Jaarverslag over 2015

Transcriptie

1 Jaarverslag over 2015 In het teken van de transformatie van de naar

2 Inhoudsopgave: Voorwoord 3 Naar een brede Adviesraad Sociaal Domein 4 Samenstelling adviesraad in Organisatie en werkwijze 5 Informeel overleg met de portefeuillehouder 6 Interne activiteiten 6 Financiën 7 Activiteiten door leden van de adviesraad 7 Holland Rijnland en regionale samenwerking 8 Naar aanleiding van de advisering In 2015 uitgebrachte adviezen 9 2 Actuele thema s 10 Van transitie naar transformatie 13 Tenslotte 14 Contactgegevens: Adviesraad Sociaal Domein (voorheen Wmo-adviesraad), Postbus 135, 2220 AC Katwijk ZH. Kamer van Koophandel nummer: Secretariaat: p/a Welzijnskwartier, Callaoweg 1, 2223 AS Katwijk. Telefoon: (Welzijnskwartier) (secretaris). website: twitter: LinkedIn: info@adviesraadkatwijk.nl secretaris@adviesraadkatwijk.nl meldpunt@adviesraadkatwijk.nl

3 Voorwoord Het jaar 2014 stond in het teken van de decentralisatie van overheidstaken naar de gemeente per 1 januari Dit resulteerde eind van dat jaar in een hausse aan beleidsnota s op het gebied van de Wmo 2015, Jeugdwet en Participatiewet waarop ons advies werd gevraagd. Hiervan hebben wij verslag gedaan in het jaarverslag over Terugblikkend op 2015 kunnen we stellen dat dit verslagjaar vooral in het teken heeft gestaan van de transformatie van de Wmo-adviesraad naar een brede Adviesraad Sociaal Domein Katwijk. Vanaf 2015 zijn gemeenten verantwoordelijk voor ondersteuning aan burgers die onvoldoende zelfredzaam zijn of onvoldoende in staat tot participatie, voor de jeugdzorg, en voor toeleiding naar werk en inkomen. Het gevolg van deze decentralisaties is dat gemeenten aanmerkelijk meer taken moeten uitvoeren. De gemeente Katwijk wilde de structuur van een adviesraad van het College van B&W graag behouden, om op die manier haar burgers en met name cliënten en gebruikers te betrekken bij het beleid binnen het brede sociaal domein. Op verzoek van wethouder Mostert is in 2014 een voorstel uitgewerkt. Dit voorstel is verankerd in de Verordening cliëntenparticipatie sociaal domein Katwijk en legt de basis onder het werk van de nieuwe Adviesraad Sociaal Domein Katwijk. Met de uitbreiding van de taken van de gemeente volgt de adviesraad dezelfde lijn met ook een uitbreiding van haar werkveld. Bracht de adviesraad voorheen alleen advies uit over zorg en maatschappelijke ondersteuning (Wmo). In het 2 e halfjaar van 2015 is de Adviesraad Sociaal Domein op verzoek van het College van B&W ook gaan adviseren over de jeugdhulp (Jeugdwet) en werk en inkomen (Participatiewet). De nieuwe adviesraad vertegenwoordigt diverse cliënten(belangen)groepen zoals adviesraden, patiëntenverenigingen en cliëntenraden van zorginstellingen. Deze is uiteindelijk op 27 januari 2016 formeel geïnstalleerd door wethouder Mostert. Het doel van de adviesraad is vrij eenvoudig: zo veel mogelijk informatie van inwoners, cliënten en belangenorganisaties vertalen naar adviezen, zodat de (jeugd)zorg, werk en inkomen beter geregeld wordt. Het is vervolgens aan het College van B&W en de gemeenteraad de verkregen adviezen te betrekken bij het vaststellen van het beleid en de beleidsuitvoering op het sociaal domein. 3 Met ingang van het nieuwe jaar 2015 trad ondergetekende aan als nieuwe voorzitter van de adviesraad. Gedurende het jaar hebben we afscheid genomen van vier leden, maar ook enkele nieuwe leden mogen verwelkomen. In september moest de heer Reinder Vis om gezondheidsredenen zijn lidmaatschap van de adviesraad neer leggen. Hij overleed op 18 januari 2016 op 78-jarige leeftijd. In hem verliezen we een zeer betrokken en inspirerend lid van de Adviesraad Sociaal Domein. Wij zijn hem veel dank verschuldigd. Albert Menkveld, voorzitter.

