03jaarverslag van lanschot nv

Transcriptie

1 03jaarverslag van lanschot nv

2 Van Lanschot nv Hooge Steenweg jn s-hertogenbosch Postbus hc s-hertogenbosch Telefoon (073) Telefax (073) Telex Internet Ingeschreven in het Handelsregister te s-hertogenbosch onder nummer

3 Raad van Commissarissen en Raad van Bestuur 4 Profiel Van Lanschot 5 Strategie, Business Principles en Financiële Doelstellingen 6 Kerngegevens 8 Aandeelhoudersinformatie 10 Bericht van de Raad van Commissarissen 14 Jaarverslag van de Raad van Bestuur 19 Jaarrekening 44 Geconsolideerde balans 46 Geconsolideerde winst- en verliesrekening 47 Geconsolideerd kasstroomoverzicht 48 Toelichting 77 Vennootschappelijke balans 78 Vennootschappelijke winst- en verliesrekening 79 Toelichting op de vennootschappelijke balans Overige gegevens 84 Accountantsverklaring 85 Winstbestemming 86 Stichting Administratiekantoor van Gewone Aandelen A Van Lanschot 88 Stichting Preferente aandelen C Van Lanschot 90 Personalia 93 Belangrijke dochterondernemingen 95 Kantoren in Nederland 97 Kantoren in België

4 Raad van Commissarissen Mr. drs. H. Langman Voorzitter Drs. A.A. Anbeek van der Meijden Vice-voorzitter Mr. W.E. de Vin Prof. dr. B. de Vries H.J. Bierma Drs. M.W. Dekker Prof. dr. Th.J. Peeters Mr. C.W. de Monchy Raad van Bestuur Mr. H.J. Baeten Voorzitter Drs. F.G.H. Deckers (per ) Mr. C.N. van der Spek Mr. P.R. Zwart Secretarissen Raad van Bestuur Mw. mr. M.E.G. van Erp Directeur-secretaris Mr. F.R.J. Baron van Hövell tot Westerflier Secretaris

5 Van Lanschot nv is de houdstermaatschappij van F. van Lanschot Bankiers nv, de oudste onafhankelijke bank van Nederland met een geschiedenis die teruggaat tot De bank richt zich op een drietal doelgroepen: de vermogende particulier, het middelgrote (familie-) bedrijf en de institutionele belegger. Van Lanschot staat voor kwalitatief hoogwaardige dienstverlening, waarin integrale advisering, persoonlijke service en maatwerk centraal staan. Van Lanschot beschikt in Nederland thans over 32 kantoren, van waaruit het volledige pakket bank- en verzekeringsdiensten voor de particulier en het (familie-)bedrijf wordt aangeboden. In haar andere thuismarkt, België, heeft de bank 8 vestigingen. Voorts heeft Van Lanschot vestigingen in Zwitserland (2), Luxemburg en op Curaçao en Jersey, alsmede een representative ohce in Hongkong. De bank is buiten Nederland en België nagenoeg uitsluitend actief ten dienste van de vermogende particulier. Aan institutionele beleggers en grote corporates verleent de bank vooral specialistische diensten op het gebied van vermogensbeheer, corporate en investment banking en treasury. Certificaten Van Lanschot nv, vertegenwoordigend 33,5% van het gewone aandelenkapitaal, worden verhandeld aan de Euronext Amsterdam Stock Market. De overige aandelen worden gehouden door La Dou du Midi bv en enige vooraanstaande Nederlandse financiële instellingen. Geen van de aandeelhouders bezit een overwegend belang; mede daardoor zijn de onafhankelijkheid en de eigen identiteit van Van Lanschot gewaarborgd.

6 De strategie van Van Lanschot berust op de volgende pijlers: Van Lanschot richt zich op drie doelgroepen: de particulier, die zich door vermogen en/of inkomen onderscheidt, het middelgrote (familie)bedrijf en de institutionele belegger; in de dienstverlening van Van Lanschot staan integraal advies, persoonlijke service, flexibiliteit en maatwerk centraal; Van Lanschot ziet Nederland en België als haar thuismarkt, met dien verstande dat in België anders dan in Nederland thans nog de nadruk ligt op private banking. In International Private Banking, waarop de vestigingen in Zwitserland en Luxemburg en op Jersey en Curaçao zich richten, volgt Van Lanschot haar doelgroeprelaties. Vanuit die vestigingen worden zij het op incidentele basis ook elders in West-Europa activiteiten ontplooid; Aan particulieren en (familie)bedrijven wordt een breed pakket van bank- en assurantiediensten aangeboden via een netwerk van kantoren in plaatsen met een regionale functie; aan institutionele beleggers bieden wij vanuit de hoofdvestiging te s-hertogenbosch gespecialiseerde diensten aan. Ten aanzien van de bedrijfsvoering houdt Van Lanschot de volgende business principles aan: Van Lanschot wil waarde creëren voor cliënten, medewerkers en aandeelhouders op een consistente en evenwichtige wijze; Van Lanschot streeft naar handhaving van onafhankelijkheid; de daaruit voortvloeiende eigen cultuur en identiteit onderscheiden Van Lanschot en stellen haar in staat een eigen positie in de markt in te nemen; Van Lanschot stelt hoge eisen aan integriteit en degelijkheid, met name ten aanzien van haar medewerkers. Het belang van de cliënt dient steeds voorop te staan. Van Lanschot hecht aan een zeer stevige financiële basis, een laag risicoprofiel en een brede commerciële basis; die beschouwt zij sinds 1737 als waarborgen voor continuïteit; Van Lanschot wil een compacte, flexibele en moderne organisatie zijn met korte beslissingslijnen om voortvarend te kunnen inspelen op veranderende omstandigheden en de mogelijkheden die de markt biedt; Van Lanschot wil via een modern human resources-beleid haar medewerkers betrekken bij de bank en hen de mogelijkheid bieden zich te ontplooien en te ontwikkelen. Op basis daarvan zal het mogelijk zijn een hoogwaardige dienstverlening aan haar cliënten zeker te stellen; Van Lanschot stelt groot belang in moderne en goed beveiligde informatievoorziening en communicatie met haar cliënten via Internet.

7 Jaarlijkse winstgroei ten opzichte van de doelstelling (10%) Rentabiliteit eigen vermogen ten opzichte van de doelstelling (15%) 20,0 17,5 15,0 12,5 10,0 7,5 5,0 2,5 0, De belangrijkste financiële doelstellingen op middellange termijn zijn: een jaarlijkse groei van de nettowinst uit gewone bedrijfsuitoefening en van de winst per aandeel van gemiddeld 10%, en een rendement op het eigen vermogen van gemiddeld 15%.

