Gecijferd bewustzijn door middel van rekenconflicten bij kleuters

Transcriptie

1 Gecijferd bewustzijn door middel van rekenconflicten bij kleuters 25 januari 2012 Marije Bakker Welkom en programma Leerlijnen,domeinen, organisatie en praktische toepassing van gecijferd bewustzijn. 2 advies 1

2 Mika in Amsterdam 3 Betekenissen en functies van getallen Aantal Telgetal Meetgetal Rekengetal Naamgetal 4 advies 2

3 Betekenissen en functies van getallen Aantal: de hoeveelheid van 5 dropjes Telgetal: nr. 5 of de 5e plaats in de rij Meetgetal: leeftijd van 5 jaar of 5 kg Naamgetal: tram 5 of gerecht 5 Rekengetal: 1 erbij 4 is 5 5 Rekenen nu: Denken delen uitwisselen Dit gaat goed + Dit zijn zorgen en vragen? 6 advies 3

4 Definitie van gecijferd bewustzijn Gecijferd bewustzijn wordt opgevat als kennis, inzicht en vaardigheden in het omgaan met getallen en wiskundige begrippen, die het mogelijk maken na te denken over rekensituaties, rekenproblemen en rekenconflictjes. 7 Belang van voorbereidend rekenen Rekenen helpt de wereld te ordenen en te begrijpen; Probleemoplossen, ruimtelijk voorstellingsen redeneervermogen; Ontwikkelingsproces start vroeg. 8 advies 4

5 Vervolg van het belang van VR Onvoldoende ontwikkelde vaardigheden in het voorbereidend reken- en wiskunde onderwijs met name getalbegrip geven een verhoogd risico op het ontwikkelen van rekenproblemen.(gerston, Jordan en Flojo, 2005) Niet goed kunnen rekenen is bepalend voor vervolgonderwijs en maatschappelijke redzaamheid Dus: Goed onderwijs aan jonge kinderen is een effectieve manier van preventie van problemen! Vroegtijdig signaleren en waar nodig effectief interveniëren zijn van belang. 9 Maar vooral belangrijk: Betekenisvol 1001 situaties Rekentaal en rekenhandelingen Zet dus je rekenbril op de komende tijd! 10 advies 5

6 Opdracht Bedenk 5 rekenactiviteiten die je onlangs hebt uitgevoerd, noteer deze op je papier. Ga nu in tweetallen deze 5x2 opdrachten eens ordenen in de rekendomeinen. Kringactiviteiten verdelen in de rekendomeinen. Zijn er dingen opgevallen? Ja/nee,. 11 Drie domeinen binnen GB Getalbegrip Telrij, hoeveelheden, representeren Meten Lengte, omtrek, oppervlakte, Inhoud, gewicht en tijd Meetkunde Oriënteren, construeren, opereren met vormen en figuren 12 advies 6

7 Opdracht doelen Kies een domein Bekijk de doelen op ontwikkelings volgorde Vertel aan elkaar waarom je dit een goede volgorde vindt 13 Terugblik op de kleine kringactiviteit Wat voor rekenactiviteit heb je gedaan? Welke vragen heb je gesteld? Hoe heb je hierin differentiatie aangebracht? Heb je materialen mee genomen? 14 advies 7

8 Getalbegrip: Kennis Telwoorden, telrij Getalbeelden Getalsymbolen Hoeveelheidsbegrippen En CIJFERKENNIS Cijfers aanwijzen, benoemen en schrijven 15 Getalbegrip: vaardigheden Tellen van hoeveelheden Vergelijken en ordenen van hoeveelheden Verkort tellen Koppelen van hoeveelheden, telwoorden en getalsymbolen Eenvoudig optellen, aftrekken en splitsen 16 advies 8

9 Getalbegrip: inzichten Snappen dat - Je met tellen een hoeveelheid kunt bepalen; - Je hoeveelheden kunt vergelijken; - Je kunt denken en redeneren over hoeveelheden en getallen; - Je niet alles een voor een hoeft te tellen om hoeveelheid te bepalen; - Het structuren van hoeveelheden handig is - De grootte van hoeveelheden relatief is; 17 Meten: kennis Weten wat meten is Weten wat lengte / gewicht / inhoud is Voorwaarden om eerlijk te meten Weten dat grootte met een maat wordt aangegeven Meetbegrippen 18 advies 9

10 Meten: vaardigheden Vergelijken op lengte / gewicht / inhoud Afpassend meten Meetmateriaal gebruiken 19 Meten: inzichten Snappen dat - Je eerlijk en oneerlijk kunt meten - Je grootte kunt aangeven met een maat - Je niet alles naast elkaar hoeft te leggen om de grootte of het verschil te kunnen bepalen - Afpassen handig is - Meetinstrumenten handig zijn 20 advies 10

