C CO OV VA A 2S Eindverslag Verpleegkunde L. te Hennepe 15 ja anuari 2013 DG LV12 2B2 Eline Fuhren

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "C CO OV VA A 2S Eindverslag Verpleegkunde L. te Hennepe 15 ja anuari 2013 DG LV12 2B2 Eline Fuhren 500640542"

Transcriptie

1 COVA 2S Eind dverslag Verpleegkunde L. te Hennepe 15 januari 2013 DG LV12 2B

2 Inhoudsopgave 1. Reflectieverslag bijeenkomst 1, 2 en 3 2. Thema 3. Extra informatie thema 4. Casus 5. Feedbackformulier 6. Feedbackformulier ingevuld door 3 medestudenten 7. Reflectieverslag 8. Bronnenlijst

3 Reflectieverslag bijeenkomst 1,2 en 3 De eerste bijeenkomst van COVA 2S ging over zingeving en het begeleiden bij rouwverwerking. We hebben de vraag wat zingeving inhoud besproken en iedere student moest zijn aspecten opschrijven waar zij gelukkig van werden. We hebben tevens de do s en dont s, van de gesprekstechnieken in een gesprek wat gaat over zingeving, besproken. Het bespreken van de do s en dont s was vrij logisch, iedereen wat dat je een cliënt privacy moet geven en een cliënt in de ogen aan moet kijken als je met diegene praat. Maar als je daadwerkelijk een zingevingsgesprek moet gaan voeren met een cliënt, wordt het een ander verhaal. Dan is het moeilijk om aan de do s en dont s te denken. Deze les hebben we een interessant videofragment gezien van Je zult het maar hebben. De jongen in het filmpje was doof, seropositief en homo. Hierdoor is de jongen in kwestie buitengesloten door zijn familie. Om met zo n cliënt te praten lijkt mij heel moeilijk. Valerio Zeno die het programma presenteert, had het niet beter kunnen doen dan ik. Valerio pakte het goed aan. Onzekerheid was niet te merken, hij stelde de vragen met overtuiging en vertrouwen in zijn stem. Doordat we deze les geen rollenspel hebben uitgevoerd, kan ik ook niet reflecteren op een feedbackformulier In de tweede bijeenkomst van COVA 2S was het onderwerp communicatie met terminale patienten. In deze les hebben we, in tegenstelling tot de eerste les, wel verschillende rollenspellen gespeeld. Iedere ronde kregen we een nieuwe casus. Toen ik verpleegkundige was, had ik een patient die ongeneeslijk ziek was en in de allerlaatste fase van haar leven zat. Mw. wilde graag weten hoe het proces van overlijden verliep en wat er allemaal ging gebeuren. Als verpleegkundige ben je snel geneigd hier antwoord op te geven, maar omdat je het nog nooit hebt meegemaakt is er geen reëel antwoord mogelijk. Hierdoor moet antwoorden met ik weet het niet mevrouw, want ik heb het nog niet meegemaakt. Ik vond het een erg moeilijk gesprek, omdat ik snel geneigd ben om een eerlijk antwoord op de vraag te geven door mijn gedachte van het proces te vertellen. Het is ook moeilijk om tegenover een medestudent serieus te blijven, waardoor je vaker uit je rol bent. Mijn doelen die uit dit gesprek voort kwamen, waren het bieden van een luisterend oor door middel van gevoelsreflecties, zodat de cliënt zich begrepen voelt en je een vertrouwensband op bouwt met een cliënt zodat de cliënt weet dat hij altijd met zijn verhalen bij de verpleging kan komen. Als het gesprek in real-life had plaatsgevonden had ik extra aandacht besteed aan de privacy. Tijdens het gesprek observeer ik het gedrag van de cliënt, zodat ik goed en adequaat op de emoties van de cliënt in kan spelen. De vaardigheden die mij goed afgingen waren het samenvatten van het gesprek tijdens de conversatie. Hierdoor wordt het duidelijk voor de cliënt dat ik haar goed begrepen heb en zodat de cliënt weet dat het me echt interesseert omdat ik alles onthoud. Ik voel me zeker als ik hetgeen wat tot dan toe gezegd is tijdens het gesprek, samen vat, omdat ik dan voor mezelf alles weer op een rijtje heb en zodat de cliënt ook daadwerkelijk weet dat ik nog alles weet wat zij gezegd heeft. Doordat het een gesprek met een terminale cliënt is, denk je vaker na voordat je een gesprek samenvat, omdat het voor een confrontatie kan zorgen. En omdat het emotioneel kan zijn voor de cliënt.

4 Het maken van oogcontact met de cliënt kreeg ik als goede feedback. Doordat je de cliënt continue aankijkt, weet de cliënt dat ik geïnteresseerd ben en mijn aandacht erbij heb. Natuurlijk kijk je tussendoor even weg, maar dat doet iedereen. Ik kreeg ook als feedback dat ik goed doorvroeg. Tijdens deze conversatie was dat dan toevallig ook zo, maar ik merk zelf dat ik bij verschillende gesprekjes met clienten, soms nog veel meer aan de weet kan komen als ik doorvraag naar oorzaken, gevoelens en gevolgen. Vaak weet ik niet meer wat ik moet vragen en ga ik al snel over op een volgende vraag, daar moet ik opletten, want op die manier kan je veel nuttige informatie mislopen. Door middel van mijn houding weet ik dat ik liet zien tijd te hebben voor het gesprek. Ik wilde niet te gehaast het gesprekje voeren en had ook geen ongeïnteresseerde houding. Door ook steeds samen te vatten wat de cliënt heeft gezegd, laat je ook zien dat je tijd hebt voor het gesprek. Als je een cliënt niet aantoont tijd te hebben voor een gesprekje, praat de cliënt veel minder makkelijk en houd het bij de oppervlakkige informatie. Hetgeen waar ik moeite mee heb is het omgaan met gevoelens en emoties van de cliënt. Vaak probeer ik een cliënt gerust te stellen en zijn emoties te verzachten. Maar bij een cliënt die binnen korte termijn komt te overlijden vind ik het moeilijk om met de emoties om te gaan, omdat ik niet weet hoe ik het me voor moet stellen als ik op korte termijn kom te overlijden. Juist doordat ik er geen ervaring mee heb ben ik ook erg bang om door te vragen, omdat ik niet in kan schatten wat de reactie van de cliënt op een vraag zou kunnen zijn. Ik ben vaak bang dat ik clienten nog emotioneler maak en dan voel ik me schuldig, omdat ik dan die betreffende vraag heb gesteld waar de cliënt emotioneel van wordt. In de derde bijeenkomst hebben we een filmpje gezien over hoe artsen omgaan met het feit als een cliënt euthanasie toepast. Ik vond het een zeer heftig filmpje en kreeg ook een brok in mijn keel als je ziet hoe artsen ermee omgaan. Je staat er niet erg bij stil dat artsen degene zijn die de clienten toegang geven tot de dood. Natuurlijk verschilt het per arts, maar het zijn ook mensen en deze mensen hebben ook daadwerkelijk gevoelens. De verpleegkundige kwam in dit filmpje niet voor, maar dat maakt het er niet minder interessant op. Verpleegkundige controleren wel de dosis van toediening etc. We hebben deze les geen rollenspel gespeeld, dus ik heb ook geen feedbackformulier waar ik op kan reflecteren. Het lijkt me zeer heftig om een gesprek te voeren met iemand die euthanasie toe gaat passen. Ik zou in eerste instantie niet weten hoe je zo n gesprek aanpakt. Ik zou mezelf ook erg ongemakkelijk voelen als het gaat om een gesprek rondom euthanasie.