4 Naar een brede Adviesraad Sociaal Domein Bij de vorming van de nieuwe adviesraad is ondersteuning ingeroepen bij Zorgbelang Zuid-Holland. Op basis van een rapport van de Koepel van Wmo-raden, Movisie en Zorgbelang zijn ons 4 modellen voor invulling van lokale cliëntenparticipatie als denkrichting gepresenteerd: (1) Meer representatief meedenken, (2) meer vertrouwen op experts, (3) meer de belangen centraal stellen en (4) meer creatieve & verbindende burgerkracht. Met deze modellen voor ogen hebben we gekozen voor een combinatie van model 1 en 2, met zowel beleidsdeskundigheid (kerngroep) als ervaringsdeskundigheid (overige leden) en door te werken met tijdelijke (themagerichte) werkgroepen. Eind 2014 hebben we deze modelkeuze voorgelegd aan de betrokken cliënten(belangen)groepen. Gelukkig bleken zij alle bereid tot samenwerking binnen de beoogde Adviesraad Sociaal Domein. Hierin werken nu samen: 5 lokale adviesraden: Senioren Adviesraad Katwijk (SARK), Platform Gehandicaptenbeleid, Cliëntenpanel StaandeBij, Stichting Huurdersbelangen en de Wmo-adviesraad en daarnaast 11 lokale of regionale cliëntenraden, 4 patiëntenverenigingen, 2 regionale of provinciale platforms, PGB-ervaringsdeskundigen en het Diaconaal Platform Katwijk. Samenstelling adviesraad in De heer M. Wiegman ontbreekt door omstandigheden op deze foto. Samenstelling adviesraad per 31 december 2015: Dhr. A. Menkveld voorzitter externe vertegenwoordiging Dhr. L. Tonino waarnemend voorzitter ongebonden burgers Dhr. G. Eldering penningmeester medelanders Dhr. H.T.M. Schuurman secretaris (O)GGZ Dhr. J. de Bruin lid (v.a. januari 2015) Bijstandsgerechtigden en participatie Mw. P.A.. Noort lid (v.a. oktober 2015) Cliëntenpanel StaandeBij Mw. E. Jansen van Rosendaal lid (v.a. juli 2015) Pgb-houders, jeugd Dhr. J.R. van Nieuwkoop lid Mantel- en gehandicaptenzorg

5 Mw. D. van der Plas lid Senioren adviesraad Mw. C. van Dijk lid Welzijnskwartier / vrijwilligerswerk Mw. J. Vooijs lid Platform gehandicapten/ Huurdersraad Duinstreek Dhr. M. Wiegman lid Cliëntenraad Het Raamwerk. Mw. M. Gerrmann medewerker secretariaat. De secretariële ondersteuning is ondergebracht bij het Welzijnskwartier (werkgeverschap). De secretariële ondersteuning door Zorgbelang is medio 2015 beëindigd. De adviesraad kwam in 2015 acht keer bijeen. Deze AB-vergaderingen werden telkens door het DB voorbereid. In april heeft de adviesraad het eigen functioneren besproken. De belangrijkste conclusies uit deze evaluatie zijn dat: de werkwijze en onderlinge samenwerking als prettig en positief wordt ervaren we niet altijd tijdig of volledig zijn geïnformeerd, waardoor we soms ook geen advies hebben kunnen uitbrengen of alleen onder grote tijdsdruk we in een zo vroeg mogelijk stadium van het proces betrokken willen worden bij beleidsplannen om met onze adviezen van invloed te kunnen zijn op de uiteindelijke besluitvorming dit essentieel is voor een goede kwaliteit van de adviezen, zeker als ook de achterban of meerdere disciplines betrokken zijn en geraadpleegd moet kunnen worden we willen streven naar een participatieve bestuursstijl in de rol van participant beginspraak, terwijl we nu vaak participant eindspraak zijn we in de toekomst veel energie zullen moeten steken in de relatie met onze achterban een actuele langetermijnagenda van de gemeente en die van de adviesraad zelf nog belangrijker wordt en vraagt om afspraken met de gemeente we de signaleringsfunctie willen vervullen door o.a. het opzetten van focusgroepen en het instellen van een meldpunt en tenslotte dat: we willen streven naar een regionale adviesraad Holland Rijnland op het terrein van de Jeugdwet en (O)GGZ en eveneens subregionaal in de Duin- en Bollenstreek op het terrein van de Participatiewet om ook op die niveaus rechtstreeks aan de portefeuillehouders te adviseren. 5 Organisatie en werkwijze Als beleidsdomeinen met steeds een kerngroeplid als trekker- binnen het brede sociaal domein van Wmo 2015, Jeugdwet en Participatiewet onderscheiden we: 1. ondersteuning en begeleiding van kwetsbare burgers, 2. wonen en zorg, 3. werk en inkomen, participatiewet, 4. mantelzorg en vrijwilligersbeleid, 5. jeugdzorg, jeugdbescherming en jeugdreclassering en 6. (O)GGZ, maatschappelijke opvang en verslavingszorg. De beleidsdomeinen 1, 2, 4 en 6 kunnen worden gerekend tot het gebied van de Wmo Beleidsdomein 3 heeft betrekking op de Participatiewet en beleidsdomein 5 op de Jeugdwet.

