Taxatiewijzer en kengetallen DEEL 2 Defensie

Transcriptie

1 Taxatiewijzer en kengetallen DEEL 2 Defensie Waardepeildatum 1 januari 2012

2 Colofon Taxatiewijzer Defensie, waardepeildatum 1 januari 2012 Deze taxatiewijzer is een uitgave van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. Copyright Vereniging van Nederlandse Gemeenten 2012 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en / of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of worden opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. Dit verbod betreft tevens de gehele of gedeeltelijke bewerking. Uitgevers en samenstellers verklaren dat deze uitgave op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en samenstellers op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Uitgever en samenstellers aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en / of beslissingen die gebaseerd zijn op de in deze uitgave opgenomen informatie. Gebruikers van de in deze uitgave opgenomen informatie wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar tevens af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te allen tijde te controleren. Taxatiewijzer Defensie Pagina 2 Datum: 14 mei 2012

3 VOORWOORD Voor u ligt de landelijke taxatiewijzer defensie naar waardepeildatum 1 januari Deze taxatiewijzer is in opdracht van de VNG tot stand gekomen in de Taxatietechnische Kerngroep. Daarin hebben deelgenomen de VNG, de Waarderingskamer, de gemeenten Amsterdam, Den Haag, Rotterdam, Utrecht en de taxatiebedrijven GeoTax, Oranjewoud, Ortec Finance, Thorbecke, TOG Nederland, SenS Vastgoed en Wiberg Taxaties. Taxatiewijzer Defensie Pagina 3 Datum: 14 mei 2012

4 Wijzigingen ten opzichte van de vorige Taxatiewijzer Defensie, prijspeil 2011 versie 1.0 Onderstaand wordt een overzicht gegeven van de inhoudelijke (niet-redactionele) verschillen in de hoofdstukken ten opzichte van de Taxatiewijzer Defensie, prijspeil 2011 versie 1.0 Hoofdstuk Onderwerp Wijziging Voorwoord Deelnemers Wiberg taxaties toegevoegd 1 Strekking van deze taxatiewijzer Ad RVOB is geen eigenaar van de objecten 1 Hoofdstuk 1 Tekstueel aangepast 1 Hoofdstuk 1.4 Bezuinigingen bij Defensie Toegevoegd 1 Archetypen en kengetallen Tekstueel aangepast omdat er archetypen bijgekomen zijn 2 Beschrijving van de archetypen Geactualiseerd 3 Inhoudsopgave Archetypen Diverse typen toegevoegd 4 Functionele verandering als gevolg van verandering bouwwijze 5 Functionele veroudering bij gebouwen Defensie 5 Beschrijving van de marktgegevens 6 Beschrijving hoe om te gaan met bandbreedtes Tekst aangepast 7 Taxatieverslag Geen wijzigingen 8 Rekenschema Geen wijzigingen Verwijzing naar hoofdstuk 1.4 en tekst herschreven BDB-overzicht geactualiseerd, Toelichting op de werkelijk gehanteerde index tbv kengetallen Toevoeging bij bouwen van een complex Bijlage 1 Bronnen Bronnen toegevoegd Bijlage 2 Nadere toelichting Geen wijzigingen Bijlage 3 Kengetallen Archetype schietvoorzieningen vervallen Bijlage 3 Archetype X Standaardgrootte in overleg met RVOB aangepast naar m2 Bijlage 3 Archetype X Standaardgrootte in overleg met RVOB aangepast naar m2 Bijlage 4 Rapportage Onderbouwende Marktgegevens Geen wijzigingen Bijlage 5 Bezuinigingen bij Defensie Toegevoegd Taxatiewijzer Defensie Pagina 4 Datum: 14 mei 2012

5 INHOUDSOPGAVE 1 STREKKING VAN DEZE TAXATIEWIJZER Algemeen Vooroverleg Algemeen Grond Functionele correctie Archetypen en kengetallen Legeringsgebouwen Taxatie-informatie Specifieke aandachtspunten taxatiewijzer Defensie Bezuiniging bij Defensie BESCHRIJVING VAN DE ARCHETYPEN INHOUDSOPGAVE ARCHETYPEN Toelichting op de archetypen A. De gebouwen B. De infrastructuur C. De grond FUNCTIONELE VEROUDERING BIJ GEBOUWEN VOOR Functionele correcties Economische en maatschappelijke veroudering (FC1) Functionele veroudering als gevolg van een verandering van bouwwijze (FC2) Functionele veroudering als gevolg van een belemmering gebruiksmogelijkheden (FC3) Functionele veroudering als gevolg van excessieve gebruikskosten (FC4) BESCHRIJVING VAN DE MARKTGEGEVENS Algemeen Toelichting op de marktgegevens Van marktgegeven naar kengetal BESCHRIJVING HOE OM TE GAAN MET BANDBREEDTES TAXATIEVERSLAG REKENSCHEMA...24 BIJLAGE 1 - BRONNEN...25 BIJLAGE 2 - NADERE TOELICHTING...26 BIJLAGE VERKLARENDE WOORDENLIJST...26 BIJLAGE JURISPRUDENTIE...29 BIJLAGE INFRASTRUCTUUR/ TRAININGSFACILITEITEN C.A...31 BIJLAGE 3A - KENGETALLEN PER ARCHETYPE ALGEMEEN...32 BIJLAGE 3B - KENGETALLEN PER ARCHETYPE INFRASTRUCTUUR...77 BIJLAGE 3C - KENGETALLEN PER ARCHETYPE GROND...88 BIJLAGE 4 - RAPPORTAGE ONDERBOUWENDE MARKTGEGEVENS...92 BIJLAGE 5 - BEZUINIGEN BIJ Taxatiewijzer Defensie Pagina 5 Datum: 14 mei 2012

6 1 Strekking van deze taxatiewijzer 1.1 Algemeen Deze voor de WOZ-taxateur geschreven taxatiewijzer geldt als richtlijn bij de waardering naar de peildatum 1 januari 2012, van de objectcategorie Defensieobjecten, waaronder kazernes, vliegbases, munitieopslag- en oefenterreinen. Voor objecten, anders dan woningen en Rijksmonumenten waarvan in het geheel geen marktgegevens beschikbaar zijn, komt de gecorrigeerde vervangingswaarde in aanmerking. In feite wordt in het geval van defensieobjecten de waarde voor de huidige gebruiker bepaald, omdat de aard en inrichting ervan specifiek op de gebruiker gericht zijn. Zie voor een uitleg over de methodiek het deel Taxatiewijzer en Kengetallen - Algemeen. Bij de bepaling van de kengetallen zijn de kostenanalyses en nacalculaties van de Dienst Vastgoed Defensie (DVD) geraadpleegd. Dit is gedaan omdat er onvoldoende informatie beschikbaar was uit het WOZ-datacenter. Verder bieden het Tweede Structuurschema Militaire Terreinen (SMT-2) in combinatie met de jaarverslagen van de DVD inzicht in wat er aan infrastructuur en terreinen nodig is om de krijgsmacht te kunnen huisvesten, oefenen en opleiden, respectievelijk in de stand van zaken met betrekking tot de nieuwbouw en onderhoudsprogramma s. De hoofdstukken 2 en 3 geven een overzicht en beschrijving van de archetypen. De bijbehorende kengetallen die de taxateur kan gebruiken bij het bepalen van de waarde van het (deel)object, zijn opgenomen in bijlage 3 van dit document. In de modellen zijn getallen, met bijbehorende bandbreedtes, gegeven voor de bepaling van de vervangingswaarde en de technische afschrijving. In hoofdstuk 4 wordt beschreven hoe moet worden omgegaan met de bij de bepaling van de kengetallen gebruikte marktgegevens. Aansluitend staan in hoofdstuk 6 opmerkingen over de bij de getallen gebruikte indexering en de hantering van de opgenomen bandbreedtes. Naast de opstallen dient ook de waarde van de aan een object toegekende grond te worden vastgesteld. In hoofdstuk 3 wordt dit aspect nader toegelicht, na de bespreking van de kengetallen en bandbreedtes. In hoofdstuk 5 worden beschreven hoe omgegaan is met de marktinformatie. Onder marktinformatie wordt ook de kostenanalyse en nacalculaties van de DVD verstaan. 1.2 Vooroverleg Algemeen De landelijke taxatiewijzer Defensie 2012 is vervaardigd in nauw overleg met de Directie Vastgoed van het Rijksvastgoed- en Ontwikkelingsbedrijf (RVOB), voorheen dienst Domeinen. Het RVOB is ontstaan uit een fusie tussen Domeinen Onroerende Zaken (ministerie van Financiën) en het Gemeenschappelijk Ontwikkelingsbedrijf (GOB, ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer). Het RVOB is ondergebracht bij het ministerie van Financiën en valt onder de verantwoordelijkheid van de staatssecretaris van het ministerie van Financiën. Het RVOB bestaat uit twee directies: Directie Vastgoed (voorheen Domeinen Onroerende Zaken) en Directie Ontwikkeling (voorheen GOB). Het RVOB behartigt de belangen van Defensie. Door dit vooroverleg is er een betere aansluiting verkregen bij de realiteit en de praktijk van het taxeren van Defensieobjecten. Door deze samenwerking is de acceptatie van conform de wijzer uitgevoerde taxaties aanzienlijk vergroot. Taxatiewijzer Defensie Pagina 6 Datum: 14 mei 2012

