Voor Willem Harbers is een van zijn lokaliteiten Carrara, de marmergroeve in Italië. De bron van zijn installaties is dan ook de steensoort marmer.
|
|
- Louisa Bosmans
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Opening expositie Interlokaal, Willem Harbers en Paul Dikker Amstelveen, 1 juni, 15.00h Ik ben gevraagd door beide kunstenaars om deze expositie te openen. Ik was direct vereerd, want ik was al fan van de prachtige installaties van Willem Harbers sinds een boeiend atelierbezoek bij hem in Amsterdam west vorig jaar, en het werk van Paul Dikker heb ik sinds kort ook beter leren kennen door een atelierbezoek hier in Amstelveen, ook zijn werk heeft mij erg geraakt. Voordat ik hier verder op in ga eerst even wat over de titel van deze tentoonstelling. Interlokaal : Twee verschillende kunstenaars, in twee verschillende disciplines (schilderkunst en de beeldhouwkunst) die werken binnen verschillende lokaliteiten, in binnen en buitenland. Vanaf 1997 reisde Paul Dikker regelmatig naar Spanje en Portugal, waar hij enige tijd woonde en werkte. En sinds 2006 schildert hij minstens drie maanden per jaar in Noorwegen. Voor hem blijft dit een inspirerende werkplek door het ruige reliëflandschap en de afgelegen plek middenin de natuur om in alle rust te kunnen werken. Voor Willem Harbers is een van zijn lokaliteiten Carrara, de marmergroeve in Italië. De bron van zijn installaties is dan ook de steensoort marmer. Twee bijzondere landen en plekken waar deze kunstenaars hun eigen verhaal bij hebben wat zich vooral vertaalt in materiaalgebruik en thematiek. Buiten kijf staat dat beide kunstenaars precies weten waar ze mee bezig zijn, dat viel mij direct op toen ik bij jullie op atelierbezoek was, beiden kunnen jullie je kunst goed onder woorden brengen (in het geval van Harbers ook door middel van zijn lezingen en workshops en bij Paul Dikker door zijn blog en diverse artikelen over kunst), Dus. ik dacht eerst maar eens enkele uitspraken van de kunstenaars zelf over hun werk: Paul Dikker zegt: Voor mij is het een uitgangspunt om figuratieve kunst te willen maken die formeel van aard is en dus eigenlijk abstract is. Ik nuanceer de tegenstelling tussen figuratief en abstract. Ik wil formeel figuratieve kunst maken waarin alle facetten van het beeldende kunstwerk gethematiseerd zijn. Ik wil de totale formele figuratie. Verder zegt hij: In een schilderij verbeeld je de werkelijkheid, maar je transformeert ook de realiteit en drukt daarmee tegelijkertijd als mens je diepste wezen uit. Ik probeer ook steeds meer los te komen van de werkelijkheid, schilderen is een zoeken naar ongebondenheid, los zijn van alles, onthechting, bevrijding, een poging om aan de beklemming van het alledaagse te ontkomen.
2 Dan Willem Harbers: Hij zegt over zijn materiaalgebruik: Marmer is de bron van mijn sculpturale werk, want marmer is volkomen zichzelf Harbers zegt verder over zijn sculpturen: Door de suggestie dat er iets wordt opgeladen, of juist ontladen, krijg je als kijker het idee dat er een rondgang van energie plaatsvindt. De energiecentrale zou dan het grote stalen reservoir of compartiment boven de marmeren cilinders zijn. En Harbers zegt: mijn beelden doen denken aan machines, maar het zijn geen machines die ons leven versnellen, maar juist vertragen. Het zijn stilstaande machines. En het duurt lang voordat je langzame beelden in een snelle tijd als deze kunt maken Ondanks de direct zichtbare verschillen tussen de kunstwerken van Willem Harbers en Paul Dikker zeggen zij zelf: Ons werk heeft veel gemeen, onze schilderijen en sculpturen kenmerken zich onder meer door rust en stilte. Het is alsof de tijd stilstaat, maar achter die ogenschijnlijke rust vindt een hoop beweging plaats. Beweging over alle grenzen heen. Waarbij, ze zoals ze zelf aangeven, ze voortdurend hun grenzen proberen te ontdekken. Ik vind persoonlijk het werk van beide kunstenaars sterk omdat het je kijkersbrein direct associatief laat werken. De eerste associatie die ik zelf had bij de beelden van Willem Harbers zijn uiteraard ook machines. Dat komt mede door de titels zoals: Gyroclaaf, de R1, introscoop, de Tronix Classic of de Labogibile. Het zijn machines die bij mij associaties oproepen met: stoomketels, drukpersen, naaimachines, generatoren, stofzuigers, grammofoons, boormachines, sterrenkijkers en microscopen. Al met al, zeer divers. De installaties krijgen door het gebruik van staal, lak en marmer een machinale en functionele uitstraling. Maar door de fascinerende poedercoating die een parelmoerachtige glans geeft wordt de functionaliteit van de beelden veel meer esthetisch. De suggestie van functionaliteit als begrip in de kunst was vooral kenmerkend voor de Pop Art uit de jaren 70, de kunststroming, die gefascineerd was door de industriële perfectie en snelheidsbeleving. Maar de Pop Art drukte een sterk tijdsgevoel uit in tegenstelling tot de beelden van Harbers. Sommige installaties hier hebben misschien een sterke vormentaal uit jaren 50 interieurs, en andere werken lijken door hun kleurgebruik weer op design uit de jaren 80, maar de witte beelden lijken bijna tijdloos.