6 Zodra een adviesaanvraag wordt ontvangen neemt het betreffende lid van de kerngroep (binnenste ring) het initiatief tot de vorming van een tijdelijke (themagerichte) werkgroep met deelnemers uit de adviesraad zelf, zo mogelijk aangevuld met werkgroepleden uit de meest betrokken achterban. De breedte van de werkgroep kan zich beperken tot één beleidsdomein of zich over meerdere beleidsdomeinen uitstrekken. De werkgroep bereidt een pré-advies voor ter vaststelling door de adviesraad. 6 Vervolgens wordt het advies aan het College van B&W uitgebracht. Nadat het College haar reactie heeft gegeven op het verkregen advies, wordt het beleidsdocument samen met het advies en de reactie daarop voorgelegd aan de leden van de gemeenteraad. Zo kan ons advies bijdragen aan de uiteindelijke standpuntbepaling door de raadscommissie welzijn, raadsfracties en de gemeenteraad. Informeel overleg met de portefeuillehouder Nadat de voorstellen voor de nieuwe adviesraad in mei 2015 door B&W zijn goedgekeurd, heeft informeel overleg met wethouder Mostert plaatsgevonden om de verdere transformatie naar de nieuwe brede adviesraad concreet vorm te geven. Afgesproken is dat intern een instructie zou uitgaan om de adviesraad op de 3D s: Wmo, Jeugdwet en Participatiewet tijdig bij beleid te betrekken. Toegezegd is ook om de langetermijnagenda van de gemeente steeds actueel te houden, zodat de adviesraad in de gelegenheid is zich tijdig voor te bereiden op nieuwe adviesaanvragen. Interne activiteiten Werkgroep Wmo 2015 Zoals al genoemd heeft het verslagjaar vooral in het teken gestaan van de transformatie van de Wmo-adviesraad tot een brede Adviesraad Sociaal Domein Katwijk. Daartoe heeft de adviesraad een werkgroep in het leven geroepen die de voorbereidende activiteiten heeft verzorgd.

7 Allereerst is er een stappenplan opgesteld, een concept-convenant uitgewerkt dat later als basis heeft gediend voor de Verordening cliëntenparticipatie, is er een huishoudelijk reglement uitgewerkt, is een voorstel gedaan voor competentieprofielen en is de startbijeenkomst met de achterban organisaties voorbereid. Tijdens deze startbijeenkomst is akkoord gegeven op de voorgestelde structuur en werkwijze van de Adviesraad Sociaal Domein. Werkgroep ontwikkeling website In deze werkgroep is de basis gelegd onder de structuur en de vormgeving van de nieuwe website: Op basis van onze wensen m.b.t. functionaliteit en vormgeving heeft de werkgroep nauw samenwerkt met Daphne de Mooij (MooijOntwerp) en de Ace Group in Valkenburg (ontwikkelaar en bouwer). De nieuwe website is uiteindelijk op 27 januari 2016 gelanceerd door wethouder Mostert en voorzitter Menkveld. Financiën Tot en met het einde van dit verslagjaar gold de afspraak dat, zodra het saldo op de lopende rekening van de adviesraad onvoldoende was om de uitgaven te dekken, dit saldo weer werd aangevuld tot een bedrag van ,=. De begroting over 2015 kwam uit op ,= in verband met de ontwikkelkosten voor de nieuwe website. In 2016 zal nog een laatste afrekening moeten plaats vinden om alle kosten tot en met 2015 te dekken. Voor 2016 en volgende jaren wordt overgegaan naar de reguliere subsidiesystematiek van de gemeente. De onkosten/activiteitensubsidie 2016 van de adviesraad is verhoogd tot een bedrag van ,= en wordt gefinancierd uit de algemene voorzieningen Wmo en Jeugd. De secretariële ondersteuning 2016 komt uit op ,= en maakt deel uit van het totale subsidieverzoek van het Welzijnskwartier. 7 De kascommissie heeft de penningmeester decharge verleend voor de financiële administratie over Alles is in orde bevonden. Activiteiten door leden van de adviesraad Om inhoudelijke kennis op te doen en zich op de hoogte te stellen van actuele ontwikkelingen binnen het sociaal domein, hebben leden van de adviesraad deelgenomen aan: allerlei netwerkbijeenkomsten (Zorgbelang Zuid-Holland), kennisbijeenkomsten (Tympaan), symposia (JSO, Stichting Alzheimer Nederland) en informatiebijeenkomsten (cliëntenavond Holland Rijnland over de JGT s, BV Leiden inzake participatiebanen, tiener- en jongerenwerk in centra, Steunpunt Mantelzorg) kennismakingsbijeenkomsten (Herberg Welgelegen, Zorggroep Katwijk) en bijeenkomsten en ledenvergaderingen van de landelijke Koepel van Wmo-raden. Daarnaast participeren adviesraadsleden (of hebben geparticipeerd) in: Platform Kocon (verslavingszorg) ZON-bestuur (Zorgvragers Organisatie Zuid-Holland Noord ( (O)GGZ cliëntperspectief) klankbordgroep regiotaxi (Holland Rijnland) klankbordgroep aantrekkelijk centrum Platform Wonen, Zorg en Welzijn (m.i.v. september) Ook is op uitnodiging van de gemeente deelgenomen aan raadsbezoeken naar:

