!!!!!! Nota van uitgangspunten voor het PvE

Transcriptie

1 Aanbesteding busconcessie Zeeland Opdrachtgever: Contactpersoon: Rapporttype: Auteur(s): provincie Zeeland dhr F van Langevelde Definitief ten behoeve van zienswijzen O Pruis en F Visser Plaatsdatum: Tilburg, 11 juni 213 Projectnummer: AdvPrZ113 Groen Licht Verkeersadviezen BV Postbus HC TILBURG tel (13) fax (13) fvisser@groenlichtcom Internet : wwwgroenlichtcom

2 INHOUDSOPGAVE 1 Inleiding 2 Sturing door de provincie Zeeland 4 21 Algemeen 4 22 Ontwikkelteam 4 23 Concessiebeheer 4 24 alusregeling Financieel 6 4 Opbouw van het OV-systeem 8 41 Algemeen 8 42 Verhouding vaste net flexnet 8 43 ate waarin het kernnet van verbindende lijnen wordt voorgeschreven 1 44 Gehanteerde tijdvensters voor het kernnet Positie van bestaande ontsluitende lijnen ate waarin spits- en scholierenritten worden voorgeschreven Toeristennet 15 5 Risico s en tarieven Algemeen Ontwikkelfunctie en risico s Tariefvrijheid 16 6 aterieel Algemeen Leeftijd en emissienorm 17 Groen Licht Verkeersadviezen BV - Tilburg, 11 juni AdvPrZ113 2 van 18

3 1 INLEIDING Het beleidsplan Nieuwe lijnen van de provincie Zeeland legt de kaders vast voor het openbaar vervoer zoals dat tot 225 in de Zeeland wordt aangeboden en uitgevoerd Vanaf december 215, als de nieuwe busconcessie ingaat, wordt het nieuwe OV-beleid voor de reiziger zichtbaar De precieze invulling van de busconcessie komt tot stand via een aanbestedingsproces Bij de aanbesteding wordt de aanbieding gekozen die het beste past bij de inhoud van Nieuwe lijnen De basis voor de aanbesteding van de busconcessie wordt gevormd door de besteksdocumenten Een belangrijk onderdeel daarvan is het Programma van Eisen (PvE) Het PvE bevat alle eisen waar de aanbieders, met de door hen aangeboden invulling van het OV, aan dienen te voldoen Uiteraard is Nieuwe lijnen koersbepalend voor het PvE Nieuwe lijnen is een beleidsplan, met daarin het beleid op hoofdlijnen en kernpunten Voor de doorvertaling naar het PvE is het nodig om soms meer in detail te treden Daarnaast is het belangrijk om kritische punten en mogelijke spanningen tussen verschillende beleidsaspecten te signaleren en een zorgvuldige detaillering in dit spanningsveld te kiezen In deze nota worden de voorgenomen keuzen toegelicht Deze nota behandelt vanzelfsprekend niet alle onderwerpen die in het PvE aan de orde komen Uitsluitend de onderwerpen waar een nadere discussie, verduidelijking of keuze is vereist, worden belicht Groen Licht Verkeersadviezen BV - Tilburg, 11 juni AdvPrZ113 3 van 18

4 2 STURING DOOR DE PROVINCIE ZEELAND 21 Algemeen De provincie Zeeland legt nadrukkelijk de ontwikkelfunctie neer bij de vervoerder, mede omdat de ambtelijke organisatie niet is ingericht op intensieve bemoeienis bij het OV Dit neemt niet weg dat de provincie Zeeland een bijsturende invloed wil hebben In het beleidsplan Nieuwe lijnen wordt die invloed als volgt ingevuld: Invloed via het PvE, dat de kaders vastlegt voor het nieuwe OV Een ontwikkelteam waarin de vervoerder en provincie in overleg met andere betrokkenen (gemeenten, OPOV) het OV ontwikkelt en verbetert De vervoerder heeft het initiatief, maar betrekt de overheid en derden actief Concessiebeheer op basis van output, bijvoorbeeld reizigersoordeel, meetbare kwaliteit, voortgang ontwikkelingeninnovaties, bedrijfsmatige indicatoren, bijdrage aan mobiliteitsdoelen, imago van het OV alusregeling op outputcriteria als klanttevredenheid, punctualiteit en rituitval De kans op echte invloed op het OV als dat nodig is is gebaat bij adequate borging in het PvE Dan gaat het om aspecten als: - afgezonderd budget om extra vervoer in te kopen (zie keuze 3); - DRU-differentiatie (zie keuze 4); - Vraaggericht (zie keuze 6); - adequaat voorschrijven van verbindingen en ontsluitingen (diverse keuzen) Gerealiseerd dient te worden dat als de vervoerder zich aan het PvE houdt, de provincie Zeeland weinig invloed meer heeft; de vervoerder ontwikkelt en draagt alle risico s Het is dan moeizaam om als provincie anderszins invloed te hebben De echte invloed dient daarom in het PvE geregeld te worden 22 Ontwikkelteam In het ontwikkelteam heeft de vervoerder het initiatief en betrekt de overheid en derden actief Of het een overlegvorm wordt dan wel een actieve ontwikkelomgeving, is afhankelijk van de keuzen die op basis van deze Nota van Uitgangspunten worden gemaakt et name de keuzen 3, 4 en 5 zijn hierbij essentieel Zolang de vervoerder vraaggericht tewerk gaat, is hij min of meer autonoom in zijn beslissingen en is de bijdrage van het ontwikkelteam adviserend van aard Zodra de vervoerder in de ogen van de andere betrokkenen in het ontwikkelteam onvoldoende vraaggericht werkt, levert het ontwikkelteam een actieve bijdrage aan de inhoudelijke ontwikkeling De provincie Zeeland kan daarnaast het ontwikkelteam inzetten bij beslissingen omtrent extra in te kopen vervoer op basis van het afgezonderde budget (indien keuze 3 wordt gemaakt) 23 Concessiebeheer op outputcriteria Concessiebeheer behelst per definitie niet veel meer dan te toetsen of de vervoerder zich houdt aan de vereisten uit het PvE En waar dit niet het geval is, dient de malusregeling handvaten te bieden om middels boetes de vervoerder te dwingen tot het vereiste kwaliteitsniveau Om te toetsen of de vervoerder voldoet aan de vereisten uit het PvE, is er een aantal mogelijkheden De basis is de informatie op grond waarvan wordt getoetst ie levert deze informatie? En: wel of niet deze informatie steekproefsgewijs controleren? Concessiebeheer door louter informatie van de vervoerder te toetsen is de eenvoudigste weg aar zal de vervoerder de informatie leveren waarvan hij weet dat deze leidt tot een boete? Het antwoord daarop is eigenlijk: nee, hij zal die informatie bewerken of zodanig leveren dat een boete uitdelen heel lastig is Daarom wordt het volgende geadviseerd: Groen Licht Verkeersadviezen BV - Tilburg, 11 juni AdvPrZ113 4 van 18