8 Bedragen in duizenden euro s (geconsolideerde cijfers) Resultaten Baten Bedrijfslasten Waardeveranderingen van vorderingen Toevoeging Fonds voor algemene bankrisico s Bedrijfsresultaat voor belastingen Bedrijfsresultaat na belastingen Buitengewone baten Nettowinst (groepswinst) Balans Groepsvermogen (eigen vermogen) Aansprakelijk groepsvermogen Toevertrouwde middelen Kredieten Balanstotaal Kengetallen Aantal gewone aandelen ultimo boekjaar Gemiddeld aantal gewone aandelen Winst per gewoon aandeel op basis van gemiddeld aantal gewone aandelen in euro s 3 3,66 3,33 2 3,00 2,71 Dividend per aandeel 1,83 1,63 1,50 1,35 Efficiency ratio (%) 57,4 60,2 61,6 63,7 Rendement gemiddeld eigen vermogen (%) 3 16,1 15,7 15,6 17,0 bis-ratio totaal vermogen (%) 12,6 12,7 12,7 11,9 bis-ratio kernkapitaal (%) 8,7 8,4 8,6 8,7

9 Resultaten ,12 1,73 1,45 1,17 0,84 0,58 0,94 0,84 0,72 0,58 0,43 0,23 64,0 65,8 64,8 62,9 63,5 66,6 16,4 14,9 15,2 15,1 13,2 12,0 12,4 12,5 12,3 12,0 14,4 13,2 8,5 8,3 8,2 6,8 8,2 1 Inclusief efect vrijval it-voorziening ad De aantallen gewone aandelen en de winst per aandeel 2002 zijn herberekend. 3 Exclusief buitengewone baten. De aandelengegevens over 1994 tot en met 1997 zijn in verband met splitsing van de aandelen aangepast. Met ingang van 2003 zijn groepsvermogen en aanprakelijk groepsvermogen gebaseerd op de balans vóór resultaatbestemming. Vergelijkende gegevens en berekening rendement op eigen vermogen zijn hierop aangepast.

10 Het Aandelenkapitaal van Van Lanschot nv Het maatschappelijk kapitaal van Van Lanschot nv bestaat uit 135 miljoen aandelen met een nominale waarde van 1,. Het maatschappelijk kapitaal is onderverdeeld in Preferente Aandelen A, B en C, en Gewone Aandelen A en B. Ultimo 2003 stonden Preferente Aandelen A uit. Dit aantal is niet gewijzigd. Per Preferent Aandeel A wordt jaarlijks een dividend van 7,5% over het daarop gestorte bedrag van 9,08 uitgekeerd. Per 1 januari 2005, en telkens tien jaar daarna, wordt het dividendpercentage aangepast op basis van het alsdan geldende efectieve rendement op staatsleningen met een resterende looptijd van negen tot tien jaar. Per 31 december 2002 beliep het aantal gewone aandelen Van Lanschot nv In het verslagjaar is het aantal gewone aandelen ongewijzigd gebleven. Het gewone aandelenkapitaal is onderverdeeld in Gewone Aandelen A en Gewone Aandelen B. De Gewone Aandelen A worden gehouden door de Stichting Administratiekantoor van Gewone Aandelen A Van Lanschot, die daartegenover certificaten heeft uitgegeven; deze certificaten zijn genoteerd op de Ohciële Markt van de Euronext Amsterdam Stock Market. De Gewone Aandelen B zijn in bezit van La Dou du Midi bv en enige financiële instellingen. Ingevolge de statuten is voor overdracht van de Gewone Aandelen B de voorafgaande toestemming van de Raad van Commissarissen en Raad van Bestuur vereist. Het Van Lanschot Aandelenoptieplan Sinds 1989 kent Van Lanschot een aandelenoptieplan voor alle medewerkers die een vast dienstverband hebben voor ten minste 50% van de volle arbeidstijd. In 1999 werden, in het kader van de verkrijging van beursnotering, het reglement van het aandelenoptieplan en het systeem van toekenning vernieuwd. Sindsdien stelt de Raad van Commissarissen jaarlijks het aantal optierechten, dat in het komende jaar maximaal kan worden toegekend, vast. Daarbij gaat het reglement ervan uit dat het vast te stellen aantal nooit meer zal belopen dan 1% van het aantal uitstaande gewone aandelen. Tot en met 2002 beliep de looptijd van een optie steeds 5 jaar. Begin 2003 is het reglement op dit punt gewijzigd: voortaan wordt de looptijd van opties jaarlijks door de Raad van Commissarissen vastgesteld. Voor de jaren 2003 en 2004 is de looptijd bepaald op 7 jaar. Sinds 1999 zijn er jaarlijks volgens een vast stramien opties toegekend. Na de publicatie van de jaarcijfers vindt er een algemene toekenningsronde plaats; tegelijk met die algemene toekenningsronde, alsmede in augustus na de publicatie van de halfjaarcijfers worden ook opties op individuele basis toegekend. In het kader van de algemene ronde wordt het aantal opties waarvoor een medewerker in aanmerking komt, vastgesteld aan de hand van functieniveau, salaris en beoordeling. De toekenningsronde op individuele basis wordt

11 Uitstaande opties op gewone aandelen Uitoefen- Aantallen Gemiddelde per 31 december 2003 periode t/m opties uitoefenprijs , , , , , ,80 Totaal ,64 Ontwikkeling nettowinst * per gewoon aandeel In euro s 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 * Exclusief buitengewone baten In euro s Kerncijfers gewone aandelen Winst per gewoon aandeel ( ) ultimo (gemiddeld) 3,66 3,33 3,00 2,71 Pay-out ratio in % Dividend in euro s 1,83 1,63 1,50 1,35 Dividendrendement in % (ultimo) 4,41 4,06 3,75 2,74 Intrinsieke waarde per aandeel ( ) (ultimo)* 22,45 20,46 19,53 17,55 Ultimo-koers ( ) 41,45 40,17 40,00 49,20 * Intrinsieke waarde inclusief dividend lopend boekjaar

12 Beurskoers certificaten Van Lanschot nv in 2003 In euro s 41,0 40,0 39,0 38,0 37,0 36,0 35,0 34,0 33,0 32,0 31,0 30,0 jan feb mrt apr mei jun jul aug sept okt nov dec gebruikt om medewerkers die zich door bijzondere prestaties hebben onderscheiden, extra te belonen, of om medewerkers aan de bank te binden. De Selectie- en Remuneratiecommissie van de Raad van Commissarissen stelt jaarlijks het aantal opties waarvoor de leden van de Raad van Bestuur in aanmerking komen, vast. De voorwaarden voor de toekenning van opties aan de Raad van Bestuur zijn gelijk aan die van de medewerkers. De Raad van Commissarissen zal in de loop van 2004 bezien of het wenselijk wordt geacht in het kader van de nieuwe Corporate Governance Code veranderingen in het plan aan te brengen. Per 31 december 2003 bedroeg het aantal uitstaande optierechten Tegenover de verplichtingen uit hoofde van deze optierechten houdt Van Lanschot steeds voldoende certificaten van Gewone Aandelen A aan om te bewerkstelligen dat de uitoefening van opties niet leidt tot verwatering. Daardoor heeft sinds 1999 de uitoefening van opties nimmer tot een verhoging van het gewone aandelenkapitaal geleid. In zijn vergadering van 5 februari 2004 heeft de Raad van Commissarissen besloten dat gedurende het jaar dat loopt van maart 2004 tot maart 2005, maximaal optierechten aan medewerkers kunnen worden uitgegeven. Per 22 maart 2004 enkele dagen na publicatie van de jaarcijfers (de publicatie is op 19 maart) zullen optierechten worden toegekend. Van Lanschot is voornemens ervoor te zorgen dat ook de nieuwe opties niet zullen leiden tot verwatering van de belangen van bestaande aandeelhouders.