8 kinderopvang KOK, wijkcentrum Binders, startbijeenkomst Sociaal Ondersteunings Teams, wijkservicecentrum Centraal in Rijnsburg) themabijeenkomst met staatssecretaris M. van Rijn en het werkbezoek aan de gemeente Katwijk door de Commissaris van de Koning, J. Smit. Wanneer beleidsnota s op het sociaal domein werden behandeld in de gemeenteraad of in de raadscommissie welzijn (informatief, oordeelsvormend of besluitvormend) zijn deze vergaderingen waar mogelijk ook door één of meerdere leden van de adviesraad bijgewoond. Voorbeelden hiervan zijn: informatieve raadssessies sociaal domein en OGGZ en Platform Kocon idem over de jeugd- en gezinsteams, over de woonvisie over de ontwikkelingen in het sociaal domein en de jeugdzorg vanaf 2017 over het voorlopig ontwerp aantrekkelijk centrum en over het beleid schuldhulpverlening. Bovendien is deelgenomen aan de vrijwilligersdag NL Doet, het scholenproject van het Platform Gehandicaptenbeleid om informatie te geven over het leven met een handicap, een training achterbanraadpleging in zorg en welzijn, het behoefteonderzoek gemeenschapshuis Katwijk Noord, een bijeenkomst over aanpassingen in de publieksruimte van het gemeentehuis, het VIP-café, de zorgmarkt op de Dag van de Mantelzorg. Holland Rijnland en regionale samenwerking Ook nemen we deel aan het voorzittersoverleg in de Leidse regio en Katwijk. Onze ambitie is te komen tot een regionale adviesraad sociaal domein in Holland Rijnland. De HR-regio ondersteunt de lobby en het overleg met regionaal werkende partijen, zoals de zorgverzekeraars, het zorgkantoor, regionaal werkende zorgaanbieders en organisaties van zorgvragers, aldus haar eigen website. 8 De Inhoudelijke agenda 2016 van Holland Rijnland kan mogelijk als een referentiekader dienen voor zo n regionale adviesraad. Deze agenda sociaal domein heeft 3 speerpunten: speerpunt 1: De regio organiseert effectief en efficiënt de jeugdhulp speerpunt 2: De regio biedt optimale ontwikkelkansen voor alle jongeren speerpunt 3: De regio gaat voor een inclusieve arbeidsmarkt. Aan het voorzittersoverleg is hiervoor inmiddels een voorstel gedaan voor de beleidsdomeinen van de (O)GGZ, maatschappelijke opvang en verslavingszorg en de Jeugdzorg (Holland Rijnland). Dit voorstel zal naar verwachting in februari 2016 worden besproken. Ook willen we proberen in een later stadium een vergelijkbare opzet te realiseren voor de subregio Duin- en Bollenstreek op het beleidsdomein Participatie, werk & inkomen. Naar aanleiding van de advisering 2014 Kern van ons advies op het Wmo-beleidsplan was dat het nieuwe Wmo-beleid erg vrijblijvend is geformuleerd, zonder feitelijke beleidsvoorstellen, en dat het beleid op veel punten niet concreet is gemaakt. Het gevolg hiervan is evenwel dat na de vaststelling van het beleidsplan door de gemeenteraad de adviesraad niet of onvoldoende in staat is geweest gericht te adviseren op de diverse uitvoeringsaspecten van het beleid. Ons advies om met een plan van aanpak te komen, waarop wij als Wmo-adviesraad alsnog zouden kunnen adviseren, is helaas niet gehonoreerd. Naar onze mening is het sterk aan te bevelen dat volgende beleidsplannen meer concreet en SMART worden geformuleerd.

