Samenvatting van de standaard Het rode oog (eerste herziening) van het Nederlands Huisartsen Genootschap
|
|
- Wouter Abbink
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 voor de praktijk Samenvatting van de standaard Het rode oog (eerste herziening) van het Nederlands Huisartsen Genootschap G.M.van der Weele, R.P.Rietveld, Tj.Wiersma en A.N.Goudswaard Zie ook de artikelen op bl en De herziene NHG-standaard Het rode oog geeft richtlijnen voor de diagnostiek en de therapie bij patiënten met een rood oog. Bij pijn, visusdaling of lichtschuwheid (alarmsymptomen) dient men alert te zijn op visusbedreigende aandoeningen. In de meeste gevallen berust een rood oog op een conjunctivitis. Dichtgeplakte oogleden bij het ontwaken pleiten vóór een bacteriële conjunctivitis; uitgesproken jeuk en een eerder doorgemaakte conjunctivitis pleiten hier juist tegen. Op grond van het type afscheiding kan men niet adequaat differentiëren tussen een bacteriële en een virale conjunctivitis. Een infectieuze conjunctivitis is in principe zelflimiterend. Daarom is behandeling doorgaans niet nodig. Alleen bij een (vermoedelijke) bacteriële conjunctivitis is antibiotische behandeling rationeel. Het gebruik van antibiotica hoeft slechts overwogen te worden bij veel hinder, klachten langer dan 3 dagen of eerdere cornea-afwijkingen. Gezien de resistentieontwikkeling is er bij de behandeling van een bacteriële conjunctivitis in principe geen plaats voor fusidinezuur en gaat de voorkeur nog steeds uit naar chlooramfenicol. Er was discussie over de plaats van het spleetlamponderzoek in de huisartsenpraktijk en over het meegeven van het geringe restant van anestheticaoogdruppels in een verpakking voor eenmalig gebruik aan een patiënt met keratoconjunctivitis photoelectrica. Besloten is het advies uit de vorige versie van de standaard ongewijzigd te laten: spleetlamponderzoek door de huisarts blijft facultatief en het blijft toegestaan overblijvende anestheticadruppels mee te geven aan een patiënt met keratoconjunctivitis photoelectrica. Ned Tijdschr Geneeskd. 2007;151: Enige tijd geleden publiceerde het Nederlands Huisartsen Genootschap de eerste herziening van de standaard Het rode oog. 1 De standaard geeft richtlijnen voor het diagnostische en therapeutische beleid en voor de verwijzing bij een rood oog. In dit artikel geven wij de hoofdlijnen en enkele belangrijke discussiepunten uit de standaard weer. De belangrijkste wijzigingen ten opzichte van de voorgaande versie, uit 1996, betreffen de aanbevelingen voor medicamenteuze behandeling, de grotere aandacht voor het beleid bij oogtraumata en de toevoeging van een diagnostisch algoritme. Zowel dit algoritme alsook een schematische weergave van het therapeutische beleid is opgenomen in het samenvattingskaartje (figuur 1-3). Voor de volledige tekst en de wetenschappelijke verantwoording verwijzen wij naar de originele publicatie in Huisarts en Wetenschap ( nhg.artsennet.nl/standaarden/m57/start.html). 1 Nederlands Huisartsen Genootschap, afd. Richtlijnontwikkeling en Wetenschapsbeleid, Postbus 3231, 3502 GE Utrecht. Mw.G.M.van der Weele, hr.dr.tj.wiersma en hr.dr.a.n.goudswaard, huisartsen. Academisch Medisch Centrum/Universiteit van Amsterdam, divisie Klinische Methoden en Public Health, afd. Huisartsgeneeskunde, Amsterdam. Hr.dr.R.P.Rietveld, huisarts-onderzoeker. Correspondentieadres: hr.dr.tj.wiersma (t.wiersma@nhg.org). diagnostisch beleid De oorzaken en de ernst van een rood oog, enkel- of dubbelzijdig, zijn zeer divers: (blefaro)conjunctivitis, (epi)scleritis, keratitis, iridocyclitis, subconjunctivale bloeding, acuut glaucoom en trauma. Het is van primair belang dat de huisarts onderscheid maakt tussen visusbedreigende aandoeningen, vooral keratitis, iridocyclitis en acuut glaucoom, en onschuldige aandoeningen, zoals conjunctivitis, subconjunctivale bloeding en episcleritis. Ook moet de huisarts differentiëren tussen ernstige en niet-ernstige oogletsels. De standaard geeft aan hoe de huisarts dat kan doen. Tevens wordt aangegeven hoe de huisarts de verschillende vormen van conjunctivitis van elkaar kan onderscheiden. Hierbij zijn enkele conclusies verwerkt van recent onderzoek in de Nederlandse huisartsenpraktijk. 2 Een bacteriële oorzaak is waarschijnlijk bij de combinatie van 3 kenmerken: dichtgeplakte oogleden bij het ontwaken, ontbreken van jeuk, en geen eerdere episoden van conjunctivitis. Het type afscheiding geeft onvoldoende zekerheid voor een adequaat onderscheid tussen bacteriële en virale conjunctivitis. Bij roodheid van één of beide ogen is de diagnose in de regel op basis van anamnese en inspectie te stellen. Indien 1232 Ned Tijdschr Geneeskd juni;151(22)
2 figuur 1. Samenvatting van de standaard Het rode oog (eerste herziening) van het Nederlands Huisartsen Genootschap (het vervolg staat in figuur 2 en 3). Ned Tijdschr Geneeskd juni;151(22) 1233
3 figuur 2. Vervolg van de samenvatting van de standaard Het rode oog (eerste herziening) van het Nederlands Huisartsen Genootschap (zie ook figuur 1 en 3) Ned Tijdschr Geneeskd juni;151(22)
4 figuur 3. Slot van de samenvatting van de standaard Het rode oog (eerste herziening) van het Nederlands Huisartsen Genootschap (zie ook figuur 1 en 2). Ned Tijdschr Geneeskd juni;151(22) 1235
