Gemeente Delft. Ter informatie zenden wij u het voorstel om Delft aan te melden als Millennium Gemeente.

Transcriptie

1 Gemeente Delft Retouradres : Wljk- en Stadszaken, Postbus 340,2600 AH Delft Gemeenteraad van Delft VERZnNnFM - 9 DEC. Z009 Datum Ons kenmerk Uw brief van Ondefwerp Toezending stukken ter informatie Uw kenmerk Bijlage Geachte dames en heren, Ter informatie zenden wij u het voorstel om Delft aan te melden als Millennium Gemeente. In 2000 hebben de 189 lidstaten van de Verenigde Naties, waaronder ook Nederland, zich verbonden aan de Millenniumdoelen. Deze doelen zijn gericht op het uitbannen van de ergste armoede in de wereld. Met de start van de Millennium Gemeente campagne in 2007 heeft VNG- International het initiatief van de VN vertaald naarde lokale gemeenten en gemeenten de mogelijkheid geboden eigen bestaande en/of nieuwe activiteiten ten behoeve van de Millenniumdoelen onder een gezamenlijke, herkenbare vlag uit te voeren en te presenteren. Tot op heden hebben 133 gemeenten in Nederland zich, naast vele gemeenten in het buitenland, aangemeld als Millennium Gemeente. De bijgevoegde brief, de brochure "De VN Millenniumdoelen zijn gemeen(te)goed!" en de samenvatting van de acht Millenniumdoelen bieden u aanvullende informatie over de Millennium Gemeente campagne. Hoogachtend, het college van burgemeester en wethouders van Delft,, burgemeester mr. drs. G.A.A. Verkerk, secretaris mr. drs. H.G.L.M. Camps

2 Programma Internationaal Beleid Gemeente Delft Martinus Nijtioftlaan ES Delft Retouradres : Pgstbus 78, 2600 ME Delfl VNG-International Postbus GK Den Haag Behandeld door Elise Verheij Telefoon (0031) (0) everhelj@delfl.nl Telefoon Internet wwwgemeentedelfl.info VERZONDEN " 9 DEC, 2009 Dalum Ons kenmerk Uw brief van Onderwerp Delft als Millennium Gemeente Uw kenmerk Bijlage Geachte heer/mevrouw. Graag wil de gemeente Delft zich aanmelden bij VNG-International als Millennium Gemeente. Overwegende dat de gemeente Delft met haar solidariteitsstedenbanden en klimaatbeleid reeds een bijdrage levert aan het behalen van de Millenniumdoelen en het opereren onder een gezamenlijke noemer de zichtbaarheid van deze bijdragen verder vergroot, heeft de gemeente Delft het besluit genomen Millennium Gemeente te worden. Wij hopen op deze wijze samen met u en de andere Millennium Gemeenten een bijdrage te leveren aan het behalen van de millennium doelen Hoogachtend, het coilege van burgemeester en wethouders van Delft, ^^-, burgemeester mr. drs. G.A.A. Verkerk, secretaris mr. drs. H.G.LM. Canspi

3 ic'^i^xa Acht millenniumdoelen In 2000 hebben de lidstaten van de Verenigde Naties afgesproken om vóór 2015 belangnjke vooruitgang te boeken op het gebied van armoede, onderwijs, gezondheid en milieu. Er zijn acht concrete doelstellingen vastgelegd: de millenniumdoelen. Concreet en meetbaar De ondenwerpen van de millenniumdoelen zijn niet nieuw. Maar wel nieuw is dat voor het eerst een internationale afspraak is gemaakt met concrete, meetbare doelen. Elk jaar wordt de voortgang gemeten en internationaal gerapporteerd. Zo kan tussentijds druk worden uitgeoefend op zowel de rijke als arme landen om hun inspanningen te vergroten. 1. De armoede halveren en minder mensen honger 2. Elk kind naar school 3. Mannen en vrouwen gelijkwaardig 4. Minder kindersterfte 5. Verbetering van de gezondheid van moeders 6. Bestrijding van HlV/aids, malaria en andere dodelijke ziektes 7. Bescherming van het milieu, iedereen schoon drinkwater en minder mensen in sloppenwijken 8. Toegang tot betaalbare medicijnen, een eerlijk handelssysteem, minder schulden voor ontwikkelingslanden Links

4 Wat kan uw gemeente doen Uw gemeente kan. hier en nu, bijdragen aan het behalen van de Millenniumdoelen. Zo kunt u invulling geven aan Millenniumdoel 8 door verandering te brengen in uw eigen huishouding. Bovendien kunt u, samen met uw burgers, meer gerichte hulp bieden aan het behalen van de Millenniumdoelen in gemeenten in minder ontwikkelde landen Actie: Kies voor duurzaam geproduceerd hout» Het FSC-keurmerk staat voor bescherming van de natuurlijke functies van het bos, respect voor de rechten van inheemse volken, goede arbeidsomstandigheden en een goed salaris voor de bosarbeiders. De gemeenten Utrecht en Boskoop legden hun intenties vast om FSC-hout toe te passen, met name in openbare werken. Een andere bekende van FSC is Dierentuin Artis. Kijk voor meer informatie, onder andere leveranciersoverzichten, op: Actie: Gebruik papier met het FSC-keurmerk» Gemaakt van hout uit verantwoord beheerde bossen en overal in Nederland verkrijgbaar. Luxemburg is dit jaar de Europese Culturele Hoofdstad. Alle drukwerk rond dit evenement wordt gedrukt op FSCgecertificeerd papier. Naar schatting gaat het om 300 ton FSC-papier Meer weten, of op zoek naar FSC-gecertificeerd (kopieer)papier, FSC-enveloppen, een FSC-gecertificeerde drukkerof FSCgecertifiGeerde kantoorbenodigdheden? Zie voor een overzicht van leveranciers Actie: Neem Fair Trade producten af» ln België en Groot-Brittannië is het al een groot succes: de Fairtrade Gemeenten. Het publieksinitiatief begon in Engeland, waar Oarstang zichzelf in 2000 tot eerste Fairtrade Gemeente van de wereld uitriep. Sindsdien werken gemeenten, bedrijven, inwoners en scholen samen aan eerlijke handel. Inmiddels hebben al 17 landen Fairtrade Gemeenten. Het College van Burgemeester en Wethouders van de stad Groningen heeft in zijn beleidsplan opgenomen dat Groningen graag de eerste Fairtrade Gemeente in Nederland wji worden. Op 07/07/07 introduceerden Max Havelaar, de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels en COS Nederland de Nederlandse Fairtrade Gemeente campagne. Actie: Ondersteun de plaatselijke Wereldwinkel» De 400 Wereldwinkels in Nederland zijn bijzondere cadeauwinkels die producten verkopen uit ontwikkelingslanden. De artikelen zijn allemaal afkomstig uït de eerlijke handel. Eerlijke handel staat voor een gelijkwaardige manier van handeldrijven gebaseerd op dialoog, transparantie en respect. Gemeenten kunnen Wereldwinkels ondersteunen met subsidie voor voorlichtingsactiviteiten of scholing van vrijwilligers. Ook kunnen gemeenten duurzaam en fair inkopen bij de Wereldwinkels, denk aan de koffie en thee of relatiegeschenken en kerstpakketten. Voor meer informatie en adressen van Wereldwinkels, zie Actie: Kies voor duurzame spaarrekeningen, beleggings- producten en verzekeringen» ASN, Triodos, MeesPierson en BNG bieden duurzame beleggingen aan die passen binnen het kader van de Wet Financiering Decentrale Overheden (Wet fido). Dat houdt ln dat de ingelegde hoofdsom gegarandeerd terugkomt en dat de partij waarbij wordt belegd minimaal over een single A rating beschikt. Bij beleggingen op de lange(re) termijn ligt een double A-rating van de financiële instelling meer voor de hand. Overigens dient het treasury statuut voor duurzaam of groen beleggen wel de mogelijkheid te geven, Pas zonodig het treasury statuut aan. Screen verzekeringsaanbieders op hun beleggingscriteria. Ook voor deze partijen geldt het bovengenoemde kader van de Wet fido. Vraag het COS bij u in de regio om te helpen bij een debat over Actie: Bespaar energie, verminder / compenseer de uitstoot van C02» Ga na hoe in uw gemeente zuiniger gebruik kan worden gemaakt van energie en hoe de uitstoot van C02 en andere schadelijke gassen gereduceerd kan worden. U zou daarbij kunnen beginnen met de zaken die u, met uw collega's, zelf in de hand heeft. Voor meer informatie kunt u terecht bij de website van de in 1992 opgerichte Vereniging Klimaatverbond Nederland, een vereniging van gemeenten en provincies die zich inzet voor de versterking van het (inter- )nationaal milieu-en klimaatbeleid. Andere relevante sites zijn: viww.klimaatneutraal.nl, en

