Verslag ergonomisch observatie. De groene kans (SST)

Transcriptie

1 Externe Dienst voor Preventie & Bescherming op het Werk vzw De groene kans t.a.v. dhr. Dominique Lapiere Sparkevaardekenstraat Diksmuide Roeselare, September 2006 Verslag ergonomisch observatie De groene kans (SST) Departement ergonomie IDEWE, westlaan 468, 8800 Roeselare, tel: 051/

2 Geachte Mevr. Vandenbroucke, Geachte Mevr. Lapiere, Geachte Heer Demeulemeester, Inleiding Volgens project ervaringsfonds vanuit SST, werd de onderzoeksfase van dit ergonomisch project opgestart voor werknemers van De Groene Kans vzw die ouder waren dan 45 jaar op het moment van de observatie en die de geselecteerde taken uitvoeren ( Maaien, Scheren van hagen en Struiken + opkuis, Zagen en verhandelen van hout, Planten, Constructies maken). Via een gestructureerde aanpak (cf. bijlage 1) zijn we tot volgende knelpunten en adviezen gekomen. Omschrijving van de knelpunten en adviezen ter verbetering kan u verder in de tekst onder de hoofding ergonomische knelpunten en adviezen terugvinden: Deze conclusies werden bekomen na:! Observatie van de geselecteerde taken;! Gezamenlijk overleg met de werkleiding;! Subjectieve bevraging (cf. bijlage 2: Resultaten subjectieve bevraging).! Objectieve analyses van de belasting (cf. Bijlage 3) In voorliggend rapport vindt u:! Ergonomische adviezen;! Bijlage 1 Een gestructureerde aanpak;! Bijlage 2 Resultaten subjectieve bevraging;! Bijlage 3 Resultaten objectieve analyses 2

3 Ergonomische knelpunten en adviezen Wij staan voor een oplossingsgerichte ergonomie. Om dit te bekomen werken wij steeds participatief met de betrokken werknemers, zowel in de onderzoeksfase als in de verbeteringsfase. In deze laatste fase is het van essentieel belang om een multidisciplinaire werkgroep samen te stellen waarin alle personen betrokken zijn die kunnen bijdragen tot de oplossing. OPLOSSINGSGERICHT PARTICIPATIEF " IDEWE vzw MULTIDISCIPLINAIR Figuur 1: Ergonomische aanpak!. Om tot goede ergonomische verbeteringen te komen, werken we via de principes van een globale ergonomische aanpak. In een eerste fase zal aandacht besteed worden aan de technische aspecten van de taak met inbegrip van de gebruikte arbeids- en hulpmiddelen (T).. Er kunnen eveneens arbeidsorganisatorische bijsturingen noodzakelijk zijn (O). Arbeidsorganisatorisch betreft onder meer de tijdsduur van de uit te voeren taken, de taakinhoud, enz. Na deze verbeteringen is het vaak aangewezen dat er, om op een correcte manier met de restrisico's om te gaan, een 'on the job training' gegeven wordt (WM). 3

4 Knelpunten en adviezen 1. Algemeen 1 De klachten die gerapporteerd worden vanuit de subjectieve bevraging zijn niet zo zwaar. Het is echter oppassen met conclusies over de algemene fysieke belasting? Want het zijn immers waarschijnlijk enkel de meest belastbare individuen (de sterksten) onder deze 45-plussers die door een natuurlijke selectie overblijven. 2 Er wordt gemeld dat de uitvalscijfers door fysieke klachten wellicht overdreven zijn, omdat niet al deze uitgevallenen werkelijk door fysieke klachten zouden zijn uitgevallen. Dit kan een vertekend beeld geven. 3 Primaire ergonomische oplossingen (de omgeving aanpassen aan de mens) zijn in deze werksituatie s zeer moeilijk te bereiken wegen de grote variatie aan taken en de zeer verschillende omgeving waarin gewerkt moet worden. Oplossingen kunnen zo enkel gevonden worden in het optimaliseren van de hulpmiddelen, het uitwerken van een geschikte werkorganisatie met een optimale verdeling van de belasting en ook zoeken naar de minst belastende werkmethode s. Dit kan best door de verschillende ervaringen in de 3 werkplaatsen samen te leggen en onder begeleiding van de ergonomen samen te zoeken naar de beste oplossingen. 2. Knelpunten Subjectieve Bevraging 1 Werken met spade wordt door 1 individu als zeer belasten voor de nek en Bovenste ledematen ervaren. 2 Maaien: in volgorde van belang: 1. maaien vanuit water 2. maaien van op helling 3. maaien zware vegetatie met mes 4. transporteren maaisel met draagslede 5. werken met sikkel bij de grond 3 Zagen en verhandelen van hout in volgorde van belang: 1. zagen op ladder 2. vellen (omzagen) van bomen 4