9 In 2015 uitgebrachte adviezen datum kenmerk advies WMO Ongevraagd advies inzake invoering nieuw criterium voorzienbaarheid In de wijziging van de Wmo verordening gaat het om het nieuwe criterium voorzienbaarheid d.w.z.: wanneer kan iemand redelijkerwijs voorzien dat hij of zij een voorziening nodig heeft om volledig mee te kunnen doen aan het dagelijks leven. Een nogal vaag begrip dat in den lande reeds voor de nodige ophef heeft gezorgd. De adviesraad is weliswaar van oordeel dat van burgers op een bepaalde leeftijd en in zekere mate gevraagd mag worden aan voorzieningen te denken en ook aan te schaffen voor hun oude dag, maar de vraag blijft op welk tijdstip iets voorzienbaar is. De vraag is ook of men zonder meer van aanvragers van voorzieningen mag verwachten dat zij op de hoogte zijn van het criterium voorzienbaarheid. De adviesraad heeft daarom voorgesteld het nieuwe criterium aan de hand van concrete voorbeelden breed onder de bevolking te communiceren teneinde teleurstellingen te voorkomen. Tevens hebben wij geadviseerd hiervoor een overgangstermijn in de verordening op te nemen WMO Concept-woonvisie De adviesraad heeft voorgesteld om alsnog een vertegenwoordiging van de adviesraad en van de inwoners met een koopwoning te betrekken bij de uitvoering van de Woonvisie. Dit is bij de uitwerking van de woonvisie namelijk niet gebeurd. Wat als een gemis in de woonvisie ervaren wordt is een geïntegreerde visie met andere sociale beleidsterreinen, in het bijzonder de Wmo Dit leidt tot de volgende vraag- en adviespunten: (1) het investeren in woningaanpassingen, (2) het opzetten van een of meerdere Zorg-CPO s (3) het voeren van een actief beleid om de groep scheefwoners te verleiden tot verhuizen, bijv. door het inzetten van een verhuispremie, (4) het labelen en opplussen van woningen/wooneenheden tot zorgwoningen in combinatie met welzijnsfuncties, (5) het geven van duidelijkheid over de ondersteuningsbehoefte van cliënten als gevolg van de extramuralisatie en na te gaan of de beschikbare voorzieningen hiervoor wel toereikend zijn. Ook hebben wij geadviseerd de huisvestingsbehoefte en wensen van cliënten uitdrukkelijk mee te nemen in het te voeren keukentafelgesprek bij de aanvraag van een voorziening brief Eindadvies participatie en bestuursstijl De adviesraad heeft per brief laten weten voor zichzelf een rol weggelegd te zien als onafhankelijk adviseur en samenspraakpartner van de gemeente op het sociaal domein. Bij de 10 spelregels voor burgerparticipatie wordt als eerste punt genoemd dat de gemeente hiervoor kiest wanneer het onderwerp: - burgers direct raakt - er voldoende juridische beleidsruimte tijd en middelen zijn en - er ook echt wat te kiezen valt voor burgers. Naar onze mening geldt dit zeker wanneer de diverse (meerjaren)beleidsplannen en regelingen binnen het sociaal domein moeten worden opgesteld. Ook wij hebben de ambitie om samen met de gemeente op te klimmen op de participatieladder naar minimaal adviseur beginspraak en de bijbehorende participatieve stijl inspraakbijdrage Voorlopig ontwerp Aantrekkelijk centrum In het voorlopig ontwerp aantrekkelijk centrum wordt ingegaan op de behoefte aan Kiss and Rideplekken en invalidenparkeerplaatsen. Deze zijn bedoeld als opstapplaats voor de regiotaxi en andere vormen van doelgroepenvervoer aan de randen van het winkelgebied en met slechts twee invalidenparkeerplaatsen in de Princestraat. Echter wordt hiermee naar onze mening toch nog onvoldoende rekening gehouden met de bijzondere positie van deze groep burgers en de problemen die zij ervaren in het dagelijks verkeer.