5 1 Concessiebeheer De vervoerder levert alle gevraagde informatie De provincie Zeeland verzamelt steekproefsgewijs ook informatie om te toetsen of de informatie van vervoerder betrouwbaar is Voor wat betreft de steekproef met betrekking tot dynamische outputcriteria (als rituitval en punctualiteit) wordt in het PvE de provinciale steekproefomvang en werkwijze beschreven, welke door de vervoerder geaccepteerd dient te worden bij inschrijving (dus achteraf niet betwistbaar) Keuze 1 is gestoeld op gezond wantrouwen De provincie Zeeland hoeft niet zonder meer standaard steekproefsgewijs onderzoek te doen aar indien klachten of andere signalen hier aanleiding toe geven, is onderzoek op z n plaats En in dat geval is het goed om de steekproefomvang en andere onderzoeksaspecten te hebben geregeld, zodat deze niet betwist kunnen worden door de vervoerder 24 alusregeling Het beleidsplan stelt: Voorkomen moet worden dat de Provincie de enige is die hard loopt voor het bereiken van haar doelen Gerealiseerd dient te worden dat een vervoerder per definitie eigen doelen heeft, die niet altijd parallel lopen met die van de provincie Zeeland Het gedachte instrument van een malusregeling is geschikt om ervoor te zorgen dat de vervoerder scherp wordt gehouden en alles doet om zich te houden aan de vereisten uit het PvE De malusregeling kan betrekking hebben op alle criteria uit het PvE In het beleidsplan is sprake van een malusregeling in relatie tot een aantal outputcriteria, zoals klanttevredenheid, punctualiteit en rituitval De outputcriteria punctualiteit en rituitval zijn hier vanzelfsprekend geschikt voor Bij het criterium klanttevredenheid ligt dit echter lastiger: - het reizigersoordeel over het OV wordt mede gekleurd door de kwaliteit van het flexnet, iets waar de vervoerder geen invloed op heeft; de vervoerder kan zich daarop beroepen; - reizigers die door de versobering van het vaste OV als reiziger verdwijnen, zien hun mening niet terug in het cijfer voor klanttevredenheid; verwacht mag worden dat de overblijvende reizigers (op het kernnet) tevreden zullen zijn of hooguit minder tevreden vanwege het eerstgenoemde punt (flexnet) Los van deze kritische noot bij een malus op de klanttevredenheid, is het natuurlijk de vraag waarom beleidsmatig de keuze valt op een malusregeling op specifiek outputcriteria Immers, ook als de vervoerder op andere vlakken (bijvoorbeeld bij de invulling van de ontwikkelfunctie, inzet van materieel of gehanteerde tariefhoogte) zich niet houdt aan het PvE, is het uitreiken van een malus gepast De volgende keuze wordt geadviseerd: 2 alusregeling De malusregeling heeft betrekking op alle vereisten uit het PvE Groen Licht Verkeersadviezen BV - Tilburg, 11 juni AdvPrZ113 5 van 18

6 3 FINANCIEEL De provincie Zeeland heeft voor het vaste busvervoer in de nieuwe busconcessie een kleiner budget beschikbaar De bijdrage uit de BDU neemt in vergelijking tot de huidige situatie met 22% af tot 14,2 miljoen Om het provinciale ambitieniveau te halen is daarom uit eigen middelen van de provincie Zeeland een extra budget van 1,1 miljoen beschikbaar Dit betekent per saldo dat de exploitatiebijdrage voor de vaste busconcessie met zo n 16% afneemt De exacte betekenis van de verlaagde exploitatiebijdrage voor het te verwachten OV-aanbod is niet helemaal duidelijk, maar een forse daling (sterker dan 16%) is waarschijnlijk Gerealiseerd dient te worden dat de prijzen waarvoor vervoerders in het verleden hebben ingeschreven en nu voor rijden, relatief laag zijn; recente aanbestedingen elders laten zien dat de prijzen tegenwoordig hoger liggen Voor de nieuwe Zeeuwse busconcessie geldt dat tegenover een aantal pluspunten (meer vrijheid voor de vervoerder) een aantal belangrijke minpunten staan (risico s voor de vervoerder): De vervoerder krijgt, binnen beperkte kaders, tariefvrijheid en mag zelf het tariefniveau bepalen De vervoerder heeft hiermee de mogelijkheid om de vervoeropbrengsten te optimaliseren (pluspunt) De vervoerder krijgt de volledige ontwikkelfunctie en mag, binnen zekere kaders, zelf de lijnvoering en dienstregeling invullen De vervoerder heeft hiermee meer mogelijkheden om gedurende de looptijd van de concessie haar kostenniveau te verlagen (pluspunt) De SOV-kaart wordt mogelijk afgeschaft Dit impliceert het risico op een forse daling van de vervoeropbrengsten, waarop de vervoerder zelf geen invloed heeft (minpunt) De kosten van direct en indirect personeel zijn relatief hoog omdat de nieuwe vervoerder wettelijk verplicht is om zittend personeel over te nemen; in de nieuwe Zeeuwse situatie neemt het OV-aanbod immers sterk af (minpunt) Omdat het budget relatief beperkt is en het risico in relatie tot de SOV-kaart relatief groot is, kan sprake zijn van een potentieel minder aantrekkelijke busconcessie voor kandidaat inschrijvers Dit betekent in de eerste plaats een reële kans dat het aantal inschrijvers tegenvalt (bijvoorbeeld 2 of misschien maar 1 inschrijver) Van de partijen die wél inschrijven mag verwacht worden dat zij de risico s vertalen in een hogere prijsstelling dan die de provincie Zeeland gewend is Dit impliceert een OV-aanbod dat sterker afneemt dan de afname van het budget De winnende vervoerder zal gericht zijn op het zoeken van de optimale balans tussen kosten en opbrengsten Omdat de opbrengsten in de bedrijfsvoering sterk ondergeschikt zijn aan de kosten, zal de vervoerder kostengericht rijden Korte omlopen zal de vervoerder omwille van de hoge kosten van personeel en materieel zoveel mogelijk willen vermijden De vervoerder heeft er om economische redenen belang bij om niet altijd vraaggericht te opereren Dat staat haaks op het provinciale beleid De bedoeling is uiteindelijk om een busconcessie in de markt te zetten die voor kandidaat inschrijvers voldoende interessant is om op in te schrijven, maar tegelijkertijd afdwingt dat de beleidsdoelen van de provincie Zeeland gehaald worden Op verschillende terreinen wordt deze gedachte doorvertaald in deze nota, binnen de beleidslijn van Nieuwe lijnen Vanwege het verlaagde budget en de grotere vrijheid die de vervoerder krijgt voor wat betreft de invulling van het OV-aanbod, kan niet gegarandeerd worden dat de provinciale OV-ambities ook daadwerkelijk gehaald worden De kans op hiaten in het OV-aanbod van de winnende inschrijver is reëel Om zoveel mogelijk hiaten in de aanbieding te voorkomen wordt voorgesteld om de volgende keuze te maken: 3 Budget Een deel van het budget voor de vaste busconcessie wordt afgezonderd en maakt geen deel uit van de vaste exploitatiebijdrage De provincie Zeeland kan van het afgezonderde deel (jaarlijks) extra vervoer inkopen bij de vervoerder om hiaten in het OV-aanbod te dichten Groen Licht Verkeersadviezen BV - Tilburg, 11 juni AdvPrZ113 6 van 18

