gemeente Eindhoven Raadsvoorstel inzake gemeentelijke inbreng pilot Breedband (npilot-soo")

Transcriptie

1 Fi quur 1: de Kenni s sri j k-dri ehoek gemeente Eindhoven Concernstaf Raadsnummer og.rg86.ooz Inboeknummer oa)oosog4 Beslisdatum Bjkw ss februari 200$ Dossiernummer aog.6sr Raadsvoorstel inzake gemeentelijke inbreng pilot Breedband (npilot-soo") 1 Inleiding Het Kabinet heeft op 6 juli 2001 besloten om de regio Eindhoven definitief aan te wijzen als locatie voor de Kenniswijk en in te stemmen met de betrokkenheid van de Rijksoverheid in de uitvoeringsfase van het experiment. De ambitie van Kenniswijk is dat de Kenniswijkmarkt, dankzij ICT-innovaties, circa twee jaar voor gaat lopen op de gemiddelde ontwikkelingen in de Nederlandse consumentenmarkt en dat dit in 2005 gerealiseerd is. Basisconcept voor het vormgeven van de Kenniswijk is de zogenaamde Kenniswij k-driehoek, waarin de hoofdaandachtsgebieden (innovatieve) diensten, (breedband-/glasvezel-)infrastructuur en gebruikersvoorzieningen met elkaar worden verbonden tot een samenhangend geheel: Het succes van Kenniswijk wordt bepaald door de mate waarin deze gebieden in optimale samenhang ontwikkeld worden en waarbij de ontwikkelingen elkaar onderling versterken. In het kader van de ontwikkeling van breedbandinfrastructuur in het experiment Kenniswijk hebben KPN Telecom B.V., BAM NBM Infratechniek B.V. en Volker Stevin Telecom B.V. een intentieverklaring ondertekend om de Kenniswijk Regio Eindhoven aan te sluiten op een nieuw g lasvezelnetwerk. De combinatie Volker Stevin Telecom en BAM NBM Infratechniek verzorgt het passieve netwerk (buis en vezel). KPN Telecom zal deze vezels inhuren en hierover actieve verbindingen leveren aan de

2 Raadsnummer 03.R386.OOr consumenten". Inmiddels is het consortium medio november 2002 begonnen met een eerste pilotproject bestaande uit het aansluiten van 800 woningen in de Woenselse Watermolen en het appartementencomplex de Kattenrug (de zogenaamde "Pilot-800"). Afhankelijk van de resultaten van deze pilot zal op korte termijn uitbreiding naar tot woningen in de Kenniswijk plaatsvinden. In veel steden worden inmiddels de nodige activiteiten rondom glasvezel ontwikkeld, echter de pilot-800 is uniek in Nederland. Passend bij de Eindhovense technologieprofilering is dit de eerste keer dat op deze schaal en op commerciele basis consumenten daadwerkelijk op glasvezel aangesloten zijn. 2 Probleemstelling Uitgangspunt van de realisatie van breedbandinfrastructuur is dat de markt het moet doen. In de voorbereidingen rondom de Pilot-800 is duidelijk geworden dat de markt, gelet op de actuele omstandigheden, geholpen moet worden. Daarnaast hecht de gemeente Eindhoven er in het licht van deze pilot aan dat het publiek belang goed gewaarborgd wordt bij de aanleg van de nieuwe glasvezelinfrastructuur op dit deel van haar grondgebied. Om de markt te helpen en om een aantal, vanuit de borging van dit publiek belang voortvloeiende, rechten daadwerkelijk te kunnen doen gelden, is het leveren van een financiele bijdrage aan de pilot noodzakelijk. Dit raadsvoorstel beoogt: 1 u nader te informeren over de inhoudelijke breedbandontwikkelingen; 2 u een voorstel te doen voor de gemeentelijke inbreng ter borging van het publiek belang in de Pilot Maatschappelijke effecten en het meetpunt voor succes De gemeente Eindhoven trekt zich het belang aan dat haar bewoners en de binnen haar grenzen gevestigde bedrijven en instellingen zo snel als mogelijk kunnen beschikken over een hoogwaardig glasvezelnetwerk. De gemeente beschouwt dit belang als een publiek belang, namelijk als een middel dat bijdraagt aan een doelmatige, efficiente en milieuvriendelijke inzet van personen, talenten en middelen in de maatschappij. In concreto: het verstevigt de aantrekkelijkheid als vestigingsplaats voor bedrijven, woonplaats voor burgers en studieplaats voor studenten. Daarnaast is het een majeure impuls voor de ontwikkeling van de stedelijke en regionale kenniseconomie; aansluiting van alle burgers in de stad op een hoogwaardige infrastructuur kan in belangrijke mate bijdragen aan het verhogen en verbeteren van de sociale cohesie, participatie en leefbaarheid. Tevens kan hiermee digitale tweedeling voor- Het gaat in deze proef om het leveren van (zeer) snelle Internet-toegang via KPN. Hoewel er in principe geen technische belemmeringen zijn om via deze aansluiting ook telefonie en televisie te realiseren, is dit afhankelijk van de bereidheid van diverse marktpartijen, zoals met name de telefonie- en kabelbedrijven.