5 een rood oog gepaard gaat met visusdaling, pijn en/of lichtschuwheid of indien ciliaire roodheid, aanwijzingen voor cornea-afwijkingen of een oogtrauma bestaan, is aanvullend oogonderzoek of een directe verwijzing geïndiceerd. Uitzonderingen hierop zijn een keratoconjunctivitis photoelectrica en een corpus alienum, waarbij aanvullend onderzoek in de regel niet noodzakelijk is. Het aanvullend onderzoek omvat: visusbepaling; pupilinspectie op vorm, grootte en links-rechtsverschil; pupilreactie op licht; consensuele lichtreactie; onderzoek van de cornea (ook na kleuring met fluoresceïne) en onderzoek van de voorste oogkamer. Dit onderzoek wordt zo nodig uitgebreid met beoordeling van de oogstand en de oogbewegingen (bij een stomp oogletsel), beoordeling van het effect van een oppervlakteanestheticum op oogpijn en fotofobie (indien bij het voorafgaande aanvullend onderzoek niet goed gedifferentieerd kan worden tussen cornea-aandoeningen en aandoeningen van dieper gelegen structuren) en beoordeling van de verschuifbaarheid van de roodheid (bij onduidelijkheid over de aard of de oppervlakkigheid van de roodheid). Onderzoek van de sensibiliteit van de cornea, meting van de oogboldruk en fundoscopie worden bij het rode oog niet aanbevolen, omdat deze geen relevante bijdrage leveren aan de diagnostiek. Ook een kweek bij een conjunctivitis is doorgaans niet zinvol, omdat een belangrijk deel van de patiënten al genezen zal zijn voordat de kweekuitslag bekend is. therapeutisch beleid De standaard bespreekt de behandeladviezen per aandoening, waarbij voorlichtingsaspecten, niet-medicamenteuze en medicamenteuze behandeladviezen en aanbevelingen voor controlebezoeken en verwijzing aan bod komen. Als algemeen advies geldt dat bij roodheid van het oog en tijdens lokale medicamenteuze therapie geen contactlenzen gedragen moeten worden. Indien de klachten vermoedelijk veroorzaakt worden door contactlenzen, legt de huisarts uit dat die het oog kunnen irriteren als ze niet goed worden onderhouden of te lang achtereen gedragen worden. Men kan de lenzen laten controleren op eventueel aanwezige krassen en aanslag door een contactlensspecialist. Uit Nederlandse prescriptiegegevens blijkt dat 86% van de patiënten die de huisarts bezoeken in verband met een rood oog een lokaal oogmedicijn krijgt voorgeschreven. Van deze voorschriften is 80% een antibioticum. Bij een acute infectieuze conjunctivitis is echter doorgaans geen antibiotische behandeling nodig, ook niet als het waarschijnlijk een bacteriële conjunctivitis betreft. Een dergelijke behandeling bespoedigt de genezing nauwelijks. Geadviseerd wordt bij het vermoeden van een bacteriële conjunctivitis wél therapie met een lokaal antibioticum te overwegen wanneer de patiënt veel hinder van de aandoening ondervindt, als de klachten na 3 dagen niet afnemen of als bij de patiënt eerder cornea-afwijkingen zijn vastgesteld. Met inachtneming van wat bekend is over werkzaamheid, resistentieontwikkeling, bijwerkingen, houdbaarheid en gebruiksgemak gaat de voorkeur uit naar chlooramfenicol. Bacteriële conjunctivitis wordt in 80% van de gevallen veroorzaakt door een bacterie die resistent is tegen fusidinezuur. Alleen bij een stafylokokkeninfectie (bij blefaritis of op geleide van een kweek) is het zinvol om fusidinezuur voor te schrijven. Indien een virale conjunctivitis waarschijnlijk lijkt, is symptoombehandeling zelden noodzakelijk en weinig effectief. Aanbevolen wordt de spontane genezing af te wachten, tenzij er aanwijzingen zijn dat de infectie door het herpesvirus wordt veroorzaakt (zie figuur 3). De huisarts dient bij patiënten met één of meer alarmsymptomen, die niet direct naar de oogarts zijn verwezen, dagelijks opnieuw te beoordelen hoe het beeld zich ontwikkelt (tenzij er sprake is van keratoconjunctivitis photoelectrica). Bij tussentijdse toename van pijn en/of lichtschuwheid, of bij vermindering van het gezichtsvermogen, dient de patiënt onmiddellijk contact op te nemen met de huisarts. Bij aanhoudende alarmsymptomen zonder duidelijke verklaring wordt de patiënt alsnog verwezen naar de oogarts. Bij patiënten met maar één goed functionerend oog wordt aanbevolen sneller verwijzing te overwegen. De standaard besluit met een aantal indicaties voor spoedverwijzing (zie figuur 1). discussiepunten Enkele belangrijke discussiepunten bij de totstandkoming van de standaard waren de plaats van het spleetlamponderzoek in de huisartsenpraktijk en het beleid bij keratoconjunctivitis photoelectrica. Spleetlamponderzoek in de huisartsenpraktijk. Met de spleetlamp kan gedetailleerde informatie worden verkregen over de cornea, de voorste oogkamer, de iris en de lens. Ontstekingscellen in de voorste oogkamer kunnen doorgaans niet zonder spleetlamp worden gezien, tenzij zich een leukocyten neerslag (hypopyon) heeft gevormd. Beginnende uitingen van keratitis en iridocyclitis kunnen zonder spleetlamponderzoek gemakkelijk worden gemist. Een spleetlamp is echter kostbaar en de vaardigheid om het apparaat te hanteren is (nog) niet wijdverbreid onder huisartsen. De standaard beschouwt daarom spleetlamponderzoek door de huisarts als een facultatieve diagnostische optie. In diverse regio s kan de huisarts patiënten met een rood oog bij wie twijfel bestaat of er iets ernstigs aan de hand is voor spleetlamponderzoek naar een optometrist verwijzen. Er kan ook een eenvoudige handspleetlamp worden gebruikt, die als apart opzetstuk op het handvat van de oogspiegel geplaatst kan worden. Deze methode is echter minder be Ned Tijdschr Geneeskd juni;151(22) 1236