7 In de context van de mogelijkheid om als concessieverlener ad hoc extra lijnen en ritten in te kopen bij de vervoerder, is het nodig om een differentiatie aan te brengen naar het type vervoer Dienstregelingvervoer op het kernnet (met een heen- en terugrichting) is voor de vervoerder immers goedkoper uit te voeren dan eenzijdig spitsvervoer (zonder tegenrichting) Scholierenvervoer heeft op zijn beurt weer een ander kostenniveau De hier bedoelde differentiatie is bovendien nodig om in het ontwikkelteam gaande de concessie effectief bij te kunnen sturen in het OV-aanbod van de vervoerder Immers, omdat de vervoerder de financiële risico s draagt is het alleen mogelijk om als concessieverlener bij te sturen indien de kosten van duurder vervoer gecompenseerd worden door de bijpassende hogere vergoeding (en andersom) Voorgesteld wordt om daarom de volgende keuze te maken: 4 DRU-differentiatie Er wordt een (financiële) differentiatie aangebracht naar het type vervoer waar een dienstregelinguur (DRU) betrekking op heeft De provincie Zeeland kan middels het ontwikkelteam bijsturen in het OV-aanbod, alsmede extra vervoer inkopen De vervoerder is verplicht om op basis van de gehanteerde differentiatie het aangepaste of extra vervoer te accepteren Ook minderwerk wordt verrekend tegen de hier bedoelde differentiatie Het hanteren van een differentiatie naar het type DRU voorkomt dat er bij iedere spitsrit die de vervoerder extra biedt of gedwongen moet bieden discussie ontstaat De voorgestelde keuzen 3 en 4 zijn algemeen van aard, maar hebben vanzelfsprekend een relatie met hetgeen hierna wordt beschreven Het zijn fundamentele keuzen, die het al dan niet mogelijk maken om achteraf nog bij te sturen in de concessie als er ongewenste hiaten vallen in de systeemopbouw van het busvervoer Groen Licht Verkeersadviezen BV - Tilburg, 11 juni AdvPrZ113 7 van 18

8 4 OPBOU VAN HET OV-SYSTEE 41 Algemeen Nieuwe lijnen voorziet in een vast busnet en een flexnet Het vaste busnet wordt opgebouwd uit vijf componenten: - een kernnet van verbindende lijnen, dat de hele week rijdt volgens een vaste dienstregeling, van s ochtends vroeg tot s avonds laat en ieder uur; - spitslijnen voor scholieren; - algemene spitslijnen; - de bestaande buurtbussystemen; - toeristennet Het vaste busnet vormt de nu aan te besteden busconcessie Het flexnet wordt aanbesteed door de Zeeuwse gemeenten De systeemopbouw van het nieuwe Zeeuwse OV is logisch en duidelijk Ten behoeve van de aanbesteding is het wel nodig om een aantal elementen nader te detailleren Het gaat dan met name om de volgende onderwerpen: verhouding vaste net flexnet; mate waarin het kernnet van verbindende lijnen wordt voorgeschreven; gehanteerde tijdvensters voor het kernnet; positie van bestaande ontsluitende buslijnen (waaronder servicebus); mate waarin spitsritten en scholierenritten worden voorgeschreven; eisen en wensen ten aanzien van het toeristennet 42 Verhouding vaste net - flexnet In relatie tot het flexnet onderhoudt de vervoerder van het vaste net een bijzondere relatie: - Lijnen en ritten met een slechte kostendekkingsgraad kan de vervoerder saneren (vervoer komt bij het flexnet) Het accent van vervoerder ligt op kostenbeheersing en minder op vinden van vervoervraag - Voor het kernnet heeft de vervoerder belang bij een goede feederfunctie door het flexnet en het ontbreken van concurrentie door datzelfde flexnet Tijdens de aanbesteding zal duidelijk moeten zijn hoe het flexnet wordt ingevuld om het vaste net te voeden en concurrentie van het vaste net door het flexnet te voorkomen - Het flexnet wordt een verantwoordelijkheid van de gemeenten, als onderdeel van de Regiotaxi-netwerken die zij aanbesteden ijzigingen in de opzet van de Regiotaxi, bijvoorbeeld onder invloed van wijzigingen van de O of ABZ, hebben invloed Het eerste jaar van de concessie rijdt de vervoerder volgens de lijnvoering en dienstregeling die hij heeft gevoegd bij zijn inschrijving Aangenomen mag worden dat de kwaliteit hiervan in orde is, anders was geen sprake van winnende vervoerder Het saneren van onrendabele lijnen en ritten (ten laste van het flexnet) kan dus spelen vanaf het tweede jaar van de concessie Om te voorkomen dat hierdoor de kosten van het flexnet onevenredig hoog worden, is het mogelijk om het saneren van lijnen en ritten te verbinden aan goedkeuring door de concessieverlener, de provincie Zeeland Dit staat echter op gespannen voet met de ontwikkelfunctie die bij de vervoerder ligt, alsmede het dragen van de risico s voor de opbrengsten en de kosten Daarom wordt voorgesteld geen eisen te stellen in termen van goedkeuring van concessieverlener vereist voor het saneren lijnen enof ritten Voorgesteld wordt om de volgende keuze te maken: 5 Geen vaststelling De vervoerder ontwikkelt het lijnennet en de dienstregeling en vereist voor beslist zelf, na overleg met het ontwikkelteam, over het al dan schrappen lijnen of niet schrappen van lijnen en ritten vanaf het tweede jaar van ritten, wel toetsing de concessie Dit kan financiële gevolgen hebben voor het flexnet, voor rekening van de provincie Zeeland el toetst de provincie of wijzigingen aansluiten bij het PvE Groen Licht Verkeersadviezen BV - Tilburg, 11 juni AdvPrZ113 8 van 18

9 De provincie Zeeland heeft in Nieuwe lijnen vastgelegd dat het OV-aanbod dient te worden afgestemd op de vervoervraag Om te voorkomen dat het saneren van lijnen en ritten leidt tot verminderde afstemming op de vervoervraag, is het gewenst om hier aandacht aan te schenken in het PvE Dit kan bijvoorbeeld in de vorm van een kapstokartikel Voorgesteld wordt om de volgende keuze te maken: 6 Vraaggericht Indien de vervoerder een wijziging in de lijnvoering enof dienstregeling aanbrengt die aantoonbaar leidt tot minder reizigers, dan heeft de provincie Zeeland de mogelijkheid om de bewuste wijziging te verbieden Deze keuze reikt vanzelfsprekend verder dan louter het schrappen van lijnen enof ritten in relatie tot overheveling naar het flexnet In principe kan iedere wijziging in de lijnvoering en dienstregeling hierop betrekking hebben: als de vervoerder minder vraaggericht handelt, kan de concessieverlener corrigeren De gedachte achter het flexnet is dat dit een voedende functie heeft richting het kernnet en het overige vaste busvervoer Uitgangspunt is dan ook dat er bij de aanbesteding van het flexnet door de Zeeuwse gemeenten eisen zullen worden gesteld aan de kwaliteit van de aansluitingen die het flexnet biedt op het vaste busvervoer Uiteindelijk is ook van belang dat het flexnet het vaste net niet beconcurreert Ook dit leidt tot eisen bij de aanbesteding van het flexnet Er is een modus nodig tussen de kwaliteit van het flexnet voor de reiziger en de mate waarin de vaste busconcessie wordt gevoedbeschermd Deze modus kan worden gevonden bij de volgende invulling van het flexnet (voorgestelde keuze): 7 Flexnet Het flexnet wordt voor de OV-reiziger ingevuld in de vorm van zonegebonden knooppuntvervoer van halte tot halte: Een reis met het flexnet is toegestaan als in een zone bij de gewenste vertrek- of aankomsthalte geen vast OV rijdt Binnen een zone mag de reiziger kris-kras reizen Aan de rand van een zone kan de reiziger overstappen op het vaste OV (met goede aansluiting) De reiziger mag, om praktische onvolkomenheden op te lossen, met het flexnet een beperkt aantal (nader te bepalen) kilometers over de grens van de zone reizen Figuur 1: Voorbeeld illustratie flexnet keuze 7 Disclaimer Deze voorbeeld illustratie bevat een indicatief, niet volledig lijnennet Zonering, overstaphalten, etc zijn louter illustratief Groen Licht Verkeersadviezen BV - Tilburg, 11 juni AdvPrZ113 9 van 18

