RAPPORT PERIODIEK KWALITEITSONDERZOEK 'ZENON', STICHTING NEDERLANDS TAAL EN CULTUUR ONDERWIJS CYPRUS

Transcriptie

1 RAPPORT PERIODIEK KWALITEITSONDERZOEK 'ZENON', STICHTING NEDERLANDS TAAL EN CULTUUR ONDERWIJS CYPRUS School : 'Zenon', Stichting Nederlands Taal en Cultuur Onderwijs Cyprus Plaats : LIMASSOL - CYPRUS BRIN-nummer : 28LF Onderzoeksnummer : Datum schoolbezoek : 18 en 19 mei 2011 Datum vaststelling : 30 juni 2011

2

3 Inhoud 1 Inleiding 5 2 Kwaliteitsprofiel 7 3 Beschouwing 11 4 Vervolg van het toezicht 15 pagina 3 van 15

4

5 1 Inleiding De Inspectie van het Onderwijs bezocht 'Zenon', Stichting Nederlands Taal en Cultuur Onderwijs Cyprus in het kader van een periodiek kwaliteitsonderzoek (PKO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de indicatoren van kwaliteitsaspecten op grond van het door de inspectie gehanteerde Waarderingskader PO/VO Bij dit PKO doet de inspectie onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs door zich te richten op de kern van goed onderwijs op de school. Het gaat hierbij om indicatoren die betrekking hebben op de kwaliteitszorg, het aanbod, de onderwijstijd, het pedagogisch handelen van leraren, het didactisch handelen van leraren, de afstemming op de onderwijsbehoeften van leerlingen, de actieve rol van leerlingen, het schoolklimaat, de begeleiding, de zorg, de resultaten en de ontwikkeling van leerlingen. Op grond van het kwaliteitsprofiel van de school dat naar aanleiding van een vorig inspectiebezoek is opgemaakt, op basis van risicofactoren die bij de inspectie bekend zijn of afspraken die met de school zijn gemaakt, of op basis van de informatie die door de school is toegestuurd kan de inspectie besluiten om niet alle indicatoren bij het onderzoek te betrekken. Dit is bij uw school niet aan de orde geweest. Indien de school in het kader van zelfevaluatie over een bepaalde indicator of over een bepaald kwaliteitsaspect voldoende betrouwbare en valide gegevens heeft verzameld kan in overleg tussen school en inspectie besloten worden om de oordelen uit de zelfevaluatie alleen te verifiëren en deze niet zelf opnieuw te onderzoeken. Zo sluit de inspectie niet alleen aan bij de specifieke situatie van de school, maar wordt de school bovendien niet onnodig belast. Uw school heeft naast de schoolgids en het schoolplan documenten ingestuurd die op uw zelfevaluatie-activiteiten betrekking hebben. Het betrof de volgende documenten: het zelfevaluatie-instrument van de Stichting NOB, het nieuwe schoolplan en de schoolgids voor het nieuwe schooljaar. Op grond van de gegevens uit die documenten heeft de inspectie om de volgende redenen besloten om toch alle kernindicatoren te onderzoeken: omdat het vier jaar geleden is dat de inspectie de school met een kwaliteitsonderzoek heeft bezocht en de aangeleverde gegevens niet een complete analyse van de kwaliteit inhouden. De opzet van het onderzoek Het periodiek kwaliteitsonderzoek bestond uit de volgende activiteiten. Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Analyse van documenten die betrekking hebben op zelfevaluatieactiviteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd. Schoolbezoek, waarbij in een aantal groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal. Deze lesbezoeken vonden plaats in de combinatiegroepen 4/6/7 en 2/3 in Limassol en de combinatiegroep 4/5/6 in Paralimni. De groepen in Paphos en Larnaca zijn tijdens dit onderzoek niet bezocht. Bovendien heeft de inspectie over de kwaliteit van de indicatoren gesprekken gevoerd met de directeur/coördinator. pagina 5 van 15

6 Op uw school zijn verder gesprekken gevoerd met leerlingen, leraren en ouders. Tevens heeft de inspectie een gesprek gevoerd op de Nederlandse ambassade in Nicosia onder meer over de contacten tussen de ambassade en de school. Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de kwaliteitsoordelen en de conclusies van het schoolbezoek besproken met het bestuur, directeur/coördinator en een leerkracht, die vanaf de start bij de school betrokken is geweest. De inhoud van het rapport Het onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs levert een kwaliteitsprofiel op van de school (hoofdstuk 2). In hoofdstuk 3 wordt een beschouwing gegeven over de geconstateerde kwaliteit en wordt deze onder andere bezien in relatie tot de context of uitgangssituatie van de school. Indien van toepassing worden in deze beschouwing ook de toegevoegde indicatoren betrokken. In hoofdstuk 4 is het vervolgtoezicht aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet. pagina 6 van 15

