Basiscijfers Jeugd. oktober van de niet-werkende werkzoekende jongeren, stageplaatsen- en leerbanenmarkt regio Friesland

Transcriptie

1 oktober 213 Basiscijfers Jeugd van de niet-werkende werkzoekende jongeren, stageplaatsen- en leerbanenmarkt regio Friesland Een gezamenlijke uitgave van:

2 Inleiding Met de Basiscijfers Jeugd geven UWV en Samenwerking Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB) een beeld van de actuele ontwikkelingen rond geregistreerde werkzoekende jongeren en het aanbod van leerplaatsen. De Basiscijfers Jeugd verschijnt elke vier maanden. Meer informatie is te vinden op en arbeidsmarktinformatie. Geregistreerde werkzoekenden In Nederland is het aantal jongeren in het bestand geregistreerde werkzoekenden in een jaar tijd (augustus 212 tot en met augustus 213) flink gestegen (+58%) en bedraagt ultimo augustus personen. In alle arbeidsmarktregio s stijgt het aantal geregistreerde werkzoekende jongeren. Dit aantal wordt naast arbeidsmarktontwikkelingen beïnvloed door registratieprocessen van UWV en gemeenten. De arbeidsmarktregio Friesland laat de volgende ontwikkelingen zien: Eind augustus 213 komt het aantal geregistreerde werkzoekende jongeren uit op Vanaf augustus 212 tot en met augustus 213 steeg het aantal werkzoekende jongeren met 62%. Dat is een grotere stijging dan landelijk gemiddeld (58%). Vanaf oktober 212 tot en met maart 213 en vanaf juli 213 stijgt het aantal geregistreerde werkzoekende jongeren. In de periode daartussen was sprake van een lichte daling. Het aantal werkzoekende jongeren steeg relatief het meest onder havo/vwo opgeleiden (12%) Onder jongeren met een mbo 3-4 opleiding steeg het aantal werkzoekenden zowel in absolute (+588) als relatieve zin sterk (9%). In deze regio is het aantal geregistreerde werkzoekende jongeren het afgelopen jaar met 62% sterker gestegen dan landelijk (55%). De stijging zien we met name terug bij de jongeren met een opleiding op mbo- 3 of 4 niveau. Het aantal geregistreerde werkzoekende jongeren met deze opleidingsniveaus is in één jaar tijd bijna verdubbeld: +9%, van 655 naar personen. Vacatures mbo In de periode van april 213 tot en met juli 213 waren er in de regio Friesland 2.43 mbo vacatures. Ten opzichte van de vorige periode, december 212 tot en met maart 213, is dit aantal gedaald met 15 procent. In de beroepsgroepen economisch administratief, installatie-, elektro- en metaaltechniek en horeca is het aantal vacatures sterk gedaald. Het aantal vacatures in de detailhandel is gestegen. Vergelijken we de verdeling van het aantal vacatures in de regio Friesland met het landelijke beeld, dan blijkt dat er in deze regio relatief veel vacatures zijn in de beroepsgroepen schoonmaak en glazenwassen en horeca en weinig in de beroepsgroep economisch administratief. Stage- en leerbanenmarkt Het landelijke aantal studenten dat in het tweede tertaal van 213 is gestart met een stage of leerbaan is ten opzichte van diezelfde periode in 212 is met 19. gestegen tot 14.. Deze stijging vindt geheel plaats in de bol. Het aantal gestarte leerbanen in de bbl daalde in deze periode van 16. naar 15. leerbanen. De meeste bol-studenten lopen stage in het voorjaar of najaar. De piek lag in 212 in april, toen 17. bol-studenten tegelijk op stage waren. In de bbl is het praktijkdeel gelijkmatiger over het jaar verdeeld. Per sector en regio zijn er enige verschillen. Tussen 1 januari en 31 augustus 213 zijn in deze regio 849 nieuwe leerbedrijven erkend. In deze regio zijn er (enige) knelpunten in het aanbod van praktijkplaatsen in o.a. de volgende beroepsgroepen: zorg (zorghulp, helpende zorg en welzijn), welzijn (helpende), economisch administratief, bouw en infra, dierverzorging, hout en meubel en transport en logistiek. Van analyse naar actie De gegevens in de Basiscijfers Jeugd kunnen de basis vormen voor gerichte actie en sectorale verdiepingen. Zo kunnen de Basiscijfers een bijdrage leveren aan de regionale Aanpak Jeugdwerkloosheid. UWV en SBB ondersteunen u graag. U vindt alle contactgegevens in het colofon. 2

3 Samenvatting regio Friesland Instroom, uitstroom en stand niet-werkende werkzoekende jongeren (bron: UWV) aug-12 sep-12 okt-12nov-12 dec-12 jan-13 feb-13 mrt-13 apr-13 mei-13 jun-13 jul-13 aug-13 instroom uitstroom stand einde maand nww jongeren De kolommen in de afbeelding hiernaast tonen de in- en uitstroom van de nww jongeren, de bij UWV geregistreerde werkzoekenden. Het aantal kunt u aflezen in de linkeras van de grafiek. De blauwe lijn geeft de stand van het aantal nww jongeren aan. De waarden kunt u aflezen in de rechteras van de grafiek. Wanneer de instroom groter is dan de uitstroom, stijgt het aantal nww jongeren. Wanneer de instroom kleiner is dan de uitstroom, dan daalt het aantal nww jongeren. Niet-werkende werkzoekende jongeren januari 28-heden (bron: UWV) jan-8 jul-8 jan-9 jul-9 jan-1 jul-1 jan-11 jul-11 jan-12 jul-12 jan-13 jul-13 Nederland Friesland De lijnen in de afbeelding hiernaast laten de geïndexeerde ontwikkeling van het aantal niet-werkende werkzoekende (nww) jongeren zien. Een indexcijfer maakt het mogelijk om op uniforme wijze een overzicht te krijgen van de ontwikkeling van een grootheid. Het startpunt is hier het aantal nww jongeren in januari 28. De oranje lijn geeft de geïndexeerde stand van het aantal nww jongeren in Nederland weer. De blauwe lijn laat de ontwikkeling in de regio zien. Gerealiseerde plaatsingen op een leerbaan (bbl) en een stage (bol) in de periode 1 mei t/m 31 augustus 213 (bron: DUO en Stagemarkt.nl) Kengetal leerwerkbaan (bbl), gerealiseerd in verantwoordingsperiode Totaal aantal plaatsingen zonder startkwalificatie geplaatst op een leerbaan Totaal aantal plaatsingen met startkwalificatie geplaatst op een leerbaan Kengetal stage(bol), gerealiseerd in verantwoordingsperiode Totaal aantal plaatsingen zonder startkwalificatie op een stage Totaal aantal plaatsingen met startkwalificatie op een stage In de meeste regio s is het aantal plaatsingen in de bbl ongeveer gelijk aan dezelfde periode vorig jaar. Het aantal plaatsingen in de bol is in veel regio s licht gegroeid. Het korter worden van de stageperiode en het groeiend aantal voortijdige beëindigingen van stage-overeenkomsten speelt daarbij een rol. Verder is in deze periode het administratieve proces van de verwerking van de bpv-overeenkomsten bij onderwijsinstellingen nog volop bezig, waardoor een onvolledig beeld kan ontstaan. 3

