Over armoede bestaan veel vooroordelen.

Transcriptie

1 Over armoede bestaan veel vooroordelen. Kun je enkele vooroordelen opschrijven? Vooroordelen over armen

2 Hoe word je arm? Sommige mensen worden arm door een gebeurtenis in hun leven. Die gebeurtenis op zich is voldoende om na verloop van tijd arm te worden. Elke maand moet je goed uitkijken waar je je geld aan geeft, zodat je op het einde van de maand niets te kort komt. Dat is vaak een heel moeilijke opdracht voor iemand die niet veel geld heeft. Het kan je overkomen als je je job verliest en weinig hebt kunnen sparen, als je man of vrouw overlijdt en het gezin heeft geen inkomen meer, of als er ruzie is in het gezin en de ouders beslissen om te scheiden. Heel veel mensen kunnen in zo n situatie het hoofd boven water houden omdat ze voldoende geld konden sparen. Maar voor veel mensen is zo n gebeurtenis het begin van een leven in armoede. Ook als je geboren wordt in een arm gezin, ben je arm. Veel kinderen van armen blijven zelf ook arm. De armoede zit in de familie, het is een cirkel waar je moeilijk uit geraakt. Je bent veel ziek, haalt slechte schoolresultaten, mama of papa heeft niet gestudeerd en kan je niet helpen, je vindt geen baan, woont in een slecht huis,... Als je arm wordt geboren, lever je bijna elke dag een strijd tegen de armoede. En je hoopt natuurlijk dat je die strijd ooit zal winnen. Waar kun je hulp krijgen als je arm bent? OCMW is de afkorting voor Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn. In elke gemeente is er een OCMW. Mensen die arm zijn kunnen beroep doen op het OCMW. Als ze het erg moeilijk hebben, krijgen ze er geld om te overleven. Soms doet het OCMW ook aan budgetbegeleiding. De sociaal assistent van het OCMW kijkt dan mee uit waar de mensen best hun geld aan besteden. Vaak proberen ze ook te helpen bij het zoeken naar een nieuwe baan. Maar dat is niet altijd makkelijk, omdat veel armen niet lang school hebben gelopen. Ze kunnen maar moeizaam lezen en schrijven, soms zelfs helemaal niet. Wat doet het OCMW? Wat is de vierde wereld? Welke werelden ken je nog?

3 Figuurlijk delen mensen de wereld op in een eerste, een tweede, een derde en een vierde wereld. Met de eerste wereld wordt vooral het rijke Westen bedoeld. De tweede wereld is het Oosten, vroeger een groep landen die op een gelijkaardige manier bestuurd werden. Met de derde wereld bedoelde men de ontwikkelingslanden. Al deze namen duiden een plaats aan op de wereldkaart. Nu spreekt men alleen nog maar van derdewereldlanden. De vierde wereld kan je niet echt aanduiden op een wereldbol. Omdat er overal in de wereld armen zijn. Zowel bij ons als in andere landen. De term vierde wereld wordt vooral figuurlijk gebruikt om aan te tonen dat er overal op de wereld armen zijn, dat ze zich in een min of meer gelijkaardige situatie bevinden en dat ze eenzelfde strijd voeren tegen hun armoede. Ga op zoek naar foto's die volgens jou met armoede te maken hebben. Maak hier een collage mee! Hoe groot is de vierde wereld? Elke arme is er één te veel. Zolang er armen zijn, moet je proberen hun situatie te verbeteren. Toch is er in België al een hele weg afgelegd. Nu is ongeveer 6% van de bevolking echt arm. Maar er zijn natuurlijk ook heel wat mensen die net niet arm zijn, zij leven op de rand van armoede. Ook zij hebben het dikwijls moeilijk. Toch zijn er al minder armen dan vroeger. Maar we kunnen nog niet tevreden zijn. Er is nog steeds teveel armoede in België, en ook in de rest van de wereld zijn er grote groepen van mensen die arm zijn. De vierde wereld is een grote gemeenschap van arme mensen van over de hele wereld die samenwerken om armoede te doen verdwijnen. Lees het verhaal van Lopke en beantwoord de vier w vragen. Speel het verhaal na. Ar m op school Als iedereen naar school moet, waarom kunnen arme mensen dan niet lezen? In België is er een leerplicht. Dat wil zeggen dat je naar school moet. Nog niet zo lang geleden was dat tot je 14 jaar. Nu is het tot 18 jaar. Vroeger, voor 1900, moesten kinderen zelfs helemaal niet naar school. Vele kinderen waren toen verplicht om hun ouders te helpen bij het werken of om mee geld te verdienen voor het gezin. De kinderen werden dan niet naar school gestuurd, maar naar de fabriek. Dat was kinderarbeid. Gelukkig is dat nu verboden en moeten alle kinderen naar school. Armen die niet kunnen lezen zijn dus meestal ouder. Hun kinderen gaan wel naar school. Maar omdat ze zelf niet kunnen lezen of schrijven, hebben ze het moeilijk om hun kinderen te helpen bij het maken van huistaken. Ze kunnen hun kinderen ook moeilijk voorbereiden op testen.