5 Thema Het thema wat ik heb gekozen dat in dit eindverslag centraal staat is moeite met geduldig blijven bij cliënten die voortdurend in herhaling vallen. Dit thema heb ik gekozen, omdat dit een struikelpunt is tijdens mijn stage. Omdat het belangrijk is dat je geduldig blijft bij dementerende ouderen, vond ik dit een goed thema. Ik vind het lastig om iedere keer te herhalen wat ik heb gezegd. Het geduld ontbreekt bij mij. Ik moet er mee leren omgaan en ik moet mezelf aanleren geduld te hebben voor deze clienten. Tegelijk moet ik hiermee mijn houding aanpassen. Ik moet laten zien dat ik tijd heb voor een gesprek en dat het me niet uitmaakt dat de cliënt elke 5 minuten hetzelfde verteld of vraagt. Het bovengenoemde thema kan ik erg goed toepassen op stage. Ik loop stage op een afdeling waar mensen worden gescreend op hun cognitieve toestand. Omdat veel cliënten veel in herhaling vallen en oppervlakkige verhalen vertellen, kan ik dit thema goed in de praktijk oefenen op stage. Omdat er iedere dag wel een cliënt in herhaling valt, is het erg nuttig om met dit thema aan de slag te gaan. Mijn begeleiders kunnen zien of ik mijn geduld bewaar. Als ik een ongeduldige houding aanneem, zullen mijn begeleiders hier negatieve feedback op geven. Maar ik zal er nu goed op letten. Mijn eerdere ervaringen met dit thema zijn clienten die zeer onrustig worden als er beloofd is dat er die dag een arts op de afdeling zou komen en die is volgens de cliënt nog niet geweest, terwijl de arts dan net 5 minuten daarvoor met de cliënt heeft gepraat. De cliënt zit dan vaak zo in die gedachte, dat hij daar moeilijk in te corrigeren is. Ik vind het dan erg moeilijk om steeds op een aangename toon te moeten zeggen dat de arts zojuist met hem heeft gesproken. Ik let gedurende de stage dagen ook op collega s en kijken hoe zij met deze clienten om gaan. Vaak merk je dat collega s er ook niet zo goed tegen kunnen en beëindigen dan vaak het gesprek terwijl de cliënt nog een keer hetzelfde wilde zeggen. Het onderliggende probleem met betrekking tot dit thema is mijn persoonlijke geduld. Ik heb van mezelf erg weinig geduld, en dat speelt zeker mee in dit thema. Wat ik dus wil leren is meer geduld te creëren voor dit soort bewoners en op een aangename toon met deze bewoners te communiceren. Tevens moet ik een open lichaamshouding aannemen zodat ik de cliënt laat zien tijd te hebben voor het gesprek. Leerdoel 1: Ik kan tijdens een conversatie, met een cliënt dat alles vaak herhaald, een geduldige houding aannemen en toon aan open te staan voor een gesprek. Leerdoel 2: Ik kan tijdens een conversatie, met een cliënt dat alles vaak herhaald, mijn antwoorden op een aangename toon herhalen en de cliënt niet het gevoel geven dat ik het vervelend vind.

6 Extra informatie thema Ik heb enkele informatie opgezocht over de communicatie met dementerenden ouderen. Het was erg moeilijk om specifieke informatie te vinden over het geduldig blijven tijdens een gesprek met een dementerenden. Daarom enkele aandachtspunten rondom een gesprek met een dementerenden. Deze informatie volgt hieronder: Algemeen - vermijdt drukte, irritatie en opwinding - pas het tempo van spreken aan (overdrijf niet) - behandel iemand met dementie met respect. Behandel hem niet als een kind en praat niet over hem met anderen terwijl hij erbij zit - stel niet meer dan een vraag tegelijkertijd - vermijdt ruzie. Dat leidt tot verwarring en irritatie. Verander van onderwerp of zoek afleiding - probeer niet uw gelijk te halen. Een dementerende begrijpt de juiste redenering niet meer - zorg voor regelmaat in het leven van de patiënt - doe samen dingen waar u in het verleden plezier in had - leg de nadruk op wat de patiënt nog wel kan - gebruik humor. Lachen werkt vaak positief - blijf niet doorvragen als iemand iets niet meer weet. Patiënten worden daar erg onzeker van 1 Als een persoon met dementie moeilijk uit zijn woorden komt - geef de patiënt voldoende tijd om zelf op het woord te laten komen - laat de patiënt iets aanwijzen of omschrijven - noem het woord zelf, maar vraag altijd na of het klopt - corrigeer op een vriendelijke manier. Doe dit niet als de patiënt hierdoor boos wordt - leidt de patiënt af als hij woorden of zinnen blijft herhalen 1 Als een persoon met dementie zijn gevoelens of voorkeuren slecht kan uiten - laat merken dat u luistert, neem zijn gevoelens serieus en ga erop in. Zeg niet 'het valt best mee' of 'daar heeft iedereen last van' - probeer uzelf in te leven - als u de patiënt niet begrijpt, doe niet alsof - geef met een lach of een aanraking aan dat alles in orde is - let op gezichtsuitdrukkingen, lichaamstaal of stemhoogte. Ook die van uzelf - geef de patiënt niet te veel keuzemogelijkheden. Dat is erg verwarrend 1 Als een persoon met dementie u of anderen moeilijk begrijpt - houdt de aandacht van de patiënt vast met oogcontact of door dicht bij hem te blijven - vraag de aandacht van de patiënt, bijvoorbeeld door zijn naam te noemen - zorg voor zo min mogelijk drukte of afleiding in de omgeving. Zet bijvoorbeeld het geluid van de televisie of de radio uit, controleer of het hoorapparaat goed zit en loop niet te veel rond. Beweeg langzaam en rustig

7 - geef niet te veel informatie tegelijk, praat langzaam, rustig en in korte zinnen - herhaal wat u hebt gezegd of gebruik andere woorden of gebaren - vraag geen dingen die de patiënt niet kan - verwacht geen begrip voor uw situatie. Mensen met dementie kunnen zich niet in een ander inleven - wees geduldig en geef de patiënt tijd om u te begrijpen - gebruik lichaamstaal (een arm om de schouder of een lachend gezicht) als ander contact niet meer mogelijk is 1 In de toekomst wil ik me als een professionele verpleegkundige opstellen tijdens een conversatie met een dementerenden door bovenstaande aspecten goed te hanteren tijdens een gesprek. Ik zal rust creëren door een geduldige houding aan te nemen en op een rustige toon te herhalen wat ik al vele malen als antwoord heb gegeven.

