Toen het concept voor Take it easy als methode Engels voor het Basisonderwijs werd bedacht, was dat een concept voor groep 1 t/m 8.

Transcriptie

1 Voorwoord Toen het concept voor Take it easy als methode Engels voor het Basisonderwijs werd bedacht, was dat een concept voor groep 1 t/m 8. In 2009 verscheen Take it easy voor groep 5-8 als een vooruitstrevende methode met het digitale schoolbord en complete onderdompeling in de Engelse taal met behulp van native speaking co-teachers via het digibord als voornaamste uitgangspunten. Inmiddels hebben vele scholen Take it easy voor groep 5-8 aangeschaft en is er een grote groep enthousiaste gebruikers. Vanuit het Ministerie van Onderwijs en vanuit Brussel, ondersteund door wetenschappelijke onderzoeken, komt de oproep om vroeger te starten met vreemd talenonderwijs. Veel scholen willen gehoor geven aan deze oproep en vragen om een doorgaande methode Engels voor groep 1 t/m 8. Dit was de aanleiding om de methode te vervolmaken door lesmateriaal voor groep 1 t/m 4 te ontwikkelen. Daarmee is Take it easy tot een complete methode Engels voor groep 1 t/m 8 geworden. Het onderdompelen in de Engelse taal gebeurt in groep 1 t/m 4 eveneens met behulp van digitale co-teachers. Miss White is in groep 1-2 als co-teacher te zien samen met robot Easy. In filmpjes voert ze met Engelstalige kinderen gesprekjes en begeleidt ze activiteiten. Master Bond doet in groep 3-4 hetzelfde samen met de cleaning lady Mrs Sparkle. Maar natuurlijk kan de digitale co-teacher het niet alleen. Uw rol als leerkracht is essentieel. Als u door een kleine metamorfose als Miss/Mr English de klas opnieuw binnenstapt, weten de leerlingen dat de Engelse les begint. Zo n metamorfose is op deze leeftijd geloofwaardig voor de leerlingen. In uw rol als Miss/Mr English geeft u korte lessen, waarin u uitsluitend Engels spreekt. Daarbij heeft u veel steun aan de uitgeschreven lesbeschrijvingen, die het Engelse taalgebruik ondersteunen. We raden u aan ook de rol van Miss/Mr English aan te nemen bij kleine tussentijdse activiteiten, zoals het zingen van een Engels liedje voor of na het eten of een Engels spel in de speelzaal. Jonge kinderen vinden het heerlijk om een vreemde taal te leren. Met Take it easy heeft u de tools in handen. Wij wensen u veel plezier! Namens het team en de auteurs, Marja Schakelaar, contentontwikkelaar & Suzanna Segenhout, uitgever 1

2 1 Uitgangspunten Take it easy groep 1-4: is een van de eerste complete Engelse digibordmethoden in het Nederlandse basisonderwijs Take it easy groep 1-4 is een methode die uitgaat van het digitale schoolbord, een digitale co-teacher presenteert de les. Door gebruik van liedjes, prentenboeken en bewegingsactiviteiten via Total Physical Response komen de leerlingen in aanraking met allerlei thema s die passen bij hun belevingswereld. De voertaal in alle situaties is Engels. De co-teacher is een substantieel onderdeel van uw Engelse programma, daarnaast doen wij een beroep op uw pedagogische en didactische kwaliteiten. Het is belangrijk dat u aansluit bij de bestaande kennis van uw leerlingen. De thema s en het vocabulaire bieden daar voldoende mogelijkheden voor. Verder is het van belang dat u veelvuldig interactie heeft, immers kinderen leren door imitatie en herhaling. In Take it Easy groep 1-2 leren wij co-teacher Miss White kennen, die samen met robot Easy in filmpjes een aantal lessen voor de groepen 1 en 2 verzorgt. Master Bond is de co-teacher voor groep 3-4 en hij wordt bijgestaan door