zitten en vraag hem 10 vingers op te steken. Vraag de kinderen hoeveel vingers het zijn. Steek dan nog een aantal vingers op, naast de 10 van het kind naast u. Hoeveel zijn het er nu? Laat de kinderen in tweetallen voor elkaar vingerbeelden opzetten. Flits, hoeveel zijn het er? Speel dit spel in de kring. Laat aan de kinderen kort (in een flits) een vingerbeeld zien door vingers op te steken. Of flits een kaartje met een vingerbeeld. Wie weet snel hoeveel vingers het zijn? Bespreek de aanpak. Herhaal dit met verschillende vingerbeelden. Pak snel! Speel dit spel in kleine groepjes. Leg de cijferkaartjes van 1 tot en met 12 (gestructureerd of door elkaar) op tafel. Laat een van de kinderen met twee dobbelstenen gooien. Hoeveel is er gegooid? Degene die als eerste het bijpassende cijferkaartje van tafel pakt, mag het houden. Is het cijferkaartje al weg, dan mag opnieuw gegooid worden. Degene die aan het eind de meeste cijferkaartjes heeft, is de winnaar. Laat een variant spelen met de turfkaartjes of de vingerbeeldenkaartjes. Die liggen omgekeerd op een stapel en worden een voor een omgedraaid. Ook hier geldt: Tip Wanneer de cijferkaartjes op volgorde liggen, hebben de kinderen houvast aan de structuur van de telrij. Als ze door elkaar liggen, is het moeilijker voor de kinderen om het juiste cijfersymbool te herkennen dat past bij de hoeveelheid. Richtvragen Hoeveel zijn het er? Hoe weet je dat? Is het nodig alle stippen/vingers een voor een te tellen? Hoe kan het sneller? Hoeveel vingers zitten aan deze hand? Hoeveel vingers steekt op als hij/zij twee handen met alle vingers opsteekt? Blijft dat hetzelfde? Moeten we die dan nog tellen? (Reken)taal stippen, dobbelsteen, flitsen, cijferkaartje, opsteken 11 Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg Schatkist Cijfermuur Extra activiteiten

12 Bingokaarten Extra activiteiten

13 Vingerbeelden 1 t/m 10 Mark Janssen Mark Janssen Mark Janssen Mark Janssen

14 Vingerbeelden 1 t/m 10 Mark Janssen Mark Janssen Mark Janssen Mark Janssen

15 Vingerbeelden 1 t/m 10 Mark Janssen Mark Janssen Mark Janssen Mark Janssen

16 Dobbelsteenstructuren 1 t/m 12

17 Dobbelsteenstructuren 1 t/m 12

18 Dobbelsteenstructuren 1 t/m 12

19 Cijferkaartjes 13 t/m 20 I 3 I 5 I 4 I 6

20 Cijferkaartjes 13 t/m 20 I 7 I 9 I 8 20

21 Cijferkaartjes 1 t/m 20 met turfbeelden I 3 2 4

22 Cijferkaartjes 1 t/m 20 met turfbeelden

23 Cijferkaartjes 1 t/m 20 met turfbeelden 9 I I I 0 I 2

24 Cijferkaartjes 1 t/m 20 met turfbeelden I 3 I 5 I 4 I 6

25 Cijferkaartjes 1 t/m 20 met turfbeelden I 7 I 9 I 8 20