Grensarbeiders Checklist 2015

Transcriptie

1 Een uitgave van: ACV Grensarbeiders Mgr. Broekxplein Hasselt Tel.: +32 (0) Fax: +32 (0) ACV Dienst Grensarbeiders Grensarbeiders Checklist 2015 Voor de eerste keer grensarbeider (B Ë NL) Een checklist voor wie in België woont en voor het eerst in Nederland gaat werken. Woont u in België en gaat u voor het eerst in Nederland in loondienst werken? Dan moet u er rekening mee houden dat er voor u heel wat 1. Andere begrippen Ook al spreken we in principe dezelfde taal, toch kent Nederland in zijn belasting- en sociaal zekerheidsstelsel heel wat andere begrippen. Ook wordt er veel met afkortingen gewerkt. Als beginnende grensarbeider weet men best dat: wat wij in België personenbelasting noemen, inkomstenbelasting genoemd wordt bedrijfsvoorheffing aangeduid wordt met de term loonbelasting op het loon géén RSZ wordt ingehouden maar wel premie voor de zogenaamde volksverzekeringen en werknemersverzekeringen premie en loonbelasting onder één noemer wordt ingehouden als loonheffing 2. Burgerservicenummer aanvragen. Iedereen die niet in Nederland woont maar er wel werkt heeft een burgerservicenummer (BSN) nodig. Dit nummer is persoonsgebonden en wordt gebruikt om alle sociale en fiscale gegevens in Nederland te registreren. Een burgerservicenummer dient persoonlijk te worden aangevraagd bij een van de inschrijfvoorzieningen die gevestigd zijn bij de afdeling burgerzaken van een van de hiernaast afgebeelde 18 gemeenten. Een geldig identiteitsbewijs dient te worden voorgelegd (bvb identiteitskaart). U dient op voorhand een afspraak te maken. De nodige gegevens vindt u op de website van iedere gemeente (bvb etc): verandert. Wat u zeker moet weten leest u in deze checklist! met pensioen niet bedoeld wordt het wettelijk pensioen, maar wel een aanvullend pensioen het wettelijk pensioen wordt aangeduid met de afkorting AOW (Algemene Ouderdomswet) en vervat zit in de loonheffing het rijksregisternummer of nationaal nummer dat iedere inwoner van België heeft, in Nederland niet geldt, maar dat men daar over burgerservicenummer spreekt Nederland géén mutualiteiten of ziekenfondsen kent, maar wel zorgverzekeraars Deze zorgverzekeraars betalen géén uitkeringen. Dat gebeurt wel door het zogenaamde UWV (Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen) - 1 -

2 3. Waar ben ik sociaal verzekerd? Waar een grensarbeider sociaal verzekerd is wordt geregeld in de Europese Verordening 883/2004. In principe kan men maar aan de sociale zekerheid van één land onderworpen zijn en dat is dan bij werken in Nederland het werkland. Indien u voor uw Nederlandse werkgever ook gedeeltelijk in België werkt, dan verschuift de sociale zekerheid naar België indien die arbeid minstens 25% van de arbeidstijd bedraagt. Dit geldt ook als u de arbeid in België voor een andere werkgever verricht. U bent in principe verplicht uw Nederlandse werkgever in te lichten over het feit dat u nog een tweede dienstbetrekking wenst uit te oefenen. Bij samenloop met een activiteit als zelfstandige in België wordt u over die activiteit sociaal verzekerd als werknemer in Nederland. Vraag steeds advies als er sprake is van het uitoefenen van meerdere (dienst)betrekkingen in zowel Nederland als België, dit om onaangename financiële verrassingen te voorkomen! 