Het oprechte geloof. Ds. D. Rietdijk Heidelbergse Catechismus Zondag 7. We staan in deze dienst stil bij Zondag 7 van de Heidelbergse Catechismus:

Transcriptie

1 Het oprechte geloof Ds. D. Rietdijk Heidelbergse Catechismus Zondag 7 Zingen: Psalm 81: 1, 7, 8 Lezen: Lukas 13: Zingen: Psalm 27: 1, 3, 7 Zingen: Psalm 89: 8 Zingen: Psalm 2: 4 We staan in deze dienst stil bij Zondag 7 van de Heidelbergse Catechismus: Vraag 20: Worden dan alle mensen wederom door Christus zalig, gelijk zij door Adam zijn verdoemd geworden? Antwoord: Neen zij, maar alleen degenen die Hem door een waar geloof worden ingelijfd en al Zijn weldaden aannemen. Vraag 21: Wat is een waar geloof? Antwoord: Een waar geloof is niet alleen een stellig weten of kennis, waardoor ik alles voor waarachtig houd wat ons God in Zijn Woord geopenbaard heeft, maar ook een vast vertrouwen, hetwelk de Heilige Geest door het evangelie in mijn hart werkt, dat niet alleen anderen, maar ook mij vergeving der zonden, eeuwige gerechtigheid en zaligheid van God geschonken is, uit louter genade, alleen om der verdienste van Christus wil. Vraag 22: Wat is dan een christen nodig te geloven? Antwoord: Al wat ons in het evangelie beloofd wordt, hetwelk ons de artikelen van ons algemeen en ongetwijfeld christelijk geloof in een hoofdsom leren. Vraag 23: Hoe luiden die artikelen? Antwoord: Ik geloof in God de Vader, de Almachtige, Schepper des hemels en der aarde. En in Jezus Christus, Zijn eniggeboren Zoon, onze Heere. Die ontvangen is van de Heilige Geest, geboren uit de maagd Maria. Die geleden heeft onder Pontius Pilatus, is gekruisigd, gestorven en begraven, nedergedaald ter helle. Ten derden dage wederom opgestaan van de doden. Opgevaren ten hemel, zittende ter rechterhand Gods des almachtigen Vaders. Vanwaar Hij komen zal om te oordelen, de levenden en de doden. Ik geloof in de Heilige Geest. Ik geloof een heilige, algemene christelijke Kerk, de gemeenschap der heiligen, vergeving der zonden; wederopstanding des vleses en een eeuwig leven. Wij gaan luisteren naar: Het oprechte geloof. 1/11

2 We overdenken drie dingen: 1. De noodzaak van het geloof 2. Het wezen van het geloof 3. Het voorwerp van het geloof 1. De noodzaak van het geloof De kernvraag van de christelijke godsdienst is wie er zalig worden. Nu vraagt onze catechismus: Worden alle mensen zalig? Alle mensen zijn in Adam verdoemd geworden, maar worden ze ook allemaal in Christus weer zalig? De onbekende man die tot de Heere Jezus kwam, toen Hij van stad naar stad reisde in het land Kanaän, vraagt aan Jezus: Zijn er ook weinigen die zalig worden? (Luk.13:23) Die man had gehoord van de gelijkenis van het mosterdzaad en van het zuurdesem in drie maten meels. Wat komt er van zo n mosterdzaadje terecht? Wat komt er van zo n beetje zuurdesem terecht? Zijn er ook weinigen die zalig worden? Dan zegt de Heere Jezus tot hem niet: Man, je bent op het goede spoor, het zijn er maar weinig. De Heere heeft ook niet gezegd: Man, je zit verkeerd, het zijn er velen. Hij heeft ook niet gezegd: Ze zullen allemaal zalig worden. Maar Hij heeft gezegd: Strijdt om in te gaan door de enge poort; want velen, zeg Ik u, zullen zoeken in te gaan, en zullen niet kunnen (Luk.13:24). Die man wordt niet opgeroepen om te gaan rekenen, maar hij wordt opgeroepen om persoonlijk te strijden om in te gaan door de enge poort. Dat is de poort van het geloof. In die strijd moet u al hetgeen van u is, achterlaten. Daar moet u uzelf achterlaten, uzelf verloochenen en u onvoorwaardelijk aan de Heere Jezus overgeven. Als een arme, naakte, verloren zondaar zichzelf overgeeft aan de Heere Jezus Christus, is