6 trouwbaar en de meeste huisartsen beschikken over onvoldoende vaardigheid voor een adequate beoordeling. Beleid bij keratoconjunctivitis photoelectrica. Bij heftige pijnklachten ten gevolge van een keratoconjunctivitis photoelectrica kan de huisarts een oogdruppel met oxybuprocaïne 0,4% toedienen. Indien hiervoor een oogdruppelverpakking voor eenmalig gebruik wordt geopend, kan de huisarts het geringe restant aan de patiënt meegeven. De patiënt dient daarbij goed geïnstrueerd te worden het middel niet langer dan 12 h na de eerste toediening te gebruiken en niet in het verdoofde oog te wrijven. Bij de vorige versie leverde dit advies kritiek op uit oogheelkundige hoek en ook nu werd dit door een van de referenten van de standaard bekritiseerd als een kunstfout. In de oogheelkundige literatuur wordt inderdaad gewaarschuwd tegen het meegeven van anesthetische oogdruppels, vanwege het gevaar op corneaulcera, die kunnen leiden tot een blijvende visusdaling. De casuïstiek hierover uit de jaren zeventig van de vorige eeuw beschrijft echter patiënten die de anesthetische oogdruppels gedurende vaak meerdere weken gebruikten en in de vicieuze cirkel terechtkwamen van de zogenaamde anaesthesia dolorosa, waarbij de cornea uiterst pijnlijk is ondanks ongevoeligheid voor aanraking. Niet duidelijk is of de ulcera ontstaan door onopgemerkte uitbreiding dan wel secundaire infectie van een al aanwezige erosie, of een gevolg zijn van traumatische beschadiging door veelvuldig wrijven, of van een direct toxisch effect van het anestheticum op de cornea. Hoe dan ook, er was geen nieuw bewijs beschikbaar op grond waarvan de werkgroep het eerdere advies meende te moeten herzien. Met de hierboven genoemde instructies lijkt de kans op het ontstaan van ulcera vrijwel nihil. Belangenconflict: geen gemeld. Financiële ondersteuning: geen gemeld. Aanvaard op 20 februari 2006 Literatuur 1 Rietveld RP, Cleveringa JP, Blom GH, Baggen MEJM, Bink D, Oltheten JMT, et al. NHG-standaard Het rode oog. Eerste herziening. Huisarts Wet. 2006;49: Rietveld RP, Riet G ter, Bindels PJE, Sloos JH, Weert HC van. Predicting bacterial cause in infectious conjunctivitis: cohort study on informativeness of combinations of signs and symptoms. BMJ. 2004;329: Abstract Summary of the practice guideline The red eye (first revision) of the Dutch College of General Practitioners (NHG) The revised NHG-guideline The red eye provides recommendations for the diagnosis and therapy in patients with a red eye. In the presence of pain, decreased visual acuity and photophobia (alarm symptoms) should be considered as sight threatening conditions. In most instances a red eye results from conjunctivitis. The complaint of (an) early morning glued eye(s) makes a bacterial origin of acute infectious conjunctivitis more likely. Itching and a history of infectious conjunctivitis make the probability of bacterial involvement less likely. The type of discharge does not help to adequately distinguish bacterial from viral conjunctivitis. Since an infectious conjunctivitis is a self-limiting condition, no treatment is necessary as a rule. Antibiotic treatment is only rational if conjunctivitis is (most probably) caused by bacteria. It has to be considered only if a patient suffers from much discomfort, if complaints do not begin to decline after 3 days and in patients with preexisting corneal defects. Because of widespread resistance to fusidic acid this should in principle not be prescribed for treatment of conjunctivitis; chloramphenicol is still the drug of choice. During revision of the guideline discussions concentrated on 2 aspects: the position of slit lamp biomicroscopy in general practice and giving a patient with keratoconjunctivitis photoelectrica the remainder of a minim with anaesthetic eye drops. Regarding both topics it was decided not to change the recommendations of the former version of the guideline: the use of slit lamp biomicroscopy remains optional for general practitioners and it remains permitted to give the remainder of a minim with anaesthetic eye drops to a patient with keratoconjunctivitis photoelectrica. Ned Tijdschr Geneeskd. 2007;151: Ned Tijdschr Geneeskd juni;151(22) 1237
Samenvatting van de standaard Fluor vaginalis (eerste herziening) van het Nederlands Huisartsen Genootschap
gaan. Fluorklachten hebben invloed op de seksualiteit en vrouwen kunnen bang zijn dat de klachten door een seksueel overdraagbare aandoening (soa) veroorzaakt worden. Bij de meeste vrouwen die zich bij
Nadere informatieOOGHEELKUNDE I HUISARTS- OPLEIDING. Versie januari 2001. Docentendeel
OOGHEELKUNDE I Versie januari 2001 Docentendeel HUISARTS- OPLEIDING Algemene gegevens Dit onderwijsprogramma is ontwikkeld door de staf van de afdeling Huisartsopleiding van de Vrije Universiteit ten behoeve
Nadere informatieHet rode oog: diagnostiek en inschatting van de ernst
Het rode oog: diagnostiek en inschatting van de ernst Narayana S, McGee S. Bedside diagnosis of the red eye : a systematic review. Am J Med 2015;128:1220-4.e1. DOI: 10.1016/j.amjmed.2015.06.026. Pierre
Nadere informatieTOA-dag Oogheelkunde. R.P.W. de Boer, oogarts 13 oktober 2017
TOA-dag Oogheelkunde R.P.W. de Boer, oogarts 13 oktober 2017 Het Rode Oog Differentiaal diagnostiek van het rode oog Casus 1 Casus 2 Casus 3 Diagnose á vue Differentiaaldiagnostiek van het Rode Oog Hyposphagma
Nadere informatiegeven, of de deelnemers kunnen ook op eigen initiatief hun reactie geven. (15 min.).
1. Toelichting op de module Deze verdiepingsmodule is gebaseerd op de NHG-Standaard M57 van februari 2006 (eerste herziening). De meeste diagnostische en therapeutische handelingen bij de patiënt met een
Nadere informatieHet rode oog: SPOED of niet spoed?