4 Vacatures mbo-niveau april 13 t/m juli 13 Deze tabel toont alle vacatures voor mbo beroepsbeoefenaren in deze regio. De kenniscentra hebben de vacatures gekoppeld aan de mboberoepsgroepen en onderliggende kwalificaties. Door weging en ophoging van de vacature-aantallen is het mogelijk het werkelijke aantal vacatures te presenteren waarvoor extern wordt geworven. (bron: Jobfeed, bewerking SBB, 213) Branche aug 12 - dec 12 - apr 13 - nov 12 mrt 13 jul 13 Zorg Welzijn Dokter-, Apotheek-, Tandartsassistenten Sport Economisch Administratief ICT Veiligheid Installatie-, Elektro- en Metaaltechniek Detailhandel Food en Non Food Groothandel Food en Non Food Textielindustrie Mode-industrie Groene ruimte Bloemen en Tuincentra Voedingsindustrie Plantenteelt 1 3 Dierverzorging 1 Veehouderij en Paardenhouderij Kapper Schoonheidspecialist 1 1 Pedicure Bouw en Infra n.b. n.b. n.b. Hout en Meubel 1 Uitgeven, Vormgeven en Printmedia 1 1 AV, Multimedia en Gaming Artiesten, Theater en Evenementen Gezondheidstechniek Creatieve en Ambachtelijke techniek Afbouw en Onderhoud 1 2 Reclame en Presentatie 1 1 Schoonmaak en Glazenwassen Carrosserie Mobiliteit Procestechniek 1 3 Laboratoria Fotonica Transport en Logistiek Scheepvaart 1 1 Horeca Bakkerij 1 1 Reizen 1 1 Recreatie Facilitaire dienstverlening Versdetailhandel, -groothandel, -industrie aug 12 - nov 12 dec 12 - mrt 13 apr 13 - jul

5 Vraag en aanbod stageplaatsen en leerbanen Kansen en gemelde tekorten stageplaatsen en leerbanen in regio Friesland augustus 213 (bron: SBB/Kenniscentra) Kansen Tekorten aangegeven door opleidingen Branche gemeten door bbl bbl bol bol kenniscentra Zorg Welzijn Dokter-, Apotheek-, Tandartsassistenten Sport Economisch Administratief ICT Veiligheid Installatie-, Elektro- en Metaaltechniek Detailhandel Food en Non Food Groothandel Food en Non Food Textielindustrie Mode-industrie Groene ruimte Bloemen en Tuincentra Voedingsindustrie Plantenteelt Dierverzorging Veehouderij en Paardenhouderij Kapper Schoonheidspecialist Pedicure Bouw en Infra Hout en Meubel Uitgeven, Vormgeven en Printmedia AV, Multimedia en Gaming Artiesten, Theater en Evenementen Gezondheidstechniek Creatieve en Ambachtelijke techniek Afbouw en Onderhoud Reclame en Presentatie Schoonmaak en Glazenwassen Carrosserie Mobiliteit Procestechniek Laboratoria Fotonica Transport en Logistiek Scheepvaart Horeca Bakkerij Reizen Recreatie Facilitaire dienstverlening Versdetailhandel, -groothandel, -industrie 6% % 9% 2% 3% 9% 4% 4% 5% % 9% 3% % % % 7% Deze tabel is een momentopname en geeft vanuit twee invalshoeken wat de situatie is rond stageplaatsen en leerbanen. In de eerste kolom met kleuren staat aangegeven wat het aanbod is volgens de kenniscentra. De kansen voor stages en leerbanen zijn door de kenniscentra bepaald op het niveau van zes landsdelen: Noord, Oost, Middenwest, Noordwest, Zuidwest en Zuidoost. Naast tekorten worden hier ook de overschotten per beroepsgroep gemeld. In de laatste vier kolommen staat aangegeven wat de indicatie is van de kans op een stage-/leerplaats in de regio Friesland in augustus 213. De inkleuring geeft aan of er een knelpunt wordt verwacht bij het vinden van een stage- en/of leerplaats. De kolommen zijn in vieren verdeeld: de leerbaansituatie voor bbl op verschillende niveaus en de stagesituatie voor bol op verschillende niveaus. Legenda er zijn meer dan voldoende stageplaatsen en leerbanen t.o.v. het aantal studenten over het algemeen zijn er meer dan voldoende stageplaatsen en leerbanen, bij sommige opleidingen is er evenwicht over het algemeen is er evenwicht, bij sommige opleidingen zijn er meer dan voldoende stageplaatsen en leerbanen de vraag naar en het aanbod aan stageplaatsen en leerbanen zijn in evenwicht over het algemeen zijn er meer dan voldoende stageplaatsen en leerbanen, in sommige opleidingen is er een tekort over het algemeen is er evenwicht, bij sommige opleidingen is er een tekort aan stageplaatsen en leerbanen over het algemeen is er een tekort aan stage plaatsen en leerbanen, in sommige opleidingen is er evenwicht er is een tekort aan stageplaatsen en leerbanen t.o.v. het aantal studenten geen opleidingsaanbod in deze regio/geen gegevens 5