7 1.2.2 Grond Met name is het resultaat van het vooroverleg terug te vinden in de opbouw en wijze van de grondwaardering. (Zie bijlage 3C). Er is een archetypering ontstaan, die beter aansluit bij de werkelijkheid. De opbouw en de hoogte van de grondwaardering sluiten hierdoor goed aan bij de marktomstandigheden Functionele correctie Met betrekking tot de (vaststelling van) functionele correctie heeft het sedert 2008 gevoerde vooroverleg met Domeinen (thans RVOB) geleid tot een waardevolle aanvulling van de wijzer.(zie hoofdstuk 4) Archetypen en kengetallen Na overleg met het RVOB is besloten het aantal archetypen uit te breiden. De verscheidenheid op de kazerneterreinen is dermate groot dat dit een uitbreiding rechtvaardigt. Er is gekozen voor een uitgebreidere set per soort gebouw en ook zijn er gebouwtypen bijgekomen. Tevens is er een uitgebreidere differentiatie gemaakt Legeringsgebouwen Met betrekking tot de legeringsgebouwen is het gebruik van de bandbreedtes nader te preciseren. De legering van manschappen kan geschieden in vierpersoonskamers of achtpersoonskamers. Bij achtpersoonskamers die een goedkopere bouwstructuur kennen, kan een kengetal gekozen te worden aan de onderkant van de bandbreedte. Bij de legering van kaderpersoneel, waarbij de bouwkosten hoger liggen, kan een kengetal gekozen worden dat ligt aan de bovenkant van de bandbreedte Taxatie-informatie Op verzoek van het RVOB wordt aangegeven dat het te allen tijde bereid is om aan de taxerende partij alle medewerking te verlenen bij het verzamelen en interpreteren van relevante informatie. Belangrijk voor RVOB is het om te benadrukken dat alle van of namens dit bedrijf verkregen informatie valt onder de geheimhoudingsplicht. Hier dient serieus mee te worden omgegaan. De directie Vastgoed van het RVOB is organisatorisch gesplitst in regionale directies. Hieronder een overzicht met contactadressen waar u in dit kader terecht kunt voor informatie. RVOB Directie Vastgoed Contactpersoon Regio Noord & Oost (IJsselmee rpolder) Dhr. B. van der Kolk Telefoonnummer , of Regio Noord&0 ost (overig) Dhr. A. Scholte Lubberink of Regio West Dhr. M. von Bönninghausen Bezoekadres Hanzelaan 310 Hanzelaan 310 Korte Voorhout 7 Regio Zuid Dhr. B.J. Akkermans , of Stationsplein 3 Postbus Pb 635 Pb 635 Pb Pb 2222 Postcode 8000 AP 8000 AP 2500 BJ 4800 CE Plaats Zwolle Zwolle Den Haag Breda Taxatiewijzer Defensie Pagina 7 Datum: 14 mei 2012

8 Tevens kunt u voor meer algemene informatie een bezoek brengen aan de website: Aan de hand van deze site kunt u onder meer bepalen in welke regio een te taxeren object is gelegen. 1.3 Specifieke aandachtspunten taxatiewijzer Defensie Vanwege de diversiteit in militaire terreinen en complexen is hier gekozen voor een selectie van de meest voorkomende (deel)objectsoorten. Onderdelen die niet specifiek tot een defensiecomplex behoren en al in andere taxatiewijzers voorkomen zoals atletiekbanen, sporthallen, trafogebouwtjes en kantoren zijn buiten beschouwing gelaten. Bij de waardebepaling van dergelijke objecten dient aansluiting te worden gezocht bij de taxatiewijzers die gelden voor de gebruiksbestemming van het specifieke (deel)object. Voor de waardering van vlootbases wordt verwezen naar de taxatiewijzer voor havengebonden industriële objecten. Wellicht ten overvloede wordt opgemerkt dat de regionale verschillen in bouwkosten aanzienlijk kunnen zijn. Deze verschillen zijn toe te schrijven aan bijvoorbeeld de wijze van fundering. In veel gevallen is fundering op staal voldoende. De kengetallen voor gebouwen gaan in deze wijzer dan ook uit van een dergelijke fundering. Gemeenten blijven daarom altijd zelf verantwoordelijk voor de toetsing aan de plaatselijke markt. In de bijlage voor de kengetallen (bijlage 3) is een apart onderdeel gewijd aan de specifiek voor defensieobjecten geldende infrastructurele voorzieningen met de desbetreffende archetypen (bijlage 3 B). Voor het onderdeel restgrond zijn tevens aparte archetypen bepaald met de daarbij behorende kengetallen. (Bijlage 3 C). Ondanks het voorschrift om een object waarvan de eigenaar de omzetbelasting niet kan verrekenen BTW te waarderen, zijn in dit stuk de kengetallen, met het oog op de uniformiteit in de opbouw van de taxatiewijzers, steeds exclusief BTW bepaald. Uit de kontakten met diverse gemeenten en met Defensie is gebleken dat passages uit deze wijzer soms worden aangewend als enig geldende waarheid. Naar aanleiding hiervan wordt erop gewezen dat deze wijzer een leidraad is, waarin uitgangspunten worden verwoord en voor veel voorkomende (standaard)situaties een taxatierichting wordt gegeven. Te allen tijde zal bij de taxatie het gezond verstand dienen te prevaleren, teneinde bij afwijkende omstandigheden tot een afgewogen en verantwoorde WOZ taxatie te komen. Er vinden als gevolg van jarenlange defensieverplichtingen in het buitenland aanzienlijke bezuinigingen plaats binnen het defensieapparaat. Dit heeft geleid tot een gewijzigd beleid ten aanzien van de kazerneterreinen. Defensie is genoodzaakt tot centraliseren, hetgeen inhoudt dat door clustering het aantal actieve kazerneterreinen wordt verminderd en geïntensiveerd en dat de overige locaties worden verlaten en afgestoten. Voorbeelden zijn (de verkoop van) Valkenburg, militair vliegveld Twente, kazernes Ede. Zolang terreinen niet zijn afgestoten, kan dit beleid aanzienlijke weerslag hebben of krijgen op de staat van onderhoud van (onderdelen van) locaties. Vooral geldt dit als deze al fysiek zijn verlaten, maar nog niet zijn verkocht. Ten aanzien van de (dis)functionaliteit van de locaties kan dit uiteraard ook forse consequenties hebben. Hier wordt nader op ingegaan bij het hoofdstuk 4, onderdeel 4.1 Functionele correcties, tweede alinea. Tenslotte is er een bijlage gewijd aan specifieke jurisprudentie (bijlage 2.2) 1.4 Bezuiniging bij Defensie Defensie staat voor een omvangrijke bezuinigingsoperatie. Dit heeft direct gevolgen voor de waardebepaling in het kader van de WOZ. In bijlage 6 is de brief van Minister Hillen van 16 januari aan de Tweede Kamer opgenomen. Aangezien er voor het voorjaar van 2012 weer een overleg gepland staat om te komen tot extra bezuinigingen is het de vraag of Defensie hierbij buiten schot zal blijven. Omdat dit echter nog niet bekend is kan hierover in deze versie van de taxatiewijzer niets worden vermeld. Er verdwijnen functies, waar mensen gevolgen van ondervinden. Van hen wacht 4000 mensen interne herplaatsing of vertrek door natuurlijk verloop. Van de andere 6000 kunnen er 4000 Taxatiewijzer Defensie Pagina 8 Datum: 14 mei 2012