3 Daarbij weet je als kijker niet waarvoor je deze machines precies moet gebruiken, en.daar zijn ze ook niet voor, wat heerlijk, je hoeft niks te doen, enkel te associëren Een bekende beeldhouwer aan wie het werk van Harbers mij doet denken is het werk van de Japanse kunstenaar Shinkichi Tajiri, ook vaak in het Cobra Museum te zien hier onder het viaduct door. In Tajiri s beelden uit de jaren 60 staat ook de machine centraal, maar dit waren duidelijk vechtmachines of beschermende soldaten die op wacht stonden. Al met al, veel oorlogsthematiek. Tajiri had zijn werk omschreven rondom drie kernbegrippen: snelheid, erotiek en geweld. Bij Harbers lijken de kernbegrippen bijna het tegenovergestelde. Zijn beelden zitten vol dualiteiten. Met hun technologische uitstraling roepen de machine installaties enerzijds associaties op van dynamiek, maar anderzijds ook van stilstand. Stoere kracht en mannelijke potentie tegenover zachte, maagdelijk witte vormen. Het is boeiende kunst, want het is veelzijdig en daardoor juist rijk aan tegenstellingen. Het moge duidelijk zijn dat Harbers zijn ziel in een installatie legt. Ik vraag me dan ook af wat er zou gebeuren als ik stiekem een keer op alle installaties stroom zou kunnen zetten. Wat voor geluid zou er te horen zijn, misschien wel de stem of de adem van de kunstenaar? En welke machine gaat in deze tijd het langste mee? Ik denk persoonlijk de Labogibile, een van mijn favoriete installaties, het lijkt wel een parelketting door de prachtige coating en tegelijkertijd voel je de energie door de buizen stromen als je er langer naar kijkt. Paul Dikker Een van de schilderijen van Paul Dikker die mij het meeste aanspreekt is het werk Alles wat we weten. Een schilderij dat nog in de maak was toen ik enkele weken geleden op atelierbezoek ging hier in Amstelveen. Het lijkt geschilderd vanuit een vogelperspectief en deed mij in eerste instantie denken aan een landkaart van een reliëflandschap met drie heldere meren. Je zou het werk echter ook vanuit een recht perspectief kunnen zien en dan komt er ineens een moerasmonster met een grote arm uit het schilderij naar voren. Maar het blijft voor mij eerder een landkaart, met duidelijk aangegeven grenslijnen. Het schilderij heeft wel associaties met de Aboriginals in Australië, die ook plattegronden vanuit een vogelperspectief schilderde, vaak in stippen. Dit gebeurde oorspronkelijk op rotsen, boomschors, of in het zand, maar vanaf het midden van de twintigste eeuw ook op acrylverf en doek. Van belang is dat de betekenis van een schilderij bij de Aboriginals eigendom is van de schilder. Alleen de kunstenaar kan het verhaal bij het werk vertellen. Dit voelt bij de schilderijen van Paul Dikker ook zo. Zijn vaak wat poëtische titels verraden echter deels het verhaal (zoals de titels in overleg, ogenschijnlijk curieus of de titel Ik zou zeggen,
4 Wolken ), maar de strakke grafische uitstraling die de werken van Dikker hebben roept juist eerder vragen op dan dat er antwoorden worden gegeven. Vragen die onbeantwoord lijken zijn normaal gesproken onbevredigend, maar dat is bij de schilderijen van Paul Dikker juist prettig. Je blijft je opnieuw overgeven aan zijn schilderijen, die, doordat ze nooit te veel prijs geven, blijven fascineren. Ik heb natuurlijk wel een aantal directe associaties bij de schilderijen, bijvoorbeeld met microscopische natuurdetails waarin moleculen lijken rond te zweven, onderwaterwerelden waarbij organismen als fossielen worden afgebeeld, bevroren bloesemtakken en wolkenluchten en berglandschappen waarbij de mens of jijzelf als kijker verdwaald in alle grafische elementen in het landschap. Het grafische element in deze schilderijen is puur vakmanschap. Paul Dikker schildert vele dunne verflagen over elkaar heen, heel precies en met een enorme focus, waardoor de kleurvlakken een stralende intensiteit krijgen. In Noorwegen dringt de natuur zich aan hem op, het voelt romantisch zoals in de schilderijen van de 19 e eeuwse Duitse schilder Casper David Friedrich. De mens in het overweldigende landschap, maar tegelijkertijd voel je dat Paul Dikker zijn vakmanschap zo goed beheerst dat hij zich niet verliest en zijn eigen formele figuratie. Hij drukt de natuur en zijn eigen werkelijkheid met zijn volledige ziel uit in verf. Ten slotte, de verschillen tussen de beide kunstenaars zijn duidelijk, maar ik ben het ook met hen eens dat hun werk overeenkomsten heeft in de rust en stilte die de werken uitstralen, en je voelt de rust en stilte van de lokaliteiten waar de werken tot stand zijn gekomen. Twee dagen voor de opening kwamen jullie er tijdens de inrichting achter dat jullie werken een dialoog met elkaar zijn aangegaan in dit mooie schoolgebouw. Kijk straks bijvoorbeeld maar eens allemaal door de miscroscopen van Harbers op de tafel, je ziet de lijnen van het marmer terug in sommige schilderijen van Paul Dikker. Behalve rust en stilte is er ook een andere overeenkomst sterk aanwezig, namelijk de focus die beide kunstenaars in hun vakmanschap hebben gelegd, een hoge kwaliteit vakmanschap, waarin zichtbaar is dat beide zich jarenlang hebben toegelegd op een zeer precieze uitvoering en materiaalbeheersing van hun werk. Of zoals Willem Harbers tegen mij zei: mijn focus wordt steeds organischer doordat je de techniek beheerst. Beide kunstenaars schikken de natuur, in thematiek of door het materiaal. Ik wil daarom afsluiten met een gedicht dat hierbij aansluit, en daarna is de tentoonstelling officieel geopend voor de komende twee weekenden.