Mrs Sparkle, de cleaning lady. Master Bond heeft ook een rol in de filmpjes van groep 5. Dit zorgt voor een vloeiende overgang van groep 4 naar groep 5. Met beweging, muziek, beeld en taal laat Take it Easy uw leerlingen van groep 1 t/m 4 zichzelf en de wereld van het Engels op een speelse manier ontdekken. De methode biedt veel ondersteuning voor zowel u als voor uw leerlingen. onderschrijft het belang van Vroeg vreemdetalenonderwijs (vvto) We kunnen een aantal belangrijke redenen noemen waarom we kinderen al vroeg willen laten kennismaken met Engels. Natuurlijk denken we dan aan internationaliseringsactiviteiten en globalisering, maar zeker ook aan het feit dat het leren van een vreemde taal bijdraagt aan de algemene taalontwikkeling van leerlingen. De taalgevoelige jaren van kinderen liggen tussen nul en zeven jaar. In deze jaren leren zij een taal op een spontane en speelse manier. Het leren van de moedertaal gebeurt ook op deze manier, waarbij kinderen in het algemeen geen schaamte en geremdheid kennen. Bij jonge kinderen is het van belang dat de geboden taal regelmatig terugkomt. Door de kinderen onder te dompelen in de Engelse taal, zullen zij woorden en zinnen op een natuurlijke wijze van de Engelssprekende leerkracht en de digitale co-teacher overnemen. Ook de uitspraak en de woordvorming zullen jonge kinderen onbewust overnemen door te kijken naar de mond. Daarom werkt Take it easy niet met een handpop: die leidt af van de mond van de eigen leerkracht. Robot Easy heeft om diezelfde reden in de filmpjes van groep 1-2 een onbedekt gezicht, met een geaccentueerde mond, zodat de uitspraak van de Engelse taal onbelemmerd kan worden bekeken. Om de aangeboden woorden en zinnetjes te laten beklijven is het belangrijk ze vaak te herhalen. Dit kan door de een scene uit de film nogmaals te tonen, het geanimeerde prentenboek meerdere keren te laten zien, het liedje uit het digibord regelmatig te zingen en de themawoorden vele malen te herhalen. Ook de lessen bij een thema of de spellen met flashcards die u kunt printen en lamineren dragen bij aan herhaling op een gevarieerde en speelse manier. Door deze herhaling en onderdompeling zal de taal beklijven. Bovendien is het essentieel dat de lessen worden gegeven vanuit het uitgangspunt doeltaal = voertaal wat inhoudt dat de groepsleerkracht de volledige les Engels spreekt. Maak de leerlingen duidelijk wanneer u Miss/Mr English wordt. Kom de klas opnieuw binnen na een kleine metamorfose die eenvoudig voor uzelf is en werkt voor uw leerlingen. Draag bijvoorbeeld een broche met de Engelse vlag, zet een bril op, draag een bolhoed of sla een sjaal met een Engelse vlag om. Kies een manier waarbij u makkelijk kunt bewegen, zodat u tijdens de vele activiteiten niet wordt belemmerd in uw bewegingen. Zorg ervoor dat u het attribuut dat de metamorfose naar Miss/Mr English vertegenwoordigt, voortdurend bij de hand heeft om te gebruiken tijdens min of meer onverwachte Engelse momenten, zoals het zingen van een liedje of het spelen van een spel. U zult de door u aangeboden taal moeten ondersteunen met gebaren, bewegingen, voorwerpen, drama en mimiek. 2