8 Casus Meneer S. is een man met een leeftijd van 87 jaar en bevind zich in een delirium. Dhr. is 15 oktober opgenomen op de screenings unit, om te screenen waar de verwardheid, agressie en het seksueel ontremd gedrag van Dhr. vandaan komt. Dhr. was bij opname erg emotioneel en agressief tegelijkertijd. Dhr. reed veel met zijn rollator tegen de gesloten deur aan en belaagde verzorging&verpleging. Dhr. zei opgesloten te zitten en wilde eruit. Dhr. is 3 weken na opname uit bed gevallen. Dhr. is uitgegleden over zijn eigen urine wat op de grond lag. Dhr. had een bovenbeen fractuur links en mag % belasten. Dhr. zit nu in een rolstoel, omdat zelfstandig lopen erg valgevaarlijk is. Dhr. vindt het erg moeilijk om de hele dag in de rolstoel te moeten blijven zitten en heeft vaak de neiging om eruit te gaan. Als je dhr. hier dan op aanspreekt wordt Dhr. emotioneel en vraagt dhr. naar zijn vrouw en waarom Dhr. zich op de screeningsunit bevind en zijn vrouw thuis is. Als je dit aan Dhr. uitlegt wordt Dhr. nog emotioneler en is hij het 5 minuten later weer vergeten. Je moet alles telkens herhalen. Casus patient Dhr. S. vraagt gedurende de dag iedere 5 minuten naar zijn vrouw en begint dan te huilen. Dhr. vraagt waar zijn vrouw is en begrijpt het niet dat hij in het verpleeghuis zit en zij gewoon thuis is. Ze heeft hem in het verpleeghuis gedumpt en ervoor gezorgd dat hij zit opgesloten. Indien dhr. zijn vrouw ziet, is dhr. emotioneel van geluk. En dit doet zich iedere 5 minuten voor. Als Dhr. op de afdeling geen aandacht krijgt en er de kans voor krijgt, staat hij op uit de rolstoel. Casus Verpleegkundige Als verpleegkundige heb je de taak om dhr. rustig te krijgen en te houden. Dit is vrijwel onmogelijk, maar proberen kan nooit geen kwaad. Dhr. herhaald alles om de 5 minuten en dus zal de verpleegkundige ook alles iedere keer moeten herhalen.

9 Feedbackformulier De verpleegkundige laat door middel van een open houding, oogcontact en intonatie zien, open te staan voor een gesprek. En er ook tijd voor te hebben. Verpleegkundige uit zich geduldig. De verpleegkundige laat door middel van houding, intonatie en mimiek zien, betrokken te zijn bij de cliënt en het gespreksonderwerp. Feedback De verpleegkundige luistert actief. En laat dit ook merken door de lichaamshouding. De verpleegkundige stelt (door)vragen en maakt gebruik van gevoelsreflecties. De verpleegkundige gaat in op gevoelens en emoties van de cliënt en probeert deze niet te verzachten of te negeren. De verpleegkundige probeert door middel van (door)vragen de situatie en gevoelens van de cliënt te verhelderen. Teruggeven aan de cliënt wat je ziet: ik merk aan je dat je boos bent / je ziet er goed uit enz. De verpleegkundige hanteert adequaat de eigen emoties tijdens het gesprek De verpleegkundige kan goed omgaan met het vele herhalen wat de cliënt doet. Leerdoel 1: Ik kan een geduldige houding aannemen tijdens een conversatie met een dementerenden die vaak in herhaling valt. Leerdoel 2: Ik herhaal alles op een aangename toon en geef de cliënt niet het gevoel dat ik hem vervelend vind, omdat hij alles vaak herhaald.

10 Feedbackformulier ingevuld door 3 medestudenten

11

12 Na het voeren van het gesprek in de klas, heb ik mijn feedbackformulier op verzoek iets aangepast, vandaar dat hij niet helemaal overeenkomt met de hiervoor getoonde afbeelding.

13 Reflectieverslag Ik heb op mijn stageafdeling aan mijn 2 leerdoelen gewerkt. Deze leerdoelen waren als volgt: Leerdoel 1: Ik kan een geduldige houding aannemen tijdens een conversatie met een dementerenden die vaak in herhaling valt. Leerdoel 2: Ik herhaal alles op een aangename toon en geef de cliënt niet het gevoel dat ik hem vervelend vind, omdat hij alles vaak herhaald. Op mijn stage ben ik aan slag gegaan met deze leerdoelen door elke dag in gesprek te gaan met een cliënt die gedurende de dag veel herhaald en hier een bepaalde reactie op kan geven. Bijvoorbeeld agitatie of emotioneel. Hier heb ik met verschillende collega s over gepraat, en veel gevraagd hoe zij het aangepakt zouden hebben. In het begin heb ik vooral gesprekjes afgeluisterd van collega s om eens goed te kunnen bekijken hoe zij zoiets nou aanpakken. Dan merk je dat er veel verschillende manieren worden gebruikt. Het is ook zeker persoonsgebonden. Collega s die er al langer werkte en wat meer op leeftijd zijn, kunnen veel meer dingen zeggen dan ik als stagiaire die in hun ogen net om de hoek komt kijken. Ik wilde een aantal dingen bereiken met het door mijn gekozen thema. Ik wilde verbetering bereiken bij de door mij opgestelde leerdoelen. Ik wilde hierbij vooral op mijn houding en de toon van mijn stem letten. In de lessen kreeg ik de feedback dat ik soms wat monotoon praat en een gesloten en misschien iets wat imiterende houding aanneem door naar voren gebogen te zitten in de richting van de cliënt. Tijdens de conversatie op stage merkte ik dat dit laatste ook het geval was. Ik ging op mijn hurken naast de rolstoel van de cliënt zitten en had een gesprek met de cliënt. Dit deed ik, omdat de cliënt veel naar beneden kijkt en het dan lastig te communiceren is als je op een stoel naast de cliënt gaat zitten, want dan kan je geen oogcontact maken. En zie je de reactie van de cliënt niet op vragen of antwoorden die ik de cliënt dan geef. Het gebruiken van verschillende tonen in mijn stem, lukte me wel aardig zoals je ook kunt lezen in de door mijn stagebegeleider ingevulde feedbackformulier. Het enige waar ik misschien in het vervolg nog op moet letten is dat ik een geduldige houding aan moet nemen. Ik merkte ook aan mezelf dat ik een ongeduldige houding aannam. Als je op je hurken zit kan je niet lange tijd in dezelfde houding blijven zitten, waardoor je veel gaat bewegen. In het vervolg zal ik er dus rustig een stoel bij pakken en een geduldigere houding aannemen. Ik heb niet het gevoel gekregen dat de cliënt ongeduldig van mij werd. Ik heb alle informatie kunnen verkrijgen waar ik om vroeg. Dat ik de emoties van de cliënt probeerde te verzachten, was meer in de zin van troosten. De cliënt bleef emotioneel en bleef huilen, waardoor het moeilijk was een gesprek te voeren. Vandaar dat ik de cliënt getroost heb, waarop de cliënt zei: je bent lief. Hierdoor ervaarde ik het niet als vervelend voor de cliënt.