dat de strijd om in te gaan door de enge poort. Want als u door die poort van dat geloof niet ingaat, dan staat u straks buiten. Dan zult u misschien wel een heleboel dingen kunnen vertellen, maar als het geloof in Hem ontbreekt, dan zult u worden buitengeworpen. Dus als het er om gaat of alle mensen die in Adam zijn verdoemd geworden in Christus zalig worden, dan zegt onze catechismus ronduit: Neen zij, maar alleen degenen die Hem door een waar geloof worden ingelijfd en al Zijn weldaden aannemen. Noodzakelijk is dus het oprechte geloof waardoor wij Christus worden ingelijfd. Een hele wonderlijke uitdrukking: inlijven. Een deel van Hem, een deel van Zijn lichaam worden. Ingelijfd worden, zodat ik een lidmaat van Christus ben. Maar wat betekent dat woord inlijven? Toen Nederland in 1810 bij Frankrijk werd ingelijfd, toen werden wij Fransen. En als een jonge man in het leger wordt ingelijfd, dan is hij soldaat. En Paulus gebruikt het beeld van een olijfboom waar een tak wordt ingeënt, tegennatuurlijk, maar dan wordt hij een deel van die olijfboom. Zo moeten wij Christus worden ingelijfd, een lidmaat van Christus worden door het geloof. Het geloof is een verenigende genade. Zoals de rank met de wijnstok verenigd is, zo verenigt het geloof met Christus. Alleen degenen die Hem door een oprecht geloof worden ingelijfd, die zijn dus uitgenomen uit Adam en ingelijfd in Christus. 2/11

3 Dat doet de Heilige Geest door het oprechte geloof. Daar wordt een mens niet bij uitgeschakeld. Want de Heilige Geest werkt dat oprechte geloof in het hart van een mens door de prediking van het Woord. Door dat oprechte geloof worden wij Christus ingelijfd. Want het oprechte geloof dat door de Heilige Geest in harten ontstoken wordt, dat omhelst Christus in de allereerste plaats. Die mens zoekt buiten Hem niets anders meer en die heeft aan Hem genoeg. Gemeente, het oprechte geloof, dat door de Heilige Geest in het hart ontstoken wordt, richt zich op God en dat richt zich in God op Christus. De Heilige Geest opent het Woord waardoor we Hem gaan ontmoeten, Die een volkomen Zaligmaker is voor verloren adamskinderen. Een oprecht geloof, Christus worden ingelijfd, dat wil heel wat zeggen. Die worden van Hem. Dan gaan we uit Hem leven en ontvangen we levenssappen uit Hem. Dan gaan we leven door Hem en gaan we ook leven tot Zijn eer. Hem worden ingelijfd, lidmaat worden van Zijn lichaam, één worden met Christus Paulus zegt hiervan dat Christus door het geloof in zijn hart woont. Degenen die Hem door een oprecht geloof zijn ingelijfd, die zullen ook al Zijn weldaden aannemen. Die ontvangen in de hand van het geloof al de weldaden die Christus voor Zijn kerk verworven heeft. En dat zijn er nogal wat: vergeving van de zonden, maar ook het eeuwige leven, de gemeenschap met God, de vrede met God en de aanneming tot kinderen. Dat is wat een verloren zondaar krijgt uit louter genade van God. Al die weldaden kunnen alleen maar door een oprecht geloof worden aangenomen. Dus alleen degene die Christus worden ingelijfd en die de weldaden, die Christus verworven heeft, door een oprecht geloof aannemen, worden zalig. En daarbuiten niemand. U ziet hoe scherp de catechismus hier de lijn van het evangelie volgt, want het evangelie leert ons: Die in de Zoon gelooft, die heeft het eeuwige leven; maar die de Zoon ongehoorzaam is, die zal het leven niet zien, maar de toorn Gods blijft op hem (Joh.3:36). Dus in dat oprechte geloof, dat verenigt met Christus en dat alle weldaden aanneemt, daarin ligt de scheidslijn die door de mensen, door de wereld gaat, maar ook door de kerk, door de gezinnen heen en door de