13 De per 31 december 2003 uit hoofde van personeelsopties uitstaande rechten worden weergegeven in het overzicht op pagina 11. Aandeelhouders Per 31 december 2003 staan de navolgende aandeelhouders voor de hieronder vermelde aantallen ingeschreven in het aandeelhoudersregister van Van Lanschot nv. Gewone Gewone Preferente Totaal aandelen aandelen aandelen Friesland Bank nv * ,49% ,96% nib Capital nv ,20% ,30% Delta Lloyd nv ,55% ,94% La Dou du Midi bv ,72% 10,85% Ducatus nv (indirect) ,92% Stichting Pensioenfonds Van Lanschot ,53% 0,45% Stichting Administratiekantoor van Gewone Aandelen A Van Lanschot ,51% 28,58% ** Totaal ,00% ,00% Ontwikkeling van de beurskoers De introductie van de certificaten aan de Efectenbeurs te Amsterdam op 29 juni 1999 vond plaats tegen een koers van 36,50. De koersontwikkeling van het certificaat van aandeel in 2003 wordt in de grafiek op pagina 12 weergegeven. De hoogste slotkoers is 41,45 geweest, de laagste 30,01. Op de laatste beursdag van 2003 kwam de slotkoers uit op 41,45. De omzet in certificaten Van Lanschot beliep in stuks. Kalender 2004 Aandeelhoudersvergadering Ex-dividend-notering Betaalbaarstelling dividend 2003 Bekendmaking halfjaarcijfers mei 14 mei 26 mei 20 augustus Kalender 2005 Publicatie cijfers 2004 Aandeelhoudersvergadering 18 maart 11 mei * Friesland Bank nv heeft in het kader van de Wet melding zeggenschap een belang van 25,02% in Van Lanschot nv gemeld. ** Hierin is begrepen een belang van 5% gehouden door sns Reaal Groep nv en een belang van ruim 5% dat Friesland Bank nv houdt in de vorm van certificaten naast bovenvermeld belang in aandelen op naam.

14 Het jaar 2003 is gekenmerkt door aanhoudend moeilijke marktomstandigheden. Het is een teken van kracht dat de bank ook in dat klimaat een stijging van de nettowinst en van de winst per aandeel heeft kunnen realiseren. De Raad acht het in het verslagjaar behaalde resultaat in het licht van de omstandigheden zeer bevredigend. Jaarrekening en dividendvoorstel Met genoegen bieden wij de aandeelhouders hierbij het jaarverslag 2003 van Van Lanschot nv aan. Naast het verslag van de Raad van Bestuur bevat dit jaarverslag de jaarrekening van Van Lanschot nv. De jaarrekening is, na controle door Ernst & Young Accountants, door onze Raad ongewijzigd vastgesteld. Wij stellen de Algemene Vergadering van Aandeelhouders voor de jaarrekening 2003 zoals voorgelegd goed te keuren en de leden van de Raad van Bestuur en de leden van de Raad van Commissarissen kwijting te verlenen voor het blijkens de jaarrekening en het verslag door de Raad van Bestuur gevoerde beleid respectievelijk voor het door onze Raad uitgeoefende toezicht. Bij goedkeuring van de jaarrekening en de in het jaarverslag opgenomen voorgestelde winstbestemming wordt 56,4 miljoen aan dividend uitgekeerd en 50,2 miljoen aan de reserves toegevoegd. Houders van gewone aandelen zullen een dividend van 1,83 per aandeel van 1, ontvangen. De overige aandeelhouders ontvangen het statutaire dividend als vermeld op pagina 85 van dit jaarverslag. Samenstelling van de Raad van Commissarissen In april 2003 maakte mr. J. de Vroe kenbaar, in samenhang met de opzegging van de kernaandeelhoudersovereenkomst door nib Capital nv, terug te treden als commissaris. De heer De Vroe heeft gedurende bijna twee jaar deel uitgemaakt van de Raad. In die periode heeft hij actief deelgenomen aan het overleg. Ook was hij lid van de Krediet- en Risicocommissie. Zijn inbreng hebben wij zeer gewaardeerd. Besloten is de vacature, die ontstaan is door het aftreden van de heer De Vroe, niet in te vullen. Daarmee bestaat de Raad uit acht personen. In 2003 waren drs. M.W. Dekker en mr. C.W. de Monchy aftredend volgens rooster. Beiden werden herbenoemd. De benoemingen zijn in overeenstemming met de profielschets die is opgemaakt met betrekking tot de samenstelling van de Raad. De Ondernemingsraad en de Algemene Vergadering van Aandeelhouders hebben tegen de voorgenomen herbenoemingen geen bezwaar gemaakt. In de vergadering van 12 mei 2004 zal drs. A.A. Anbeek van der Meijden aftreden als lid van onze Raad; hij is niet herkiesbaar. Dan zullen ook prof. dr. B. de Vries en de heer H.J. Bierma volgens rooster aftreden; beiden zijn herkiesbaar. Met de Ondernemingsraad is reeds overleg gepleegd omtrent de herbenoeming van beide heren. De heer De Vries, die indertijd op voordracht van de Ondernemingsraad is benoemd, is door de Ondernemingsraad voor herbenoeming voorgedragen, terwijl de Ondernemingsraad reeds heeft uit-