5 3. zagen met telescopische zaag 4. verzamelen van hout 5. opladen van hout 4 Scheren van hagen en struiken: in volgorde van belang: 1. bovenkant haag snoeien 2. snoeien met telescopische schaar 5 Planten: in volgorde van belang: 1. plaatsen paal met slagbuis 2. boren plantput 3. graven van sleuven 4. planten op helling 5. dichten van sleuven 6. uittrekken plantgoed 6 Constructies maken: in volgorde van belang: 1. plaatsen paal met slagbuis 2. inslaan paal met houten hamer 3. boren put met grondboor 4. afrollen ursusdraad 5. assembleren vlonders te velde 7 Vooral de grondboor en de slagbuis worden als zwaarst te hanteren werkmiddelen beschouwd. Het verdient dan ook prioriteit om na te gaan of dit op andere manieren mogelijk is 8 Het hard contact dat trillingen veroorzaakt bij het gebruik van de slagbuis kan wellicht sterk verbeterd worden door de handvaten met een zachter materiaal te bekleden. 9 Tijdige vernieuwing en goed onderhoud van de werkmiddelen kunnen zwaardere belasting door slijtage van het materiaal voorkomen. 10 Gezien er meestal buiten gewerkt wordt is voortdurende aandacht voor beschermende maatregelen bij extreme weersomstandigheden een noodzaak: bvb suggestie om bij warm weer koeling te voorzien voor drank en voedsel. 11 Veiligheid bij het werken met potentieel gevaarlijke werkmiddelen is uiterst belangrijk, hier zijn vragen te stellen bij de opleiding en mogelijk onverantwoord gebruik door bepaalde individuen. Nakijken wie met welk materiaal zou mogen werken. 5

6 werken. 12 Er wordt gesuggereerd om betere, veiligere laarzen te gebruiken bij het vellen van bomen 13 Er wordt ook gesuggereerd om een rugriem te voorzien bij het werken. Dit is in de meeste gevallen af te raden, omdat het beter is de belasting maximaal te voorkomen dan de hinder van overbelasting op een andere manier op te vangen, dit geeft een vals gevoel van veiligheid. Ook verzwakt een uitwendig corset bij intensief gebruik het eigen natuurlijk corset dat gevormd wordt door onze rompspieren, doordat ze dan te weinig gebruikt worden. 14 Het herverdelen van de taken volgens de belastbaarheid van de individuen is meestal af te raden, omdat er niet zoveel lichte taken zijn en omdat op deze manier ook de sterksten op termijn overbelast kunnen raken. Bovendien zal dit waarschijnlik de onderling spanning in de groep verhogen. 2. Knelpunten Objectieve analyse s 1 Maaien met de bosmaaier zorgt globaal voor een vrij hoog risico op overbelastingsletsels, vooral een optimale werkmethode kan hier eventueel voor beterschap zorgen, ook voorzien van voldoende rustmomenten en goede organisatie van de taken kunnen hier de belasting onder controle houden. 2 Ook het scheren van hagen zorgt vooral bij moeilijk te bereiken plaatsen voor een hoog risico op overbelasting. Hier is vooral het voorzien van de juiste hulpmiddelen (ladders, mobiele stellingen,..) en optimale werktuigen (beste ontwerp van heggeschaar) de voornaamste oplossingsrichting. Ook goede voorlichting over de beste werkmethode s kan in dit geval de belasting te verminderen (bvb men heeft nogal eens de neiging om te grote stukken vanuit dezelfde positie af te werken, beter is om vaker van positie te veranderen en zodoende kleinere stukken in één keer af te werken). 3 Algemeen vallen de tilrisico s nogal mee. Voornamelijk bij het verhandelen van hout is het toch uitkijken voor overbelasting. Door het werk goed te organiseren en goede tilmethodes te gebruiken kan men deze belasting wellicht best onder controle houden. 6