huwelijken. Gemeente, dit mogen we elkaar wel op het hart binden. We horen de Heere Jezus zeggen over de mens die sterft zonder het oprechte geloof: Namelijk nadat de Heere des huizes zal opgestaan zijn, en de deur zal gesloten hebben, en gij zult beginnen buiten te staan, en aan de deur te kloppen, zeggende: Heere, Heere, doe ons open! En Hij zal antwoorden en tot u zeggen: Ik ken u niet, van waar gij zijt. Alsdan zult gij beginnen te zeggen: Wij hebben in Uw tegenwoordigheid gegeten en gedronken, en Gij hebt in onze straten geleerd. En Hij zal zeggen: Ik zeg u, Ik ken u niet, van waar gij zijt; wijkt van Mij af, alle gij werkers der ongerechtigheid! (Luk.13:25-27) Gemeente, wat zouden we voor de Heere moeten knielen en vragen: Heere, zou U met Uw Geest in mijn hart door Uw Woord dat oprechte geloof willen werken. Wilt U alles wegnemen wat in de weg staat. Wilt U schenken dat ik me onvoorwaardelijk aan U 3/11

4 overgeef. O, trek me, Heere, dan zal ik U nalopen. Trek me met koorden van goedertierenheid. Heere, gedenk mij. Wat is het nodig om zo bij de Heere aan te kloppen totdat Hij dat geloof in ons hart gewerkt heeft. 2. Het wezen van het geloof Het tweede dat wij willen overdenken is het wezen van dat geloof. Want wat is nu dat oprechte geloof waarover de onderwijzer spreekt? Het geloof dat met Christus verenigt en dat Zijn weldaden aanneemt. U ziet dat onze catechismus spreekt van een oprecht geloof, van een waar geloof. Dat wil zeggen dat er ook andere dingen, andere geloven in deze wereld zijn, die niet tot dat oprechte geloof behoren. Dus een geloof dat niet met Christus verenigt en ook Zijn weldaden niet aanneemt. Er is een algemeen Godsgeloof. Dat vindt u overal in de wereld. Dat vindt u zelfs onder de heidenvolken. Men gelooft dat er een God is. Men gelooft dat er wel iets is buiten de waarneembare werkelijkheid om. Door de ingeschapen Godskennis is dat algemeen geloof wijd en zijd verbreid. Men gelooft dat er een God is, maar dat is niet het geloof dat met Christus verenigt. Er bestaat ook een wondergeloof. Dat is een geloof dat zich richt op de almacht van God. Dat is een geloof waarvan gezegd wordt dat we dan geloven dat er aan ons of door ons een wonder geschiedt. U vindt in de Bijbel bij de profeten het geloof dat zij wonderen kunnen doen. Denkt u maar aan Elisa, een profeet die veel wonderen gedaan heeft. Of je denkt dat er aan ons een wonder gebeurt, zoals die tien melaatsen. Zij geloofden dat zij door de Heere Jezus van hun melaatsheid konden worden genezen. Wondergeloof richt zich op de almacht van God, dat Hij dat wonder kan doen. Daarop ziet de Heere Jezus als Hij zegt dat er mensen zullen zijn, die zeggen: Wij hebben in Uw tegenwoordigheid gegeten en gedronken, en Gij hebt in onze straten geleerd (Luk.13:26). Het Mattheüsevangelie zegt daarbij: Hebben wij niet in Uw Naam duivelen uitgeworpen? (Matth.7:22) De apostel Paulus zegt: Al ware het dat ik al het geloof had, zodat ik bergen verzette, en de liefde niet had, zo ware ik niets (1 Kor.13:2). Dat wondergeloof komt nog voor. Er zijn uitreddingen waarop wij verwonderd kunnen staren, dat de Heere voor ons dat wonder gedaan heeft, dat Hij ons op deze wijze geholpen heeft. Het is groot, als u ziet dat God u helpt in nood. Dat is geweldig groot. Maar het geloof in uitreddingen, in allerlei tijdelijke noden, is niet genoeg tot de zaligheid. Dat geloof verenigt niet met Christus, dat neemt Zijn weldaden niet aan. Dat richt zich niet op de genade van God, maar dat richt zich alleen op de almacht van God. Dus wondergeloof is wel een geloof, maar niet het geloof dat de catechismus bedoelt. En wat denkt u van het historisch geloof? Dat is het geloof dat het Woord van God waar is. Dat alles, van Genesis tot Openbaring, gebeurd is zoals het beschreven is en dat het ook helemaal het Woord van God is. 4/11