15 gesproken tegen het voornemen de heer Bierma te herbenoemen geen bezwaar aan te tekenen. De Raad is voornemens de heer De Vries na het aftreden van de heer Anbeek van der Meijden te benoemen tot vice-voorzitter van de Raad van Commisssarissen (als voorbereiding op zijn taak als voorzitter vanaf 2005). De Raad beraadt zich nog over de vervulling van de vacature die zal ontstaan door het vertrek van de heer Anbeek van der Meijden. Samenstelling van de Raad van Bestuur Gedurende het verslagjaar heeft de Raad zich gebogen over de opvolging van mr. H.J. Baeten, voorzitter van de Raad van Bestuur, die in mei 2004 zijn functie wegens het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd zal neerleggen. De Selectie- en Remuneratiecommissie, bestaande uit de heren Anbeek van der Meijden en Langman, heeft daartoe overleg gepleegd met de Raad van Bestuur en heeft de Ondernemingsraad en de directeuren gehoord. Op basis daarvan is een profiel opgesteld dat leidraad is geweest voor de selectie. Nadat de Raad het voornemen had uitgesproken drs. F.G.H. Deckers te benoemen tot lid van de Raad van Bestuur, is op 22 oktober 2003 een Buitengewone Vergadering van Aandeelhouders gehouden. Daarbij werd het voornemen tot benoeming van de heer Deckers aan de aandeelhouders en certificaathouders kenbaar gemaakt. Tijdens die vergadering is ook informatie verschaft over de arbeidsvoorwaarden van de heer Deckers. De heer Baeten zal terugtreden na de aandeelhoudersvergadering van 12 mei De heer Deckers zal met gelijke datum tot Voorzitter van de Raad van Bestuur worden benoemd. Vergaderingen De Raad van Commissarissen heeft in de verslagperiode vijfmaal plenair vergaderd in aanwezigheid van de Raad van Bestuur. Daarvan zijn er vier te beschouwen als reguliere vergaderingen gewijd aan ontwikkelingen binnen de bank. In de vijfde vergadering, die in februari wordt gehouden, wordt steeds aandacht besteed aan bijzondere onderwerpen. In het verslagjaar hebben de algemeen directeur van Van Lanschot België en de directie van Van Lanschot Assurantiën in die extra vergadering een presentatie verzorgd. Ook werd toen door de externe accountant aandacht gegeven aan de ontwikkelingen op het gebied van de jaarverslaglegging. In de overige vergaderingen werden de jaarcijfers en de tussentijdse cijfers, het bedrijfsplan inclusief de strategie en de doelstellingen van de bank en de budgetten behandeld. De externe accountant woonde die vergaderingen bij waarin de jaarrekening, het accountantsrapport en de management letter en de halfjaarcijfers aan de orde waren. De Raad schonk in het verslagjaar ook aandacht aan de ontwikkelingen op de financiële markten, risicobeheer en de efectendienstverlening. Onderwerpen van overleg waren daarnaast de organisatiestructuur, de ontwikkelingen op het gebied van de informatievoorziening en het aandelenoptieplan. Verder werd kennisgenomen van het jaarlijkse ratingrapport van de bank en de verslagen van de gesprekken met De Nederlandsche Bank nv en de Autoriteit Financiële

16 Markten. Ook kwam in verband met de wijzigingen in de samenstelling van de Raad van Bestuur de taakverdeling binnen de Raad van Bestuur aan de orde, zulks in het licht van het feit dat in 2003 de Raad van Bestuur uit drie leden bestond. Tot slot heeft de Raad overleg gepleegd met de Raad van Bestuur over de Nederlandse Corporate Governance Code. De wijze waarop Van Lanschot daarmee zal omgaan is in eerste aanleg besproken. Buiten tegenwoordigheid van de Raad van Bestuur werd gesproken over het functioneren van de Raad van Commissarissen. Voorts werd, deels in tegenwoordigheid van de Voorzitter van de Raad van Bestuur, gesproken over het functioneren van de Raad van Bestuur. Commissies uit de Raad van Commissarissen De Audit- & Compliancecommissie, bestaande uit de heren Anbeek van der Meijden, Bierma en De Monchy, en de Krediet- en Risicocommissie, bestaande uit de heren Anbeek van der Meijden, Peeters en De Vries kwamen in het verslagjaar beide driemaal in vergadering bijeen. Bij deze vergaderingen is telkens een delegatie uit de Raad van Bestuur aanwezig. De vergaderingen van de Audit- & Compliancecommissie worden ook bijgewoond door de externe accountant, door de directeur van Group Audit & Compliance en diens plaatsvervanger en, als diens werkterrein aan de orde is, door de Group Compliance Ohcer. De Audit- & Compliancecommissie boog zich ter voorbereiding op de vergadering van de voltallige Raad over de jaar- en halfjaarcijfers en besprak de accountantsrapporten, de management letter, de interne financiële rapportages alsmede de ontwikkelingen op verslaggevingsgebied. Daarnaast werden de periodieke controlerapporten van Group Audit & Compliance alsmede de rapportages van de Group Compliance Ohcer besproken. Ook heeft de Audit- & Compliancecommissie eenmaal buiten tegenwoordigheid van ondernemingsfunctionarissen overleg gepleegd met de externe accountant en over diens functioneren. De Krediet- en Risicocommissie besprak het kredietbeleid en nam onder meer de risico s die worden gelopen uit hoofde van verleende kredieten in ogenschouw. Daarnaast behandelde deze commissie als vaste onderwerpen de ingenomen posities op de kapitaalmarkt, de banklimieten, de risicorapportages en de voorzieningen. Tevens werd een presentatie bijgewoond over de verdere verfijning van Operational Risk Management. De Audit- & Compliancecommissie is in het verslagjaar niet van samenstelling gewijzigd. Bij de Krediet- en Risicocommissie trad wel een verandering op, aangezien de heer De Vroe in mei 2003 als lid van deze commissie werd opgevolgd door de heer De Vries. De Selectie- en Remuneratiecommissie, die vast bestaat uit de Voorzitter en de Vice-voorzitter van onze Raad, heeft zich intensief bezig gehouden met het aantrekken van een nieuw lid en beoogd Voorzitter van de Raad van Bestuur en vervolgens met de honorering die de heer Deckers is geboden. Ook vond weer de jaarlijkse bespreking over het functioneren van de zittende leden van de Raad van Bestuur plaats. Ten aanzien van de beloning van de leden van de Raad van Bestuur wordt een evenwichtig