14 Bronnenlijst 1 Medic info. Communicatie met iemand met dementie. 12 september (Geraadpleegd op 8 januari 2012)

Toetsopdracht. Communicatieve vaardigheden 2 de stage(cova 2S) Naam: Sanne Terpstra. Studentnummer: 500646500. Klas: 2B2

Toetsopdracht. Communicatieve vaardigheden 2 de stage(cova 2S) Naam: Sanne Terpstra. Studentnummer: 500646500. Klas: 2B2 Toetsopdracht Communicatieve vaardigheden 2 de stage(cova 2S) Naam: Sanne Terpstra Studentnummer: 500646500 Klas: 2B2 Datum: 15 januari 2013 Reflectieverslag bijeenkomst 1,2 en 3 Zingevingsgesprekken Dit

Nadere informatie

Inleiding 3. Les zingeving 3. Les rouw en verlies 3. Les euthanasie 4. Doorvragen en assertief 4. Casus 5. Reflectie op casus 5.

Inleiding 3. Les zingeving 3. Les rouw en verlies 3. Les euthanasie 4. Doorvragen en assertief 4. Casus 5. Reflectie op casus 5. Naam: Joyce Stuijt Leerlingennummer: 500635116 Klas: 2B2 Vak: Cova 2S Docent: I. te Hennepe Datum: 15 januari 2013 Inhoudsopgave Inleiding 3 Les zingeving 3 Les rouw en verlies 3 Les euthanasie 4 Doorvragen

Nadere informatie

Gespreksvaardigheden Naam: Nathalie Kombolitis Klas: VD-1H2 Docent: Osiriscode: VD-A240-07 Inleverdatum: 20-01-2011

Gespreksvaardigheden Naam: Nathalie Kombolitis Klas: VD-1H2 Docent: Osiriscode: VD-A240-07 Inleverdatum: 20-01-2011 Gespreksvaardigheden Naam: Nathalie Kombolitis Klas: VD-1H2 Docent: Osiriscode: VD-A240-07 Inleverdatum: 20-01-2011 Reflectieverslag eindpresentatie Handelen Gespreksvaardigheden Ik wilde door de geleerde

Nadere informatie

Verbindingsactietraining

Verbindingsactietraining Verbindingsactietraining Vaardigheden Open vragen stellen Luisteren Samenvatten Doorvragen Herformuleren Lichaamstaal laten zien Afkoelen Stappen Werkafspraken Vertellen Voelen Willen Samen Oplossen Afspraken

Nadere informatie

Opleiding: HBO-V, Hogeschool van Amsterdam

Opleiding: HBO-V, Hogeschool van Amsterdam Naam student: Roos Wiggelendam Klas: 2A2 Studentnummer: 500634829 Docent: D. Kronenburg Opleiding: HBO-V, Hogeschool van Amsterdam Datum: 14/06/2013 Inhoudsopgave Inleiding Blz. 3 Casus Blz. 4 Leerdoelen

Nadere informatie

COVA 2. - Voorlichtingsgesprek Colonscopie - Student.nr: 500634892. Vak: COVA 2

COVA 2. - Voorlichtingsgesprek Colonscopie - Student.nr: 500634892. Vak: COVA 2 COVA 2 - Voorlichtingsgesprek Colonscopie - Naam: Esmée Keur Student.nr: 500634892 Klas: LV12-2B2 Vak: COVA 2 Docent: L. te Hennepe Leerjaar: 2012 2013 Inhoudsopgave Inleiding Blz.3 Leerdoelen Blz.4 Sterkte/zwakte

Nadere informatie

Toets Cova 2S. Hogeschool van Amsterdam. Lauri Linn Konter Studentnr.: 500642432. Opleiding: HBO Verpleegkunde

Toets Cova 2S. Hogeschool van Amsterdam. Lauri Linn Konter Studentnr.: 500642432. Opleiding: HBO Verpleegkunde Toets Cova 2S Hogeschool van Amsterdam Naam: Lauri Linn Konter Studentnr.: 500642432 Klas: LV12-2E2 Opleiding: HBO Verpleegkunde Vak: COVA 2S School: Hogeschool van Amsterdam Stageplaats: Amethist verslavingszorg

Nadere informatie

SLB eindverslag. Rozemarijn van Dinten HDT.1-d 12053449 11-11-12

SLB eindverslag. Rozemarijn van Dinten HDT.1-d 12053449 11-11-12 SLB eindverslag Rozemarijn van Dinten HDT.1-d 12053449 11-11-12 Eindverslag De afgelopen periode heb ik een aantal lessen SLB gehad. Hierover ga ik een eindverslag schrijven en vertellen hoe ik de lessen

Nadere informatie

Eindverslag SLB module 12

Eindverslag SLB module 12 Eindverslag SLB module 12 Marthe Verwater HDT 3C 0901129 Inhoudsopgave: Eindreflectie.. Blz.3 Reflectieverslag les 1.. Blz.4 Reflectieverslag les 2.. Blz.6 Reflectieverslag les 3.. Blz.8 2 Eindreflectie

Nadere informatie

COVA 2. Naam: Sanne Terpstra. Studentennummer: Klas: 2B2. Lerares: L. te Hennepe

COVA 2. Naam: Sanne Terpstra. Studentennummer: Klas: 2B2. Lerares: L. te Hennepe COVA 2 Naam: Sanne Terpstra Studentennummer: 500646500 Klas: 2B2 Lerares: L. te Hennepe Inhoudsopgave Inleiding 2 Casus 3 Leerdoelen 3 Sterkte zwakte analyse 4 Gespreksanalyse 6 Reflectie 9 Bijlagen 12

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: Als je verliefd op iemand bent is dat vaak een fijn gevoel. Als de ander dan ook verliefd op jou is, wordt dit gevoel alleen maar sterker. Het is echter niet altijd

Nadere informatie

VIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN

VIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN E-BLOG VIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN in samenwerken Je komt in je werk lastige mensen tegen in alle soorten en maten. Met deze vier verbluffend eenvoudige tactieken vallen

Nadere informatie

Tijdschrift Kindermishandeling April 2013 Onderwijsspecial deel 2. 8 tips voor een goed gesprek met je leerling

Tijdschrift Kindermishandeling April 2013 Onderwijsspecial deel 2. 8 tips voor een goed gesprek met je leerling 8 tips voor een goed gesprek met je leerling Edith Geurts voor Tijdschrift Kindermishandeling Het kan zijn dat je als leerkracht vermoedt dat een kind thuis in de knel zit. Bijvoorbeeld doordat je signalen

Nadere informatie

Nieuwsbrief 3 De Vreedzame School

Nieuwsbrief 3 De Vreedzame School Nieuwsbrief 3 De Vreedzame School Blok 3 Blok 3: We hebben oor voor elkaar Blok 3: Algemeen: In dit blok stimuleren we de kinderen om oor voor elkaar te hebben. De lessen gaan over communicatie, over praten

Nadere informatie

GESPREKKEN VOEREN NEDERLANDS AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG:

GESPREKKEN VOEREN NEDERLANDS AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: - Kun je een verzorgde brief schrijven. - Kun je op een juiste manier werkwoorden vervoegen. - Schrijf je op een juiste manier in meervoud. - Gebruik je hoofdletters op een

Nadere informatie

Het participeren in een voortgangsgesprek van een stagiaire

Het participeren in een voortgangsgesprek van een stagiaire 1 1 1 1 1 1 0 1 0 0 Opdrachtformulier Het participeren in een voortgangsgesprek van een stagiaire Naam student: Datum: 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen.