Het rode oog Meestal ernstig en spoedeisend!! Plotseling heftige pijn in het oog Plotselinge visusdaling Verder goed uitvragen: Is het oog zelf rood of is de omgeving van het oog rood Is er iets in het
Nadere informatieOOGHEELKUNDE. ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN 18 maart 2003
OOGHEELKUNDE ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN 18 maart 2003 Casusschets 1 Vraag 1: Antwoord 3: uitvragen, zijn het flikkeringen of schitteringen? Zie pag 2 werkafspraak,
Nadere informatieTRANSMURAAL PROTOCOL OOGHEELKUNDE
TRANSMURAAL PROTOCOL OOGHEELKUNDE Inleiding De huisarts verricht oogheelkundig onderzoek volgens de NHG-standaarden M12 en M57. Vervolgens zijn er drie mogelijkheden: 1. zelf behandelen 2. verwijzen naar
Nadere informatieHVRH Bijscholing Donderdag 14/09/2017. Dr. Patricia Casaer
HVRH Bijscholing Donderdag 14/09/2017 Dr. Patricia Casaer Het rode oog Anisocorie Diplopie Subconjunctivale bloeding Conjunctivitis Keratitis Erosie Episcleritis Uveitis Oogleden Blefaritis/Meibomianitis
Nadere informatieDe NHG-Standaard Traumatische knieproblemen (eerste herziening): samenvatting
Richtlijnen De NHG-Standaard Traumatische knieproblemen (eerste herziening): samenvatting L. Willem Draijer, Janneke N. Belo, Hans F. Berg, Roeland M.M. Geijer en A.N. Lex Goudswaard Gerelateerd artikel:
Nadere informatieToetsstation. Verwijderen corpus alienum oog
Toetsstation Verwijderen corpus alienum oog Alg lgeme mene gegevens Classificatiecode(s) F70, F75, F76 Doelstelling Toetsen of de kandidaat in staat is op de correcte wijze een patiënt met een rood oog
Nadere informatieSAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN
SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN l. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Minims Tetracaïnehydrochloride 5 mg/ml, oogdruppels, oplossing. Minims Tetracaïnehydrochloride 10 mg/ml, oogdruppels, oplossing. 2. KWALITATIEVE
Nadere informatieSamenvatting van de standaard Constitutioneel eczeem (eerste herziening) van het Nederlands Huisartsen Genootschap
voor de praktijk Samenvatting van de standaard Constitutioneel eczeem (eerste herziening) van het Nederlands Huisartsen Genootschap F.S.Boukes, Tj.Wiersma, J.P.Cleveringa, P.C.Dirven-Meijer en A.N.Goudswaard
Nadere informatieKlachten. H. Tan. 3.1 Inleiding 44. 3.3 Visusdaling 45. 3.4 Het pijnloze rode oog 46. 3.5 Floaters en flitsen 47. 3.6 Gezichtsvelduitval 47
43 3 Klachten H. Tan 3.1 Inleiding 44 3.2 Pijn 44 3.3 Visusdaling 45 3.3.1 Geleidelijke visusdaling 45 3.3.2 Acute visusdaling 45 3.4 Het pijnloze rode oog 46 3.5 Floaters en flitsen 47 3.6 Gezichtsvelduitval
Nadere informatiehuisartsgeneeskunde & ouderengeneeskunde
huisartsgeneeskunde & ouderengeneeskunde Dokter, hoe moet ik nu toch verder met die pijn? Pijnrevalidatie in de eerste lijn Henriëtte van der Horst, huisarts Hoofd afdeling huisartsgeneeskunde & ouderengeneeskunde
Nadere informatieSAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN. PROTAGENS MONO 2 %, oogdruppels, oplossing, voor éénmalig gebruik
SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL PROTAGENS MONO 2 %, oogdruppels, oplossing, voor éénmalig gebruik 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING 1 ml oplossing bevat 20
Nadere informatieLOWER RESPIRATORY TRACT INFECTIONS IN ADULTS: A CLINICAL DIAGNOSTIC STUDY GENERAL PRACTICE
LOWER RESPIRATORY TRACT INFECTIONS IN ADULTS: A CLINICAL DIAGNOSTIC STUDY IN GENERAL PRACTICE A.W. Graffelman LOWER RESPIRATORY TRACT INFECTIONS IN ADULTS: A CLINICAL DIAGNOSTIC STUDY IN GENERAL PRACTICE
Nadere informatieOOGHEELKUNDE CASUSSCHETSEN
OOGHEELKUNDE 18 maart 2003 CASUSSCHETSEN Casusschets 1 Heer Nuon, 55 jaar, spreekt u telefonisch. Hij ziet sinds gisteren flitsen voor OS. Hij is een bekende hoofdpijnpatiënt. Hij vraagt U wat hij moet.
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Staar. Cataract
PATIËNTEN INFORMATIE Staar Cataract Algemeen Door middel van deze folder wil het Maasstad Ziekenhuis u informeren over staar (cataract) en de behandeling hiervan. U wordt geadviseerd deze informatie zorgvuldig
Nadere informatieToetsstation. Diagnostisch refractioneren
Toetsstation Diagnostisch refractioneren Alg lgeme mene gegevens Classificatiecode(s) F91 Doelstelling Toetsen of de kandidaat in staat is - visusonderzoek te doen bij een volwassene; - te diagnostiseren
Nadere informatieINFO VOOR PATIËNTEN HERPES KERATITIS
INFO VOOR PATIËNTEN HERPES KERATITIS INHOUD 01 Inleiding 4 02 Het hoornvlies 4 03 Herpesvirus 5 04 Diagnose 6 05 Oorzaak 6 06 Klachten en gevolgen 7 07 Onderzoeken 7 08 Behandeling 8 09 Leefregels 10
Nadere informatieAls een donderslag bij heldere hemel
Als een donderslag bij heldere hemel Ruud van der Kruijk, neuroloog Slingeland Ziekenhuis Doetinchem Mede namens Sarah Vermeer, neuroloog Rijnstate, Peter Coppens huisarts te Ulft en Rik van Dijk huisarts
Nadere informatieVlekken en flitsen in het oog en netvliesloslating
Oogheelkunde Vlekken en flitsen in het oog en netvliesloslating Deze folder gaat over vlekken en flitsen in het oog en netvliesloslating en is aanvullend op de mondelinge informatie die u van uw oogarts
Nadere informatieOordruppels. Wanneer oordruppels?