5 Bert Schierbeek, Een man loopt naar zijn horizon Een man loopt naar zijn horizon Verliest het veld onder zijn voeten Eerst zijn verschiet, de droom van zijn toekomst, zijn voeten worden steeds lichter, al haast een vogel zo vliegt hij voort zonder te denken aan te kunnen neerstorten, wel wordt hem zichtbaar de lading van zijn leven de ruimte veroveren door zelf ruimte te worden, zo dacht hij
November Glaceren met Acrylmedium December Het licht van Rembrandt / Het december gevoel de duisternis van Rembrandt
PROGRAMMA 2011 2012 Uitgangspunt van de lessen is dat kennis van de schilderkunstige technieken en stromingen vanuit de eigen ervaring wordt ontdekt en ontwikkeld. De opdrachten hebben betrekking op zowel
Nadere informatieIK ZIE, IK ZIE... BENNER
IK ZIE, IK ZIE... BENNER onderwijsprogramma primair onderwijs groep 5 t/m 8 INLEIDING Gerrit Benner vond de gewone wereld lang niet altijd even leuk, dus die schilderde hij ook niet. Maar achter die gewone
Nadere informatierijks museum Verwerkingsmateriaal Examentour VWO ANTWOORDMODEL VERSIE A + B Visuele analyse van schilderkunst in de 17DE, 19DE en 20STE eeuw 1/5
1/5 VERSIE A Vraag 1 A Gebruik van licht om de dramatiek te uiten. Het subtiele licht (vs. clair-obscur in de barok) geeft diepte aan het schilderij en accentueert het hoofdmotief. Het zorgt er dus voor
Nadere informatieOver schilderijen van Debbie, een paar gedichten en muziek
1 Over schilderijen van Debbie, een paar gedichten en muziek Wie Debbies schilderijen en tekeningen van de afgelopen jaren bekijkt, zal zich misschien verwonderen over de ogenschijnlijke stijlbreuk die
Nadere informatieNaam: Beschrijving: Deelnemers: min 5 max 15 Lokaal: Duur: 2 uur Leeftijd:
Schilderen naar de Aboriginals De Aboriginals leven verspreid op een groot stuk land omdat ze leven van datgene dat in de natuur leeft. Om met elkaar in contact te blijven maakten ze kaarten met de ligging
Nadere informatieOBSERVATIE. Hoe kom je in een creatieve mindset? De observatie van een kunstenaar en hoe hij aan zijn creativiteit komt. Robbert Kooiman G&I 1-C
OBSERVATIE Hoe kom je in een creatieve mindset? De observatie van een kunstenaar en hoe hij aan zijn creativiteit komt Robbert Kooiman G&I 1-C Contents Inleiding... 2 Covert of Overt... 2 Analyse... 3
Nadere informatieAlles is genade en Stel, ik zoek een kerk
Alles is genade en Stel, ik zoek een kerk De Werkgroep Vorming en Toerusting ontwikkelde een programma voor de parochies om te benutten bij de promotie dvd en het artikel Alles is genade uit het Identiteitsnummer
Nadere informatieTijd voor een update van de activiteiten van Atelier Galerie VONC. Veel leesplezier en graag tot ziens! Marianne Rijvers
Beste kunstliefhebber, Tijd voor een update van de activiteiten van Atelier Galerie VONC. Veel leesplezier en graag tot ziens! Marianne Rijvers Atelier Galerie VONC in OET DE KUNST op radio 3ML Op vrijdag
Nadere informatiePaulo op bezoek in de klas
Kunst voor peuters en kleuters Dit materiaal is bestemd voor leerkrachten van groep 0, 1 en 2. Met de informatie en lessuggesties kunt in de klas aan de slag met beeldende kunst. Het kijken naar en praten
Nadere informatieIvo Manus maakt high art
Ivo Manus maakt high art Door Robbert Bloemendaal Kunsthistoricus Als kunsthistoricus en kunstverzamelaar heb ik er tientallen jaren van beeltenis- kijken op zitten. De verbeelding door mensen vanaf de
Nadere informatieKlee. en Cobra. Opnieuw beginnen
Klee Lesmateriaal groep 5 en 6 deel 1: klassikale les op school bij de tentoonstelling Klee en Cobra Het begint als kind 28.01-22.04 2012 en Cobra Opnieuw beginnen Dit is Paul Klee En dit ook. En dit is
Nadere informatiePasen met peuters en kleuters. Jojo is weg
Pasen met peuters en kleuters Beertje Jojo is weg Thema Maria is verdrietig, haar beste Vriend is er niet meer. Wat is Maria blij als ze Jezus weer ziet. Hij is opgestaan uit de dood! Wat heb je nodig?
Nadere informatieART HISTORY DE TWINTIGSTE EEUW MASSACULTUUR. H5 CKV-profiel Cobra en Karel Appel Moderne Amerikanen in musea
ART HISTORY DE TWINTIGSTE EEUW MASSACULTUUR H5 CKV-profiel Cobra en Karel Appel Moderne Amerikanen in musea Tijdsbeeld tweede helft 20ste eeuw Vrijheid na WOII-Europa ligt in puin.. Koude oorlog: angst
Nadere informatieWaar de hemel de aarde raakt daar wordt de mens bewogen...
Waar de hemel de aarde raakt daar wordt de mens bewogen... Ton Schulten Woord vooraf Al van jongs af heeft Ton Schulten zich aangetrokken gevoeld tot schilderkunst en vormgeving. Op 53-jarige leeftijd
Nadere informatieJan van den Berge. Een veelzijdig kunstenaar. Kunstenaar Jan van den Berge: Ik houd altijd het gevoel: het kan nog beter, nog mooier.
juni 2014 Volgens de Gestalltpsycholoog Kurt Koffka zien we de dingen niet zoals ze zijn, maar zoals wij zijn. En wij zijn niet alle dagen dezelfde. Belangrijk om hiervan alle dagen bewust te zijn. We
Nadere informatieResearchverslag: rituelen Joanna Siccama GAR1-B 11-10-2014 leraar: Harald Warmelink
Researchverslag: rituelen Joanna Siccama GAR1-B 11-10-2014 leraar: Harald Warmelink Inleiding Om onderzoek te doen naar rituelen is het in eerste plaats belangrijk om te definiëren wat een ritueel is.
