Passende Perspectieven taal en rekenen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Passende Perspectieven taal en rekenen"

Transcriptie

1 Passende Perspectieven taal en rekenen Els Loman Doelen Kennismaken met Passende Perspectieven. Verkennen hoe je onderwijs op maat vorm kunt geven met Passende Perspectieven. 2 Maken van inhoudelijke keuzes en selectie van doelen Welke (selectie van) taal- en rekendoelen zijn, met het oog op uitstroombestemming en maatschappelijk perspectief, relevant voor de doelgroepen? Welke selectie van taal- en rekendoelen zijn, met het oog op de beperking, haalbaar voor de doelgroepen? 3 CPS Onderwijsontwikkeling en advies 1

2 Waar Wil Je Heen? Alice kwam bij een tweesprong. Welke kant moet ik op? vroeg ze. Waar wil je naar toe? informeerde de Kollumer kat. Dat weet ik niet, antwoordde Alice. In dat geval, zei de kat, maakt het niet uit. Lewis Caroll: Alice in Wonderland 4 Leren en ontwikkelen Passie Visie Actie 5 Leren en ontwikkelen Passie Visie Actie Wat? Hoe? Wie? 6 CPS Onderwijsontwikkeling en advies 2

3 Zelf-Determinatie Theorie (Deci & Ryan, 1985, 2000) Drie psychologische basisbehoeften die volgens de ZDT bepalend zijn voor de motivatie voor leren en ontwikkelen Zelf-bepaald motief Competentie Relatie Autonomie 7 Sociaal-emotioneel ontwikkeling Motorische ontwikkeling Taalontwikkeling Wat Wie Kinderen Ontwikkelen leerdoelen Wie? Hoe? Creatieve ontwikkeling Spelontwikkeling Rekenen/Wiskunde 8 Wat? 9 Lichamelijke opvoeding Geschiedenis - Begrippenlijst en taalverzorging - Mondelinge taalvaardigheid - Schrijfvaardigheid - Leesvaardigheid Taal Sociaal-emotioneel Wat Wie Kinderen Onderwijsdoelen Wie? Hoe? Wat? Tekenen Biologie Wereldoriëntatie - Getallen - Meten en Meetkunde - Verbanden - Verhoudingen Rekenen/Wiskunde CPS Onderwijsontwikkeling en advies 3

4 Taken onderwijs: Optimaliseren van ontwikkeling en de prestaties van kinderen/leerlingen/studenten Kwalificatie Socialisatie Subjectivering 10 Relatie competentie - autonomie Vertrouwen van school in het kind, zelfvertrouwen van het kind en vertrouwen in de ander en zelfvertrouwen van de opvoeders veronderstellen elkaar. Opvoeders (ouders en school) voeden het vertrouwen van het kind en ontlenen aan het ontstane vertrouwen van het kind zelfvertrouwen en andersom Duidelijk beeld van verschillende rollen en verantwoordelijkheden Veiligheid: zelfvertrouwen - vertrouwen Leren door denken en doen Kinderen zijn uit op kennis en vaardigheden en leren door denken en doen Denken en doen laat kennis (wat) en vaardigheden (hoe) groeien en verrijken. Om te kunnen denken en doen hebben kinderen kennis en vaardigheden nodig Ruimte, vertrouwen, veiligheid en structuur zijn nodig om te oefenen met kennis en vaardigheden en om ervaringen op te doen CPS Onderwijsontwikkeling en advies 4

5 Cognitie en Emotie gaan samen Kwaliteit van ontwikkeling en leren wordt door (zelf)vertrouwen als emotionele grondervaring medebepaald. Leren zonder (zelf)vertrouwen mist motivationele krachten en dooft vanzelf) Leren met zelfvertrouwen drijft zichzelf aan en bevestigt zichzelf met resultaten Sociaal-emotionele ontwikkeling staat niet los van cognitieve ontwikkeling Gedrags-, aandachts- en motivatieproblemen zijn onderdeel van het didactische proces en een taak van de leerkracht Begrijpend lezen: tekst + lezer + leesdoel/situatie 14 Kennis van de wereld: Direct Indirect Woordenschat Kennis Kennis van de taal: Mondelinge taalvaardigheid Structuur van de taal Culturele invloeden Intelligentie Leeservaring Werkhouding Begrijpend lezen Vlot lezen Sturingsstrategieën Leesstrategieën Herstelstrategieën 15 Sturen van het leesproces Vloeiend Tempo Correct Decoderen Fonemisch bewustzijn CPS Onderwijsontwikkeling en advies 5

6 Differentiëren: rekening houden met verschillen en deze benutten Jullie krijgen allemaal dezelfde opdracht, want anders is het niet eerlijk: klim in de boom en pluk zoveel mogelijk bananen! 16 Beleidskader OCW Opbrengst- Gericht Werken KIND School Wet Referentieniveaus Taal & Rekenen Wet op Passend Onderwijs 17 Passend onderwijs Vermindering percentage leerlingen dat fulltime in speciaal onderwijs verblijft Verbetering leerprestaties, welbevinden en eindkwalificaties Verbetering positie van leerlingen met speciale onderwijsbehoeften op arbeidsmarkt 18 CPS Onderwijsontwikkeling en advies 6

7 Opbrengstgericht werken Gegevens verzamelen over de opbrengsten van het geboden onderwijs, deze gegevens analyseren om op een systematische en cyclisch werkwijze de kwaliteit van onderwijs te kunnen verbeteren 19 Aanleiding Wet Referentieniveaus Nederlandse taal en Rekenen Maatschappelijke en politieke zorg over de kwaliteit van het taal- en rekenonderwijs CPS Onderwijsontwikkeling en advies 7

8 Doel Referentieniveaus 1. Een samenhangend curriculum voor taal en rekenen, binnen en over onderwijssectoren heen en daardoor ook generiek vocabulaire. 2. Het verbeteren van de taal- en rekenprestaties van leerlingen om niveaudaling tegen te gaan. Referentieniveaus Taal en Rekenen Wet per 1 augustus 2010 van kracht Doorgaande leerlijn taal en rekenen van VVE naar MBO Beheersingsdoelen 12,16 en 18 jaar (kennen en kunnen) 24 CPS Onderwijsontwikkeling en advies 8

9 PO AMvB IJkingscie Plicht Infooverdracht Verplichte Eindtoets Basisonderwijs VO Diagn. toetsen pilot rekentoets Diagn. toetsen pilot rekentoets Diagn. toetsen pilot rekentoets Rekentoets zonder slaag/zak regeling Rekentoets zonder slaag/ zakregeling Examen Ned. aangepast Rekentoets en examen Ned. met slaag/zak regeling Kernvakken regeling van kracht. (NE,EN,WI) Kernvakken Regeling uitgebreid. (NE,EN,WI en rekenen) CPS Onderwijsontwikkeling en advies 9

10 Opbouw referentieniveaus REFERENTIEKADER 1 1F 2 1S 2F 3 2S 3F 4 Fundamentele niveaus Streefniveaus 3S 4F 4S Algemeen maatschappelijk niveau Drempels 28 Fundamenteel- en Streefniveau F-spoor, fundamentele kwaliteit, functioneel gebruik S-spoor, streefkwaliteit, formaliseren, generaliseren en abstraheren (=verdiepen) Doelen per leeftijdscategorie: 12, 16 en 18 jaar 29 VWO Taal HAVO en MBO-4 VMBO, MBO-2 en MBO-3 4F 3F 2F 1F (S)BO en PRO CPS Onderwijsontwikkeling en advies 10

11 Rekenen (S)BO en PRO (S)BO 3F 2F 1F 1S 2S 3S Functioneel rekenen Abstractie, generalisatie, formalisatie Bron: SLO Rekenen HAVO, VWO en MBO-4 VMBO, MBO-2 en MBO-3 3F 2F 1F 1S 2S 3S Functioneel rekenen Abstractie, generalisatie, formalisatie Bron: SLO Taaldomeinen Mondelinge taalvaardigheid Leesvaardigheid Schrijfvaardigheid Begrippenlijst en taalverzorging 33 CPS Onderwijsontwikkeling en advies 11

12 Rekendomeinen Getallen Verhoudingen Meten en meetkunde Verbanden Gemeenschappelijke taal CPS Onderwijsontwikkeling en advies 12