3 Raadsnummer Og.Rg86.OOZ komen worden. Ook lopende initiatieven in de sociale pijler als Digistein krijgen hierdoor een enorme impuls; het vormt een noodzakelijke voorwaarde voor het succes van Kenniswijk, aangezien de beschikbaarheid van breedbandinfrastructuur een van de dragers van het experiment is (naast diensten en gebruikersvoorzieningen). Tevens is het de ambitie van Kenniswijk om zeker twee jaar vooruit te lopen op de rest van Nederland; het levert een bijdrage aan het hightech imago van de regio en de verder profilering in het kader van "Voorop in Technologie". Tevens zal de gemeente haar regionale voorbeeldrol vervullen. De gemeente duidt de "verglazing" van haar grondgebied bovendien aan als sociaaleconomische structuurversterking en een randvoorwaarde die op korte termijn van vergelijkbaar belang zal zijn als aanwezigheid van fysieke infrastructuur, zoals een goed wegennetwerk en de bereikbaarheid per openbaar vervoer. 3a Milieutoets Er treden geen directe milieueffecten op. 4 Wijze van aanpak I oplossingsrichting De ontwikkelingen rondom Kenniswijk hebben de gemeente Eindhoven begin 2001 nadrukkelijk bewust gemaakt om te anticiperen op de verwachte realisatie van de zogenaamde Fiber-to-the-Home (FTTH) infrastructuur. Enerzijds dient geanticipeerd te worden op de te verwachten en uit de Telecommunicatiewet voortvloeiende operationele activiteiten van de gemeente, anderzijds dient een visie en bijbehorende strategie ontwikkeld te worden om de gemeentelijke belangen optimaal te behartigen, niet alleen voor het Kenniswijkgebied, maar voor de stad in zijn geheel. Dit heeft in eerste aanleg in 2001 geleid tot de notitie "Realisatie breedbandinfrastructuur", vastgesteld door het college van burgemeester en wethouders, die voor de gemeenten Eindhoven en Helmond gezamenlijk voorstellen bevat voor een visie en de hoofdlijnen van beleid. Hoewel de visie en het beleid in principe nog actueel zijn, wordt geconstateerd dat verscherping en verdieping, mede naar aanleiding van de Pilot-800, nu aan de orde is. Fiber-To-The-Home is weliswaar de meest gebruikte term, echter ook het ontsluiten via glasvezel van bedrijfspanden, instellingen, studentencomplexen, etc. hebben nadrukkelijk de aandacht.