6 Stagespreiding per leerweg Stagespreiding (bol en bbl) per maand in regio Friesland (bron: DUO en Stagemarkt.nl) Niet alle studenten uit het mbo zijn tegelijk op stage. In dit overzicht wordt getoond in welke maanden van het kalenderjaar 212 de studenten woonachtig in deze regio op stage zijn. Veel bol-studenten zijn in het voor- of najaar op stage. In figuur 1 is de stagespreiding in de bol weergegeven. In figuur 2 staat deze informatie voor de bbl. figuur aantal studenten aantal studenten figuur jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov Bol-economie Bol-groen Bol-techniek Bol-zorg en welzijn dec 5 jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov Bbl-economie Bbl-groen Bbl-techniek Bbl-zorg en welzijn dec 6

7 Ratiogetal Ratiogetal in regio Friesland (bron: DUO en Stagemarkt.nl) Branche Zorg Welzijn Dokter-, Apotheek-, Tandartsassistenten Sport Economisch Administratief ICT Veiligheid Installatie-, Elektro- en Metaaltechniek Detailhandel Food en Non Food Groothandel Food en Non Food Textielindustrie Mode-industrie Groene ruimte Bloemen en Tuincentra Voedingsindustrie Plantenteelt Dierverzorging Veehouderij en Paardenhouderij Kapper Schoonheidspecialist Pedicure Bouw en Infra Hout en Meubel Uitgeven, Vormgeven en Printmedia AV, Multimedia en Gaming Artiesten, Theater en Evenementen Gezondheidstechniek Creatieve en Ambachtelijke techniek Afbouw en Onderhoud Reclame en Presentatie Schoonmaak en Glazenwassen Carrosserie Mobiliteit Procestechniek Laboratoria Fotonica Transport en Logistiek Scheepvaart Horeca Bakkerij Reizen Recreatie Facilitaire dienstverlening Versdetailhandel, -groothandel, -industrie april 212 augustus 213 Bedrijven Studenten Bedrijven Studenten Ratiogetal n.b n.b n.b n.b Het ratiogetal geeft de ontwikkeling van de verhouding weer tussen het aantal studenten en het aantal leerbedrijven (zie voor de achtergrond de Toelichting op de gebruikte begrippen en meetperiode achter in deze Basiscijfers Jeugd). De meting is uitgevoerd over de periode 1 mei - 31 augustus 213. In de tabel wordt de verhouding van het meest recente tertaal afgezet tegen die van het eerste tertaal van 212. Is het getal boven de 1 dan zijn er relatief meer leerplaatsen beschikbaar dan in de vorige meetperiode; is het getal onder de 1 dan is de beschikbaarheid van leerplaatsen in verhouding tot het aantal studenten afgenomen. Omdat het administratieve proces bij onderwijsinstellingen in deze meetperiode nog volop bezig is, kan een onvolledig beeld ontstaan van het aantal studenten. Bij de interpretatie van de gegevens dient hiermee rekening te worden gehouden. 7