13 Passende Perspectieven Doel: Leerlingen in het basisonderwijs en speciaal (basis) onderwijs verder op weg helpen naar 1F Door het maken van inhoudelijke keuzes en door de inzet van hulpmiddelen Een onderzoekende houding biedt passende perspectieven Mogelijke interventies Intensief programma om aansluiting bij de groep te houden/remediëren Inzetten van hulpmiddelen en er mee leren omgaan Leerroutes: passend aanbod door onderbouwde keuzes Producten Passende perspectieven Wegwijzer taal/rekenen Leerroutes taal/rekenen Profielschetsen taal/rekenen Doelenlijsten rekenen Maatwerkaanpassingen taal (zoekfilter) CPS Onderwijsontwikkeling en advies 13

14 Uitgangspunten Passende perspectieven Uitgangspunt 1: Weloverwogen keuzes maken met behulp van leerroutes/doelenlijsten De leerroutes Passende perspectieven beschrijven wat leerlingen moeten kennen en kunnen met het oog op een bepaalde uitstroombestemming. De veronderstelling is dat het maken van verantwoorde keuzes in doelen en het daar gericht aan werken er toe zal leiden dat leerlingen die zaken beheersen die er gezien hun perspectief toe doen. De keuzes zijn gebaseerd op de functionaliteit van de taalvaardigheden voor de leerlingen in het vervolgonderwijs. Het maken van keuzes kan over het algemeen op verantwoorde wijze vanaf de leeftijd van 9 à 10 jaar. Vanaf 10 jaar is het voor een school duidelijk welke capaciteiten en mogelijkheden een leerling heeft als het gaat om een uitstroombestemming. Uitgangspunt 2: Gemaakte keuzes inbedden in een planmatige en cyclische manier van werken De producten zijn ingebed in een planmatige en cyclische manier van werken. De beslissing om een aangepast aanbod samen te stellen voor deze leerlingen vraagt om een zorgvuldige afweging. Leerlingen moeten voldoende kansen krijgen om bepaalde doelen alsnog te behalen. Om greep te houden op dit cyclische proces en om te kunnen verantwoorden waarom bepaalde keuzes gemaakt zijn, dienen de stappen goed te worden vastgelegd. Uitgangspunt 3: Streven naar hoge doelen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften Centraal staat dat voor alle leerlingen hoge doelen gesteld worden, dus ook voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften. De leerkracht brengt systematisch in kaart wat een leerling kan en neemt op basis van deze gegevens verantwoorde beslissingen over het te geven onderwijs. CPS Onderwijsontwikkeling en advies 14

15 Referentieniveaus en kinderen met taalstoornissen/taalachterstanden 25% van de leerlingen haalt1f niet (Hoofdrapport Doorlopende leerlijnen taal en rekenen, 2008) 10-15%-> kwaliteit onderwijs verbeteren -> 1F is haalbaar 15-10% -> zo veel mogelijk voldoen aan de referentieniveaus, met extra ondersteuning (onderzoek SLO (2010- ): Passende perspectieven) 43 Passende Perspectieven 3 groepen leerlingen die vanwege kind factoren 1F waarschijnlijk niet halen op 12-jarige leeftijd Per groep een uitspraak over wat leerlingen moeten kennen en kunnen (taal/rekenen) i.v.m. uitstroombestemming -> Leerroutes 44 Doelgroepen en leerroutes Rekening houdend met: cognitieve capaciteiten en/of specifieke beperkingen doorstroom vervolgonderwijs (uitstroombestemming/ontwikkelingsperspectief) bandbreedte Groep 1 Leerroute 1 (vmbo-tl/gl en hoger) Groep 2 Leerroute 2 (vmbo bb/kb) Leerroute 3 (PrO en VSO arbeid) Leerlingen zitten in alle vormen van primair onderwijs, dus zowel regulier als, speciaal (basis) onderwijs. CPS Onderwijsontwikkeling en advies 15

16 Leerroutes Handvatten voor: realistische verwachtingen over het niveau het maken van verantwoorde keuzes in de plannen OGW/HGW aan die onderdelen die er toe doen gezien de vervolgopleiding (keuzes gebaseerd op functionaliteit van taalvaardigheden voor leerlingen in het vervolgonderwijs) 46 Uitstroombestemmingen en leerroutes 1F niet haalbaar op 12-jarige leeftijd voor 3 groepen leerlingen Leerroute 1 Leerlingen met (boven-)gemiddelde cognitieve capaciteiten met beperking of stoornis Doorstroom naar vmbo g/t, havo, vwo (uiteindelijk mbo-4, hbo, wo) In PO inzetten op het behalen van niveau 1F of 1S Hulpmiddelen inzetten Dispenserende en compenserende maatregelen 48 CPS Onderwijsontwikkeling en advies 16

17 1F niet haalbaar op 12-jarige leeftijd voor 3 groepen leerlingen Leerroute 2 Leerlingen met minder cognitieve capaciteiten en minder hoog leertempo Doorstroom naar vmbo b/k (uiteindelijk mbo 1-4) Kwalitatief goede instructie en meer herhalings- /automatiseringstijd nodig In PO de basis leggen voor het behalen van niveau 2F eind 4vmbo -> Prioriteren binnen 1F 49 1F niet haalbaar op 12-jarige leeftijd voor 3 groepen leerlingen Leerroute 3 Leerlingen met minder cognitieve capaciteiten Doorstroom naar PRO/VSO arbeid (uiteindelijk arbeidsmarkt/mbo-1) In PO zoveel mogelijk functioneel bezig zijn met taal, onderdelen van 1F die relevant zijn voor maatschappelijke zelfredzaamheid 50 Denkvaardigheden (Bloom) Creëren Evalueren Analyseren Toepassen Begrijpen Weten (Kennis) 51 CPS Onderwijsontwikkeling en advies 17

18 Taaldomeinen Taxonomie Bloom Creëren Evalueren Analyseren Toepassen Begrijpen Herinneren Kun je een nieuw plan maken voor Wat kun je doen om Wat zou er gebeuren als. Bedenk eens Wat vind je er nu van dat? Ben je het eens met en waaruit blijkt dat? Waardoor vind je het een goede oplossing? Waardoor komt dat? Hoe komt dat? Wat was het probleem? Wat wil jij veranderen? Hoe zou jij dit probleem oplossen als je was? Welke vragen stel je bij? Hoe leg jij dat uit? Wat gebeurt er als? Bedenk eens Wat gebeurde er na? Hoe vaak? Wie was? Passende perspectieven - taal Vergelijk leerroutes schrijven Leerroute 1 - Verschil informeel/formeel hanteren - Schrijfproducten zijn verzorgd: weinig - tot geen spel- grammatica en interpunctiefouten Leerroute 2 Informatie zodanig ordenen dat de lezer de gedachtegang kan volgen Enige samenhang in tekst aanbrengen Redelijk accuraat gebruik van eenvoudige zinsconstructies Leerroute 3 Leesbare berichtjes aan familie, vrienden en bekenden Correspondentie, formulieren invullen, berichten schrijven Taalverzorging staat ten diensten van functionaliteit CPS Onderwijsontwikkeling en advies 18

19 Passende perspectieven - rekenen Keuzes in doelen: rekenen Op basis van de ijsbergmetafoor Selecteren op basis van handelingsniveau en strategiegebruik Leidend tot doelenlijsten en overzichten van leerroutes Alles tot op het meest formele niveau aanbieden; Niet alle domeinen Keuzes maken, minder formeel maar wel alle domeinen CPS Onderwijsontwikkeling en advies 19

20 Overzichten en doelenlijsten Combinatie van overzichten van leerroutes en doelenlijsten maakt het maken van verantwoorde keuzes makkelijker. Overzichten en doelenlijsten Combinatie van overzichten van leerroutes en doelenlijsten maakt het maken van verantwoorde keuzes makkelijker. Probleemoplossingscyclus (concept syllabus) 60 CPS Onderwijsontwikkeling en advies 20

21 Paraat hebben en functioneel gebruik in de rekentoets (concept syllabus) Hoeveel mg is 1,2 g = Lengte: 6 m Breedte: 3,5 m Hoogte: 2 m Bereken hoeveel m 3 er in het zwembad gaat In een zwembad moet 2,5 gram chloor per m 3 gedaan worden. Hoeveel gram chloor moet er in dit zwembad? 1F PRO 2F 62 Wat beschrijft een OPP Verwachte uitstroombestemming leerling Onderbouwing op basis van factoren die de ontwikkeling van de leerling belemmeren en bevorderen Beschrijving van de te bieden begeleiding met indien van toepassing, afwijkingen van het reguliere programma CPS Onderwijsontwikkeling en advies 21