Nadere informatieON STAGE LENTE EXPOSITIE 24 MAART 22 APRIL
ON STAGE LENTE EXPOSITIE 24 MAART 2018 22 APRIL TATIANA RIVILIS (schilderes) Geboren 1986 in Moskou. In 2010 afgestudeerd aan de Universiteit van Moskou, in grafisch design en kunsthistorie. In 2012 verhuisde
Nadere informatieVilla Reynaert DE HAND VAN PIETER PORTERS IN TEKST: ANNEMIE WILLEMSE - FOTOGRAFIE: CLAUDE SMEKENS 56 TIJDLOOS
Villa Reynaert DE HAND VAN PIETER PORTERS IN TEKST: ANNEMIE WILLEMSE - FOTOGRAFIE: CLAUDE SMEKENS 56 TIJDLOOS Of je nu tot rust wilt komen tussen zakelijke beslommeringen door of je wilt met je geliefde
Nadere informatieEmotie en gevoel in fotografie
JE BENT NU BIJ ART & CULTURE Emotie en gevoel in fotografie Fotografe Jenny Boot, geboren in Sneek (1969) begon in 2005 met fotograferen. Ze fotografeert mensen, want mensen boeien haar, ze wil graag emotie
Nadere informatieDe Kunst van het Ondernemen. Boekhandel Voorhoeve, Amin Usman & Kunstenaar Elganan Jelsma 2014 BLOG door ELGANAN
De Kunst van het Ondernemen Boekhandel Voorhoeve, Amin Usman & Kunstenaar Elganan Jelsma 2014 BLOG door ELGANAN Voorjaar 2014: Start van een nieuw Kunstproject Woensdag 5 maart 2014 Na een paar mails te
Nadere informatieLesbrief Voorleestekst: Over dertien hectare Vragen: Voorleestekst: Over het thema van de tentoonstelling
Lesbrief Over dertien hectare dertien hectare organiseert elke twee jaar een tentoonstelling in Heeswijk-Dinther. De eerste was in 2003. De tentoonstelling van de kunstwerken was altijd buiten op een grasveld
Nadere informatieHOOFDSTUK 13. Naar het museum. Kies uit: saai knappe felle grappig bekendste. 1 De Nachtwacht is het schilderij van Rembrandt.
215 215 HOOFDSTUK 13 Naar het museum WOORDEN 1 Kies uit: saai knappe felle grappig bekendste 1 De Nachtwacht is het schilderij van Rembrandt. 2 De Nederlandse schilder Van Gogh schilderde vaak met kleuren.
Nadere informatielifestyle Jeannette Spierings Nonchalante speurtocht naar de werkelijke essentie
9 lifestyle Jeannette Spierings Nonchalante speurtocht naar de werkelijke essentie 10 De precisie van weleer heeft plaatsgemaakt voor kernachtigheid, voor focus. Jeannette Spierings heeft als schilderes
Nadere informatieOm mee te beginnen: boekfragment en opdrachten
Om mee te beginnen: boekfragment en opdrachten Bron: http://ninabrackman.blogspot.nl/p/de-alchemist-paulo-coelho.html Dit is een deel van een blog over De Alchemist van Paulo Coelho door Nina Brackman.
Nadere informatieReizen is voor mij het hoogste goed.
Kunstenares Gerti Bierenbroodspot: Reizen is voor mij het hoogste goed. 72 the art of living Gerti Bierenbroodspot schildert met woorden en penselen. Ze schrijft gedichten, creëert fascinerende doeken
Nadere informatie20-21 april 2013 ATELIER ROUTE. van 11:00 tot 17:00 uur
20-21 april 2013 ATELIER ROUTE van 11:00 tot 17:00 uur De route is verkrijgbaar bij de VVV Gemeente Tubbergen (Raadhuisplein 4) en bij Ine Lansink aan de Engbersstraat 6 in Vasse Voor meer informatie over
Nadere informatie7 gratis tips : ABSToRACT ntdek SCHILDER je eigen stijl EN
7 gratis tips : ABSTRACT ontdek je SCHILDEREN eigen stijl 7 tips om je eigen stijl te ontdekken Ook voor kunstenaars met tablet of zonder tablet Je eigen schilderstijl heeft onder andere met je karakter
Nadere informatieMaatschappelijke Zorgboerderij. Amatheon. Nikki van Berlo. Jasmijn Borms. Joy Willems T4B
Maatschappelijke Zorgboerderij Amatheon Nikki van Berlo Jasmijn Borms Joy Willems T4B Inleiding Ons groepje bestaat uit Nil
Nadere informatieSpiekkaart Kunst. Pagina 1 van 5. 1. Over kunst en kunstenaars. U t o p i a r t 2 7 S p i e k k a a r t K u n s t. www.utopiart27.