10 Keuze 7 omtrent de invulling van het flexnet leidt niet tot bepalingen in het PvE voor de vaste busconcessie, maar tot gewenste bepalingen bij de aanbesteding van het flexnet door de Zeeuwse gemeenten el is het nodig om deze keuze (al dan niet bijgesteld) te maken adequaat te informeren om de inschrijvers op de vaste busconcessie 43 ate waarin het kernnet van verbindende lijnen wordt voorgeschreven Nieuwe lijnen bepaalt dat het kernnet van verbindende lijnen de hele week beschikbaar dient te zijn met minimaal een uurfrequentie Dit logische beleidsvoornemen biedt zekerheid aan de reizigers en is een adequate kapstok om de overige vaste (spits)lijnen en het flexnet op te enten De vraag die voorligt is in welke mate en hoe gedetailleerd dit kernnet aan de vervoerder wordt voorgeschreven Door de eilandenstructuur van Zeeland en het beperkte aantal grote kernen is het feitelijke aantal mogelijkheden immers beperkt De kans dat de vervoerder met min of meer dezelfde lijnen komt als in de huidige situatie, is reëel Er is echter nog wel enige ruimte voor ontwikkeling In het licht van de ontwikkelfunctie die bij de vervoerder ligt, wordt voorgesteld om de volgende keuze te maken: 8 Invulling kernnet De minimaal te bieden verbindingen op het kernnet worden qua begin- en eindpunt voorgeschreven De vervoerder is vrij om de exacte lijnvoering in te vullen Het staat de vervoerder ook vrij om het kernnet uit te breiden V e r v o e r s s t r o m e n in b u s s o p w e rk d a g e n V e r v o e r s s t r o m e n in b u s s e n o p w e rk d a g e n Disclaimer Deze voorbeeld illustratie bevat louter indicatief de verbindingen m id d e ld e b e z e t t in g zoals voorgp e e r te schrijven voor het kernnet w e rk d a g < > G e m id d e ld e b e z e t t in g p e r w e rk d a g N 5 7 N 5 9 < > 3 5 N 2 A A N 6 2 N 6 1 N F ig u u r 1 6 B r o n : C o n n e x x io n e n V e o lia T r a n s p o r t N 2 9 F ig u u r 1 6 B r o n : C o n n e x x io n e n V e N 6 2 Figuur 2: Voorbeeld illustratie keuze 8 kernnet Groen Licht Verkeersadviezen BV - Tilburg, 11 juni AdvPrZ113 [2 2 ] [2 2 ] 1 van 18

11 Een consequentie van keuze 8 (en andere keuzen) is dat de vervoerder totaal nieuwe halteplaatsen kan kiezen Dit is ongewenst omdat het realiseren en inrichten van halten tijd en geld kost Daarom wordt voorgesteld om voor te schrijven dat de vervoerder bij het invullen van de lijnvoering verplicht is om uit te gaan van bestaande halteplaatsen Gerealiseerd dient te worden dat een vervoerder, gegeven keuze 8 en ook 9, kan besluiten om bijvoorbeeld met de verbinding Hulst Busstation-Terneuzen ST niet langer door Terneuzen zelf te rijden Het uitgaan van bestaande halteplaatsen is essentieel pas in beeld als de lijnvoering bekend is, hoewel er natuurlijk een wisselwerking is Voor wat betreft de halteplaatsen wordt de volgende keuze voorgesteld: 9 Halteplaatsen Bij de opzet van het lijnennet en de invulling van de halteplaatsen dient de vervoerder uit te gaan van bestaande halteplaatsen Vanzelfsprekend heeft keuze 9 niet uitsluitend betrekking op het kernnet, maar op alle vaste buslijnen Omdat de vervoerder het netwerk van verbindende lijnen ontwikkelt (qua lijnvoering, frequenties en dienstregeling), wordt dit een belangrijk gunningcriterium bij de beoordeling van de offertes In het licht van het krappere budget is het van belang om stil te staan bij de diverse grensoverschrijdende verbindingen die Zeeland in de bestaande situatie kent: - lijn 12: Oostburg-aldegem; - lijn 19: Hulst-Antwerpen-Breda; - lijn 42: Breskens-Brugge; - lijn 5: Terneuzen-Gent (weekend) Grensoverschrijdende lijnen zijn voor vervoerders per definitie relatief duur, onder meer vanwege het relatief beperkte ontsluitende karakter, de lange verbindingen en de relatief lage vervoervraag De lijnen 19 en 5 zijn verbindend van karakter, maar de functie van deze lijnen kan ter discussie worden gesteld (los van de vervoervraag) Lijn 19 is van oudsher een verbinding met Breda NS; het belang van deze verbinding is tegenwoordig kleiner omdat Zeeuws- Vlaanderen een alternatief heeft via het kernnet en Goes NS Omdat opheffing van lijn 19 (en mindere mate lijn 5) desondanks politiek gevoelig kan liggen, wordt voorgesteld om de volgende keuze actief te benoemen: 1 Lijn 19 en 5 Lijn 19 en 5 worden niet voorgeschreven aan de vervoerder Als de vervoerder vervoervraag ziet voor deze verbindingen en deze verbindingen wil aanbieden, dan staat dit hem vrij Gerealiseerd dient te worden dat een waarschijnlijke consequentie van keuze 1 is dat de inschrijvers lijn 19 en 5 niet zullen aanbieden vanwege het relatief hoge kostenniveau De lijnen 12 en 42 zijn ontsluitende lijnen Lijn 42 wordt uitgevoerd in samenwerking met De Lijn (om en om uitvoering volledige ritten zonder overstap) en de provincie Zeeland is financieel verantwoordelijk voor het routedeel op Nederlands grondgebied Dit betekent dat lijn 42 niet overdreven duur is Bovendien verbindt deze Sluis met Oostburg en Breskens Voorgesteld wordt de volgende keuzes te maken: 11 Lijn 12 Lijn 12 wordt niet voorgeschreven aan de vervoerder Als de vervoerder vervoervraag ziet voor deze verbinding en deze verbinding wil aanbieden, dan staat dit hem vrij 12 Lijn 42 Lijn 42 wordt voorgeschreven als verplicht uit te voeren verbinding in samenwerking met De Lijn Groen Licht Verkeersadviezen BV - Tilburg, 11 juni AdvPrZ van 18

