EERST KIJKEN DAN SCHRIJVEN EERST SCHRIJVEN DAN KIJKEN

Transcriptie

1 OBSERVEREND LEREN IN SCHRIJFONDERWIJS Mariet Raedts Masterclass Lpn 2 26 maart 2015 s-hertgenbsch INLEIDING lpn2 1

2 INLEIDING INLEIDING lpn2 2

3 Veters, he strik jij ze? lpn2 3

4 In 10 stappen veters leren strikken 1. Pak de veters vast met twee handen Trek de beide lussen aan. In 10 stappen veters leren strikken 1. Pak de veters vast met twee handen. 2. Leg de veters ver elkaar. 3. Haal een veter nder de andere dr. 4. Trek de veters aan en maak z een platte knp. 5. Maak een lus met de rechter veter. 6. Leg de andere veter (links) ver de lus heen. 7. Trek de andere veter (links) nder de lus dr. 8. Pak de linker lus vast met de rechterhand. 9. Pak de rechter lus vast met de linkerhand. 10. Trek de beide lussen aan. lpn2 4

5 En dan nu een stukje therie lpn2 5

6 Bandura s sciaal-cgnitieve therie Wederzijdse beïnvleding van gedrag, individu en mgeving Leren niet alleen dr ervaring maar k dr bserveren Centrale rl vr self-efficacy beliefs Succes bij vrige taken (mastery experiences) Gedrag van anderen (vicarius experiences) Verbale vertuiging van anderen (verbal persuasin) Fysilgische arusal The mdeling prcess: Bandura s scial cgnitive thery attentie retentie prductie mtivatie lpn2 6

7 En dan nu van de therie naar de praktijk Ontwerp bservatiesituaties waarin leerlingen f studenten andere schrijvers bekijken terwijl die de nieuwe taak aan het efenen zijn. bservatr nderzeker schrijver Rijlaarsdam (2005) lpn2 7

8 Welk mdel? Vlwassen mdel Medeleerling f medestudent Perfecte plsser Oplsser die de taak langzamerhand nder de knie krijgt Aantal mdellen? 1 schrijver 2 schrijvers Fcus p de zwakke schrijver f p de sterke schrijver? lpn2 8

9 Welk mdel? Acteur Authentiek schrijfprces Fragment uit een script Lees de nderzeksresultaten van elke literatuurfiche hardp. Vrdat je naar de vlgende literatuurfiche vergaat, vat je de belangrijkste nderzeksresultaten ng eens samen. Zeg bij fiche 3: Dat heb ik ng ergens gelezen. Blader terug naar fiche 1 en zek waar ngeveer dezelfde infrmatie staat. De hetzelfde vr fiche 4 en fiche 2. Prbeer de inhud van het citaat p fiche 5 in je eigen wrden te frmuleren. lpn2 9

10 Welk kanaal? Live aanwezig Vide-pname Wanneer in het leerprces? Begin Al ervaring met de schrijftaak lpn2 10

11 Aanpak van het mdel? Expliciet maken van het stappenplan van het mdel Aanpak van het mdel impliciet laten SRSD SRSD = Self-Regulated-Strategy-Develpment Steve Graham & Karen Harris Strategieën bij het schrijven zwakke schrijvers uit basisnderwijs Schrijfnderwijs in 6 stappen Stap 3 vrden van de strategie dr de dcent Stap 4 nthuden en pslaan van de stappen via ezelsbruggetje lpn2 11

12 Didactische ingrepen vr het T1-nderwijs een literatuursamenvatting leren schrijven Didactische ingrepen vr het T1-nderwijs een literatuursamenvatting leren schrijven (studie 1) Mdel = leeftijdsgent Telkens 2 mdellen in 1 vide Zwak mdel versus sterk mdel Acteurs Observatieefening met evaluatie- en elabratietaak 6 bservatieefeningen (vandaag: bservatieefening 1) lpn2 12

13 Didactische ingrepen vr het T1-nderwijs een literatuursamenvatting leren schrijven (studie 1) 65,94 62,5 Effect schrijfprestaties (%) 45,75 52,81 55,31 63,17 BRONVERMELDING INHOUD OPBOUW den bs Didactische ingrepen vr het T1-nderwijs een literatuursamenvatting leren schrijven (studie 1) Effect taakkennis (maximumscre 25 pten) 18,11 11,56 11,82 13,23 WETEN WAT WETEN HOE den bs lpn2 13

14 Didactische ingrepen vr het T1-nderwijs een literatuursamenvatting leren schrijven (studie 1) Taakkennis (mentale representatie van de schrijftaak) bserverend leren > leren-dr-den (weten he ) Schrijfprestaties bserverend leren > leren-dr-den (pbuw & inhud) Didactische ingrepen vr het T1-nderwijs een literatuursamenvatting leren schrijven (studie 2) Mdel = leeftijdsgent 1 mdel (in alle filmpjes dezelfde persn) Cping mdel Acteur Alleen kijkpdracht Expliciete versus impliciete strategie-instructie: mnemnic lpn2 14