7 2 Kwaliteitsprofiel Het kwaliteitsprofiel geeft een overzicht van de waarderingen die de inspectie heeft toegekend aan indicatoren die betrekking hebben op belangrijke kenmerken van goed onderwijs. In de waardering is tot uitdrukking gebracht in welke mate de indicatoren bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij; 5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school over bepaalde indicatoren geen betrouwbare en valide gegevens beschikbaar heeft. Het kwaliteitsprofiel van 'Zenon', Stichting Nederlands Taal en Cultuur Onderwijs Cyprus Kwaliteitsaspect 1: De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden * De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal aan het eind van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.2 * De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.4 Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden. Kwaliteitsaspect 2: De aangeboden leerinhouden bereiden de leerlingen voor op het vervolgonderwijs en de samenleving. 2.1 * Bij de aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal betrekt de school de kerndoelen als te bereiken doelstellingen. 2.2 * De leerinhouden voor Nederlandse taal worden aangeboden tot en met het niveau van leerjaar De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar aan. Kwaliteitsaspect 3: De leraren geven de leerlingen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken. 3B De school heeft voldoende onderwijstijd voor Nederlandse taal gepland (120 uur). 3.1 De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. 3.3 De uitval van geplande onderwijsactiviteiten blijft beperkt. 3.4 Het ongeoorloofd verzuim van leerlingen blijft beperkt. pagina 7 van 15

8 Kwaliteitsaspect 4: Het schoolklimaat wordt gekenmerkt door veiligheid en respectvolle omgangsvormen. 4.1 Ouders zijn betrokken bij de school door de activiteiten die de school daartoe onderneemt. 4.2 De leerlingen voelen zich aantoonbaar veilig op school. 4.3 Het personeel voelt zich aantoonbaar veilig op school. 4.7 Het personeel van de school zorgt ervoor dat de leerlingen op een respectvolle manier met elkaar en anderen omgaan. Kwaliteitsaspect 5: De leraren leggen duidelijk uit, organiseren de onderwijsactiviteiten efficiënt en houden de leerlingen taakbetrokken 5.1 De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. 5.2 De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 5.3 De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. Kwaliteitsaspect 6: De leraren stemmen aanbod, instructie, verwerking en leertijd af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen 6.1 De leraren stemmen de aangeboden leerinhouden af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Kwaliteitsaspect 7: De leraren volgen systematisch de vorderingen van de leerlingen. 7.1 * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. 7.2 De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in de ontwikkeling van de leerlingen. 7.5 De school gebruikt de informatie van scholen en instellingen waar de leerlingen vandaan komen voor de begeleiding van de leerlingen. Kwaliteitsaspect 8: De leerlingen die dat nodig blijken te hebben, krijgen extra zorg. 8.1 De school signaleert vroegtijdig welke leerlingen zorg nodig hebben. 8.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. 8.3 * De school voert de zorg planmatig uit. 8.4 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg. pagina 8 van 15

9 Kwaliteitsaspect 9: De school heeft een systeem voor kwaliteitszorg. 9.1 De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. 9.6 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. Kwaliteitsaspect 10: De voorwaarden voor zorg voor kwaliteit zijn aanwezig 10.1 De schoolleiding/het NTC-bestuur stuurt de kwaliteitszorg aan De kwaliteitszorg is verbonden met de visie op leren en onderwijzen zoals geformuleerd in het schoolplan. Naleving N1B De door of namens het bestuur vastgestelde schoolgids bevat de verplichte onderdelen. N2B Het door of namens het bestuur vastgestelde schoolplan bevat de verplichte onderdelen ja nee pagina 9 van 15