22 Aanpak HGW 1. Onderwijsbehoeften leerling centraal 2. Voortdurende afstemming en wisselwerking 3. Leerkracht doet er toe 4. Positieve aspecten zijn van groot belang 5. We werken constructief samen 6. Ons handelen is doelgericht 7. De werkwijze is systematisch, in stappen en transparant Om gelijke kansen te krijgen hebben kinderen recht op ongelijke behandeling in onderwijs Afstemming van onderwijsaanbod vraag omslag in denken 1. Gedragsprobleem: sociale vaardigheid vaak voorop 2. Leerprobleem: extra instructie of leertijd of ander aanbod 3. Hoogbegaafdheid: ander aanbod en anders leren, intellectuele uitdaging en extra of anders werk Onderwijsbehoeften (oplossingsgerichte aanpak centraal) 1. In gesprek zoeken naar perspectief en niet blijven hangen in problemen 2. Concretiseren van afstemming 3. Benutten kennis en ervaring van alle betrokkenen 4. Onderwijsbehoeften biedt kader voor communicatie over passend onderwijs 5. Onderwijsbehoeften stemt af op groepsniveau en dat is wel de praktijk van de leerkracht CPS Onderwijsontwikkeling en advies 22

23 Om gestelde onderwijs doel met dit kind of deze leerling te kunnen behalen heeft dit kind of deze leerling 1. Instructie nodig die 2. Opdrachten nodig die. 3. Materialen nodig die 4. Een leeromgeving nodig die.. 5. Spel nodig dat.. 6. Feedback nodig die.. 7. Groepsgenoten nodig die. 8. Een leerkracht nodig die.. 9. Hulp of ondersteuning nodig die 10.Overige Als leerkracht of docent heb ik met dit doel voor ogen nodig dat ik 1. kennis heb van. 2. vaardigheden kan inzetten om.. 3. ondersteuning krijg tijdens.. 4. materialen tot mijn beschikking heb waarmee 5. collega s heb die 6. begeleiding krijg van een ib er die 7. ondersteuning heb van een leidinggevende die 8. meer handen in de klas heb in de vorm van 9. ouders die 10.externe experts/ondersteuning kan vragen die Aanpak in de groep en op schoolniveau Positief Doelgericht Systematisch Transparant CPS Onderwijsontwikkeling en advies 23

24 Handelingsgericht werken 6) Uitvoeren van het groepsplan realiseren waarnemen 1) Evalueren groepsplan en verzamelen leerlingengegevens in groepsoverzicht 2) Signaleren van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften 5) Opstellen van het groepsplan 4) Clusteren van leerlingen met vergelijkbare onderwijsbehoeften plannen begrijpen 3) Benoemen van specifieke onderwijsbehoeften van leerlingen 6) Uitvoeren groepsplan realiseren 5) Opstellen waarnemen leerlingen 1) Groepsoverzicht/evalueren 2) Signaleren leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften begrijpen Intern handelen Oudergesprek groepsplan 4) Clusteren leerlingen met gelijke onderwijsbehoeften plannen 3) Benoemen onderwijsbehoeften Groepsbespreking Leerlingenbespreking Individueel handelingsplan Oudergesprek Extern handelen Externe zorg Handelingsgerichte begeleiding Handelingsgerichte diagnostiek Oudergesprek Verwijzing Bewust Belang Betrokken -Bekwaam Visie Urgent ie Plan Middel en Competen ties = Ontwikkel ing Urgent ie Plan Middel en Competen ties = Verwarrin g Visie Plan Middel en Competen ties = Weerstan d Visie Urgent ie Middel en Competen ties = Chaos Visie Urgent ie Plan Competen ties = Frustratie Visie Urgent ie Plan Middel en = Angst 72 CPS Onderwijsontwikkeling en advies 24

25 CPS Onderwijsontwikkeling en advies Plotterweg BB Amersfoort Postbus BN Amersfoort T [033] F [033] E cps@cps.nl CPS Onderwijsontwikkeling en advies 25

Doorgaande leerlijn taal voor alle kinderen. Els Loman

Doorgaande leerlijn taal voor alle kinderen. Els Loman Doorgaande leerlijn taal voor alle kinderen Els Loman Doelen Verdieping in de inhouden van de domeinen van taal van de referentieniveaus www.taalenrekenen.nl 2 Waar Wil Je Heen? Alice kwam bij een tweesprong.

Nadere informatie

Passende Perspectieven. Els Loman

Passende Perspectieven. Els Loman Passende Perspectieven Els Loman Doelen Kennismaken met Passende Perspectieven. www.passendeperspectieven.slo.nl Verkennen hoe je onderwijs op maat vorm kunt geven met Passende Perspectieven. 2 Leren en

Nadere informatie

Passende Perspectieven taal en rekenen. Els Loman

Passende Perspectieven taal en rekenen. Els Loman Passende Perspectieven taal en rekenen Els Loman Doelen Kennismaken met Passende Perspectieven. Verkennen hoe je onderwijs op maat vorm kunt geven met Passende Perspectieven. 2 Maken van inhoudelijke keuzes

Nadere informatie

Passende Perspectieven taal en rekenen. Els Loman

Passende Perspectieven taal en rekenen. Els Loman Passende Perspectieven taal en rekenen Els Loman Doelen Kennismaken met Referentieniveaus taal en rekenen www.taalenrekenen.nl Kennismaken met Passende Perspectieven. www.passendeperspectieven.slo.nl Verkennen

Nadere informatie

Referentieniveaus en VVE: wat moet je ermee?

Referentieniveaus en VVE: wat moet je ermee? Referentieniveaus en VVE: wat moet je ermee? 20 november 2012 Els Loman en Aafke Bouwman 2 Inhoud workshop 1. Waarom Referentieniveaus? 2. Wat zijn Referentieniveaus? 3. Wat zijn de actuele ontwikkelingen?

Nadere informatie

Mieneke Langberg, Nina Boswinkel, SLO Hannelore Veltman, KPC Groep

Mieneke Langberg, Nina Boswinkel, SLO Hannelore Veltman, KPC Groep Mieneke Langberg, Nina Boswinkel, SLO Hannelore Veltman, KPC Groep Programma Korte kennismaking Toelichting doel van Passende perspectieven Over welke leerlingen hebben we het? Keuzes in doelen Inzet van

Nadere informatie

Corine Ballering CPS September 2012

Corine Ballering CPS September 2012 Corine Ballering CPS September 2012 Het referentiekader taal en rekenen en Passende Perspectieven Leerlingen voor wie niveau 1F niet haalbaar is op 12-jarige leeftijd Leerroute 3 In gesprek 2 Verschenen

Nadere informatie

Passende perspectieven rekenen in vmbo, PRO, VSO en mbo. Ria Brandt-Bosman Jurriaan Steen

Passende perspectieven rekenen in vmbo, PRO, VSO en mbo. Ria Brandt-Bosman Jurriaan Steen Passende perspectieven rekenen in vmbo, PRO, VSO en mbo Ria Brandt-Bosman Jurriaan Steen r.brandt@cps.nl info@jsta.nl 0631 026 358 0625 277 393 Doelen Kennismaken met Passende Perspectieven. Verkennen

Nadere informatie

Gebruik van het Ontwikkelingsperspectief. 3 december 2014

Gebruik van het Ontwikkelingsperspectief. 3 december 2014 Gebruik van het Ontwikkelingsperspectief 3 december 2014 Inhoud Verwachtingen en doelen Stand van zakenm.b.t. OPP Het kind en de ouders Van perspectief naar doel vooreenleerlingmet gedragsproblematiek?