12 44 Gehanteerde tijdvensters voor het kernnet Helder moge zijn dat de verbindende lijnen die het kernnet vormen, in praktijk de buslijnen zijn die nu al het meeste gebruikt worden Toch is dit natuurlijk niet de hele dag het geval et name s avonds laat en in het weekeinde ook s ochtends vroeg, is de bezetting in de bussen beperkt Het beleidsplan stelt omtrent het kernnet dat dit de hele dag dient te rijden Dit is een wat ruime formulering, die exacter dient te worden vastgelegd in het PvE Omwille van het bieden van zekerheid aan reizigers, is het zinvol om de bestaande eindtijden van het verbindend net te handhaven Voorgesteld wordt om in het weekeinde echter een uur later te beginnen dan in de huidige situatie 13 Exploitatieperiode Voor het kernnet worden de volgende tijdvensters voorgeschreven: erkdagen: 6:-23: uur Zaterdagen: 8:-22: uur Zon- en feestdagen: 9:-21: uur 45 Positie van bestaande ontsluitende lijnen (waaronder servicebus) Nieuwe lijnen onderscheid een kernnet van veelgebruikte verbindende lijnen, aangevuld met spitslijnen en een toeristennet Voor ontsluitende buslijnen is als zodanig in de modulaire opbouw van het beleidsplan minder ruimte Feitelijk zal dit zich erin vertalen dat bestaande ontsluitende lijnen door de vervoerder worden omgezet in ontsluitende (spits)lijnen, of gewoon helemaal verdwijnen ellicht dat de vervoerder de sterkste ontsluitende lijnen wil handhaven, maar zonder iets voor te schrijven is dat niet zeker Het beleidsplan laat oppervlakteontsluiting min of meer over aan het flexnet, in elk geval is de systeemcomponent ontsluitend net niet langer onderdeel van het vaste systeem Eisen aan loopafstanden tot een bushalte van het vaste net (bijvoorbeeld bij bepaalde groottes van kernen) maken niet langer onderdeel uit van het beleid Hoe wordt oppervlakteontsluiting ingevuld bij de aanbesteding? Voorgesteld wordt om de volgende keuze te maken: 14 Ontsluitend net Aan de invulling van het ontsluitend net worden geen eisen gesteld Als de vervoerder vervoervraag ziet en daarop wil inspelen met een ontsluitende lijn, dan is dat een vrije keuze van de vervoerder Vervoerder is verantwoordelijk voor ontwikkeling en opbrengsten En het flexnet geldt als sociaal vangnet De kwaliteit van het ontsluitende net en met name de mate waarin veel gebruikte bestaande lijnen en ritten door een inschrijver worden aangeboden, is vanzelfsprekend niet onbelangrijk Omdat de vervoerder ontsluitende lijnen zelf ontwikkelt, wordt dit een belangrijk gunningcriterium bij de beoordeling van de offertes Een voorbeeld van een ontsluitend systeem is de servicebus zoals die momenteel in iddelburg rijdt In het beleidsplan wordt hier bij stil gestaan en wordt het concept van de servicebus ook mogelijk geschikt geacht voor Goes, Vlissingen en Terneuzen Een inschrijver zal dit concept vermoedelijk alleen aanbieden als hij hiermee punten kan verdienen of als het wordt voorgeschreven De servicebus is voor de standaard OV-reiziger geen veelgebruikte voorziening el kan het systeem belangrijk zijn voor reizigers uit het O-vervoer Het ligt gelet op de voorgestelde keuze 14 niet in de rede om de servicebus voor te schrijven of als gunningcriterium te hanteren Voorgesteld wordt de volgende keuze te maken: 15 Servicebus Aan het concept servicebus worden geen eisen gesteld Als de vervoerder vervoervraag ziet en daarop wil inspelen met een servicebus, dan is dat een vrije keuze van de vervoerder Groen Licht Verkeersadviezen BV - Tilburg, 11 juni AdvPrZ van 18