3 heeft als hoofddoel communicatie: alleen luisteren/spreken en nog geen tekstbeeld/woordbeeld Het leerproces moet spelenderwijs en motiverend zijn en in een veilig klimaat geschieden. Wanneer het gaat om het leren van een taal is het uitgangspunt het ontwikkelen van een positief beeld en een goede leerhouding. In Take it Easy groep 1-4 gaan we uit van de receptieve methode: de nadruk ligt op de receptieve vaardigheden luisteren en communiceren. Voor de leerlingen staan spelvormen, liedjes en activiteiten vanuit de Total Physical Response theorie centraal. Receptieve kennis gaat vooraf aan productieve kennis, omdat jonge kinderen in het begin beter omgaan met het horen en het begrijpen van de taal. Het spreekt voor zich dat ze eerst veel natuurlijke input nodig hebben, zoals allerlei taalactiviteiten in de vorm van verhalen, liedjes en taalspelletjes. Wanneer die activiteiten vele malen worden herhaald, zal uiteindelijk de Engelse input een woordenboek vormen van waaruit elke leerling kan putten om tot productie over te gaan. De basis van taalverwerving, de basiswoordenschat, wordt gelegd zonder dat de leerling wordt belemmerd door de schriftelijke vorm van het Engels. brengt de native speaker in de klas Take it Easy groep 1-4 laat via het digibord Miss White, robot Easy, Master Bond en Mrs Sparkle bij u in de klas komen. Deze co-teachers en hun hulpjes presenteren een aantal activiteiten via een grappig filmpje aan uw leerlingen. Zij gebruiken en herhalen veel van de themawoorden bij de bespreking van de thematafel, prentenboek, het liedje en een 4e activiteit zoals een bewegings- of knutselactiviteiten. Zij zorgen er samen voor dat uw leerlingen Engels horen met de juiste uitspraak, toon, intonatie en fluency. Leerlingen zullen, zonder zich dit direct te beseffen, leren van de zinsstructuren, zinsopbouw, woordenschat en de typische Engelse uitspraak. Uw leerlingen raken op deze manier gewend aan het luisteren naar het Engels en zullen de geboden taal steeds beter gaan begrijpen doordat deze visueel wordt ondersteund door mimiek, gebaren en voorwerpen. Het gaat er niet om dat elk woord of iedere zin kan worden gevolgd, maar dat uw leerlingen de kern van de communicatie begrijpen. is gebruiksvriendelijk voor leerkrachten en leerlingen Elke les in Take it Easy groep 1-4 duurt ongeveer 15 minuten en kan veelvuldig worden herhaald. De methode biedt een heldere structuur. Het biedt 10 thema s/units voor groep 1-2 en dezelfde 10 thema s/units voor groep 3-4 (concentrische opbouw). Dit zijn niet de Eibo-thema s, maar de bekende thema s die in het basisonderwijs binnen deze groepen aan de orde komen, zoals de seizoenen, dieren en familie. U kunt na Unit 1, waarin de noodzakelijke Classroom phrases worden aangeboden, vrij kiezen uit de aangeboden thema s. Elk thema start met een les (filmpje) van de co-teacher op het digibord. Elk onderdeel kan afzonderlijk worden herhaald in de komende weken. Tevens zijn er bij elk thema 10 activiteiten waaruit u een keuze kunt maken. Take it Easy groep 1-4 is speels en uitdagend en er worden vele korte activiteiten aangeboden. Verder biedt de methode per thema audio, beeld, flashcards en spelletjes voor de leerlingen. Take it easy groep 1-4 ondersteunt de leerkracht door middel van de uitspraak van de Classroom phrases (onder de knop 'algemene inleiding') en de rechterkolom van de lesbeschrijvingen. De uitgangspunten van Take it Easy 1-4 zijn opgesteld in samenwerking met Mw. Carly Klein, Projectleader Multilingual Education Team bij Hogeschool Windesheim en auteur voor Take it easy groep

