Water en economie. Koninklijke Militaire Academie Breda. Jan Blomme 19 november 2009

Transcriptie

1 Water en economie Koninklijke Militaire Academie Breda Jan Blomme 19 november 2009

2 Overzicht presentatie Maritiem transport: driver internationale handel: groeiversnelling als gevolg globalisering globalisering steunt op containerisering De crisis: conjunctuurrimpel of structuurbreuk? De haven: bron van welvaart voor nationale economie Maritieme bereikbaarheid havens is vitaal Achterlandtransport: sleutelfunctie voor waterwegen?

3 90% intercontinentale wereldhandel is maritiem. Maritiem vervoer stijgt exponentieel!

4 Economische «hotspots» A II -4

5 Main container trade lanes (in mill. TEU, 2007) China: motor wereldindustriële productie en handel transpacific 22.6 N-Am 0.5 SE Asia/Aust Asia- Lat.Am N-Am- Lat.Am Eur- Lat.Am 3.9 Transatl. 6.3 N-Am- Afr Eur-Afr Eur-Far East Afr-Asia Asia- SE Asia/Aust 3.1 transpacific 22.6 N-Am- SE Asia/Aust Asia- Lat.Am Eur SE Asia/Aust 0.7 5

6 Oost-Weststromen en intra-aziëstromen vormen 2/3 van de containertrade in de wereld

7 2007: 480 miljoen teu containeroverslag Aandeel Azië stijgt van 18% tot 53% Aandeel Europa daalt van 37% tot 20% Aandeel N-Amerika daalt van 35% tot 10%

8 Zwaartepunt havens verschuift naar Verre Oosten

9 In GDP (in US$) zal de Chinese economie in 2007 groter zijn dan de Duitse, in 2015 groter dan de Japanese en in 2039 groter dan de Amerikaanse Bron: Goldman Sachs, Global Economics Paper No: 99, 2003 Dreaming With BRICs: The Path to 2050

10 Effecten globalisering op internationale handel zijn uniek in historisch perspectief! 10 Globalisation: yearly growth and relation between trade and GDP industrialised world in historical perspective % 5 4 Globalisation effect GDP Trade Trade/GDP

11 Overzicht presentatie Maritiem transport: driver internationale handel: groeiversnelling als gevolg globalisering Globalisering steunt op containerisering De crisis: conjunctuurrimpel of structuurbreuk? De haven: bron van welvaart voor nationale economie Maritieme bereikbaarheid havens is vitaal Achterlandtransport: sleutelfunctie voor waterwegen?

12 De crisis: conjunctuurrimpel of structuurbreuk? Heeft de recessie een V, W, U of L vorm? Economisten dachten tot september 2008 overwegend aan V-scenario; vandaag twijfelt men tussen U of L scenario Crisis is uitzonderlijk zwaar (ernstiger dan deze van de Grote Depressie van de jaren 1930!) Maar wel misschien minder lang! En ook meer sociale correcties!

13 De ineenstorting van de internationale handel (nominaal) is nooit voorheen gezien! Bron: S. Araujo & J.O. Martins OECD, MSIT database

14 De crisis in de maritieme sector is een duidelijke structuurbreuk Wereldhandelsvolume met 15% gedaald tijdens eerste helft van 2009! De ineenstorting van van de wereldhandel is uniek, zoals blijkt uit databank OECD (531 maanden tussen ): De ernst van de crisis wordt toegeschreven aan trade synchronisation, dit versterkt de terugval Elasticiteit tussen reële wereldhandel (in volume) t.o.v. reëel wereldinkomen nam toe: jaren 1960 en 1970: factor 2 jaren 1990: factor 3,4 Na 2000: factor 3,7 na 2000 (in Oost-Azië zelfs 4,5!). Cf. Financiële wereld! Oorzaak: globalisering wereldeconomie en fragmentatie van productie in de wereld (vertikale specialisatie)

15 Terugval containertrafieken Wereldregio's: de US en Europa zwaarste verliezers Terugval containeroverslag per regio, in % (okt 08 - aug 09) 0,00% North America USA Far East South East Asia North Europe Mid-East Latin America Mediterranean South Asia China (excl. HK) Total Selection -5,00% -10,00% -15,00% -20,00% -25,00%

16 De maritieme sector: extra zwaar getroffen? De terugval in de rederijsector is extra zwaar omdat de terugval in vraag (volumes) wordt gecombineerd met een bijzonder grote toename van het vervoersaanbod (nieuwbouw containerscheepscapaciteit + 25% in periode )! Lemminggedrag reders Stouwerijsector ook hard getroffen maar meer gespreide investeringsportefeuilles en minder grote verschuivingen onevenwicht vraag en aanbod (terminals breiden niet elk jaar uit)

17 Vooruitzichten herstel? Prognoses maken is geen wetenschap (beurskoersen voorspellen ook niet)! Meeste analisten voorspellen lichte verbetering eind 2009 ( false recovery?), een mager herstel in 2010 en pas eind 2011 terugkeer naar niveau 2008! Maar wel sprake van structuurbreuk: geen terugkeer naar groeivoeten van gouden decennium!