8 Toelichting op het ratiogetal door de kenniscentra Zorg In vergelijking met vorig jaar is het aantal studenten toegenomen. In de zorg wordt in de komende jaren een verlies aan werkgelegenheid verwacht, uitgezonderd de Verpleegkundige (niveau 4). De effecten van het overheidsbeleid zijn echter nog onzeker en verschillen per branche. Bij veel zorgopleidingen is de kans op een leerplaats matig, bij de opleiding Verzorgende is de kans op een leerplaats gering. (bron: Calibris) Welzijn In vergelijking met vorig jaar is het aantal studenten afgenomen. Deze ontwikkeling wordt nauwlettend gevolgd, omdat verwacht wordt dat de werkgelegenheid de komende jaren als gevolg van bezuinigingen sterk zal afnemen. Studenten van de opleidingen Pedagogisch werker kinderopvang, Sociaal cultureel werker en Sociaal maatschappelijk dienstverlener (allen niveau 4) hebben moeite met het vinden van een leerplaats. (bron: Calibris) Dokter-/apotheek-/tandartsassistenten In vergelijking met vorig jaar is het aantal studenten licht afgenomen. Voor gediplomeerde doktersassistenten en tandartsassistenten is de kans op werk ruim voldoende. Voor gediplomeerde apothekersassistenten wordt voldoende werk verwacht. De kans op een leerplaats voor studenten van de opleiding Doktersassistent is matig. Voor de overige AGopleidingen is de kans op stage voldoende. (bron: Calibris) Sport In vergelijking met vorig jaar is het aantal studenten afgenomen. De kans op werk voor gediplomeerde schoolverlaters met een sportopleiding is matig tot gering. Dit geldt niet voor de schoolverlaters van de opleiding sport- en bewegingsleider op niveau 3. Voor studenten van niveau 4-opleidingen Sport- en bewegingsmanager, en in mindere mate ook Sporten bewegingsagoog, is het lastig om tijdig een passende leerplaats te vinden. Studenten op niveau 2 en 3 hebben een ruim voldoende tot goede kans op het vinden van een leerplaats. (bron: Calibris) Economisch administratief Over het algemeen is de kans op een stageplaats of een leerbaan matig voor de economisch administratieve opleidingen. De kans op stage is het meest ongunstig voor studenten van de niveau 2 opleidingen en de financieel administratieve opleidingen Financieel administratief medewerker (niveau 3), Bedrijfsadministrateur en Assistent accountant (beiden niveau 4). Gunstige perspectieven zijn er voor studenten van de juridische opleidingen Medewerker personeel en arbeid en Medewerker sociale zekerheid (beiden niveau 4). (bron: ECABO) ICT Het stageperspectief voor studenten van de opleiding Applicatieontwikkelaar (niveau 4) is goed, voor Netwerkbeheerder en ICT-beheerder (beiden niveau 4) voldoende. Knelpunten zijn er bij de opleidingen Particulier digitaal onderzoeker (niveau 4) en Medewerker ICT (niveau 2) en in mindere mate bij Medewerker beheer ICT (niveau 3). (bron: ECABO) Veiligheid Over het algemeen zijn er voldoende stageplaatsen en leerplaatsen, zowel in de particuliere beveiliging, de publieke veiligheid als bij defensie. Bij defensie is het aantal studenten afhankelijk van het aantal leerplaatsen dat beschikbaar is (dus per definitie Hout en meubel Door het inkrimpen van bedrijven of faillissemenis er sprake van evenwicht). Er is een tekort aan leerplaatsen voor studenten van de opleiding Coördinator beveiliging (particuliere beveiliging niveau 3). (bron: ECABO) Installatie-, elektro- en metaaltechniek Het aantal jonge werkloze mbo-gediplomeerden, op zoek naar een baan in de elektro-, installatie- en metaaltechniek, is de afgelopen vier maanden in deze regio toegenomen. Er zijn in het algemeen voldoende leerplaatsen. Het aanbod is het minst ruim in de installatiebranche. (bron: Kenteq) Detailhandel Food/Non Food Er zijn in deze regio voldoende leerplaatsen voor studenten die een opleiding volgen in de detailhandel, vooral op niveau 1, 2 en 3. Voor studenten van de opleiding Interieuradviseur (niveau 4) blijft het aanbod van leerplaatsen gering. (bron: KC Handel) Groothandel Food/Non Food Er is een ruim aanbod van leerplaatsen voor studenten die een logistieke of commerciële opleiding volgen in de groothandel. Bij de opleiding Vestigingsmanager groothandel (niveau 4) is het aanbod van leerplaatsen gering. (bron: KC Handel) Textielindustrie Er zijn in deze regio (vrijwel) geen studenten die een opleiding volgen in de textielindustrie. (bron: KC Handel) Mode-industrie Voor de opleiding Basismedewerker mode/ maatkleding (niveau 2) vinden studenten wat gemakkelijker een leerplaats dan voorheen. Voor studenten van de opleidingen Allround medewerker mode/maatkleding (niveau 3) en Specialist mode/ maatkleding (niveau 4) is een tekort aan leerplaatsen in deze regio. Verder worden (nagenoeg) geen studenten opgeleid in de mode-industrie. (bron: KC Handel) Groene ruimte Er is een lichte daling van het aantal studenten in deze regio. (bron: Aequor) Bloemen en tuincentra De belangstelling voor opleidingen in de sector bloemen en tuincentra daalt in deze regio. (bron: Aequor) Voedingsindustrie Voor deze regio is geen informatie beschikbaar. (bron: Aequor) Plantenteelt Er is sprake van een geringe daling van het aantal studenten. Het aantal studenten was en blijft laag. (bron: Aequor) Dierverzorging Vanwege een tekort aan leerbedrijven lopen eerstejaars studenten van de opleiding Dierverzorging stage op melkveehouderijbedrijven. (bron: Aequor) Veehouderij en Paardenhouderij Er zijn meer dan voldoende leerbedrijven voor studenten van de opleiding Veehouderij beschikbaar. Een groot aandeel hiervan wordt benut door studenten Dierverzorging. (bron: Aequor) Kapper In de kappersbranche is de werkgelegenheid de afgelopen jaren gestegen door met name het groeiende aantal zzp ers. Er zijn in verhouding meer studenten die een opleiding volgen op niveau 2 dan op niveau 3, terwijl de vraag op de arbeidsmarkt andersom is. Hierdoor zullen gediplomeerden op niveau 2 meer dan in het verleden moeite moeten doen om een baan te vinden. De vraag naar en het aanbod van leerplaatsen is in evenwicht. Maar door de economische situatie neemt de bereidheid om een leerplaats aan te bieden af. Dit geldt met name voor stageplaatsen voor bol-studenten en voor bbl studenten. ROC s bieden geen eerste jaar niveau 2 bbl opleiding meer aan. Er zijn voldoende erkende leerbedrijven, echter door voldoende bezetting van zittend personeel en de kosten voor stageplaatsen (CAO) is het moeilijk om studenten te plaatsen. (bron: KOC Nederland) Schoonheidsspecialist Schoonheidsspecialist is een beroep dat vrijwel volledig door zzp ers wordt beoefend. Het aantal bedrijven met personeel is zeer beperkt en daarmee ook de vervangingsvraag. Eenmansbedrijven hebben doorgaans minder mogelijkheden om leerplaatsen aan te bieden dan bedrijven met personeel. De vraag naar en het aanbod van leerplaatsen voor studenten op niveau 3 is redelijk in evenwicht. Voor niveau 4 studenten verloopt het vinden van een leerplaats, gezien de toegenomen vraag, moeizaam. Veel bedrijven die erkend zijn voor niveau 3 voldoen niet aan de criteria voor niveau 4. Studenten lopen in het eerste leerjaar vooral stage bij drogisterijen. Friesland is één van de provincies die vergeleken met andere provincies het laagste aantal geregistreerde leerbedrijven en de meeste studenten heeft. Er zijn teveel studenten ten opzichte van het aantal (leer)bedrijven in Nederland. Er wordt ook naar (leer)bedrijven gezocht in het buitenland. (bron: KOC Nederland) Pedicure Pedicure is een beroep dat vrijwel volledig door zzp ers wordt beoefend. Het aantal studenten en gediplomeerden is gestegen. Deze studenten volgen vaak een opleiding bij een particuliere erkende opleider. Voor het stijgende aantal studenten lijkt, gezien de toenemende werkgelegenheid, plaats te zijn op de arbeidsmarkt. Eenmansbedrijven hebben doorgaans minder mogelijkheden om leerplaatsen aan te bieden dan bedrijven met personeel. Er zijn in deze regio (meer dan) voldoende leerbedrijven om in de vraag naar leerplaatsen te kunnen voorzien. (bron: KOC Nederland) Bouw en infra Het aantal studenten is in augustus 213 ten opzichte van april 212 met 27% afgenomen, het aantal leerbedrijven met 14%. De bouwsector is sterk vertegenwoordigd in deze regio. Friesland is een top-1 regio wat betreft het aantal erkende leerbedrijven en het aantal studenten in de bouw en infra. De forse afname van zowel leerbedrijven als studenten raakt de provincie dan ook hard. De instroom in de bouw cao is het eerste kwartaal 213 licht toegenomen ten opzichte van het vierde kwartaal 212. Het aantal uittreders is licht gedaald in deze periode. Vanaf 215, als de productie weer aantrekt, zal de vraag naar jonge gemotiveerde vakmensen toenemen. (bron: EIB, ING, Fundeon) 8