7 Vanuit een multidisciplinair samengestelde werkgroep, waarvan de ergonoom deel uitmaakt, kunnen deze adviezen participatief uitgewerkt worden, rekening houdend met de kwaliteit, de beoogde productiviteit, de financiële middelen, de technische mogelijkheden en beperkingen. Voor bijkomende inlichtingen kan u ons steeds contacteren. Hopende op een verdere positieve samenwerking, verblijven wij, Hoogachtend, Kris Vierstraete Lic. Kinesitherapie Preventiedeskundige ergonomie kris.vierstraete@idewe.be 7

8 BIJLAGE 1: EEN GESTRUCTUREERDE AANPAK A. Onderzoeksfase! Observationele bedrijfsbezoeken 10/08 en 17/08 Stellen van de problematiek + toelichting van aanpak + opstellen taakanalyse. Observaties van de werktaken met Dhr Bruneel Jurgen! Overleg met Dhr. Meulemeester Stefaan en Dhr. Bruneel Jurgen Kennismakende gesprekken; Taakanalyse; Observatie van werkposten; Digitale foto s van knelpunten.! Toelichting van de doelstellingen van het ergonomisch verbeteringsproject en het belang van actieve deelname als sleutel tot succes.! Subjectieve bevraging Een vragenlijst, gericht op de specifieke werksituatie, wordt samengesteld. Er wordt geopteerd om via interview de medewerkers te bevragen. De bevraging neemt ± 0,5 uur per medewerker in beslag. De bevraging omvat 5 rubrieken: Rubriek 1: pijnklachten Rubriek 2: welke houdingen/handelingen vindt u moeilijk? Rubriek 3: wat vindt u van uw werkpost? Rubriek 4: hoe ervaart u uw arbeidsbelasting? Rubriek 5: voorstellen ter verbetering 8

9 B. Verbeteringsfase De aanpak die we voorstellen omvat:! Het uitwerken van technische en organisatorische ergonomische verbeteringsvoorstellen vanuit een werkgroep waarbij ervaring vanuit andere gelijkaardige werkplaatsen met nuttige verbeteringen kan gedeeld worden;! Afronding via aanleren van een goede werkmethode voor de opvang van het restrisico indien de huidige manier van werken ergonomisch niet voldoet;! Eventueel een ergonomische evaluatie van de aangepaste werksituatie. Deze evaluatie mag niet te snel na de introductie van de eventuele verbeteringen gebeuren. Bij aanvang kunnen er immers nog kinderziektes zijn, waardoor een onjuist beeld kan ontstaan; 9