9 naar werk elders worden geleid. Bij 2000 mensen lukt dat niet en hen wacht echt ontslag. Wat zijn nu de gevolgen voor het Vastgoed binnen Defensie? Minister Hillen heeft op 27 oktober 2011 een brief gestuurd naar de Tweede Kamer waarin hij aangeeft wat de gevolgen zijn voor het Vastgoed en een Herbeleggingsplan Vastgoed Defensie opgesteld (brief BS ): In zijn brief van 16 januari 2012 heeft Minister Hillen een overzicht verstrekt van alle defensielocaties met daarbij aangegeven of er sprake is van een geplande afstoting. De onderstaande tabel geeft de locaties weer die afgestoten zullen worden. Dit heeft direct gevolgen voor de functionele veroudering en wellicht ook voor de technische veroudering (bij sloop). Het is niet aan te geven in welke mate de plannen precies uitwerken op de functionele aftrek. Dit zal per locaties bekeken moeten worden. Taxatiewijzer Defensie Pagina 9 Datum: 14 mei 2012

10 Wat de plannen zijn met de overige locaties staat te lezen in Bijlage 6. Het is dus uitdrukkelijk niet zo dat alleen de functionele veroudering van de objecten in onderstaande tabel aangepast dient te worden. Door de concentratie op bepaalde locaties zullen deze locaties juist functioneler worden en tevens zullen er bouwkundige aanpassingen nodig zijn om dit te realiseren. Tabel Af te stoten objecten Defensie Code Objectnaam Plaats Opp [ha] Afstoting gepland 38F11 GEDEKTE WEG BIJ HONSWIJK Tull en 't Waal 8,0 X 30G06 PRINSES JULIANAKAZERNE Den Haag 3,3 X (HVD) 30G22 BINCKHORSTHOF Den Haag 2,4 X 30G93 KANTOOR MADAME CURIELAAN Rijswijk 0,2 X 30G94 KANTOOR WING BUILDING Rijswijk 0,1 X 31H42 DVD DIRECTIE WEST Utrecht 0,1 X 31H43 LOMANHUIS Utrecht 0,5 X 31H45 KANTOOR 'T GOYLAAN Utrecht 0,2 X 32B03 COMPLEX HOGEWEG Amersfoort 2,2 X 32D06 KANTORENCOMPLEX BILDERDIJKLAAN Amersfoort 0,2 X 50B06 KANTORENCOMPLEX DE LA REYWEG Breda 3,9 X 50F07 DVD DIRECTIE ZUID Tilburg 0,1 X (HVD) 69E01 KANTOOR Kerkrade 1,6 X 09D23 LUITENANT-KOLONEL MAASKAMP Den Helder 4,1 X 28H16 COMPLEX TWENTE Enschede 16,3 X (HVD) 30G02 ALEXANDERKAZERNE Den Haag 8,2 X 30G80 KONINGIN BEATRIXKAZERNE Den Haag 2,1 X (HVD) 33A01 KAMP NIEUW MILLIGEN Uddel 97,1 X (HVD) 33F05 DETMERSKAZERNE Eefde 6,9 X 39A03 SERGEANT-MAJOOR SCHEICKKAZERNE Culemborg 1,4 X 49G10 KON WILHELMINAKAZERNE Ossendrecht 24,4 X 50B04 SEELIGKAZERNE Breda 8,5 X 57F01 NASSAU-DIETZKAZERNE Budel 93,5 X (HVD) 25D22 HANGAR SCHIPHOL-OOST Schiphol-Oost 0,0 X 31H23 LOGISTIEK COMPLEX KANAALWEG Utrecht 7,5 X 31H41 MILITAIRE POSTORGANISATIE Utrecht 0,5 X (HVD) 32C22 KAMP VAN ZEIST Soesterberg 16,7 X 32C23 OFFICIERSCASINO Soesterberg 2,5 X 39E02 LOG. CENTR. WOENSDRECHT RHENEN COMPLEX ELST Elst 14,5 X 39E04 LOG. CENTR. WOENSDRECHT RHENEN Rhenen 5,7 X 44G04 LOG. CENTR. DONGEN Dongen 16,0 X 60E04 POMS EYGELSHOVEN Kerkrade 22,8 X (HVD) 46A06 OEFENTERREIN HEUMENSOORD Heumen 456,6 X 37E03 INSTITUUT LEERGANGEN Den Haag 6,9 X (HVD) 57H02 VAN HORNEKAZERNE Weert 23,8 X (HVD)1 09D25 POST NOORD-HOLLAND Den Helder 4,1 X (HVD) 25A42 POST IJMUIDEN IJmuiden 0,2 X (HVD) 25B16 DEP.LUBRICANTS & PETROL AMSTERDAM HAVEN Amsterdam 0,1 X (HVD) 25D08 COMPLEX BADHOEVEDORP Badhoevedorp 1,1 X Taxatiewijzer Defensie Pagina 10 Datum: 14 mei 2012