Nadere informatie

Cova 2 Voorlichtingsgesprek

Cova 2 Voorlichtingsgesprek Opleiding: HBO- Verpleegkunde Leerjaar: 2 e jaar Naam: Joyce Stuijt Leerlingennr: 500635116 Klas:2B2 Vak: Cova 2 Docent: L. ten Hennepe Datum:14 juni 2013 Cova 2 Voorlichtingsgesprek Inhoudsopgave Inleiding

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

ADHD: je kunt t niet zien

ADHD: je kunt t niet zien ➂ ADHD: je kunt t niet zien Je ziet het niet aan de buitenkant. Je kunt niet gelijk naar iemand kijken en zeggen: die heeft ADHD. Dat kan een voordeel zijn. Als iemand niet weet dat jij het hebt, dan kunnen

Nadere informatie

TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven.

TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. Beginsituatie: De lln doen als inleiding op het project rond geloven en de kerkwandeling, een filosofisch gesprek. Er komen verschillende

Nadere informatie

Online Titel Competentie Groepsfase Lesdoel Kwink van de Week

Online Titel Competentie Groepsfase Lesdoel Kwink van de Week onderbouw Les 1 Online Dit ben ik! Besef van jezelf Forming Ik kan mezelf voorstellen aan een ander. Ken je iemand nog niet? Vertel hoe je heet. Les 2 Online Hoe spreken we dit af? Keuzes maken Norming

Nadere informatie

Cursus werkbegeleiding

Cursus werkbegeleiding Cursus werkbegeleiding Naam: Joyce Stuijt Studentnr: 500635116 Klas: 3IKZ1 Opleiding: 3 e jaar HBO-V Studiedeelnummer: 3512TRWBOP Studieonderdeel: Cursus werkbegeleiding Aantal woorden: 1800 Docent: Y.

Nadere informatie

Respectvol reageren op gevoelens

Respectvol reageren op gevoelens OPDRACHTFORMULIER Respectvol reageren op gevoelens Naam student: Datum: 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met medestudenten of je docent.

Nadere informatie

Wat je voelt is wat je denkt! De theorie van het rationeel denken

Wat je voelt is wat je denkt! De theorie van het rationeel denken Wat je voelt is wat je denkt! De theorie van het rationeel denken Mensen zoeken hulp omdat ze overhoop liggen met zichzelf of met anderen. Dit kan zich op verschillende manieren uiten. Sommige mensen worden

Nadere informatie

Gespreksrichtlijnen tussen goeden slechthorenden

Gespreksrichtlijnen tussen goeden slechthorenden Gespreksrichtlijnen tussen goeden slechthorenden Communiceren doe je met zijn tweeën Deze folder is bedoeld voor de goedhorenden die in hun omgeving iemand kennen die slechthorend is, en voor slechthorenden

Nadere informatie

Trainershandleiding Brugklas Bikkels. Inkijkexemplaar

Trainershandleiding Brugklas Bikkels. Inkijkexemplaar Trainershandleiding Brugklas Bikkels versie 2014 Inhoudsopgave Introductie Organiseer je training Praktische tips De werkmap Powerpoint presentatie Ouderbrieven Draaiboek Bijeenkomst 1 Bijeenkomst 2 Bijeenkomst

Nadere informatie

Smoesjes. TipsforTrouble HOME TROUBLE MEER WETEN < > EXTRA PITTIG

Smoesjes. TipsforTrouble HOME TROUBLE MEER WETEN < > EXTRA PITTIG geef haar gelijk dat zij het zwaar heeft en dat de crechemedewerkers zodat ze alles op tijd af kan krijgen. Collega zal in de slachtofferrol terecht komen en wellicht in tranen uitbarsten. voel dat ik

Nadere informatie

Hogeschool van Amsterdam. Toetsopdracht Cova 2. Nikita van Gilst Studentnummer: 500636371. Vak: Cova 2

Hogeschool van Amsterdam. Toetsopdracht Cova 2. Nikita van Gilst Studentnummer: 500636371. Vak: Cova 2 Hogeschool van Amsterdam Toetsopdracht Cova 2 Door: Nikita van Gilst Studentnummer: 500636371 Klas: Lv12-2a2 Vak: Cova 2 Docent: D. Kronenburg Datum: 14-06-2013 Inhoudsopgave - Inleiding 3 - Beschrijving

Nadere informatie

TRAINING WERKBEGELEIDING

TRAINING WERKBEGELEIDING TRAINING WERKBEGELEIDING Door Martje Kuijlenburg Student no: 500618854 Jaar 3 Hogere Beroepsopleiding Verpleegkunde In opdracht van: de Hogeschool van Amsterdam Docent: Yvonne van Marle INHOUDSOPGAVE Inleiding...

Nadere informatie

Effectief Communiceren NPZ-NRZ

Effectief Communiceren NPZ-NRZ Hand-out Workshop Effectief Communiceren NPZ-NRZ De kracht van aandacht 10 mei 2011 Nu vind ik mezelf wel aardig Als je eenmaal ziet dat het zelfbeeld van een kind positiever wordt, zul je al gauw zien

Nadere informatie

Bijeenkomst over geloofsopvoeding Communiceren met je puber Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van jongeren van 12-18 jaar

Bijeenkomst over geloofsopvoeding Communiceren met je puber Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van jongeren van 12-18 jaar DOELSTELLINGEN Ouders zijn zich ervan bewust dat je altijd en overal communiceert Ouders wisselen ervaringen met elkaar uit over hoe de communicatie met hun pubers verloopt Ouders verwerven meer inzicht

Nadere informatie

Afasie. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!

Afasie. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee! Afasie Afasie is een taalstoornis ontstaan door hersenletsel. Iemand met afasie heeft moeite met het uiten en het begrijpen van de taal. In deze brochure leest u wat afasie inhoudt en vindt u een aantal

Nadere informatie

Luisteren en samenvatten

Luisteren en samenvatten Luisteren en samenvatten Goede communicatie, het voeren van een goed gesprek valt of staat met luisteren. Vaak denk je: Dat doe ik van nature. Maar schijn bedriegt: luisteren is meer dan horen. Vaak luister

Nadere informatie

Informatie over afasie. Afdeling logopedie

Informatie over afasie. Afdeling logopedie Informatie over afasie Afdeling logopedie Wat is afasie? Vooraf Uw partner of familielid heeft afasie. In deze folder kunt u lezen wat afasie inhoudt en hoe u hiermee kunt omgaan. Wat is afasie Afasie

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

In gesprek met medewerkers over verzuim

In gesprek met medewerkers over verzuim TIP: dit is een interactieve pdf. de inhoudsopgave en het menu onder aan de pagina s zijn clickable. In gesprek met medewerkers over verzuim Inhoud 1. verzuim bespreken met medewerkers Het is belangrijk

Nadere informatie

Ik besloot te verder te gaan en de zeven stappen naar het geluk eerst helemaal af te maken. We hadden al:

Ik besloot te verder te gaan en de zeven stappen naar het geluk eerst helemaal af te maken. We hadden al: Niet meer overgeven Vaak is de eerste zin die de klant uitspreekt een aanwijzing voor de hulpvraag. Paula zat nog maar net toen ze zei: ik ben bang om over te geven. Voor deze angst is een mooie naam:

Nadere informatie

Feedback geven en ontvangen

Feedback geven en ontvangen Feedback geven en ontvangen 1 Inleiding In het begeleiden van studenten zul je regelmatig feedback moeten geven en ontvangen: feedback is onmisbaar in de samenwerking. Je moet zo nu en dan kunnen zeggen

Nadere informatie

Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen.

Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen. Een klein gesprekje met God Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen. God lachte breed. Dat is waar!, zei God. Jij bent ook het licht.

Nadere informatie

TACTIEKEN BIJ DE STRIJDGEEST

TACTIEKEN BIJ DE STRIJDGEEST TACTIEKEN BIJ DE STRIJDGEEST Het werkmateriaal is een onderdeel van de website Krachtenspel.nl. Werkmateriaal Sociaal Emotionele Educatie (SEE) Alle informatie is te vinden op de website Jan Ausum en Mieke

Nadere informatie

MEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind

MEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind MEE Nederland Raad en daad voor iedereen met een beperking Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Inhoudsopgave

Nadere informatie

Ik ga een grote uitdaging niet uit de weg. Taken die moeilijk zijn, vind ik veel leuker dan eenvoudige taken.

Ik ga een grote uitdaging niet uit de weg. Taken die moeilijk zijn, vind ik veel leuker dan eenvoudige taken. Ik ga een grote uitdaging niet uit de weg. Taken die moeilijk zijn, vind ik veel leuker dan eenvoudige taken. 2 5 Ik hoef niet aangespoord te worden om mijn taken te maken. Niemand hoeft mij te zeggen

Nadere informatie

Blok 1 - Introductie

Blok 1 - Introductie Reflectie jaar 1 Algemeen Aan het begin van het eerste jaar kwamen een hoop nieuwe dingen op mij af. Na een jaar reizen had ik veel zin om aan de studie Voeding en Diëtetiek te beginnen en was erg benieuwd

Nadere informatie

Meten van mediawijsheid. Bijlage 6. Interview. terug naar meten van mediawijsheid

Meten van mediawijsheid. Bijlage 6. Interview. terug naar meten van mediawijsheid Meten van mediawijsheid Bijlage 6 Interview terug naar meten van mediawijsheid Bijlage 6: Het interview Individueel interview Uitleg interview Ik zal je uitleggen wat de bedoeling is vandaag. Ik ben heel

Nadere informatie

Inleiding. Autisme & Communicatie in de sport

Inleiding. Autisme & Communicatie in de sport Sanne Gielen Inleiding Starten met een nieuwe sport is voor iedereen spannend; Hoe zal de training eruit zien? Zal de coach aardig zijn? Heb ik een klik met mijn teamgenoten? Kán ik het eigenlijk wel?

Nadere informatie

Eindopdracht Cova 2 Stage

Eindopdracht Cova 2 Stage Eindopdracht Cova 2 Stage Door: Nikita van Gilst (500636371) Klas: 2a2 Vak: COVA 2 Docent: Meneer Kronenburg Inleverdatum: 12 januari 2013 Inhoudopgave Inleiding Blz. 3 Reflectieverslag Cova lessen 1,2

Nadere informatie

Tijdens de video- hometraining worden verschillende begrippen gebruikt. In de bijlage geven we een korte omschrijving van deze begrippen.

Tijdens de video- hometraining worden verschillende begrippen gebruikt. In de bijlage geven we een korte omschrijving van deze begrippen. Bijlage 11 Voorbeeld informatie VHT: Bouwstenen voor geslaagd contact Informatie Video - hometraining Belangrijke begrippen initiatieven herkennen volgen ontvangstbevestiging beurt verdelen leidinggeven

Nadere informatie

1 SITUATIE 2 TEST. Als ik luister denk ik niet aan andere zaken. Ik laat mensen uitpraten. Ik plaats wat ik hoor in een duidelijk kader

1 SITUATIE 2 TEST. Als ik luister denk ik niet aan andere zaken. Ik laat mensen uitpraten. Ik plaats wat ik hoor in een duidelijk kader LUISTEREN drs. W. Bontenbal 1 SITUATIE Wanneer u naar een lied luistert, luistert u dan naar de tekst of naar de muziek? Stelt u zich voor dat u zojuist bij een enerverende vergadering vandaan komt, u

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 16. Herhaling thema.

Thema Op het werk. Lesbrief 16. Herhaling thema. http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 16. Herhaling thema. Wat leert u in deze les? De woorden van les 12, 13, 14 en 15. Veel succes! Deze les is ontwikkeld in opdracht van: Gemeente Den Haag

Nadere informatie

Relaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.

Relaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo. Relaties HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.org Relaties kunnen een belangrijke rol spelen bij het omgaan

Nadere informatie

Afgesproken verdeling van de boeken over de groepen

Afgesproken verdeling van de boeken over de groepen DE KANJERTRAINING. Op de Jozefschool wordt er in alle groepen kanjertraining gegeven. Alle leerkrachten zijn gecertificeerd. Doel van de Kanjertraining? Deze werkwijze biedt lln. kapstokken aan om beter

Nadere informatie

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen. Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl

Nadere informatie

Stellingen en normering leerlingvragenlijst

Stellingen en normering leerlingvragenlijst Stellingen en normering leerlingvragenlijst Expertsysteem ZIEN! voor het primair onderwijs 3.0 oktober 2014 ZIEN! is een product van, in samenwerking met ParnasSys ZIEN!PO leerlingvragenlijst 3.0 Stellingen

Nadere informatie

Inleiding. OMGANGSKUNDE OEFENINGEN Isa Goossens

Inleiding. OMGANGSKUNDE OEFENINGEN Isa Goossens Inleiding Omgangskunde draait om contact maken. Met deze oefeningen hoop ik dat u echt contact kan maken met leerlingen. We willen allemaal gezien en gehoord worden. We zijn allemaal mensen en iedereen

Nadere informatie

Accuraat communiceren

Accuraat communiceren Accuraat communiceren Erna Pluym Senior Trainer Consultant/ Business Development Manager erna.pluym@acerta.be 0472 92 11 66 Communicatie, waarom zo belangrijk? Communicatie, waarom zo belangrijk? Had ik

Nadere informatie

Stellingen en normering leerlingvragenlijst

Stellingen en normering leerlingvragenlijst Stellingen en normering leerlingvragenlijst Expertsysteem ZIEN! voor het primair onderwijs 2.0 juli 2012 ZIEN! is een product van, in samenwerking met ParnasSys ZIEN!PO leerlingvragenlijst 2.0 Stellingen

Nadere informatie

Toetsopdracht. Methodische Praktijkbegeleiding (MPB) Naam: Sanne Terpstra. Studentnummer: 500646500. Klas: 2B2

Toetsopdracht. Methodische Praktijkbegeleiding (MPB) Naam: Sanne Terpstra. Studentnummer: 500646500. Klas: 2B2 Toetsopdracht Methodische Praktijkbegeleiding (MPB) Naam: Sanne Terpstra Studentnummer: 500646500 Klas: 2B2 Datum: 8 januari 2013 Reflectieverslag over het functioneren in MPB groep Laat ik beginnen met