5 Actie: Breng An inconvenient truth onder de aandacht van jongeren» Diverse gemeenten hebben de documentaire inmiddels aan het publiek vertoond of zijn van plan dat te gaan doen. De gemeenten Veenendaal en Haarlem stellen de DVD gratis ter beschikking aan alle middelbare scholieren in hun gemeenten. Voor meer informatie, zie Actie: Inspireer anderen met uw klimaatbeleid» Het klimaat verandert ingrijpend. Naast maatregelen om klimaatverandering tegen te gaan (mitigatie) zijn er maatregelen nodig om Nederland aan de veranderende omstandigheden aan te passen en Nederland leefbaar en veilig te houden (adaptatie). Op 20 juni organiseren de VNG en het Klimaafverbond het congres Gemeentelijk Klimaatbeleid. Goede voorbeelden van gemeentelijk klimaatbeleid worden op dit moment verzameld door de VNG. In juni worden deze in boekvorm aan alle Nederlandse gemeenten gestuurd Actie: ondersteun / faciliteer lokale fondswerving» De 400 Wereldwinkels in Nederland zijn bijzondere cadeauwinkels die producten verkopen uit ontwikkelingslanden. De artikelen zijn allemaal afkomstig uit de eerlijke handel. Eerlijke handel staat voor een gelijkwaardige manier van handeldrijven gebaseerd op dialoog, transparantie en respect. Gemeenten kunnen Wereldwinkels ondersteunen met subsidie voor voorlichtingsactiviteiten of scholing van vrijwilligers. Ook kunnen gemeenten duurzaam en fair inkopen bij de Wereldwinkels, denk aan de koffie en thee of relatiegeschenken en kerstpakketten. Voor meer informatie en adressen van Wereldwinkels, zie V^AAAW.wereldwinkels.ni Actie: betrek ontwikkelingsorganisaties» Lokale groepen, serviceorganisaties en bedrijven kunnen plaatselijk activiteiten ontplooien voor internationale en landelijke mensenrechten-, milieu-, en ontwikkelingsorganisaties. Handige websites: waww.mvonederland.nl Actie; Neem deel aan het LOGO South programma van de VNG» Actie: Neem deel aan het LOGO East programma van de VNG» Actie: Informeer de bevolking» Ook onder de bevolking van uw gemeente hebben de Millenniumdoelen waarschijnlijk nog maar een beperkte bekendheid. Toch vinden er ln uw gemeente wellicht al activiteiten plaats die bijdragen aan het behalen van de doelen. Als u, samen met groepen uit uw bevolking, actief wilt meewerken aan een bredere betrokkenheid bij de Millenniumdoelen, kunt u diverse acties ondernemen: Actie: Gebruik publieksevenementen» Gebruik publieksevenementen (de gemeentelijke nieuwjaarsreceptie, sportevenementen, culturele weken, filmfestivals e.d.) om aandacht te schenken aan de Millenniumdoelen en om de inspanningen van uw gemeente fnet betrekking tot de Millenniumdoelen toe te lichten. VNG International of uw regionale COS kan u assisteren blj de inhoudelijk invulling

6 Vereniging van Nederiandse Gemeenten De VN Millenniumdoelen zijn gemeen(te)goed! i>

7 De VN Millenniumdoelen zijn gemeen(te)goed!

8 Inhoudsopgave Voorwoord 1 Inleiding 2 Millennium Gemeente worden 3 De invulling van het predikaat Millennium Gemeente 4 De Millennium Gemeente maakt verschil 5 De Millennium Gemeente in beeld 6 Millennium Gemeente Wormerland uitgelicht 7 Millennium Gemeente Campagne Agenda

9 il 1 zijn eictreme armoede en honger uitgebannen 2.9i hebben mannen en vrouwen dezelfde rechtcl gaan alle jongens en meisjes naar school ^ 4 "F Is kindersterfte sterk afgenomen sterven er minder vrouwen door zwangerschap is de verspreiding van ziektes als aids en malaria gestopt leven meer mensen in een duurzaam leefmilieu is er meer eerlijke handel, schuldenverlichting en huli