11 Code Objectnaam Plaats Opp [ha] 25D12 COMPLEX LUCHTHAVEN SCHIPHOL Luchthaven Schiphol 1,1 X 25D17 COMPLEX ELZENHOF Luchthaven Schiphol 1,1 X 25D20 COMPLEX SCHIPHOL-OOST Oude Meer 0,2 X 25D21 COMPLEX NORTHPORT UNIT 5 Luchthaven Schiphol 0,1 X 25G17 DISTRICT NHiUTRECHT, PAWACHTPOSTEL Amsterdam 0,3 X 27A02 POST 'T HARDE 't Harde 0,6 X 31H16 FORT DE BILT ZUIDZIJDE Utrecht 5,0 X 32A02 BRIGADE UTRECHT Baarn 2,9 X 32C12 WL SOESTERBERG Soesterberg 0,7 X 37A02 POST HOEK VAN HOLLAND Hoek van Holland 1,0 X 37E11 BRIGADE ROTTERDAM AIRPORT Rotterdam 0,1 X 49F07 POST ROOSENDAAL STATION Roosendaal 0,0 X Afstoting gepland 50B09 POST BREDA Breda 0,9 X (HVD) 52G08 BRIGADE VENLO Venlo 1,9 X 61F03 POST MAASTRICHT Maastricht 0,6 X 62B09 POST HEERLEN Heerlen 0,5 X DL033 POST MONSTER Münster 0,0 X DL064 POST NEUSTADT Neustadt a/d Weinstrasse 0,0 X 25D19 OPSLAGLOODS AALSMEER Aalsmeer 0,2 X 38F07 LUNET BIJ HONSWIJK Schalkwijk 3,2 X 38F08 FORT HONSWIJK Schalkwijk 13,6 X 39A01 FORT EVERDINGEN Everdingen 12,7 X 57H04 MAGAZIJN COMPLEX WEERT Weert 9,9 X 25C07 POMPSTATION SCHIPHOL Schiphol 0,5 X 50F08 PARKEERPLAATS DVD DIR ZUID Tilburg 0,0 X 51B22 BLP BEST Oirschot 0,0 X 45C26 SCHIETBAAN VUGHT Vught 1,8 X 34F04 ZUIDKAMP TWENTE Enschede 4,5 X (HVD) 32F04 ONTVANGER NIEUW MILLIGEN Uddel 0,3 X 38E03 MAGAZIJN COMPLEX LOPIK Lopik 16,5 X 50B07 DIENSTGEBOUW KORTE RAAMSTRAAT Breda 0,5 X Taxatiewijzer Defensie Pagina 11 Datum: 14 mei 2012

12 2 Beschrijving van de archetypen (zie voor de kengetallen per archetype bijlage 3) Deze beschrijving betreft uitsluitend archetypen gebouwen. (Voor overige archetypen zie hoofdstukken B en C en de bijlagen 3 B en 3 C.) In dit hoofdstuk zijn per objectsoort de archetypen opgenomen. Achtereenvolgens zijn de archetypen voor hoofdgebouw, legeringsgebouw, wachtgebouw, munitiebunker, magazijn/ werkplaats en vliegtuigshelter opgenomen. Via deze archetypen worden de meest voorkomende gebouwen beschreven. Afhankelijk van het aantal beschikbare marktgegevens zijn één of meer nadere verfijningen aangebracht. De archetypecodering bestaat uit 8 posities en is als volgt opgebouwd: Archetypecodering Defensie Positie 1: Positie 2 en 3: Positie 4: Defensie X de gebouwen 58 Kazerne 90 Werkplaats (Gebouw t.b.v. landsverdediging) 94 Munitiebunker De bouwperiode 0 Bouwjaar niet van belang 3 Bouwjaar voor Bouwjaar van 1961 tot en met Bouwjaar van 1986 tot en met Bouwjaar 2001 en later Positie 5 en 6: 0 Geen nadere verfijning Positie 7: Positie 8: Het materiaal van de gevel: 0 Niet van toepassing 1 Metselwerk 2 Hout 3 Beton 4 Metaal 5 Combinatie van gevelmaterialen Het afwerkingniveau 0 Niet van toepassing 1 Eenvoudig afwerkingsniveau 2 Gemiddeld afwerkingsniveau 3 Luxe afwerkingsniveau Taxatiewijzer Defensie Pagina 12 Datum: 14 mei 2012

13 3 Inhoudsopgave archetypen 3.1 Toelichting op de archetypen De coderingen zijn naar behoefte aan te passen, al naar gelang de bouwjaren, de toegepaste materialen, de kwaliteit (afwerkingniveau) en omstandigheden. Dit overeenkomstig de hierboven bij de beschrijving van de archetypecodering gegeven positie-inhoud. Hierbij kan het navolgende schema in acht worden genomen van de meest voorkomende types naar bouwjaar. Van deze types is een blad met kengetallen bijgevoegd in bijlage 4. Hierop is ook de voor dat onderdeel geldende archetype code ingevuld. Een kazernecomplex is doorgaans opgebouwd uit één of meerdere kantoorgebouwen waar de staf en de overige administratieve functies zijn gehuisvest. Verder is er huisvesting voor de manschappen in de vorm van legeringsgebouwen. Een garage/magazijn/werkplaats maakt ook deel uit van een kazerne. In geval van een luchtmachtbasis is sprake van vliegtuigshelters. Bij de ingang van de kazernes bevindt zich een wachtgebouw, dat in grootte nogal kan variëren, al naar gelang het belang van de kazerne en de ondergebrachte functies. Verder zijn op een kazernecomplex trainingsfaciliteiten, welke in de taxatie onder het hoofdstuk infrastructuur vallen en waarvoor hieronder (bij B) een toelichting is opgenomen. De bijbehorende archetypen zijn opgenomen in bijlage 3 B. Waar mogelijk is van de desbetreffende archetypen een marktgegeven bijgevoegd in bijlage A. De gebouwen Nr. Archetype Omschrijving Onderdeel WOZ-object Kengetal 2011 Kengetal X Wachtgebouw bouwjaar niet van belang Wachtgebouw X Fietsenstalling / Rokersoverkapping Diverse X Bureelgebouw voor 1940 Kantoor X Wachtgebouw voor 1940 Wachtgebouw X Restaurantgebouw voor 1940 Personeelsvoorziening X Legeringsgebouw voor 1940 Personeelshuisvesting X Kaderlegering voor 1940 Personeelshuisvesting X Bureelgebouw voor 1960 Kantoor X Legeringsgebouw eenvoudig voor 1960 prefab Personeelshuisvesting X Restaurantgebouw 1940 t/m 1960 Personeelsvoorziening X Legeringsgebouw 1940 t/m 1960 Personeelshuisvesting X Kaderlegering 1940 t/m 1960 Personeelshuisvesting X Bureelgebouw 1960 t/m 2000 Kantoor X Restaurantgebouw 1960 t/m 1985 Personeelsvoorziening X Legeringsgebouw 1960 t/m 1985 Personeelshuisvesting X Kaderlegering 1960 t/m 1985 Personeelshuisvesting X Legeringsgebouw 1986 t/m 2000 Personeelshuisvesting X Kaderlegering 1986 t/m 2000 Personeelshuisvesting X Lesgebouw voor 1990 Leslokaal X Legeringsgebouw na 2000 Personeelshuisvesting Taxatiewijzer Defensie Pagina 13 Datum: 14 mei 2012