9 ten is er in de meubelindustrie, met name in de scheepsinterieurbouw, een tekort aan stageplaatsen. Er is vraag naar meubelstoffeerders, maar hiervoor is in deze regio geen opleiding. (bron: SH&M) Uitgeven, vormgeven en printmedia Er zijn voldoende leerplaatsen beschikbaar voor studenten van de opleidingen Uitgeven en Printmedia. Dit ondanks de afname van het aantal bedrijven en de werkgelegenheid als gevolg van economische en technologische ontwikkelingen. De beschikbaarheid van leerplaatsen voor studenten van de opleidingen vormgeven staat enigszins onder druk doordat de toename van het aantal studenten verhoudingsgewijs groter is dan de toename van het aantal leerplaatsen. (bron: GOC) AV, Multimedia en Gaming Er zijn voldoende leerplaatsen beschikbaar voor studenten van de opleidingen AV en multimedia. Het aantal beschikbare leerplaatsen voor studenten van de opleiding Game Artist groeit, maar is beperkt in absolute omvang. Door de explosieve toename van het aantal studenten staat de beschikbaarheid van leerplaatsen voor studenten van de opleiding Game Artist onder druk. (bron: GOC) Artiesten, theater en evenementen Er zijn over het algemeen voldoende leerplaatsen. Door de aanwezigheid van productiehuizen en impresariaten zijn er op zich voldoende mogelijkheden voor de beroepspraktijkvorming voor studenten van de opleiding Artiest. Door bezuinigingen van de centrale overheid en gemeenten staan veel theaters en gezelschappen onder grote druk. Dit belemmert het werven van meer leerplaatsen. (bron: GOC) Gezondheidstechniek Gezondheidstechnische opleidingen zijn vaak unieke opleidingen die op één locatie in Nederland worden gegeven (Tandtechniek, Orthopedische techniek) of een bovenregionale functie hebben (Medewerker steriele medische hulpmiddelen, Optiek). Er zijn landelijk over het algemeen voldoende leerplaatsen beschikbaar. In de gezondheidstechniek is er een toenemende terughoudendheid bij bedrijven in het aannemen van bbl-studenten. Zorgverzekeraars stellen strengere eisen aan vergoedingen en ook de vergoedingen zelf staan onder druk. SOS Vakmanschap en het kenniscentrum SVGB bouwen op dit moment aan duurzame onderwijsoplossingen voor de problemen en onderzoeken wat er voor deze kleine specialistische opleidingen nodig is om studenten in de praktijk op te leiden. (bron: SVGB) Creatieve- & ambachtelijke techniek In deze richtingen zijn er vaak kleinschalige specialistische opleidingen. Over het algemeen zijn er voldoende leerplaatsen. In de kleinschalige specialistische beroepen zijn veel zzp ers werkzaam. Met name in de creatieve techniek is het vinden en organiseren van leerplaatsen daarom lastig. SOS Vakmanschap en het kenniscentrum SVGB bouwen op dit moment aan duurzame onderwijsoplossingen voor de problemen en onderzoeken wat er voor deze kleine specialistische opleidingen nodig is om studenten in de praktijk op te leiden. (bron: SVGB) Afbouw en Onderhoud De crisis in de bouw is in de sectoren Afbouw en Schilderen en Onderhoud erg goed merkbaar. In de meeste regio s geldt dat er meer faillissementen zijn dan voor de crisis en daardoor minder leerbedrijven. Daarbij komt dat de flexibilisering onder invloed van de crisis toeneemt in de sector. Dat maakt ook dat bedrijven minder snel een bbl- student aannemen voor een periode van twee jaar. Met extra inzet van opleidingsadviseurs en samenwerkingsverbanden lukt het meestal wel om alle studenten te plaatsen. Doordat het lastiger is om leerbanen (bbl) te vinden is er dit jaar een afname van het aantal studenten dat begint met een schildersopleiding of een opleiding in de afbouw. Waar mogelijk worden studenten in de bol-variant opgeleid. (bron: Savantis) Reclame en Presentatie Ook in de sector Reclame, Presentatie en Communicatie (RPC) is de crisis merkbaar. Opdrachtgevers bezuinigen op uitgaven in deze sector en het werkaanbod neemt enigszins af. De opleidingen in de sector blijven populair bij jongeren. Omdat de meeste studenten een bol-opleiding volgen en stagiairs een bedrijf niet veel extra kosten hoeven op te leveren, is het vinden van leerplaatsen meestal geen probleem. Er zijn op dit moment voldoende leerplaatsen in de reclame en presentatie, al kost het als gevolg van de crisis wel meer moeite dan vroeger om een goede leerplaats te kunnen vinden. Het aantal erkende leerbedrijven is gestegen. Door het grote aantal studenten kan de stage- en leerbanenmarkt in de toekomst onder druk komen te staan. (bron: Savantis) Schoonmaak en Glazenwassen Steeds meer scholen bieden opleidingen in de schoonmaakbranche aan en steeds meer studenten kiezen voor deze opleidingen. De meeste studenten volgen een opleiding in de bbl. Met name voor de opleidingen op niveau 1 zijn veel studenten ingeschreven. Ook het aantal erkende leerbedrijven in de sector neemt toe en veel bedrijven bieden meerdere leerwerkbanen aan. De schoonmaaksector biedt mbo-opleidingen op alle niveaus en ondanks de crisis zijn er voldoende leerplaatsen. UWV verwacht voor de komende jaren een lichte groei in de sector na een kleine stagnatie als gevolg va de crisis. De meeste studenten in de branche volgen een bbl-opleiding en zijn al werkzaam bij een schoonmaakbedrijf. (bron: Savantis) Carrosserie Bedrijven blijven terughoudend met het aanbieden van leerplaatsen aan studenten. Het dalende aantal schades en het daardoor teruglopende werkaanbod blijft een probleem. Veel bedrijven verkeren zakelijk in zwaar weer. De instroom van het totaal aantal nieuwe studenten in de opleidingen is landelijk gedaald. Studenten blijven moeite hebben met het vinden en behouden van een leerwerkplaats. Voor de opleiding Carrosseriebouw is de kans op werk en stage groot, omdat hier ruime vraag naar nieuwe instroom is en voor de carrosseriebouw is iemand aangesteld om leerbedrijven en leerlingen te werven voor alle scholen. (bron: VOC) Mobiliteit Over het algemeen zien we een daling van het aantal studenten, bij een vrijwel gelijkblijvend aantal leerbedrijven. In deze regio is een lichte afname te zien van het aantal studenten terwijl het aantal leerbedrijven gelijk blijft. Er zijn relatief veel leerbedrijven in de regio. (bron:innovam) Procestechniek Bij meerdere bol-opleidingen is de instroom dit jaar toegenomen. Daardoor zijn er meer stageplekken nodig. Door de crisis staat het opleiden en daarmee het begeleiden van stagiaires bij sommige bedrijven onder druk. Er zal in meerdere regio s meer moeite gedaan moeten worden om voldoende stageplekken te vinden en in sommige regio s zal mogelijk ook een tekort zijn. (bron: PMLF) Laboratoria Er moet meer moeite gedaan worden om een stageplaats te vinden. Vooral voor de richtingen pathologie, microbiologie, klinische chemie en bio- technologie. Dit heeft bij sommige onderwijsinstellingen te maken met een groter aandeel studenten die deze richtingen kiezen. Daarnaast speelt mee dat een deel van de leerbedrijven minder of minder vaak stagiaires aannemen.(bron: PMLF) Fotonica In en rond Gelderland zijn tekorten voor de opleiding medeweker fotografie. Ook voor de Fotograaf en AV-beroepen is het nu lastiger om stageplaatsen in het noorden en oosten van het land te vinden. Het arbeidsperspectief voor AV-beroepen bevindt zich voornamelijk in het westen van het land. (bron: PMLF) Transport en logistiek De ontwikkeling van de werkgelegenheid in de sector Transport & logistiek in Friesland is vergelijkbaar met die in Nederland als geheel. In 214 wordt een sterkere daling van de werkgelegenheid verwacht. In de logistieke dienstverlening wordt een groei van de werkgelegenheid verwacht. Het aantal leerplaatsen in deze regio is nog niet voldoende voor het aantal studenten in de opleiding. Werkgevers worden opgeroepen voldoende leerplaatsen voor studenten aan te bieden. (bron: VTL) Scheepvaart In diverse nautische deelsectoren zijn er volop kansen op de arbeidsmarkt en is er vraag naar goed opgeleid personeel, veroorzaakt door verloop en vergrijzing. Vanwege de crisis gaat het vinden van een stageplaats of leerbaan over het algemeen wat moeizamer, maar er zijn nog voldoende leerplaatsen. (bron: VTL) Horeca Ook in de horeca in Friesland is de crisis nog niet voorbij. Er is meer vraag naar bol-ers dan naar bbl-ers, maar de instroom is navenant omdat ook ouders kiezen voor een bol-opleiding voor hun kinderen. (bron: Kenwerk) Bakkerij Het aanbod van studenten aan de opleidingen is groter dan verwacht. Er zijn te weinig leerplaatsen. Dit vergt een hele grote inspanning van Kenwerk en van het ROC. (bron: Kenwerk) Reizen In de reisbranche speelt de crisis een grote rol. Er is veel onzekerheid, maar vooralsnog blijft het aantal leerplaatsen gelijk. (bron: Kenwerk) Recreatie In de sector recreatie wordt voor leerplaatsen breed gezocht. Buiten het seizoen wordt er ook buiten de branche gekeken naar mogelijkheden om stagiairs te plaatsen. (bron: Kenwerk) Facilitaire dienstverlening Met een groeiende instroom van studenten op het ROC groeit ook het aantal stageplaatsen. Hierin zit nog meer potentieel. (bron: Kenwerk) Versdetailhandel, -groothandel, -industrie Op dit moment is er balans in de vraag naar en het aanbod van leerbanen, zowel in de versdetailhandel, de industrie als de groothandel. Er is een tendens zichtbaar dat er minder bedrijfsgroepen met opleidingen starten, in het MKB zijn de effecten van de crisis minder terug te zien in het aanbod van leerbanen. Er zijn ruim voldoende leerbedrijven waar studenten voor een leerbaan terecht kunnen. (bron: SVO kenniscentrum food) 9