4 Daarom maken arme kinderen vaak slechtere huistaken of toetsen. Kinderen van arme ouders hebben het op school vaak niet gemakkelijk. Zijn armen slimmer dan rijken? Arme mensen zijn niet slimmer of dommer. Je kan naar school gaan en toch dom handelen. Omgekeerd kan je evengoed niet gestudeerd hebben maar wel erg snugger zijn. Armoede heeft dus niets te maken met slim of dom zijn. Als je arm bent, leer je heel wat door ervaring. Zo kan je ook interessante dingen opsteken. Je komt te weten wie je kan helpen, op welke premies je recht hebt, waar je goedkope kleding kan halen, of met welke eenvoudige spullen je een huis kan decoreren. Daarmee kan je natuurlijk geen diploma behalen, maar het zijn dingen die arme mensen weten en rijken niet. Welke ervaringen doen armen op die de rijkere niet opdoen? Organiseer een feest. Waarom vinden armen moeilijk werk? Arm zijn is een ingewikkelde situatie. Je inkomen is niet erg groot, je voeding is niet afwisselend genoeg en je woont misschien in een tweederangswoning. Je wordt sneller ziek, je moet heel de tijd van alles regelen om in orde te zijn met papieren, met de (financiële) steun die je krijgt,... Je wil natuurlijk je kinderen niet verwaarlozen. Ook daar steek je tijd in. Zo kom je tijd te kort om aan een nieuwe baan te denken of je voor te stellen aan een werkgever. Je hebt het al moeilijk genoeg. Bedrijven willen natuurlijk de beste werkkrachten. Soms maken armen wel een kans, voor de vuile jobs. Maar meer dan eens komen ze niet eens aan de bak. Je krijgt al snel het gevoel dat je toch niets kan en vaak geef je dan na een tijd de moed op. Armoede is een kringloop waar je moeilijk uitbreekt. Toch betekent een job veel meer dan alleen maar geld verdienen. Je krijgt er ook maatschappelijke erkenning. Mensen vinden het maar normaal dat je werkt. Maar armen vinden moeilijk zo n vaste baan. Je wordt dan ook door anderen vaak scheef bekeken. Wat zijn de redenen dat armen moeilijker aan werk geraken?