17 pakket nagestreefd dat zich kan meten met de beloningspakketten van ondernemingen met een vergelijkbare grootte en marktpositie. De beloning bestaat uit een basissalaris plus een tantième gekoppeld aan het driejaargemiddelde van de ontwikkeling van de winst per aandeel exclusief buitengewone baten en lasten. Het tantième beloopt maximaal 50% van het basissalaris. Daarnaast wordt jaarlijks bezien of en in welke mate aan de leden van de Raad van Bestuur opties worden toegekend. In het kader van de Corporate Governance Code zal in het beloningssysteem vermoedelijk wijziging komen. Voor het overige omvatten de arbeidsvoorwaarden van de Raad van Bestuur het in het bankwezen gebruikelijke pakket secundaire arbeidsvoorwaarden, zoals een pensioenvoorziening op basis van eindloon waarvan de premie door de bank wordt gedragen, een auto met chaufeur, een onkostenvergoeding van 5.160, op jaarbasis en de voor alle personeelsleden geldende kortingen op bankproducten en ziektekostenverzekering. Tot nu toe kende Van Lanschot geen aandelenplan. Daarop is ten behoeve van de heer Deckers een uitzondering gemaakt, zulks om hem compensatie te bieden voor de rechten die hij prijsgaf bij zijn vorige werkgever. Hem is een pakket certificaten van gewone aandelen Van Lanschot toegekend onder voorwaarde dat er een bepaalde ontwikkeling van de groei van de winst per gewoon aandeel in de komende jaren wordt gerealiseerd. Overige Activiteiten De leden van de Raad namen zoals gebruikelijk bij toerbeurt deel aan de Overlegvergaderingen met de Ondernemingsraad. In het afgelopen jaar is er op een prettige en constructieve wijze overleg gepleegd met de Ondernemingsraad. Tot slot De Raad van Commissarissen spreekt ten slotte zijn waardering uit voor de Raad van Bestuur en de medewerkers die ondanks de moeilijke en competitieve markt met hun inzet weer een stijging van de resultaten hebben kunnen realiseren. Daarmee heeft Van Lanschot getoond een krachtige en flexibele organisatie te zijn, die in staat is hogere opbrengsten te genereren en kosten terug te dringen. Raad van Commissarissen s-hertogenbosch, 18 maart 2004 H. Langman Voorzitter A.A. Anbeek van der Meijden Vice-voorzitter W.E. de Vin B. de Vries H.J. Bierma M.W. Dekker Th.J. Peeters C.W. de Monchy

18

19

20 Van Lanschot heeft ook in 2003 een goed resultaat behaald. Met een stijging van de nettowinst met 9,3% tot 106,7 miljoen en van de winst per gewoon aandeel van 9,9% tot 3,66 toont de bank in staat te zijn ook onder moeilijke marktomstandigheden de opgaande lijn vast te houden. De baten stegen in het verslagjaar met 0,1% tot 378,3 miljoen; de lasten namen met 4,3% af tot 232,4 miljoen. Het rendement op eigen vermogen kwam uit op 16,1 %. Het balanstotaal steeg met 290 miljoen tot 11,6 miljard. Het bewaard vermogen nam in 2003 toe van 12,9 miljard tot 13,7 miljard; het in beheer gegeven vermogen van 4,7 miljard tot 5,2 miljard. Het jaar 2003 werd gekenmerkt door een stagnerende economie. Het onzekere klimaat heeft veelal tot een afwachtende houding bij beleggers en investeerders geleid. In de financiële dienstverlening heeft dit ingegeven door een relatief laag activiteitenniveau aanleiding gegeven tot een verheviging van prijsconcurrentie. Op het gebied van woningfinancieringen leidden deze ontwikkeling en het relatief lage renteniveau op de kapitaalmarkt tot veel oversluitingen en bij zakelijke deposito s en spaargelden tot erosie van de marge. Van Lanschot onderscheidt zich in de markt door haar focus op kwalitatief hoogwaardige dienstverlening gecombineerd met persoonlijke service en maatwerk. Het integrale advies toegespitst op de voor onze cliënten relevante aandachtsgebieden vormt de kern van de dienstverlening en de basis van het productaanbod. Alleen door uit te gaan van een goede inventarisatie van wensen en behoeften kunnen de belangen van de cliënt - en in het verlengde daarvan ook die van de bank - het beste worden gediend. In het verslagjaar heeft Van Lanschot de door haar ontwikkelde adviesconcepten als KroonWonen en KroonVermogen (voor de particuliere markt) en KroonZaken (voor de zakelijke markt) verder ontwikkeld. Onder meer is de aanbieding van het advies via adviesrapporten verder verbeterd en is weer veel aandacht gegeven aan opleiding en training van onze medewerkers met als doel een zo goed mogelijke bediening van cliënten te waarborgen. De terughoudendheid bij particulieren en bedrijven was ook merkbaar uit een teruglopende trend om van bank te veranderen. Desondanks werd zowel bij Private Banking als bij Business Banking een groei van het aantal relaties gerealiseerd, zij het in beperktere mate dan voorheen. Bij de particulieren deed de groei zich vooral voor in het topsegment en in het zakelijk bedrijf bij de familiebedrijven. Op het gebied van beleggingsadvisering speelde Van Lanschot in op het heersende klimaat door veel aandacht te geven aan het inperken van risico s via spreiding van de beleggingen en door het aanbieden van diverse vormen van gegarandeerde beleggingen, terwijl ook de voorlichting en informatievoorziening omtrent rendement en risico met gehele of gedeeltelijke inleggarantie van efectenbeleggingen verder zijn verbeterd.

21 In duizenden euro s Resultaten Mutatie Rente ,8% Deelnemingen met invloed ,0% Deelnemingen zonder invloed ,4% Resultaat participaties ,2% Aandelen beleggingsportefeuille ,4% Opbrengsten uit efecten en deelnemingen ,9% Assurantieprovisies ,6% Buitenlandprovisies ,7% Efectenprovisies ,1% Provisies kas- en betalingsverkeer ,3% Overige provisies ,9% Provisie ,9% Koersresultaten efecten ,5% Koersresultaten valuta ,8% Overige resultaten uit resultaat financiële transacties ,6% Resultaat uit financiële transacties ,5% Totaal baten ,1% Personeelskosten ,5% Andere beheerskosten ,8% Afschrijvingen ,1% Bedrijfslasten ,6% Waardeveranderingen van vorderingen ,5% Totaal lasten ,3% Bedrijfsresultaat voor belastingen ,1%

22 Batenverdeling naar business line 26,9% 55,7% 7,3% Zakelijk Particulier Instituten Overige 10,1% Het beleid van Van Lanschot was ook in 2003 gericht op stringente kostenbewaking, evenwel zonder de kwaliteit van de dienstverlening daaronder te laten lijden. Dit doel werd onder meer bereikt door een verbeterde structurering van het bedrijf. Door alle commerciële activiteiten gericht op de particuliere en zakelijke markt in één business unit onder te brengen en door een meer ehciënte inrichting van de overige organisatie zijn aanmerkelijke besparingen gerealiseerd, waardoor er meer ruimte is ontstaan om te investeren in de toekomst. Het leidt er ook toe dat de kwaliteiten van de medewerkers beter worden ingezet ten behoeve van de cliënt. resultaten De baten namen in 2003 met 0,4 miljoen toe van 377,9 miljoen tot 378,3 miljoen. Het renteresultaat groeide met 6,1 miljoen of 2,8% van 214,7 tot 220,8 miljoen, een gevolg van de voortgaande groei van de kredietportefeuille. De provisies namen met 2,5 miljoen of 1,9% toe tot 135,2 miljoen. De (buitenlandse) betalingsverkeer- en efectenprovisies toonden een stijging; daarentegen trad een daling op bij de assurantieprovisies en overige provisies. De efectenprovisies stegen met 4% dankzij de voorzichtige terugkeer van de particuliere belegger. De assurantieprovisies daalden omdat op het gebied van levensverzekeringen is gekozen voor doorlopende provisies in plaats van eenmalige afsluitprovisies. In vergelijking met 2002 daalden de opbrengsten uit efecten en deelnemingen fors. Echter, in dat verslagjaar werden aanzienlijke winsten gerealiseerd bij het afstoten van minderheidsbelangen. Het resultaat uit financiële transacties nam toe van 8,8 miljoen tot 16,2 miljoen.