10 BIJLAGE 2: RESULATEN SUBJECTIEVE BEVRAGING De onderzoeksfase werd gestart met een gezamenlijk werkoverleg, dd 10 Augustus 2006, een taakanalyse werd gemaakt als basis voor de subjectieve vragenlijst. Aanvullend volgden op 17 augustus tijdens de observatie van de werktaken een aantal interviews met de op dat ogenblik aanwezige werknemers ouder dan 45 jaar. De resterende werknemers ouder dan 45 die deze taken ook uitvoeren werden vervolgens door een werkleider analoog bevraagd. 2 van de 8 bevraagde werknemers waren zelf werkleiders De participatieve aanpak werd verder gezet met een mondelinge bevraging van 7 procesleiders op 29 maart en 10 april In deze bijlage vindt u de resultaten van de interviews, er wordt een overzicht gegeven van:! Persoonsgegevens en werkorganisatorische gegevens;! De pijnklachten;! Handelingen en/of houdingen die moeilijk bevonden worden door de werknemers;! Bevindingen van de werkpost;! Ervaren arbeidsbelasting. Persoonsgegevens en werkorganisatorische gegevens (n=8) Parameters Omschrijving Variatie lichaamslengte (n=7) 1m61 1m90 (gemiddeld: 1,74) Variatie leeftijd jaar (gemiddeld: 49) Variatie Lichaamsgewicht Aantal jaren ervaring binnen AWW Aantal uren per week Welke taken worden uitgevoerd Kg (gemiddeld: 75,8) 1jaar 12 jaar (gemiddeld: 6 jaar) 38 u (7 FT, 1 HT) 1. Maaien (n=7) 2. Zagen en verhandelen van hout (n=7) 3. Scheren van hagen/struiken + opkuis (n=6) 4. Planten (n=8) 5. Constructies maken (n=7) 10

11 Rubriek 1: Pijnklachten Pijnzones Aantal personen Relatie met beweging en handelingen Ogen 1! Droge ogen (geen relatie met werk) Nek 1 Lage rug 4 Schouders 1! Planten! Werken met spade! Vnl. Voorovergebogen houdingen! Tilhandelingen! Planten! Werken met spade Borst 0 Ellebogen 0 Polsen 0 Handen 0 Benen 1! Degeneratieve knielast (artrose), niet te wijten aan huidig werk, wel last bij tiltaken en houdingen met gebogen knieën) 11

12 Besluit! Uit deze analyse blijkt dat er relatief weinig klachten zijn, gezien de leeftijdscategorie, men maakt wel de bedenking de het de sterksten zijn die nu nog aan het werk zijn, men zou eigenlijk ook de gegevens moeten hebben van diegenen die uitgevallen zijn omwille van fysieke klachten.! Lage rugklachten (n = 4) komen het vaakst voor.! De oorzaak van de klachten is moeilijk te achterhalen, vaak is dit multi-causaal (werkzaamheden, leeftijd,...). Voor de nek-, en schouderklachten legt 1 werknemer de link met het veelvuldig werken met de spade.! Niet alle klachten kunnen toegeschreven worden aan de werkzaamheden binnen De Groene Kans, meerdere werknemers geven aan dat de klachten reeds bestonden vooraleer men hier begon te werken. 12

13 Rubriek 2: Welke houdingen / handelingen worden makkelijk (score1), tamelijk moeilijk (score 2), heel moeilijk bevonden (score 3) tot bijna onmogelijk bevonden 1. Maaien Handeling 1: harnas bevestigen en afstellen (n=7) Score: 1 Handeling 2: verplaatsing nar terrein (n=7) Score: 1,43 Handeling 3: starten bosmaaier (n=7) Score: 1,14 Handeling 4: bevestigen bosmaaier aan harnas (n=7) Score: 1 Handeling 5: maaien met lint (n=7) Score:,14 Handeling 6: maaien met mes (lichte vegetatie) (n=7) Score: 1,57 Handeling 7: maaien met mes (zware vegetatie) (n=7) Score: 2,43 Handeling 8: maaien op helling (n=7) Score: 2,71 Handeling 9: maaien riet vanuit water (n=3) Score: 3 Handeling 10: samenharken maaisel (n=7) Score: 1,71 Handeling 11: verzamelen maaisel op hopen met riek (n=7) Score: 1,71 Handeling 12: opladen maaisel (n=7) Score: 1,43 Handeling 13: handmatig transporteren van maaisel met draag-slede (n=7) Score: 2,43 Handeling 14: lossen maaisel (containerpark) (n=7) Score: 1,14 Handeling 15: bij de grond werken met sikkel (n=6) Score: 2,33 13