5 Bij armen thuis Kan je aan mensen zien dat ze arm zijn? Soms kan je het afleiden uit de kledij die iemand draagt, uit het huis waarin hij woont,... Maar arme mensen proberen zo goed mogelijk te verbergen dat ze arm zijn. Het is immers niet leuk als mensen denken dat je arm bent. Ze proberen hun kinderen ook met de nieuwste pennenzak naar school te sturen. Of kopen op het einde van het jaar ook een cadeautje voor de juf, hoewel dat financieel heel moeilijk is. Arm zijn wordt meestal ervaren als een situatie waarover je beschaamd moet zijn. Als je arm bent, ben je zeker niet helemaal normaal, denken de mensen vaak. Arme mensen proberen ook zo lang mogelijk hulp uit te stellen. Logisch, want hulp vragen betekent dat je afhankelijk wordt van anderen. Andere mensen gaan dan ook over allerlei zaken in jouw plaats willen beslissen. Dat is nooit leuk. En armen schamen zich ook wel over het feit dat ze hulp nodig hebben. Dus verkiezen ze dikwijls om het niet te vragen. Daarom komt niet iedereen zomaar in contact met armen. Zelfs naar het OCMW stappen ervaren armen als een beschamende gebeurtenis. Het meisje met de zwavelstokjes. Wonen arme mensen in een huis of in een caravan? Arme mensen wonen meestal in een huis. Net zoals andere mensen. Maar heel zelden bezitten ze een eigen huis. Want om een huis te kopen, heb je een grote som geld nodig, die je gespaard hebt, of die je leent bij de bank. Meestal huren ze dus een huisje of een appartement. Die woning is veelal niet in goede staat of te klein. De huur is laag, maar vaak veel te hoog in verhouding tot de slechte kwaliteit van de woning. In een woning die in slechte staat is, worden mensen ook sneller ziek. Het tocht er meer, er is onvoldoende verwarming of elektriciteit, er zijn lekken in het dak, de muren zijn vochtig en beschimmeld,... Als armen het probleem aankaarten bij de huisbaas, brengt die het niet altijd in orde. Zo blijven armen in een ongezonde woning leven. Arme mensen vind je over de hele stad of in heel het dorp, maar soms is de ene buurt bij hen meer geliefd dan de andere. Nu ja, meer geliefd, meestal worden armen naar die buurt gedwongen. Omdat de prijzen er laag zijn...sommigen wonen in een caravan. Dat is goedkoper. Maar sommige rijke mensen wonen ook graag op een boot of in een camper. Voor de gezelligheid. Er zijn ook armen die helemaal niets hebben. Zelfs geen dak boven hun hoofd. Ze zijn dakloos. Situatiespel

6 Hebben armen liefst veel of weinig kinderen? Sommige arme gezinnen hebben meer kinderen, anderen hebben er minder. Het is zeker niet zo dat arme gezinnen meer kinderen willen omdat ze dan meer kindergeld krijgen. Arme gezinnen hebben net zo graag kinderen als rijke gezinnen. En ze willen er ook even goed voor zorgen. Ze willen dat hun kinderen niets tekort komen. Daarvoor ontzeggen de mama s en papa s van arme kinderen zich soms heel wat. Ze eten zelf wat minder zodat hun kinderen op school alles kunnen meedoen. Zo worden ze wel vatbaarder voor ziektes. Kinderen naar school laten gaan kost veel geld, en met alleen het kindergeld kom je niet toe. Daarom hebben arme kinderen het soms moeilijk op school. Meegaan op schoolreis of op bosklassen kan voor arme gezinnen gewoon te duur zijn. Gelukkig zien sommige scholen dat in. Dan probeert de school zelf een stuk van de reis te betalen of ze kiest voor een uitstap die goedkoper en toch even boeiend is. Zijn armen vaker ziek? Arme mensen zijn vaker ziek. Omdat ze in slechte huizen wonen. Omdat ze ongezond werk moeten doen. Omdat ze geen geld hebben voor afwisselende voeding. Door geldgebrek kunnen ze soms pas naar de dokter of het ziekenhuis gaan als het heel erg dringend geworden is. Omdat armen dikwijls ziek zijn, komt het gezin in een probleemspiraal terecht. Als je ziek bent, kan je geen werk zoeken, is het moeilijker om je met de kinderen bezig te houden,... Als je vaak ziek wordt, is het ook moeilijker om het hoofd boven water te houden. Je moet ondanks alles toch sterk en optimistisch blijven. Dat is niet altijd makkelijk. Welke oorzaken zorgen voor meer ziekte bij de armen? Kunnen armen zich nooit wassen? Natuurlijk wel. Ook als je arm bent, moet je sowieso water uit de kraan krijgen. Het water of de elektriciteit kunnen ze nooit helemaal afsluiten. Je hebt in alle omstandigheden recht op een beetje. Maar veel is het niet. Daarom is het dikwijls lastiger voor arme mensen. Want water heb je ook nodig om te koken, te poetsen, te drinken. Als je maar over een beetje water kan beschikken, moet je heel zuinig zijn. Ook om je te wassen. Een bad of een douche nemen kan dikwijls niet. Als je dakloos bent, wordt het zeker moeilijk. Je moet speciaal ergens naartoe om je te kunnen wassen. Daklozen kunnen terecht in een centrum waar ze s avonds ook kunnen blijven slapen. Zo n daklozencentrum organiseert vaak ook warme maaltijden, zeker in de winterperiodes. Ken je organisaties die armen een warme maaltijd aanbieden?