Nadere informatie

De Referentieniveaus Taal. BAVO Eemlanden 14 maart 2012

De Referentieniveaus Taal. BAVO Eemlanden 14 maart 2012 De Referentieniveaus Taal BAVO Eemlanden 14 maart 2012 2 Wat komt aan de orde? Aanleiding tot de referentieniveaus Wat zijn referentieniveaus? Status en ontwikkelingen rond de referentieniveaus Referentieniveaus

Nadere informatie

Werken met een ontwikkelingsperspectief

Werken met een ontwikkelingsperspectief Werken met een ontwikkelingsperspectief Conferentie SPPOH 12 november 2014 Arjan Clijsen OPP driedimensionaal Hoe nu verder? Wat willen we bereiken? leerkracht Ik kan leermoment het niet bij benen. Help

Nadere informatie

Panamaconferentie 23 januari 2015 Werkgroep Passende Perspectieven

Panamaconferentie 23 januari 2015 Werkgroep Passende Perspectieven Panamaconferentie 23 januari 2015 Werkgroep Passende Perspectieven Jenneken van der Mark Maaike Verschuren Wie ben je? Waar werk je? Wat zijn je verwachtingen m.b.t. werkgroep? Programma werkgroep en doelen

Nadere informatie

Taal en rekenen ook in het praktijkonderwijs Passende Perspectieven. Flitsbijeenkomst januari 2012 Steunpunt Taal & Rekenen vo Els Leenders

Taal en rekenen ook in het praktijkonderwijs Passende Perspectieven. Flitsbijeenkomst januari 2012 Steunpunt Taal & Rekenen vo Els Leenders Taal en rekenen ook in het praktijkonderwijs Passende Perspectieven Flitsbijeenkomst januari 2012 Steunpunt Taal & Rekenen vo Els Leenders SLO en leerplannen Het referentiekader taal en rekenen Opbouw

Nadere informatie

Doelen. Aanleiding Passende perspectieven. Programma. Doel Passende perspectieven. Mogelijke interventies

Doelen. Aanleiding Passende perspectieven. Programma. Doel Passende perspectieven. Mogelijke interventies Doelen Passende perspectieven: doelgericht werken en evalueren SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Kennisnemen van het gedachtengoed en de materialen van passende perspectieven Leren toepassen

Nadere informatie

filmpje bewindslieden (http://www.taalenrekenen.nl/)

filmpje bewindslieden (http://www.taalenrekenen.nl/) SLO oktober 2009 filmpje bewindslieden (http://www.taalenrekenen.nl/) Achtergrond Nederland heeft een goed onderwijssysteem. Maar, er is maatschappelijke zorg over de kwaliteit van het reken- en taalonderwijs.

Nadere informatie

Leesonderwijs en dyslexie in het PO, het SBO en het VO. Betsy Ooms

Leesonderwijs en dyslexie in het PO, het SBO en het VO. Betsy Ooms Leesonderwijs en dyslexie in het PO, het SBO en het VO Betsy Ooms Opzet Doel leesonderwijs (en spellingonderwijs) Doorgaande lijn Kenmerken goed leesonderwijs Extra aandacht voor monitoring, als belangrijk

Nadere informatie

Van ontwikkelingsperspectief naar groepsplan

Van ontwikkelingsperspectief naar groepsplan Van ontwikkelingsperspectief naar groepsplan In het speciaal basisonderwijs en (voortgezet) speciaal onderwijs Hoe vertaal je het ontwikkelingsperspectief van leerlingen naar het groepsplan? Hoe kun je

Nadere informatie

Referentieniveaus taal en rekenen Primair onderwijs

Referentieniveaus taal en rekenen Primair onderwijs Referentieniveaus taal en rekenen Primair onderwijs Overeenkomsten OGW - HGW Cyclisch ambitieuze doelen stellen en evalueren: Welke leerlijnen liggen er onder jullie onderwijs? Doorgaande leerlijnen? Uitgaan

Nadere informatie

Nina Boswinkel, SLO 11 december 2013

Nina Boswinkel, SLO 11 december 2013 Nina Boswinkel, SLO 11 december 2013 Programma werkgroep Korte kennismaking Doel van Passende Perspectieven Voor welke leerlingen? Keuzes in doelen Inzet van hulpmiddelen Ervaringen Afsluiting Aanleiding:

Nadere informatie

Handelingsgericht en opbrengstgericht keuzes maken in het onderwijsaanbod

Handelingsgericht en opbrengstgericht keuzes maken in het onderwijsaanbod Bijlage 1 Handreiking Handelingsgericht en opbrengstgericht keuzes maken in het onderwijsaanbod Schram, Van der Laan & Koopmans Al jaren zijn scholen bezig om meer opbrengstgericht en handelingsgericht

Nadere informatie

Planmatig werken in groep 1&2 Werken met groepsplannen. Lunteren, maart 2011 Yvonne Leenders & Mariët Förrer

Planmatig werken in groep 1&2 Werken met groepsplannen. Lunteren, maart 2011 Yvonne Leenders & Mariët Förrer Planmatig werken in groep 1&2 Werken met groepsplannen Lunteren, maart 2011 Yvonne Leenders & Mariët Förrer Masterclass Waarom, waarvoor, hoe? Verdieping m.b.t. taalontwikkeling en werken met groepsplannen

Nadere informatie

Handelingsgerichte ontwikkelingsperspectieven in het basisonderwijs. 24 maart 2010

Handelingsgerichte ontwikkelingsperspectieven in het basisonderwijs. 24 maart 2010 Handelingsgerichte ontwikkelingsperspectieven in het basisonderwijs 24 maart 2010 Programma Wat is een ontwikkelingsperspectief (OPP) Voor wie een OPP? Waarom van een OPP? Wanneer een OPP opstellen? Hoe

Nadere informatie

Referentieniveaus Nederlandse taal

Referentieniveaus Nederlandse taal Referentieniveaus Nederlandse taal Congres ThiemeMeulenhoff Ede 2 februari 2012 Zorg over taal en rekenen Pabo-studenten: onvoldoende taal- en rekenvaardig Internationale onderzoeken: voorzichtige neerwaartse

Nadere informatie

Werken vanuit een ontwikkelingsperspectief

Werken vanuit een ontwikkelingsperspectief Werken vanuit een ontwikkelingsperspectief Masterclass Lunteren, 19, 20 en 21 maart Arjan Clijsen, KPC Groep Judith Hollenberg, Cito Programma masterclass Korte schets beleid: stand van zaken Doel en uitgangspunten

Nadere informatie

NOT 24 januari 2013 Taal en rekenen, de basis versterkt! Ria van de Vorle (SLO)

NOT 24 januari 2013 Taal en rekenen, de basis versterkt! Ria van de Vorle (SLO) NOT 24 januari 2013 Taal en rekenen, de basis versterkt! Ria van de Vorle (SLO) Inhoud: taal en rekenen de basis versterkt! Wat vooraf ging Wat zijn referentieniveaus? Referentieniveaus taal Referentieniveaus

Nadere informatie

12/11/2013. Passende perspectieven. Referentiekader taal en rekenen (Meijerink 2010) Passende perspectieven. Wat komt aan bod:

12/11/2013. Passende perspectieven. Referentiekader taal en rekenen (Meijerink 2010) Passende perspectieven. Wat komt aan bod: Handelingsgericht werken met rekenen op basis van Passende Perspectieven Ina Cijvat Joukje Nijboer Renske Daanje - Hamstra december 2013 Wat komt aan bod: Passende Perspectieven Keuzes in leerstof Handelingsgericht

Nadere informatie

Ontwikkelingsperspectief in regulier basisonderwijs. Suzanne Beek en Linda Sontag ORD 2013

Ontwikkelingsperspectief in regulier basisonderwijs. Suzanne Beek en Linda Sontag ORD 2013 Ontwikkelingsperspectief in regulier basisonderwijs Suzanne Beek en Linda Sontag ORD 2013 Perspectief op de ontwikkeling van kinderen.. als kijken in een glazen bol? Wat is het ontwikkelingsperspectief?