Pagina 1 van 5 Spiekkaart Kunst 1. Over kunst en kunstenaars 1.1. Wat is kunst? Wat zijn kunstwerken? Wat is een kunstenaar? Als mensen creatief aan de slag gaan maken ze kunstwerken. Mensen die kunst
Nadere informatieCultuurontmoeting : Schilder in de klas
Cultuurontmoeting : Schilder in de klas Wat: Tekenles met als thema : de jaren 50-60; kleuren, emoties Wie: Wijk Zuid groepen 1/2 DEEL 1: Uitleg in de kring Wie ben ik? Ik ben Gertie van Nuenen. Ik ben
Nadere informatieExcursieboekje Handvaardigheid Vmbo 4 (Groningen en Winsum), Havo 4 en 5. Coda Paper-Art & Museum de Fundatie
Excursieboekje Handvaardigheid Vmbo 4 (Groningen en Winsum), Havo 4 en 5. Coda Paper-Art & Museum de Fundatie 20 september 2013 Excursieboekje Coda Paper-Art & Museum de Fundatie In dit boekje vind je
Nadere informatieWorkshop 6 oktober 2010 Mieke Vermeulen. opzet van de workshop Gedichten lezen en schrijven en hoe je dat doet met de leerlingen van je groep
Workshop 6 oktober 2010 Mieke Vermeulen opzet van de workshop Gedichten lezen en schrijven en hoe je dat doet met de leerlingen van je groep Starter Een elf schrijven n.a.v. Stad van STEF BOS Gebruik slechts
Nadere informatieGratis online training. Show up & Shine! Voel je weer licht, vol plezier, energiek en in balans.
Gratis online training Show up & Shine! Voel je weer licht, vol plezier, energiek en in balans. Show up & Shine Welkom bij deze online training. In 3 delen neem ik je mee op reis naar een lichtere manier
Nadere informatieEen project van alle groepen van de cbs de Skoalfinne te Warns. 7 22 maart 2007
Een project van alle groepen van de cbs de Skoalfinne te Warns 7 22 maart 2007 WAT IS KUNST? Kunst is: Een unieke gedachte of boodschap op een unieke wijze vormgegeven door een uniek persoon. Wij zijn
Nadere informatieWild Beest. Opdrachtenboekje. Basisonderwijs groep 5 t/m 8
Wild Beest Opdrachtenboekje Basisonderwijs groep 5 t/m 8 24 februari t/m 29 mei 2015 Wild Beest In dierentuin Dierenrijk zijn door een computerstoring bij een aantal kooien de elektronische sloten open
Nadere informatieMonique Leliefeld-van Rooij
Monique Leliefeld-van Rooij Schilderen is voor mij denken. Schilderen is werken, hard werken. Nadenken over ontwerpen. Zoeken naar combinaties en inhoud. Beginnen en dan weer wijzigen. Steeds weer langs
Nadere informatieInhoud. Woord vooraf 7. Het allereerste begin 9. Oervaders 19. Israël als moeder 57. Wijsheid voor ouders en kinderen 83. Koninklijke vaders 113
Inhoud Woord vooraf 7 Het allereerste begin 9 Oervaders 19 Israël als moeder 57 Wijsheid voor ouders en kinderen 83 Koninklijke vaders 113 Profetische opvoedkunde 145 Kinderen in zijn koninkrijk 177 Leerling
Nadere informatieKunstproject Nederlands en plastische opvoeding voor het tweede leerjaar van de eerste graad, Leiepoort, campus Sint-Theresia 1
Raoul De Keyser, 1930-2012 1 Wanneer je kijkt zie je nog niet Wanneer je ziet grijpt het je aan (Willem Hussem) 2 Oriënteren in de klas (spreekvaardigheid) Wie bezocht al eens een museum? Welk? Wat heb
Nadere informatieModule 1. Bewustwording.
Module 1. Bewustwording. Dag 3. Visioning Ontdek wat jouw ziel te zeggen heeft over jouw bestemming en werk. Je staat op het punt om te gaan luisteren naar de wijsheid van je ziel als het gaat over jouw
Nadere informatieVAN GOGH KRIJGT SCHILDERLES NIVEAU ++
NIVEAU ++ 1/5 Vincent van Gogh heeft nooit een kunstenaarsopleiding afgemaakt. Met deze leskaart leer je meer over de jonge Vincent én hoe je met wat hulp en (vooral) heel veel doorzettingsvermogen toch
Nadere informatieErvaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier
Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier Vraag 1 Hoe heb je zielsliefde ontdekt, en ontdekte je zielsliefde het ook op dat moment? Ik ontmoette haar op mijn werk in de rookruimte. We konden
Nadere informatieLesbrief. Traverse (6+) Cie. Arcosm Frankrijk
Lesbrief Traverse (6+) Cie. Arcosm Frankrijk In de geborgenheid van een overvol huis zien we een man, alleen en geheel in beslag genomen door de dagelijkse beslommeringen. Identieke handelingen die hij
Nadere informatieDe Robijn Nieuwsbrief Januari 2008. Het wonder komt ongemerkt je geest binnen wanneer die even pas op de plaats maakt en stil is.
De Robijn Nieuwsbrief Januari 2008 Lieve mensen, Allereerst wens ik iedereen een vreugdevol nieuw jaar toe. Misschien begin je dit jaar met de beste voornemens, zoals altijd en heb je bewust gekeken naar
Nadere informatieLeiderschap is van iedereen
Leiderschap is van iedereen Eddy Karrenbelt Als u het wenkend perspectief leest in het boekje mensenzorg voor de transitie in de Langdurige Zorg. Dan vindt u het streefbeeld gedreven professionals. In
Nadere informatie2 Eeuw van het Verstand
2 Eeuw van het Verstand Caravaggio, 1600 Veranderingen Het vorige werkboek eindigde met de barok in Zuid-Europa en de Gouden Eeuw in Nederland. Zowel in de 16e als de 17e eeuw leefden een aantal van de
Nadere informatie125 jaar. Geïnspireerd door de beroemde werken van Nederlands schilder. Vincent van Gogh (1853-1890)
125 jaar Geïnspireerd door de beroemde werken van Nederlands schilder Vincent van Gogh (1853-1890) WWW.BNWALLCOVERINGS.COM 125 JAAR GEÏNSPIREERD DOOR DE WERKEN VAN KUNSTSCHILDER VINCENT VAN GOGH De collectie
Nadere informatieDit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl.