4 2 Didactiek bij Engels in het basisonderwijs 2.1 Kerndoelen De methode voldoet aan de herziene kerndoelen (2005). De SLO heeft de kerndoelen in tussendoelen en leerlijnen uitgewerkt (TULE). Take it easy hanteert deze tussendoelen en volgt deze leerlijnen. Voor groep 1-2 geldt vooral kerndoel 13. Voor groep 3-4 gelden kerndoel 13 en 14. Kerndoel 13: De leerlingen leren informatie te verwerven uit eenvoudige gesproken Engelse teksten. Kerndoel 14: De leerlingen leren in het Engels informatie te vragen of geven over eenvoudige onderwerpen en zij ontwikkelen een attitude waarbij ze zich durven uit te drukken in die taal. 2.2 Didactiek Lessen die u normaal toch al in het Nederlands zou geven en die bekend zijn voor de leerlingen, kunt u vanaf nu ook goed in het Engels geven. Het is belangrijk dat als u een activiteit of les opstart, u opnieuw de klas binnenkomt als Miss/Mr English (zie ook Voorwoord en Uitgangspunten). Jonge kinderen geloven de metamorfose! Zing vervolgens het hello liedje met de leerlingen. Dit is dan hét signaal dat er vanaf dat moment alleen nog Engels wordt gesproken. Spreek zelf de gehele les Engels. Dwing de leerlingen echter niet in het Engels te antwoorden. Als ze in het Nederlands antwoorden, kunt u de vraag herhalen in het Engels met gebaren als ondersteuning, tot er een yes/no reactie volgt of de leerlingen jaknikken dan wel nee schudden met het hoofd. Maak gebruik van veel visuele ondersteuning, bijvoorbeeld door een thematafel (als u deze nog niet in de klas had staan) in te richten en de digitale flashcards een plekje te geven in de klas. U kunt alle lesactiviteiten naar wens herhalen. Herhaling is de kracht van tweede taalverwerving. Als u spontaan buiten een geplande activiteit om, bijvoorbeeld een liedje of prentenboekverhaal wilt laten zien, is het belangrijk ook tijdens zo n kort moment uw rol als Miss/Mr English aan te nemen, inclusief het attribuut dat de metamorfose tot stand brengt. Er kan in het jonge brein snel een verkeerde koppeling tussen woord en beeld ontstaan: bijvoorbeeld door bij het woord rood een brandweerauto af te beelden. De ontwikkelaars van Take it easy 1-4 hebben hun uiterste best gedaan om eenduidige beelden te vinden. Om een misverstand te voorkomen is soms de hulp van de leerkracht nodig: body toont bijvoorbeeld een kind. Dit woord zal dus in de context moeten worden aangeboden. In andere gevallen wordt om verwarring te voorkomen, gebruik gemaakt van pijlen in het beeld. Mum is mum omdat ze naast dad en brother en sister staat en de pijl bevestigt dit. Blijf u als leerkracht steeds bewust van het gevaar van een verkeerde koppeling en vraag regelmatig via flashcards de betekenis van woorden terug. 2.3 Thematafel Een thematafel dient als visuele ondersteuning voor de leerlingen, met makkelijk te grijpen items. Het aantal items op de thematafel mag gedurende het thema groeien en blijven staan. 2.4 Omgaan met fouten Bij het aanleren van een vreemde taal is emotionele veiligheid in de klas van groot belang. Doordat leerlingen zich moeten uitdrukken in een andere taal dan hun moedertaal, kunnen gevoelens van angst of minderwaardigheid optreden, die tot uiting komen in spreekangst. Het wel of niet optreden van dit verschijnsel heeft alles te maken met de manier waarop u omgaat met de fouten die de leerlingen maken bij taalproductie. Beschouwt u fouten als een volkomen normaal verschijnsel in de ontwikkeling van communicatieve vaardigheden, dan zullen uw leerlingen niet bang zijn fouten te 4