14 Nr. Archetype Omschrijving Onderdeel WOZ-object Kengetal 2011 Kengetal X Bureelgebouw na 2000 Kantoor X Restaurantgebouw na 1985 Personeelsvoorziening X Kaderlegering na 2000 Personeelshuisvesting X Les / Simulatiegebouw na 1990 Praktijklokaal X Vliegtuigshelter bouwjaar niet van belang Hangar X Oefenwoning na 2000 Oefenwoning X Werkplaats / Garage / Opslag voor 1940 Werkplaats X Werkplaats / Garage met magazijn voor 1960 Werkplaats X Magazijn voor 1960 Opslag / Magazijn X Werkplaats / Garage met magazijn van 1960 t/m 1986 Werkplaats X Magazijn 1960 t/m 1986 Opslag / Magazijn X Werkplaats/ Garage met magazijn 1986 t/m 2000 Werkplaats X Magazijn 1986 t/m 2000 Opslag / Magazijn X Gesloten Voertuigstalling 1986 t/m 2000 Opslag X Open Voertuigstalling 1986 t/m 2000 Opslag X Vliegtuighangar eenvoudig na 2000 Vliegtuighangar X Werkplaats / Garage met magazijn na 2000 Werkplaats X Vrachthangar na 2000 Opslag X Magazijn na 2000 Opslag / Magazijn X Open Voertuigstalling na 2000 Opslag X Munitiebunker bouwjaar niet van belang Bunker X Munitiemagazijn voor 1986 Opslag / Magazijn X Munitiemagazijn na 1986 Opslag / Magazijn X Wapenkamer 1986 t/m 2000 Opslag / Magazijn X Wapenkamer na 2000 Opslag / Magazijn B. De infrastructuur Infrastructuur/ trainingsfaciliteiten c.a. De bedoelde voorzieningen (zie bijlage 3 B) worden bewust als afzonderlijke onderdelen in het taxatieverslag benoemd, waardoor er in het geval van wijziging, sloop of nieuwbouw een betere verwerking mogelijk is. Hierdoor kunnen zaken als technische levensduur en functionele correctie adequaat worden toegepast. Voor de waardering van eventueel op de militaire complexen aanwezige objecten als tennisbanen, atletiekbanen, sportgebouwen, fietsenstallingen en dergelijke wordt verwezen naar meer voor die specifieke categorieën geldende taxatiewijzers. Met name kan hierbij gedacht worden aan de toepassing van deel 18 (Sport) van de taxatiewijzer. Het voorheen voor schietbanen opgenomen archetype is verwijderd. Dit archetype bleek bij nader onderzoek niet te corresponderen met de werkelijke omstandigheden en gaf verwarring. Dit leidde tot onjuiste interpretatie en onnodige discussies. Voor de bij schietterreinen aanwezige schuilgebouwen Taxatiewijzer Defensie Pagina 14 Datum: 14 mei 2012

15 geldt dat deze vergelijkbaar zijn met bijv. kleedgebouwen/clubhuizen. Hiervoor kan aansluiting gezocht worden bij het deel 18 (Sport) van de taxatiewijzer. Voor de bij schietterreinen aanwezige schietgebouwen kan aansluiting gezocht worden met archetypen uit andere taxatiewijzers, zoals bijv. agrarisch (open wagenschuur of dergelijke). De kosten van in de grond van een schietbaan aanwezige voorzieningen (zoals lichte glooiing, lage schoeiingen, schijfvoorzieningen, e.d.) zijn marginaal en kunnen vooralsnog niet eenduidig middels archetypen worden aangegeven. Er wordt thans in samenwerking met Defensie onderzoek gedaan op welke wijze evt. per volgend jaar in deze wijzer hiervoor toch richting kan worden gegeven. Bij één en ander dient de taxateur zich uiteraard rekenschap te geven van de feitelijke verschillen met de gekozen archetypes en de invloed daarvan op vervangingswaarde, onder, enz. Correctie op infrastructuur: Deze categorie van objecten is van uiteenlopende aard. Een heliplatform moet het draagvermogen hebben om landende en opstijgende heli s te verwerken. Daarentegen heeft een start- en landingsbaan meer te lijden van landende en opstijgende vliegtuigen, zeker als het militaire vrachtvliegtuigen betreft. De toplaag slijt sneller en de ondergrond moet periodiek opnieuw gestabiliseerd worden. Dit betekent dat technische correctie voor veroudering niet voor alle objecten in deze categorie hetzelfde kan zijn. De taxateur moet in de praktijk bewust zijn van deze diversiteit aan functies. Een technische correctie voor veroudering met levensduur van 10 tot 20 jaar en restwaarden die variëren van 10 tot 20, is voor de meeste infrastructurele voorzieningen gebruikelijk. Nr. Archetype Omschrijving Onderdeel WOZ-object Kengetal 2011 Kengetal X Klimtoren Defensie infrastructuur X Hindernisbaan Defensie infrastructuur X Touwbaan Defensie infrastructuur X Zendmast Defensie infrastructuur X Radarmast Defensie infrastructuur X MOS container opstelplaats Defensie infrastructuur X Heliplatform Defensie infrastructuur X Start en landingsbaan onderlaag Defensie infrastructuur X Start en landingsbaan toplaag Defensie infrastructuur X Rolbaan Defensie infrastructuur X Geluidswal Defensie infrastructuur C. De grond Voor een beschrijving van de waardering van de grond wordt mede verwezen naar het algemene deel van deze set taxatiewijzers. Op grond corrigeert men niet voor technische en/of functionele veroudering. Naast de waarde voor de opstallen en de infrastructuur dient de waarde van de aan een object toegekende grond te worden vastgesteld. Hierbij geldt voor kazernes gelegen in stedelijke gebieden als uitgangspunt de gemeentelijke uitgifteprijs voor grond met de betreffende bestemming (bijzondere bebouwing), op een vergelijkbare locatie. Voor kazernecomplexen in landelijke gebieden en voor zogenaamde mob-complexen geldt een grondwaardering die geënt is op de prijzen voor agrarische gronden en bij terreinen met restgrond- de hierna opgenomen staffel. Eén en ander is nader uitgewerkt in de hierna opgenomen overzichten. NB1: Bij gronduitgifte ten behoeve van grootschalige defensieobjecten is het aannemelijk dat de grootschaligheid van het object van invloed is op de uitgifteprijs. Bij gemengde functies, zoals oefen- / Taxatiewijzer Defensie Pagina 15 Datum: 14 mei 2012

16 schietterreinen met natuurterreinen kan de taxateur een differentiatie in de grondprijs in zijn waardering betrekken. Evenzo geldt dat een beperking in het gebruik (bij voorbeeld: een aantal dagen per jaar beschikbaar) tot uiting kan worden gebracht in de waardering. NB2: Met betrekking tot de waardering van de ondergrond blijkt soms verwarring te bestaan over het hanteren van gemeentelijke uitgifteprijzen. In dat verband wordt erop gewezen dat gemeentelijke uitgifteprijzen in de regel gelden voor bouwrijpe grond, waarbij infrastructuur (wegen e.d. met bijbehorende voorzieningen) geacht wordt in de prijs begrepen te zijn. Indien ruimtelijke infrastructuur apart in de taxatie wordt opgenomen, dan dient men zich bij de WOZ taxatie te realiseren dat de gemeentelijke uitgifteprijs niet één op één kan worden toegepast. Inzicht in en begrip van de totstandkoming van de prijzen voor uitgeefbare grond is daarbij essentieel. Nr. Archetype Omschrijving Onderdeel WOZ-object Kengetal 2011 Kengetal X Restgrond 1 ha - 5 ha Extra grond 0,85 0,85 2 X Restgrond 5 ha - 25 ha Extra grond 0,75 0,75 3 X Restgrond 25 ha ha Extra grond 0,625 0,65 4 X Restgrond 200 ha ha Extra grond 0,50 0,50 Taxatiewijzer Defensie Pagina 16 Datum: 14 mei 2012