Nadere informatie

Handelingsgericht Werken. Onderwijsdag Enschede 20 maart 2012 Maria Bolscher

Handelingsgericht Werken. Onderwijsdag Enschede 20 maart 2012 Maria Bolscher Handelingsgericht Werken Onderwijsdag Enschede 20 maart 2012 Maria Bolscher Doelen Kennismaking met de uitgangspunten HGW Reflecteren op uitgangspunten HGW Zicht op de betekenis van HGW op de eigen praktijksituatie

Nadere informatie

Bijeenkomst 1 Maatwerktraject onderwijskundig begeleider

Bijeenkomst 1 Maatwerktraject onderwijskundig begeleider Bijeenkomst 1 Maatwerktraject onderwijskundig begeleider Opbrengst-en handelingsgericht werken Ad Kappen, Gerdie Deterd Oude Weme Programma 16.00 16.15 17.30 17.45 18.30 20.30 opening Marielle lezing ogw

Nadere informatie

Informatiebijeenkomsten Referentieniveaus Steunpunt PO

Informatiebijeenkomsten Referentieniveaus Steunpunt PO Referentiekader Informatiebijeenkomsten Referentieniveaus Steunpunt PO steunpuntpo@poraad.nl 030-3100940 Inhoud Aanleiding tot de referentieniveaus Wat zijn referentieniveaus? Voordelen referentieniveaus

Nadere informatie

Strategische kernen Passend Onderwijs. Sander, groep 8. Belangrijke overgangsmomenten in de ontwikkeling van kinderen

Strategische kernen Passend Onderwijs. Sander, groep 8. Belangrijke overgangsmomenten in de ontwikkeling van kinderen Leerlingen met een opvallende ontwikkeling Hoe ga je om met leerlingen met speciale onderwijsbehoeften? Cruciaal in de zorgstructuur is de kwaliteit van instructie. Maar inspelen op onderwijsbehoeften

Nadere informatie

Protocol Ontwikkelingsperspectief. 1. Inleiding. 2. Wet en regelgeving. 3. Huidig toezicht- en waarderingskader inspectie

Protocol Ontwikkelingsperspectief. 1. Inleiding. 2. Wet en regelgeving. 3. Huidig toezicht- en waarderingskader inspectie Protocol Ontwikkelingsperspectief 1. Inleiding In het ontwikkelingsperspectief (OPP) beschrijft de school de doelen die een leerling kan halen. Het biedt handvatten waarmee de leraar het onderwijs kan

Nadere informatie

Referentiekaders. Doorlopende leerlijn Taal en Rekenen (Meijerink) 2. Station en de referentiekaders 6

Referentiekaders. Doorlopende leerlijn Taal en Rekenen (Meijerink) 2. Station en de referentiekaders 6 Referentiekaders Doorlopende leerlijn Taal en Rekenen (Meijerink) 2 Station en de referentiekaders 6 1 Doorlopende leerlijnen Taal en Rekenen (Commissie Meijerink) Een beknopte samenvatting/ de belangrijkste

Nadere informatie

Leerlijnen en passend onderwijs

Leerlijnen en passend onderwijs Leerlijnen en passend onderwijs Door Agnes Kemna expert SBO In de groep van basisschool X zit 1 leerling die zonder extra maatregelen het referentieniveau van de 1F niet gaat halen aan het eind van de

Nadere informatie

Workshop. Aanleiding van de projectaanvraag Uitgangspunten van de activiteiten Opbouw van de website Ervaringen uit de pilots Aan de slag!

Workshop. Aanleiding van de projectaanvraag Uitgangspunten van de activiteiten Opbouw van de website Ervaringen uit de pilots Aan de slag! Workshop Aanleiding van de projectaanvraag Uitgangspunten van de activiteiten Opbouw van de website Ervaringen uit de pilots Aan de slag! Aanleiding Passende Perspectieven Rekenen Niet alle leerlingen

Nadere informatie

Haal meer uit de leerlijn StruX Rekenen; haal meer uit jezelf! StruX-bijeenkomst Maart 2016 Jiska van Hall

Haal meer uit de leerlijn StruX Rekenen; haal meer uit jezelf! StruX-bijeenkomst Maart 2016 Jiska van Hall Haal meer uit de leerlijn StruX Rekenen; haal meer uit jezelf! StruX-bijeenkomst Maart 2016 Jiska van Hall Haal meer uit de leerlijn StruX Rekenen; haal meer uit jezelf! Programma Pijlers van effectief

Nadere informatie

Handelingsgericht werken

Handelingsgericht werken Handelingsgericht werken HGW en Passend Onderwijs: kansen en belemmeringen? De week van de IB-er 5 november 2012, Zwolle Noëlle Pameijer, school/kinderpsycholoog, SWV Annie M.G. Schmidt 1 Doelen bijdrage

Nadere informatie

Bijeenkomst 2: Beginsituatie bepalen en leerlingen plaatsen in leerroutes (werkgroep)

Bijeenkomst 2: Beginsituatie bepalen en leerlingen plaatsen in leerroutes (werkgroep) Bijeenkomst 2: Beginsituatie bepalen en leerlingen plaatsen in leerroutes (werkgroep) Passende perspectieven taal Bijeenkomst 2 Doel: Werkgroep bijeenkomst Half september Beginsituatie bepalen In kaart

Nadere informatie

De opbrengst van Opbrengstgericht Werken

De opbrengst van Opbrengstgericht Werken De opbrengst van Opbrengstgericht Werken 21 september 2011 Yvonne Leenders Juffrouw Marieke, op weg naar school.. Iedere landelijke onderwijsvernieuwing of - verandering vraagt van leraren. Meerdere landelijke

Nadere informatie

Arjan Clijsen, Noëlle Pameijer & Ad Kappen

Arjan Clijsen, Noëlle Pameijer & Ad Kappen Met handelingsgericht werken opbrengstgericht aan de slag 1. Inleiding Arjan Clijsen, Noëlle Pameijer & Ad Kappen Wat is de samenhang tussen handelingsgericht werken (HGW) en opbrengstgericht werken (OGW)?

Nadere informatie

Ontwikkelingsperspectief in regulier basis- en voortgezet onderwijs. Suzanne Beek en Arjan Clijsen Kennisparade, 13 november 2013

Ontwikkelingsperspectief in regulier basis- en voortgezet onderwijs. Suzanne Beek en Arjan Clijsen Kennisparade, 13 november 2013 Ontwikkelingsperspectief in regulier basis- en voortgezet onderwijs Suzanne Beek en Arjan Clijsen Kennisparade, 13 november 2013 Wat beschrijft een OPP? Wet- en regelgeving (per 1-8-2014) Verwachte uitstroombestemming

Nadere informatie

Ontwikkelingsperspectief in het basisonderwijs. Maart 2014

Ontwikkelingsperspectief in het basisonderwijs. Maart 2014 Ontwikkelingsperspectief in het basisonderwijs Maart 2014 Ontwikkelingsperspectief in het basisonderwijs Inhoudsopgave Deel A : Basis Ontwikkelingsperspectief: voor wie, wat, waarom, wanneer en hoe? Deel

Nadere informatie

Hoe volgt en begeleidt Montessori-Zuid de leerlingen?

Hoe volgt en begeleidt Montessori-Zuid de leerlingen? Hoe volgt en begeleidt Montessori-Zuid de leerlingen? Opbrengstgericht onderwijs, een verzamelnaam voor het doelgericht werken aan het optimaliseren van leerlingprestaties. systeem van effectieve schoolontwikkeling

Nadere informatie

Voorstel taal- en rekenbeleid [school]

Voorstel taal- en rekenbeleid [school] Inleiding Landelijk Op 27 april 2010 heeft de Eerste Kamer het wetsvoorstel 'Referentieniveaus Nederlandse taal en rekenen' aangenomen. Het wetsvoorstel treedt op 1 augustus 2010 in werking. De kern van

Nadere informatie

Beleidsplan. Ieder kind telt. Werken volgens de 1-zorgroute

Beleidsplan. Ieder kind telt. Werken volgens de 1-zorgroute Beleidsplan Ieder kind telt Werken volgens de 1-zorgroute November 2012 Voorwoord 3 Schematisch overzicht van de 1-zorgroute 4 Handelingsgericht werken op groepsniveau 5 Waarnemen 5 1. Groepsoverzicht

Nadere informatie

Doorlopende leerlijnen. Arjan Clijsen, Wout Schafrat en Suzanne Beek. Competentiescan Handelingsgericht werken in het voortgezet onderwijs

Doorlopende leerlijnen. Arjan Clijsen, Wout Schafrat en Suzanne Beek. Competentiescan Handelingsgericht werken in het voortgezet onderwijs 8 Doorlopende leerlijnen Arjan Clijsen, Wout Schafrat en Suzanne Beek Competentiescan Handelingsgericht werken in het voortgezet onderwijs Competentiescan Handelingsgericht werken in het voortgezet onderwijs

Nadere informatie

Leerlijnen en referentieniveaus. SBO-studiedag 11 november 2011 Els Leenders

Leerlijnen en referentieniveaus. SBO-studiedag 11 november 2011 Els Leenders Leerlijnen en referentieniveaus SBO-studiedag 11 november 2011 Els Leenders Wat gaan we doen? Inzicht in de referentieniveaus Een opdracht voor schrijven Wat doet Passende perspectieven? De keuze voor

Nadere informatie

Etalage conferentie 7 februari 2013. Op weg naar succes! Lydia van Deelen Meeng, managing consultant CPS

Etalage conferentie 7 februari 2013. Op weg naar succes! Lydia van Deelen Meeng, managing consultant CPS Etalage conferentie 7 februari 2013 Op weg naar succes! Lydia van Deelen Meeng, managing consultant CPS Op weg naar succes! Van de theorie naar de praktijk. Opbrengstgericht werken en de referentieniveaus.