10 Aantal leerbedrijven Aantal leerbedrijven per gemeente in regio Friesland augustus 213 (bron: Stagemarkt.nl) AKA-leerbedrijven zijn erkend op niveau 1 en extra toegerust om zwakkere studenten een stage of leerwerkplek aan te bieden. Het gaat om jongeren die eerder voortijdig zijn uitgevallen, moeilijk plaatsbaar zijn of jongeren met een extra zorgvraag wegens ziekte of handicap. Deze jongeren hebben vaak hulp nodig om werk te vinden en te behouden. De AKA-leerbedrijven bieden hiermee een goede mogelijkheid om deze jongeren toch een kwalificatie te laten behalen en hen daarmee beter voor te bereiden op de arbeidsmarkt. Sector Aantal AKA-leerbedrijven Economie Groene sector Techniek Zorg en Welzijn Totaal Aantal leerbedrijven per gemeente in regio Friesland augustus 213 (bron: Stagemarkt.nl) In het overzicht is het aantal leerbedrijven per gemeente weergegeven. Het totaal in augustus 213 is vergeleken met het totaal in augustus 212. Gemeente Aequor Calibris ECABO Fundeon GOC Innovam KC Handel Kenteq Kenwerk KOC PMLF Savantis SH&M SVGB SVO VOC VTL Totaal 213 Totaal 212 Achtkarspelen Ameland Boarnsterhim Dantumadiel Dongeradeel Ferwerderadiel Franekeradeel Gaasterlân-Sleat Harlingen Heerenveen het Bildt Kollumerland en Nieuwkruisland Leeuwarden Leeuwarderadeel Lemsterland Littenseradiel Menameradiel Ooststellingwerf Opsterland Schiermonnikoog Skarsterlân Smallingerland Súdwest Fryslân Terschelling Tytsjerksteradiel Vlieland Weststellingwerf Totaal Totaal