5 Het is op het ogenblik zelfs een voorrecht als u mensen ontmoet die geloven dat datgene wat in de Bijbel staat, waar is, en dat het Gods Woord is. Het is in deze tijd een bijzonder geschenk van God wanneer Hij ons geeft dat we het Woord van God vasthouden en dat we geloven dat het van kaft tot kaft het Woord van God is. Een historisch geloof, dat is het toestemmen van een gekende waarheid, zegt Ds. A. Hellenbroek. Bij Agrippa, die koning voor wie Paulus terechtstond, vindt u het historisch geloof. Paulus zei: Koning Agrippa, ik weet dat u de profeten gelooft. Koning Agrippa geloofde dat de profeten het Woord van God gesproken hadden. Maar als het er nu om gaat of Agrippa een christen was, dan moet u zeggen: Nee, want hij heeft Christus verworpen. Die heeft hij niet omhelsd. Die heeft hij niet aangegrepen. Tot Christus is hij niet uitgegaan. Integendeel, hij heeft Christus dienstknecht Paulus verworpen. Dus het historische geloof dat de Bijbel het Woord van God is en dat het waar is wat er in staat, dat maakt niet zalig, want dat geloven kan buiten uw hart en buiten uw leven om gaan. Er is ook tijdgeloof. U kent de gelijkenis van het zaad. Er valt een deel van het zaad op steenachtige plaatsen. Er is een klein laagje aarde en daar valt een zaadkorreltje in. Dat ontkiemt wel en dat geeft wel een plantje, maar de wortel naar beneden stuit op een steenachtige ondergrond, op de rots. Het plantje kan geen water krijgen. En als de zon opgaat verdort het. Dus het tijdgeloof betekent: met enige vreugde onmiddellijk het Woord van God aanvaarden, zonder dat er verdieping is. Terstond met vreugde is niet het kenmerk van het waarachtige geloof, want het ware geloof wortelt in de diepte en dat wortelt totdat het levend water in Christus vindt. Voor het tijdgeloof geldt: als er verdrukking komt, valt het af. Waar gaat het wel om? Om het ware en oprechte geloof. Dat bestaat uit twee dingen. Het eerste is een zeker weten of kennis, waardoor ik alles voor waarachtig houd, wat ons God in Zijn Woord geopenbaard heeft. Het tweede een vast vertrouwen, hetwelk de Heilige Geest door het evangelie in mijn hart werkt, dat niet alleen anderen, maar ook mij vergeving der zonden, eeuwige gerechtigheid en zaligheid van God geschonken is. Dat zeker weten is niet hetzelfde als het historisch geloof. Het historisch geloof kan ook met weten omschreven worden. Zo weet ik wat de Heere in Zijn Woord gezegd heeft. Maar dat vaste, dat zekere, dat stellige weten van het waar zaligmakend geloof, daarvan zegt Calvijn dat het een wetenschap is die zekerder is dan de wiskunde. Je kunt wiskundig iets bewijzen en daardoor een zekerheid verkrijgen. Calvijn zegt dat het daar ver bovenuit gaat. Want de geloofswetenschap is een wetenschap die zó zeker is, dat het al het weten van alle mensen overtreft. Het is een wetenschap die de Heilige Geest in het hart werkt. Het verstand wordt verlicht. Bij Lydia werd ook het hart geopend door de Heere. Hij verlichtte haar verstand. 5/11