4. Waar ben ik belastingplichtig? Waar u belastingplichtig bent, wordt geregeld in het dubbelbelastingverdrag tussen Nederland en België. Voor actieve grensarbeiders geldt dat zij belastingplichtig zijn in het werkland. Voor postactieve grensarbeiders geldt dat zij in principe belastingplichtig zijn in het woonland. Bent u in dienst van een werkgever met zetel in Nederland en werkt u uitsluitend op Nederlands grondgebied, dan bent u belastingplichtig in Nederland. Daarnaast dient u ook aangifte te blijven doen in België. U bent namelijk over het Nederlandse netto inkomen gemeentebelasting verschuldigd in België. Laat uw werkgever u ook werken in uw woonland dan moet u over die dagen belasting in België betalen. Dat geldt ook wanneer u arbeid verricht in andere landen en daar minder dan 183 dagen verblijft. Bij uitzending naar Nederland via een Belgisch uitzendkantoor betaalt u onmiddellijk belasting in Nederland. Als grensarbeider kunt u onder voorwaarden gebruik maken van de aftrekposten en tegemoetkomingen die het Nederlandse belastingstelsel voorziet. Op www. belastingdienst.nl vindt u de nodige informatie, maar ook ACV grensarbeiders maakt u graag wegwijs. U kunt in geen geval kiezen in welk land u uw belastingen moet betalen. 5. Verzekeren tegen ziektekosten. Wie in Nederland sociaal verzekerd is, zal zich ook volgens de Nederlandse wetgeving tegen ziektekosten moeten verzekeren. U kunt daarbij kiezen tussen de naturapolis en de restitutiepolis. De naturapolis Als grensarbeider kan u diverse keuzes maken, onder andere: 1. Of u maakt gebruik van zorg in Nederland, dient de rekening in bij de Nederlandse zorgverzekeraar en wordt vergoed naar Nederlandse maatstaven. De vergoeding zal dan meestal 100% zijn. Sommige prestaties zijn echter niet gedekt en daarvoor moet men zich dan aanvullend verzekeren (bvb tandarts). 2. Of u maakt uitsluitend gebruik van zorg in België, dient de rekening in bij het Belgisch ziekenfonds en wordt vergoed naar Belgische maatstaven (met remgeld ten uwen laste) 3. Of u maakt gebruik van zorg in België en dient de rekening in bij de Nederlandse zorgverzekeraar. U dient niets in bij uw Belgisch ziekenfonds. De kosten worden vergoed naar Nederlandse maatstaven, met uitzondering van de niet gedekte prestaties (bvb tandarts) In het geval van een naturapolis hoeft u in Nederland feitelijk alleen een basisverzekering af te sluiten (zonder aanvullende pakketten dus). U bent immers op basis van deze basisverzekering volledig in België in regel ten laste van Nederland. Bij een naturapolis kunt u kiezen voor een eigen risico van maximaal 875 per jaar ( 500 vrijwillig, 375 verplicht). Wie in Nederland woont en het hoogste eigen risico kiest zal de 1ste 875 aan kosten zelf voor zijn rekening moeten nemen. Raadpleging van een huisarts telt hiervoor echter niet mee. De grensarbeider die géén beroep doet op de zorg in Nederland en zijn kosten gewoon indient bij zijn Belgische mutualiteit krijgt dit eigen risico niet aangerekend. Hoe hoger het eigen risico waar men voor kiest, hoe lager de maandelijkse premie die men aan de Nederlandse zorgverzekeraar zal moeten betalen. Zonder eigen risico mag men rekenen op een goede 90 à 95 per maand. Men kan het eigen risico verhogen in stappen van 100, 200, 300, 400 of 500 en daardoor een korting van zo n 25 à 30 per maand realiseren. Het kan zijn dat de werkgever een collectieve verzekering aanbiedt waardoor ook premiekorting bekomen wordt. Om het mogelijk te maken in België gebruik te maken van de gezondheidszorg en volgens het Belgisch stelsel terugbetaling te kunnen ontvangen (huisarts, apotheek etc) dient u aangesloten te blijven bij uw mutualiteit. Aan uw mutualiteit betaalt u uw lidgeld. Dit is geen bijdrage voor de ziekteverzekering op zich, die wordt betaald in Nederland. Ipv de mutualiteit kan men ervoor kiezen een aansluiting te nemen bij de Hulpkas voor Ziekte-en invaliditeitsverzekering. De restitutiepolis: Bij een restitutiepolis heeft een grensarbeider voor het halen van zijn zorg dezelfde mogelijkheden als bij een naturapolis. De vergoedingen die een dergelijke polis voorziet zijn echter vaak hoger. De polis is ook duurder