10 Wij hebben daarom aangegeven het van het grootste belang te vinden dat het huidige aantal invalidenparkeerplaatsen ook in de nieuwe plannen op peil blijft. Dit vanwege de mobiliteitsbeperkingen van mensen waarvoor de afstand van de beoogde Kiss and Ride-plekken naar de winkels gewoon te groot is en waarvoor de twee geplande invalidenparkeerplaatsen ten enenmale ontoereikend zijn ASD Beleidsplan schuldhulpverlening De adviesraad heeft gepleit voor een duidelijke nuancering bij de stellingname rond problematische schuldsituaties, waarbij als uitgangspunt geldt dat de burger primair zelf verantwoordelijk is voor zijn/haar situatie en dat hij/zij zich daarvan bewust dient te zijn. De schuldenaar is volgens de gemeente probleemeigenaar. Echter, iemand die in de schulden zit behoeft daar niet primair zelf schuldig aan te zijn (denk aan een echtscheiding of een partner die hoge schulden heeft gemaakt). Wij hebben de gemeente voorgesteld te overwegen een fonds te vormen van waaruit de (huur)schuld versneld kan worden afgewikkeld, welke vervolgens op basis van een betalingsregeling in termijnen kan worden ingelopen. Verder hebben wij geadviseerd om juist mensen met een laag inkomen en relatief weinig schuld snel weer op het paard te helpen. Ook hebben wij aandacht gevraagd voor de problematiek van de onoplosbare schulden en vroegsignalering ASD Verordening cliëntenparticipatie sociaal domein Op 12 mei 2015 heeft het College van B&W het voorstel tot de vorming van de Adviesraad sociaal domein goedgekeurd. Er is toen voor gekozen de positie van de adviesraad te verankeren in een Verordening cliëntenparticipatie sociaal domein Katwijk. De adviesraad is ook in het vervolgtraject nauw betrokken geweest bij het opstellen van de verordening. De uiteindelijke conceptverordening en de bijbehorende toelichting zijn begin oktober besproken in een voltallige vergadering van de adviesraad. Dit betekent dat zowel de Wmo-adviesraad en het Cliëntenpanel StaandeBij, evenals de Senioren Adviesraad Katwijk (SARK), het Platform Gehandicaptenbeleid en de Huurdersraad zich kunnen vinden in de voorstellen ASD Accommodatiegebonden tiener- en jongerenwerk Jeugd op Koers 2.1 De nota geeft aan dat de preventieve rol van jongerencentra moet worden versterkt. Dit leidt ertoe dat er naast jongerenwerk ook een rol voor jongerenhulp is in de centra. De Adviesraad heeft daarop geadviseerd een strikt onderscheid aan te brengen in de rollen, verantwoordelijkheden en taken van enerzijds het jongerenwerk en anderzijds de jeugdhulpverlening. Immers, waar jongerenwerk deels informeel kan verlopen, is dit bij hulpverlening niet het geval. Bij het verlenen van jongerenhulp kunnen we ons geen fouten permitteren. Dit werk moet zijn omgeven met voldoende waarborgen. Ook kan het niet zo zijn dat als gevolg van een verschuiving van de jeugdhulpverlening in de richting van jongerencentra (als algemene voorziening) hierdoor de gespecialiseerde jeugdhulpverlening kan komen te vervallen. Ook wordt aandacht gevraagd voor risico's bij het voeren van een meer inclusief beleid op een te grote belasting van vrijwilligers. Actuele thema s Jurisprudentie huishoudelijke verzorging (WMO ) De hoogste rechter buigt zich in maart 2016 niet alleen over het (versoberde) Wmo-beleid van de gemeente Utrecht, maar ook over de vraag of hulp bij het huishouden moet worden gerekend tot de

11 maatschappelijke ondersteuning als bedoeld in de Wmo Dat blijkt uit de aankondiging door de Centrale Raad van Beroep (CRvB) over de eerste twee hoger beroepszaken over de Wmo De rechtbank Noord Nederland heeft in de casus Dantumadeel vastgesteld dat de gemeente bij het besluit dat de huishoudelijke hulp een algemene voorziening wordt en per 1 januari 2015 komt te vervallen, zich niet heeft gebaseerd op de Wmo 2015 maar op de toen nog geldende Wmo En daarin is geregeld dat bestaande gevallen hun rechten ook na 1 januari behouden. De gemeente had de huishoudelijke hulp daarom niet mogen stopzetten zonder nader onderzoek te verrichten naar onder meer de mogelijke gevolgen voor de gezondheid en het welbevinden van de cliënt. Door de CDA-fractie zijn hierover op 18 december 2014 informatieve vragen gesteld aan het College van B&W. Op 11 november 2015 is door de Centrale Raad van Beroep een uitspraak gedaan inzake een ondeugdelijke motivering van verlaagde normtijden huishoudelijke verzorging door de gemeente Eindhoven. De Raad stelt vast dat de nieuwe normtijden afwijken van de oude tijden die waren ontleend aan het protocol van het CIZ. De Raad heeft over de inhoud van dit protocol geoordeeld dat dit op een deskundige analyse van de zorgbehoefte van leefeenheden berust (CRvB 18 december 2007, ECLI:NL:CRVB:2007:BC1097). In beroep noch in hoger beroep zijn door de gemeente Eindhoven gegevens overgelegd waarmee kan worden beoordeeld of de verlaagde tijden in het algemeen toereikend zijn voor een als compensatie te kwalificeren resultaat van de huishoudelijke verzorging. Het vorenstaande betekent dat het college niet inzichtelijk heeft gemaakt dat de verlaagde normtijden op objectieve criteria berusten. De gemeenteraad van Katwijk heeft in de raadsvergadering d.d. 14 januari 2016 kennis genomen van de kopie van de aan het college van burgemeester en wethouders inzake normtijden huishoudelijke verzorging en wil op de hoogte blijven van de afhandeling door het college van deze kwestie en zal een kopie van de uiteindelijke antwoordbrief ontvangen. Zo oordeelde de rechtbank Gelderland dat het besluit van de gemeente Montfertland is geschorst. Bij de keuze om de eenvoudige schoonmaakondersteuning als algemene voorziening aan te bieden moet de gemeente zich ervan vergewissen dat deze in de individuele situatie een bijdrage levert aan de zelfredzaamheid en/of participatie van de cliënt. De rechtbank Arnhem bepaalde dat huishoudelijke hulp onder de Wmo blijft vallen. Hulp bij het huishouden is geen algemeen gebruikelijke voorziening, zo oordeelde de rechter. De gemeente Lochem bepaalde na de invoering van de Wmo 2015 dat de cliënt gebruik kan maken van de algemeen gebruikelijke hulp bij het huishouden en daarom niet langer is aangewezen op een maatwerkvoorziening. Indien de cliënt niet zelf zijn huis schoon kan houden, dient de voorziening hulp bij het huishouden hem in staat te stellen om alsnog zo lang mogelijk in zijn eigen leefomgeving te blijven door zijn huis schoon te houden. De cliënt behoudt tot het einde van haar indicatie 2017 haar recht op hulp bij het huishouden van.. uur. In ieder geval. Deze uitspraak is voor de CDA-fractie aanleiding geweest informatieve vragen te stellen aan het College. 11 De hierboven aangehaalde gerechtelijke uitspraken maken duidelijk dat er behoefte is aan meer concrete en eenduidige jurisprudentie over het thema huishoudelijke verzorging als algemene voorziening. Dit klemt des te meer wanneer in de loop van 2016 het overgangsrecht afloopt. De Adviesraad wacht de beantwoording door het College van B&W en de komende uitspraak van de Centrale Raad van Beroep met belangstelling af en wil de effecten van het aflopen van het overgangsrecht ook kritisch volgen. Doelgroepbeoordeling Participatiewet (WMO ) Op 27 mei 2015 hebben wij in een brief aan het College van B&W aandacht gevraagd voor het tijdig aanmelden van mensen met een beperking bij het UWV, zodat deze kan bepalen tot welke doelgroep deze persoon behoort. Dit is weer van belang voor de mate en prioritering van ondersteuning door de gemeente bij het helpen aan werk. Ook hebben wij een signaal uit de media door willen geven dat mensen met een beperking die al op de wachtlijst voor de Sociale Werkvoorziening staan grote kans lopen vergeten te worden, aangezien deze categorie bij reguliere werkgevers vaak moeilijk plaatsbaar is.