11 Niet-werkende werkzoekende jongeren Stand, instroom en uitstroom niet-werkende werkzoekende jongeren* aug-12 sep-12 okt-12 nov-12 dec-12 jan-13 feb-13 mrt-13 apr-13 mei-13 jun-13 jul-13 aug-13 stand einde maand instroom uitstroom Niet-werkende werkzoekende jongeren naar opleidingsrichting en niveau* Opleidingsrichting basis/ mbo-1/ mbo-3/ hbo/ vmbo mbo-2 mbo-4 wo Algemeen Agrarisch Economisch, administratief en commercieel Medisch, paramedisch Humaniora Openbare orde en veiligheid Persoonlijke/sociale verzorging Opleidingsrichting basis/ mbo-1/ mbo-3/ hbo/ vmbo mbo-2 mbo-4 wo Onderwijzend personeel Sociaal-cultureel Technisch Transport, communicatie en verkeer Theologie Wiskunde en natuurwetenschappen Juridisch en bestuurlijk Kunst Niet-werkende werkzoekende jongeren naar geslacht Geslacht augustus augustus mutatie totaal mannen vrouwen In deze tabellen worden de aantallen in de meest recente maand vergeleken met dezelfde maand in het vorig jaar. Niet-werkende werkzoekende jongeren naar opleidingsniveau* Opleidingsniveau augustus augustus mutatie absoluut in % basisonderwijs % vmbo/mavo % havo/vwo % mbo-1 en % mbo-3 en % hbo/wo % Niet-werkende werkzoekende jongeren naar duur werkzoekend* Duur werkzoekend augustus augustus mutatie absoluut in % < 3 maanden 3-6 maanden 6-12 maanden >= 12 maanden % 43% 191% 172% * Regio Friesland, bron: UWV 11

12 Nww jongeren naar beroep Niet-werkende werkzoekende jongeren naar beroep in regio Friesland (bron: UWV) Beroep augustus augustus mutatie absoluut in % Totaal nww % Elementaire beroepen % > Agrarische beroepen - - > Economisch-administratieve beroepen % > Technische en industrieberoepen % > Transportberoepen % > Verzorgende en dienstverlenende beroepen % Lagere beroepen % > Agrarische beroepen % > Economisch-administratieve beroepen % > Medische en paramedische beroepen - - > Openbare orde- en veiligheidsberoepen % > Pedagogische beroepen - > Technische en industrieberoepen % > Transportberoepen % > Verzorgende en dienstverlenende beroepen % Middelbare beroepen % > Agrarische beroepen % > Economisch-administratieve beroepen % > Informatica beroepen % > Medische en paramedische beroepen % > Openbare orde- en veiligheidsberoepen % > Pedagogische beroepen % > Sociaal-culturele beroepen % > Technische en industrieberoepen % > Transportberoepen - - > Verzorgende en dienstverlenende beroepen % Hogere beroepen % > Agrarische beroepen - - > Economisch-administratieve beroepen % > Informatica beroepen % > Medische en paramedische beroepen % > Openbare orde- en veiligheidsberoepen - - > Pedagogische beroepen % > Sociaal-culturele beroepen % > Technische en industrieberoepen % > Transportberoepen - - Deze tabel toont het aantal niet-werkende werkzoekende jongeren naar beroep van inschrijving en beroepsniveau. 12

13 Nww jongeren naar gemeente Niet-werkende werkzoekende jongeren naar gemeente in regio Friesland (bron: UWV) In de tabel wordt het aantal niet-werkende werkzoekende jongeren per gemeente weergegeven. De ontwikkeling van deze aantallen wordt vanaf 21 inzichtelijk gemaakt. De mutatie geeft het procentuele verschil aan tussen de verschillende jaren. Gemeente ultimo maand mutatie in % aug-1 aug-11 aug-12 aug tov 1 12 tov tov 12 Totaal Friesland % 5% 62% Achtkarspelen % -29% 13% Ameland % 67% Boarnsterhim % 15% 57% Dantumadiel % 1% 4% Dongeradeel % -8% 18% Ferwerderadiel % 25% 23% Franekeradeel % 24% 41% Gaasterlan-Sleat % 39% 48% Harlingen % -4% 42% Heerenveen % 44% 36% Het Bildt % 42% 62% Kollumerland Ca % -3% 15% Leeuwarden % -23% 123% Leeuwarderadeel % 5% 33% Lemsterland % 5% 23% Littenseradiel % 14% 138% Menameradiel % 71% 9% Ooststellingwerf % 14% 1% Opsterland % 16% 1% Schiermonnikoog % -33% 1% Skarsterlan % 58% 63% Smallingerland % 25% 71% Sudwest Fryslan % 49% 43% Terschelling % 25% Tytsjerksteradiel % 17% 13% Vlieland 1 3-1% - - Weststellingwerf % 49% 34% 13

14 Nww jongeren in Nederland Niet-werkende werkzoekende jongeren naar geslacht (bron: UWV) Geslacht augustus augustus mutatie totaal mannen vrouwen In deze tabel worden de aantallen in de meest recente maand vergeleken met dezelfde maand in het vorige jaar. De mutatie geeft het absolute verschil aan tussen beide jaren. Niet-werkende werkzoekende jongeren naar arbeidsmarktregio (bron: UWV) Arbeidsmarktregio ultimo maand mutatie in % aug-1 aug-11 aug-12 aug tov 1 12 tov tov 12 Nederland Friesland Drenthe Friesland Groningen IJsselvechtstreek Stedendriehoek Twente Achterhoek Food Valley Midden-Gelderland Rivierenland Zuid-Gelderland Flevoland Gooi- en Vechtstreek Midden-Utrecht Oost-Utrecht Noord-Holland Noord Zaanstreek/Waterland Zuid-Kennemerland Groot Amsterdam Haaglanden Holland Rijnland Midden-Holland Zuid-Holland Centraal Drechtsteden Gorinchem Rijnmond West-Brabant Zeeland Helmond-De Peel Midden-Brabant Noordoost-Brabant Zuidoost-Brabant Midden-Limburg Noord-Limburg Zuid-Limburg % -5% -17% -5% -1% -12% -17% -2% -21% -15% 1% -3% 12% 1% 24% 1% -1% -17% -6% -11% -27% -8% -3% -9% -7% -36% -11% -1% -23% -3% -13% -7% -19% -43% -46% -15% -14% 13% 5% 27% 5% 28% 35% 14% 12% 28% 4% 13% 8% -7% % 4% 6% 7% 31% -2% 4% -14% 14% 7% 84% 68% 1% % 2% 18% -1% % 21% 46% 59% 74% 1% 11% 58% 62% 39% 62% 21% 78% 54% 59% 41% 81% 3% 6% 42% 58% 42% 98% 6% 47% 61% 54% 82% 81% 84% 81% 51% 11% 75% 74% 69% 36% 53% 47% 37% 64% 33% 49% 28% Deze tabel geeft het absolute aantal en de procentuele ontwikkeling weer van niet-werkende werkzoekende jongeren in heel Nederland en per arbeidsmarktregio voor de jaren 21, 211, 212 en