3 De meeste grensarbeiders kiezen voor een naturapolis met het hoogste eigen risico van 875 en maken enkel gebruik van de zorg in België en combineren dit met een Belgische hospitalisatieverzekering (aan te raden). Let op: indien toch beroep gedaan wordt op de gezondheidszorg in Nederland (bvb bij een (arbeids)ongeval), zijn de eerste 875 voor eigen rekening! U moet zich zelf aanmelden bij een Nederlandse zorgverzekeraar naar keuze en dit binnen de 4 maanden na aanvang arbeid in Nederland. Aansluiting bij een zorgverzekeraar in Nederland is verplicht. Ook op het loon is sprake van een inkomensafhankelijke bijdrage die ten laste komt van de werkgever, maar dat alleen volstaat niet om in regel te zijn. Enkele Nederlandse zorgverzekeraars waar veel grensarbeiders bij aangesloten zijn: CZ-Zorgverzekeraar, Tel VGZ-zorgverzekeraar, Tel Zilverenkruis Achmea, Tel Premies vergelijken? ; Waar dien ik mijn partner en kinderen tegen ziektekosten te verzekeren? Indien uw partner en eventuele kinderen meeverzekerd tegen ziektekosten dienen te worden in Nederland (en zij dus niet op basis van eigen prestaties in België verzekerd zijn), dan dienen deze gezinsleden via het Zorginstituut Nederland te worden aangesloten. Daarnaast dienen de gezinsleden lid te blijven van een Belgisch ziekenfonds of hulpkas. De meeverzekerde gezinsleden krijgen dan een zogenaamd woonlandpakket. Dit pakket houdt in dat meeverzekerde gezinsleden in België ziekenfondsverzekerd zijn ten laste van Nederland. De gezinsleden kunnen net zoals u zelf naar eigen keuze gebruik maken van de zorg in Nederland of in België. Wat dient u te doen indien partner en eventuele kinderen aangemeld dienen te worden voor de zorgverzekeringswet in Nederland? 1. Het Nederlands ziekenfonds waarbij de grensarbeider is aangesloten levert een E106/S1 af aan het Belgisch ziekenfonds; 2. Het Belgisch ziekenfonds ontvangt de E106/S1 en geeft vervolgens aan het Zorginstituut Nederland het aantal aan te melden gezinsleden door. Kosten voor elk gezinslid: 65,47 per gezinslid (18 jaar of ouder) per maand. Ter compensatie van de kosten die de Nederlandse zorgverzekering met zich meebrengt kan een zorgtoeslag worden aangevraagd. Er moet wel aan bepaalde inkomenseisen worden voldaan. Zo mag iemand die alleen woont niet meer verdienen dan en iemand die samenwoont niet meer dan en mag het vermogen niet hoger zijn dan Deze toeslag moet voor 2014 voor 1 september 2015 aangevraagd zijn zoniet is het recht verjaard. Het recht op toeslag voor 2015 zal verjaren op 1 september Het arbeidscontract. Een Nederlands arbeidscontract ziet er heel anders uit dan een Belgisch arbeidscontract. Het toepasselijke recht is het Nederlands arbeidsrecht. Dit geldt zowel voor de individuele arbeidsovereenkomst als voor de collectieve arbeidsovereenkomst die in de sector of het bedrijf van toepassing is. Vraag bij indiensttreding steeds na of een CAO geldt, en welke dat is. Er wordt géén onderscheid gemaakt tussen arbeiders en bedienden. Er zijn diverse soorten van contracten (bepaalde tijd, onbepaalde tijd, uitzendarbeid, oproeparbeid etc). Ieder contract kent zijn eigen specifieke bepalingen. Een specifieke arbeidsovereenkomst voor studentenarbeid is er niet in Nederland. Ook een student krijgt een gewone arbeidsovereenkomst. 