23 In duizenden euro s Bedrijfsresultaat voor belastingen Mutatie Binnenland ,8% Buitenland ,7% Totaal ,1% De lasten daalden in het verslagjaar met 10,5 miljoen tot 232,4 miljoen. De daling deed zich over de gehele linie voor. De personeelskosten daalden met 5,1 miljoen tot 138,2 miljoen, een gevolg van de daling van de gemiddelde personeelsbezetting, berekend op basis van volledige arbeidsplaatsen, van tot De vermindering van het aantal medewerkers is via natuurlijk verloop gerealiseerd. De andere beheerskosten daalden door strikte kostenbewaking met 5,3 miljoen tot 62,7 miljoen. De afname van de kosten werd voornamelijk gerealiseerd op het gebied van marketing en informatievoorziening. De afschrijvingen bleven met 16,3 miljoen op het niveau van Aan waardeveranderingen van vorderingen werd 15,1 miljoen ten laste van het resultaat gebracht. Dit is 0,5% minder dan in 2002 en vertegenwoordigt 20 basispunten van de gemiddelde naar risico gewogen activa. Dit buitengewoon lage percentage, in een jaar gekenmerkt door een recessie, onderstreept het gedegen kredietbeleid van Van Lanschot. De belastingen over het bedrijfsresultaat zijn over 2003 uitgekomen op 39,3 miljoen, tegen 37,5 miljoen in het vorige verslagjaar. De belastingdruk is daarmee gedaald van 27,8% tot 26,9%. Met het realiseren van een nettowinst van 106,7 miljoen heeft Van Lanschot een mijlpaal bereikt: voor het eerst in haar geschiedenis is een nettowinst uit gewone bedrijfsuitoefening van meer dan 100 miljoen behaald. dividend Na betaling van het preferent dividend resteert er een aan gewone aandeelhouders toekomende winst van 103,3 miljoen. Op basis van het gemiddeld aantal uitstaande gewone aandelen (met ingang van 2003 worden daarin op basis van gewijzigde regelgeving niet meer de ter afdekking van het optieschema ingekochte certificaten van aandelen meegenomen) bedraagt de winst per gewoon aandeel 3,66. De winst per aandeel in 2002 bedroeg 3,25; volgens de nieuwe rekenmethodiek (uitsluitend ter vergelijking) zou dit 3,33 zijn geweest. Gezien de ruime solvabiliteitspositie van Van Lanschot is besloten gelijk over 2002 een uitkeringspercentage te hanteren van 50%. Bij goedkeuring van de jaarrekening zal het dividend over 2003 uitkomen op 1,83. Het dividend zal in de vorm van contanten beschikbaar worden gesteld.

24 In miljoenen euro s Ontwikkeling eigen vermogen Van Lanschot nv Stand 1 januari 634,8 606,4 547,6 Uitoefening optierechten 0,5 0,1 0,4 Afdekking openstaande optiepositie 0,1 10,2 12,3 Herwaardering aandelen en deelnemingen 0,2 14,1 4,6 Herwaardering onroerende zaken 0,2 0,0 4,6 Goodwill 0,5 2,6 2,0 Dividend 46,0 39,0 33,9 Resultaat lopend boekjaar 106, ,8 Preferent dividend 3,4 3,4 3,4 Stand 31 december 692,6 634,8 606,4 In duizenden euro s (geconsolideerde cijfers) Solvabiliteit Kernvermogen (Tier 1) Aanvullend vermogen (Tier 2) Aftrekposten Totaal toetsingsvermogen Vermogensvereiste: Kredietrisico Kredietrisico buiten de balans Marktrisico bis-ratio totaal vermogen (%) 12,6 12,7 12,7 11,9 12,4 bis-ratio kernvermogen (%) 8,7 8,4 8,6 8,7 8,5

25 balans Het balanstotaal groeide in 2003 met 290 miljoen of 2,6% tot 11,6 miljard. De kredietverlening aan particulieren nam toe met 391 miljoen. Daarvan kwam 299 miljoen voor rekening van de groei van de hypothekenportefeuille. De post aandelen nam in het verslagjaar af van 379,4 miljoen tot 231,5 miljoen door verkopen uit de aandelenportefeuille en door lagere long optieposities van cliënten. Door de verkoop van aandelen is de gevoeligheid van het resultaat van de bank voor het beursklimaat verminderd. De toevertrouwde middelen namen met 141,7 miljoen af. De daling deed zich bijna geheel voor bij de spaargelden en is een direct en logisch gevolg van de hoge tarieven die de concurrentie aanbiedt in het kader van internetsparen. De groei van de balans werd grotendeels gefinancierd met schuldpapier dat werd uitgegeven onder het in begin 2003 gearrangeerde Euro Medium Term Note-programma van 2,5 miljard. Hierdoor namen de schuldbewijzen toe van 860,2 tot 1.345,2 miljoen. Door inhouding van de winst van 2002 en het behaalde resultaat over 2003 nam het eigen vermogen toe tot 692,6 miljoen tegen 634,8 ultimo Doordat het Fonds voor algemene bankrisico s gelijk bleef en de achtergestelde schulden 7,7 miljoen afnamen nam het aansprakelijk vermogen per saldo toe met 50,1 miljoen tot 1.080,9 miljoen. financiële ratio s De ehciency ratio verbeterde in het verslag jaar van 60,2% tot 57,4%. Het rendement op eigen vermogen voor winstverdeling beliep over ,1% tegen 15,7% in Door de versterking van het eigen vermogen en de beperkte groei van de balans steeg de bis Tier 1 ratio van 8,4% tot 8,7%. De naar risico gewogen activa namen in het verslagjaar toe van miljoen tot miljoen (+ 420 miljoen of 5,7%). In samenhang daarmee daalde de bis-ratio voor het totale vermogen van 12,7% tot 12,6%. Met deze kapitaalsratio s voldoet Van Lanschot ruimschoots aan de gestelde normen. Bij de publicatie van de halfjaarcijfers 2003 is aangegeven dat Van Lanschot de doelstellingen op middellange termijn voor het rendement op het eigen vermogen en de groei van de winst per gewoon aandeel opnieuw onder de loep zou nemen. Verschillende overwegingen speelden daarbij een rol. Zo is de definitie van het rendement op het eigen vermogen in het verslagjaar veranderd als gevolg van het feit dat de balans voortaan vóór winstverdeling dient te worden gepresenteerd. Daarnaast valt te verwachten dat de te rapporteren bedrijfsresultaten met de invoering van de International Financial Reporting Standards (ifrs) volatieler zullen worden en bevindt het rendement op het eigen vermogen bij de bank zich reeds op een relatief hoog plateau. Daarom is besloten de middellangetermijndoelstelling voor het rendement op het eigen vermogen voortaan te stellen op gemiddeld 15% (was ten minste 15%) en die voor de groei van de winst per gewoon aandeel op gemiddeld 10% (was ten minste 12%).