10 Voorwoord Het doet mij genoegen om te kunnen vaststellen dat de Millennium Gemeente campagne die vorig jaar door de VNG werd gelanceerd door een groot aantal gemeenten wordt omarmd. Inmiddels hebben meer dan 60 gemeenten zich 'Millennium Gemeente' verklaard. Maar het blijft niet bij verklaringen alleen! In veel van de participerende gemeenten wordt er voor gerichte invulling van het predikaat Millennium Gemeente gekozen, worden meer middelen beschikbaar gesteld en worden activiteiten uitgevoerd die bijdragen aan het behalen van de VN Millenniumdoelen. Kortom er is sprake van beweging, van toegevoegde waarde op het terrein van de gemeentelijke internationale samenwerking. De VN Millenniumdoelen zijn acht ambitieuze doelen gericht op wereldwijde armoedebestrijding die in 2000 in New York werden vastgesteld. De doelen werden weliswaar door regeringsleiders vastgesteld, maar om ze voor 2015 daadwerkelijk te kunnen halen is ieders hulp nodig, met name op lokaal niveau. Op 7 juii vorig jaar was de helft van de VN Millenniumcampagne tijd verstreken. Inmiddels is duidelijk dat er, ondanks het feit dat er belangrijke vorderingen zijn gemaakt, nog een lange weg te gaan is. En de klokt tikt door! Als de doelen niet gehaald worden heeft dat gevolgen voor iedereen. Steeds meer Nederlandse gemeenten zijn zich daarvan bewust en komen in actie. Onder één gezamenlijke vlag spannen ze zich in om binnen de eigen gemeentegrenzen, maar juist ook over de landsgrenzen heen, bij te dragen aan het behalen van de VN Millenniumdoelen. Gemeenten doen dat op eigen wijze, door op basis van eigen beleidskeuzes invulling te geven aan het predikaat Millennium Gemeente. Kortom, ze verbinden lokaal initiatief met de mondiale ontwikkelingsagenda. Nederlandse gemeenten kunnen met lokale initiatieven, groot én klein, bijdragen om armoede in de wereld terug te dringen. Een goed voorbeeld daarvan komt uit de gemeente Hardenberg. Medio vorig jaar stelde de raad van Hardenberg beschikbaar voor de aanleg van 70 nieuwe waterputten in Niger en het opknappen van 50 bestaande waterputten. Met dit initiatief, dat direct bijdraagt aan Millenniumdoel 7, behaalde Hardenberg de titel van 'Meest inspirerende Millennium Gemeente 2007'!

11 tk vond het een voorrecht om deze bokaal persoonlijk te mogen overhandigen aan raadslid Anja van den Dolder. In het afgelopen jaar is gebleken dat veel gemeenten een positieve houding hebben ten aanzien van het worden van Millennium Gemeente, maar dat er, terecht, de nodige vragen bestaan over het 'hoe' en het 'wat'. Juist die vragen hebben aan de basis gelegen van deze tweede brochure van de VNG Millennium Gemeente campagne. Deze brochure dient daarom als bron van inspiratie, maar juist ook als concrete hulpbron. Ik raad u overigens van harte aan om de brochure in combinatie met de actuele campagne website te gebruiken (www. millenniumgemeente.nl). De VN Millenniumdoelen zijn met recht gemeen(te)goed. Ik roep gemeenten die nog geen Millennium Gemeente zijn dan ook op om deelname aan de campagne te overwegen. De bestaande Millennium Gemeenten vraag ik op om nog actiever te worden en om ervaringen te delen. Mede namens de leden van de Adviescommissie Internationale Samenwerking van de VNG en de NCDO, financier van en samenwerkingspartner binnen de campagne, wens ik u veel inspiratie en daadkracht toe. Het Millennium Gemeente campagneteam van VNG International staat klaar om u van dienst te zijn! A. Jorritsma-Lebbink Voorzitter Vereniging van Nederlandse Gemeenten

12 1 Inleiding Millennium Gemeenten werken actief mee aan het behalen van de VN Millenniumdoelen. De gemeenten kiezen voor een eigen invulling, onder een gezamenlijke, herkenbare vlag. Voor sommige gemeenten betekent dit nieuwe impulsen voor het mondiale beleid. Voor andere betekent het dat bestaande activiteiten in de schijnwerpers worden gezet en in breder verband worden gebracht. Maar wat houdt het nu concreet in om Millennium Gemeente te worden? Welke 'eisen' worden er eigenlijk gesteld? Hoe kom je tot een invulling? Hoe kan er worden samengewerkt en welke mogelijkheden zijn er voor (mede)financiering van activiteiten? Om deze en andere vragen zo helder mogelijk te beantwoorden is er voor gekozen om het Millennium Gemeente 'proces' op te delen in vier fasen; FASE 1 Millennium Gemeente worden (de argumentatie) In dit hoofdstuk zal worden ingegaan op de vraag waarom uw gemeente Millennium Gemeente zou moeten worden. Welke motieven kunnen hiervoor worden aangevoerd? Het is belangrijk dat een raadsbesluit wordt opgesteld. FASE 2 De invulling van het predikaat Millennium Gemeente (bet proces) In dit hoofdstuk wordt gekeken naar de samenstelling waarin, en de mogelijke manieren waarop de betrokken actoren binnen gemeenten kunnen komen tot gerichte beleidskeuzes. FASE 3 De Millennium Gemeente maakt verschil (de activiteiten) Met welke activiteiten kan uw gemeente een steentje bijdragen aan het behalen van de VN Millenniumdoelen? Dit kunnen activiteiten binnen de gemeentegrenzen zijn, maar zeker ook daarbuiten. FASE 4 De Millennium Gemeente in beeld (de communicatie) Bewustwording is een belangrijk aspect binnen de campagne. Pas als mensen zich realiseren waarom de VN Millenniumdoelen zo belangrijk zijn kan er draagvlak ontstaan (of blijven) voor gemeentelijke activiteiten op dit terrein. Continue gerichte communicatie is daarom van groot belang.

13 Millennium Gemeente Cyclus ^ ^ ^ ^ ^ ^ Millennium ^^^^^^r Gemeente ^ ^ ^ ^ ^^^^^^m worden ^^^^^k De Millennium liljf.nniiim Gemeente in beeld \ De Millennium Gemeente maakt verschil if ^^ Invulling geven aan predikaat Millennium Gemeente In de praktijk zult u merken dat deze fasen niet zo duidelijk van elkaar te scheiden zijn en dat deze elkaar zelfs deels zullen overlappen. Soms wordt in dezelfde periode aan beleid gewerkt en worden reeds activiteiten ten uitvoer gebracht. Het spreekt voor zich dat een Millennium Gemeente na het doorlopen van de eerste drie fasen niet opnieuw Millennium Gemeente hoeft te worden. Wel is het raadzaam om op gezette tijden het beleid te evalueren. leder hoofdstuk in deze brochure behandelt een afzonderlijke fase in het proces. Ter verduidelijking zal iedere fase geïllustreerd worden met testimonials en voorbeelden uit de praktijk en zullen specifieke hulpbronnen worden vermeld. In het hoofdstuk 6 wordt de Millennium Gemeente Wormerland uitgelicht. Wormerland heeft alle fasen van het proces inmiddels doorlopen en is daarmee een interessant voorbeeld voor andere gemeenten. Wanneer zaken onduidelijk zijn of wanneer er onderwerpen zijn waar u nader over geïnformeerd wilt worden kunt u een bezoek brengen aan de campagne website wftfvw.millenniumgemeente.nl Op de site vindt u het laatste nieuws uit gemeenten, actuele informatie en voorbeelden uit de gemeentelijke praktijk. Via de site kunt u ook uw nieuws, feedback en ideeën met elkaar delen.