7. Kinderbijslag Wanneer een van de partners als grensarbeider gaat werken, is het van belang te weten waar men recht heeft op kinderbijslag. Onderstaand schema geeft een overzicht van veel voorkomende situaties: Grensarbeider Partner kinderbijslag uit: Werkt in Nederland Loontrekkende in België België Werkt in Nederland Zelfstandige in België België + eventuele aanvulling vanuit Nederland Werkt in Nederland Werkloosheiduitkering België Werkt in Nederland Werkt ook in Nederland Nederland (geen aanvulling vanuit België) Werkt in Nederland Invalide België Nederland + aanvulling vanuit België Werkt in Nederland Werkt niet Nederland (geen aanvulling vanuit België) Werkt in Nederland Werkt af en toe in België Nederland, tenzij de tewerkstelling maandoverschrijdend is (de laatste dag van de maand en aansluitend de eerste dag van de maand erop volgend. Het recht ontstaat enkel voor de maand in kwestie. Werkt in Nederland Geen Nederlandse kinderbijslag Werkt in Nederland Ex-partner werkt in België Belgische kinderbijslag - 3 -

4 De Nederlandse kinderbijslag is lager dan de Belgische en wordt toegekend tot 18 jaar. Via het federaal agentschap voor de kinderbijslag voor werknemers kan daarna een Belgisch recht geopend worden. 8. Kindgebonden budget, kinderopvangtoeslag en studiefinanciering Wie Nederlandse of Belgische kinderbijslag ontvangt én qua inkomen aan een bepaalde eis voldoet kan voor een kind dat nog geen 18 is het zogenaamde kindgebonden budget ontvangen. Hoe lager het inkomen, des te hoger het bedrag per kind. Het te ontvangen bedrag stijgt met het aantal kinderen in het gezin. Bij een bruto gezinsinkomen lager dan per jaar kan een gezin het maximale bedrag ontvangen. Voor 1 kind bedraagt dit bijvoorbeeld 1.032, voor 2 kinderen en voor 3 kinderen Een proefberekening kan men maken op Opgelet: indien Belgische kinderbijslag ontvangen wordt, moet deze van het kindgebonden budget afgetrokken worden, nadat eerst fictief de Nederlandse kinderbijslag is bijgeteld. Een hele berekening waarbij u zich best laat bijstaan. Aanvragen voor het jaar 2014 moeten binnen zijn voor 1 september Als u kinderen heeft die naar het basisonderwijs gaan waarvoor u opvangkosten bij een onthaalmoeder of voor-of naschoolse opvang, dan kan u daar mogelijk in Nederland kinderopvangtoeslag voor bekomen. De aanvraag hiertoe moet worden ingediend binnen de 3 maanden volgend op de maand waarin het kind voor het eerst naar de opvang gaat. Net zoals bij het kindgebonden budget wordt eventuele Belgische kinderbijslag afgetrokken. Voor een kind ouder dan 18 jaar dat hoger onderwijs volgt kan er recht bestaan op studiefinanciering. Als er ook recht bestaat op Vlaamse studietoelage dient men voor één van de 2 te kiezen, beiden samen kan niet. Neem voor meer informatie contact met ons op. 9. Ontslag Een arbeidsovereenkomst van onbepaalde tijd kan enkel door de werkgever worden opgezegd indien hij hiervoor de toelating heeft bekomen van het UWV. De in acht te nemen opzeg bedraagt één maand bij een dienstverband van minder dan 5 jaar. Voor elke 5 jaar dienstverband komt er één maand bij. De maximum opzegtermijn is echter nooit langer dan 4 maanden. Afwijkingen in CAO of arbeidsovereenkomst zijn mogelijk. De door uzelf te respecteren opzeg is één maand. De opzeg aangetekend betekenen hoeft niet. Gedurende de proeftijd (nooit langer dan 2 maanden), kan men zonder opgaaf van reden en zonder opzeg ontslag krijgen of ontslag nemen. Bij een arbeidsovereenkomst van bepaalde tijd kan enkel tussentijds worden opgezegd indien deze mogelijkheid in het contract vermeld staat. Toestemming van het UWV blijft noodzakelijk en de opzeg moet gerespecteerd worden. In Nederland is het mogelijk om ook met wederzijds goedvinden ontslag te nemen zonder dat het recht op werkloosheidsuitkering in het gedrang komt. Het initiatief moet dan wel uitgaan van de werkgever en dat moet ook zo blijken uit de beëindigingsovereenkomt. Ook de opzeg moet gerespecteerd worden. De RVA aanvaardt dergelijke ontslagovereenkomst maar kan altijd een bijkomend onderzoek instellen naar de exacte omstandigheden die tot het ontslag geleid hebben. 