6 Als de Heere uw verstand gaat verlichten, dan opent Hij ook de Schriften. Dan leest u in het Woord van God dingen die u daarin nog nooit hebt gelezen. U krijgt een andere Bijbel. U gaat nieuwe dingen lezen in het Woord van God. Oude dingen komen in een totaal nieuw licht te staan. Toen de Heere bij de discipelen op de Paasdag de Schriften opende en hun verstand opende, toen gingen ze in de Schriften dingen zien die ze natuurlijk allang wisten, want ze kenden de Schriften van kindsbeen af, maar ze hadden het nog nooit zo gezien en nog nooit zo gelezen. Zij zagen er de Christus in. Als er nu een mens in nood is, die de toorn van God over zijn leven ervaart en gevoelt, die de grimmigheid van de Heere kent vanwege zijn overtredingen en die het voor God radicaal verliezen moet en de Heere gaat voor die mens in die nood de Schriften openen, dan gaat zo n mens vanuit die Schriften het Licht zien dat ontstoken is in de naam van de Heere Jezus Christus. Die mens in nood ziet iets wat een ander mens nog nooit gehoord of gezien heeft, al is die misschien dogmatisch veel beter op de hoogte. Hij gaat lezen in de Bijbel en hij leest daarin de naam van het behoud: de enige naam die onder de hemel gegeven is tot zaligheid. Hij gaat het Geschenk van het Alvermogen zien. Hij gaat het Geschenk uit de Vaderhand zien. Hij gaat leren dat er door die naam voor hem zaligheid te vinden is in de enige Gegevene van de Vader. Een nieuwe Bijbel Kent u dat? Een zeker weten van al wat God mij in het Woord geopenbaard heeft. Gemeente, wat wordt die ene naam dan uitnemend dierbaar! Wat wordt Hij dan uitnemend schoon! Wat wordt Hij kostbaar voor mijn ziel, als Jezus mij geopenbaard wordt uit het Woord van God, dat Hij het is Die in de wereld gekomen is, niet opdat de wereld door Hem veroordeeld zou worden, maar opdat Hij die wereld behouden zou. Gemeente, dan gebeurt er een wonder in mijn leven. Daarvan zegt Jesaja: En te dienzelfden dage zult gij zeggen: Ik dank U, HEERE, dat Gij toornig op mij geweest zijt, maar Uw toorn is afgekeerd, en Gij troost mij (Jes.12:1). Wat een eeuwig wonder! U zult nooit vergeten dat de Schriften zijn opengegaan en dat u heeft leren lezen in het Woord van God. En wanneer de Heilige Geest u dan in het Woord van God de zaken voor u onthult, openbaart, voor uw zielsoog uitstalt, dan vergeet u nooit de heerlijkheid van Christus voor een doodschuldige zondaar. Het tweede is: een vast vertrouwen hetwelk de Heilige Geest door het evangelie in het hart werkt, dat niet alleen anderen, maar ook mij vergeving der zonden, eeuwige gerechtigheid en zaligheid van God geschonken is, uit louter genade, alleen om de verdienste van Christus wil. Gemeente, dat is wat! Een zeker vertrouwen Kijk, vergeving van zonden krijgen, dat heeft u altijd voor anderen kunnen geloven, meer dat u het zelf zou kunnen verkrijgen Als u onder het pak van uw zonde en schuld gebogen gaat, dan kan het wel voor een ander, maar dan kan het niet voor u. Maar als de Heere het Woord gaat openen en Hij gaat het geloof in uw hart werken, dan is het niet alleen voor anderen, maar dan is het ook voor u. Dan bent u er bij betrokken. 6/11

7 Dan wordt het een persoonlijke zaak, dat u vergeving van zonde, eeuwige gerechtigheid en zaligheid van God geschonken is. Dat wil zeggen dat u niet alleen vergeving van zonde krijgt, maar dat u ook bekleed wordt met al de werken die Christus voor u en in uw plaats gedaan heeft, en daarbij ook de eeuwige zaligheid in het vooruitzicht gesteld wordt en een recht op het eeuwige leven, en dat uit louter genade, alleen om de verdienste van Christus wil. De catechismus wil dat u het zeker weet: alleen uit genade, om de verdienste van Christus wil. Dan valt al het werk aan onze kant er ten enenmale buiten. Dan valt al het werk van mensenzijde weg. Want dan wordt het louter genade. Alleen om de verdienste van Christus wil wordt vergeving der zonden, eeuwige gerechtigheid en zaligheid van God ontvangen. Wat heeft u gewerkt en gepoogd om met de Heere in het reine te komen! Wat heeft u geprobeerd om die weg te bewandelen en een