Nadere informatie

ADHD en lessen sociale competentie

ADHD en lessen sociale competentie ADHD en lessen sociale competentie Geeft u lessen sociale competentie én heeft u een of meer kinderen met ADHD in de klas, dan kunt u hier lezen waar deze leerlingen tegen aan kunnen lopen en hoe u hier

Nadere informatie

Communiceren met een zorgvrager met de ziekte van Parkinson

Communiceren met een zorgvrager met de ziekte van Parkinson OPDRACHTFORMULIER Communiceren met een zorgvrager met de ziekte van Parkinson Naam student: Datum: 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met

Nadere informatie

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou! DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het

Nadere informatie

Instructie 1. Heb jij je voelsprieten uitstaan? De relatie met je cliënt

Instructie 1. Heb jij je voelsprieten uitstaan? De relatie met je cliënt Instructie 1 De relatie met je cliënt Heb jij je voelsprieten uitstaan? Met behulp van dit werkblad onderzoek je of je je voelsprieten hebt uitstaan naar de cliënt. Kies een cliënt en vul met die cliënt

Nadere informatie

Lucy heeft een ballon

Lucy heeft een ballon Caro Kindercoach & begeleiding Maasdijk 16 4283 GA Giessen 0620380336 info@carokindercoach.nl www.carokindercoach.nl heeft een ballon Handleiding Doelgroep: Kinderen van 3 tot 6 jaar. Doel van het lezen

Nadere informatie

SIPP persoonlijkheidsvragenlijst

SIPP persoonlijkheidsvragenlijst SIPP persoonlijkheidsvragenlijst Deze vragenlijst bestaat uit een aantal stellingen. Deze stellingen hebben betrekking op de laatste 3 maanden. Door per stelling aan te geven in hoeverre u het hier bent,

Nadere informatie

hoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb

hoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb hoofdstuk 8 Kernovertuigingen Kernovertuigingen zijn vaste gedachten en ideeën die we over onszelf hebben. Ze helpen ons te voorspellen wat er gaat gebeuren en te begrijpen hoe de wereld in elkaar zit.

Nadere informatie

Ontdek je kracht voor de leerkracht

Ontdek je kracht voor de leerkracht Handleiding les 1 Ontdek je kracht voor de leerkracht Voor je ligt de handleiding voor de cursus Ontdek je kracht voor kinderen van groep 7/8. Waarom deze cursus? Om kinderen te leren beter in balans te

Nadere informatie

Omgaan met gedrag op Basisschool De Bareel

Omgaan met gedrag op Basisschool De Bareel 1. Uitgangspunten gedrag Omgaan met gedrag op Basisschool De Bareel Schooljaar 2013 Inhoud 2. Preventief handelen om te komen tot gewenst gedrag 3. Interventies om te komen tot gewenst gedrag 4. Stappenplan

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Communicatieve Vaardigheden 2 Eindverslag

Communicatieve Vaardigheden 2 Eindverslag Communicatieve Vaardigheden 2 Eindverslag HBO-Verpleegkunde jaar 2 Suzanne van Vliet Studentnummer: 500640344 Groep 2A2 Docent: Daaf Kronenburg Datum: 14 juni 2013 Inhoud Inleiding...2 Leeswijzer...2 Leerdoelen...3

Nadere informatie

WORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT. Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur

WORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT. Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur WORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur 1 Les één Welkom bij deze e-cursus waarin we je zullen laten zien hoe jij groter kunt worden en je problemen kleiner! Zijn er

Nadere informatie

Mijn kind heeft een LVB

Mijn kind heeft een LVB Mijn kind heeft een LVB Wat betekent een licht verstandelijke beperking nu precies? Informatie voor ouders van kinderen en jongeren met een licht verstandelijke beperking in de leeftijd van 6 tot 23 jaar

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

Checklist Sollicitatiebrief schrijven 2F - handleiding

Checklist Sollicitatiebrief schrijven 2F - handleiding Checklist Sollicitatiebrief schrijven 2F - handleiding Inleiding De checklist Sollicitatiebrief schrijven 2F is ontwikkeld voor leerlingen die moeten leren schrijven op 2F. In deze handleiding wordt toegelicht

Nadere informatie

workshop? 2. In welke situatie(s) voel je je wel eens onveilig in je werk? 3. Wat heb je nodig om je veilig te voelen

workshop? 2. In welke situatie(s) voel je je wel eens onveilig in je werk? 3. Wat heb je nodig om je veilig te voelen 1. Om welke reden(en) volg je deze workshop? 2. In welke situatie(s) voel je je wel eens onveilig in je werk? 3. Wat heb je nodig om je veilig te voelen in je werk? 4. Waarin blink jij jjmet betrekking

Nadere informatie

U ontvangt deze folder, omdat bij een familielid of bekende afasie is geconstateerd. Afasie is een taalstoornis die ontstaat door niet aangeboren

U ontvangt deze folder, omdat bij een familielid of bekende afasie is geconstateerd. Afasie is een taalstoornis die ontstaat door niet aangeboren Neurologie Afasie 1 U ontvangt deze folder, omdat bij een familielid of bekende afasie is geconstateerd. Afasie is een taalstoornis die ontstaat door niet aangeboren hersenletsel. Bijvoorbeeld door een

Nadere informatie

Handleiding lesmethode Groep 8 Brugklas Bikkels. Inkijkexemplaar

Handleiding lesmethode Groep 8 Brugklas Bikkels. Inkijkexemplaar Handleiding lesmethode Groep 8 Brugklas Bikkels versie 2016 Inhoudsopgave Introductie 4 Verantwoording Methodiek 5 Doorgaande lijn Po en Vo 6 Preventief en curatief 7 Organiseer je les 8 Praktische tips

Nadere informatie

1. Ik merk vaak dat ik probeer iets te bereiken wat op de een of andere manier op een mislukking uitloopt. -----

1. Ik merk vaak dat ik probeer iets te bereiken wat op de een of andere manier op een mislukking uitloopt. ----- Test: Je persoonlijke afweerprofiel Met de volgende test kun je bepalen welk afweermechanisme je het meest gebruikt. Iedereen gebruikt alle afweervormen, maar er bestaan verschillen in de frequentie waarmee

Nadere informatie

Probleemgedrag bij ouderen

Probleemgedrag bij ouderen Probleemgedrag bij ouderen Machteloos, bang of geïrriteerd. Zo kunnen medewerkers en cliënten in de thuiszorg zich voelen in situaties waarin sprake is van probleemgedrag. Bijvoorbeeld als een cliënt alleen

Nadere informatie

Het voeren van een begeleidend gesprek met een zorgvrager

Het voeren van een begeleidend gesprek met een zorgvrager OPDRACHTFORMULIER Het voeren van een begeleidend gesprek met een zorgvrager Naam student: Datum: 1 Lees het handelingsformulier bij deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met medestudenten

Nadere informatie

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn

Nadere informatie

Voorlezen is leuk en nuttig. Maar hoe doe je dat eigenlijk, goed voorlezen? Hieronder vindt u de belangrijkste tips en trucs.