4 ufo Raadsnummer og.rg86.oor Bij de realisatie van de breedbandinfrastructuur, die voor een belangrijk deel ondergronds is, zijn, naast de meer sociaal-economische belangen (zoals genoemd onder 3), tevens een aantal (meer operationele) zaken van belang voor de gemeente: a openheid van het netwerk voor getnteresseerde dienstaanbieders; b continuiteit bij de afnemers van de via deze infrastructuur aangeboden diensten; c voorkomen van zogenaamde "breedband-eilanden" c.q. rekening houden met toekomstige inpassing in grotere infrastructuren; d het tot een minimum beperken van (graaf) overlast, zowel tijdens het graven als daarna (degeneratie van de openbare ruimte); e het toegankelijk houden van (andere) ondergrondse infrastructuren (gas, water, licht en riool); f een adequaat beheer van aangelegde ondergrondse infrastructuur. Kenniswijk in het algemeen en deze Pilot-800 in het bijzonder geven de gemeente Eindhoven de unieke gelegenheid om praktijkervaring op te doen met de realisatie van dit type infrastructuur. Niet alleen in technologische zin, maar met name met betrekking tot de bestuurlijke, juridische, organisatorische en financieel-economische aspecten. Voornoemd beleid en bovenstaande overwegingen dienen als richtsnoer bij de vertaling van toegesneden beleid, uitgangspunten en rolkeuze naar de context van de specifieke pilot in de Woenselse Watermolen en de Katterug. Op grond van de orienterende gesprekken die met het consortium KWVS/BAM NBM / KPN / Ericsson gevoerd zijn over dit onderwerp is de conclusie gerechtvaardigd dat de onderhandelingspositie van de gemeente Eindhoven en de mate waarin de gemeente Eindhoven rechten kan doen gelden in hoge mate bepaald wordt door de materiele inbreng van de gemeente bij realisatie van een dergelijke infrastructuur. Uitgaande van een totale investeringsomvang voor de pilot van bijna ,ÃćâĆňâĂİ blijkt bij een inbreng van ,ÃćâĆňâĂİ vanuit de gemeente voldoende motivatie biedt voor het consortium om tot snelle aanleg over te gaan. Daarnaast biedt deze bijdrage voldoende basis voor het veiligstellen van zowel het publiek belang in de pilot (zoals vermeld in de voornoemde punten a t/m f) alsook het garanderen van de inpasbaarheid van het pilotgebied in een groter geheel. Ten aanzien van de Pilot-800 zal de gemeente Eindhoven in verdere onderhandeling met de bouwcombinatie de juridische vormgeving van de uit de financiele inbreng voortvloeiende rechten verder uitwerken. Ook zal de exacte juridische modus van de gemeentelijke inbreng nog nader uitgewerkt dienen te worden.

5 m)++ R-aÂż mm.. og.rg86.oor 5 Financiele gevolgen en risico s De door de gemeente Eindhoven gewenste inhoudelijke inbreng in deze breedbandpilot wordt gerealiseerd door een eenmalig bedrag van ,ÃćâĆňâĂİ in de kosten van de pilot. Voor de tegenwaarde van dit bedrag zal de gemeente rechten uitoefenen in de aanleg, openstelling, beheer en exploitatie van de te realiseren infrastructuur. Dekking hiervoor wordt gevonden in de incidentele meevaller uit de septembercirculaire 2002, zoals aangegeven in de bijlage van de brief aan de raad betreffende een nadere toelichting op de bezuinigingen, d.d. 31 oktober a Bestuurlijke kaders Toets aan politieke-bestuurlijke kaders De voorstellen zijn in overeenstemming met Stadsvisie 2010 en het SOP Zij geven uitvoering aan de bestuurlijke opdracht, zoals geformuleerd in Samen Stad en programmalijn E6: externe ICT. 6 Overige gevolgen van de aanpak Bij de initiele ontwikkeling van het Kenniswijkconcept werd uitgegaan dat de markt de realisatie van breedbandinfrastructuur voor haar rekening zou nemen. Door de huidige economische situatie is dit voor de komende jaren geen reele verwachting. Daarnaast zijn er een aantal zwaarwegende motieven die, los van de economische marktsituatie, een grotere bemoeienis van de (lokale) overheid met de realisatie van breedbandinfrastructuur rechtvaardigen. Deze belangen zijn niet alleen beperkt tot de consument en het geografische gebied van de Kenniswijk, maar zijn relevant voor de hele gemeente, zowel waar het de burger, de diverse instellingen als het bedrijfsleven betreft. In essentie gaat het hierbij om een drietal zaken: 1 realisatie van breedbandinfrastructuur versterkt de economische positie van de stad, Het verstevigt de aantrekkelijkheid als vestigingsplaats voor (met name technologisch hoogwaardige) bedrijven, woonplaats voor burgers en studieplaats voor studenten. Het is, in lijn met het Horizon-programma, een majeure impuls voor de ontwikkeling van de stedelijke en regionale kenniseconomie; 2 het is van belang dat een dergelijke infrastructuur een universeel en open karakter heeft voor alle burgers, bedrijven en instellingen in de stad om de sociaaleconomische potentieel ten volle te benutten. Wanneer realisatie volledig aan de markt overgelaten wordt zal de universele en open toegankelijkheid van het netwerk niet noodzakelijk gegarandeerd zijn, omdat: de eerste partij die in een wijk FTTH aanlegt heeft de facto een monopolie in handen, aangezien het economisch volstrekt onaantrekkelijk is om een tweede glasvezelaansluiting aan te leggen. Daarnaast blijkt dat voorlopig het alleen maar aantrekkelijk is voor marktpartijen om deze aansluiting te verglazen als integratie met het dienstenaanbod plaatsvindt. Het aanleggen van glas is een noodzakelijk kwaad om breedbanddiensten te kunnen aanbieden. Dit