K.N.O. Oordruppels Oordruppels Deze folder heeft tot doel u informatie te geven over oordruppels en het juiste gebruik hiervan. Het betreft de oordruppels die door de kno-arts op recept zijn voorgeschreven.
Nadere informatieOordruppels. Afdeling KNO
Oordruppels Afdeling KNO Deze pagina heeft tot doel u informatie te geven over oordruppels en het juiste gebruik hiervan. Het betreft de oordruppels die door de kno-arts op recept zijn voorgeschreven.
Nadere informatieOogheelkunde adviezen na een hernia-operatie. Staar (cataract) ZorgSaam
Oogheelkunde adviezen na een hernia-operatie Staar (cataract) ZorgSaam 1 STAAR (cataract) Wat is staar Vóór in het oog, vlak achter de pupil, zit de heldere en doorzichtige ooglens. Naarmate we ouder worden,
Nadere informatieSamenvatting van de standaard Bacteriële huidinfecties (eerste herziening) van het Nederlands Huisartsen Genootschap
L.W.Draijer, S.Koning, G.Wielink, F.S.Boukes, A.N.Goudswaard Samenvatting van de standaard Bacteriële huidinfecties (eerste herziening) van het Nederlands Huisartsen Genootschap De herziene standaard Bacteriële
Nadere informatieStaar (cataract) Mensen zien. Mensen laten zien.
Staar (cataract) Mensen zien. Mensen laten zien. Zonder staar Met staar Onze oogzorg gaat verder In deze folder vindt u informatie over wat staar inhoudt en welke behandelmogelijkheden er beschikbaar zijn.
Nadere informatieSamenvatting van de standaard Bacteriële huidinfecties (eerste herziening) van het Nederlands Huisartsen Genootschap
voor de praktijk Samenvatting van de standaard Bacteriële huidinfecties (eerste herziening) van het Nederlands Huisartsen Genootschap L.W.Draijer, S.Koning, G.Wielink, F.S.Boukes en A.N.Goudswaard Zie
Nadere informatieHET RODE OOG. Dr. B. Wets Dr. F. D Hollander
HET RODE OOG Dr. B. Wets Dr. F. D Hollander 1 Welke kenmerken kunnen me helpen bij het maken van de diagnose? unilateraal - bilateraal Objectieve tekens Roodheid diffuus locaal Secreties waterig purulent
Nadere informatieDr. E.J. van Zuuren, drs. M.M.D. van der Linden, drs. R.J. Borgonjen, drs. M.F.E. Leenarts
Rosacea 22 223 Rosacea Dr. E.J. van Zuuren, drs. M.M.D. van der Linden, drs. R.J. Borgonjen, drs. M.F.E. Leenarts De richtlijn dateert uit 2010 en is geherformuleerd in 2012. Onderstaande samenvatting
Nadere informatieINFO VOOR PATIËNTEN ACANTHAMOEBE KERATITIS
INFO VOOR PATIËNTEN ACANTHAMOEBE KERATITIS INHOUD 01 Inleiding 4 02 Het hoornvlies 5 03 Acanthamoebe 6 04 Diagnose 6 05 Oorzaak 7 06 Klachten en gevolgen 7 07 Vooronderzoeken 8 08 Behandeling 9 09 Leefregels
Nadere informatieSummary 136
Summary 135 Summary 136 Summary The objectives of this thesis were to develop of a mouse model of neuropathic pain and spinal cord stimulation (SCS) and to increase the efficacy of spinal cord stimulation
Nadere informatieHoe kijken huisartsen naar rode ogen?
DTO de mogelijkheid om ieders aanvraaggedrag open te bediscussiëren en ervan te leren. Discussies en afspraken worden minder vrijblijvend wanneer zij over transparante gegevens kunnen discussiëren, tot
Nadere informatie4 Oogheelkunde. 4.1 Algemeen
4 Oogheelkunde 4.1 Algemeen Indien een patiënt met een trauma of ontsteking van het oog op de SEH komt, is het van belang onderscheid te maken tussen visusbedreigende aandoeningen (vooral keratitis, retinavaatocclusies,
Nadere informatieDeze informatie gaat met name over de meest voorkomende vorm van staar, de ouderdomsstaar.
Staar (cataract) Vóór in het oog, vlak achter de pupil, zit de heldere en doorzichtige ooglens. Naarmate we ouder worden, wordt deze lens minder helder. Daardoor lijken de dingen die we zien waziger en
Nadere informatieNHG-Standaard Rood oog en oogtrauma (tweede herziening)
Rood oog en oogtrauma (tweede herziening) NHG-werkgroep Rood oog en oogtrauma NHG-Standaard M57 Belangrijkste wijzigingen De naam van de standaard is gewijzigd en sluit beter aan bij de gewijzigde indeling
Nadere informatieVlekken en flitsen in het gezichtsveld
Vlekken en flitsen in het gezichtsveld Albert Schweitzer ziekenhuis polikliniek Oogheelkunde mei 2012 pavo 0525 Inleiding In deze folder leest u meer over de mogelijke oorzaken en gevolgen van vlekken
Nadere informatieMinims Cyclopentolaathydrochloride 5 mg/ml oogdruppels, oplossing Minims Cyclopentolaathydrochloride 10 mg/ml oogdruppels, oplossing
Bijsluiter: informatie voor de patiënt Minims Cyclopentolaathydrochloride 5 mg/ml oogdruppels, oplossing Minims Cyclopentolaathydrochloride 10 mg/ml oogdruppels, oplossing Lees goed de hele bijsluiter
Nadere informatiekno specialisten in keel-, neus- & oorheelkunde Oordruppels
kno haarlemmermeer specialisten in keel-, neus- & oorheelkunde Oordruppels Deze folder heeft tot doel u informatie te geven over oordruppels en het juiste gebruik hiervan. Het betreft de oordruppels die
Nadere informatieHerpes Simplex en Herpes Zoster
Herpes Simplex en Herpes Zoster Mensen zien. Mensen laten zien. Onze oogzorg gaat verder Oogziekenhuis Zonnestraal is specialist in oogheelkundige zorg: voor de behandeling van Herpes Simplex of Herpes
Nadere informatieWat is staar (cataract) Polikliniek Oogheelkunde
Wat is staar (cataract) Polikliniek Oogheelkunde Wat is Staar (cataract) Wat is staar Vóór in het oog, vlak achter de pupil, zit de heldere en doorzichtige ooglens. Naarmate we ouder worden, wordt deze
Nadere informatieStaar. Oogheelkunde. Wat is staar
Oogheelkunde Staar Wat is staar Voor in het oog, vlak achter de pupil, zit de heldere en doorzichtige ooglens. Naarmate we ouder worden, wordt deze lens minder helder. Daardoor lijken de dingen die we
Nadere informatieBijsluiter: informatie voor de gebruiker. Opticrom 2% oogdruppels, oplossing. Natriumcromoglicaat
Pagina 1 van 5 Bijsluiter: informatie voor de gebruiker Natriumcromoglicaat Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken want er staat belangrijke informatie in voor u. Gebruik
Nadere informatieSAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN
SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL PROTAGENS 2%, oogdruppels, oplossing 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING 1 ml oplossing bevat 20 mg povidon (polyvinylpyrrolidon).