5 maken en onbevangen tegenover het spreken staan. In het basisonderwijs is de durf om te spreken belangrijker dan het correct spreken. Als u elke taaluiting van een leerling onder een vergrootglas legt en elke fout corrigeert, zal de positieve houding en het plezier om te spreken verdwijnen als sneeuw voor de zon. Dit wil echter niet zeggen dat u alles wat een leerling zegt mooi en prachtig moeten vinden. Dan zouden we een leerling niet serieus nemen als taalverwerver. Het spreekt voor zich dat u differentieert bij het corrigeren van fouten. Bij een zwakkere leerling zult u andere criteria hanteren dan bij een begaafde leerling. Dwing de leerlingen niet in het Engels te antwoorden. Als ze in het Nederlands antwoorden, herhaal dan de vraag in het Engels en ondersteun met gebaren tot er een yes/no reactie of jaknikken dan wel nee schudden met het hoofd volgt. In groep 3-4 mag al wel iets meer van een antwoord verwacht worden: yes, I do. Wacht op een spontane reactie: geen dwang! Verbeter fouten door het woord of de zin nog een keer in correct Engels na te spreken. Doe dit op dezelfde manier zoals u een peuter zou verbeteren. U verbetert op deze manier zo opbouwend mogelijk en legt geen nadruk op de fouten. 3 Organisatiemodel Take it easy gaat er niet van uit dat Engels in groep 1-4 vast op het rooster staat. Het ligt dus aan de visie en het beleid van uw school ten aanzien van vroeg vreemdetalenonderwijs (vvto), welke tijdsinvestering u zult willen doen in het geven van Engelse lessen in de onderbouw. Als u bereidt bent 30 tot 45 minuten per week te besteden, haalt u het maximale uit de digibordapplicatie én uw leerlingen. Graag wijzen wij u erop dat de onderwerpen en activiteiten vaak aansluiten bij lessen die al op uw planning staan. Nu kunt u zo n les in het Engels geven, denk bijvoorbeeld aan een herfstactiviteit als een spin maken van kastanjes en satéprikkers. Wij raden u aan als eerste de film te laten zien (15 minuten). Op latere tijdstippen kunt u de aparte scenes een aantal keren herhalen. Deze scenes zijn achtereenvolgens: de introductie van het thema, het voorlezen van het prentenboek, het zingen van het lied en een vrije activiteit, zoals een knutselactiviteit of een dramales. Het is zeker aan te bevelen om het prentenboek nog een aantal keren te laten zien in de geanimeerde versie via het menu. Ook ligt het voor de hand om daarna de les Picture book met de leerlingen te doen. Hierin wordt dieper ingegaan op het prentenboek. Hetzelfde geldt voor het liedje: de leerlingen hebben in de film gezien dat de co-teacher het liedje met de kinderen in de studio zingt. Herhaling in het menu kost maar 5 minuten. Doe dit enkele keren, tot de leerlingen de tekst en de eventuele bewegingen beheersen. Ook is er een Songactiviteit beschikbaar, waarbij dieper op het liedje wordt ingegaan. Daarnaast staan u nog 8 lesactiviteiten ter beschikking bij ieder thema. Het zal er aan liggen hoe lang u met het thema bezig wilt zijn of ook daadwerkelijk alle 10 activiteiten gegeven kunnen worden. Hoe meer onderdompeling en herhaling hoe beter, dus scholen die inzetten op een tijdsinvestering van 1-2 uur Engels per week zullen zich verzekerd weten van een hoger rendement bij de leerlingen. De vorderingen van de leerlingen kunt u vastleggen in het Observatieformulier dat onder de knop Algemene Inleiding in het jaaroverzichtscherm te vinden is. 4 Combinatiegroepen Scholen met combinatiegroepen kunnen goed met Take it Easy aan de slag. Bij de ontwikkeling van Take it Easy groep 1-4 is uitgegaan van het combinatiegroepenmodel. Welke thema s en lessen u in uw groep heeft behandeld, kunt u vastleggen en overdragen aan uw collega van de volgende groep in het Registratieformulier dat onder de knop Algemene Inleiding in het jaaroverzichtscherm te vinden is. 5