26 Sinds het laatste kwartaal van 2003 zijn er enige aanwijzingen voor een voorzichtig herstel van de economie in de Eurozone. Hoewel de gunstige economische ontwikkelingen in de Verenigde Staten en Azië lijken aan te houden, blijft de vraag of de koers van de Euro ten opzichte van de dollar een aantrekken van de economie in Europa in de weg zal staan. In Nederland en België zijn nog weinig tekenen dat de bedrijfsinvesteringen aantrekken. Ook de indexen van consumenten- en ondernemersvertrouwen geven nog weinig aanleiding voor optimisme over De afhankelijkheid van export brengt extra kwetsbaarheid met zich. Wij rekenen daarom op een zeer bescheiden groei voor dit jaar. Zolang de investeringen niet aantrekken, zal de vraag naar kredieten achterblijven. Gegeven de liquiditeit bij de banken verwachten wij dat enige groei in volume voor kredieten gecompenseerd zal worden door verdere margedruk en dat de druk op de marges op spaargelden zal doorzetten. Als gevolg van beide ontwikkelingen zal het renteresultaat slechts in zeer geringe mate stijgen. Voor het efectenbedrijf zijn de vooruitzichten verbeterd. Dankzij het herstel op de aandelenbeurzen begint het vertrouwen bij beleggers geleidelijk terug te keren, vooruitlopend op het herstel van de economie. Wij verwachten daarom een groei van het aantal transacties ten opzichte van 2003, navenant hogere efectenprovisies en bewaarlonen. Ook in 2004 zullen wij de kosten strikt bewaken, hetgeen zal resulteren in een beperkte lastenstijging. Het gedegen kredietbeleid gedurende de recessie van de laatste jaren is de kwaliteit van onze kredietportefeuille ten goede gekomen. Dit doet ons hopen dat waardeveranderingen van vorderingen niet hoger zullen zijn dan in Op basis van het vorenstaande gaan wij ervan uit dat onvoorziene omstandigheden voorbehouden de nettowinst en de winst per gewoon aandeel over het lopende jaar verder kunnen stijgen.

27 Van Lanschot nv is een naamloze vennootschap opgericht naar Nederlands Recht. Het geplaatste kapitaal bestaat uit Gewone Aandelen A, Gewone Aandelen B en preferente aandelen A. Gewone Aandelen A kunnen slechts worden verkregen door natuurlijke personen, mits de verkrijger daarmee niet meer aandelen verkrijgt dan 1% van het geplaatste kapitaal. Van deze bepaling kan de Raad van Bestuur onthehng verlenen mits de overdracht plaatsvindt aan een administratiekantoor of de overdracht (of uitgifte) plaatsvindt in het kader van een fusie, overname of splitsing. Voor de overdracht van de Gewone Aandelen B en de preferente aandelen is de toestemming van de Raad van Commissarissen en van de Raad van Bestuur vereist. Houders van Gewone Aandelen B kunnen het verzoek doen hun aandelen te converteren in (certificaten van) Gewone Aandelen A. De Statuten vermelden ten aanzien daarvan dat de Raad van Bestuur onder goedkeuring van de Raad van Commissarissen aan de honorering van een dergelijk verzoek voorwaarden kan verbinden. In overleg met de Raad van Commissarissen is besloten dat aan een conversieverzoek medewerking zal worden verleend onder de voorwaarde dat de conversie in minimaal drie jaarlijkse tranches zal plaatsvinden. Voor alle uitstaande Gewone Aandelen A zijn certificaten uitgegeven; deze zijn genoteerd aan de beurs van Euronext Amsterdam. Thans voorzien de statuten van het administratiekantoor er niet in dat aan certificaathouders een volmacht kan worden gegeven. De uitstaande Preferente Aandelen A zijn ten dele gecertificeerd. Die certificaten worden alle gehouden door het beleggingsfonds Ducatus nv. Ook voor deze certificaten geldt dat thans niet de mogelijkheid bestaat dat het administratiekantoor een stemvolmacht geeft. Verder is in deze van belang dat de statuten van Van Lanschot nv de mogelijkheid bieden tot uitgifte van preferente aandelen C; dit zijn zogenaamde beschermingsprefs. Met de Stichting Preferente aandelen C Van Lanschot is een calloptieovereenkomst gesloten waardoor deze stichting het recht heeft verkregen preferente aandelen C te nemen tot maximaal 50% van het geplaatste kapitaal. Van Lanschot nv wordt bestuurd door een Raad van Bestuur die tegelijkertijd de Raad van Bestuur vormt van F. van Lanschot Bankiers nv. Het toezicht berust bij de Raad van Commissarissen. Van Lanschot nv is een structuurvennootschap; derhalve wordt de Raad van Bestuur benoemd door de Raad van Commissarissen. De Raad van Commissarissen voorziet zelve in vervulling van vacatures in die Raad. Daarbij geldt dat twee aandeelhouders op basis van de met hen gesloten aandeelhoudersovereenkomst het recht hebben een commissaris voor te dragen.