11 Tijd Tijd -> doel: dag en nacht, dagritme, dagen van de week, seizoenen, groei Ervaringen opdoen met: Basisstructuren voor tijd Tijd en beweging Verloop van tijd Synchroniteit Groei en (leef-)tijd 21 Meetkunde Meetkunde -> doel: ruimtelijk voorstellings- en redeneervermogen ontwikkelen. Aspecten van meetkunde: Oriënteren in de ruimte Construeren (vouwen, bouwen) Opereren met vormen en figuren (spiegelen, draaien) Groep 1 en 2: ervaringen op laten doen en verwondering opwekken 22 advies 11

12 Een goede rekenstart 1. Hoeveel minuten per week besteed u aan spontane rekenactiviteiten? 2. Hoeveel minuten per week besteed u aan geplande rekenactiviteiten? 3. Hoeveel minuten per week besteed u aan oefenactiviteiten? 23 Voorbeeld weekindeling Getalbegrip Meten meetkunde ma Grote kring di Kleine kring Kleine kring/hoek wo do vr Grote kring Kleine kring Tijd minuten Alle dagen oefenen 24 advies 12

13 Instructie Van wat naar hoe 25 Alle kinderen willen De hoogste toren bouwen 26 advies 13

14 Wat werkt bij (bijna) alle kinderen? Getalbegrip Meten Meetkunde 27 Waarom willen kinderen? Meten? Bezig zijn met meetkunde? Bezig zijn met hoeveelheden en bewerkingen?? Bezig zijn met representeren van aantallen? 28 advies 14

15 Rekenconflict Doelgericht, betekenisvol rekenprobleem Voldoende ruimte voor interactie Handelend, met behulp van materialen Gebruik (reken)taal: diverse vragen en beredeneren Voor kinderen zinvolle oplossing (niveauverschil) Niet: uitleg, instructie, vaste oplosstructuur, 1 oplossing, individueel, werkblad 29 Wat doet een leerkracht? Interactie uitlokken Voorbeelden geven Uit laten zoeken Materialen inbrengen (afstand) Prikkelende vragen stellen Hardop denkend voordoen Concrete feedback geven 30 advies 15

16 Ervaren van een rekenconflict Wat doet de leerkracht? Wat vraagt/zegt de leerkracht? Welke oplossingen brengen de kinderen in? Wat zeggen/vragen de kinderen? Wat is het conflict? Wat zegt dit over de voorbereiding? Wat neem je mee voor je praktijk? 31 Voorbereiden 1. Doel bepalen 2. Activiteit zoeken 3. Probleem formuleren 4. Oplossing: handelen 5. Welke rekentaal stimuleren 6. Afsluiting: waar ging het om 32 advies 16

17 Aanbod 33 Wat leren kinderen als ze Kennis Inzicht Vaardigheden 34 advies 17

18 Thema kleding 35 bakkerij 36 advies 18

19 De schoenenwinkel 37 IJssalon 38 advies 19

20 Foto advies 20

21 Rekenen in je huidige thema Aan welke domeinen besteed je in thema veel en weinig aandacht? Getalbegrip Meten Meetkunde 41 Op welke aspecten wil je je thema verrijken? Welke bronnen benut je? Schatkist: thema Oud & Nieuw: Klokken Doel: De kinderen ontwikkelen tijdsbesef Materiaal: verschillende klokken en digitale klokken wekkers horloges Voorbereiding: Vraag of de kinderen van thuis klokken of wekkers mee naar school nemen. Richtvragen: - Waar gebruik je een klok voor - Wat is er hetzelfde / anders aan de klokken - Waarom heb je een klok of wekker nodig? 42 advies 21

22 Eigen activiteiten verrijken met rekenconflicten Hoe kun je de door de inbreng van een rekenconflict jouw rekenactiviteiten verrijken? Vuistregels: 1. Waarom willen de kinderen dit weten, kunnen, begrijpen? (rekenconflict) 2. Hoe zorg ik ervoor dat zij het denkwerk doen en niet ik als leerkracht? (denkwerk en handelingen bij de kinderen leggen) 43 Extra begeleiding Kinderen die activiteiten in de grote kring niet (voldoende) oppakken Kinderen die meer uitdaging nodig hebben Kleine kring maximaal 5 kinderen 44 advies 22

23 Signaleren Regelmatig de stand van de ontwikkeling toetsen en peilen met: CITO kleutertoets rekenen Als kleuters leren tellen (getalbegrip) Als kleuters leren meten (meten en meetkunde) Utrechtse Getalbegrip Toets- revised 45 Waar zitten voor jou nog punten om aan te scherpen Schrijf dit op je boodschappenlijstje 46 advies 23

24 Wat ga je morgen doen? Wat ga jij morgen doen in de klas Maar ook: hoe gaan jullie presenteren aan de rest van het team wat gecijferd bewustzijn is? -actiepunt op de boodschappenlijst 47 advies 24

25 Marije Bakker advies Plotterweg BB Amersfoort Postbus BN Amersfoort T [033] F [033] E cps@cps.nl advies 25