10

11 3 Beschouwing Dit hoofdstuk beschrijft het oordeel van de inspectie over de kwaliteit van het onderwijs op NTC-po Zenon Cyprus en geeft een toelichting op het kwaliteitsprofiel. Daarbij legt de inspectie zo mogelijk verbanden tussen de verschillende onderzochte indicatoren onderling en - voor zover relevant - tussen de indicatoren en de schoolcontext en de specifieke doelstellingen van de school. In dat kader wordt eerst de uitgangssituatie beschreven. 3.1 Uitgangssituatie De NTC-locatie op Cyprus is gestart in 1997 in Larnaca met één leerkracht en met tien leerlingen. Inmiddels is de locatie gegroeid tot rond de veertig leerlingen, heeft de school vier leerkrachten, waarvan een de directeur/coördinator is, en er zijn verspreid over het eiland vier leslocaties (Larnaca, Limassol, Paphos en Paralimni). Deze verschillende locaties waren noodzakelijk omdat de ouders zeer verspreid over het eiland wonen en anders de reisafstand en -tijd naar Larnaca tot het besluit zouden leiden de kinderen niet naar het aanbod van onderwijs in de Nederlandse taal te sturen. Het overgrote merendeel van de kinderen is afkomstig uit 'gemengde gezinnen' die veelal al langere tijd op Cyprus wonen en ook de verwachting hebben te blijven. Anderzijds is er een deel van de leerlingen waarvan bekend is dat ze op termijn zullen vertrekken, maar ook komen er door nieuwe vestiging van gezinnen leerlingen bij. Dit maakt dat het leerlingenaantal fluctueert. Het onderwijs wordt gegeven in lokalen van verschillende basisscholen, waarvan de school kosteloos gebruik kan maken. Onderwijs op verschillende locaties, vier in aantal, en als in Nicosia weer voldoende leerlingen zijn, vijf, maakt wel dat er kleine groepen zijn en er dus meerdere leerkrachten (vijf) noodzakelijk zijn. Dit doet wel een beroep op een verantwoord financieel beleid en het bestuur doet dan ook pogingen zijn financiële positie te versterken onder meer door het vragen van donaties aan op Cyprus wonende Nederlandse en sympathiserende ouderen. De leerlingen volgen het onderwijs op een lesmiddag in de week na afloop van het reguliere onderwijs. De groepen zijn veelal combinatiegroepen naar leeftijd met twee, drie of vier verschillende leerjaren. Het bestuur (vijf personen) is vernieuwd in zijn samenstelling en is gestart met een nieuw schoolplan waarin ambities met betrekking tot verbeteractiviteiten zijn geformuleerd. De directeur/coördinator vertrekt aan het einde van dit schooljaar, maar de school heeft inmiddels een vervangster gevonden. Naast de spreiding van de leslocaties, en daarmee kleine maar sterk heterogene groepen over het eiland zijn er niet direct belemmerende factoren te noemen voor de ontwikkeling en voortgang van het onderwijs van NTC Zenon Cyprus. 3.2 Algemeen beeld NTC Zenon Cyprus voldoet op het merendeel van de aspecten, die door de inspectie zijn beoordeeld, aan de kwaliteitsnormen. Op het punt van het hanteren van landelijk genormeerde toetsen voldoet de school nog niet aan datgene wat de inspectie op dit punt verwacht. Dat laat onverlet dat de inspectie op basis van dit onderzoek een positief beeld heeft van het onderwijs in de Nederlandse taal op Cyprus. Het bestuur is evenals de leerkrachten actief en betrokken bij de school. Het schoolplan benoemt een aantal verbeterpunten en - activiteiten die aansluiten op de door de inspectie genoemde tekortkomingen. Met de implementatie van de nieuwe methodes en het werken met de Cito toetssystematiek zal er beter en meer zicht zijn op de vorderingen en resultaten van de leerlingen. pagina 11 van 15

12 De positieve indruk wordt versterkt door het plezierige schoolklimaat, de goede onderlinge verhoudingen en de tevredenheid van de ouders. De kwaliteit van de lessen is voldoende tot goed. De zorg en begeleiding van de leerlingen is binnen deze setting waarbij men gemoedelijk en respectvol met elkaar omgaat, gewaarborgd. De lesmethodes zijn adequaat en passend voor het aanbod van de deelaspecten in het Nederlandse taalonderwijs, maar voor een deel verouderd en zullen worden vernieuwd. Er is een bibliotheek, waarmee het lezen van de leerlingen wordt gestimuleerd. 3.3 Toelichting Opbrengsten De opbrengsten heeft de inspectie niet volledig kunnen waarderen, omdat er onvoldoende gegevens beschikbaar waren. De school gebruikt nog in onvoldoende mate een samenhangend systeem van instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. Wel maakt de school op de te onderscheiden taaldomeinen gebruik van al of niet methodeafhankelijke toetsen, waarmee vorderingen en resultaten worden geregistreerd en geanalyseerd. Een meerjarige analyse voor de leerlingen is nog niet voorhanden, maar ondanks de geconstateerde achterstanden met betrekking tot woordenschat en technisch lezen op grond van de achtergronden en thuistaalsituatie van de leerlingenpopulatie, behaalt de school op grond van de beschikbare gegevens resultaten die verwacht mogen worden. Er waren geen gegevens met betrekking tot leerlingen in groep 8 beschikbaar en derhalve is indicator 1.1 niet beoordeeld. Onderwijspraktijk Tijdens de lesbezoeken heeft de inspectie kunnen zien dat de lessen goed waren voorbereid en dat het verloop gestructureerd en doelmatig was. De sfeer in de lessen is prettig en de onderlinge omgang is plezierig. Ondanks het feit dat de leerlingen al een schooldag achter de rug hebben is er een actieve betrokkenheid van de leerlingen bij de les, hoewel enig concentratieverlies door vermoeidheid in een enkele groep wel merkbaar was. De organisatie is dusdanig dat in het leslokaal in een combinatiegroep successievelijk de verschillende niveaus instructie en verwerkingsopdrachten krijgen. Dat vergt veel van de planning van het aanbod en de organisatie daarvan. Er is een grote verscheidenheid naar leeftijd en niveau. Dankzij het grote enthousiasme en de energie van de leerkracht en met name ook de welwillendheid en taakgerichtheid van de leerlingen is het mogelijk om op deze wijze het onderwijs vorm en inhoud te geven. Anderzijds brengt dit ook beperkingen met zich mee. De vraag is of alle kinderen op deze wijze voldoende aanbod krijgen dat overeenstemt met hun behoeften en capaciteiten. Er vindt gerichte differentiatie plaats, maar wordt begrensd door de beschikbare tijd en de verdeling daarvan over de leerlingen. De vorderingen en resultaten van de leerlingen worden geregistreerd. Een nog scherpere analyse van de toetsgegevens, gekoppeld aan de vorderingen, capaciteiten, motivatie en inzet van de individuele leerlingen zou een versterking en onderbouwing van het onderwijs op maat voor een groep of individuele leerling kunnen betekenen. Daarbij is het van belang tegen het licht te houden of de vorderingen en resultaten overeenstemmen met verwachtingen en geformuleerde doelstellingen. Door de borging van onder meer werkwijzen, organisatie, planning en aanbod van leerstof moet dit leiden tot een meerjarige analyse en evaluatie van wat werkt en wat aanpassing of bijstelling vereist. pagina 12 van 15