18 Overzicht presentatie Maritiem transport: driver internationale handel: groeiversnelling als gevolg globalisering Globalisering steunt op containerisering De crisis: conjunctuurrimpel of structuurbreuk? De haven: bron van welvaart voor nationale economie Maritieme bereikbaarheid havens is vitaal Achterlandtransport: sleutelfunctie voor waterwegen?

19 De missie van het havenbedrijf: micro- en macroeconomisch aspect Het gemeentelijk havenbedrijf Antwerpen tracht de toegevoegde waarde die de Antwerpse haven voor de stad en de regio genereert, op een duurzame wijze te optimaliseren Onderscheid maken tussen microniveau, de eigen bedrijfswerking en macroniveau, de gebiedsbeheerder en verdediger algemeen eonomisch belang Duurzaam: niet alleen milieu, maar ook economisch en sociaal!

20 Belang van de Haven van Antwerpen in het BBP in Vlaanderen (2007) 6% 12% Jaarlijkse groei directe TW: gem. 7 % in periode ! 94% 88% Haven Antwerpen Direct Rest Vlaanderen Haven Antwerpen Dir. + Indir. Vlaanderen Haven van Antwerpen direct: 9.884,3 mln Haven van Antwerpen dir. + indir ,9 mln Vlaanderen: ,6 mln België: ,3 mln

21 Belang van de Haven van Antwerpen in de tewerkstelling in Vlaanderen (2007) 2% 7% 98% 93% Haven van Antwerpen Direct Vlaanderen Haven van Antwerpen Dir. + Indir. Vlaanderen Haven van Antwerpen direct: Haven van Antwerpen dir. + indir.: Vlaanderen: België: VTE VTE VTE VTE K I.2-1

22 Toegevoegde waarde ontwikkeling: in vergelijking met de haven van Rotterdam Million Euro Antwerp 54 / ton (2007) Rotterdam 24 / ton (2007)

23 Tewerkstelling: ontwikkeling in vergelijking met de haven van Rotterdam Antwerp Rotterdam

24 Overzicht presentatie Maritiem transport: driver internationale handel: groeiversnelling als gevolg globalisering Globalisering steunt op containerisering De crisis: conjunctuurrimpel of structuurbreuk? De haven: bron van welvaart voor nationale economie Maritieme bereikbaarheid havens is vitaal Achterlandtransport: sleutelfunctie voor waterwegen?

25 De afbeelding kan niet worden weergegeven. Het is mogelijk dat er onvoldoende geheugen beschikbaar is op de computer om de afbeelding te openen of dat de afbeelding beschadigd is. Start de computer opnieuw op en open het bestand opnieuw. Als de afbeelding nog steeds wordt voorgesteld door een rode X, kunt u de afbeelding verwijderen en opnieuw invoegen. Sterke schaalvergroting containerschepen sinds 1995! Einde schaalvergroting? Emma Maersk MSC Daniella OOCL Shenzen Hanjin Fuzhou MSC sola Sealand Florida Maersk Kune APL China Sovereign Maersk MSC Pamela Right River Jay Matadi Bilbao Express

26 Een betere toegankelijkheid: alleen drempels worden verruimd, dit is ca. 2% van de rivieroppervlakte

27 De vaargeul: huidige situatie

28 De vaargeul: mogelijk ideale(re) situatie Veiliger: - betere spreiding scheepvaartverkeer - minder korte bochten

29 Overzicht presentatie Maritiem transport: driver internationale handel: groeiversnelling als gevolg globalisering Globalisering steunt op containerisering De crisis: conjunctuurrimpel of structuurbreuk? De haven: bron van welvaart voor nationale economie Maritieme bereikbaarheid havens is vitaal Achterlandtransport: sleutelfunctie voor waterwegen?

30 A II -5 Een nachtopname van de Blauwe Banaan

31 Het Europese distributiehartland Antwerp Healy & Baker : european distribution report 99H002

32 De Hamburg-Le Havre range: een gezamenlijk en competitief achterland Jadeweserport 2013? Xeres Second Maasvlakte: 2013? Flushing? DGD2006 FCT Port

33 Modal split containervervoer (2008) Weg Binnenvaart Spoor Antwerpen 56% 33% 11% Rotterdam 48% 39% 13% Hamburg 62% 3% 35% Le Havre 87% 7% 6% Bron: NWEP

34 Modal-split Haven van Antwerpen, in miljoen ton (2004) Excl. pijpleiding: 250 Binnenvaart: 48% Spoor: 14% % 11% 21% 30% Weg: 38% Binnenvaart Spoor Pijpleiding Weg Maritiem Industrieel Totaal

35 Dank u VRAGEN?