Duurzaam ondernemen is een rendabele business case

Transcriptie

1 Verslag MVO-Event 31 maart Kortrijk, Vlaanderen Duurzaam ondernemen is een rendabele business case Als de Belgische prins Laurent die ochtend niet onderwerp van een crisisberaad was geweest, had demissionair premier Leterme het Vlaamse MVO-Event geopend. De prins ging naar Congo voor duurzame ontwikkeling: wist hij niet dat dit de meest gebruikte woorden waren op 31 maart in de Xpo in Kortrijk? En dat er bovendien een stoere én duurzame, hybride nieuwe Lexus werd onthuld? Dan had hij beter met Leterme mee kunnen komen. Maar goed, geen prins, geen premier; wel heel veel Vlamingen en Nederlanders die wilden leren, inspireren en motiveren om nog duurzamer te ondernemen, te werken en te leven. De bezoekers konden zich laven aan een veelzijdig en veelkleurig programma met grote namen en beroemde bedrijven, maar ook met aandacht voor al die kleine o zo belangrijke activiteiten die bijdragen aan een duurzame en aangename samenleving. 1

2 Workshops omcirkeld Voor de Zeeuwse bezoekers is het vroeg dag op donderdag 31 maart. Rond half acht vertrekken de bussen uit Middelburg en Kapelle op weg naar Vlaanderen. Binnen wordt het programma bekeken, de workshops omcirkeld en de verwachtingen uitgewisseld. De boeken van Michael Braungart (Cradle to Cradle) en Peter Tom Jones (Terra Reversa), beiden sprekers in Kortrijk, komen op tafel en de koffiekan gaat rond. Spannend om het event, ruim 3 jaar na Goes, nog eens mee te maken. Duurzame ontwikkeling drie jaar later, wat zullen prominenten als Braungart (ook spreker in Goes) en Wijffels, daarover te zeggen hebben? Kartonnen krukjes De beurs in de Xpo is compact en overzichtelijk opgezet. In het midden grote ruimten voor de catering en de modeshows. Daaromheen de stands thematisch en regionaal gerangschikt en aan de randen, toegang tot vijf zalen voor workshops en één XXL-zaal voor toptoespraken. Het programma is al even overzichtelijk opgebouwd: in de vijf zalen steeds workshops van een uur af te wisselen met een uitstapje naar de mode en de hapjes. Elke zaal heeft een thema, ben je daarin geïnteresseerd, dan kun je de hele dag gewoon blijven zitten. Veel belangstelling voor onderwerpen als duurzaam personeelsbeleid, duurzaam aankopen (Vlaams voor inkopen) en duurzame innovatie. Maar ook de hapjes van The Colour Kitchen vinden gretig aftrek en de modeshow van Dutch Spirit zorgt voor een stevige beat op de beursvloer. Overal waar je kijken kunt, kartonnen krukjes en statafels van Twisttable, mooi van vormgeving en heel vaak herbruikbaar. Hapjes worden geserveerd op het beeldschone servies van Wasara, gemaakt van rietsuikerpulp en volledig afbreekbaar. Aan de bar Bionades en Zeeuwse Appelaere, Perelaere en Sinaasappelaere, thee van Oxfam, witlofbier White Gold van brouwerij Hof ten Dormaal en wijn van Vino Mundo. De koks en obers van The Colour Kitchen en Dauranta- de Duurzame Traiteur, zijn veelal mensen die arbeidservaring opdoen en opgeleid worden tot professioneel cateraar. Voor de visliefhebbers zijn er niet alleen smakelijke vishapjes, maar ook een splinternieuw kookboek van Bart van Olphen. Hij is oprichter van Fishes, een keten van viswinkels die alleen vis verkoopt met MSC (Marine Stewardship Council)-keurmerk. Bart, zelf ook in Kortrijk, signeert zijn kookboek met ferme hand. 2