Nadere informatieKeratoconus (kegelvormig hoornvlies)
Keratoconus (kegelvormig hoornvlies) Mensen zien. Mensen laten zien. GEZOND OOG OOG MET KERATOCONUS IRIS VOORSTE OOGKAMER IRIS VOORSTE OOGKAMER HOORNVLIES HOORNVLIES De oorzaken van keratoconus Onze oogzorg
Nadere informatieKinderoogheelkunde. Duodagen IJsselland Ziekenhuis 7 & 8 april 2016
Kinderoogheelkunde Duodagen IJsselland Ziekenhuis 7 & 8 april 2016 Disclosure sheet Vereniging Medische Staf Disclosure belangen spreker: GEEN Presentatie: Kinderoogheelkunde Geen potentiële belangenverstrengeling
Nadere informatieVlekken en flitsen in het gezichtsveld
Vlekken en flitsen in het gezichtsveld Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding In deze folder leest u meer over de mogelijke oorzaken en gevolgen van vlekken of flitsen
Nadere informatieInleiding. Wanneer oordruppels
Oordruppels Inleiding Deze brochure heeft tot doel u informatie te geven over oordruppels en het juiste gebruik hiervan. Het betreft de oordruppels die door de kno-arts op recept zijn voorgeschreven. U
Nadere informatieThe diagnosis and prognosis of venous thromboembolism : variations on a theme Gibson, N.S.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) The diagnosis and prognosis of venous thromboembolism : variations on a theme Gibson, N.S. Link to publication Citation for published version (APA): Gibson, N. S.
Nadere informatieSomatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold
Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold LUMC Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde Huisarts te Leiderdorp Uw spreekuur Moeheid Pijnklachten Buikpijn Hoofdpijn
Nadere informatieSneltesten voor respiratoire virussen: geschikt voor point-of-care? 13 juni 2017 Werkgroep Algemene Medische Microbiologie
Sneltesten voor respiratoire virussen: geschikt voor point-of-care? 13 juni 2017 Werkgroep Algemene Medische Microbiologie Andrea Bruning, MD PhD AIOS Medische Microbiologie Overzicht Introductie - Point-of-care
Nadere informatieInhoudsopgave Inhoudsopgave... 1
Protocol Ziekte bij kinderen Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 Voorwoord... 2 Ziektebeleid... 3 Zieke kinderen... 3 Richtlijnen voor geneesmiddelenverstrekking binnen het dagverblijf... 3 Richtlijnen voor
Nadere informatieRefaja Ziekenhuis Stadskanaal. Avastin, algemeen
Avastin, algemeen AVASTIN, ALGEMEEN AARD EN DOEL VAN DE BEHANDELING MET AVASTIN U bent uitgenodigd een nieuwe behandeling te ondergaan. Voordat u een besluit neemt over deze behandeling is het belangrijk
Nadere informatieEen evidence-based kijk op conjunctivitis in de huisartsenpraktijk:
Een evidence-based kijk op conjunctivitis in de huisartsenpraktijk: Aanpassing van de Duodecim guideline Conjunctivitis volgens de ADAPTE procedure Liesbeth Schuermans, KULeuven Praktijkopleider: Dr. Kim
Nadere informatieIndeling presentatie. Het oog wil ook wat Oogaandoeningen bij het paard. Wat wil het oog dan wel? Wat hebt u nodig?
Indeling presentatie Het oog wil ook wat Oogaandoeningen bij het paard Jos M. Ensink Universiteitskliniek voor Paarden Aandoeningen die met een kort oogonderzoek te constateren zijn Aandoeningen die specialistisch
Nadere informatieAlcohol policy in Belgium: recent developments
1 Alcohol policy in Belgium: recent developments Kurt Doms, Head Drug Unit DG Health Care FPS Health, Food Chain Safety and Environment www.health.belgium.be/drugs Meeting Alcohol Policy Network 26th November
Nadere informatieEileiderontsteking. Afdeling Gynaecologie
Eileiderontsteking Afdeling Gynaecologie Inleiding Een eileiderontsteking is een ontsteking van de eileiders. Deze ontstekingen kunnen heel sluimerend verlopen met weinig klachten. Meestal heeft u acute
Nadere informatieSamenvatting van de standaard Hoofdpijn van het Nederlands Huisartsen Genootschap
voor de praktijk Samenvatting van de standaard Hoofdpijn van het Nederlands Huisartsen Genootschap M.H.Grol, A.Knuistingh Neven, L.Pijnenborg en A.N.Goudswaard Zie ook de artikelen op bl. 289 en 291. De
Nadere informatieTRANSMURAAL PROTOCOL REUMATOLOGIE
TRANSMURAAL PROTOCOL REUMATOLOGIE Doelstellingen Vroege opsporing van chronische destructieve gewrichtsziekte om door vroegtijdige behandeling schade te beperken Verbetering van de service aan huisartsen
Nadere informatieOPTICROM OPTICROM (MELISANA) XIV B 3 e. Naam van het geneesmiddel: OPTICROM 2 % oogdruppels, oplossing Natrium cromoglicaat
OPTICROM OPTICROM (MELISANA) XIV B 3 e Naam van het geneesmiddel: OPTICROM 2 % oogdruppels, oplossing Natrium cromoglicaat Kwalitatieve en kwantitatieve samenstelling: Natrium cromoglicaat 20 mg per ml.