Chatten Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Colofon Een uitgave van Eenvoudig Communiceren
Nadere informatieKom erbij Tekst: Ron Schröder & Marianne Busser Muziek: Marcel & Lydia Zimmer 2013 Celmar Music / Schröder & Busser
Kom erbij Kom erbij, want ik wil je iets vertellen, het is heel bijzonder, dus luister allemaal. Ik ken honderdduizend prachtige verhalen, maar dit is echt het mooiste van allemaal. Het gaat over twee
Nadere informatieMODULE #7 CORE PURPOSE
MODULE #7 CORE PURPOSE Welkom bij het 90 dagen mindset coachings programma. Dit programma heeft de potentie om jouw leven compleet te veranderen de komende 90 dagen. Daarin is het belangrijk dat je de
Nadere informatieOpening van zondag 19 april 2009. Gerda van Leeuwen Thea Peters Carla de Kievid
Opening van zondag 19 april 2009 Gerda van Leeuwen Thea Peters Carla de Kievid De opening Hans Siegmund oud-docent van de exposanten begon de openingstoespraak met te zeggen dat hij wel eerst wat glaasjes
Nadere informatieVAN GOGH KRIJGT KLEUR NIVEAU ++
NIVEAU ++ 1/5 In 1886 vertrok Van Gogh naar Parijs. Hij maakte daar kennis met twee nieuwe schilderstromingen: het impressionisme en het pointillisme. Onder invloed van deze stromingen gingen de schilderijen
Nadere informatieGemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,
Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Afgelopen maandag hebben we met de deelnemers van de kring Eigentijds Bijbellezen Paasverhalen gelezen. Vier verhalen van de opstanding, verteld door
Nadere informatieeenvoudig eenvoudig en duidelijk Thema samenwerken Patricia knipt Stiena Schilderen met Vincent REINAERDE
eenvoudig eenvoudig en duidelijk Thema samenwerken Patricia knipt Stiena REINAERDE Schilderen met Vincent inhoud voorjaar 2014 3 Een sterk stel Yvonne (rechts) met Nancy Het buurtteam in Leidsche Rijn
Nadere informatieVAN GOGH KRIJGT SCHILDERLES NIVEAU ++
NIVEAU ++ 1/5 Vincent van Gogh heeft nooit een kunstenaarsopleiding afgemaakt. Met deze leskaart leer je meer over de jonge Vincent én hoe je met wat hulp en (vooral) heel veel doorzettingsvermogen toch
Nadere informatieGiardino NL 4/1 14-06-2006 12:14 Pagina 1
Giardino NL 4/1 14-06-2006 12:14 Pagina 1 1 Giardino NL 4/1 14-06-2006 12:14 Pagina 2 Panta rhei alles stroomt; Mijn schilderijen zijn in beweging, ze lijken te stromen, zoals ook het leven zich geen stilstand
Nadere informatieOasemoment "De Heer is mijn herder" Parochie Sint-Willibrord - woensdag 22 mei 2013
Oasemoment "De Heer is mijn herder" Parochie Sint-Willibrord - woensdag 22 mei 2013 Lezing (uit de Nieuwe Bijbelvertaling) Psalm 23 Een psalm van David. De Heer is mijn herder, het ontbreekt mij aan niets.
Nadere informatie1907-1914. Bram Vrielink Jim Bloemen 2de
Bram Vrielink Jim Bloemen 2de 1907-1914 INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE... 2 INLEIDING... 3 HET KUBISME... 4 KUNSTENAARS KUBISME... 5 L AFICIONADO... 6 PORTRAIT OF PABLO PICASSO... 7 SIMULTANEOUS WINDOWS ON
Nadere informatieNieuwsbrief CliëntAanZet Regio Waardenlanden
Nummer 5 Juni 2015 Van de redactie Hallo, Hier weer een nieuwe nieuwsbrief CliëntAanZet. Heb je een leuk idee voor deze nieuwsbrief? Of wil je misschien zelf iets schrijven? Stuur een bericht naar: Cliëntzeggenschap,
Nadere informatieBINNENSUIS Jehudi van Dijk
BINNENSUIS Jehudi van Dijk Op het toneel staat een vrouw. Ze draagt gewone kleren en ze heeft een horloge om. Ook staat er een stoel en een prullenbak en ligt er een pluisje op de grond. Ik denk altijs
Nadere informatieMeetkunst Les 4 Spelen met perspectief
Meetkunst Les 4 Spelen met perspectief Vervreemding door optische illusies Niet alle kunstenaars houden zich aan de regels van perspectief, standpunt, onderlinge verhoudingen etc. Zij overtreden moedwillig
Nadere informatieLesbrief. museum jan cunen, oss
Lesbrief museum jan cunen, oss Inhoud A) Aan de docenten: 1) idee achter het boek 2) opzet van het boek 3) gebruiksaanwijzing B) Les 1: Introduceren van het onderwerp Wat is kunst en het lezen van het
Nadere informatieNu nog beter... Toegepaste kunst Kunst BV
Nu nog beter... Toegepaste kunst Kunst BV H4 ~ periode B Toegepaste vormgeving Autonome kunst Inleiding INLEIDING In de eerste periode ben je vooral bezig geweest met het onderzoeken van vormen, materialen
Nadere informatieAuditieve oefeningen. Boek van de week: Verhaalbegrip: Taalbewustzijn:
Auditieve oefeningen Boek van de week: 1; Nijntje in het museum 2; Krokodil en het meesterwerk 3; Kloddertje 4; Meneer Kandinsky was een schilder 5; Het kleine museum Verhaalbegrip: Bij elk boek stel ik
Nadere informatieStichting Kinderpostzegels
Stichting Kinderpostzegels gemaakt door Eva Prince 10/10/15 voorwoord Ik doe mijn werkstuk over Kinderpostzegels. Want ik vind dat kinderpostzegels verkopen leuk is. Ik vind dat Stichting Kinderpostzegels
Nadere informatieKunst&Cultuur BEELDENDE VORMING MUZIEK [1] leeropgave1. Introductie. Bij muziek ga je aan de slag met het thema en met muziek die jou aanspreekt!