13 16 Kernnet iddelde minimaal te bieden verbindingen op het kernnet tussen Vlissingen worden qua begin-, tussen- en burg-vlissingen iddelburg en eindpunt voorgeschreven De vervoerder is vrij om de exacte H u ls t i d d e l b lijnvoering u rg in te vullen V lie d b e r g V lie d b e r g e in d h a lt e b e b o u w in g, b in n e n s t a d, t o e k o m s t b e b, b ijz g e b o u w +"% % al c K a n a al d o o r % )% % +% )% *2 al ch er e n - K a n a al d o o r % + %+ % +"% K a n a a l d o o r a lc h e re n 6 5, in i u n d i ' R O C T r o m b o n e w e g 1 5$ % B u r g G o lf m a -v r z a - z o O u d e V e e r h a v e n w e g z o m e r m a -v r 5 7 K a r o lin g e n b a a n O o s t S o u b u r g ;% '"+%"<,% -4 * S o u b u r g 5 7 D e Z w a a n z a - z o 9 18 S o u b u r g m a -v r B u it e n h a v e n 5 7 H e t D o k B in n e n s t a d V lis s in g e n & $% '% '# ( m a -v r ;1 P r H e n d r ik w "#$$#%&'% z a - z o N a tu u r re s e r v a a t R a m m e k e n s h o e k R it t h e m e g 6 6 F a s t F e r r ie s S t a t io n z o m e r b o s p a r k, g r o o t w a t e r v la k, k a n a a l # "# 11 # D o r p s s t r a a t P r in s H e n d r ik w e g 5 5 %& '% ' +2 %, o c h t e n d s p it s S c h e ld e s t r a a t S c h e ld e p le in c e n t r u m z o m e r 2 S c h o o n e n b u r g # B in n e n h a v e n s S t a d h u is in d u s t r ie, s p o r t p a r k, b e g ra a f p la a t s #$,%' #( B a d h u is s t r a a t S p o r t p a r k S o u b u r g "# :16* 7-6 s t r a a t E d is o n p a r k B a s k e n s b u r g 5 7 A d m ir a a l D e R u y t e r P K r u g e r Z ie k e n h u is Z ie k e n h u is % L e k s t r a a t o c h t e n d s p it s, S p o r t h a l id d e n g e b ie d L e e u w e t r a p V lis s in g e n % e B u it e n h a v e n z ie k e n h u is, p o lit ie b u r e a u, V V V -k a n t o o r, c a m p in g ch e ld e 71 & o r t i e r '# +, E lla F it z g e r a ld '# ( p a r k o r t ie r e Z E P o r t ie r e 6 5 B lo e m e n la a n 5 5 k e r k, k a s t e e l, m o le n, w a t e r t o r e n -'% %-% -62 te e s rs T e r R e e d e 6"' '* "#$$#%&'% ()*+*,& '# 1*4 ( )%%$1)%+ e s t e r z ic h t '* 5 5 B o n e d ijk e s t r a a t z o m e r '"+,' )*"' 6 6 % :%'(7'%)%*#*+( e s t d u in s p o o r lijn m e t s t a t io n (s n a a m ) S p o r t p a r k B a s k e n b u r g T e r R e e d e v e e rp o n t e y e v lie t 2 e B in n h a v e e n n 1 2 S p o r t p a r k Ir is la a n K o u d e k e r k s e w e g %-'% e s t e r z ic h t '*% S p o r t p a r k B o n e d ijk e % * S t a t io n B r u g S t a t io n "2% K a n a a l d o o r a lc h e re n )* "' ' S lo e w e g, +( *% % )(7%*2%%+* R o s e n b u r g h B o s s e n b u r g h w e g,$ P a a u w e n b u r g w e g 6,( O v e r s t a p h a lt e v o o r a a n s lu it e n d e b u s s e n B u s s t a t io n + *11 :"+ 5$ z o m e r b u n d e l v a n m e e r d a n d r ie lijn e n (m e t h a lt e e n é é n r ic h t in g s p ijl) 6 b u u r t b u s T r o e ls t r a w e g V a n H o g e n d o r p w e g R e y e r s h o v e 5 7 %+ 5 T o r e n w e g 5 7 6,(7 '#%&%2"+,*+( e s t S o u b u r g P a p e g a a ie n b u r g B o s s e n b u r g h + 1+ *1 5$ 1 s p it s b u s Z e e la n d b r u g +%7 ;6 '% P a p e g a a ie n b u r g Z u id b e e k s e w e g P a a u w e n b u r g In t e r lin e r (m e t lijn n u m m e r ) * Z u id b e e k 1 e B in n e n h a v e n,1 L a m m e r e n b u r g ' 3 9 5,%1+234 '#11# O u w e r k e r k,% ':"+ $6 "'4 # ( o c h t e n d s p it s In d T e r V r ijb u r g '"+,' r e g u lie r e lijn (m e t h a lt e u it d ie n s t r e g e lin g,lijn n r e n é é n r ic h t in g s p ijl) a g is t r a a t w ijk P r in s e n la a n 5 5 # %' L e g e n d a R e ije r s h o v e *+ A b e e le V r ijb u r g b a d )*"' '"+,'% %, ( 2"' ' +2 ST R -62%-%-% - '% $%- 5 7 a v o n d m a -v r z a - z o , 6 5 D u u n m e d e # K IJ K U IT S T R B E U K E N S T R A A T G R A V E N S T R A A T S T E E N S E D IJ K A IN EL LH S T R A A T 6 A r n e s t e in # "% $ '5 o le n s t r a a t, % '% O L E N S T R A A T S p in h u is w e g H a r in g v lie t w e g S t r o m e n w e g 5 7 a v o n d J H H u y s s e n s t r a a t Z u id %+ E w is la n d H e t e iv e ld E r a s m u s w ijk 5 5 B e a t r ix la a n K o u d e k e r k e R O S K A E R IJ S T S t r o m e n w ijk G r e v e lin g e n s t r a a t B R O U o c h t e n d s p it s S t a t e n la a n 5 7 ; 5 3 O o s t e r s c h e ld e s t r a a t 2 1* K r u it m o le n S t a d s r in g % $ id d e lb u r g s e s t r a a t K e r k 6 8 '%' 6, 2%* &"2 D a u w e n d a e le '5 G 6 E K S R IJ S in t J a n s t e e n G e s le c h t e n d ijk C lin g e # #1 S p o r t p a r k D e S t o o f w e i # '# 26"+ D e R u y t e r s t r a a t S t r a n d w e g T o o re n v lie d t %+ '#& A T S T R A T E R A T A A S T R U G B R T T E I G E G E H O V ijv e r 6 8 %-'% & 1& 2-62%6 4 9 D e S t e r r e H O O F D S T R %-%-% -62 o e s t ijn e s t r a a t C lin g e % + *1 F R H A L S S T R A A T 5 5 T o o r e n v lie d t n d h te o c 1 3 T e r H o o g e o m e r L a n g e v ie le w e g id d e lb u r g 1 9 S t a t io n 6 Z e e g a t G r o t e K r e e k z -#'"+*,& 5 3 "% C L IN G E 5 2 %+4 ( 216 '%*+ 21%* E 6 G r o t e K r e e k K E E K R a ïs b a a i S G it t e B r u g d h te n c 3 o 62%7 )*"''"+,'% A R T T E V A Z O E JK R I D e t h o n 1 3 N ie u w e H a v e n (C e n t r u m ) H o f v a n T a n g e 't Z a n d In d u s t r ie w e g S e r v ic e b u s B ie r k a a i S t a d h u is B 9 E D E 4 8 LST 2 A E V D a e ls t e d e w e g S t a d h u is + v d S t a t io n s p le in C L IN G E A m a lia p a r k V o o r b o r c h u s P r o v in c ie h u is 65 e g B e d r ijv e n t e r r e in R a m s b u r g N e d e r s t r a a t z o m e r 57 a e ls t e d e w A B S D A A L S E G r o t e K r e e k w e g e s t n V n e in D C A *11+72% )%%+",2% +1#"%' a r k t A A T 5 2 % K o o ls t r a a t 5 4 B in n e n s t a d Z e e u w s 5 2 u s e u m 6 9 S e r v ic e b u s A d m ir a a l D e R u y t e r Z ie k e n h u is, e d is c h C e n t r u m id d e lb u r g G a s t h u is P a r k d e G r if f io e n R O L S T 2 K O n e n V e s t B in V d E u r o p a E G la c is w e g d a a ls e w e g e g S t a d s s c h o u w b u r g '# 1# %+ *+ ( B in n e n V e s t H u ls t ' N T E B IE 189 A N LA R S T E O R P O IJ K IE D L IN F a z a n t e n h o f V e e r s e N ie u w id d e lb u r g # ST R A A T s G r a v e n h o f p le in u Z E E u m F a s t F e r r y A r s e n a a lt h e a t e r Figuur 3: Voorbeeld illustratie keuze E S T R IL S A N D N o o r d e r p o ld e r N A S S A U L A A N Disclaimer Deze voorbeeldb e illustratie bevat louter indicatief de verbindingen zoals d r ijv e n t e r r e in e r e n w e g voor te schrijvenb o voor het kernnet in iddelburg-vlissingen H a r in g v lie t s t r a a t G R E V E L IN G E S T R A A T EG H e r n e s s e r o o r d N D E L L A A N H E IJ E R IJ K N D V E H A 8 2 z o m e r JK N D I EG A N ST O O EL U V H E E V O D V E S T D I J K H E R LG K A A I A D E L A N D S E D IJ K G JO O S T B ild e r d ijk s t r a a t T A A T R SS E N Y G H U IJ K N D V E H A A n n e F r a n k la a n T E S E T S A A P L ST O O H e r n e s s e r o o r d B in n e n h o f G V S T H IL A IR E C e n t r u m H A V E N P S T L E I D N O U S S T R 1 9 N IE U J o o d s e B e g r O u d e H a v e n N o o r d h a v e n p o o r t E H A V E N N ie u w e H a v e n a lt a u lt if u n c t io n e e l C e n t r u m C A U S T R A A T Z ie r ik z e e Z u id h a v e n p o o r t D e H a a s E E L D O O S T E R S C H E K E D IJ E IN S N S T A IJ E K R A a r it ie m u s e u m EG D N 4 9 LA N Groen Licht Verkeersadviezen BV - Tilburg, 11 juni AdvPrZ z o m e r B a k k e r ijm u s e u m O m d e n B r o o d e H O D e ie k e n G E O L E N S T R E N G E L S E K A D E B E T T E A A R 19 P o o r t a m b a c h t S L O E S T R A A T id d e lh a r n is N ie u w e K e r k R E N B O O G S T R Z o r g c e n t r u m S t a d h u is u s e u m C A R S T R E S T E 1 9 C e n t r u m A L A s -a v o n d s z o n d a g IN D E R B R O E D E R S T R s -a v o n d s z o n d a g S E R E R R S T K A K E A 1 9 V o lk s t u in e n V A N V E E N L A D E A N K A N T E R L A A N S C H E L D E S T R A A T N 5 9 J A N N E E K K E N D e H o o p S t L ie v e n s m o n s t e r t o r e n Z o r g c e n t r u m B o r r e n d a m m e 1 9 s w a t e r K a a s k e n P a r k A IL L Y S T R A A N A U R IT S L O p e n lu c h t S c h a a t s b a a n K a t h B e g r S t B a r b a r a B o r r e n d a m m e N o b e lp o o r t A T E R P O O R T S T R S T R C K L O U s -a v o n d s z o n d a g D A d m ir a a l D e R u y t e r Z ie k e n h u is & V ic t o r ia k lin ie k R o n d e e e l H T A C G R A N B A U T O S c h e ld e s t r a a t E S E R G e m e e n t e h u is H A R IN G V L IE T S T R G r e v e lin g e s t r a a t L E V E N S S T R IJ D H O U s -a v o n d s z o n d a g H A R IN G V L IE T S T R 1 3 N G e m e e n t e h u is Z U ID E L L E S T R e e n t e h u is C o r n e lia C o r n e lia V e r p le e g t e h u is S p o r t p a r k B a n n in k B u s s t a t io n G e m e e n t e h u is G e m Z ie k e n h u is G U S K O N IN G T A A F L A A N E N B O E R E K O O L T e n n is p a r k L T C Z ie r ik z e e L A A N V S T H IL A IR E E N B O E R N I E U T R U S C A E Z E L K JK R D I E S T I E E P S C H V IS S E R D IJ K J U L IA N A S T R A A T S p o r t c e n t r u m e n Z w e m b a d O n d e r d a k N A lg b e g r Z ie r ik z e e e lz ijn s h u is (a lle e n b u u r t b u s 1 9 ) S a s N 5 9 L A N G E B L O K O U D E Z ie r ik z e e A N N E F R A N K L A A N L IN IE S T R A A T B u s s t a t io n % '% "' %+ *+ ( la a n #( E G 6 Z A N D ST R ST R I O L 21 H o f T e r V e s t e L a a n d e r V e r e n ig d e N a t ie s 6 9 S e r v ic e b u s 6 9 S e r v ic e b u s l aa an ek G L A C IS G r if f io e n N a s s a u la a n N a s s a u la a n C h u r c h illla a n R o g g e v e e n h o f S a n d b e r g la a n n A r T IV U C E L Y 8 9 R K K e r k h o f S t a t io n id d e lb u r g O E R S C H A N S S T R T iv o li B la a u w e H o e v e 1+ *1, % +2 '1 R S T U S C L A 1 N A A T L O R S P S p o r t v e ld e n 1 R e y n a e r t C o lle g e *%-' Z a n d s t r a a t K la r e n b e e k E U T Z O Z O U T E S T R A A T 8 9 V a n C e u le p le in 1 '% E R E L S T R R IJ K S O u d e P o ld e r s t r a a t R ST R T L E A D U L h e Tenslotte dient stil gestaan te worden bij de invulling van het vaste busvervoer tussen iddelburg en Vlissingen Deze verbinding is een onderdeel van het kernnet Desondanks is het zinvol om keuze 8 apart te vertalen naar het stadsgewest iddelburg-vlissingen Het gaat hierbij om de vraag in welke mate de vaste lijnen tussen iddelburg en Vlissingen worden voorgeschreven of aan de vervoerder worden overgelaten Hoewel deze verbinding onderdeel uitmaakt van het kernnet, kan ook worden gesteld dat hier in forse mate sprake is van ontsluitende verbindingen Voorgesteld wordt de volgende keuze te maken: 1 9 B u s in e s s p a r k Z ie r ik z e e (t o e k ) 13 van