14 2 Millennium Gemeente worden 'Het is nu tijd om te handelen, om een nieuwe impuls te geven aan de Millenniumcampagne die in 2000 wereldwijd is gestart en in 2015 tot concrete resultaten moet leiden. Lokale overheden en gemeenteraadsleden kunnen hier ook een bijdrage aan leveren, samen met hun inwoners, maatschappelijke organisaties en het bedrijfsleven. Uw gemeente kan in navolging van de vele andere Nederlandse gemeenten die zich al verbonden hebben aan de Millenniumdoelen, Millennium Gemeente worden. In mijn gemeente, de gemeente Roosendaal, heeft de gemeenteraad het initiatief genomen om dit te bewerkstelligen middels een motie waarin men de opdracht geeft aan het college om Millennium Gemeente te worden, het beleid m.b.t. duurzaamheid te intensiveren en budget beschikbaar te stellen. Een klankbordgroep met de wethouder, ambtenaren en raadsleden geeft verder vorm aan de invulling van de Millennium Gemeente en de groep wordt uitvoerig geïnformeerd door maatschappelijke organisaties. Ook in uw gemeente vindt vast en zeker al het nodige plaats op het gebied van ontwikkelingssamenwerking, mensenrechten en duurzaamheid. Het mooie hiervan is dat deze activiteiten onder de paraplu van een Millennium Gemeente te plaatsen zijn. Daarnaast vormt het een goed uitgangspunt om uw inwoners bewust te maken van het feit dat uw gemeente ook buiten de gemeentegrenzen haar steentje bijdraagt aan de mondiale ontwikkelingsagenda. Inspiratie opgedaan?... word ook een Millennium Gemeente!' Michael Yap, Raadslid PvdA Gemeente Roosendaal Lid van het Platform Jonge Millennium Gemeente Raadsleden (i.o.)

15 Waarom zou uw gemeente een Millennium Gemeente worden? Wat voegt het toe? Gaat het simpelweg om het bevestigen van een bord aan de gemeentegrens en moet uw gemeente zich daar wel voor lenen? Stuk voor stuk legitieme vragen in een tijd waarin veel organisaties om uw deelname vragen. Een 'Millennium Gemeente' is een gemeente die op één of meerdere van de in deze brochure beschreven manieren actief is of wil worden en die bewust wil uitdragen 'Millennium Gemeente' te zijn. ledere gemeente kan een Millennium Gemeente worden! In ontwikkelingslanden, maar ook in ons eigen land kunnen juist gemeenten een belangrijke bijdrage leveren aan het behalen van de doelen. Kofi Anan, voormalig Secretaris-Generaal van de Verenigde Naties, benadrukte dat feit in zijn gesprek met een internationale delegatie van vertegenwoordigers van lokale overheden op to september Hij zei bij die gelegenheid: 'Cities and local authorities have a critical role to play. (...) Ultimately It is in the streets of your cities and towns that the value of what's decided here will be tested. While our Goals are global, they can most effectively be achieved through action at local level....a state which treats local authorities as partners, and allows public tasks to be carried out by those closest to the citizens, will be stronger, not weaker.(...) Strong local democracy can be a key factor enabling a country to thrive.' Hieronder wordt een aantal argumenten op een rij gezet, dat u in overweging kunt nemen wanneer u discussies voert over het al dan niet worden van Millennium Gemeente: Waarom de Millenniumdoelen? Het belang van (het halen van) de VN Millenniumdoelen is evident. Het behoort tot de universele mensenrechten dat ieder recht heeft op een leven zonder armoede en met vrijheid van keuzen. Vandaag de dag leven echter nog steeds veel te veel mensen onder de armoedegrens. De VN Millenniumdoelen zijn opgesteld om leder te voorzien in zijn of haar basisbehoeften voor een menswaardig leven. Jeffrey Sachs, Special Advisor van de UN en directeur van het Millennium Project, verklaart dat het halveren van armoede in 2015 haalbaar is. Als het momentum wordt vastgehouden kan extreme armoede de wereld uit zijn in Ontwikkelingslanden kunnen dit niet alleen voor elkaar krijgen, omdat zij niet over de middelen beschikken. Daarom is er wereldwijd een wil nodig en een vooruitziende blik. Samen beschikken we over voldoende capaciteit om de doelen te bereiken. Nu is het moment: de oplossing ligt binnen ons bereik! Waarom het lokaal bestuur? Juist het lokaal bestuur staat dicht bij de burger Lokale bestuurders kennen de behoeften van burgers en zitten in een positie om hier, samen met andere partijen, in te voorzien. De praktijk heeft uitgewezen dat Nederlandse gemeenten met hun ervaring, kennis en expertise een belangrijke rol kunnen spelen in het versterken van de lokale democratie in ontwikkelingslanden. Nederlandse gemeenten kunnen ondersteuning bieden op diverse terreinen, individueel, maar ook met een aantal gemeenten tezamen. Stedenbanden vormen een goede basis om invulling te geven aan mondiaal beleid, zij zijn een puzzelstukje in het geheel. Vee) gemeenten zijn al actief op het gebied van internationale samenwerking. Zij kunnen het predikaat Millennium Gemeente gebruiken om hun burgers te laten weten welke activiteiten reeds worden ontplooid op dat gebied en in welke samenhang dat gebeurt. 10

16 De Millennium Gemeente en uw burgers Veel burgers zijn betrokken bij maatschappelijke vraagstukken over de grens. Mondiale problematiek laat mensen niet onberoerd, maar men wil de betrokkenheid graag omzetten in concrete acties. Burgers kunnen een concrete bijdrage leveren, enerzijds door projectsteun, maar anderzijds ook door betrokkenheid. Veel lokale groepen vinden het stimulerend en nuttig als de gemeente dit ondersteunt. Op tal van manieren kunnen Nederlandse burgers inspiratie opdoen uit ervaringen in ontwikkelingslanden, waardoor een mondiale verbondenheid, een wereldburgerschap, ontstaat. Het mondiaal beleid kan mensen enthousiasmeren en binden. U heeft besloten dat u Millennium Gemeente wilt worden, en nu? Om Millennium Gemeente te worden moet uw gemeente een besluit nemen, bij voorkeur een raadsbesluit. Dat helpt om de betrokkenheid en het draagvlak binnen de gemeente zo groot mogelijk te maken. Vanzelfsprekend kan een raadsbesluit naar eigen inzicht worden geformuleerd. De campagnesite ( bevat een modelraadsbesluit (downloadable) en diverse voorbeelden van vastgestelde raadsbesluiten. Wanneer het besluit is genomen, kunt u zich op de volgende manieren aanmelden: via de daartoe bestemde knop op de homepage van per informatiecentrum@vng.nl (o.v.v. Millennium Gemeente) telefonisch, op nummer (dit nummer kunt u ook bellen als u meer informatie wilt over de Millennium Gemeente campagne) Ongeveer 2 weken na onze bevestiging van uw aanmelding ontvangt u het door de NCDO gefinancierde Millennium Gemeente Actiepakket. Van deelnemende gemeenten wordt verwacht dat deze gebruik maken van de producten uit dit pakket. Verderop in de brochure vindt u nadere informatie over het pakket. Uw raadsbesluiten kunnen andere gemeenten inspireren. U wordt daarom vriendelijk verzocht om aangenomen raadsbesluiten op te sturen aan de VNG (informatiecentrum@vng.nl en/of ter attentie van VNG Informatiecentrum, Postbus 30435, 2500 GK Den Haag). Voorbeeld 1: Millennium Gemeente Tilburg Voor de gemeente Tilburg wordt internationale samenwerking de komende jaren een belangrijk thema. De doelstellingen van het (nieuwe) beleid, zoals beschreven in het beleidskader Tilburg Wereldstad, zijn o.a. de verbondenheid van Tilburg met de rest van de wereld versterken en inwoners stimuleren duurzame ontwikkelingen te bevorderen. In het raadvoorstel wordt aangegeven hoe Tilburg dit wil bereiken: 'Een van de manieren om de internationale verbondenheid vorm te geven is de verklaring van Tilburg tot Millennium Gemeente. Als Millennium Gemeente werkt Tilburg mee aan het bereiken van 8 door de VN vastgestelde doelen die een bijdrage leveren aan het verminderen van armoede en ongelijkheid in de wereld'. 11