3 Creativiteit en ondernemerschap Bezoekers kunnen een rondje maken in een fietstaxi van de gemeente Hasselt of even zitten in de gloednieuwe hybride Lexus met Returnity-binnenbekleding, een stof die in de kringloop blijft. Bedrijven die de cradle to cradle gedachte hebben omarmd, zijn ruim vertegenwoordigd in Kortrijk. Op het C2C-eiland presenteren Gyproc, Desso en Wienerberger hoe zij hun bedrijf hebben getransformeerd om de kringlopen te sluiten. Andere houders van C2C-certificaten zoals Eco-Point, Van Houtum en Jules Clarysse zijn vertegenwoordigd op het eiland Duurzame Innovatie. Michael Braungart toont zich tevreden. In zijn toespraak laat hij weten dat cradle to cradle veel weerklank heeft gevonden in Nederland omdat de Nederlandse cultuur ondersteunend is in plaats van controlerend. Ook in Vlaanderen ziet hij positieve ontwikkelingen. Toch heeft de Duitse chemicus nog een paar boodschappen voor zijn publiek, waaronder veel jonge mensen. In zijn typische Engels zet hij zich af tegen boodschappen als mission zero en minimaliseren van de CO2 voetafdruk. Pas als je niet bestaat, heb je een emissie van nul, betoogt Braungart: Je hoeft je niet te schamen dat je leeft, je kunt ook een positieve en gunstige emissie hebben, zoals een boom die zuurstof produceert. Vandaar zijn oproep aan burgers en bedrijven om te kiezen voor creativiteit, verantwoordelijkheid en ondernemerschap. Energie moet niet worden gereduceerd maar volop ingezet voor een transformatie van economie en samenleving waarvan iedereen profiteert. Samenwerken, een 21e eeuwse ambitie Aan professoren geen gebrek op dit MVO-Event. Twee ervan hebben hun wortels in Zeeuws-Vlaanderen. Professor Herman Wijffels de dagvoorzitter, is geboren in IJzendijke en één van de inleiders, professor Jacques Reijniers is afkomstig uit Aardenburg. In een drukbezochte workshop zet Reijniers, gespecialiseerd in inkoopmanagement, zijn visie op duurzaam aankopen uiteen. Uit ervaring weet hij dat inkopers te veel willen voorschrijven wat de leveranciers moeten leveren. De innovatieve en creatieve kracht van de leverancier wordt zo in de kiem gesmoord. Duurzaam inkopen vraagt om een open gesprek in een vroeg stadium om wensen en mogelijkheden uit te wisselen. Reijniers roept op tot samenwerking: in de keten en met concullega s. We moeten een 21e eeuwse ambitie realiseren met een 20e eeuwse organisatie, aldus de bevlogen hoogleraar. Dat betekent worstelen maar elke Zeeuw weet: wie worstelt, komt boven. 3