14 46 ate waarin spits- en scholierenritten worden voorgeschreven Eenzijdig spitsvervoer kent voor de vervoerder een ander prijsniveau dan dienstregelingvervoer in twee richtingen: - kortstondige inzet van materieel; - relatief dure korte contracten met chauffeurs; - lege tegenrit Zoals eerder bij de keuzen 3 en 4 toegelicht, zal de vervoerder naar verwachting trachten dit soort dure ritten tot een minimum te beperken en liefst te voorkomen Uitbreiding ligt niet in de rede Althans, uitgaande van het ontbreken van differentiatie naar DRU Indien de vervoerder met een apart en reëel tarief voor eenzijdige spitsritten kan werken, neemt voor hem het bezwaar van spitsritten af aangezien de hogere kosten worden gecompenseerd De scholierenlijnen en ritten zoals deze in de huidige situatie succesvol bestaan, zijn het resultaat van een samenwerking tussen de Stichting Scholierenvervoer Zeeland (SSZ), de provincie Zeeland en de vervoerder et name de SSZ heeft veel inzicht in de werkelijke vervoervraag van scholieren Om te garanderen dat het totaalvolume van het scholierenvervoer minimaal op peil blijft, alsmede om de kwaliteit een vraaggerichtheid hiervan te borgen, is het zinvol om twee keuzen te maken (17 en 18) Overigens dient opgemerkt dat het scholierenvervoer iets breder is dan de reikwijdte van de SSZ; ook in Zeeuws-Vlaanderen zijn er enkele scholierenritten, terwijl er door een verhuizing van een school van Tholen naar Halsteren een nieuwe behoefte ontstaat voor de toekomst 17 Volume Het PvE schrijft de (bestaande) scholierenlijnen en ritten voor scholierenvervoer het eerste jaar van de concessie voor, met de bestaande dienstregeling als uitgangspunt De vervoerder mag met voorstellen voor verbetering komen, overeen te komen met de provincie Zeeland (geadviseerd door de SSZ) Keuze 17 zorgt voor de minste ruis bij een overgang naar een andere vervoerder en zorgt er tevens voor dat het DRU-volume dat gemoeid is met scholierenvervoer van voldoende niveau is Omdat het scholierenvervoer feitelijk in detail wordt voorgeschreven, in de zin dat de vervoerder weinig ontwikkelruimte krijgt, heeft het geen nut om het scholierenvervoer in een gunningcriterium te verwerken Keuze 18 hangt samen met het waarborgen van de kwaliteit van het scholierenvervoer gaandeweg de looptijd van de concessie 18 Kwaliteit De vervoerder ontwikkelt in overleg met het ontwikkelteam scholierenvervoer (waarin SSZ) het scholierennet en doet periodiek voorstellen die aansluiten bij de behoefte en het beschikbare budget Indien het ontwikkelteam en de vervoerder niet tot overeenstemming komen, neemt de provincie Zeeland een bindend besluit De overige spitslijnen (de niet specifieke scholierenlijnen) zullen met name bestaan uit de sterkste ritten van de bestaande ontsluitende lijnen Deze spitslijnen hebben dan ook een belangrijke gebiedsontsluitende functie Gelet op de vrijheid die de vervoerder wordt gegeven bij de invulling van het kernnet en het ontsluitend net, alsmede de relatie met deze netwerken, ligt het niet voor de hand om spitslijnen in detail voor te schrijven Voorgesteld wordt om de volgende keuze te maken: 19 Spitslijnen De vervoerder ontwikkelt zelf het spitsnet, zowel qua verbindingen als wat betreft het aantal DRU s dat hiermee is gemoeid Hoewel het spitsnet essentieel is voor de ontsluiting van kernen richting het kernnet, is het de vraag in hoeverre inschrijvers hier spontaan invulling aan geven Immers, het gaat om relatief duur vervoer en er worden geen eisen gesteld aan te bieden verbindingen, frequenties, DRU-omvang en dergelijke Groen Licht Verkeersadviezen BV - Tilburg, 11 juni AdvPrZ van 18