14 2. Zagen en verhandelen van hout Handeling 1: aan trekken veiligheidskledij (n=7) Score: 1 Handeling 2: aandragen werkmateriaal (n=7) Score: 1,29 Handeling 3: starten kettingzaag (n=7) Score: 1,14 Handeling 4: vellen (omzagen) boom (n=7) Score: 2,29 Handeling 5: boom ontdoen van takken (n=7) Score: 1,71 Handeling 6: in stukken zagen op de grond (opzagen) (n=7) Score: 1,86 Handeling 7: verzamelen hout (n=7) Score: 2,14 Handeling 8: opladen hout (n=7) Score: 2 Handeling 9: stapelen hout (n=7) Score: 1,86 Handeling 10: ladder plaatsen (n=7) Score: 1,29 Handeling 11: zagen van op ladder (n=6) Score: 2,5 Handeling 12: zagen vanuit boom (n=7) Score: 2,28 Handeling 13: zagen met telescopische zaag (n=6) Score: 2,16 3. Scheren hagen en struiken + opkuis Handeling 1: aandragen materiaal (n=7) Score: 1,14 Handeling 2: starten heggeschaar (n=7) Score: 1,14 14

15 Handeling 3: zijkant haag snoeien (n=7) Score: 1,57 Handeling 4: bovenkant haag snoeien (evtl op ladder) (n=6) Score: 2 Handeling 5: snoeien met gewone heggeschaar (n=7) Score: 1,43 Handeling 6: snoeien met telescopische heggeschaar (n=5) Score: 1,8 Handeling 7: samenharken snoeisel (n=7) Score: 1,29 Handeling 8: opladen snoeisel (n=7) Score: 1,43 Handeling 9: lossen snoeisel (n=7) Score: 1,14 Handeling 10: verplaatsen ladder (n=7) Score: 1,14 4. Planten Handeling 1: afladen plantgoed bij levering: (n=5) Score: 1,2 Handeling 2: graven van sleuven (n=6) Score: 2,5 Handeling 3: plaatsen van bomen in de sleuf (n=6) Score: 1,67 Handeling 4: dichten van sleuf (n=6) Score: 2,17 Handeling 5: uittrekken plantgoed (n=5) Score: 2 Handeling 6: heropladen plantgoed (n=5) Score: 1,2 Handeling 7: uitdragen plantgoed (n=5) Score: 1,6 Handeling 8: aandragen werkmateriaal (n=5) Score: 1,2 15

16 Handeling 9: boren plantput (n=6) Score: 2,67 Handeling 10: plaatsen paal met slagbuis (n=7) Score: 2,71 Handeling 11: plantput maken met spade (n=7) Score: 1,86 Handeling 12: plaatsen van boom (n=7) Score: 1,14 Handeling 13: plantput dichtmaken (n=6) Score: 1,5 Handeling 14: boombindsel en harnas plaatsen (n=6) Score: 1,17 Handeling 15: handmatig dichten van plantput (n=7) Score: 1,71 Handeling 16: planten van waterplanten (n=3) Score: 1,67 Handeling 17: planten op helling (n=5) Score: 2,4 4. Constructies maken Handeling 1: opladen materiaal (n=7) Score: 1,71 Handeling 2: afladen materiaal Score: 1,29 Handeling 3: aandragen materiaal Score: 1,57 Handeling 4: put maken met grondboor Score: 2,14 Handeling 5: plaatsen paal met slagbuis Score: 2,42 Handeling 6: inslaan paal met houten hamer Score: 2,42 Handeling 7: schuine put maken met grondboor Score: 2 16