Nadere informatie

Rekenen van groep 8 naar de brugklas. Herfst, 2012 Bert Claessens (HAN)

Rekenen van groep 8 naar de brugklas. Herfst, 2012 Bert Claessens (HAN) Rekenen van groep 8 naar de brugklas Herfst, 2012 Bert Claessens (HAN) Inhoud Wat vertellen leerkrachten en leraren ons? Wat vertellen de resultaten van leerlingen ons? Wat vertellen de leerlingen ons?

Nadere informatie

Handelingsgericht werken in het VO Op maat ontwerpen en invoeren onderwijszorgroute. Dag van de zorgcoördinator 2013

Handelingsgericht werken in het VO Op maat ontwerpen en invoeren onderwijszorgroute. Dag van de zorgcoördinator 2013 Handelingsgericht werken in het VO Op maat ontwerpen en invoeren onderwijszorgroute Dag van de zorgcoördinator 2013 21 november 2013 Arjan Clijsen en Wout Schafrat Programma workshop Aanleiding Doel en

Nadere informatie

Dyslectici in het referentiekader Koude douche of warm bad?

Dyslectici in het referentiekader Koude douche of warm bad? Dyslectici in het referentiekader Koude douche of warm bad? Nationale Dyslexie Conferentie, 18 januari 2012 Sebastián Aravena IWAL Instituten voor Dyslexie Universiteit van Amsterdam Vragen Wat zijn de

Nadere informatie

Box 2: Vaststellen beginsituatie Handelingsgericht werken op PABO s en lerarenopleidingen VO

Box 2: Vaststellen beginsituatie Handelingsgericht werken op PABO s en lerarenopleidingen VO Kees Dijkstra (Windesheim), Els de Jong (Hogeschool Utrecht) en Elle van Meurs (Fontys OSO). 31 mei 2012 Box 2: Vaststellen beginsituatie Handelingsgericht werken op PABO s en lerarenopleidingen VO Doel

Nadere informatie

Werken aan onderwijskwaliteit. Referentieniveaus Taal. Mienke Droop, Heleen Strating, EN Gert Gelderblom, PO-Raad

Werken aan onderwijskwaliteit. Referentieniveaus Taal. Mienke Droop, Heleen Strating, EN Gert Gelderblom, PO-Raad Werken aan onderwijskwaliteit met de Referentieniveaus Taal Mienke Droop, Heleen Strating, EN Gert Gelderblom, PO-Raad Taal Invoeren van referentieniveaus leidt tot verlaging van het niveau, omdat men

Nadere informatie

Presentatie ernstige rekenproblemen & Dyscalculie 22 oktober 2014; Johanna Jager & Annelie van Harten

Presentatie ernstige rekenproblemen & Dyscalculie 22 oktober 2014; Johanna Jager & Annelie van Harten Presentatie ernstige rekenproblemen & Dyscalculie 22 oktober 2014; Johanna Jager & Annelie van Harten Programma Invoering van referentieniveaus en rekentoetsen in het onderwijs. Wat zijn ernstige rekenproblemen

Nadere informatie

Zwakke rekenaars in het vo

Zwakke rekenaars in het vo m.scholvinck@cps.nl Zwakke rekenaars in het vo Machteld Schölvinck, CPS. 9 December 2014. Verdiepingsconferentie Masterplan Dyscalculie Utrecht. BB-toets en ER-toets 2 CPS Onderwijsontwikkeling en advies

Nadere informatie

Leerlijnen Ontwikkeling volgen en onderwijs plannen aan de hand van leerlijnen met uw leerlingvolgsysteem. Driestar educatief T ALENT IN ONTWIKKELING

Leerlijnen Ontwikkeling volgen en onderwijs plannen aan de hand van leerlijnen met uw leerlingvolgsysteem. Driestar educatief T ALENT IN ONTWIKKELING Leerlijnen Ontwikkeling volgen en onderwijs plannen aan de hand van leerlijnen met uw leerlingvolgsysteem Driestar educatief T ALENT IN ONTWIKKELING O leerlijnen H a n d e l i n g s g e r i c h t w e r

Nadere informatie

Kennismaken met de Referentieniveaus voor Taal en Rekenen in het primair onderwijs Suggesties voor bespreking in het team

Kennismaken met de Referentieniveaus voor Taal en Rekenen in het primair onderwijs Suggesties voor bespreking in het team Kennismaken met de Referentieniveaus voor Taal en Rekenen in het primair onderwijs Suggesties voor bespreking in het team In 2008 zijn in opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

Nadere informatie

Opbrengstgericht werken in de onderbouw = benutten van talenten in de onderbouw

Opbrengstgericht werken in de onderbouw = benutten van talenten in de onderbouw Opbrengstgericht werken in de onderbouw = benutten van talenten in de onderbouw SLO doelen: taal, rekenen en sociaal-emotioneel PO Conferentie,Zwolle Donderdag 3 november 2011 Gäby van der Linde Wat komt

Nadere informatie

Opbrengstgericht werken in het Voortgezet onderwijs

Opbrengstgericht werken in het Voortgezet onderwijs Opbrengstgericht werken in het Voortgezet onderwijs Wat is opbrengstgericht werken? Opbrengstgericht werken is het systematisch en doelgericht werken aan het maximaliseren van de prestaties van leerlingen.

Nadere informatie

Handelingsgericht werken

Handelingsgericht werken Handelingsgericht werken 16-09-2013 Waarom en hoe Door: Jose Oosterheert Uitgangspunten van HGW 1. Onderwijsbehoeften 2. Systematisch en transparant 3. Doelgericht werken 4. Transactioneel kader 5. Constructieve

Nadere informatie

Conferentie

Conferentie ECNO 16 november 2017 Karin van de Mortel Begrijpend lezen: toepassen! WWW.CPS.NL Contactgegevens Karin van de Mortel k.vandemortel@cps.nl 06 290 446 14 Wat komt aan de orde? Begrijpend lezen: denken over

Nadere informatie

Simeacongres 12 december. Handelingsgericht werken (ppt gebaseerd op Pameijer en 1 zorgroute, zie beschrijving workshop Aartje Bouman Fontys OSO

Simeacongres 12 december. Handelingsgericht werken (ppt gebaseerd op Pameijer en 1 zorgroute, zie beschrijving workshop Aartje Bouman Fontys OSO Simeacongres 12 december Handelingsgericht werken (ppt gebaseerd op Pameijer en 1 zorgroute, zie beschrijving workshop Aartje Bouman Fontys OSO Programma Welkom en toelichting: interactie!!!! Inventarisatie

Nadere informatie

Werken met een OntwikkelingsPerspectiefPlan. Brechtje Dantuma Joke den Hoedt / Jeane Tjintjelaar

Werken met een OntwikkelingsPerspectiefPlan. Brechtje Dantuma Joke den Hoedt / Jeane Tjintjelaar Werken met een OntwikkelingsPerspectiefPlan Brechtje Dantuma Joke den Hoedt / Jeane Tjintjelaar Extra ondersteuning De plek en de status OPP Passend onderwijs kijkt vooral naar de mogelijkheden van leerlingen

Nadere informatie

Elke rekencoach een VIP bij de implementatie het van het ERWD Protocol. 11 december Henk Logtenberg

Elke rekencoach een VIP bij de implementatie het van het ERWD Protocol. 11 december Henk Logtenberg Elke rekencoach een VIP bij de implementatie het van het ERWD Protocol 11 december Henk Logtenberg Opbrengst 1. Kennis van de rollen en taken van een rekencoach bij het werken met het ERWD- Protocol 2.