4 Een mooi voorbeeld van de nieuwe verhoudingen is voor Reijniers De Groene Zaak. Deze lobbyclub van bijna 100 bedrijven dringt er juist bij de overheid op aan om de duurzame lat zo hoog mogelijk te leggen. Trap kuisen Bij de workshops over duurzaam personeelsbeleid heeft de Nederlandse bezoeker een woordenlijstje nodig. Mensen met afstand tot de arbeidsmarkt heten in Vlaanderen kansengroepen, invoegbedrijven zijn bedrijven die plaats maken voor deze kansengroepen en de spin in dit web is de HR (eech-ar) manager. Multinational Deceuninck Plastics presenteert zich als bedrijf met een duurzaam personeelsbeleid. De HR-manager spreekt over een duurzaam thuis voor de werknemers. Alle medewerkers denken mee over de winstgevendheid van het bedrijf, ze evalueren zichzelf, iedereen komt in aanmerking voor een bonus, opleidingen op technisch, persoonlijk en maatschappelijk vlak worden aangeboden in korte, toegankelijke modules en er is aandacht voor het welbevinden van de medewerkers bijvoorbeeld door een project over gehoorbescherming. In een volgende workshop zit CEO (directeur) Toon Bossuyt van Boss Paints temidden van drie HR-managers van de grote voedingsconcerns McDonalds, Coca-Cola en Alpro. Deze laatste producent van sojaproducten heeft Vlaamse wortels en is inmiddels marktleider in Europa. Veel mooie woorden over personeelsbeleid en Human Relations van de multinationals, maar wat echt blijft hangen is het authentieke verhaal van Bossuyt, directeur van 230 mensen. Onze aandeelhouders vragen: Zijn de mensen in die winkel wel gelukkig?, beschrijft de verfproducent de sfeer in zijn aandeelhoudersvergadering. Wij geloven hard in het ontwikkelen van zachte competenties zegt hij over het personeelsbeleid en Als je een trap wilt kuisen, moet je van bovenaf beginnen, over de bijdrage van het management. Nog een paar wijsheden van de HR-managers: Engagement en betrokkenheid krijg je voor niets. Je kunt het er niet inpompen. En Medewerkers kunnen tegelijk dankbaar en trots zijn, je kunt ze soigneren en uitdagen. Lange reis Twee medewerkers van Stevens Van Dijck Bouwmanagement hebben een lange reis gemaakt uit Arnhem en Deventer om in Kortrijk meer te leren over de implementatie van Het Nieuwe Werken. Ook zij moeten wennen aan de Vlaamse terminologie over deze onderwerpen. De bedrijfsvoorbeelden spreken hen wel aan. In de middag gaan ze zeker nog even luisteren naar Michael Braungart. Ambtenaren van de stad Gent hebben hun kennis opgefrist over vlootmanagement (management leaseauto s) en over strategisch duurzaam aankopen. Tot het eind van de middag kunnen ze niet blijven want het werk op hun bureaus stapelt zich op als ze een dagje buiten de deur zijn. Introductie MVO-Award Geen event zonder prijsuitreiking. Drie jaar geleden werd in Goes het Ei van Columbus in verschillende categorieën uitgereikt; in Kortrijk wordt de MVO-Award geïntroduceerd, een prijs voor een bedrijf met een opvallend innovatief en duurzaam project. Drie organisaties zijn genomineerd: AZ Blasius, een ziekenhuis in Dendermonde, BELTRAMI, een 4

5 groothandel in natuursteen in Harelbeke en het Limburgse Van Houtum Papier, gevestigd in Swalmen. De Award gaat naar het familiebedrijf BELTRAMI. De jury prijst vooral de vasthoudendheid waarmee dit bedrijf duurzaamheid en maatschappelijke verantwoordelijkheid aanpakt in de hele keten tot aan de productielocaties in China, India en Vietnam. BELTRAMI ontving al eerder het West-Vlaams Charter Duurzaam Ondernemen voor hun resultaten op het gebied van integraal MVO-beleid. Fonkelnieuw streekproduct In een speciale Meet & Greet voor de Zeeuwse bezoekers gaan Herman Wijffels en Jacques Reijniers in gesprek met de zaal. Hun commentaar wordt even onderbroken door de introductie van het 100% gezonde Zeeuwse broodje dat in Kortrijk wordt gelanceerd en daarna te koop is in alle filialen van de Agrimarkt en bij de bakkerswinkels van Bliek en Bunt. Een fonkelnieuw streekproduct, duurzaam geproduceerd in een ultrakorte keten. De tarwe en spelt groeien op Zeeuwse bodem en het unieke is dat Zeeland de enige plek in Nederland is met voldoende zonuren voor voedzame tarwe. Boer, molenaar, bakker en winkelier zitten dus allemaal in dezelfde provincie maar zijn er op 31 maart een dagje tussenuit naar Vlaanderen. Interessante businesscases Dagvoorzitter Wijffels wijst nog eens op de enorme welvaartsgroei van de laatste 15 jaar. Met het oog op de komende generaties, moeten we overschakelen naar een circulaire economie die de hulpbronnen niet uitput. Daarnaast bepleit hij een andere meting van welvaart en welzijn, breder dan het BNP (Bruto Nationaal Product). Reijniers merkt op dat duurzaamheid wel wordt beleden maar nog te weinig in daden wordt omgezet. Lef en creativiteit zijn nodig om samen te ontwikkelen, samen te werken en elkaar te overtuigen. Volhouden en inspireren tot nieuwe manieren van werken, is de boodschap die beide professoren uitdragen. In zijn slotwoord recapituleert Herman Wijffels de stand van zaken. Duurzaam ondernemen is in de afgelopen jaren uitgewerkt in interessante businesscases, ook te zien op dit event. De pioniers in MVO worden inmiddels vergezeld door talrijke ondernemers die voorbeelden laten zien van rendabele, duurzame bedrijfsactiviteiten. Zelfs prominent Wijffels, al meer dan 30 jaar bezig met het onderwerp, had daarvan geleerd. En dat gold ook voor de ruim 1000 bezoekers aan het Vlaamse MVO-Event. Het applaus voor de organisatoren was dan ook zeker verdiend. 5