17 Handeling 8: paal schuin inslaan met houten hamer Score: 2,14 Handeling 9: spannen prikkeldraad Score: 1,29 Handeling 10: spannen ursusdraad Score: 1,43 Handeling 11: afrollen prikkeldraad Score: 1,43 Handeling 12: afrollen ursusdraad Score: 1,86 Handeling 13: construeren vlonders in de werkplaats (n=5) Score: 1,6 Handeling 14: assembleren vlonders te velde (n=5) Score: 1,8 Besluit! De belangrijkste knelpunten die de werknemers ervaren bij de geobserveerde taken zijn in volgorde van belangrijkheid (= prioriteit voor het zoeken van oplossingen): 1. Maaien: - maaien riet vanuit water (3) - maaien op helling (2,71) - maaien met mes (zware vegetatie) (2,43) - transporteren maaisel met draagslede (2,43) - werken met sikkel bij de grond (2,33) 2. zagen en verhandelen van hout - zagen op ladder (2,5) - vellen (omzagen) boom (2,29) - zagen vanuit boom (2,28) - zagen met telescopische zaag (2,16) - verzamelen hout (2,14) - opladen hout (2) 3. Scheren van hagen en struiken + opkuis - bovenkant haag snoeien (2) - snoeien met telescopische heggeschaar (1,8) 17

18 4. Planten - plaatsen paal met slagbuis (2,71) - boren plantput (2,67) - graven van sleuven (2,5) - planten op helling (2,4) - dichten van sleuven (2,17) - uittrekken plantgoed (2) 5. Constructies maken - plaatsen paal met slagbuis (2,42) - inslaan paal met houten hamer (2,42), zowel recht als schuin (2,14) - boren put met grondboor (2,14), zowel recht als schuin (2) - afrollen ursusdraad (1,86) - assembleren vlonders te velde (1,8) 18

19 Rubriek 3: Wat vinden de werknemers van de gebruikte gereedschappen gereedschap Opmerkingen / voorstellen ter verbetering 1 Heggeschaar! algemeen goed (opmerkingen 1)! te zwaar, meer differentiëren! sneller vernieuwen 2. Snoeikettingzaag! algemeen goed (opmerkingen 1)! gevaarlijk door 1-handsbediening,! beter met achterhandvat 3. Kettingzaag! algemeen redelijk (opmerkingen 4)! te zwaar! te weinig vermogen! gevaarlijk, geen geschikte beschermende laarzen voor gebruik van een kettingzaag 4. Grondboor! algemeen matig (opmerkingen 5)! te zwaar om alleen mee te werken! rem hindert bij neerzittend werken! moeilijk om tegen de benen te houden! geen duidelijke instructies voor de veiligheid! niet bedrijfszeker! monteren op karretje?! Met z n tweeën tillen? 5. Slagbuis! algemeen redelijk (opmerkingen 4)! te zwaar! trillingen op armen door hard contact! handvaten minder glad maken?! trillingen opvangen (=handvaten bekleden met rubber?) 6. Telescopische zaag! algemeen zeer goed (geen opmerkingen) 7. Motorcultuur! algemeen goed (opmerkingen 1)! niet krachtig genoeg! vervangen door quad? 8. Bosmaaier! algemeen zeer goed (opmerkingen 1)! sneller vernieuwen 19

20 Rubriek 3bis: omgevingsomstandigheden 9. Temperatuur 10. lawaai! door buitenwerk snel last van temperatuursomstandigheden (opmerkingen 5)! frigo in bestelwagen voor fris voedsel en drank in de zomer! combinatie koude en vochtigheid zorgt voor snellere klachten! bij warm weer snel condensvorming in veiligheidsbril! algemeen zeer goed (opmerkingen 1)! gehoorbescherming voor de bosmaaier is te licht (opmerkingen 1) Besluit! vooral de grondboor en de slagbuis zijn belastend om mee te werken! tijdige vernieuwing van het materiaal wordt gevraagd! gezien het vele buitenwerk aandacht voor beschermende maatregelen bij extreme temperaturen! Er zijn duidelijk enkele vragen bij de veiligheid van het gebruik van bepaalde gevaarlijker machines door niet altijd voldoende gekwalificeerde mensen. Enkele foto s van de gebruikte gereedschappen: 20