6 r p Raadsnummer Og.Rg86.OOZ werkt belemmerend voor concurrentie tussen aanbieders en beperkt de consument in zijn keuzevrijheid; door het zogenaamde "cherry picking" zullen bepaalde wijken, zeker in eerste instantie, geen toegang krijgen tot de breedbandinfrastructuur, omdat marktpartijen slechts geinteresseerd zijn in de ontsluiting van burgers die naar verwachting op korte termijn rendement opleveren. De selectie van aan te sluiten gebieden door marktpartijen gebeurt door aanlegkosten (woningdichtheid, afstand tot cityring) af te wegen tegen verwachte afname van diensten (internetpenetratie, opleidingsniveau, besteedbaar inkomen, etc.). Dit versterkt het risico van digitale tweedeling, met name op het gebied van breedbanddiensten; 3 het is een algemeen belang de overlast bij het graven te beperken en chaos onder de grond te voorkomen. Op diverse plaatsen ligt de grond open of zal dit op korte termijn gebeuren (bijvoorbeeld ontwikkeling Meerhoven, herstructureringsgebieden, aanleggen infrastructuur cameratoezicht De Hurk, etc.). Naast beperking van overlast heeft het ook kostentechnische voordelen om tegelijkertijd breedbandinfrastructuur aan te leggen. Voor deze gebieden zullen nieuwe pilots ingericht worden. Voor de borging van bovengeschetste publieke belangen kan naar de mening van het college van burgemeester en wethouders niet vertrouwd worden op de dynarniek van de markt. Een vorm van overheidsinterventie is wenselijk en noodzakelijk. Ook de eerste ervaringen rondom het vormgeven van de Pilot-800 hebben het besef doen ontstaan dat wij op korte termijn met verdere voorstellen moeten komen waarin zal worden aangegeven met welke ambitie en op welke wijze de gemeente Eindhoven voortvarend sturing en versnelling kan geven aan de ontwikkeling van deze cruciale infrastructuur voor de gehele stad, zowel voor bedrijven, instellingen en consumenten. Deze voorstellen zullen worden ontwikkeld op basis van onze ervaringen met de Pilot-800 en gaat uit van toekomstige opschaling van de pilot. Concreet zullen hierbij in ieder geval op korte termijn de volgende vragen beantwoord worden: 1 welke concrete ambitie heeft de gemeente Eindhoven met betrekking tot de breedbandinfrastructuur in termen van tempo en omvang van verglazing tot aan de woning en/of bedrijfspand? 2 welke strategie en rol wil de gemeente Eindhoven spelen om de bovengenoemde ambitie te realiseren? 3 met welke partijen ligt strategische samenwerking voor de hand? 4 welke risico s spelen hierbij een rol? 5 op welke wijze moet het georganiseerd worden en zal financiering plaatsvinden? Voorgesteld wordt om de raad op korte termijn een voorstel te doen voor de beantwoording van deze vragen.