Kunst&Cultuur leeropgave1 Introductie IT S MY WORLD IK BEN... BEELDENDE VORMING Bij beeldende vorming creëer je met je handen. Jij maakt wie je zelf bent! MUZIEK Bij muziek ga je aan de slag met het thema
Nadere informatieTekst: Judice Ledeboer Foto's: Ken Wong
Tekst: Judice Ledeboer Foto's: Ken Wong Ze groeide op Curaçao op. Ze leeft met hart en ziel voor haar passie: de kunst. In ieder object ziet ze de kunst ervan en dat geeft ze ook door. Het liefst creëert
Nadere informatieDe hier getoonde tekeningen zijn allemaal afkomstig uit schetsboeken van Rustin. Ze zijn gemaakt in de periode 2001 2008.
Voor Rustin is schilderen de hoofdzaak van zijn kunstenaarspraktijk, maar tekenen heeft hij daarnaast ook altijd gedaan. Hij deed dat op de momenten dat hij niet kon schilderen, zoals s avonds als het
Nadere informatieDOCENTENHANDLEIDING WHAT THE ART?!
DOCENTENHANDLEIDING WHAT THE ART?! What the Art?! is een videoserie ontwikkeld door de Blikopeners van het Stedelijk Museum Amsterdam. Blikopeners zijn open-minded jongeren die in het Stedelijk Museum
Nadere informatieThuisblijvers Week programma Schooljaar 2011-2012
Berenkuil Thuisblijvers Week programma Schooljaar 2011-2012 Expositie Vrijdag ochtend komen alle groepen samen. Tijdens een overleg krijgt elke groep een taak om verschillende dingen in school te ondernemen
Nadere informatieAutonomie & Abstractie
Kunstgeschiedenis Autonomie & Abstractie in de 20ste eeuw In de twintigste eeuw wordt het streven naar autonomie in de kunst steeds belangrijker: een kunstwerk moet helemaal op zichzelf staan, los van
Nadere informatieHet huis van de angst en het huis van de liefde Preek van Jos Douma over Romeinen 8:15
Het huis van de angst en het huis van de liefde Preek van Jos Douma over Romeinen 8:15 U hebt de Geest niet ontvangen om opnieuw als slaven in angst te leven, u hebt de Geest ontvangen om Gods kinderen
Nadere informatieAan het werk! Kijkwijzer voor het VMBO bij de tentoonstelling Mens en Werk
Aan het werk! Kijkwijzer voor het VMBO bij de tentoonstelling Mens en Werk Aan het werk! Als je straks klaar bent met school ga je waarschijnlijk werken. Misschien wil je wel automonteur of metaalbewerker
Nadere informatieVertrouwen. Margriet Ledin-de Hoop. Uitgeverij Boekencentrum, Zoetermeer
Vertrouwen Margriet Ledin-de Hoop Uitgeverij Boekencentrum, Zoetermeer Inhoudsopgave Woord vooraf 6 1. Op reis 8 2. Spring! 15 3. Ver weg of heel dichtbij? 24 4. Actief afwachten 32 5. In vertrouwen keuzes
Nadere informatieTekst: Job 16: 20 Thema: Doge jo wol? Bijzonderheden: Tweede zondag in de 40-dagentijd. Beste mensen,
Tekst: Job 16: 20 Thema: Doge jo wol? Bijzonderheden: Tweede zondag in de 40-dagentijd Liturgie: Welkom Gezang 172: 1,3,4 Begroeting Psalm 139: 1,2 Gebed Projektlied: Nieuw leven Kindernevendienst Schriftlezing:
Nadere informatieSpeech van commissaris van de koningin Max van den Berg, opening vmbo-schooljaar, Hogeland College, Uithuizen, 20 september 2012
Speech van commissaris van de koningin Max van den Berg, opening vmbo-schooljaar, Hogeland College, Uithuizen, 20 september 2012 Beste leerlingen, dames en heren, Er is een filmpje op YouTube dat begint
Nadere informatieDe bruiloft van Simson
De bruiloft van Simson Weet je nog waar de vertelling de vorige keer over ging? Over Simson, de nazireeër. Wat is een nazireeër? Een nazireeër is een bijzondere knecht van God. Een nazireeër mag zijn haar
Nadere informatiepeter boersma collages
Peter Boersma (1974) is grafisch ontwerper en kunstenaar. Hij studeerde af aan de Kunstacademie Minerva in Groningen. Zijn inspiratie vindt hij in oude documenten, verweerde boeken en tijdschriften uit
Nadere informatieMEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Leren & Werken
MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Leren & Werken Steeds opnieuw raak ik mijn baan kwijt. Waar ligt dat nou aan? Welke vervolgopleiding zou iets voor mij zijn? Is er voor mij extra ondersteuning
Nadere informatieTuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5
Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 6 Zacheüs (1) Het is erg druk in de stad vandaag. Iedereen loopt op straat. Zacheüs wurmt zich
Nadere informatieMicha kijkt Ruben aan. Hij trekt een gek gezicht. Micha houdt niet van puzzelen, want de puzzels die oma maakt, zijn altijd heel erg moeilijk.