6 Zeeuwse bezoekers blikken terug Kwaliteitscoördinator Jack van Loon van GEA Goedhart uit Sint- Maartensdijk heeft het MVO-Event aangegrepen om partijen te koppelen. De goede ervaringen van zijn bedrijf met de metaalrecycling door het Tilburgse Huiskes Metaal, wil Van Loon graag delen met andere Zeeuwse ondernemers. Hij heeft een paar medewerkers van het metaalbedrijf uitgenodigd om naar Kortrijk te komen en daar kennis te maken met ambtenaren van de gemeente Tholen en de provincie Zeeland. Via de netwerkcontacten in de provincie, kan dit aanbod meer bekendheid krijgen. Huiskes Metaal kan metaal recyclen tot zo n 1500 fracties en zo gaat er niets van de grondstof verloren. Zelf heeft Jack de workshops over duurzaam personeelsbeleid bezocht aangezien in zijn takenpakket ook preventie en ARBO-zaken zitten. Het verhaal van Michael Braungart, inhoudelijk niet nieuw meer, blijft hem inspireren. Dat vindt ook Carola Helmendach van Projectbureau Zeeland. De lijn van hergebruik van grondstoffen en afspraken in de ketens, onderschrijf ik en pas ik toe in mijn werk, verklaart Carola na afloop. De presentatie van Wubbo Ockels over de elektrische superbus en de toepassingen van zonne-energie heeft haar eveneens aangesproken. Er is veel meer mogelijk dan ik in eerste instantie dacht. Jaap Kramer van Klompenmakerij Traas produceert al heel duurzaam maar wil meer weten over duurzaam inkopen. De lezing van Jacques Reijniers heeft hem bijzonder geboeid. Jammer dat het maar een uur duurde, we waren net op gang. Kramer denkt erover zijn bedrijf te verplaatsen en daarom heeft hij flink wat netwerkcontacten gelegd in Kortrijk. We stellen een werkgroep samen om verschillende alternatieven op een rij te zetten en te vergelijken. Alle ideeën zijn daarbij welkom. Marjan Tolhoek van Lans Tomaten uit Rilland wilde meer weten over de toepassing van ISO Ik had hierover een cursus gevolgd maar er waren nog vragen gebleven. In Kortrijk volgde ze een paar workshops bij het thema Transparantie. Ter plekke kwam een geschikte aanpak voor ons bedrijf opborrelen, ik ga de onderdelen van de ISO certificering koppelen met het strategische meerjarenplan. Gabriel Coppoolse van Camping Ons Buiten in Oostkapelle wil verder gaan dan de Green Key (duurzaamheidslabel voor horeca). Door de lezingen van Ockels en Braungart wist ik weer waarvoor ik het doe: een betere wereld voor onze kinderen. Dicht bij mezelf blijven en lef tonen, dat kwam wel over. Op de beursvloer legde Coppoolse contacten met leveranciers van duurzame schoonmaakmiddelen en C2C toiletpapier. Daarmee kunnen wij ons onderscheiden en onze gasten aanspreken. Verder oriënteerde hij zich op duurzaam bouwen met het oog op verbouwing en renovatie van de chalets. Het was een volle dag maar het vloog om, aldus de campingdirecteur. Er was veel aanbod dus je moest keuzes maken, net het echte leven! Tekst: Marianne Dagevos, in opdracht van de Provincie Zeeland, Foto s: Marijana Pajovic, 6