15 Omdat de vervoerder het spitsnet zelf ontwikkelt en omdat het spitsnet een cruciaal onderdeel is van de systeemopbouw van het nieuwe Zeeuwse OV, wordt dit een belangrijk gunningcriterium bij de beoordeling van de offertes In afwijking op keuze 19 is het sterk te overwegen om de sneldienst tussen Zierikzee en Rotterdam Zuidplein in de spits voor te schrijven Bij de voorschriften voor het te ontwikkelen kernnet wordt de verbinding Zierikzee-Oude Tonge opgenomen aar zeker in de spits is er behoefte aan een snelle, directe verbinding met Rotterdam voor in het bijzonder forenzen Omdat het niet zeker is dat de vervoerder deze dienst zal aanbieden, maar het belang en bestaansrecht van deze sneldienst onbetwist zijn, wordt voorgesteld de volgende keuze te maken: 2 Sneldienst De verbinding Zierikzee Busstation-Rotterdam Zuidplein wordt Rotterdam in de spitsuren voorgeschreven als verplicht te bieden rechtstreekse sneldienst zonder overstap De spitsperioden en het minimum aantal ritten per richting worden nader uitgewerkt en voorgeschreven Spitsvervoer, of het nu om scholierenvervoer of algemeen spitsvervoer gaat, is geheel of grotendeels eenzijdig (lege retourrit of met zeer lage bezetting) De vraag is of de vervoerder de retourrit in de dienstregeling mag opnemen Dit is immers niet vraaggericht Bovendien moet worden voorkomen dat voor een dergelijke lege spitsrit (materieelrit) opnieuw het dure spitstarief wordt betaald Voorgesteld wordt de volgende keuze te maken: 21 Tegenspits Een spitslijn bedient per definitie spitsafhankelijk een dominante reisrelatie met een vrijwel ontbrekende tegenrelatie De vervoerder mag de (lege) retourrit van een spitslijn niet opnemen in de dienstregeling omdat dit niet vraaggericht is 47 Toeristennet Het toeristennet wordt specifiek ontwikkeld voor reizigers die niet woonachtig zijn in Zeeland, maar in de vakantie(s) in Zeeland verblijven In Nieuwe lijnen staat verwoord dat de vervoerder het OV-aanbod voor toeristen dient te ontwikkelen in overleg met de sector verblijfstoerisme Het gaat hierbij om de ontwikkeling van zowel verbindingen als van combinatieprijzen van OV en attracties Het beleidsplan geeft verder aan dat het vervoer ligt in de vakantieperioden tussen Pasen en de herfstvakantie, met een piek in het zomerseizoen; het aanbod op het toeristennet is daarom vooral gericht op de lente- en zomermaanden Een aantal keuzen zal specifieker gemaakt dienen te worden, met name ook om bij de gunning te kunnen beoordelen welke inschrijving beter scoort Ook de inschrijver heeft hier recht op omdat hij anders geen goed voorstel zal kunnen maken Voorgesteld wordt de volgende keuzen te maken: 22 Toeristenlijn Een toeristenlijn verbindt altijd voorzieningen voor verblijfsrecreatie (campings, bungalowparken) met toeristische bestemmingen en overstappunten op het kernnet (inclusief stations) en andersom 23 Bedieningsperiode Een toeristenlijn rijdt uitsluitend in de hoogzomer (alle schoolvakanties van alle regio s in Nederland) 24 Toeristenbudget Voor het toeristennet is maximaal 3 beschikbaar De te rijden DRU s op toeristenlijnen dienen uit dit budget te worden bekostigd, alsmede alle overige met het toeristisch vervoerproduct gemoeide kosten (tariefacties, promotie, etc) Omdat de vervoerder het toeristennet zelf ontwikkelt, wordt dit een gunningcriterium bij de beoordeling van de offertes Groen Licht Verkeersadviezen BV - Tilburg, 11 juni AdvPrZ van 18

16 5 RISICO S EN TARIEVEN 51 Algemeen Dit hoofdstuk staat stil bij de volgende onderwerpen: ontwikkelfunctie en risico s; tariefvrijheid 52 Ontwikkelfunctie en financiële risico s Het ongenuanceerd neerleggen van risico s zeker als die op het verdwijnen van de SOVkaart kan sterk prijsopdrijvend werken De vraag is of dit redelijk en wenselijk is Omdat op dit moment nog onduidelijk is wat de beste omgangsvorm is, wordt voorgesteld in beginsel de volgende keuze te maken: 25 SOV-kaart De provincie Zeeland en de vervoerder maken procesafspraken over hoe om te gaan met de opbrengstenderving die ontstaat op het moment dat de SOV-kaart wordt afgeschaft Het doel van de procesafspraken is het vinden van een nieuw evenwicht tussen opbrengsten en exploitatiebijdrage 53 Tariefvrijheid De nieuwe vervoerder krijgt binnen zekere kaders tariefvrijheid Het beleidsplan stelt ten aanzien van het tarievenbeleid het volgende: De afspraken uit het Landelijke Tarievenkader (LTK) zijn kaderstellend Dit zijn basisafspraken over oa het opstaptarief, kortingspercentages voor kinderen en ouderen en een landelijk kortingsproduct voor frequente reizigers De tarieven mogen voor geen enkele kaartgroep stijgen met meer dan 2% bovenop de CPI Binnen de hiervoor gestelde kaders heeft de vervoerder de vrijheid om het regionale tarievenbeleid in te vullen (oa hoogte kilometertarief, prijs kaartjes bij chauffeur, regionale abonnementen) Het derde beleidspunt regelt dat de vervoerder zelf het initiële tariefniveau mag bepalen; is dit eenmaal vastgesteld, dan ligt voor de rest van de concessieduur de tariefontwikkeling min of meer vast (tweede punt) In principe kan de vervoerder bij start van de concessie een onwaarschijnlijk hoog tariefniveau hanteren, zonder dat hij in strijd met het beleid handelt De vraag is of dit acceptabel en gewenst is Voorgesteld wordt om een zeker tariefplafond te hanteren en middels een gunningcriterium de inschrijvers te stimuleren tot een gematigde tariefstijging in vergelijking tot de huidige situatie Voorgesteld wordt om de volgende keuze te maken: 26 Tariefplafond In het eerste jaar van de concessie mag het tariefniveau (oa hoogte kilometertarief, prijs kaartjes bij chauffeur, regionale abonnementen) niet meer dan 25% boven het tariefniveau op 31 december 213 liggen Omdat de inschrijver bij zijn inschrijving zelf het tariefniveau moet opgeven voor het eerste jaar van de concessie, wordt dit een gunningcriterium bij de beoordeling van de offertes: hoe lager het tariefniveau voor de reiziger, des te beter Groen Licht Verkeersadviezen BV - Tilburg, 11 juni AdvPrZ van 18