17 Overzicht soorten terreinen met archetypecodering en waarderingsgrondslagen (methodiek / bandbreedtes) Voor het waarderen van de grond is het noodzakelijk onderscheid te maken in verschillende soorten complexen, te weten: 1. Kazernecomplexen (met bijbehorende oefenterreinen.) permanente legering van manschappen; actieve functie. 2. Mob-complexen (Mobiliteits-, munitie-, magazijncomplexen) geen legering; passieve functie; voorzieningen voor stalling en opslag van materiaal en materieel voor directe inzet bij calamiteiten (oorlog, rampen). Met betrekking tot de waardering van de desbetreffende terreinen kan de volgende richting worden gegeven. Ad 1. Kazernecomplexen Te verdelen in: a. Gelegen in stedelijk gebied (voorbeeld: van Ghent kazerne te Rotterdam, geheel ingeklemd tussen stedelijke bebouwing) gehele terrein is te omschrijven als kazerneterrein: waarderen conform gemeentelijk uitgiftebeleid voor gronden met desbetreffende bestemming; b. Gelegen in landelijk gebied De toe te kennen waarde bestaat uit twee onderdelen, te weten: 1. Kazerneterrein, (toe te kennen oppervlakte = twee maal de BVO van alle gebouwen tezamen): waarderen op basis van circa tweemaal de plaatselijk geldende prijs van agrarische cultuurgrond; 2. Restgrond (alle overige aan het complex toe te kennen grond, waaronder de oefenterreinen): waarderen volgens staffel. NB: Er zijn situaties denkbaar van complexen, gelegen op locaties waarbij het onderscheid stedelijk/ landelijk gebied niet zonder meer duidelijk is. In die gevallen is het aan te bevelen om zo mogelijk in goed overleg met belastingplichtige- op basis van criteria als (alternatieve) gebruiksmogelijkheden, alternatieve bestemming, gemeentelijke beleidsstukken, exploitatiemogelijkheden, kraakrisico, e.d. een reële modus in de grondwaardebepaling te vinden. In dit verband zij tevens verwezen naar hetgeen hierna in het hoofdstuk 4.1 (functionele correcties) in het tweede gedeelte van de inleiding wordt gesteld. Ad 2: Mob-complexen Deze complexen zijn veelal gelegen in landelijk gebied. De toe te kennen waarde bestaat uit twee onderdelen, namelijk: 1. Mob-terrein (gebouwgebonden grond; toe te kennen oppervlakte = tweemaal de BVO van alle gebouwen tezamen): grondprijs is te bepalen op circa twee maal de lokaal geldende marktprijs voor agrarische grond. voor het bepalen van de te hanteren prijzen zie ook taxatiewijzer Agrarisch, onderdeel grond. 2. Restgrond (niet gebonden grond; alle overige aan het complex toe te kennen grond, waaronder de oefen-/schietterreinen): waarderen volgens staffel. Taxatiewijzer Defensie Pagina 17 Datum: 14 mei 2012

18 Eén en ander is verwerkt in het hierna opgenomen schematisch overzicht. Naam taxatiewijzer Defensie- terreinen Soort complex Archetype codering Oppervlakte Waarderingsgrondslag Eenheidsprijs Eenheid 1a. Kazernecomplex stedelijk gebied 1b. Kazernecomplex landelijk gebied 2. Mob-complex X Totale complexterrein *) Conform gemeentelijk uitgiftebeleid voor gronden met die bestemming per m² * ) NB: Het is incidenteel mogelijk dat een stedelijk kazernecomplex een dusdanig groot terrein beslaat, dat een gedeelte redelijkerwijs als restgrond moet worden aangemerkt. Beoordeling per geval. X Zie onder X Zie onder Kazernegebonden terrein (2*BVO) Restgrond (totaaloppervlakte minus 2*BVO) Mobgebonden terrein (2*BVO) Restgrond (totaaloppervlakte minus 2*BVO) Circa tweemaal de hoogte van lokale agrarische grondprijzen Zie staffel restgrond Circa tweemaal de hoogte van lokale agrarische grondprijzen Zie staffel per m² per m2 Staffel restgrond (waaronder tevens de oefen-/schietterreinen kunnen vallen) X ha 5 ha Zie bijlage 3c, kengetallen terreinen X ha 25 ha Zie bijlage 3c, kengetallen terreinen X ha 200 ha Zie bijlage 3c, kengetallen terreinen X ha en groter Zie bijlage 3c, kengetallen terreinen per m² per m² per m² per m² NB: Infrastructurele voorzieningen op oefen-/schietterreinen zijn niet in de grondprijs begrepen. Deze dienen afzonderlijk te worden geïnventariseerd en gewaardeerd. Voor inventarisatie van de aanwezige voorzieningen is bij het RVOB een actueel overzicht beschikbaar. (Contactadressen zie hoofdstuk 1 van deze wijzer) Taxatiewijzer Defensie Pagina 18 Datum: 14 mei 2012

19 4 Functionele veroudering bij gebouwen voor Defensie Voor een beschrijving en de berekeningssystematiek van de verschillende factoren voor functionele veroudering wordt verwezen naar het algemene deel 1 (Hoofdstuk 6) van de set taxatiewijzers. In deze taxatiewijzer wordt slechts ingegaan op die aandachtspunten die specifiek kunnen gelden voor Defensie. 4.1 Functionele correcties Het vierde artikel uit de Uitvoeringsregeling instructie waardebepaling Wet WOZ splitst de totale functionele afschrijving op in vier afzonderlijke elementen: economische veroudering, veranderde bouwwijze, belemmering van de gebruiksmogelijkheden en excessieve gebruikskosten. De taxateur dient dubbeltellingen te voorkomen en aspecten die al, deels of volledig, zijn verwerkt in de kengetallen van het archetype niet nogmaals in de functionele correctie terecht te laten komen. Als enkelglas bijvoorbeeld de norm is bij een bepaald archetype, dan is het onjuist om voor dat type nog eens extra af te schrijven voor excessieve gebruikskosten. De vermelde normkosten zijn alle gemiddelden die zich binnen de bandbreedte bevinden. Om de noodzaak en de hoogte van eventuele correcties in het kader van overtollige objecten/complexen te bepalen, wordt gemeenten geadviseerd om in overleg te treden met het RVOB. (De contactadressen zijn elders in dit deel van de wijzer opgenomen.) Het RVOB geeft in zijn algemeenheid aan graag in het kader van vooroverleg een actieve rol te spelen bij de WOZwaardering. Specifiek in het geval van overtollige complexen wordt daar extra op aangedrongen. In dit kader is in hoofdstuk 1.4 en Bijlage 6 informatie opgenomen over de bezuinigingsronde en de gevolgen hiervan voor de defensieobjecten Economische en maatschappelijke veroudering (FC1) Omschrijving: De mate waarin er door technologische, economische of maatschappelijke ontwikkelingen verminderde behoefte bestaat aan het object. Correctie wordt hierbij toegepast vanwege veranderingen van buitenaf, bij defensiegebouwen in het bijzonder om de mate waarin specifieke diensten door maatschappelijke ontwikkelingen overbodig kunnen raken. Zie hiervoor hoofdstuk 1.4. Als graadmeter kan de capaciteit van een instelling ten opzichte van de werkelijke bezetting dienst doen. De krijgsmacht neemt wat dit betreft een aparte positie in de samenleving in. Ten aanzien van oefenterreinen kan opgemerkt worden dat deze bij mogelijke toekomstige overtolligheid vermoedelijk aan een natuurbeherende instantie overgedragen worden. Desalniettemin staan noch de uitvoering van in de Grondwet omschreven taken, zoals de, al dan niet in bondgenootschappelijk verband, uitgevoerde voorbereiding op territoriale verdediging, noch het uitvoeren van vredesoperaties en de aanzienlijke investeringen in bijvoorbeeld Urban Training Centers ter discussie. Het is daarom niet opportuun een correctie voor economische veroudering toe te passen op een militair complex dat nog volledig in gebruik is. In overige gevallen wordt verwezen naar hetgeen hierboven 4.1 Functionele correcties is gesteld. Daarnaast wordt verwezen naar hoofdstuk 1.4 en Bijlage 6 waar een uitgebreide beschrijving staat van de voorgenomen bezuinigingen bij Defensie Functionele veroudering als gevolg van een verandering van bouwwijze (FC2) Omschrijving: De mate waarin het huidige gebouw niet meer overeenstemt met de manier waarop momenteel vergelijkbare objecten gebouwd worden. Nieuwe technieken en andere materiaaltoepassingen te denken valt aan geprefabriceerde betonelementen kunnen tot goedkopere en efficiëntere bouwmethoden leiden. Door deze correctie komen bijvoorbeeld ouderwetse funderingsconstructies en verouderde draagconstructies in het verschil tussen actuele bouwkosten van oorspronkelijke bouwwijze en actuele bouwkosten van Taxatiewijzer Defensie Pagina 19 Datum: 14 mei 2012