21 21

22 Rubriek 4: Ervaren arbeidsbelasting (n=8) Geen hinder Matige hinder Erge last Vermoeidheid 4 4 Uitermate veel last Risico s Concentratie 7 1 Moeilijkheidsgraad 6 2 Arbeidsritme 8 Verantwoordelijkheid 4 4 Vervelend Matig interessant Interessant Zeer interessant Ervaren interesse 8 Ervaren zelfstandigheid Geen zelfstandigheid Weinig zelfstandigheid Veel zelfstandigheid 2 6 Uitsluitend zelfstandigheid Besluit! Hoewel er toch sprake is van behoorlijke fysieke inspanning tijdens het werk, geven de ondervraagden aan dat ze weinig hinder ervaren van vermoeidheid, hier valt wellicht weer rekening te houden met het feit dat diegenen die deze job na 45 jaar nog uitoefenen wellicht de betere fysieke capaciteiten hebben. De fysiek minder sterke individuen zijn wellicht reeds in een vroeger stadium uitgevallen. 22

23 ! Weinig werknemers hebben last van de risico s die toch met deze werkzaamheden verbonden zijn, 1 individu heeft hier echter wel erge last van. Wellicht omdat de risico s die het werken met dit soort materiaal door de andere werknemers in enige mate onderschat wordt.! Op het vlak van concentratie,moeilijkheidsgraad en arbeidsritme worden er nagenoeg geen problemen gemeld.! Op het vlak van de individuele verantwoordelijkheid zijn er toch behoorlijk wat individuen die hier matige hinder van ondervinden.! De mate waarin de activiteiten interessant gevonden worden, alsook de persoonlijk ervaren zelfstandigheid geeft aan dat het werk motiverend en voldoende uitdagend is voor de medewerkers. 23

24 Rubriek 5: Voorstellen ter verbetering! Betere, veiligere laarzen gebruiken bij het vellen van bomen.! Materiaal is goed, alleen nog beter alsook beter onderhouden materiaal kan werk nog verlichten.! Bij problemen, dagen afwisselen: 1 dag werk, 1 dag thuis?! Zorgen voor zittend werk?! Zorgen voor rugriem voor iedereen? Voor zwaar werk zoals in de bouw?! Oppassen voor veiligheidsrisico s bij dit soort werk bij mensen met speciale aandoeningen (geen doofstommen voor dit soort werk?)! Veiligheidsopleidingen zijn te kort + er dient geen examen afgelegd te worden (kent men dan effectief de risico s en het juiste gebruik van de machines?), beter nagaan of het verantwoord is bepaalde mensen met dergelijk gevaarlijk materiaal te laten werken.! De juiste man op de juiste plaats laten werken. Niet iedereen kan dit werk fysiek aan. (helaas weinig mogelijkheden om voor lichter werk te zorgen + verhoogt de onderlinge spanning in de groep).! Veel fysieke klachten zijn geen echte fysieke klachten, dit zou beter gecontroleerd moeten kunnen worden. 24