7 Overleven Vinden armen voor alles een oplossing? Armen hebben veel problemen. Ze hebben niet alleen een gebrek aan geld. Te weinig geld is vaak het begin van een hele reeks problemen. Het ene probleem brengt vaak nog een ander mee. Problemen vragen om oplossingen. Daarom steken armen vaak veel tijd in het zoeken van oplossingen. Dat vraagt veel energie. Als je in armoede leeft, zit je dikwijls in een spiraal van problemen. Wil je uit die spiraal komen, moet je eigenlijk voor vele zaken tegelijkertijd een oplossing hebben. Maar dat is heel moeilijk. Niet veel arme gezinnen lukken daarin. Zo kan bijvoorbeeld de zoektocht naar een betere woning zo moeizaam zijn, dat je niet tegelijkertijd kan zoeken naar een job.. Voor ons is dat moeilijk te begrijpen. Rijke mensen weten dat ze ook de volgende dagen en weken nog geld zullen hebben. Zij kunnen mooie toekomstplannen maken. Als je daarentegen in armoede leeft, ben je verplicht om van dag tot dag te leven Het spel met Sander Stoelenrace Profiteren armen soms van het geld en het medelijden? Als je arm bent, vind je dat voor jezelf vaak een schande. Als mensen je dan geld toestoppen, voel je dat vaak aan als een belediging. Omdat je niet arm wil zijn. Ook het medelijden van mensen vind je als arme niet leuk. Om dezelfde reden. Armen voelen zich vaak minderwaardig. Daarom willen ze vaak bewijzen dat ze het zelf kunnen oplossen. En stellen ze hulp van buitenaf zo lang mogelijk uit. Als ze moeten bedelen om geld, vinden armen dat een erg beschamende gebeurtenis. Profiteren zullen ze dus niet gauw doen. Er bestaan ook netwerken van armen die door maffiabazen verplicht worden te bedelen. Maar als iemand voor je staat en om geld bedelt, weet je niet met zekerheid of hij profiteert, of uitgebuit wordt, of het geld heel erg nodig heeft. Kiezen bedelaars zelf altijd om te bedelen? De armoedekoffer Zijn armen optimistisch of pessimistisch? Sommige armen zijn optimistisch, andere zijn pessimistisch. Maar dat is bij rijke mensen net zo. Armen moeten wel proberen te genieten van kleine dingen. Naar het pretpark gaan zit er voor hen niet in. Ze hebben vaak maar kleine tuintjes, of helemaal geen, en spelen daarom op straat. Daar spelen kinderen samen voetbal, terwijl hun ouders toekijken vanop een tuinstoel die op de stoep staat. Soms speelt de hele buurt mee, en zitten er meerdere mama s en papa s op een stoel voor de deur. Om een oogje in het zeil te houden natuurlijk.

8 Werkblad wensen. Bronnen: ECEGO-Expertisecentrum voor Ervaringsgericht Onderwijs q=armoede&source=lnms&tbm=isch&sa=x&ved=0ahukewj8qfkgzu_kahwgwhqkhalj ATcQ_AUIBygB&biw=1138&bih=548#tbm=isch&q=armoede+tekening&imgrc=NEEChiv9s muuum%3a Niets is wat het lijkt Handleiding (In samenwerking met het Vlaams Netwerk van Verenigingen waar armen het woord nemen, de Beweging van Mensen met Laag Inkomen en Kinderen vzw, en de beweging ATD Vierde Wereld.) en_sprookjes/het_meisje_met_de_zwavelstokjes