20 huidige bouwwijze tot uitdrukking. Indien de veroudering met aanpassingen valt te verhelpen, wordt vaak de veroudering gelijkgesteld aan de kosten daarvan. In overleg met het RVOB is deze factor vastgesteld.vanuit het archief zijn de bouwkosten van enkele oude gebouwen nader onderzocht en deze zijn afgezet tegen tegen de huidige bouwkosten.in enkele gevallen is een correctie noodzakelijk. Zie ook hetgeen hierboven in het algemeen bij 4.1 Functionele correcties is gesteld Functionele veroudering als gevolg van een belemmering gebruiksmogelijkheden (FC3) Omschrijving: De mate waarin de normale gebruiksmogelijkheden, conform de bestemming, van de gebruiker worden belemmerd door gebreken aan het gebouw. Bij grootschalige defensieobjecten ligt afwaardering voor een slechte locatie, lay-out, routing, parkeergelegenheid of bereikbaarheid over het gehele complex niet voor de hand. Uiteraard kunnen individuele gebouwen minder functioneel zijn doch dit dient per gebouw inzichtelijk gemaakt te worden. Zolang een kazerne nog niet definitief is verlaten en de mogelijkheid van hertintensivering blijft bestaan, wordt het afgeraden om een te hoge correctie op dit punt te hanteren voor het complex in zijn totaliteit. Zie ook hetgeen hierboven in het algemeen bij 4.1 Functionele correcties is gesteld Functionele veroudering als gevolg van excessieve gebruikskosten (FC4) Omschrijving: De gebruikskosten voor zover ze de normale gebruikskosten van een volledig functioneel vergelijkbaar object te boven gaan. Onder excessieve gebruikskosten vallen onder meer bovenmatige kosten (onderhoud, stoken, schoonmaak, verlichting). De bovenmatigheid van deze kosten zal moeten blijken uit een vergelijking met de kosten voor qua bouwaard en gebruik vergelijkbare objecten. Zie ook hetgeen hierboven in het algemeen bij 4.1 Functionele correcties is gesteld. Taxatiewijzer Defensie Pagina 20 Datum: 14 mei 2012

21 5 Beschrijving van de marktgegevens 5.1 Algemeen In het kader van de ontwikkeling van deze taxatiewijzer is een grote hoeveelheid bouw(kosten)informatie opgevraagd bij de Dienst Vastgoed Defensie. Daarbij zijn tal van nieuwbouwprojecten de revue gepasseerd. Hierbij is vastgesteld wat de belangrijkste (=meest voorkomende) specifieke gebouwde defensieobjecten zijn. De gegevens hiervan zijn verwerkt tot de in de bijlagen opgenomen archetypen. Dit betreft enerzijds algemeen voorkomende gebouwen zoals hoofdgebouwen (stafafdelingen, administratie, restaurants), legeringsgebouwen, wachtgebouwen, munitiebunkers, werkplaatsen, vliegtuigshelters en bedrijfsrestaurants. (zie bijlage 3A) (NB: Facilitaire gebouwen als sporthallen e.d. kunnen met gebruikmaking van de taxatiewijzer Sport getaxeerd worden en zijn derhalve niet bij de kengetallen/archetypen opgenomen. ) Anderzijds zijn geanalyseerd de gegevens met betrekking tot specifieke voorzieningen als hindernisbanen, waarnemingstorens, rolbanen, geluidswallen en dergelijke. Deze gebouwde eigendommen zijn van een geheel andere aard dan de algemene archetypen. De kengetallen die uit de analyses voortvloeien zijn opgenomen als een aparte reeks archetypen onder de verzamelnaam infrastructuur. (Zie bijlage 3B) 5.2 Toelichting op de marktgegevens Voor een berekening van de bouwkosten per m 2 van de onderkende archetypen is onder meer gebruik gemaakt van nieuwbouwgegevens, verkregen van de Vastgoeddienst van het ministerie van Defensie. Analyses van die gegevens hebben geleid tot de in bijlage 4 opgenomen uitwerkingen en de daarin vermelde kengetallen. Hierbij zijn de per bouwdatum verkregen bouwkosten geïndexeerd naar het op deze taxatiewijzer toepasselijke prijspeil. Voor de berekening van de bouwkosten per de peildatum wordt met ingang van waardepeildatum 1 januari 2008 gebruik gemaakt van de index BDB. Hieronder volgt een overzicht van de indexreeksen met als uitgangspunt 2008=100. Indexeringstabel BDB Utiliteitsbouw, excl. BTW (2008 = 100) jaar Index 73,29 76,16 79,60 83,31 84,82 86,05 90,12 89,61 93,69 100,00 104,08 102,71 105,98 108,66 Verandering tov voorgaand jaar () 4,08-1,31 3,18 2, Van marktgegeven naar kengetal Aan de hand van de beschikbare onderbouwingen is per archetype middels een grafiek de aansluiting van het kengetal met de markt weergegeven. De marktcijfers zijn in bijlage 4 vermeldt. Taxatiewijzer Defensie Pagina 21 Datum: 14 mei 2012

22 6 Beschrijving hoe om te gaan met bandbreedtes In beginsel dient binnen de gestelde bandbreedtes een keuze gemaakt te worden voor de diverse waardebepalende elementen. Specifieke situaties kunnen er echter toe leiden dat ook buiten de gestelde bandbreedtes een keuze gemaakt dient te worden. Voor de vervangingswaarde dient een keuze onder in de bandbreedte te worden gemaakt, indien het gebruik van de toegepaste materialen lagere kosten met zich meebrengt. Hierbij kan gedacht worden aan bouwwijze met prefab gebouwdelen of indien gebouwd is met inferieure materialen zoals houten of staalplaten gevels. Tevens kan een keuze onderin de bandbreedte worden gemaakt indien het object onderdeel uitmaakt van een groter geheel. Het bouwen van een complex kan schaalvoordelen opleveren boven het bouwen van een individueel object. Naar een eventuele grootschaligheidsaftrek wordt op dit moment onderzoek gedaan. Het lag in de planning om dit voor deze wijzer klaar te hebben doch door het ontbreken van de juiste informatie is dit niet gelukt. Voor de vervangingswaarde dient een keuze boven in de bandbreedte te worden gemaakt, indien het gebruik van de toegepaste materialen hogere kosten met zich meebrengt. Hierbij kan gedacht worden aan bouwwijze met zware (betonnen) constructies, of indien gebouwd wordt met superieure materialen zoals het geval is bij vliesgevelconstructies. Met betrekking tot legeringsgebouwen geldt dat de legering van manschappen plaatsvindt in achtpersoonskamers met dienovereenkomstige voorzieningen. De bouwkosten voor dergelijke gebouwen zijn lager dan die voor de legering van kader (officieren/onderofficieren). Bij een gebouw uitsluitend bestemd voor de legering van manschappen zal een bouwprijs bepaald worden onderin de bandbreedte van het desbetreffende kengetal. Al naar gelang de legeringcategorie (manschappen/onderofficieren/officieren/kader) van het legeringsgebouw zal voor de bepaling van de vervangingswaarde de bouwprijs hoger in de bandbreedte komen te liggen. Ook dient de vervangingswaarde aangepast te worden indien de gemiddelde verdiepingshoogte afwijkt van de bij het archetype vermelde of algemeen gebruikelijke gemiddelde verdiepingshoogte. Voor het bepalen van de keuze voor de restwaarde en de levensduur is de duurzaamheid van de toegepaste materialen van doorslaggevende betekenis. Voor gebouwen met minder duurzame materialen zal een keuze onder in de bandbreedte gemaakt worden en voor gebouwen met duurzame materialen zal de restwaarde c.q. levensduur hoger in de bandbreedte liggen. Taxatiewijzer Defensie Pagina 22 Datum: 14 mei 2012