17 Voorbeeld 2: Millennium Gemeente Horst aan de Maas Nadat het jonge PvdA raadslid Roy Bouten deelnam aan World Habitat Day 2007, waarbij de Millenniumdoelen uitvoerig werden besproken, nam hij het initiatief om ook op lokaal niveau een bijdrage te leveren aan armoedebestrijding in de wereld. Zijn initiatiefvoorstel werd unaniem door de gemeenteraad aangenomen. De gemeente Horst aan de Maas zet zich de komende acht jaar in voor de Millenniumdoelen, waarbij ieder jaar een ander Millenniumdoel centraal staat. Zo staat in 2008 het uitbannen van extreme armoede en honger centraal en wordt er in 2015 aandacht besteed aan eerlijke handel, schuldverlichting en hulp. Bovendien wil Horst aan de Maas een duurzame vriendschapsrelatie aangaan met een gemeente in Burundi, omdat de gemeente een grote groep Burundezen binnen haar grenzen heeft. Om dit te bereiken is er een raadsbrede werkgroep opgezet, die tijdens het themajaar het proces begeleidt en de totstandkoming van de concrete projecten coördineert. Om het duurzame karakter van de verschiilende projecten die in Burundi worden ontplooid te waarborgen wordt er samengewerkt met o.a. het ministerie van Buitenlandse Zaken (Directie Afrika) en het Mondiaal Platform Horst aan de Maas. Hulpbronnen: VNG International biedt diverse diensten aan gemeenten die zich internationaal (willen gaan) inspannen. Zo kunt u bijvoorbeeld een beroep doen op sprekers, waaronder leden uit het Platform Jonge Millennium Gemeente Raadsleden (i.o.): Voor meer informatie: vng-international@vng.nl en/of Bezoek de Millennium Gemeente Campagne website ( om te zien welke gemeenten bij u in de buurt al Millennium Gemeente zijn geworden. Ook vindt u hier een modelraadsbesluit en voorbeelden van raadsbesluiten uit diverse gemeenten U kunt gebruik maken van de ervaringen van Millennium Gemeenten zoals Horst aan de Maas en Tilburg. Zij hebben het proces al een keer doorgemaakt en kunnen ervaringen met u delen In het kader van de Millennium Gemeente campagne kan een COS advies en ondersteuning aan gemeenten bieden. COSsen zijn onafhankelijke advies- en projeabureaus voor internationale samenwerking. De COSsen hebben een divers regionaal netwerk van lokale/provinciale overheden, scholen, organisaties van jongeren, vrouwen, migranten en particulieren. Ook wereldwinkels, stedenbanden, bedrijven, kerkelijke ontwikkelingsorganisatie maken deel uit van dit netwerk. De provincie/regio is het speelveld van de COSsen, waar zij werken aan een rechtvaardige en duurzame wereld. COSsen hebben een brede expertise in huis. COSsen adviseren gemeenten bij de opzet en uitvoering van gemeentelijk beleid inzake internationale samenwerking. Dat kan zijn het adviseren over hoe het predikaat Millennium Gemeente concreet ingevuld kan worden binnen uw gemeente. COSsen bieden ondersteuning bij stedenbanden en kunnen veel input leveren bij het opstellen van een gemeentelijke nota. Ze kunnen het particulier initiatief dat zich bezig houdt met internationale samenwerking begeleiden. Ook organiseren COSsen debatten en adviseren ze bijvoorbeeld bij duurzaam inkopen door gemeenten. Neemt u gerust contact op voor de mogelijkheden binnen uw gemeente. Er zijn 14 COSsen verspreid over het land. VNG International werkt nauw samen met de COSsen. Voor meer informatie: www. cosnederland.nl " De Nationale Commissie voor Internationale Samenwerking en Duurzame Ontwikkeling (NCDO) betrekt burgers in Nederland bi] internationale samenwerking en ondersteunt hen met informatie, subsidies en adviezen. U kunt uw burgers die bij willen dragen aan armoedebestrijding, doorverwijzen naar het NCDO, zodat zij advies en subsidie kunnen krijgen. Voor meer informatie: 12

18 ^M ^^M ^H ^H H ^H ^^k 1 ^^^^^^L^ 1 r i 1 Hf fl 1 _^ " v^**^^^^^f 1 ' Wt ^H ^H.j 1 ^ 1 i lp 3F > A^^^^r^ M*/J I fl to' -fl B ^r*' ew-i^h^ M^ ms Tn'"'f'l5 IHB ^ H ' _ ^ L r ï- i B *(- 'i "'.". 1 I^^^H K IHHHHI rai n ^ i<*ph^ ^^^^I^^^^^Hi'^: Ei^^^^^^^^^l ^^H Jonge Millennium Gemeente raadsleden bijeen in Den Haag op 1 oktober 2007 : ^^H I^H ^^H '^ M ^H H i^^ UITNODIGING'. Millennium Gemeente Symposium Op woensdag 1 oktober zal het Millennium Gemeente Symposium plaatsvinden in het Spoorwegmuseum te Utrecht. Betrokkenen uit alle Millennium Gemeenten zullen hiervoor worden uitgenodigd. In diverse workshops onder leiding van betrokkenen uit de praktijk zal nader worden ingegaan op de verschillende fasen die in deze brochure worden behandeld. Ook is er een informatiemarkt met verschillende organisaties die hulp en ondersteuning kunnen bieden. En natuurlijk is het een geweldige gelegenheid om uw collega's uit andere Millennium Gemeenten te spreken, elkaar te inspireren en om ervaringen uit te wisselen. Noteer die datum in uw agenda! 13