15 Didactische ingrepen vr het T1-nderwijs een literatuursamenvatting leren schrijven (studie 2) 69,23 66,35 Effect schrijfprestaties (%) 48,63 49,44 40,48 40,99 TAAK 1 TAAK 2 TAAK 3 expl impl Didactische ingrepen vr het T1-nderwijs een literatuursamenvatting leren schrijven (studie 2) Taakkennis (mentale representatie van de schrijftaak) = direct effect van expliciete strategie-instructie Schrijfprestaties = indirect effect expliciete strategie-instructie via taakkennis Expliciete instructie > impliciete strategie-instructie! lpn2 15

16 Ontwerp cmmunicatietaken waarvan het effect p de begde taalgebruiker vast te stellen is en waarneembaar gemaakt kan wrden. schrijver bservatr lezer Rijlaarsdam (2005) lpn2 16

17 Didactische ingrepen vr het T1-nderwijs Tangrams beschrijven (studie 1) Hlliway en McCutchen (2004) Didactische ingrepen vr het T1-nderwijs Tangrams beschrijven (studie 1) Hlliway en McCutchen (2004) lpn2 17

18 Didactische ingrepen vr het T1-nderwijs handleiding vr een natuurkundeprefje schrijven (studie 2) Cuzijn (1995) Didactische ingrepen vr het T1-nderwijs handleiding vr een natuurkundeprefje schrijven (studie 2) Je weet dat als er ergens lucht in zit in bv. een fles en die is afgeslten kan er geen lucht uit. Bv. je neemt een fles, kurk erin, trechter erin en je git water in de trechter dan kmt er geen water in de fles terecht, want fles is afgeslten kan geen lucht uit. Zdra je een rietje in de trechter stpt kan de lucht vanuit de fles via 't rietje naar buiten en kan 't water de fles binnenkmen. Ver uit! Cuzijn (2005) lpn2 18

19 Didactische ingrepen vr het T1-nderwijs handleiding vr een natuurkundeprefje schrijven (studie 2) Enkele medeleerlingen prbeerden de pref uit te veren met juw handleiding. Je ziet p vide he zij het deden. Waar met je p letten? Terwijl je naar de pname kijkt, krijg je misschien nuttige ideeën m de tekst te verbeteren. Je ntdekt waarschijnlijk dat je handleiding een aantal gede elementen bevat, maar k dat er ng verbeterpunten zijn. Cncentreer je p infrmatie die je helpt m je tekst te verbeteren. Begrijpt de leerling je instructies? Vert hij/zij het prefje crrect uit? Wat zijn haar/zijn cmmentaren p je tekst? Maak ntities terwijl je naar de vide kijkt. De vide-pname kan p elk genblik gestpt wrden als je iets wilt vragen f iets wilt pschrijven. (leren-dr-bserveren) Cuzijn (2005) Didactische ingrepen vr het T1-nderwijs handleiding vr een natuurkundeprefje schrijven (studie 2) Je hebt 1 f 2 leerlingen je handleiding zien gebruiken. Misschien heb je daardr ideeën pgedaan m je tekst te verbeteren. Je laatste taak bestaat erin je handleiding te herschrijven zdat alle tekrtkmingen weggewerkt wrden. Maak daarbij gebruik van de infrmatie die je gekregen hebt dr naar de vide te kijken. (leren-dr-bserveren) Cuzijn (2005) lpn2 19

20 Didactische ingrepen vr het T1-nderwijs Smikkel-casus (studie 3) Didactische ingrepen vr het T1-nderwijs Smikkel-casus (studie 3) Rijlaarsdam & Braaksma (2004) lpn2 20

21 Didactische ingrepen vr het T1-nderwijs Smikkel-casus (studie 3) 6,4 6,2 6 5,8 5,6 5,4 5,2 5 Schrijfprestaties VERSIE 1 VERSIE 2 1,6 1,4 1,2 1 0,8 0,6 0,4 0,2 0 Effect rl leerlingen DIRECTIE OBSERVATOREN Braaksma, Trenaar, & Rijlaarsdam (2004) Didactische ingrepen vr het T1-nderwijs Smikkel-casus (studie 3) Vral pragmalinguïstische items Laten zien dat je er alles aan gedaan hebt m te vlden aan de eisen Extra inspanning m de lezer te vertuigen Braaksma, Trenaar, & Rijlaarsdam (2004) lpn2 21

22 CONCLUSIE Nieuwe schrijftaken Schrijfprestaties leren-dr-bserveren > leren-dr-den Taakkennis leren-dr-bserveren > leren-dr-den expliciete strategie-instructie > impliciete strategie-instructie CONCLUSIE Cmmunicatieve taken Schrijfprestaties tweede tekstversie > eerste tekstversie Taakkennis inductief verwerven lpn2 22

23 ZELF AAN DE SLAG?!? bservatr nderzeker schrijver bservatr schrijver lezer lpn2 23