23 7 Taxatieverslag Voor voorbeelden van het taxatieverslag wordt verwezen naar het algemene deel 1 van de set taxatiewijzers. Daarin worden diverse uitgewerkte taxatieverslagen getoond. Taxatiewijzer Defensie Pagina 23 Datum: 14 mei 2012

24 8 Rekenschema Een voorbeeld van een rekenschema is opgenomen in het algemene deel (deel 1) van de set taxatiewijzers waartoe deze wijzer behoort. Taxatiewijzer Defensie Pagina 24 Datum: 14 mei 2012

25 Bijlage 1 - Bronnen Bij het maken van deze wijzer is gebruik gemaakt van de volgende bronnen: Kenniskring Dienst Domeinen Arnhem TIOX (VNG) Den Haag WOZ-datacenter Den Haag Rotterdam Kazerne Den Haag Kazerne Roosendaal Kazerne Enschede Vliegbasis (inmiddels verlaten) Gilze-Rijen Vliegbasis De Marne Oefen- en schietterrein Assen Oefen- en schietterrein Noordenveld Munitieopslag Apeldoorn Kazerne Dienst Vastgoed Defensie, Directie Noord Kostenanalyses en (v/h DGW&T, Directie Noord) Jaarverslagen Bureau Documentatie Bouwwezen Indexering RVOB Bouwkosten diverse complexen en foto s Misset Bouwkostenboekje 2012 Ministerie van Defensie Analyse bouwkosten Taxatiewijzer Defensie Pagina 25 Datum: 14 mei 2012

26 Bijlage 2 - Nadere Toelichting Bijlage Verklarende woordenlijst Voor de verklarende woordenlijst wordt mede verwezen naar het gegevenswoordenboek, opgenomen in het algemene deel (deel 1) van de set taxatiewijzers. A. Specifiek Defensie DVD( v/h DGW&T) COT deot EOT DuBo Hindernisbaan (strekkende meter) Klimtoren (hoogte) LTHP OOT Dienst Vastgoed Defensie ( v/h Dienst Gebouwen Werken en Terreinen) Compagniesoefenterrein Dubbel Eenheidsoefenterrein Eenheidsoefenterrein Duurzaam Bouwen Baan met hindernissen die men zo snel mogelijk moet zien te doorlopen Hoogbouwwerk gemaakt van hout of staal bestemd als oefenobject ca. 20 meter hoog Lang Termijn Huisvestings Plan Overig Oefenterrein Rolbaan Een toegangsweg voor vliegtuigen naar het platform (platform = parkeerplaats voor vliegtuigen) Ruwbouw Schietbaan Sloop SMT Start- en landingsbaan Touwbaan (strekkende meter) Het constructieve deel van een bouwwerk Terrein ingericht voor schietoefeningen op een doel Een sloopvoornemen op zich heeft geen effect op de technische of functionele veroudering; wel kunnen gemaakte kosten voor de sloop in aftrek worden gebracht bij uitgevoerde renovatie. Structuurschema Militaire Terreinen Strook grond met asfalt of beton waarop vliegtuigen kunnen starten en landen Hindernisbaan gemaakt van touw B. Meer algemeen Afbouw Bouwjaar Bouwkosten (volgens NEN 2634) Het niet constructieve deel van het bouwwerk niet zijnde installaties Het bouwjaar betreft het jaar waarin het object c.q. objectdeel voor eerste ingebruikname is opgeleverd Voor vervangingswaarde worden soorten gegeven: * actuele bouwkosten van oorspronkelijke bouwwijze: bouwkosten van het object zoals het er daadwerkelijke staat, met dezelfde materialen maar Taxatiewijzer Defensie Pagina 26 Datum: 14 mei 2012

27 gebruikmakend van moderne technieken. * actuele bouwkosten van huidige bouwwijze: bouwkosten van een object met dezelfde functie als het te waarderen object maar naar moderne maatstaven (functioneel, moderne materialen en bouwtechnieken). De kengetallen zijn overwegend de vervangingswaarde per m 2 bruto vloeroppervlak : meetinstructie NEN2580 Bruto inhoud BVO BDB BTW CBS Code vrijstelling OZB Grondkosten Grondoppervlakte De bruto inhoud afgekort BI conform NEN2580. De BI wordt uitgedrukt in m3 Het bruto vloeroppervlak afgekort BVO- conform NEN2580. Het BVO wordt uitgedrukt in m 2 Bureau Documentatie Bouwwezen Belasting toegevoegde waarde (=omzetbelasting, zie aldaar) Centraal Bureau voor de Statistiek Aanduiding of de vastgestelde WOZ-waarde van het onderdeel van het object volgens de gemeentelijke verordening is vrijgesteld Het bedrag in de aangegeven valuta dat bij nieuwbouw van een object is besteed aan de verwerving van de grond, exclusief omzetbelasting De totale oppervlakte van een of meerdere kadastrale percelen die gezamenlijk tot het WOZ-object horen. De oppervlakte wordt uitgedrukt in m 2 Heliplatform IFD Indexeringstabel Infrastructuur Installaties Kadastrale identificatie WOZobject Kengetallen Levensduur Marktinformatie Platform dat als landings- en vertrekplaats dient voor helikopters. Industrieel Flexibel en Demontabel. De indexcijfers zijn bepaald via verschillende bronnen. Bij het bepalen van de indextabel is aangesloten bij de meeste voorkomende indexcijfers van de verschillende indexaanbieders. Het totaal van onroerende voorzieningen zoals wegen, beplanting, hekwerken, klimtorens, geluidswallen, schietvoorzieningen op oefenterreinen, enz. Gebouwdelen die een gebouw beter geschikt maken voor de functie. Zoals een lift, een roltrap, een centrale verwarmingsinstallatie, een luchtbehandelinginstallatie, e.d. Aanduiding van de kadastraal perceel of kadastraal object dat behoort tot het betreffende WOZ-object en het aandeel in dit WOZ object in de vorm van de toegekende oppervlakte. Bij de archetypen worden kengetallen gegeven voor bouwkosten en, om de technische afschrijvingen te kunnen bepalen, levensduur en restwaarde. Voor het inschatten van de levensduur worden bij de archetypen gemiddelden gegeven. Indien van een ouder gebouw de levensduur ingeschat moet worden kan dit sterk afwijken van het gegeven gemiddelde. De werkwijze is dan om van het gebouw, zoals het er op het moment van de waardepeildatum staat, in te schatten hoelang het in zijn huidige functie nog gebruikt zal worden. Deze geschatte levensduur kan worden opgeteld bij de leeftijd. Hieruit volgt dan de levensduur. Hiermee kan dan gerekend worden t.b.v. technische afschrijvingen. Een zakelijke transactie inzake het gebruik of de verkrijging van de onroerende zaak Monumentenaanduiding Aanduiding dat een onroerende zaak op grond van de Monumentenwet 1988 als monument is aangewezen door de rijksoverheid, de provincie of de Taxatiewijzer Defensie Pagina 27 Datum: 14 mei 2012