12 Agenda 22 VN-verdrag inzake inclusief beleid voor mensen met een beperking Dit VN-verdrag voor de rechten van personen met beperking roept gemeenten op te komen tot een concreet plan van aanpak (ook wel lokale inclusieagenda genoemd). Door de adviesraad is een werkgroep in het leven geroepen om zich alvast te verdiepen in deze problematiek en waar mogelijk met voorstellen te komen. Inmiddels is aan de gemeente een voorstel gedaan voor een gezamenlijke aanpak, welke naar onze mening heel goed past in het project participatie en bestuursstijl. We zien uit naar een reactie van het College. In de verordening 1 is geregeld dat het College van B&W eenmaal per jaar aan de gemeenteraad een verslag zendt over de doeltreffendheid van het beleid. In de beantwoording van ons advies is door het College toegezegd dat de Adviesraad sociaal domein tezijnertijd hierover om advies zal worden gevraagd. Wij zullen de effectiviteit van het re-integratiebeleid vooral willen beoordelen aan de hand van het aantal cliënten met een grote afstand tot de reguliere arbeidsmarkt dat met de gekozen doelgroepbenadering feitelijk aan het werk is geholpen met een reguliere betaalde baan. Monitor sociaal beleid Recent is de 2 e monitor sociaal beleid verschenen. In combinatie met o.a. de Wmo-benchmark (in voorberei-ding) en andere gegevensbronnen wil de adviesraad zich een oordeel vormen over de effecten van het gemeentelijk sociaal beleid. Door de gemeenteraad zijn op basis van het VNGmodel tal van indicatoren vast-gesteld voor een gemeentelijke monitor. Door ons is aangegeven dat het cliëntperspectief hierbij wordt gemist. Bij de bespreking van het jaarlijkse uit te brengen periodiek plan (art Wmo 2015) zullen wij hiervoor opnieuw aandacht vragen. 12 Aandachtspunten uit de 2 e monitor zijn onder andere: het aantal cliënten dat gebruik maakt van meerdere voorzieningen tegelijk (stapeling), het aantal jongeren met (ambulante) jeugdhulp, het aantal re-integratie-voorzieningen per inwoners, stapeling regelingen arbeidsparticipatie, eenzaamheid, het % kwetsbare inwoners, huishoudens met een regeling inkomensondersteuning, % achterstandsleerlingen, aantal HALT-verwijzingen en beperking door naastenzorg. Zie: Langetermijnagenda De gemeentelijke langetermijnagenda geeft de adviesraad een praktisch hulpmiddel zich tijdig in te stellen op te verwachten adviesaanvragen en daarover het contact met de achterban te onderhouden. Gebleken is echter dat deze langetermijnagenda niet steeds actueel is, waardoor we niet altijd tijdig op de hoogte zijn. Zo is het onderwerp nieuw beschut werk dat in subregionaal verband wordt voorbereid vooralsnog van deze agenda afgevoerd. In een overleg met de 1 Verordening re-integratie en loonkostensubsidie Participatiewet Katwijk Het college zendt (eenmaal per jaar) aan de gemeenteraad een verslag over de doeltreffendheid van het beleid. Dit maakt onderdeel uit van de reguliere P&C-cyclus. Het verslag bevat in ieder geval het oordeel van het cliëntenpanel.