15 Kans op werk regio Friesland Kansrijke beroepen op de arbeidsmarkt (bron: Kenniscentra) Kenniscentra zien mogelijkheden voor beroepen die nu kansen bieden op de arbeidsmarkt. Hieronder staan per beroepsgroep de meest kansrijke beroepen per niveau aangegeven. De kansen zijn weergegeven op het niveau van het landsdeel waaronder deze regio valt en zijn met name relevant voor schoolverlaters. Sector Beroep Niv. Sector (vervolg) Beroep Niv. Carrosserie (Eerste) carrosseriebouwer 2,3 Techniek Servicemonteur/servicetechnicus Economisch- werktuigbouw 3,4 administratief Contactcenter medewerker 3 Transport en logistiek Chauffeur goederenvervoer 2 Economischadministratief Salarisadministrateur 4 Transport en logistiek Logistiek medewerker/teamleider/ supervisor 2,3,4 Facilitaire Verssectoren Productiemedewerker versdetailhandel/ dienstverlening Facilitair medewerker 2 versindustrie 2 Gezondheidstechniek Opticien 4 Verssectoren Slager-traiteur 3 Gezondheidstechniek Schoenhersteller 2,3 Verssectoren Voedingsoperator 2 Handel (Junior) accountmanager 4 Voedingsindustrie Allround voedingsoperator 3 Handel Aankomend verkoopmedewerker 1 Voedingsindustrie Voedingsmanagement 4 Handel Verkoopspecialist (detailhandel/wonen) 3 Zorg en welzijn Verpleegkundige 4 Horeca Zelfstandig werkend gastheer/-vrouw 3 Zorg en welzijn Verzorgende 3 Horeca Kok 2,3 Hout en meubel Werkvoorbereider meubelindustrie 4 Mobiliteit Technisch specialist personen-/bedrijfsauto s 4 Plantenteelt Medewerker teelt 2,3 Procestechniek Operator B,C 3,4 Techniek (Commercieel) technicus engineering 4 Techniek Allround lasser 3 Techniek Constructiewerker 3 Techniek Eerste monteur elektronische installaties 3 Techniek Eerste monteur koudetechniek 3 Techniek Servicemonteur elektrotechniek 3 Toelichting op de gebruikte begrippen Bbl Leerweg in het mbo waarbij het praktijkdeel minimaal 6% is en over het algemeen 4 dagen wordt gewerkt met een arbeidsovereenkomst en 1 dag school bezoekt. Wordt ook leerbaan genoemd. Bol Leerweg in het mbo waarbij het praktijkdeel tussen 2% en 6% is waarbij meestal geen sprake is van een arbeidsovereenkomst. Wordt ook stage genoemd. Beroepspraktijksvorming-leerplaats (bpv-leerplaats) Bpv-leerplaats heeft zowel betrekking op bol als op bbl. Gerealiseerde stageplaatsen en leerbanen Uitgangspunt is de arbeidsmarktregio waar de student woont. Het gaat om studenten jonger dan 27 jaar die tussen en zijn gestart met een stageplaats of leerbaan. Per deelnemer is via Stagemarkt.nl en DUO Groningen het bezit van de startkwalificatie bepaald. Stagespreiding De stagespreiding geeft een beeld van het aantal studenten dat gelijktijdig op stage is in kalenderjaar 212. Het peilmoment is de eerste dag van elke kalendermaand. Bron: DUO en Stagemarkt.nl. Ratiogetal Ontwikkeling van de verhouding van het aantal studenten en het aantal leerbedrijven, gemeten in twee perioden. Het ratiogetal geeft een indicatie of studenten meer of minder moeite hebben een stageplaats of leerbaan te krijgen. Is het getal boven de 1 dan zijn er relatief meer leerplaatsen beschikbaar dan in de vorige meetperiode; is het getal onder de 1 dan is de beschikbaarheid van leerplaatsen in verhouding tot het aantal studenten afgenomen. Bij de meting voor het tweede tertaal is uitgegaan van het aantal inschrijvingen bij mbo-instellingen per vergeleken met het eerste tertaal 212 (= 1 mei 212). Bron voor aantal leerbedrijven is Stagemarkt.nl, voor het aantal studenten DUO. Een uitgebreidere toelichting staat in de Basiscijfers Jeugd, juni 21, pagina 6. Niet-werkende werkzoekende jongeren Het aantal niet-werkende werkzoekende jongeren bestaat uit WW-ers, WWB-ers en niet-uitkeringsgerechtigden jonger dan 27 jaar, voor zover ingeschreven bij UWV. Dit aantal wordt beïnvloed door registratieprocessen van UWV en gemeenten. Zo kan het aantal niet-werkende werkzoekende jongeren toenemen door verscherpte controles op de registratieplicht van werkzoekenden met een bijstanduitkering. De cijfers van UWV mogen niet worden verward met de officiële werkloosheidscijfers, zoals deze door het CBS worden gepresenteerd. Instroom in nww Het aantal inschrijvingen gedurende de periode van personen in het bestand van UWV als nww, waarbij nieuwe ingeschrevenen die tot 3 dagen voor inschrijvingdatum nog ingeschreven stonden, niet tot instroom worden gerekend (de inschrijving wordt daarvan geacht te zijn doorgelopen). Tot instroom nww wordt tevens de statusverandering van geregistreerde personen naar niet-werkend gerekend. Uitstroom uit nww Het aantal uitschrijvingen van nww-ers gedurende de periode uit het bestand van het UWV, welke niet binnen 3 dagen weer opnieuw ingeschreven zijn. 15

16 Colofon UWV en Samenwerking Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB) Uitgave: oktober 213 Redactie: UWV en SBB Vormgeving: SBB Drukwerk: Bestenzet, Zoetermeer Contactpersonen arbeidsmarktinformatie UWV Jan Oosterhuis Jan.Oosterhuis@uwv.nl Erik Oosterveld Erik.Oosterveld@uwv.nl Samenwerking Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB) Postbus 7259, 271 AG Zoetermeer Regionaal adviseur Regionaal Adviesteam Samenwerkende Kenniscentra Tamara Sloothaak, , t.sloothaak@s-bb.nl Kenniscentra voor beroepsonderwijs en bedrijfsleven: Aequor, Calibris, ECABO, Fundeon, GOC, Innovam, KC Handel, Kenteq, Kenwerk, KOC, KC PMLF, Savantis, SH&M, SVGB, SVO, VOC, VTL