Nadere informatie

Ontwikkelingsperspectiefplan

Ontwikkelingsperspectiefplan Ontwikkelingsperspectiefplan Blok 1 Algemene gegevens Gegevens leerling Naam leerling Geboortedatum BSN leerling Straat en huisnummer Postcode en woonplaats E-mailadres Gegevens ouders/verzorgers/voogd

Nadere informatie

LEOZ Project 1D. Referentiekaders Taal en Rekenen voor cluster 3 en 4 leerlingen in relatie tot bevordering handelingsbekwaamheden

LEOZ Project 1D. Referentiekaders Taal en Rekenen voor cluster 3 en 4 leerlingen in relatie tot bevordering handelingsbekwaamheden LEOZ Project 1D Referentiekaders Taal en Rekenen voor cluster 3 en 4 leerlingen in relatie tot bevordering handelingsbekwaamheden Doelen LEOZ 1D Onderzoeksdoelen: 1. Definiëren referentiekaders Taal en

Nadere informatie

Handreiking Toeleiding naar onderwijsarrangementen 27-5-2013

Handreiking Toeleiding naar onderwijsarrangementen 27-5-2013 Handreiking Toeleiding naar onderwijsarrangementen 27-5-2013 Uitgangspunten: De toewijzing van het arrangement gebeurt op basis van de onderwijsbehoefte van de leerling. De onderwijsbehoefte van een cluster

Nadere informatie

1.3. Leerkrachten kennen de 7 uitgangspunten en passen enkele uitgangspunten bewust en systematisch toe.

1.3. Leerkrachten kennen de 7 uitgangspunten en passen enkele uitgangspunten bewust en systematisch toe. 1. Uitgangspunten HGW 2. Reflectie 3. Communicatie Implementatie HGW-OGW Leerkrachten Fase 1 Fase 2 Fase 3 Fase 4 1.1. Leerkrachten kennen de 7 uitgangspunten van HGW niet maar passen deze (gedeeltelijk)

Nadere informatie

Om dit te realiseren hebben we in het Strategisch Beleidsplan de volgende beleidsvoornemens geformuleerd:

Om dit te realiseren hebben we in het Strategisch Beleidsplan de volgende beleidsvoornemens geformuleerd: Beleidsplan opbrengstgericht werken aan Onderwijs en Kwaliteit Beleid en doelen voor het thema Onderwijs en Kwaliteit voor de jaren 2013 2016 Vastgesteld juli 2013 Inleiding Onderwijs is onze kerntaak.

Nadere informatie

Afwijken van de methode & leerlijnen en klassenmanagement

Afwijken van de methode & leerlijnen en klassenmanagement Welkom Afwijken van de methode & leerlijnen en klassenmanagement Bijeenkomst 30 januari 2019 Presentatie door: Christa Oudejans c.oudejans@cedgroep.nl SWV Zuid Kennemerland Een aparte leerlijn binnen je

Nadere informatie

Achtergrond. Missie Onze missie op basis van deze situatie luidt:

Achtergrond. Missie Onze missie op basis van deze situatie luidt: Achtergrond Basisschool De Regenboog staat in de wijk Zuid-west in Boekel en valt onder het bestuur van Zicht PO. Evenals de andere scholen onder dit bestuur gaan wij de komende periode vorm geven aan

Nadere informatie

Werken met groepsplannen in het VO Naar handelingsgericht werken. Schoolpsychologencongres maart 2013 Arjan Clijsen

Werken met groepsplannen in het VO Naar handelingsgericht werken. Schoolpsychologencongres maart 2013 Arjan Clijsen Werken met groepsplannen in het VO Naar handelingsgericht werken Schoolpsychologencongres 2013 15 maart 2013 Arjan Clijsen Programma workshop Aanleiding Doel en uitgangspunten Ontwerpen eigen onderwijszorgroute

Nadere informatie

Ontwikkelings Perspectief. Plan

Ontwikkelings Perspectief. Plan Ontwikkelings Perspectief Plan Ontwikkelingsperspectief Met de invoering van Passend Onderwijs wordt de toewijzing van extra ondersteuning, voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften, een verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Passend onderwijs Verdieping Ontwikkelingsperspectief & Spelling

Passend onderwijs Verdieping Ontwikkelingsperspectief & Spelling Passend onderwijs Verdieping Ontwikkelingsperspectief & Spelling 08-10-2014 Dianne Roerdink droerdink@hetabc.nl Pien Ide pide@hetabc.nl Programma Voor wie stel je een OPP op? Hoe stel je een OPP op? Groeidocument

Nadere informatie

Referentieniveaus en leesbevordering voor zwakke lezers

Referentieniveaus en leesbevordering voor zwakke lezers Referentieniveaus en leesbevordering voor zwakke lezers Lezing voor studiedag Pro Biblio Guuske Ledoux Kohnstamm Instituut Universiteit van Amsterdam 15 september 2011 Inhoud Kenmerken referentieniveaus

Nadere informatie

VSLW Themaprofielen. Thema s. Omgaan met verschillen, Pesten, Opbrengstgericht werken en Ouderbetrokkenheid

VSLW Themaprofielen. Thema s. Omgaan met verschillen, Pesten, Opbrengstgericht werken en Ouderbetrokkenheid VSLW Themaprofielen Thema s Omgaan met verschillen, Pesten, Opbrengstgericht werken en Ouderbetrokkenheid pagina 2 van 45 Inleiding De expertgroep van het VSLW project heeft voor de vier thema s een themaprofiel

Nadere informatie

CONFERENTIE DOORLOPENDE LEERLIJNEN TAAL EN REKENEN

CONFERENTIE DOORLOPENDE LEERLIJNEN TAAL EN REKENEN CONFERENTIE DOORLOPENDE LEERLIJNEN TAAL EN REKENEN Naar een doorlopende toetslijn 9, 21 en 29 november Jan Kastelein/Maaike Beuving, CvE ONDERWERPEN 1 Uitgangspunten doorlopende leerlijn taal en rekenen

Nadere informatie

Groeidocument SWV Primair Onderwijs Midden Holland Herziening versie 101215. Groeidocument GROEIDOCUMENT. Naam leerling

Groeidocument SWV Primair Onderwijs Midden Holland Herziening versie 101215. Groeidocument GROEIDOCUMENT. Naam leerling Groeidocument GROEIDOCUMENT Dossiernummer (niet invullen door school) Toestemming van ouder(s)/verzorger(s)* Ouder(s)/verzorger(s)* hebben kennis genomen van de inhoud van dit Groeidocument. Ouder(s)/verzorger(s)

Nadere informatie

HANDELINGSGERICHT WERKEN BELEIDSVOEREND VERMOGEN BELEIDSVOEREND VERMOGEN. Onderwijsbehoeften van de leerling 11/09/2013

HANDELINGSGERICHT WERKEN BELEIDSVOEREND VERMOGEN BELEIDSVOEREND VERMOGEN. Onderwijsbehoeften van de leerling 11/09/2013 Gericht Werken als bril om naar het zorgbeleid te kijken zorg Handelings- Leerlingenbegeleiding fase 0 fase 1 HGW HGW Leren & studeren Studieloopbaanbegeleiding Socioemotioneel fase 2 fase 3 HGW HGW centrale

Nadere informatie

Ontwikkelingsperspectief (OPP)

Ontwikkelingsperspectief (OPP) Ontwikkelingsperspectief (OPP) Algemene gegevens leerling m/v Wettelijk vertegenwoordiger Adres, Postcode en Woonplaats Geboortedatum BSN-nummer School Leerjaar + niveau Nationaliteit Socio-culturele achtergrond

Nadere informatie

Groeidocument deel A. Interventie Wie (naam+functie) Datum. Naam. Geboortedatum. Groepsverloop. Startdatum groeidocument. Leerkracht.

Groeidocument deel A. Interventie Wie (naam+functie) Datum. Naam. Geboortedatum. Groepsverloop. Startdatum groeidocument. Leerkracht. Groeidocument deel A Naam Geboortedatum Groepsverloop Startdatum groeidocument Leerkracht Huidige groep Beginsituatie / aanleiding tot opstellen groeidocument en hulpvraag: (wat zie je, welke zorgen heb

Nadere informatie

RTI: een prachtig instrument om zicht te krijgen op het effect van je instructie. Beurs Beter begeleiden, 17 april 2012, 15.15-16.