13 portefeuillehouder is de afspraak gemaakt dat de adviesraad zo mogelijk al vanaf de agendavorming betrokken wordt. Piëzo-methodiek De stichting Piëzo in Zoetermeer heeft een methodiek ontwikkeld waarmee mensen vanaf verschillende niveaus de gelegenheid krijgen om zich te ontwikkelen om volwaardig deel te kunnen nemen aan de maatschappij. Gefaseerde participatie houdt in dat mensen kunnen (door)groeien naar verdere participatie in de samenleving. De PiëzoMethodiek is een stappenplan dat bestaat uit 5 fases: (0) de eerste maatschappelijke activering, (1) PiëzoCentrum als educatieve plek, (2) binnen het PiëzoCentrum aan de slag (leer/werk bedrijf), (3) buiten het PiëzoCentrum aan de slag en (4) naar een participatie of een reguliere baan. Het biedt mensen als einddoel een zo volledig mogelijke participatie, integratie en emancipatie binnen de samenleving. Aan het einde van iedere fase hebben de mensen iets nieuws geleerd. De adviesraad bereidt momenteel samen met het Welzijnskwartier een werkbezoek aan Zoetermeer voor, om te bezien of deze aanpak ook in Katwijk kan worden uitgerold. Wijziging nadere regels jeugdhulp 2016 In het raadsvoorstel van 4 december 2015 wordt verwezen naar de Verordening Jeugdhulp 2015 en gesteld dat de Nadere regels Jeugdhulp Katwijk 2015 aanpassing behoeft naar aanleiding van ervaringen uit de praktijk. De adviesraad is van mening dat het hier niet slechts een uitvoeringsaangelegenheid betreft, maar dat hier sprake is van wijziging van beleid. De unanieme opvatting van de adviesraad is dat aanscherping van regels op het sociale domein steeds ter advisering dient te worden voorgelegd. Inmiddels zijn hierover door de SGPfractie vragen gesteld. De adviesraad wacht de beantwoording hiervan door het College met interesse af. 13 Van transitie naar transformatie Tijdens een informatieve raadscommissie op 26 november 2015 zijn in een tweetal presentaties de ontwikkelingen geschetst in het sociaal domein. De presentatie over de stand van zaken sociaal domein begon met de stelling dat 2015 in het teken heeft gestaan van het afronden van de transities en het doorpakken op de ingezette transformatie. Ook in de presentatie over de jeugdhulp 2017 werd expliciet benoemd dat de transformatie tot nu toe nog onvoldoende is. Naar de mening van de adviesraad gaat in beide gevallen de aandacht uit naar transformatie van het systeem: hoe gaat het systeem eruit zien en hoe moeten we daarbinnen onderlinge samenwerking vorm geven en tegelijk de financiën beheersbaar houden. In de brief van 3 december 2015 aan het College van B&W heeft de adviesraad echter aandacht gevraagd voor een verandering in mindset bij alle betrokkenen, door in te zetten op een cultuurverandering van leren los te laten. Vanuit het cliëntperspectief zou daarbij de vraag centraal moeten staan: wat is de impact van voorgesteld beleid op de individuele burger/cliënt, waarmee is deze burger het meest gediend en hoe kan de burger bij de transformatie dé centrale plaats innemen. Maar ook: hoe kan de gemeente of de regio invulling geven aan het principe van warme betrokkenheid en gepaste afstand. Ons pleidooi is te streven naar een transformatie waarbij de burger/cliënt en ondersteund door professionals van meet af aan meer regelruimte wordt toegekend, zonder allerlei administratieve

14 belemmeringen. Immers, de transformatie zou vooral gericht moeten zijn op de versterking van de positie van burgers en cliënten, niet slechts op de dialoog met hen. In het verlengde daarvan hebben wij B&W ook geadviseerd om bij de verdere transformatie en de verschillende inkooptrajecten in te zetten op sturing op effecten van beleid (met gebruik van procesen outcome-indicatoren), in plaats van sturing op kwantiteit en financiën. Wij zien uit naar een Programmaplan Samen voor Elkaar 2016, waarbij in het kader van de transformatieagenda van de gemeente Katwijk aan een dergelijke ontwikkeling ook echt gestalte wordt gegeven. Tenslotte Ook in 2016 wil de Adviesraad Sociaal Domein een brug vormen tussen burger en gemeente en door middel van haar adviesrol stem geven aan de burgers en cliënten(belangen)groepen in Katwijk. We rekenen daarbij vanzelfsprekend op een constructieve samenwerking met het College van B&W, de gemeenteraad en de meest betrokken ambtenaren in het sociaal domein binnen onze gemeente. 14