gestalte aan te nemen voor God en uw tranen in de weegschaal te leggen van de Almachtige en uw levensverandering en uw levenskeus en noemt u maar op! Maar als de Heere u aan het eind van al uw werken brengt en van al uw pogen en als de Schriften voor u opengaan, dan gaat u zien dat er niets van u bij kan. Niet één traan! Niet één zucht! Maar het is alleen de genade en verdienste van Christus. Een mens wordt zómaar zalig, om niet, om de verlossingen die in Christus zijn! Gemeente, het geloof is ook een hartelijk vertrouwen, dat wil zeggen dat de zondaar zijn hoofd neerlegt op het kussen van de genade van de Heere Jezus Christus. Of om het met Hugo Binning te zeggen: Hoe goddeloos, hoe ellendig, hoe verdorven, hoe onmachtig hij ook is, hij zakt en zinkt op het fundament Jezus Christus alleen. Vertrouwen. Dat is dat oprechte geloof. Een zekere kennis dat ik uit het Woord van God een openbaring verkrijg van de Heilige Geest en een zeker en vast vertrouwen dat mij al mijn zonden vergeven zijn, uit genade, alleen om de verdienste van de Heere Jezus. Is er dan nooit twijfel? Dat wordt altijd gevraagd: Twijfelt u dan nooit? Natuurlijk, dat hebben zelfs de bijbelheiligen gedaan. In de gelovige zijn wel twijfelingen, maar we hebben het niet over de gelovigen, maar we hebben het over het geloof. En in dat geloof zit geen twijfel. Dat is een vast vertrouwen dat mij al mijn zonden vergeven zijn, dat ik eeuwige gerechtigheid van God ontvangen heb en eeuwige zaligheid, alleen uit genade. In de gelovigen zijn wel twijfelingen. Dat geloof is niet volmaakt. Dat geloof behoort bij de heiligmaking. En zolang we hier op aarde zijn, is dat geloof onvolkomen. Omdat het onvolkomen is, zijn er twijfelingen en is er het ongeloof waarvoor u beducht moet zijn. Maar er is nog nooit een kind van God met vreugde uit het ongeloof opgekomen. Dat is altijd gebeurd met droefheid, berouw en tranen en met de belijdenis: Heere, wat ben ik een dwaas en wat heb ik Uw liefde en trouw en macht miskend. Wat heb ik U op het hart getrapt en wat heb ik U een verdriet gedaan. Dan komt een mens op uit het ongeloof met berouw, met tranen, met belijdenis van schuld. Die twijfelingen zijn niet goedkoop. De christen kan zichzelf die twijfelingen niet zo gemakkelijk vergeven. 7/11

8 Het geloof en de beoefening van het geloof is een werkstuk van de Heilige Geest. Daarom zullen ze ook bidden: Och, schonkt Gij mij de hulp van Uwe Geest! Mocht Die mij op mijn paân ten Leidsman strekken! k Hield dan Uw wet, dan leefd ik onbevreesd; Dan zou geen schaamt mijn aangezicht bedekken, Wanneer ik steeds opmerkend waar geweest, Hoe Uw geboôn mij tot Uw liefde wekken. Kennis en vertrouwen. Dat vertrouwen gaat steunen en leunen op Christus. Dat gaat leven uit Christus. Dat wil zeggen dat een mens in zichzelf ook niets meer heeft en niets meer vindt wat voor God aangenaam is. Hij kan zichzelf ook niet meer in het leven houden, hij kan zelf zijn pad niet meer bepalen, want hij heeft de Heere nodig. Hij krijgt de Heere steeds meer in alle dingen nodig. Zo is een mens die uit Christus gaat leven. Hij gaat zijn lege hand ophouden om vervuld te worden uit Hem Die gegeven is tot wijsheid, tot rechtvaardigheid, tot heiligmaking en tot een volkomen verlossing. Daaruit gaat hij leven. Hoe meer hij dat nu mag doen, hoe meer hij daar mag schuilen, hoe wonderlijker Christus voor zo één zal worden. Dan wordt het de levenskracht waaruit hij leeft. De HEERE is mijn Sterkte en Psalm (Ps.118:14). Dan wordt dat ook de roem van zijn leven. De wereld roemt in zijn werk en in zijn kracht en de wereld roemt in zijn kunnen en in zijn denken, maar de kerk