28 Van Lanschot nv staat onder toezicht van De Nederlandsche Bank nv en van de Autoriteit Financiële Markten. Conform de door deze toezichthouders uitgevaardigde regelingen, de voorschriften van Euronext Amsterdam en de wet- en regelgeving gelden binnen Van Lanschot instructies, regelingen en procedurevoorschriften die erop zijn gericht te waarborgen dat Van Lanschot het bankbedrijf op een integere en correcte wijze uitoefent. Tevens is zorggedragen voor een adequaat risicobeheer. Raad van Bestuur en Raad van Commissarissen zijn van oordeel dat de interne risicobeheersings- en controlesystemen efectief en toereikend zijn. Vanzelfsprekend is de nieuwe Corporate Governance Code van de Commissie Tabaksblat onderwerp van uitgebreide discussies geweest. Nader overleg zowel intern als met adviseurs zal in het thans lopende jaar plaatsvinden. In grote lijnen onderschrijft Van Lanschot de gedane aanbevelingen. Wel zal mogelijk worden afgeweken op de volgende punten: De leden van de Raad van Commissarissen en van de Raad van Bestuur worden benoemd conform de huidige wettelijke regeling uit hoofde van het structuurregime. Van Lanschot zal ook in de toekomst de vigerende wetgeving op dit gebied volgen. De leden van de Raad van Bestuur zijn en worden benoemd voor onbepaalde tijd. Zeker zolang het in de wet verankerde arbeidsrechtelijke kader ten aanzien van leden van de Raad van Bestuur niet is gewijzigd, zal Van Lanschot daarin geen wijziging aanbrengen. Thans heeft Van Lanschot twee op voordracht van een aandeelhouder benoemde commissarissen. Een van hen is directeur van La Dou du Midi bv die meer dan 10% van de aandelen houdt. Van Lanschot ziet thans geen aanleiding om wijziging te brengen in deze situatie. Thans is de Voorzitter van de Raad van Commissarissen ook voorzitter van de Selectie- en Remuneratiecommissie. In het nu lopende jaar zal Corporate Governance nog regelmatig aan de orde komen. De statuten van Van Lanschot nv en van de administratiekantoren, de administratievoorwaarden en de reglementen zullen worden bezien. Het onderwerp komt ook aan de orde in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders in mei Het definitieve standpunt met betrekking tot de aanbevelingen uit de Corporate Governance Code zal in het jaarverslag 2004 worden uiteengezet.

29 particuliere relaties In de private banking-markt richt Van Lanschot zich op particulieren die zich naar inkomen en/of vermogen onderscheiden. Bij de dienstverlening zijn integraal advies, persoonlijke aandacht en uitvoering op kwalitatief hoog niveau de belangrijkste uitgangspunten. Het aantal particuliere relaties is in het verslagjaar verder toegenomen. Het groeitempo lag weliswaar lager dan dat van voorgaande jaren, maar gegeven de moeilijke marktomstandigheden (recessie, stagnerende huizenmarkt en nieuwe dieptepunten op de aandelenbeurzen) stemt dit tot grote tevredenheid. Zeker omdat een deel van de cliëntenaanwas tot het topsegment van de markt behoort: directeur-grootaandeelhouders en personen uit de hoogste vermogens- en inkomenscategorieën. Daarnaast is de bank succesvol geweest in de acquisitie van jonge cliënten; deze beschikken weliswaar nog niet over een hoog inkomen of vermogen, maar hebben wel de potentie de komende jaren door te groeien. De (dreiging van de) oorlog in Irak, de uitbraak van de ziekte sars en nieuwe beursschandalen leidden ertoe dat aandelenkoersen in het eerste kwartaal van het verslagjaar wereldwijd terugvielen tot de laagste niveaus in jaren. Dit had tot gevolg dat onze relaties op efectengebied zeker in de eerste helft van het verslagjaar een grote terughoudendheid betrachtten. Het forse koersherstel dat zich later in het jaar manifesteerde zorgde ervoor dat de beleggingsinteresse geleidelijk weer wat aantrok, maar voorzichtigheid bleef vooralsnog de boventoon voeren. Dit vertaalde zich in een grote interesse in gegarandeerde beleggingsproducten en in vastrentende waarden. Zo werd voor 202 miljoen ingeschreven op door de bank uitgebrachte Index Garantie Contracten, waarbij beleggen op de internationale aandelenmarkten gepaard gaat met een inleggarantie van naar keuze 80% of 100%. Ook de uitgifte van zogenoemde Airbags, waarbij voor 100% wordt geprofiteerd van een stijging van de beursindex en de eventuele daling van de index geheel of gedeeltelijk wordt gecompenseerd, ondervond veel belangstelling. Na de introductie in 2002 van de aex Airbag werden in het verslagjaar een Airbag Eurozone, Airbag usa top 30 en een Airbag China uitgegeven, met een totale inschrijving van 73 miljoen. Zeer succesvol was daarnaast de introductie van het Van Lanschot Euro Credit Fund, een beleggingsfonds dat in bedrijfsobligaties belegt: met een inschrijving van 222 miljoen was dit de grootste fondsintroductie in de geschiedenis van de bank. De nadruk op risicobeheersing via gespreid beleggen heeft er ook toe geleid dat de bank haar adviesconcept Fund Support, waarbij voor relaties een selectie wordt gemaakt van beleggingsfondsen op basis van kengetallen als track record, sharp ratio en Morningstar rating, in het verslagjaar verder heeft uitgebouwd. Voorts bood de bank haar relaties in het verslagjaar een aantal geselecteerde hedgefund-producten aan van externe aanbieders, waarop voor ruim 47 miljoen werd ingeschreven.

30 Ontwikkeling actief /passief particulieren In miljarden euro s 6,5 6,0 5,5 5,0 4,5 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 Actief Passief Het door particulieren in bewaring gegeven vermogen nam in totaal met 8,7% toe tot 9,8 miljard. Daarvan werd 1,7 miljard beheerd, 7,3% meer dan in Het bij onze beleggingsfondsen ondergebrachte vermogen nam met 27,5% tot 1,3 miljard flink toe, hetgeen met name te danken was aan de grote belangstelling voor het op de markt gebrachte Euro Credit Fund. De markt voor beleggingsfondsen is sterk in beweging. Beleggers krijgen steeds meer aandacht voor breedbeleggende fondsen, waar de beleggingsrisico s meer gespreid zijn; dit gaat ten koste van de belangstelling voor sector- en landenfondsen. De regelgeving voor beleggingsfondsen neemt overigens enorm toe. Nadeel hiervan is dat de administratieve lasten stijgen; voordeel voor de cliënt is dat de kostentransparantie en risico-informatie sterk worden vergroot, onder meer door de verplichte rapportage van de Total Expense Ratio. Een belangrijke cliëntengroep voor de bank vormen verenigingen en stichtingen. De toezichtseisen die aan de bestuurders daarvan worden gesteld worden steeds zwaarder, waardoor zij minder tijd overhouden om zich aan de goede doelen zelf te wijden. Om deze bestuurders bij het uitoefenen van hun taak behulpzaam te zijn heeft de bank tegen het einde van het verslagjaar Van Lanschot Charitas geïntroduceerd, een integraal, samenhangend en onderscheidend dienstenpakket dat speciaal is toegesneden op de behoeftes van verenigingen en stichtingen. Niet alleen richt Van Lanschot Charitas zich op het beheer van het vermogen, maar ook kunnen verenigingen en stichtingen gebruikmaken van de volgende diensten: uitvoering van het betalingsverkeer, risicoanalyses van de beleggingsportefeuille, verzekering van de bestuurdersaansprakelijkheid, bijhouden van de financiële