Voorlezen is leuk en nuttig. Maar hoe doe je dat eigenlijk, goed voorlezen? Hieronder vindt u de belangrijkste tips en trucs. R.K. Basisschool Anselderlaan 10 6471 GL Eygelshoven Tel: 045-5351434 De fijne kneepjes van het voorlezen Voorlezen is leuk en nuttig. Maar hoe doe je dat eigenlijk, goed voorlezen? Hieronder vindt u de

Nadere informatie

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe

Nadere informatie

Formeel en informeel. Formeel: Je gebruikt u om iemand aan te spreken. Je noemt iemand bij zijn achternaam.

Formeel en informeel. Formeel: Je gebruikt u om iemand aan te spreken. Je noemt iemand bij zijn achternaam. Formeel en informeel Tijdens je stage praat je veel met mensen. Soms is het een officieel gesprek, soms een gezellig praatje met een collega. Dit noem je formele en informele gesprekken. Formeel betekent

Nadere informatie

Huiselijk geweld tussen zussen

Huiselijk geweld tussen zussen Huiselijk geweld tussen zussen Motiverende gespreksvoering: Casus huiselijk geweld tussen zussen Door drs. Sergio van der Pluijm Een tijd terug had ik een jonge vrouw (18) van allochtone afkomst in begeleiding

Nadere informatie

Rollenspel. Opdracht 1. Opdracht 2. Opdracht 3 6.1.1

Rollenspel. Opdracht 1. Opdracht 2. Opdracht 3 6.1.1 6.1.1 Rollenspel Opdracht 1 LICHAAMSTAAL Toon met gebaren en mimiek dat je boos bent. GESPREKSONDERWERP Je vertelt iemand dat je hem of haar wel leuk vindt. Je geeft een aantal complimentjes over wat jij

Nadere informatie

Noach bouwt een ark Genesis 6-8

Noach bouwt een ark Genesis 6-8 2 Noach bouwt een ark Genesis 6-8 Het is niet fijn meer op de aarde. De mensen maken ruzie, ze vechten en ze zijn God vergeten. Maar er is één man die anders is. Dat is Noach. Op een dag praat God met

Nadere informatie

Creatief en flexibel toepassen van Triplep. Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus

Creatief en flexibel toepassen van Triplep. Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus Creatief en flexibel toepassen van Triplep Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus Programma Overzicht Kennismaking Persoonlijke werving van ouders Een goede relatie opbouwen met de ouders

Nadere informatie

Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen

Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen Competenties Sociaal en communicatief functioneren (P9) Initiatief (P10) Reflectie (P11) Afgelopen module heb je met een groepje gewerkt aan je project. In week 7

Nadere informatie

1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met medestudenten of je docent.

1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met medestudenten of je docent. OPDRACHTFORMULIER Gesprekken voeren 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met medestudenten of je docent. 2 Kijk in de bronnen welke informatie

Nadere informatie

Geweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders. huiselijkgeweldwb.nl 0900 126 26 26. 5 cent per minuut

Geweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders. huiselijkgeweldwb.nl 0900 126 26 26. 5 cent per minuut Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders Grafisch ontwerp: Ontwerpstudio 2 MAAL EE Bij huiselijk geweld tussen (ex-)partners worden kinderen vaak over het hoofd gezien. Toch hebben

Nadere informatie

Omgaan & Trainen met je hond Door: Jan van den Brand. (3 e druk) 2015, Jan van den Brand www.hondentraining adviescentrum.nl

Omgaan & Trainen met je hond Door: Jan van den Brand. (3 e druk) 2015, Jan van den Brand www.hondentraining adviescentrum.nl Door: Jan van den Brand Inleiding Ik krijg veel vragen van hondeneigenaren. Veel van die vragen gaan over de omgang met en de training van de hond. Deze vragen spitsen zich dan vooral toe op: Watt is belangrijk

Nadere informatie

FEED BACK COMMENTAAR GEVEN EN ONTVANGEN MARIETA KOOPMANS

FEED BACK COMMENTAAR GEVEN EN ONTVANGEN MARIETA KOOPMANS FEED BACK COMMENTAAR GEVEN EN ONTVANGEN MARIETA KOOPMANS INHOUD Inleiding 7 1 Zelfonderzoek feedback geven en ontvangen 9 Checklist feedback geven en ontvangen 11 2 Communicatie en feedback 15 Waarnemen,

Nadere informatie

Openingsgebeden INHOUD

Openingsgebeden INHOUD Openingsgebeden De schuldbelijdenis herzien Openingsgebeden algemeen Openingsgebeden voor kinderen Openingsgebeden voor jongeren INHOUD De schuldbelijdenis herzien De schuldbelijdenis heeft in de openingsritus

Nadere informatie

Seksualiteit: Grenzen en Wensen

Seksualiteit: Grenzen en Wensen IJBURGCOLLEGE.NL Seksualiteit: Grenzen en Wensen Leerlingen handleiding Michiel Kroon Lieve leerling, Het is belangrijk om op een open en goede manier over seks te kunnen praten. De lessenserie die in

Nadere informatie

Communicatie. ontvanger. zender. boodschap. kanaal. feedback

Communicatie. ontvanger. zender. boodschap. kanaal. feedback FEEDBACK GEVEN EN ONTVANGEN Communicatie coderen decoderen zender boodschap kanaal ontvanger feedback - interpretatiekader Communicatie LSD Techniek - Luisteren - Samenvatten - Doorvragen LSD Techniek

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

6.2.1 Dealen met afleiding onderweg

6.2.1 Dealen met afleiding onderweg Stap 6: Deel 2 6.2.1 Dealen met afleiding onderweg In het tweede deel van jullie experiment ga je verder met het ondernemen van ACTies die je met de anderen hebt afgesproken te doen. Daarnaast krijg je

Nadere informatie

Effectmeting onder leerlingen en leraren 2014-2015

Effectmeting onder leerlingen en leraren 2014-2015 Effectmeting onder leerlingen en leraren 2014-2015 Gegevens meting leraren Respons : 45 leraren, 21 mannen & 24 vrouwen Scholen : Blariacum College (Venlo) Summa College (Eindhoven) Vakcollege Tilburg

Nadere informatie

Wat vertel ik mijn kind als ik opgenomen word? Praten helpt. Verslavingspreventie Mondriaan

Wat vertel ik mijn kind als ik opgenomen word? Praten helpt. Verslavingspreventie Mondriaan Wat vertel ik mijn kind als ik opgenomen word? Praten helpt Verslavingspreventie Mondriaan Wat vertel ik mijn kind als ik opgenomen word? Alle ouders hebben het beste voor met hun kinderen. Ouders vragen

Nadere informatie

Communicatie. Opleiding Kanker Beauty Professional Wendy Druyts Psychologische dienst AZTurnhout

Communicatie. Opleiding Kanker Beauty Professional Wendy Druyts Psychologische dienst AZTurnhout Communicatie Opleiding Kanker Beauty Professional Wendy Druyts Psychologische dienst AZTurnhout Even voorstellen Zoek een prent uit. Stel jezelf kort voor aan de hand van deze prent. Wat verwacht je van

Nadere informatie