Nadere informatieRichtlijn Oogaandoeningen
Richtlijn Oogaandoeningen Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Anamnese 2.1 Algemeen 2.2 Arbeidsanamnese 3. Functieonderzoek 4. Diagnose beroepsgebonden oogaandoeningen 4.1 Rood oog 4.2 Dubbelbeelden 4.3 Verblinding
Nadere informatieBIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER. Chlooramfenicol-POS 1 %, oogzalf 10 mg/g. Werkzame stof: Chlooramfenicol
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER Chlooramfenicol-POS 1 %, oogzalf 10 mg/g Werkzame stof: Chlooramfenicol Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken want er staat belangrijke
Nadere informatieMet uw behandelend oogarts heeft u afgesproken dat u binnenkort een poliklinische YAG laserbehandeling zult krijgen.
Centrumlocatie Met uw behandelend oogarts heeft u afgesproken dat u binnenkort een poliklinische YAG laserbehandeling zult krijgen. Wat is laser? Het woord laser is de afkorting van "Light Amplification
Nadere informatieAdherence aan HWO en meer bewegen
Adherence aan HWO en meer bewegen Een experimenteel onderzoek naar de effecten van het motivationele stadium van patiënten en de adherence aan huiswerkoefeningen (HWO) bij fysiotherapie en het meer bewegen.
Nadere informatieAantal verwezen patienten van huisarts naar optometrist 2017
Totaal overzicht half augustus 2017 t/m februari 2018 Inzet optometrist voor heelkundige klachten Tabel 1. Aantal patiënten die de afgelopen 7 maanden zijn verwezen door de huisarts naar de optometrist
Nadere informatieDisclosure belangen spreker
Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder
Nadere informatieNonrespons en ernstige klachten bij OCD: richtlijnen herzien? Else de Haan PhD Lidewij Wolters PhD Amsterdam, the Netherlands
Nonrespons en ernstige klachten bij OCD: richtlijnen herzien? Else de Haan PhD Lidewij Wolters PhD Amsterdam, the Netherlands Behandeling OCS bij kinderen Cognitieve gedragstherapie (CGT) Combinatie CGT
Nadere informatieAantal verwezen patienten van huisarts naar optometrist 2017
Totaal overzicht half augustus 2017 t/m maart 2018 Inzet optometrist voor heelkundige klachten Tabel 1. Aantal patiënten die t/m Q1 2018 zijn verwezen door de huisarts naar de optometrist voor diagnostiek
Nadere informatie9 Acute gastro-enteritis Rubriekhouder: Dr. W. van Pelt, (RIVM-CIE) ( ) ( )
9 Acute gastro-enteritis Rubriekhouder: Dr. W. van Pelt, (RIVM-CIE) (1992-1993) (1996-2012) Inleiding Gastro-enteritis behoort tot de top tien van aandoeningen in Nederland wat betreft incidentie en draagt
Nadere informatieUveïtis. Afdeling Oogheelkunde
Uveïtis Afdeling Oogheelkunde Algemeen Uveïtis is een verzamelnaam voor alle inwendige oogontstekingen. Deze uitleg is daarom algemeen. Niet alle opmerkingen gelden voor alle uveïtispatiënten. In deze
Nadere informatieGlaucoom. Albert Schweitzer ziekenhuis afdeling Oogheelkunde januari 2012 pavo 0524
Glaucoom Albert Schweitzer ziekenhuis afdeling Oogheelkunde januari 2012 pavo 0524 Inleiding Uw oogarts heeft met u besproken dat u een oogaandoening heeft die glaucoom genoemd wordt. Deze folder informeert
Nadere informatieScript. Good health starts with good food. That s true for people as much as it is for animals.
Script Good health starts with good food. That s true for people as much as it is for animals. Livestock and fish health influence human health, since animal protein is an indispensable part of our food
Nadere informatieDe Relatie Tussen Persoonskenmerken en Ervaren Lijden bij. Verslaafde Patiënten met PTSS
Persoonskenmerken en ervaren lijden bij verslaving en PTSS 1 De Relatie Tussen Persoonskenmerken en Ervaren Lijden bij Verslaafde Patiënten met PTSS The Relationship between Personality Traits and Suffering
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 200 NEDERLANDSE SAMENVATTING Duizeligheid is een veel voorkomend probleem bij ouderen. Tot 30% van de thuiswonende ouderen van 65 jaar en ouder ervaart enige vorm van duizeligheid.
Nadere informatieDeze folder bevat algemene informatie. Dit betekent dat uw behandeling net even anders kan zijn dan hier beschreven.
Oogheelkunde Glaucoom Algemene informatie Inleiding Uw oogarts heeft u verteld dat u glaucoom heeft. Hij/zij heeft u geïnformeerd wat dit inhoudt en wat de eventuele behandeling is. In deze folder kunt
Nadere informatieFunctioneren van een Kind met Autisme. M.I. Willems. Open Universiteit
Onderzoek naar het Effect van de Aanwezigheid van een Hond op het Alledaags Functioneren van een Kind met Autisme M.I. Willems Open Universiteit Naam student: Marijke Willems Postcode en Woonplaats: 6691
Nadere informatieSAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN. MINIMS PREDNISOLONDINATRIUMFOSFAAT 5 mg/ml oogdruppels, oplossing
SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN l. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL MINIMS PREDNISOLONDINATRIUMFOSFAAT 5 mg/ml oogdruppels, oplossing 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Prednisolondinatriumfosfaat
Nadere informatieTotstandkoming en methoden. NHG-Behandelrichtlijn Traumatische wonden en bijtwonden
Totstandkoming en methoden NHG-Behandelrichtlijn Traumatische wonden en bijtwonden april 2017 Totstandkoming en methoden NHG-Behandelrichtlijn Traumatische wonden en bijtwonden Utrecht, 19 april 2017 Inhoudsopgave
Nadere informatieUveïtis (inwendige oogontsteking)
Centrumlocatie De oogarts heeft bij u uveïtis vastgesteld. In deze folder leest u meer over deze aandoening en de behandeling ervan. Uveïtis is een ontsteking van het vaatvlies in het oog, maar meestal
Nadere informatieEndoscopische CycloPhotocoagulatie (ECP) Gecombineerd met Cataractextractie
Endoscopische CycloPhotocoagulatie (ECP) Gecombineerd met Cataractextractie Oogheelkunde Inleiding Endoscopische CycloPhotocoagulatie (ECP) is een operatie met als doel de oogdruk te verlagen. Bij deze
Nadere informatieRob Brouwers. Optometrist. Schippers Optiek Beuningen
Rob Brouwers Optometrist Schippers Optiek Beuningen Aanleiding nieuw zorgprogramma Groei en vergrijzing Versterking eerstelijnszorg (Ab Klink) Integrale bekostiging chronische zorg een groep zorgverleners
Nadere informatieDe werkzame stoffen zijn acetylsalicylzuur, paracetamol en codeïnefosfaat.