des Heeren gaat door het geloof roemen in een Ander. In die volmaakte Zaligmaker, Die van God geschonken is vanuit de hemel en Die mens geworden is, Die dood geweest is en nu leeft tot in alle eeuwigheid. Van Hem zingt de kerk, zoals wij nu willen gaan zingen uit Psalm 89 vers 8: Gij toch, Gij zijt hun roem, de kracht van hunne kracht; Uw vrije gunst alleen wordt d ere toegebracht; Wij steken t hoofd omhoog, en zullen d eerkroon dragen Door U, door U alleen, om t eeuwig welbehagen; Want God is ons ten schild in t strijdperk van dit leven, En onze Koning is van Isrels God gegeven. 3. Het voorwerp van het geloof Het laatste is het voorwerp van dat geloof. Wat is dan een christen nodig te geloven? Waarop richt dat geloof zich? Dan is het antwoord: Al wat ons in het evangelie beloofd wordt. Dus al de beloften van het evangelie. Gemeente, het evangelie is louter belofte. De wet heeft eisen. Het evangelie heeft alleen beloften. Het genadeverbond, dat gelijk is aan het evangelie, kent alleen maar beloften. Geen enkele eis, alleen beloften. En dan staat er: Al de beloften van het evangelie. U zult misschien zeggen: Dat is wel wat veel hoor, álle beloften van het evangelie. Ik heb wel eens een belofte gehad. Dat is 8/11

9 goed, dat is groot, dat is best. Maar we houden toch onze catechismus vast en die zegt: ál de beloften van het evangelie. De catechismus zegt: Al de beloften die in het evangelie staan, daar kunt u nu niets van missen, u heeft ze allemaal nodig. Hoe komt dat? Omdat u zo nameloos arm bent, dat u ze allemaal nodig hebt om zalig te worden. U kunt er niet één van missen. Geeft dan de Heere niet soms iemand door Zijn Heilige Geest een bijzondere belofte? Natuurlijk, in bepaalde omstandigheden geeft de Heere aan Zijn kerk tot ondersteuning of tot vertroosting wel eens een belofte. De Heere is machtig om door Zijn Woord te vertroosten. Dat doet Hij soms met bijzondere kracht. Maar het geloof dat zalig maakt, richt zich op ál de beloften van het evangelie. Niet één uitgezonderd. Die heeft dat hele Woord van God nodig. Helemaal. Gemeente, het gaat er niet om dat we een belofte krijgen zoals: Mijn oog zal op u zijn (Ps.32:8). Dat is wel groot, maar de beloften van het evangelie gaan veel verder. Wat is dat dan? Wel, onze catechismus zegt het: die zijn vervat in één hoofdsom, in de twaalf artikelen. Daar vindt u als het ware al die beloften van het evangelie samengevat. Wat zijn dat dan voor beloften? Dat is nu het werk van de Vader, van de Zoon en van de Heilige Geest. Wat u nodig hebt om zalig te worden is het werk van de drie-enige God. Dat heeft u nodig en daar kunt u niets van missen. Daarvan kunt u het werk van de Vader niet missen. Daarvan kunt u het werk van de Zoon niet missen. En u kunt ook het werk van de Heilige Geest niet missen. Het héle evangelie met álle beloften die omtrent de werken van die drie Personen daarin geschreven staan, hebben we nodig. Niet één uitgezonderd. De Vader - dat Hij is de Almachtige, Schepper van hemel en aarde. Wat dacht u over het vaderlijke van God. Er is een Vader Die al het geschapene onderhoudt, Die in het bijzonder om Christus wil Zijn kinderen onderhoudt. Wat dacht u daarvan? En wat dacht u van het werk van de Zoon? Wat geven de twaalf artikelen niet een hoofdsom van wat de Zoon allemaal gedaan heeft en doet en doen zal om Zijn kerk zalig te maken. Dan vindt u daar een volle Zaligmaker in getekend. En wat wordt er niet beleden over de Heilige Geest? Hij vergadert Zijn kerk bijeen en Hij schenkt vergeving der zonden en het eeuwige leven en zelfs de opstanding uit de doden. Als u aan al dat werk van de Geest denkt, dan