RTI: een prachtig instrument om zicht te krijgen op het effect van je instructie. Beurs Beter begeleiden, 17 april 2012, 15.15-16. RTI: een prachtig instrument om zicht te krijgen op het effect van je instructie Beurs Beter begeleiden, 17 april 2012, 15.15-16.00 uur Vragen die beantwoord worden: Wat is RTI, wat zijn het doel en de

Nadere informatie

AMBITIEKAART PASSEND ONDERWIJS

AMBITIEKAART PASSEND ONDERWIJS AMBITIEKAART PASSEND ONDERWIJS Domein Passend onderwijs Onderwijs Opbrengst gericht passend onderwijs Achtergrond De inzichten die wij hebben op leren en van waaruit wij handelen zijn wetenschappelijk

Nadere informatie

onderwijs, de ontwikkelingen op een rij

onderwijs, de ontwikkelingen op een rij onderwijs, de ontwikkelingen op een rij Veel scholen zijn begonnen met het werken met groepsplannen. Anderen zijn zich aan het oriënteren hierop. Om groepsplannen goed in te kunnen voeren is het belangrijk

Nadere informatie

Tabel 1 Uitstroombestemmingen en leerroutes van het VSO van de van Voorthuijsenschool (2016) Praktisch (P) Dagbesteding

Tabel 1 Uitstroombestemmingen en leerroutes van het VSO van de van Voorthuijsenschool (2016) Praktisch (P) Dagbesteding Leerroutes op het VSO van de van Voorthuijsenschool vanaf schooljaar 0-0 De meeste leerlingen van de van Voorthuijsenschool stromen uit naar een vorm van dagbesteding. Onze leerlingen leren door te doen.

Nadere informatie

Speciaal Gewoon overstappen van speciaal naar regulier onderwijs. Cees de Wit, Maartje Reitsma Schoolpsychologencongres 2014

Speciaal Gewoon overstappen van speciaal naar regulier onderwijs. Cees de Wit, Maartje Reitsma Schoolpsychologencongres 2014 Speciaal Gewoon overstappen van speciaal naar regulier onderwijs Cees de Wit, Maartje Reitsma Schoolpsychologencongres 2014 Wie zijn jullie? Wie zijn wij? Recht op onderwijs dat is gericht op: - de ontplooiing

Nadere informatie

Referentieniveaus en doorlopende leerlijnen VO-MBO. Jan van Weerden Hoofd Research POVO

Referentieniveaus en doorlopende leerlijnen VO-MBO. Jan van Weerden Hoofd Research POVO Referentieniveaus en doorlopende leerlijnen VO-MBO Jan van Weerden Hoofd Research POVO Overzicht Referentieniveaus: aanleiding Doorlopende leerlijnen DLL De diagnostische toetsen Vooronderzoek: opzet en

Nadere informatie

De leerkracht stelt duidelijke opbrengst- en inhoudsdoelen op en geeft concreet aan wat verwacht wordt van het werken in de klas en de omgang met

De leerkracht stelt duidelijke opbrengst- en inhoudsdoelen op en geeft concreet aan wat verwacht wordt van het werken in de klas en de omgang met Doelgericht werken De leerkracht stelt duidelijke opbrengst- en inhoudsdoelen op en geeft concreet aan wat verwacht wordt van het werken in de klas en de omgang met elkaar. Wat zien en horen we als onze

Nadere informatie

Doorlopende leerlijnen taal: ervaringen met 3 scholen

Doorlopende leerlijnen taal: ervaringen met 3 scholen Ronde 5 Bert de Vos APS, Utrecht Contact: b.devos@aps.nl Doorlopende leerlijnen taal: ervaringen met 3 scholen 1. Over de drempels met taal Het rapport Over de drempels met taal is al ruim een jaar oud.

Nadere informatie

Leerdoelen, leerlijnen en leeractiviteiten

Leerdoelen, leerlijnen en leeractiviteiten Leerdoelen, leerlijnen en leeractiviteiten Wanneer je werkt vanuit leerlijnen, is de methode slechts een van de bronnen waarmee leerlingen zich de leerstof eigen maken. Ilse Gmelig 8 februari 2018 Leerdoelen

Nadere informatie

Doelgericht werken. Zonder doel geen doelpunt

Doelgericht werken. Zonder doel geen doelpunt Doelgericht werken Het stellen van ambitieuze doelen is een belangrijk onderdeel van handelingsgericht werken. Doelen worden gesteld, zodat duidelijk is waar de school, het team, de groep, de leerkracht,

Nadere informatie

Bijeenkomst Taalweb Referentieniveaus

Bijeenkomst Taalweb Referentieniveaus Referentiekader Bijeenkomst Taalweb 14-11-11 Referentieniveaus Steunpunt PO steunpuntpo@poraad.nl 030-3100940 Referentieniveaus Domeinen taalvaardigheid Mondelinge taalvaardigheid gesprekken luisteren

Nadere informatie

Mijn kind gaat naar school en dan..? Welk zorgaanbod mag ik verwachten?

Mijn kind gaat naar school en dan..? Welk zorgaanbod mag ik verwachten? Mijn kind gaat naar school en dan..? Welk zorgaanbod mag ik verwachten? Kern van het onderwijs: team en ouders zijn belangrijke partners in de totale ontwikkeling van een kind. De groepsleerkracht verzorgt

Nadere informatie

najaar 2010 Bijeenkomst steunpunt taalenrekenenvo Freudenthal Instituut

najaar 2010 Bijeenkomst steunpunt taalenrekenenvo Freudenthal Instituut najaar 2010 Bijeenkomst steunpunt taalenrekenenvo Freudenthal Instituut Waarom? de aanleiding Wie gaat wat doen? wiskunde of schoolbreed Rol van de docent Wat ga je inzetten? materialen, ook ict Doelgroepen,

Nadere informatie

Excellent Rekenen. CPS Onderwijsontwikkeling en advies 1. Goede tot zeer goede rekenaars in het vmbo. Programma. Probleemstelling

Excellent Rekenen. CPS Onderwijsontwikkeling en advies 1. Goede tot zeer goede rekenaars in het vmbo. Programma. Probleemstelling Excellent Rekenen Goede tot zeer goede rekenaars in het vmbo Programma People search Presentatie onderzoek Uitwisselopdracht Afsluiten 2 Probleemstelling De 20 procent hoogst scorende rekenaars in de onderbouw

Nadere informatie

Opbrengstgericht werken -instructiebehoeften -pedagogische behoeften Handelingsgerichte-proces-diagnostiek. November 2011 Ad Kappen

Opbrengstgericht werken -instructiebehoeften -pedagogische behoeften Handelingsgerichte-proces-diagnostiek. November 2011 Ad Kappen Opbrengstgericht werken -instructiebehoeften -pedagogische behoeften Handelingsgerichte-proces-diagnostiek November 2011 Ad Kappen Opbrengstgericht werken - Ad Kappen 1 Voortschrijdend inzicht Start opleiding

Nadere informatie

SOK-studiedag Effectief onderwijs: de leraar doet er toe! 7 december 2012 Affligem, België

SOK-studiedag Effectief onderwijs: de leraar doet er toe! 7 december 2012 Affligem, België SOK-studiedag Effectief onderwijs: de leraar doet er toe! 7 december 2012 Affligem, België De principes van opbrengstgericht werken Linda Odenthal Opbrengstgericht werken is geen doel maar een middel!

Nadere informatie

VVE protocol. IKC Juliana. Weth. Rebellaan KA Barneveld

VVE protocol. IKC Juliana. Weth. Rebellaan KA Barneveld VVE protocol IKC Juliana Weth. Rebellaan 142 3771 KA Barneveld 0342-412165 Inhoud Overstap van peuteropvang naar kleutergroep 2 Wat is VVE? 3 Doorstroming naar de 3 De warme overdracht 3 Aanbod van de

Nadere informatie

Toelichting ontwikkelingsperspectief

Toelichting ontwikkelingsperspectief Toelichting ontwikkelingsperspectief Dit document is bedoeld als achtergrond informatie voor de scholen, maar kan ook (in delen, zo gewenst) gebruikt worden als informatie aan ouders, externe partners

Nadere informatie

ZORG in de SINT-NIKLAASSCHOOL

ZORG in de SINT-NIKLAASSCHOOL ZORG in de SINT-NIKLAASSCHOOL ZORGVISIE Ons pedagogisch project geeft richting aan ons onderwijs hier op school. Dit pedagogisch project is zuurstof voor onze zorgvisie. We vinden het belangrijk om een

Nadere informatie