1. Puzzelen Wie er het eerst is! Micha staat bij het schoolhek. Hij krijgt een harde klap op zijn schouder van Ruben, zijn grote broer. Oké. Micha is wel in voor een wedstrijdje. Hij begint meteen te rennen,
Nadere informatieAmsterdam DNA is een project voor NT2 cursisten. Het is ontwikkeld door het Amsterdam
INTRODUCTIE is een project voor NT2 cursisten. Het is ontwikkeld door het Amsterdam Museum. In het wordt de geschiedenis verteld aan de hand van schilderijen en voorwerpen. Je gaat met de groep naar het
Nadere informatieSchilderijen van Debbie, een paar gedichten en muziek
1 Schilderijen van Debbie, een paar gedichten en muziek Wie Debbies schilderijen en tekeningen van de afgelopen jaren bekijkt, zal zich misschien verwonderen over de veelzijdigheid in stijlen van haar
Nadere informatieVOORBEELDRONDLEIDING EEN BIJZONDERE PLEK
Voorbereiding Wat is je thema? Een bijzondere plek Kun je je thema nader toelichten? Wat houdt het thema in, en wat wil je dat de deelnemers meenemen na het deelnemen aan je rondleiding? Bijzondere plekken
Nadere informatieIk heb een nieuw horloge, zegt papa. Kijk.
Prent 1 Sst, ik hoor iets! Prent 1. Sst, ik hoor iets! Said en Jamal zitten aan tafel te eten. Samen met papa en mama. Ik heb een nieuw horloge, zegt papa. Kijk. Papa laat het horloge zien. Het is een
Nadere informatieDeel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties
Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna
Nadere informatieAart de Lange Pzn. Monumenten van Aandacht. Monuments of Attention
Aart de Lange Pzn symboliekschilder symbolic painter Monumenten van Aandacht Monuments of Attention Grote Kerk Edam 5 juli t/m 16 augustus 2015 Dagelijks geopend van 13:30 tot 17:00 uur www.grotekerkedam.nl
Nadere informatieNieuwskraker. Wat komen gaat. Verderop in deze Nieuwskraker: de special van groep 5a.
Nieuwskraker nr. 16, 10 april 2015 Verderop in deze Nieuwskraker: de special van groep 5a. Wat komen gaat Agenda 13 t/m 24 april: Entreetoets groep 7 Ook deze week: gesprekken met ouders van leerlingen
Nadere informatieHet circus komt 3+ Clair de Lune Théâtre (België)
lesbrief Het circus komt 3+ Clair de Lune Théâtre (België) onderbouw (groep 1 t/m 4) bezoekadres Markendaalseweg 75a Het doek gaat op. Er komt een schaduwcircus aan en alles is ineens mogelijk! Schaduwen
Nadere informatieDe leerlingen van Jezus zijn in afwachting. Ze voelen het.. er staat iets volkomen nieuws te gebeuren. Het is immers Jezus die spreekt over zijn vertrek bij hen. Voorgoed of is er nog wel een toekomst
Nadere informatieVoorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd.
Voorwoord In dit boek staan interviews van nieuwkomers over hun leven in Nederland. Ik geef al twintig jaar les aan nieuwkomers. Al deze mensen hebben prachtige verhalen te vertellen. Dus wie moest ik
Nadere informatieADHD: je kunt t niet zien
➂ ADHD: je kunt t niet zien Je ziet het niet aan de buitenkant. Je kunt niet gelijk naar iemand kijken en zeggen: die heeft ADHD. Dat kan een voordeel zijn. Als iemand niet weet dat jij het hebt, dan kunnen
Nadere informatieErwin Clauws "The Conscious Quintessence of the Abstract"
Het ROGERRAVEELMUSEUM tentoonstellingspartner bij het artistiek onderzoek The Conscious Quintessence of the Abstract van ERWIN CLAUWS Onderzoek geaccrediteerd door Onderzoeksraad Sint Lucas Beeldende Kunst
Nadere informatieLesbrief. Vliegende Koe (4+) De Stilte Nederland
Lesbrief Vliegende Koe (4+) De Stilte Nederland Spelen is leuk en ernstig tegelijk. Als je er helemaal in opgaat, kan alles. Twee meisjes en een jongen gaan op de vleugels van de verbeelding de strijd
Nadere informatieRoncalli mavo Tekenen/Kunstgeschiedenis klas 3.
Roncalli mavo Tekenen/Kunstgeschiedenis klas 3. Reader/begrippenlijst periode 3 toetsweek : Hoe moet je leren??? 1. In de tekst worden belangrijke begrippen aangegeven met een*. Deze begrippen moet je
Nadere informatieKijkwijzer VMBO (Foto s details: Piet Vos tenzij anders vermeld)
(Foto s details: Piet Vos tenzij anders vermeld) Deze kijkwijzer is in de vorm van een speurtocht: Vorm groepjes van drie en ga verschillende wegen uit op het beeldenpark. Zoek de beelden waarvan de details
Nadere informatieIk besloot te verder te gaan en de zeven stappen naar het geluk eerst helemaal af te maken. We hadden al:
Niet meer overgeven Vaak is de eerste zin die de klant uitspreekt een aanwijzing voor de hulpvraag. Paula zat nog maar net toen ze zei: ik ben bang om over te geven. Voor deze angst is een mooie naam:
Nadere informatieKoningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande
Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie
Nadere informatieZe hebben daarbij o.a. kennis opgedaan over diverse beeldaspecten op het gebied van kleurtoepassing en compositie, ruimte en perspectief.
Kijkwijzer beeldaspecten Groep 7 Leerkrachtenblad Vooraf Voorafgaand hebben de leerlingen van groep 7 de KunstKabinetsen 7.10 Complementaire kleuren en 7.14 Vogel of kikvors? in groepjes of klassikaal
Nadere informatieEr was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen.
Een klein gesprekje met God Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen. God lachte breed. Dat is waar!, zei God. Jij bent ook het licht.
Nadere informatie