13 Kwaliteitszorg De inspectie beoordeelt de kwaliteitszorg als voldoende, met name gebaseerd op de verwachtingen die de inspectie heeft van het bestuur in samenspraak met de leerkrachten. In het schoolplan worden actiepunten en verbetertrajecten benoemd. Ook zelfevaluatie en het bevragen van de ouders is onderdeel van de kwaliteitszorg van het bestuur. Het bestuur telt vijf personen, is betrokken en zich bewust van zijn verantwoordelijkheid. In het directiereglement heeft het bestuur benoemd welke taken en verantwoordelijkheden bij de directeur liggen en welke bij het bestuur. De rapportage en verantwoording van de resultaten van het onderwijs kan nog scherper en systematischer worden geregeld. De praktische problemen vragen naast een strategische visie van het bestuur ook een grote mate van inzicht in het functioneren van de school. Voor dit laatste geldt met name dat er inzicht wordt verkregen in de resultaten die worden geboekt. De invoering van de landelijk genormeerde toetsen waartoe met ingang van het nieuwe schooljaar wordt overgegaan, zijn hierbij een belangrijk aangrijpingspunt. Het is van belang voor alle niveaus binnen de school vast te stellen wat de leerwinst is van de leerlingen en of dit ook in overeenstemming is met eerder gevormde doelstellingen en verwachtingen, waarmee ook de doelmatigheid van het onderwijs kan worden geëvalueerd. pagina 13 van 15

14

15 4 Vervolg van het toezicht Bij dit PKO heeft de inspectie ook een onderzoek gedaan naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften, zoals die voor scholen in Nederland gelden. Dit onderzoek betrof de wettelijke voorschriften, over de door het bestuur vastgestelde schoolgids en het schoolplan. Op basis van dit onderzoek concludeert de inspectie dat de school aan deze wettelijke bepalingen voldoet. De bevindingen van dit PKO leiden tot het volgende arrangement voor het vervolg van het toezicht (toezichtarrangement): de aangetroffen kwaliteit van het onderwijs op de school vraagt geen aanpassing van de reguliere onderzoeksplanning van de inspectie. De school krijgt een basisarrangement. In beginsel volgt over vier jaar opnieuw een periodiek kwaliteitsonderzoek. In de tussenliggende periode vindt jaarlijks een digitaal onderzoek plaats naar de (eind)opbrengsten. Mogelijk kan op grond van deze resultaten, beschrijving van de voortgang van het implementatieproces of andere signalen worden besloten tussentijds, na twee jaren onderzoek te doen. Deze aanvulling op het oordeel vindt met name haar grondslag in het feit dat de school op het moment van het bezoek nog in onvoldoende mate resultaten gemeten aan landelijke normen kon aanleveren. De invoering van een landelijk genormeerde toetssystematiek start het komend schooljaar. Daarnaast start met ingang van het nieuwe schooljaar een nieuwe directeur/coördinator. Op grond van deze overwegingen heeft de inspectie besloten de mogelijkheid in te bouwen de school eerder weer te bezoeken. pagina 15 van 15