7 Raadsnummer OQ.R386.OOI Het nadenken over g lasvezelinfrastructuur is, mede door Kenniswijk, volop in beweging. Inmiddels is zowel landelijk, als bij andere steden al veel onderzocht. Bij de beantwoording, zal naast de eigen ervaringen, nadrukkelijk de resultaten van deze diverse onderzoeken en de ervaringen van andere gemeenten betrokken worden. 7 Resultaten van overleg / inspraak In het kader van dit voorstel vindt regelmatig overleg plaats met de Kenniswijk B.V., de gemeente Helmond, het Samenwerkingsverband Regio Eindhoven en het Ministerie van Economische Zaken/Directoraat-Generaal Telecommunicatie en Post. 8 Communicatie Bij positieve besluitvorming wordt de bouwcombinatie KWVS / BAM N B M / KPN / Ericsson op de hoogte gesteld van dit besluit, zodat voortvarend gewerkt kan worden aan de nadere uitwerking van hen en ander. 9 Ter inzage gelegde stukken 1 Rapport "Realisatie breedbandinfrastructuur", d.d. juni Brief aan de raad "Nadere toelichting op de bezuinigingen, d.d. 31 oktober Referendabiliteit Het voorstel is niet referendabel in het kader van de Tijdelijke Referendumwet. Een ontwerpraadsbesluit bieden wij u hierbij ter vaststelling aan. Burgemeester en wethouders van Eindhoven, R. Welschen, burgemeester. C. Tetteroo, secretaris.

8 Raadsnummer og.rg86.oor Raadsbesluit De raad van de gemeente Eindhoven; gezien het voorstel van burgemeester en wethouders van 25 februari en 1 april 2003; besluit: 1 in te stemmen met een financiele inbreng in de Pilot-800 ter borging van het publiek belang; 2 de hieruit voortvloeiende kosten, groot E ,ÃćâĆňâĂİ incidenteel, ten laste te brengen van de eenmalige meevaller uit de septembercirculaire 2002; 3 het college van burgemeester en wethouders op te dragen de juridische vormgeving van de uit de financiele inbreng voortvloeiende rechten, alsmede de exacte juridische modus van de gemeentelijke inbreng, nader uit te werken; 4 de noodzaak van een lokale overheidsinterventie op dit moment te onderschrijven ten aanzien van de realisatie van een op glasvezel gebaseerd aansluitnet naar woningen en bedrijfspanden; 5 het college van burgemeester en wethouders uit te nodigen om op zo kort mogelijke termijn te komen met een voorstel voor de ambitie, strategie, rol en de daarvan afgeleide organisatie- en financieringsmogelijkheden ten aanzien van de realisatie van een op glasvezel gebaseerd aansluitnet voor burgers, bedrijven en instellingen in de stad Eindhoven; 6 de begrotingswijziging dienovereenkomstig vast te stellen. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van 14 april R. Welschen, voorzitter. J. Verheugt, griffier. EE

9 gemeente Eindhoven Griffie gemeenteraad Commissiesecretariaat Retouradres Postbus goxso, 96oo RB Eindhoven Aan de leden van de raad van de gemeente Eindhoven. Raadsnummer OQ.R/86 OQ2 Behandeld door M. Houixxg Telefoon (o4o) z38 e4 88 Ons kenmerk griffie Verzenddatum z4 maart zoog Commissieadvies Betreft cie. SEp: Raadsvoorstel inzake gemeentelijke inbreng pilot Breedband (" Pilot-800"). De commissie Sociaal-Economische pijler heeft in haar vergadering van 21 maart 2003 beraadslaagd over bovengenoemd onderwerp. De commissie heeft als volgt geadviseerd: leefbaar eindhoven : akkoord; CDA: akkoord; PvdA: akkoord voor wat betreft de beslispunten 1, 2, 3, 5 en 6; niet akkoord voor wat betreft beslispunt 4, dit zou moeten afhangen van de uitwerking van beslispunt 5, VVD: akkoord; SP: stemvoorbehoud; GroenLinks: stemvoorbehoud; D66: akkoord; Ouderen Appel: akkoord; De Stadspartij: niet akkoord. Toezeggingen van wethouder W. Claassen: de beslispunten 2 en 3 worden gewisseld om verwarring over de besteding van E ,ÃćâĆňâĂİ te vermijden; bij beslispunt 4 wordt tussen "onderschrijven en ten aanzien" ingevoegd odit moment ; het college gaat de gesprekken met het consortium aan met minimaal als uitgangspunten de borging van de continu)teit van de dienstverlening en het stellen van eisen ten aanzien van de openheid en toegankelijkheid van de exploitatie van het netwerk. FBI. Bezoekadres Stadhuisplein xo Eindhoven Openingstijden ma t/m vr g.oo-x6.oo uur postadres Postbus goxgo 96oo RB Emdhoven Telefonisch bereikbaar