kunt u daar niets van missen. Dus al wat in het evangelie geopenbaard wordt, zonder iets daaruit weg te schrappen, heeft de kerk des Heeren nodig. Nu gaat onze catechismus in de twaalf artikelen met ons handelen over het geloof en hij behandelt met ons de tien geboden. De catechismus gaat daarna verder met het behandelen van het Onze Vader. Zo gaat onze catechismus steeds verder om de rijkdom en de inhoud van dat geloof uiteen te zetten en om al Gods beloften die in het evangelie geopenbaard zijn ons te leren. Wat is het dus nodig om dat geloof te kennen. De man die Jezus vroeg: Zijn er ook weinigen die zalig worden? kreeg als antwoord: Strijdt om in te gaan door de enge poort. Dat is ook de boodschap die we nu moeten 9/11

10 achterlaten. Strijdt om in te gaan, door dat dierbare en oprechte geloof. Het geloof dat niemand missen kan, dat we allemaal nodig hebben om zalig te worden, uit genade en alleen om de verdienste van Christus wil. Dat geloof dat doet leven uit de beloftenissen van een drie-enige God, Vader, Zoon en Heilige Geest. Waar nu het geloof geen werk van de mens is, maar juist een genadegift van God en van de Heilige Geest, daar kan het. Als ik u in deze dienst op het hart zou moeten binden dat u geloven moet, dan kan ik net zo goed aan u vragen om met uw hand bij de sterren te reiken, want dat kunt u ook niet. Maar omdat het een geschenk is van de Heilige Geest, gewerkt door God en de prediking van het evangelie, daarom kunnen wij u op het hart binden: vraag, bid, smeek, bedel om het werk van die Heilige Geest, de Werkmeester in het hart van mensenkinderen! Het is de Geest Die Christus verheerlijkt en Die het geloof in het hart werkt, Die de heerlijkheid openbaart die er is in de enige Zaligmaker. En in wie dat geloof gewerkt wordt, die krijgt ook al de beloften van God nodig. Die gaat leven uit het werk van een drie-enige God. Gemeente, wat wordt er toch weinig over dat werk gesproken in onze tijd. Over de rijkdom van het werk van Christus, over dat wonderlijke werk van de Heilige Geest en over dat zorgende werk van de Vader. Wat is het nodig dat het geloof gewerkt wordt. Dat het niet alleen gewerkt wordt, maar ook versterkt wordt. En dat we ons erin oefenen te letten op al dat werk van de Vader en van de Zoon en van de Heilige Geest. Opdat we geoefend worden in de verheerlijking van God. Opdat we weten zouden dat we door de Vader, door Christus Jezus en door de Heilige Geest alleen gezaligd worden. De Vader wil in Christus door de Geest in het hart van mensenkinderen wonen. O, wat is het nodig dat de kerk des Heeren daarin geoefend wordt en dat ze daarin gesterkt en onderwezen wordt! Dat ze daaruit leeft en dat ze daaruit kracht krijgt! Dat ze daarin lust en heerlijkheid vindt! Wat is het nodig om zo te leven, bij het Woord van God en uit het Woord van God, uit al de beloften van het evangelie. Dat zal tot eer van God zijn. Dan zal er gevraagd worden: O Vader, dat Uw liefd ons blijk ; O Zoon, maak ons Uw beeld gelijk; O Geest, zend Uwe troost ons neer; Dan zal het einde zijn: Amen. Drie-enig God, U zij al d eer! 10/11

11 Slotzang: Psalm 2:4 Durft gij bestaan te twisten met Mijn kracht? Zal nietig stof Mij t hoog gezag ontwringen, Of weerstand biên aan Mijn geduchte macht? Ontziet Mijn toorn, verdoolde stervelingen! Gij zult vergeefs Mijn rijksbestel weerstreven; Mijn Koning is gezalfd door Mijn beleid; Hij, door Mijn hand op Sions troon verheven, Heerst op de berg van Mijne heiligheid. Deze preek is eerder gepubliceerd in De Heidelbergse Catechismus van ds. D. Rietdijk en ds. C.G. Vreugdenhil (Kerkenraad Geref. Gem. Rotterdam-Zuidwijk, 2012). 11/11