19 3 De invulling van het predikaat Millennium Gemeente 'Dankzij mijn initiatiefvoorstel is Hardenberg de eerste Millenniumgemeente van Overijssel geworden. Het doel van het initiatiefvoorstel was het betrekken van burgers bij het behalen van de Millenniumdoelen van de VN. Om dit te bereiken is er een Millenniumcomité opgericht dat de schakel vormt tussen de gemeenteraad van Hardenberg en haar bevolking. Intussen is dit Millenniumcomité omgezet in een stichting met de naam Stichting Binnen de gemeenteraad heb ik samen met een aantal collega's een raadswerkgroep opgezet om een motie voor te bereiden, waarbij we een beroep hebben gedaan op het extra dividend van het waterbedrijf Vitens. De motie werd bijna unaniem aangenomen en een bedrag van werd beschikbaar gesteld voor het uitvoeren van projecten in het kader van het streven naar veiiig en schoon drinkwater. Samen met Unicef heeft Hardenberg een waterproject uitgezocht in Niger De komende maanden zullen er 70 nieuwe waterputten geslagen en tevens 50 bestaande putten hersteld worden. Op deze wijze wordt een actieve bijdrage geleverd aan millenniumdoel 7 waarbij gestreefd wordt naar een betere toegang tot schoon drinkwater. De stichting Aqua for all heeft voor dit project eveneens beschikbaar gesteld. Ook onze burgers zijn enthousiast en dragen op verschillende wijze actief bij. Zo hebben zij meegedaan aan de sponsorloop van de Avondvierdaagse en een spontane waterloop door een basisschool heeft opgeleverd. Eveneens rijdt er vanaf juni 2008 een speciale 'Millenniumdoelen promotie' vrachtwagen rond. Dit allemaal sterkt ons om door te gaan met het bestrijden van armoede en honger in de wereld. En ook u, als collegagemeente, kunt een verschil maken in de wereld.' Anja van den Doldec Raadslid Christenunie, Gemeente Hardenberg IS

20 Uw gemeente Is nu een Millennium Gemeente. Daarmee is de eerste stap gezet. Nu komt het er op aan om stappen te zetten die leiden tot bijdragen aan het behalen van de Millenniumdoelen. Welke stappen kunt u doorlopen om tot tastbare resultaten te komen? Het is nu belangrijk om een helder beleidskader te formuleren. In sommige gevallen is het raadsbesluit zo ingericht dat er, zonder nader beleid, direct kan worden begonnen met de praktische invulling, tn bijna alle gevallen kiezen de betrokkenen die belast zijn met de invulling (vaak een ambtenaar, soms een wethouder) ervoor om zich te omringen met een werkgroep samengesteld uit betrokkenen uit de gemeente. In andere gevallen is er behoefte aan de uitwerking van een beleidskader in een nota. Dat kan zijn omdat daar toe opgeroepen wordt in het raadsbesluit, maar zelfs als dat niet het geval is, is zo'n kader vaak nuttig voor alle betrokken partijen. Het schrijven van een beleidskader leidt tot het maken van heldere keuzes ten aanzien van doelstellingen, verwachte resultaten, indicatoren van succes en. niet onbelangrijk, het budget. Een lokale klankbordgroep kan het traject begeleiden met advies en coördinatie. Deze groep (bij voorkeur breed samengesteld: denk aan raadsleden, vertegenwoordigers van lokale groepen/bedrijfsleven etc.) kan onder regie van de portefeuillehouder vorm (helpen) geven aan het beleid. De kracht van de Millennium Gemeente campagne is dat het u in staat stelt om samenhang en duiding aan te brengen in reeds bestaande (internationale) activiteiten. Bovendien biedt de campagne de mogelijkheid om profilering aan te brengen in uw beleid. U doet dan weliswaar mee aan een landelijk initiatief, maar u kunt wel degelijk uw eigen 'smoel' kiezen. Een smoel dat past bij het karakter van uw gemeente en van uw bevolking. Als het gaat om de inrichting van het beleid, dan delen we graag een aantal van de ervaringen van de eerste ruim 60 Millennium Gemeenten met u: Ga na welke personen werkzaam bij uw gemeente ervaringen hebben met internationale samenwerking en betrek deze bij het proces Verken het veld binnen uw gemeente (een klankbordgroep kan daarbij helpen!) Zoek naar uitgangspunten die leiden tot (ver)bindend beleid Kies voor een duidelijk profiel (hamvraag: is het duidelijk uit te leggen op straat?) U kunt kiezen voor een 'dieptefocus' (Hardenberg heeft gekozen voor het onderwerp drinkwater binnen Millenniumdoel 7), maar ook voor een 'breedtefocus' (Horst aan de Maas stelt acht jaar lang jaarlijks een ander Millenniumdoel centraal) Tegelijkertijd activiteiten uitvoeren binnen de eigen gemeente en in (en samen met!) een zustergemeente in een ontwikkelingsland kan aan beide kanten versterkend werken, vooral als er systematisch gecommuniceerd wordt binnen en tussen de gemeenten Betrek burgers actief bij de uitvoering Stel een gedeelte van de gemeentebegroting beschikbaar voor activiteiten ter ondersteuning van (internationale) samenwerking, gericht op het behalen van de Millenniumdoelen/internationale samenwerking Stimuleer de bewustwording van mondiale problematiek binnen uw gemeente Kies haalbare doelen en een haalbaar tijdspad Leg heldere communicatiedoelstellingen vast Maak iemand binnen de gemeentelijke organisatie verantwoordelijk/eerst aanspreekbare voor beleid en activiteiten in het kader van de Millennium Gemeente 16

21 Voorbeeld 1: Millennium Gemeente Breda De gemeente Breda is ai geruime tijd actief op het gebied van internationale samenwerking. Recentelijk is ervoor gekozen om op een andere manier invulling te geven aan het mondiale beleid. Een initiatiefgroep, bestaande uit vijf politieke partijen, ging aan de slag om een initiatiefvoorstel voor te bereiden. De doelstelling van het nieuwe beleid is tweezijdig, namelijk een steentje bijdragen aan het weizijn van mensen in ontwikkelingslanden en het zichtbaar maken van de verschillende projecten onder de eigen bevolking. De Millenniumdoelstellingen van de VN, o.a. bestrijding van HIV/Aids, armoede, honger en gelijke rechten voor mannen en vrouwen, worden als uitgangspunt genomen voor gemeentelijke internationale solidariteit. Om deze doelstellingen te behalen heeft de gemeente het programma 'Werelds Delen' opgesteld. Daarbinnen werkt de gemeente samen met COS Noord-Brabant en de Stichting Ontwikkelingssamenwerking Breda, die tevens de uitvoerende partijen zijn. Vernieuwend in het initiatiefvoorstel is dat de gemeente ervoor heeft gekozen om één-op-één kennis en deskundigheid over te dragen aan gemeenten in ontwikkelingslanden. Vakspecialisten van de gemeente Breda zullen hun collega's in de Derde Wereld assisteren bij het formuleren en uitwerken van beleid. (Op de foto hangt burgemeester Van der Velden het Millennium Gemeente bord op.) Voorbeeld 2; Millennium Gemeente Apeldoorn Om invulling te geven aan het Millennium Gemeente beleid is het belangrijk dat de juiste personen en/of instellingen op het juiste moment worden ingeschakeld. Zo spelen in Apeldoorn burgemeester de Graaf en stichting Mondial, waarbij 40 instellingen en particuliere initiatieven op het gebied van internationale samenwerking zijn aangesloten, een belangrijke rol. De burgemeester als een belangrijke ' ambassadeur' voor ontwikkelingssamenwerking, en stichting MondiaL als een loket waar (lokale) initiatieven ten aanzien van ontwikkelingssamenwerking samenkomen. Nadat het college (als eerste in de provincie Gelderland!) het besluit had genomen om Millennium Gemeente te worden, werd besloten om de uitvoering aan stichting Mondial over te laten. De gemeente koos hier bewust voor, aangezien stichting Mondial over de nodige kennis en expertise beschikt. Bovendien wordt aan de samenleving de mogelijkheid geboden om zich ook in te spannen voor de Millenniumdoelen, wat het draagvlak ten goede komt. De gemeente financiert de activiteiten en stelt ambtelijke ondersteuning van de afdeling Communicatie beschikbaar om de stichting te ondersteunen. Hulpbronnen: VNG International biedt ondersteuning bij het opstellen van gemeentelijke beleidsnota's internationale samenwerking en organiseert gerichte cursussen. Voor meer informatie: en/of Online voorbeelden van gemeentelijke beleidsdocumenten op het gebied van gemeentelijke internationale samenwerking zijn te vinden op > praktijkvoorbeelden (van en voor gemeenten) en op Advies en ondersteuning door de COSsen; kijk op de website voor de gegevens van het COS bij u in de buurt. De COSsen beschikken over een beperkt budget voor service aan en ondersteuning van gemeenten. Als de vraag te uitgebreid is voor een 'normale service' dan wordt in samenspraak met gemeenten een offerte voor diensten opgesteld. Maak gebruik van de ervaring van Millennium Gemeenten zoals Breda, Apeldoorn en Tilburg 17