10. Werkloosheid Als uw arbeidsovereenkomst ten einde is zult u recht hebben op werkloosheidsuitkering in uw woonland België. Bij tijdelijke werkloosheid is Nederland bevoegd. Nederland kent overigens géén systeem van economische werkloosheid zoals België dat kent. Werkloosheid in Nederland wordt aangeduid met de term WW. Bij twijfel over welk land de uitkering moet toekennen vraagt u best tijdig advies. Om uitkering in België te kunnen bekomen dient een formulier E301/U1 te worden voorgelegd. Dit formulier kan worden bekomen bij het UWV in Hengelo tel Hierop komen de in Nederland gewerkte tijdvakken en de reden van ontslag te staan. Een C 4 (Belgisch ontslagbewijs) is in Nederland niet van toepassing. 11. Pensioen Als u in Nederland werkt dan bouwt u wettelijk pensioen op, het zogenaamde AOW-pensioen (Algemene Ouderdomswet). Per verzekerd jaar is er een opbouw van 2%. Als u bijvoorbeeld 10 jaar in Nederland heeft gewerkt zal u 20% van de maximale AOW ontvangen. De AOW leeftijd wordt stapsgewijs verhoogd van 65 naar 67 jaar. Bent u na geboren dan is de AOW leeftijd voor u minstens 67 jaar. Als u voor het eerst in Nederland begint te werken kunt u ook AOW inkopen en dat vanaf 16 of 17 jaar. Dit kan interessant zijn voor de schoolverlater die na zijn studies onmiddellijk in Nederland aan het werk gaat. Men moet zich aanmelden bij de Sociale Verzekeringsbank binnen de 10 jaar na aanvang verzekeringsplicht in Nederland. De echtgenote huisvrouw komt in aanmerking voor vrijwillige meeverzekering voor de AOW. Zij moet hiervoor echter binnen het jaar na aanvang van de arbeid in Nederland worden aangemeld bij de Sociale Verzekeringsbank. Naast het wettelijk pensioen wordt meestal ook aanvullend pensioen opgebouwd. Het stelsel van de aanvullende pensioenen is in Nederland zeer goed uitgebouwd. Opbouw - 4 -

5 verloopt via een werkgevers- en een werknemerspremie en kan verschillen naargelang de bedrijfstak waaronder men valt. Er bestaat in Nederland geen wettelijke regeling om eerder te stoppen met werken zoals men die in België onder de vorm van bijvoorbeeld SWT kent (SWT = stelsel van werkeloosheid met bedrijfstoeslag). Het is een Belgische regeling waarop een ontslagen grensarbeider geen beroep kan doen. Wel bestaat de mogelijkheid om het aanvullend pensioen eerder dan 65 jaar te laten ingaan. Eerder stoppen doet dit pensioen echter aanzienlijk dalen. 12. Overige zaken om rekening mee te houden In Nederland is het niet gebruikelijk dat er een dertiende maand wordt uitbetaald. Dit moet expliciet zijn afgesproken in het arbeidscontract of in de CAO. Nederland kent een andere regeling op het gebied van vakantierechten. In Nederland begint u namelijk meteen met het opbouwen van vakantierechten en kunt u er ook meteen aanspraak op maken. Dit in tegenstelling met het Belgisch systeem waar de arbeidsprestaties van verleden jaar bepalend zijn voor de vakantierechten van dit jaar. Gezien Belgische vakantierechten niet overdraagbaar zijn naar Nederland en andersom ook niet, ontstaat er een bij terugkomst naar België een gat van een jaar. Er bestaat wel recht op zogenaamde aanvullende vakantie op basis van de Europese richtlijn inzake arbeidstijden. Zie ook Voorbeeld: u werkt heel 2014 in Nederland en op gaat u terug