Publieksbijsluiter PERDOLAN COMPOSITUM - PEDIATRIE Lees de hele bijsluiter aandachtig door, omdat er voor u belangrijke informatie in staat. Dit geneesmiddel is vrij verkrijgbaar. Desalniettemin dient
Nadere informatieStaar (cataract) Wat is staar. Doorsnede van een gezond oog. www.umcg.nl 1
Staar (cataract) Wat is staar Voor in het oog, vlak achter de pupil, zit de heldere en doorzichtige ooglens. Naarmate we ouder wor den, wordt deze lens minder helder. Daardoor lijken de dingen die we zien
Nadere informatieRecente ontwikkelingen in de ethische normen voor medisch-wetenschappelijk onderzoek
Recente ontwikkelingen in de ethische normen voor medisch-wetenschappelijk onderzoek Prof dr JJM van Delden Julius Centrum, UMC Utrecht j.j.m.vandelden@umcutrecht.nl Inleiding Medisch-wetenschappelijk
Nadere informatieSUMMARY OF PRODUCT CHARACTERISTICS
SUMMARY OF PRODUCT CHARACTERISTICS 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL A.Vogel ProstaforceMed, capsules 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Een capsule ( 480 mg) bevat: 320 mg ethanolextract van de
Nadere informatieRECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM
Read Online and Download Ebook RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM DOWNLOAD EBOOK : RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN STAFLEU
Nadere informatieAls uw oogarts spreekt over staar
Als uw oogarts spreekt over staar 2 Wat is staar? Voor in het oog, vlak achter de pupil, zit de heldere en doorzichtige ooglens. Naarmate we ouder worden, wordt deze lens minder helder. Daardoor lijken
Nadere informatieOperatie van glaucoom aan het oog
Operatie van glaucoom aan het oog Trabeculectomie Informatie voor patiënten F1101-3121 juli 2014 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411,
Nadere informatieNHG-Standaard Het rode Oog
INLEID ING NEDERLANDS HUISARTSEN GENOOTSCHAP STANDAARD M57 ~ rj NHG-Standaard Het rode Oog De NHG-standaard Het rode oog geeft richtlijnen voor de diagnostiek en de behandeling van patiënten met aandoeningen
Nadere informatieSummary Samenvatting Dankwoord Curriculum Vitae
Summary Samenvatting Dankwoord Curriculum Vitae 9 SAMENVATTING Hoofdstuk 1 bevat een korte inleiding over het diagnostische proces en er worden twee van de meest gebruikte diagnostische beeldvormende
Nadere informatieAndere verschijnselen die ook voorkomen zonder een breuk in de oogkas:
Een breuk van de oogkas (orbitafractuur) Inleiding Het oog wordt goed beschermd: aan de voorzijde door de oogleden en aan de overige zijden door de botten van de oogkas (orbita). Door een stomp trauma,
Nadere informatieBijsluiter: informatie voor de patiënt. Indocollyre Unidose 1 mg/ml, oogdruppels, oplossing Indometacine
Bijsluiter: informatie voor de patiënt Indocollyre Unidose 1 mg/ml, oogdruppels, oplossing Indometacine Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken want er staat belangrijke
Nadere informatie1 Inleiding. 2 Instelling van het register. CHBB-register Oogheelkunde
CHBB-register Oogheelkunde 1 Inleiding LHV en NHG hebben met ingang van oktober 2005 een College voor Huisartsen met Bijzondere Bekwaamheden (CHBB) ingesteld. Dit college heeft tot taak, het aanleggen
Nadere informatieDe Relatie tussen Mindfulness en Psychopathologie: de Mediërende. Rol van Globale en Contingente Zelfwaardering
De Relatie tussen Mindfulness en Psychopathologie: de Mediërende Rol van Globale en Contingente Zelfwaardering The relation between Mindfulness and Psychopathology: the Mediating Role of Global and Contingent
Nadere informatieEileiderontsteking. Afdeling Gynaecologie
Eileiderontsteking Afdeling Gynaecologie Inleiding Een eileiderontsteking is een ontsteking van de eileiders. Deze ontstekingen kunnen heel sluimerend verlopen met weinig klachten. Meestal heeft u acute
Nadere informatieGLAUCOOM. Te hoge oogdruk kan ontstaan wanneer de afvoer van kamerwater wordt belemmerd.
GLAUCOOM Wat is glaucoom? Glaucoom is een oogziekte waarbij de zenuwvezels van de oogzenuw geleidelijk aan verloren gaan. Deze oogzenuwvezels leiden het beeld dat door het oog gevormd wordt naar de hersenen,
Nadere informatieBDS-protocol. JGZ-richtlijn Herziene Richtlijn Opsporing Visuele Stoornissen 0-19 jaar
BDS-protocol JGZ-richtlijn Herziene Richtlijn Opsporing Visuele Stoornissen 0-19 jaar Versie BDS: 3.2.2 Versie protocol: 1.0 Status: DEFINITIEF Dit BDS-protocol geeft aan hoe handelingsaanbevelingen ten
Nadere informatie