22 4 De Millennium Gemeente maakt verschil 'Utrecht kent een lange traditie van Internationale Samenwerking. De keuze om Millennium Gemeente te zijn geeft een extra verantwoordelijkheid en stimulans om onze internationale ambities waar te maken. De stad Utrecht heeft er voor gekozen zich op drie doelen te richten: doel 1: het uitbannen van extreme honger en armoede doel 2: alle kinderen gaan naar school doel 7: een duurzaam milieu krijgt prioriteit in Utrecht Aan de zusterstad León wordt ondersteuning geboden bij de stadsuitbreiding León Zuid Oost. Jaarlijks worden 500 kavels geproduceerd met infrastructuur om deze vervolgens te verkopen aan bewoners met een laag inkomen. De woningbouw wordt geïntensiveerd met de bouwmaterialenbank waar mensen krediet kunnen krijgen voor verbetering of de bouw van eert woning. Ook wordt er een permanente lokale beurs opgezet met ondersteuning van Utrecht én de Jaarbeurs Utrecht. De particuliere vriendschapsband Utrecht - León stimuleert tevens ook sport en sociale ontwikkeling in achterstandswijken in León. Voor 150 kan een kind ln León een jaar naar school. Met een verdubbelingregeling worden scholen, buurtcomités, winkeliersverenigingen of andere organisaties in Utrecht gestimuleerd zich in te zetten voor de Millenniumdoelen. Projecten die bijdragen aan de realisering van de Millenniumdoelen kunnen zelf geld inzamelen. Utrecht verdubbelt het ingezamelde bedrag tot een maximum van Door een samenwerkingsovereenkomst met COS Utrecht en IMPULSIS wordt hetzelfde bedrag ter beschikking gesteld. Zo wordt een bedrag van dat wordt ingezameld voor een ontwikkelingsproject verhoogd tot

23 Als laatste richt Utrecht zich op duurzaamheid en wil het in 2030 een CO^ neutrale stad zijn. Uitstoot die ondanks initiatieven niet kan worden gereduceerd, kan wel worden gecompenseerd met de aanplant van bos. Er wordt dan ook een project uitgewerkt voor bosaanplant in León. De vulkaanketen aldaar biectt ruimte en vruchtbare grond om bos aan te planten. Het beheer yan het bos en hout voor meubelmakerijen generen ook werkgelegenheid. ^ M met at erkan er c^n verschil worden gemaakt op vee! manieren mét verschiilende actoren^' Robert Giesberts (GroenLinks), Wethouder Internationale Zaken, Gemeente Utrecht' '. f U bent een Millennium Gemeente, en u heeft een helder beleidskader geformuleerd. Nu komt het aan op de uitvoering. Sommige van uw gemeenten hebben een actief verleden op het terrein van de gemeentelijke internationale samenwerking. Uw ervaring maakt het mogelijk om ambitieuze(re) activiteiten ten uitvoer te brengen. Voor de minder ervaren gemeenten onder u kunnen kleinschalige activiteiten al zeer uitdagend en inspirerend zijn. In verreweg de meeste Nederlandse gemeenten die actief zijn op het terrein van de gemeentelijke internationale samenwerking wordt er in de uitvoering nauw samengewerkt tussen vertegenwoordigers van de gemeente en diverse andere betrokkenen. De kracht van gemeentelijke internationale samenwerking schuilt juist in die samenwerking. Het is daarom van groot belang dat er, ook in het kader van de Millennium Gemeente, samenwerking wordt gezocht waar dat mogelijk is. In veel gevallen zal het er op neer komen dat er een groep (stichting, comité, forum of netwerk) wordt opgericht, die (deels) wordt belast met de uitvoering, en contacten onderhoudt met een nog omvangrijker lokaal netwerk! Kleinschalige of grootschalige activiteiten, activiteiten binnen of buiten de gemeentegrenzen, activiteiten gericht op concreet resultaat of op verhoogde bewustwording onder de bevolking; er is veel mogelijk, en er valt dus nogal wat te kiezen. Om u te laten zien welk type activiteiten kan worden uitgevoerd, en hoe deze zich verhouden tot de verschillende Millenniumdoelen, volgen hieronder voorbeelden per doel. Voor een uitgebreider overzicht verwijzen we naar de campagne website. Millenniumdoel 1: Extreme armoede en honger zijn uitgebannen In samenwerking met DSF probeert de Stichting Werkgroep Ontwikkelingssamenwerking Limmen (gemeente Castricum) per schooljaar een nieuw project te realiseren. In 2005 was dit een project om door middel van alfabeti- zijnextreniearmoede sering goede landbouwmethoden te bevorderen. Voor jonge kinderen zijn en honger uitgebaiineti crèches opgezet zodat ook de moeders naar de cursus kunnen. De voedselzekerheid is een voortdurende bron van zorg. Op het platteland van Yatenga (Burkina Faso) is nauwelijks geld in omloop. De boeren verdienen hooguit 100 per jaar en houden zich in leven met de eigen oogst. De traditionele landbouw levert echter onvoldoende op om een redelijk bestaan op te bouwen. Het voedselgebrek heeft een negatieve uitwerking op het onderwijs en dus op de ontwikkeling van de gemeenschap. De komende tijd wil de werkgroep zich meer richten op het creëren van betere mogelijkheden voor vervolgonderwijs. Het project 'schapen voor schoolmateriaal' loopt al enige tijd: basisschoolleerlingen krijgen een schaap en een tas schoolmaterialen. De ouders verzorgen het schaap en de opbrengsten financieren de opleiding van het kind. 20