25 BIJLAGE 3: Resultaten Objectieve Analyses De aard van het werk (zeer diverse taken), de zeer diverse omstandigheden (geen vaste werkposten, steeds in een andere omgeving) samen met de korte observatie periode ( verschillende te onderzoeken taken werden op het ogenblik van de observatie niet uitgevoerd: planten en zagen + verhandelen van hout) zorgen ervoor dat een volledige objectieve analyse van de fysieke belasting niet mogelijk was binnen de voorziene tijdsbesteding van dit project. Toch werden enkele frequent voorkomende handelingen nader onderzocht met enkele observationele analysemethode s ( Schaub voor tilsituaties, Rula voor mogelijk overbelastende situaties van nek en bovenste ledematen bij repetitief werk) 1. Schaub-Methodiek De Schaub-methode (Darmstadt University of Technology, Ergonomics Institute 1997) is een objectieve risico-evaluatiemethode die het risico op fysieke overbelasting als gevolg van het tillen van lasten in kaart brengt. Deze methode is een implementatie van de EU-richtlijn 90/269/EEC. Het risico op fysieke overbelasting wordt geëvalueerd aan de hand van 5 parameters: de frequentie of duurtijd, het geslacht, het te hanteren gewicht, de houding en de omstandigheden waarin de last getild moet worden. Aan de hand van een welbepaalde formule wordt de tilbelasting omgevormd tot een risicoscore die gerelateerd is aan een bepaalde risicozone en een kleurcode. Risicozone Risicoscore Beschrijving van het risico Rula Methodiek < ! 50 Weinig risico op fysieke overbelasting, geen ergonomische maatregelen nodig. Risico op fysieke overbelasting. Ergonomische maatregelen kunnen helpen. Hoog risico op fysieke overbelasting. Ergonomische maatregelen zijn aanbevolen. Ernstig risico op overbelasting. Maatregelen zijn noodzakelijk. RULA (Rappid Upper LimbAssess ment). Deze methode is ontwikkeld door COPE Occupational Health and Ergonomic Services Ltd in samenwerking met Institute for Occupational Ergonomics, University of Nottingham in RULA is een evaluatiemethode die zowel voor mannen als vrouwen geschikt is. De methode geeft een score weer voor 25

26 houdingen en bewegingen rekening houdend met de statische belasting en de repetitiviteit en de krachtinspanning. Zowel de houdingen van de bovenste ledematen, de onderste ledematen, de nek en de romp worden beoordeeld. Het resultaat van de analyse wordt weergegeven door een risicoscore die gelinkt wordt aan de nodige ergonomische maatregelen. Score 1 2 Score 3 4 Score 5 6 Score! 7 Aanvaardbaar, geen ergonomische maatregelen nodig. Verder onderzoek, ergonomische maatregelen nodig. Verder onderzoek en verandering op korte termijn. Onderzoek en onmiddellijke verandering. 26

27 3. Bevindingen: A. Maaien met bosmaaier - Finale score met rula-methodiek: 6 (hoog risico op overbelasting) - Voornaamste belastende factoren: torsie in de romp buigen tot 20 in de romp flexie van meer dan 20 in de nek Benen onstabiel repetetiviteit - Verduidelijkende Foto 27

28 B. scheren van hagen (vnlbovenkant) - Finale score met rula-methodiek: 7 (zeer hoog risico op overbelasting) - Voornaamste belastende factoren: Hoog gegeven positie van de bovenarm Abductie van de bovenarm Uiterste flexiestand van de pols Frequente buiging van de romp gecombineerd met torsie en lateroflexie Benen onstabiel repetetiviteit - Verduidelijkende Foto 28

29 C. tillen tijdens maaien (vanuit observatiegegevens en info uit gesprekken met begeleiders) - Schaub-score: 12 (= matig risico op overbelasting) - Knelpunten: * houding waarin getild wordt - Verduidelijkende Foto 29

30 D. Tillen tijdens maken van constructies (gegevens idem C) - Schaub score: 24 (matig tot hoog risico op fysieke overbelasting) - Knelpunten: houding frequentie af en toe gewicht - Verduidelijkende Foto 30

31 E. Tillen tijdens scheren van hagen (gegevens idem C) - Schaub-score: 12 (= matig risico op overbelasting) - Knelpunten: * houding waarin getild wordt - Verduidelijkende Foto 31

32 F. tillen tijdens zagen en verhandelen van hout (gegevens uit gesprekken met begeleiders) - Schaub-score: 40 (= hoog risico op overbelasting) - Knelpunten: houding waarin getild wordt frequentie - Geen foto s van deze taken G. tillen tijdens aanplantingen (gevens idem F) - Schaub-score: 20 (= matig tot hoog risico op overbelasting) - Knelpunten: houding waarin getild wordt soms frequentie soms gewichten van de last - Verduidelijkende Foto 32