werken in België. U kunt dan in 2015 geen aanspraak maken op vakantierechten in België, omdat u weer van voren af aan moet opbouwen in België. Mogelijk is er sprake van collectieve bedrijfssluiting. In dat geval krijgt u voor die periode in België een tijdelijke werkloosheidsuitkering. Nederland kent geen systeem van bijzondere jeugdvakantie. Nederland kent volgende officiële feestdagen: Nieuwjaarsdag, Paaszondag en Paasmaandag, Koningsdag (27 april), Hemelvaart, 1ste en 2de Pinksterdag, 1ste en 2de Kerstdag. Als u in de loop van het kalenderjaar in Nederland begint te werken, komt u het jaar erna in principe in aanmerking voor een teruggaaf van premie volksverzekeringen. Wend u tot ACV Grensarbeiders voor meer informatie. 13. Zitdagen ACV Grensarbeiders Hieronder vindt u het overzicht van de gespecialiseerde zitdagen waar u als ACV lid met uw vragen en problemen als grensarbeider terechtkunt. Opgelet: deze zitdagen vinden niet plaats tijdens de schoolvakanties. U kunt dan wel terecht op het ACV dienstencentrum in uw streek. Telefonische bereikbaarheid ACV Grensarbeiders: iedere werkdag van 9u tot 12u. Nog geen lid? Lid worden kan via elk ACV Dienstencentrum of via Dag Plaats Uur maandag woensdag donderdag vrijdag ACV dienstencentrum Bilzen, Stationlaan 44 Maaseik, Maastrichtersteenweg 17 Neerpelt, Norbertinessenlaan 1 ACV Kempen Turnhout, Korte Begijnenstraat 20 ACV Dienstencentrum Genk, Dieplaan 19 ACV Dienstencentrum Hasselt, Mgr Broekxplein 1 (gelijkvloers) ACV Dienstencentrum Maasmechelen, Heirstraat 249 9u30-11u30 en van 15u30-18u30 9u30-11u30 en van 15u30-18u30 9u30-11u30 en van 15u30-18u30 10u30-11u45 en van 13u00-18u30 8u45-11u30 8u45-11u30 8u45-11u Nuttige links

6 15. Premies en belastingen in In onderstaande tabel vindt u het overzicht van de voor grensarbeiders meest relevante sociale zekerheidsbijdragen ( premies ) en belastingtarieven per Premie volksverzekeringen AOW 17,9 % 17,9 % ANW 0,60 % 0,60 % WLZ 9,65 % 12,65 % (AWBZ) Totaal 28,15 % 31,15 % Over maximaal Nederlandse belastingen 2015 % 2014 % Schijf ,35 % ,1 % Schijf ,85 % ,85 % Schijf % % Schijf en meer 52 % en meer 52 % Belastingen én premie vv 2015 in 2014 in Schijf 1 36,50 % ,25 % Schijf 2 42 % % Aanslaggrens Teruggaafgrens Eigenwoningforfait van 0 tot nihil nihil van tot ,30 % 0,25 % van tot ,45 % 0,40 % van tot ,60 % 0,55 % en hoger 0,75 % tot ,70 % tot Heffingskortingen Algemene heffingskorting maximaal maximaal (inkomen < ) (inkomen < ) minimaal minimaal Arbeidskorting maximaal arbeidsinkomen arbeidsinkomen < > < > Werkbonus voor werkenden vanaf 61 jaar maximaal maximaal Inkomensafhankelijke combinatiekorting maximaal maximaal Heffingskorting minstverdienende partner* maximaal maximaal Zorgverzekeringwet Inkomensafhankelijke bijdrage werkgever 6,95 % over maximaal ,5 % over maximaal Nominale premie per zorgverzekeraar verschillend per zorgverzekeraar verschillend indicatie: per jaar indicatie: per jaar Nominale bijdrage meeverzekerde gezinsleden 65,47 per maand 61,61 per maand (via Zorginstituut Nederland) (via Zorginstituut Nederland) Eigen risico (vrijwillig) van 0 tot 500 van 0 tot 500 Eigen risico (verplicht) *wordt vanaf 2009 afgebouwd over een termijn van 15 jaar met 6.67% per jaar waardoor er in 2015 maximaal kan worden uitbetaald. Maximale korting van blijft mogelijk indien de partner geboren is vóór Ondanks het feit dat deze checklist met de nodige zorgvuldigheid is samengesteld, kunnen er geen rechten aan worden ontleend. Nadruk of verspreiding zonder toelating van ACV Grensarbeiders is verboden. Reacties of vragen zijn steeds welkom. Mail naar grensarbeiders@acv-csc.be - 6 -