24 Miltenniumdoel 2: Alte jongens en meisjes gaan naar school tn 2004 startte het Massachusetts Institute of Technology (MIT) met de ontwikkeling van een supergoedkope, robuuste mini laptop, speciaal voor het basis onderwijs in ontwikkelingslanden. Sinds medio 2007 wordt hiermee geëxperimenteerd en het resultaat is boven verwachting. Inmiddels participeren de gemeenten Nijmegen en Maastricht in het wereldwijde '$100 dollar laptop' project. Kinderen van scholen in Nizhny Novgorod (Rusland) en op Cura<;ao krijgen de beschikking over een laptop waardoor zij toegang hebben tot onderwijs. Door de ontwikkeling van de goedkope laptop kunnen veel kinderen bereikt ^ worden. De gemeentelijke projecten zijn klein- ^^SS^^'^^J^^'^i schalig opgezet, zodat zij goed te managen zijn. ^^^^B! "'' '- ;--. De projecten worden begeleid door docenten, ICT coördinatoren, onderwijskundigen en vrijwilligers. É gaan alle joogenien meitjes naar school Millenniumdoel 3; Mannen en vrouwen hebben dezelfde rechten Op uitnodiging van VNG International kwamen in maart 2008 ambtenaren en raadsleden van gemeenten uit Ghana, Kenia, Namibië, Zuid Afrika, Sri Lanka, Soedan en Suriname naar Nederland om met elkaar van gedachten te wisselen over het onderwerp 'gender'. Good practices en instrumenten op het gebied van gender werden besproken, en kennis en ervaring werd uitgewisseld over 9 hebben mannen cn vrouwen dezelfde rechten de integratie van gender vraagstukken in het beleid van de resp. gemeenten. De bijeenkomst vond plaats in het kader van het LOGO South programma. Dit programma financiert de kennisoverdracht van Nederlandse gemeenten, provincies en waterschappen naar partners ïn ontwikkelingslanden. Van Nederlandse zijde waren in maart vertegenwoordigers uit Eindhoven, Vlissingen, Deift, Velsen, Smallingerland en Almere aanwezig. Millenniumdoel 4: Kindersterfte is sterk afgenomen De gemeente Eindhoven heeft een langdurige relatie met de gemeente Gedaref in Sudan. Er wordt samengewerkt op het gebied van water, gezondheid, onderwijs en gemeenteiijke ontwikkeling. De meest directe aanpak bij de bestrijding van kindersterfte in Gedaref is het homevisitor-programma; vrouwen il kindersterfte Sterk afgenamen in de volkswijken krijgen onderwijs en training in basale kennis van gezondheidszorg, hygiëne en het voorkomen van ziektes. Daarna kunnen ze niet alleen in hun eigen gezin voor een gezondere huishouding zorgen, maar worden ze ook actief ingezet om andere vrouwen in hun buurt heel praktisch te leren hoe ze een schonere en gezondere leefomgeving kunnen creëren. Dat doen ze tijdens bezoekjes die ze aan hun buurvrouwen afleggen (homevisitors) en waarbij gezondheid en hygiëne al pratend aandacht krijgen. Op een heel natuurlijke manier worden zo duizenden (!) vrouwen en hun gezinnen - en dus kinderen - bereikt. Je kunt je huis wel schoon houden, maar als de straten in je wijk een vuilnisbelt zijn, schiet je nog niet veel op. Daarom is in Gedaref een vuilophaaldienst opgezet en wordt in bijna alle wijken het huisvuil ingezameld en naar een stortplaats buiten de stad gebracht. In Nederlandse oren klinkt dat heel normaal, maar in Sudan - een land zo groot als West-Europa - is Gedaref een van de heel weinige steden waar een goed functionerende vuilophaaldienst bijdraagt aan acceptabele hygiënische omstandigheden. Die dragen bij aan de overlevingskansen van kinderen. Tot slot krijgt de distributie van schoon drinkwater veel aandacht. Want verontreinigd drinkwater is een van de grootste oorzaken van kindersterfte. En daarmee zijn de meest basale stappen gezet om kindersterfte te verminderen. 21

25 Millenniumdoel 5: Minder vrouwen sterven door zwangerschap In de gemeente Otjiwarongo in Namibië, partnergemeente van Heusden, is HIV/AIDS een enorm probleem. Naar schatting 40% van de volwassen bevolking is besmet met het HIV virus. In nauwe samenwerking met Heusden heeft de gemeente Otjiwarongo een geïntegreerd beleid ontwikkeld om de instroom van nieuwe HIV gevallen een halt toe te roepen en om de gevolgen van HIV en AIDS enigszins binnen de perken te houden. Vanuit het door STOP AIDS NOW! gefinancierde 'Multipurpose Help Centre' bezoeken getrainde 'home-based care' vrijwilligers zwangere vrouwen met HIV of AIDS. Zwangerschappen ïn Otjiwarongo brengen sowieso al risico's met zich mee, maar die zijn nu zelfs extra groot, tn de adviezen komen (de juiste) voeding, sexueel gedrag en medicijngebruik aan de orde. D 5 sterven er minder vrouwen door zwangerschap Millenniumdoel 6: De verspreiding van ziektes als AIDS en malaria is gestopt AIDS bestrijding is voor de gemeente Smallingerland erg belangrijk. Zo heeft zij in samenwerking met de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden (NHL) een voorlichtingsfilm over AIDS gemaakt in Gobabis, de partnergemeente in Namibië. In de film kregen de deelnemers de kans om hun verhaal te doen om zodoende anderen te waarschuwen voor de gevaren van AIDS. is de verspreiding van liektes ats aids en malaria gestopt In 2004 werd in de krottenwijk Epako een ambitieus theaterproject voor straatkinderen in samenwerking met het SCW-Theater gestart. Tijdens hun tweeweekse verblijf in Gobabis gaven studenten van het theater dramalessen (o.a. over AIDS) aan straatkinderen. De kinderen en onderwijzers in Gobabis waren erg enthousiast over de educatieve dramalessen. Het was zo'n succes dat 'Omrop FrysISn' over het project een documentaire heeft gemaakt. Het project heeft een officiële status gekregen, omdat gebleken is dat drama en theater een buitengewoon positieve invloed op de ontwikkeling van de kinderen heeft. Zo is eind 2007 een nieuwe lichting studenten naar Gobabis gegaan om daar hulp te verlenen. De werkzaamheden die zij hebben verricht werden daar getoond op het 'Gobabis Drama and Arts Festival'. Millenniumdoel 7: Er leven meer mensen ïn een duurzaam leefmilieu Zoals vele gemeenten in Nederland is ook Ede zich bewust van het belang van een duurzaam leefmilieu. Daartoe onderneemt zij verschillende activiteiten. Zo wekt Ede haar eigen groene stroom op door de plaatsing van zonnepanelen op het gemeentehuis. Ook stimuleert zij, door middel van subsidies, haar inwoners om duurzame energie te gebruiken en kiest zij voor energiezuinige bedrijfsauto's. Er zijn plannen om op scholen klimaatbrigades op te zetten, die een energiescan van hun school gaan maken. leven meer mensen in een duurzaam leefmilieu 22